Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
5 AĞUSTOS 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/11
Selvi: 'ANAP
iflas etmiştir'
• ANKARA (Cumburiyet
Bürosn) — SHP Genel
Sekreter Yardımcısı Cevdet
Selvi, DlE'nin verdiği
toptan eşya ve tüketici
fiyatlannı değerlendirerek
ANAP'ın sekiz yıldan bu
yana uyguladığı ekonomik
politikalann anık iflas
ettiğini söyledi. Selvi,
"ANAP'ın yanlış ve kasıtlı
uygulamaları sonucu 1991
yüı enflasyonunun yuzde 81
dolayında olaeağını
görüyoruz" dedi. Halkın
yoksulluktan bıktığını
söyleyen Selvi, "Çiftçimiz
güç duruma itilmektedir.
Fındık, ayçiçeği, soya
kuruüzüm ve kuruincir
fıyatları açıklanmamıştır.
Bu ürünler devlet
destekleme kapsamına
alınmahdır" diye konuştu.
Sermaye
arttırımı
• ANKARA (UBA) —
Halk Bankası Yönetim
Kurulu, bankanın
sermayesinin 500 milyar
liradan 5 trilyon liraya
yükseltilmesini kararlaştırdı.
Halk Bankası Genel
Müdüru Mumtaz Pehlivanlı
yaptığı açıklamada, banka
yönetim kurulunun
bankanın sermayesinin
arttırılmasına karar
verdiğini belirtti.
Ydıııaz.
en başardı
• İSTANBUL (AA) —
Temmuz ayı içinde en çok
konuşulan konu
sıralamasında hayat
pahalılığı birinci olurken en
çok konuşulan kişi yine
Turgut Özal olarak
belirlendi. Mesut Yılmaz ise
en başanlı politikacı olarak
gösterilirken belediye
başkanlarımn tümünun
başansız olduğunu
düşünenlerin oranı yiızde
22 olarak kaydedildi.
ARAT Araştırma
Şirketi'nin Istanbul'da
yaşayan 876 örnek kitle
üzerinde yaptığı araştırma
sonuçlarına gore temmuz
ayında en çok konuşulan
konu hayat pahalılığı oldu.
Yüzde 39.5 olan hayat
pahahlığını, yüzde 8.6 ıle
politika ve yüzde 7.7 ile
işsizlik izledi.
Yeme
zam
• ANKARA (AA) —
Kamuya ait Yem Sanayii
Türk A.Ş. Genel
Müdürlüğü'ne bağlı
fabrikalarda üretilen
yemlerin satış fiyatlanna
zam yapıldı. 6 ağustos salı
günunden itibaren geçerli
olacak yeni tarife ile
küçükbaş hayvan
yemlerinin fiyatı kilo başına
50-60 lira, kanatlı
hayvanların yem satış fiyatı
da 75-105 lira arasında
arttırıldı.
Temmuzda DIE tüketici endeksiyüzde 13, toptan eşyafıyatları endeksi iseyüzde 22 arttı
Enflasyonda yaz ıııolasıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) —
Tanmsal urünlerde yasanan yaz ucuzlu-
ğu, enflasyon arüşını bir Ölçüde frenle-
di. Temmuz ayında toptanfiyatlaryuz-
de 2.2, tüketici fıyatları da yüzde 1.3 ar-
tış gösterdi. Tüketici fiyatlanna göre yıl-
lık enflasyon oranı ise geçen yüm tem-
muzunda gerileme olduğu için yuzde
68.6'ya ulaştı. Devlet Jstatistik Enstitü-
sü'nden (DIE) yapılan açıklamaya göre
geçen yıl temmuz ayında yüzde 0.9 ora-
nında gerileyen tüketici fıyatları, bu yıl
yuzde 1.3 oranında artarken toptan fi-
yatlardaki artış da geçen yıl yüzde 1.3
iken bu yıl yüzde 2.2'ye çıktı.
Temmuz ayında fıyat artışlan, kamu
kesiminde yüzde 3.2'yi bulurken özel
sektörde yuzde 1.8'de kaldı. Toptan fi-
yatlarda geçen yıl yüzde 23.7 olan 7 ay-
lık artış, bu yıl yüzde 29.7'ye yukseldi.
Temmuz sonu itibarıyla 7 aylık artış tü-
ketici fiyatlannda da geçen yıl yüzde
26.1 iken bu yıl yüzde 32.5'e çıktı. 12 ay-
lık artış oranlan da geçen yıl toptan fi-
yatlara göre yüzde 46.4, tüketici fiyat-
lanna göre yuzde 56.3 olmuştu. Bu
oranlar bu yıl toptan fiyatlarda yüzde
57.9'a, tüketici fiyatlannda da yüzde
68.6'ya ulaştı. Yıllık ortalama enflasyon
hızları da toptan fıyatlarda yuzde 52.7,
tüketici fiyatlannda yuzde 62.2 düzey-
lerinde gerçekJeşti.
Toptan fiyatlar
DIE'nin 1987 bazlı fıyat endekslerine
göre temmuzda toptan fiyatlardaki ar-
tışın yavaşlaması, tarım sektöründe or-
talama yuzde 1.8 oranmdaki ucuzlama-
dan kaynaklandı. Ay içindefiyatlar,ma-
denciliİc sektöründe yuzde 4.4, imalat sa-
nayiinde yüzde 3.4, enerji sektöründe de
Tüketici fiyatlarına gore yıllık enflasyon (%) **/
B4.9 /
83.6
59.3
80.3
81.3 80.4
62.0 82.3 B 2 j 62.5
Tem Ağus Ey Ek Kas Ara Oc Şub Ma Nıs May Haz Tem
Enflasyon panoraması 91 (%)
Eadeks
DIE tükeöcı
DIE toptan
IT0 tükeöcı
İTO toptan
IT0 ûcret. G En
(1985 bazlı)
1991
1990
1991
1990
1991
1990
1991
1990
1991
1990
13
-0.9
22
1 7
3.0
26
5.1
0.6
-13
-2 6
7aytak
325
261
297
23 7
392
312
338
178
32 9
24 7
12ayMc
686
563
57 9
517
731
631
580
461
74 6
-
Yıltık
ortatama
62.2
62.6
52 7
575
660
70 9
47 0
618
67 3
-
yuzde 2.4 oranlannda artış gosterdi. Bu
arada petrol ve şeker zamlarının da tem-
muz endekslerine tümüyle yansımadığı
belirtilerek bu zamlann etkisinin bir bö-
lümünün ağustos endeksine yansıyaca-
ğı kaydedildi.
Yıllık hızı yüzde 68.6'ya ulaşan tüke-
tici fiyatlan endeksine göre son bir yıl-
da en yüksek zam, ulaştırma ve haber-
leşme hizmetleri ile sağlık sektörlerinde
oldu. Ulaştırma ve haberleşme hizmet-
lerinde temmuz ayında yüzde 4.5 olan
fiyat artışı, yılbaşından bu yana yüzde
40.8'e, son 12 ayda da yüzde 80.2'ye
ulaştı. Sağlık ve kişisel bakımla ilgili'gi-
derlerdeki pahahlık ise ilk 7 ayda yüzde
65.9, son 12 ayda da yüzde 70.1 oldu.
12 aylık dönemde gıda fiyatlannda ar-
tış yüzde 60.7 ile genel enflasyon oranı-
nın altmda kaldı. Temmuz ayında ise gı-
da fiyatlan ortalama yüzde 1.3 ucuzla-
dı.Bu arada tüketici fiyatlanna gore tem-
muz ayında en pahalı il yuzde 2.3'luk fi-
yat artışı ile Kayseri olurkenfiyatlarAn-
kara'da binde 4, Istanbul'da yüzde 2.1,
İzmir'de binde 8 arttı. 12 aylık topiam
artışlar da Ankara'da yuzde 71.7, Istan-
bul'da yuzde 71.4, İzmir'de yuzde 62
düzeylerinde gerçekleşti.
Bölgelerde durum...
Bu arada bölgeler itibarıyla temmuz
ayında en yüksek fıyat artışı yüzde 1.7
ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bol-
gesi'nde oldu.
Temmuz ayında fıyat artışlan Ege ve
Marmara bölgelerinde yuzde 1.6, Akde-
niz Bölgesi'nde yuzde 0.6, lç Anadolu
Bölgesi'nde yüzde 0.7, Karadeniz Böl-
gesi'nde yüzde 1.4 olarak gerçekleşti.
îstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 1985
bazlı Îstanbul ücretliler geçinme endek-
sine göre Istanbul'da perakende fiyatlar
temmuz ayında yüzde 1.3 orarunda azal-
dı.
lTO'dan yapılan açıklamaya göre
1985 bazlı endekste 7 aylık artış yüzde
32.9 olarak gerçekleşti. 1990'ınaymayı-
na gore yıllık artış yuzde 74.6 olurken
temmuz ayları itibarıyla yıllık ortalama
artış ise yüzde 67.3 olarak gerçekleşti.
1985 oazlı endekste 1990 yılı temmuz
ayında yüzde 2.6 düşuş olmuş, 7 aylık
artış ise yuzde 24.7 olarak gerçekleşmiş-
ti.
Sehze-meyve yoldan kazanacakEd'ls 4VB* AB%*« CtffcMrûf £ Ik A n rm r\ ^ ' - ^ — ^ ^ ^ ^ - ^ ^ — ^ - -
Ekonomi Servisi — Marma-
ra ve Trakya'da yaşanan ürun
bolluğu, başta Îstanbul olmak
üzere büyuk şehirlerde akarya-
kıt zamlarıyla frenlenen meyve-
sebzedeki "yaz ucuzluğu"nu
yeniden gundeme getirdi.
özellikle Bursa ve Çanakka-
le gibi yakın üretim yörelerin-
den gelen üründeki artış nede-
niyle İstanbul'daki sebze ve
meyve fiyatlan inişe geçti. Îstan-
bul Bayrampaşa Sebze ve Mey-
ve Hali'nde geçen ay başında
toptan fiyatı bin ile 2 bin lira
arasında değişen domates 600 li-
raya, barbunya 4 bin liradan 3
bin liraya gerilerken, armut 5
bin liradan 3 bin 500 liraya, muz
5 bin liradan 4 bin liraya düş-
tü. Güney illerinde bu yılki ure-
timi tükenen ve bu yüzden dü-
şuk miktarda gelen biber çeşit-
lerinin 2 bin ile 3 bin, pathca-
nın bin 500 liralık fiyatlannı ko-
ruduklan, bamyanın 5 bin lira-
dan 6 bin liraya, kabağın 800 li-
radan 2 bin liraya, salatalığın
bin 200 liradan 2 bin 500 liraya
yükseldikieri gözlenirken, fiyat-
lann genel seviyesinin de geçen
yılın aynı dönemine göre bazı
çeşitlerde yuzde 100'e yakın
oranda daha yüksek oiduğu
dikkat çekiyor.
Fiyatı yüksek olan çeşitlerin
de yakın üretim yörelerinden
gelmeye başlamasından sonra
bu ay içinde bollukla birlikte
ucuzluk yaşanacağını söyleyen
meyve-sebze komisyonculan,
Uretici adına satışta
KDV alınmıyor
Ekonomi Servisi — Îstanbul Sebze ve Meyve
Hali'nde 3-4 ay öncesine kadar perakendeci manav,
pazarcı ve seyyar satıcılara yaptıkları satışlarda yuzde
6'lık KDV'yi fiyata ekleyen komisyoncular, üretici
adına yaptıkları satışlardan artık KDV almıyorlar.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın 18 Ocak 1988 tarıh
ve 63340 nolu tebliği uyarınca, vergi muafıyeti
bulunan ve götüru usulde çalışan kuçuk çiftçinin
malının satışından KDV alınmaması hukmü
getirildiğini belirten sebze mey\e komisyonculan,
farkına varılmadığı için bu hükmun uzun sure
uygulanamadığını kaydediyorlar. Toptan satışta KDV
uygulamasının kaldınlmasına onayak olan
komisyonculardan Nejdet Üzün, "2 yıl boyunca
fiyata boşuna KDV ekledik. Artık şirketleşmemiş
kiıçiık ureticinin malına KDV uygulamıjoruz"
derken, KDV oranının yuzde 8'e yükseltilmesiyle
ilgili çalışmaları hatırlatan diğer komisyoncular,
"KDV indirimini kendi fivatına yansıtmayan pazarcı
ve manav lar bu sayede bizim >uzde 8'lik
komisyonumuzu sadece KDV'den kazanmış
olacaklar" diye yakınıyorlar.
Sebze meyvede maliyet tablosu şoyle oluşuyor:
Nakliye ucreti, yüzde 12 nakliye KDV'si, yüzde 3 hal
rüsumu, yüzde 7-8 komisyon, yüzde 12 komisyon
KDV'si, yuzde 4 stopaj, stopajın binde 5'i Milli
Savunma Fonu.
Domates
Sıvn biber
Oolma biber
Çartıston bibef
Patiıcan
Bamya
Bartunya
Fasulye
Kabak
Havuç
Salatalık
Elma
Armut
Kiraz
Vişne
Kayısı
Şeftalı
uzüm
Muz
Kavun
Karpuz
Lımon
800-1500
700-1500
600-1300
300- 700
500-1300
2000-3300
1400-2500
1300-2500
600-1200
700-1500
250-1000
700-1500
600-2500
2000-3000
1000-1800
800-2500
700-1500
1000-1500
2500-3500
1100-2000
150- 700
1000-1800
n
600-1500
1000-3000
1000-2500
500-1700
500-1500
4000-6000
2000-3500
1000-3500
750-2000
1000-2000
500-2500
2000-3500
1500-3500
6000-7500
2500-4000
2000-5000
1500-4000
1000-3000
3000-4000
750-1800
500-1000
2500-3000
Tablodakı fiyatlar 1 ağustos tanhı itibarıyla
îstanbul Sebze ve Meyve Halı'ndekı
toptan fiyatJardır
yetleri kiloda 100 lira aşağıya
çeker" göruşünu savunuyorlar.
Dökme mevsimi
Sonbaharla başlayacak "tur-
fanda sezonu" öncesi Marma-
ra ve Trakya'daki tarla ürünuy-
le son bolluğun yaşanacağı
ağustos ayı, sebze ve meyve pi-
yasasında "dökme mevsimi"
olarak tanımlanıyor. Bu mev-
simde fiyatlann belki de yaz ay-
ları ve bütün bir yıl içindeki en
duşük seviyeye ineceğini belirten
ilgililer, ihracatın iç piyasayı et-
kilememesi ve ürünün tüketim
bolgelerine dengeli dağıhmı ha-
linde ucuzluğun tüketiciye de
yansımasının beklenebileceğini
vurguluyorlar.
Tüketici hale gelsin
"Üretim bölgelerinin tstanbul
gibi an a tüketim bolgelerine ya-
kınlaşması da nakliye giderle-
rindeki artıştao kaynaklanan
maliyet yükselmelerini önleye-
cek ve fiyatlann aşağı çekilme-
sine olanak tanıyacak" görüşü-
nu savunuyorlar. Şu anda pat-
lıcan, uzüm, kavun ve karpuz
gibi urünlerin gelmeye devam
ettiği Tarsus, Adana ve Mersin
gibi yöreler için 10 tonluk bir
kamyona 1 milyon 800 bin ile 2
milyona varan navlun ücreti
ödendiğini belirten komisyon-
cular, Çanakkale yöresinden ise
aynı kamyonun 1 milyon 200
bin ile 1 milyon 300 bin lira ara-
Çarşı pazarda domatesin 3
bin, sivribiberin 6 bin lira gibi
toptan fiyatınm iki katına ula-
şan etiketlerle satılmasının, malı
tüketiciye ulaştıran satıcının
yüksek kazanandan kaynakian-
dığmı öne suren komisyoncular,
"Özellikle pazarcılar haldeki
mal miktan azalıp toptan fiyat-
lar yükseldiğinde. seyyarların
sermayesinin bu malı alıp sat-
maya yetmeveceğini diişünüp
daha çok mal alıyorlar ve yük-
sek fiyatın yüksek kazancını te-
kellerinde bulunduruyorlar ve
alıyortar" dedi.
BORSA'DA ÖNEMLİ OLAN
Borsa'da, tahvil ve hisse senetlerine yatırım yapıyorsanız,
önemli olan tek şey güven ve kazançtır.
İşte, Türkiye'de ve dünya borsalarında işlem yaparken,
portföyünüzü yönetirken Kazanç'ın kesinlikle dikkate aldığı,
sadece sizin kazancınızdır. Kazanç, bunu sağlamak için gerekli
bilgiyi, en son teknoloji ve uzmanları hizmetinize verir.
Özel Seans Salonu'ndan Borsa'daki gelişmeleri aynı anda
izlemenizi sağlar. Borsa emirlerinizi bir telefonunuzla öğrenip
yerine getirir. Üstelik Kazanç, kendi adına alım-satım yapmaz,
kendi portföyü yoktur. Bütün bu mükemmel hizmetlerinin
nedeni, size en iyi hizmeti vermektir.
Kazanç'a gelin. Borsa'da dünya çapında sistemlerle ve
uzmanlarla çalışın. Siz de Borsa'da Kazanç'la tanışın.
Menkul Değerler A.Ş.
" B O R S A D A K A Z A N Ç O N E M L I D I R "
Kazanç Mer«jl Değerler A Ş ,
bir Raks HolGıng kurulbşuüur
EKONOMİ NOTLARI
OSMAN ULAGAY
27 Mayıs, 'İktidar' Kavramı
ve SHP'nin Şansı...
Yılmaz hükümeti, kolay alamadığı ekonomik kararlan ha-
zırlama çalışmalarını sürdürürken iş âlemindeki ve pıyasa-
lardaki bekleyiş de sürüyor. Bu bekleyiş sürerken bıraz eko-
nomi alanı dışına da taşarak son günlerdeki bazı tartışma
ve gelişmelerin çağrıştırdığı bir iki noktaya değinmeye çalı-
şacağım bugün.
Değinmek istediğim ilk nokta Mehmet Ali Birand'ın
'Demirkırat' dizisi nedeniyle süregelen tartışmalarla ilgili. Tü-
ründe 'ilk' olma başarısını gösteren dizinin özellikle '27 Ma-
yıs'la ilgili bölümlerinin yoğun tartışmalara neden olduğu go-
rülüyor. Bu tartışmalarda ilgi çekici olan yan, bazı kimsele-
rin tam bir kulüpçülük anlayışı içinde olayı tartışmaları, '27
Mayıs'a karşı mısın, taraftar mısın?', Askerı müdahaleye kar-
şı mısın, taraftar mısın?', '27 Mayıs iyi mi oldu, kötü mü?' gi-
bi sorularla bir kısırdöngü içinde dönüp durmaları, birbirle-
rine sataşmaları. '27 Mayıs neden oldu, nasıl oldu?', 'DP ik-
tidarı nasıl devrilebildi?', '27 Mayıs sonrasında iktidar nasıl
oluştu?' türünden soruları soran ve bu tür sorulara cevap
arayanlar ise azınlıkta.
27 Mayıs öncesi dönemi bir lise öğrencisi olarak çok iyi
hatırlayan, 27 Mayıs sonrasını bütün heyecanıyla yaşayan,
sonraki yıllarda konuyla ilgili olarak yayımlanan anı kitapla-
rının ve diğerierinin pek çoğunu okuyan ve yurtdışında siya-
sal bilimler öğrenimi yaparken bu konuda bir de tez hazırla-
yan bir kimse olarak benim bu dizide en ilginç bulduğum bö-
lümler, Sayın Cemal Madanoğlu'nun ve diğer Millı Birlik Ko-
mitesı üyelerinin açıklamaları ve itiraflarıydı.
Bu ilginç açıklama ve itirafların bir kez daha gösterdiği gi-
bi, 27 Mayıs müdahalesi aslında hazırtanışı ve uygulanışı açı-
sından son derece ilkel bir müdahale ıdi. Ardında güçlü bir
örgüt yoktu, hareketi tek başına sürükleyen bir lider yoktu,
subay kadrosunun ve silahlı kuvvetlerin büyük bölümü ha-
reketten habersizdi. Müdahaleden sonra nelerin yapılacağı
belirlenmemişti. Örneğin bir 12 Eylül müdahalesiyle karşı-
laştırıldıgında 27 Mayıs adeta amatörce bir müdahale idi.
Buna karşın nasıl başanlı oldu 27 Mayıs? Astığım astık,
kestiğim kestik havasındaki Demokrat Parti (DP) iktidarı na-
sıl birkaç saat içinde devriliverdi?
27 Mayıs hareketinin etkili kişilerinden biri olan General
Madanoğlu, 26 mayıs gecesi arkadaşlarını yüreklendirmek
için söylediklerini 'Demirkırat' dızısinde şöyle anlatıyor:
"Arkadaşlar", dedim, "bunlar dokununca devrilirler. Göre-
ceksiniz devrilecekler. Artık işe başlamış bulunuyoruz. Biz
başlayıncaya kadardır bunun zorluğu. Bundan sonra bir şey
yok.."
Evet, DP iktidarı dokununca devriliverdi. İktidar olma ha-
zırlığı bile bulunmayan oldukça dar bir subay kadrosunun
başlattığı hareket on yıllık bir iktidarı birkaç saat içinde devi-
riverdi. Bu mümkün olabildi çünkü DP iktidarı zaten iktidar
olmaktan çıkmıştı. Sivil yönetimin toplumdaki yaygın deste-
ğini böylesine yitirdiği, meşruiyet tabanının böylesine zayıf-
ladığı bir ortamda müdahale deneyimi olmayan bir grup as-
kerin 'dokunması' bile iktidarın devrilmesine yetmişti.
Askeri müdahaleleri gerçekten istemiyorsak, Türkiye'de si-
vil yönetimlerin neden 'iktidarsızlaşma' noktasına sürüklen-
diğini iyi analiz etmemiz, 'iktidar' kavramını bütün boyutla-
rıyla derinlemesine tartışmamız gerekli diye düşünüyorum.
Değinmek istediğim ikinci nokta gene iktidar kavramıyla
ve SHP'nin iktidar olma şansıyla ilgili.
Benim görebıldiğim kadar, ANAP ıktidarlarının Türkiye'yi
getirdiği noktada, sosyal demokratların iktidar alternatifi ol-
maları için hemen tüm koşullar var. Bir sosyal demokrat ikti-
dara en soğuk bakması beklenen kesimlerde, iş çevrelerin-
de bile aklı başında bir sosyal demokrat iktidar alternatifinin
özlemini duyanlar hiç de az değil.
Ayrıca hızlı bir dönüşüm içindeki toplumumuzda değişİk-
lik ve yenilik özlemlerinin ne denli ağır bastığı da ortada Yü-
zeysel değişiklikler, görüntüden öteye gitmeyen yenilikler bile
ilgı çekebiliyor, insanlara puan kazandırabiliyor. Böyle bir or-
tamda bilinen reçeteleri tekrarlamak ve katı bir kuralcılığı sa-
vunmak ise galiba kimseye fazla puan kazandırmıyor.
Şimdi bu ortamda sosyal demokrasinin önde gelen parti-
si SHP ne yapıyor? Nasıl bir görüntü veriyor? Toplumda çe-
şitli kesimlerden yaygın destek sağlayabılecek ve iktidara
aday olacak bir parti izlenimi veriyor mu? Toplumdaki deği-
şiklik ve yenilik beklentisini karşılayacak umut ışıkları yaka-
biliyor mu?
Sayın İnönü'nün ve SHP yönetiminin öncelikle bu tür so-
ruları gündeminin başına almasında yarar, hatta zorunluluk
var gibi gelıyor bana. Toplumun sınırlı bir kesimine hitap eden
sloganlan ve bilinen bazı gerçekleri tekrarlayarak ve toplum-
daki yenilik özlemini küçümseyerek iktidar alternatifi haline
gelmenin mümkün olabileceğini ise pek sanmıyorum.
Işimiz tatilde
peşimizde
Ekonomi Servisi — Ister
dağlann tepesinde, ister deniz-
lerin otesinde, ister sakin bir kı-
yı şeridinde olsun tatil bütün
calışanlann bitmeyen düşü. Ne
yazık ki bu tatlı düş, günümüz
teknoloji çağında gitgide bir
kâbusa dönüşüyor.
Çok değil, kısa bir zaman
öncesine kadar tatil deyince
herkesin aklına en azuıdan şöy-
le bir 15-20 günluk, tum işler-
den ve özellikle de işyerinden
uzakta geçirilen bir devre gelir- durumda da tatile çıkanlan her
di. Oysa tatilin bu eski tanımı gittikleri yerde deniz, güneş ve
artık geçerli değil. Özellikle de eğlence yerine binlerce telefon,
üst düzey yöneticileri ve hizmet faks ve bilgisayar kablosu bek-
sektörunde calışanlar için. liyor.
Son yıllarda büyük bir hızla
gelişen ve yaygınlaşan iletişim
araçlan bir yandan çalışanlara
kolayhk sağlarken diğer yan-
dan da bu kolaylıklardan vaz-
geçemeyenler için tatülerini ke-
miren bir çeliskiye dönüşüyor.
Wall Street Journal'da yer
alan bir habere göre, bugün
profesyonelliğin zirvesine çık-
mak isteyen pek çok yönetici
tatile adeta işyerini de berabe-
rinde göturmek zorunda. Bu
da artık hiç de o kadar zor de-
ğil. Çünku hemen hemen bü-
tün büyük oteller müşterilerine
faks ve bilgisayar hizmetlerini
sunmak için yanşıyorlar. Bu
Psikologlann belirttiğine gö-
re bu durumun en önemli ne-
denlerinden birini üısanlann bi-
linçaltında yatan "isini ya da
müşterilerini kaybetme korku-
su" oluşturuyor. Tatil süresin-
ce işyerinden uzakta kalan ki-
şüerde sürekli kontrolü kaybet-
me korkusu ve işini başkasına
kaptırma endişesi ağır basıyor.
Hatta sırf bu yüzden tatile çık-
maktan kaçınanlar bile var.
Bu arada günümüzün hızlı
çalışma temposu ve iletişim
araçlannın bu denli gelişmiş ol-
ması da çalışanlan tatil boyun-
ca ofisteki işleri ve müşterileri
ile sürekli yüzyüze bırakıyor.
DÖVİZKURLARI 3*amm\
Dtvan
Cmsı
1 A80 Dolan
1 Alman Marto
1 Avustralya Dotan
1 Belçıka Frangı
1 Fransc Frangı
1 Hollanda Ftormı
1 isveç Kronu
1 Isviçre Frangı
100 Italyan Liretı
1 Japon Yenı
1 Sterlın
1 S Arabıstan Rıyah
Dövc
Alış
4424 13
2S38 96
344817
123 34
747 19
2253 76
OW OD
2912 91
340.01
32.35
7468 38
1179 65
Dovız
Satış
4433 00
2544 05
3455 06
123 59
748 69
22S8 28
701 26
2918 75
340 69
32 42
7483 35
1182 01
Efetcbf
Alış
4419 71
2536 42
3389 55
12124
746 44
225151
692 86
2910 00
334 23
32 03
7460 91
115016
EfrtcM
Satış
4446 30
255168
3465 45
123 96
750 94
2265 05
703 36
2927 51
341 71
32 51
7505 80
1185 56
ÇAPRAZ K M
$ 1 7424 Alman Marta
$ 5 9210 Fr Frangı
$ 1 9629 Hol Ftonnı
$ 1 5188 bv Frangı
11301 18 Ita! Lıreü
$ 136.75 Japon Yenı
$ 3 7503 S A/ab.FbyaS
£168815