Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/6 HABERLER 21 AĞUSTOS 1991
Belediyelere
seçim avansı
• ANKARA (UBA) —
Maliye Bakanlığı, ÎUer
Bankası aracılığıyla
belediyelere temmuz ayına
ilişkin olarak 27 ağustosta
1 trilyon 80 milyar lira
ödemede bulunacak.
Büytikşehir belediyeleri
dışındaki belediyelere 707
milyar lira ödeme
yapılacak. Büyükşehir
belediyeleri arasında en
yUksek ödeme 163 milyar
377 milyon lira ile
Istanbul'a yapılacak.
lstanbul'u 60 milyar lira ile
Ankara, 24 milyar 231
milyon lira ile ızmir, 12
milyar lira ile Bursa, 8.5
milyar lira ile Adana, 3
milyar lira ile Kayseri, 1.6
milyar ile Gaziantep ve 601
milyon lira ile de Konya
izleyecek. Ayrıca il özel
idaresine de 99 milyar 329
milyon lira ödemede
bulunulacak.
Kahve
toplantLsı yok
• tZMtR (ANKA) —
Erken seçim çalışmalannı
başlatan SHP'nin bu
kampanya sırasında kahve
toplantılan yapmayacağı
bUdirildi. SHP Izmir II
Başkanı Turan Karakaş,
seçim kampanyalan
sırasında "babadan kalma
yöntemleri" bir kenara
bırakacaklarını bildirerek
eski CHP döneminden
1989'da yapılan yerel
yönetim seçimlerine kadar
kitlelere ulaşmakta araç
olarak gördukleri
kahvehane toplantılarından
vazgeçtiklerini bildirdi.
Erken seçim nedeniyle
lzmir'de daha çağdaş
propaganda yöntemlerine
başvuracaklanm belirten
Karakaş, "Bunun için
çağdaş iletişim araçlarından
yararlanmak istiyoruz"
dedi
Seçime
protesto
• tSTANBUL (AA) —
Yeşiller Partisi Kurucu
Genel Başkanı Prof. Dr.
Celal Ertuğ, "Anti
demokratik yasalarla seçime
gidilmesi, demokratikleşme
ve demokratik partileşme
umutlannı yok ediyor"
dedi. Prof. Dr. Ertuğ
yaptığı açıklamada, ülkede
çekilen sıkıniıların şu ya da
bu partinin iktidar veya
muhalefet oluşundan değil,
siyasal sistemin işlerliğini
yitirmiş olmasından
kaynaklandığım iddia etti.
Prof. Dr. Ertuğ, 7 eylülde
Ankara'da düzenleyecekleri
olağanüstü kurultaylarında, '
ekim ayında yapılması
düşünülen erken genel
seçimlere tüm panilerin
katılması engellendiği için
boykot kararı alacaklarım
bildirdi.
Özden, TteK'i
ziyaret etti
• ANKARA (AA) —
Anayasa Mahkemesi
Başkanı Yekta Gungör
Özden, yüksek
mahkemenin, bağımsız
yapısı, yansız tutumlan ve
eşit yaklaşımlan ile herkese
umut olmak istediklerini
söyledi. özden, Türkiye
lşveren Sendikaları
Konfederasyonu'nu ziyaret
ederek Yönetim Kurulu
Başkanı Refik Baydur ve
Genel Sekreter Kubilay
Atasayar ile bir süre
görüştü. özden, "Bağımsız
yapımızla, yansız
tutumumuzla ve herkese
eşit yaklaşımımızla herkese
umut olmak istiyoruz.
Türkiye*nin anayasa] ve
hukuksal sorunlannı çağdaş
duzeyde gidererek ilgililere,
yasama organına,
yurütmeye kadar yeni
bilimsel ufuklar açarak
halkımızın daha mutlu
olmasını, daha gönençli
olmasını, banş ortamının
artmasını ve ulusal
dayamşmasmın
güçlenmesini istiyoruz" diye
konuştu. TlSK Genel
Sekreteri Kubilay Atasayar
da yansız tutumun çalışma
hayatı içinde en çok ihtiyaç
duyulan bir kavram
olduğunu belirtti.
Demirel'e
ziyaretler
• tSTANBUL (AA) —
DYP Genel Başkanı
Süleyman Demirel, tatilini
geçirdiği Tuzla'daki evinde
dün bazı işadamları ve
sanatçılarla görüştü.
Demirel, dün saat 11.00'de
ilk olarak Turkiye Odalar
ve Borsalar Birliği Başkanı
Yaum Erez ile yaklaşık 2
saat baş başa bir görüşme
yaptı. Demirel'i daha sonra
işadamı Halit Narin ve
Osman Aydın da ziyaret
ederek bir sıire görüştuler.
Demirel'i, saat 15.45'te de
sanatçılar Erkin Koray,
tskender Doğan ve Kartal
Kaan ziyaret ettiler.
Yasa taslağı bugün TBMM'ye sunuluyor. Seçim tarihinin 27 ekim olması bekleniyor
ANAP yasasıyla seçimANKARA
(Cumhuriyet
Bürosu) —
Partiler arası
ortak seçim
komisyonunda
anlaşma sağla-
namaması nedeniyle anayasa
değişikliklerinden vazgeçen
ANAP, 27 Ekim 1991'de erken
genel seçim yapılmasına ilişkin
yasa önerisi ile seçim yasası de-
ğişikliklerini bugün TBMM
Başkanhğı'na sunacak. TBMM
Genel Kurulu da 23 Ağustos
Cuma günu olağanüstü toplana-
rak erken seçimi görüşecek.
ANAP'ın seçim komisyonun-
da yer alan Adalet Komisyonu
Başkanı Alpasian Pehlrvanlı, se-
çim yasasında yapılacak değışik-
liklerle ilgili çalışmalann ta-
mamlandığıra, taslağın ANAP
grubunda tartışılmasından son-
ra son şeklini alacağını soyledi.
Pehlivanlı, "Prensip olarak ya-
sada biiyük çaplı bir değişiklik
olmayacak. Çevre barajlan ve
tercih barajı gnıbumuzmı eğili-
mine gore kesinleştikten sonra
taslağı yann (bugun) TBMM
Başkanlığı'na sunanz" dedi.
Partiler arası anlaşma sağla-
YENl YASA NELER GETİRİYOR
1- Tercıhli oy sistemı ile partiler her seçim
bölgesindekı milletvekıli sayısmın ıkı katı
kadar aday gösterecek. Aday sıralamasmı
partiler kendileri belirleyecek, ancak o
seçim bolgesinde partinin aldığı oyun
yuzde lS'ı kadar tercih alan aday ön sıraya
çıkacak. 2- Ülke barajı yuzde 10'da
kalırken, bölçe barajı yuzde 25'e inecek
3- Seçim takvimı 90 günden 60 gune inecek.
4- Oy kullanmayanlara uygulanan 30 bin
liralık ceza 50 bin lira olacak. Propaganda
sürelerinde değişikik olmayacak.
5- Yurtdışmda bulunan Türk vatandaslarının
gumruklerde oy kullanmasıyla ilgili 15
günlük süre 30 ya da 45 gune çıkarılacak.
namaması uzerine öncekı gün
ANAP'ın seçim komisyonu ye-
niden toplandı. Toplantıda; çev-
re barajı, tercih sistemi, seçime
ilişkin sürelerin kısaltılması ve
seçim tarihi yeniden değerlendi-
rildi.
Komisyon, seçim tarihi olarak
27 Ekim 1991 tarihinin ANAP
grubuna önerilmesini kararlaş-
tırdı. Komisyonun önerdiği se-
çim yasası değişiklikleri ise şöy-
le:
— Baraj: Ülke barajı aynen
kalacak. Ancak çevre barajı
yuzde 25'e düşürülecek. Böyle-
ce milletvekillerinin partilerin
alacaklan oy oranına göre dağı-
hmınm daha dengeli bir biçim-
de sağlanması amaçlanacak.
ANAP'ın komisyon üyeleri, çev-
re baraj ının ANAP grubunun
eğilimine göre yüzde 20'ye dü-
şürülebileceğini veya mevcut ya-
sadaki hükümlerin aynen İco-
runması yoluna da gidilebilece-
ğini belirttiler.
— Tercihli sistem: Mevcut ya-
sanın tercihli sisteme ilişkin
maddesi ise şöyle değiştirilecek:
Her seçim bolgesinde çıkarıla-
cak milletvekili sayısının iki ka-
tı aday gösterilecek.
ANAP önceki gün SHP ve
DYP'ye iki katı aday yerine yak-
laşık yüzde 50 fazlası kadar
aday gösterilmesini önermişti.
Buna göre 6'h bölgede 9, 5'li
bölgede 8, 4'lu bölgede 6, 3'lu
bölgede 5,2'li bölgede ise 3 aday
gösterilecekti. Ancak ANAP
yoneticilerinin, hem milletvekil-
lerini hem il başkanlannı tatmin
etmek için "iki kat aday" üze-
rinde durduğu öğrenildi.
Aday sıralamasmı partiler
kendi belirleyecekleri yöntemle
yapacaklar. Ancak, o seçim bol-
gesinde partinin alacağı oyun
yüzde 15'i kadar tercih almış
olan aday, ön sıraya çıkacak.
ANAP'ın seçim komisyonu üye-
leri, tercih barajının yüzde 10'a
duşürulebileceğini ifade ettiler.
Bilindiği gibi Başbakan Yılmaz,
MKYK'da tercih barajının yuz-
de 10 olması yönunde görüş be-
linmişti.
Tercihin o bölgeden çıkanla-
cak milletvekili sayısı kadar ya-
Cumhurbaşkanı Turgut Ozal, dün bir açıklama yapmadı. Yılmaz, daha sonra uçakla İstanbul'a gel-
M a r m a r i s okluk Koyu'nda, Baş- di. Başbakan Mesut Yılmaz, akşam da Basın Konseyi'nin Çıra-
bakan Mesut Yılmaz'ı kabul ederek haftalık olağan görusmele- ğan Oteli'nde verdiği yemeğe katıldı. Yemekte Devlet Bakanı Hü-
rini yaptı. Yaklaşık 5,5 saat suren göruşmede Başbakan Yardım- kıimet Sözcusü lmren Aykut, Basın Konseyi Başkanı Oktay Ek-
cısı Ekrem Pakdemirli ile Bayındırlık Bakanı Hüsamettin Öruç şi Ue konseye üye gazetelerin sahipleri, yayın yönetmenleri ve köşe
de hazır bulundu. Başbakan Yılmaz, görüşme hakkında herhangi yazarları katıldılar. (Fotoğraf: SERDAR AKİNAN)
SHP GenelBaşkaniy Yılmaz'ıngirişimlerini 'Özctlyöntemleri'diyeniteledi
üvtidar uzlaşmadı'SHP'nin tek başına iktidara geleceği
görüşünü savunan SHP lideri Erdal İnönü,
Başbakan Mesut Yılmaz'ın Seçim Yasası'yla
ilgili girişimlerinin "Özal yöntemi" olduğu
görüşünü yineledi.
ANKARA
(Cumhuriyet
Burosu) —
SHP Genel
Başkanı Erdal
tnöniı, "Nıha-
yet erken seçim
olacak, SHP tek başına iktida-
ra gelecek" derken, seçim yasa-
sında uzlaşmaya gitmemekie
suçladığı ANAP için, "Demok-
rasiye bagltlığı yok" değerlen-
dirmesinde bulundu.
İnönü, dün düzenlediği basın
toplantısında, Başbakan Mesut
Yılmaz'ın seçim yasasıyla ilgili
girişimlerini "Özal yöntemleri"
diye nitelerken, özetle şu göruş-
leri ortaya koydu:
"Erken seçim, halkımızın yıl-
lardır beklediği bir olay. Biz 29
mart yerel seçimlerinden bu ya-
na erken seçim istiyoruz. Halk
bu seçimlerde ANAP'ı uçüncu
parti yaptı. Ama ANAP, seçi-
me gitmedi. Şimdi ANAP'ta ik-
tidar degişikliği oMu ve yeni hü-
kümet kurulduktan sonra 'Er-
ken seçim istiyoruz' diye bize
geldiler. 'Biz artık ulkeyi yöne-
temiyoruz, ekonomi, iç ve dış
ilişküer bozuldu, düzeltecek bir
iktidar gelsin' diyorlar. Biz bu
nedenle seçime gitmekten mem-
nunluk duyuyoruz ve memnun-
lukla gidiyonız."
Adaletli bir seçim yasası iste-
diklerini, ancak ANAP'ın bunu
kabul etmediğini dile getiren
İnönü, ANAP'm "uzlaşma" di-
ye geldiğini, ama kendi istekle-
rinin kabul edilmesi için dayat-
mada bulunduğunu belirtti.
Inonü, seçimin adaletli bir ya-
sayla yapılmasını istediklerini ve
bunun için de sonuna kadar ça-
ba göstereceklerini kaydederek,
"Bunu kabul etmiyorlar. Çün-
kü ANAP'ın demokrasive bağ-
lılığı yok. İstedikleri, halk ira-
desinin TBMM'ye yansıması
değil" dedi.
ANAP'ın kendi başına çıka-
racağı seçim yasasıyla seçimle-
re gidileceğini, ama bundan
SHP'nin zaferle çıkacağını ifa-
de eden Inönu, seçim yasasında
ANAP iktidarları döneminde
12. değişıkliğin gundemde oldu-
ğunu da vurgulayarak, özetle
şöyle dedi:
"Herzaman kendi durumla-
nna en uygun sistemi hazırlıj or-
lar. Ama artık çaresi yok. Ikti-
darda duramıyorlar. Yeni bir
insanmış gibi sunulan Mesut
Yılmaz'ın sözlerinin uydurma,
kandırmaca olduğu bir haftada
ortaya çıktı. Bunlar Sayın
Ozal'ın metotlan. 1987'de de
Sayın Özal, uzlaşma isteyerek
ortaya çıktı. Sonra kendi seçim
yasasıyla seçime gittik. Şimdi
Sayın Ozal'ın metotlannın artık
vüriimediğini ve bunlan artık
herkesin tanıdığını göruyoruz."
İnonu, ANAP'ın artık ikti-
darda duramadığını ve onun
için seçime gittiğini de öne sü-
rerken, daha adaletsiz bir seçim
yasası çıkması halinde ne yapa-
caklarını parti meclisi ve grup
toplantılannda tartışacaklannı
bir soru üzerine belirtti.
Öte yandan SHP MYK da,
dun öğle saatlerinde başlayan ve
aralıkh olarak süren toplantısın-
da seçimle ilgili gelişmeler ve ha-
zırlıkları ele aldı. MYK'da ay-
rıca, emekli hava generallerin-
den Yaşar Ertekin, ordu ve son
gelişmeler konusundaki düşün-
celerini ortaya koyan bir brifıng
verdi. Brifıngin, Ertekin tara-
fından daha önce hazırlanan bir
rapor temelinde gerçekleştiği
bildiriliyor.
PKK'nın Almanya'da desteği yoktur
(Baştarafı 3. Sayfada)
Cumhuriyet'in sorularını yanıt-
ladı. Eickhoff, Hayri Kozakçı-
oğlu'nun Olağanüstü Hal Böl-
ge Vaüliği'nden aynlmadan ön-
ce 10 Alman turistin kaçınlma-
sı olayını "PKK-Alman işbirti-
giyle düzenlenmiş bir senaryo"
olarak değerlendirmesini bir
"şanssızlık" diye nitelendirdi.
Kozakçıoğlu'nun Almanya'-
ya karşı "kötü niyetli" olmadı-
ğmı, ancak eldeki verilerin yan-
lış değerlendirilmesinin bu görü-
şe yol açüğını sandığını belirten
Alman Büyükelçisi, "Ben de
biitün verileri ioceledim. Bir çe-
viri hatası olmuştu. Bu düzelti-
lince, olayın senaryo olduğunu
düşünmemizi gerektirecek biç-
bir bulgu kalmamıştır" dedi.
Eickhoff, Almanya'nın
PKK'ya destek verdiği yönün-
deki iddialara ilişkin görüşleri-
ni ise şöyle açıkladı:
"Bu gerçek degfldir. PKK'nın
Almanya'da hiçbir resmi deste-
ği, yasal statüsü ya da özgurlü-
gü yoktur. Izin verilen tek Kürt
kunıluşu, Kürdistan Komitesi'-
dir. Bu, çeşitli grupları bir arst-
ya getiren bir şemsiye örgüttür
Kendi ülkesinde PKK'nın hiçbir yasal statü ve
özgürlüğe sahip olmadığını belirten Eickhoff,
izin verilen tek Kürt kuruluşunun "Kürdistan
Komitesi" olduğunu, ancak PKK'nın paravan
olarak kullandığı bazı Kürt gruplarının
olabileceğini söyledi.
ve FKK'nın paravan olarak kul-
landığı bazı gruplar olabilir. Biz
bu nedenle, Kürdistan Komite-
si'nin etkinliklerini çok yakın-
dan izliyoruz ve yasal olmayan
hiçbir girişime izin venniyo-
ruz."
Ülkesindeki çok sayıda Kürt
kökenli TC yurttaşının Güney-
doğu Anadolu'daki gelişmeleri
yakından izlediğini de vurgula-
yan Büyükelçi Eickhoff, "Bu
kişiler arasında çok etkin grup-
lar olduğu dogru. Ama Kurt çı-
kar ve protestolannı yansıtan et-
kinliklerin tümünü PKK ile bag-
lantılandırmak büyük hata
olur" diye konuştu. Büyükelçi
Eickhoff ulkesinin, Turkiye'nin
sorunlanna buyük yakınlık duy-
duğunu da belirterek "Bizdeki
Türk nüfusu nedeniyle sizin so-
nınlarınızı paylaşıyoruz. Gü-
neydogu'daki dunımu da bu ne-
denle yakından izliyoruz" dedi.
Genseher'in mektubu
Almanya Dışişleri Bakanı
Hans Dietrich Genscher'in Türk
Silahlı Kuvvetleri'nin Irak'taki
ADötİRK'ÜN \AZDIĞI
YURTT4ŞLIK BİLGİLERİ
Yayma hazırlayan
NuranTezcan
8.000 hra(KDV içinde)
Çağdaş Yaymları Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul
Ödemeli gonderilmez.
harekâtına ilişkin bir uyan mek-
tubunu Türk hükümetine gön-
dermesi üzerine ikili ilişkilerde
başgösteren soğukluk konusun-
da Büyükelçi Eickhoff şunları
söyledi:
"Birçok yorumcunun bu me-
seleyi abartması ve PKK'nın Al-
man hiıkümetinden destek gor-
düğü şeklindeki saçma iddiaya
yorumlannda yer vennesi beni
çok üzdü. Bunlann gerçeklik
payı yoktur. Genscher'in mek-
tubuna basının tepkisini çok
abartılı buluyorum."
Alman Büyükelçi, Turkiye'-
nin Genscher'in mektubuna
gosterdıği resmi tepkiyi ise "Bir
dostunuzu uyanrken, eleştirir-
ken dostunuzun bu eleştiriye
üzülebileceğini de göze
alıyorsunuz" diye konuştu.
Eickhoff, mektubun yazılması-
nın tek nedeninin, "Harekât sı-
rasında sivillere zarar gelebile-
ceği kaygısından kaynaklan-
dığım" vurgularken "Alman hü-
kümetinin elinde sivillerin zarar
gördügüne, olduriildügüne iliş-
kin kanıt var mı" sorusuna da
"Evet, vardı" yamtını verdi.
pılması zorunluluğu da kaldın-
lacak. Bu durumda seçmen, tek
tercihte de bulunabilecek.
Seçim süreleri: 90 günden 60
güne indirilecek. Propaganda
sürelerinde ise değişikliğe gidil-
meyecek.
Para cezası: Seçimde oy kul-
lanmayanlara uygulanacak olan
30 bin liralık para cezası 50 bin
liraya yükseltilecek.
Gümriiklerde oy: Yurtdışmda
bulunan Türk vatandaslarının
gumrüklerde oy kullanmaları
için tanınan 15 günlük süre de
artınlacak. Seçimlerden 15 gün
önce başlayan oy kullanma sü-
resi, yasal bir engel olmazsa 45
gune veya 1 aya çıkartılacak.
ANAP Meclis Grubu, bugün
saat 14.00'te seçim yasasındaki
değişiklikleri görüşmek üzere
yeniden toplanacak. ANAP
grubunda 27 Ekim 1991 olarak
önerilen erken seçim tarihi de
onaya sunulacak. ANAP Grup
Başkanvekili Yasin Bozkurt,
grup toplantısından sonra seçim
yasasında yapılacak değişiklik-
leri içeren taslak ile seçim tari-
hinin TBMM Başkanlığı'na su-
nulacağını söyledi. Bozkurt,
TBMM'nin 23 Ağustos 1991
Cuma günü olağanüstü toplan-
ması için milletvekillerinden im-
za toplandığını belirterek "tm-
zalar tamamlandığında
TBMM'nin olağanüstü toplan-
ması isteğimizi başkanlığa
sunacağız" dedi.
Anayasa uyarınca TBMM
Başkanı, uyelerin beşte birinin
(90) imzalı başvurusu halinde
Meclis'i olağanüstü toplantıya
çağırabiliyor. TBMM Genel Ku-
rulu'nun cuma günkü toplantı-
sında, seçim tarihi ile seçim ya-
sası değişiklikleri göruşülecek.
Değişiklik taslağuıın aynı gün il-
gili komisyonlarda görüşülerek
TBMM Genel Kurulu'na indiri-
lebileceği ifade edildi. Eski
Başbakan Yddınm Akbulut, se-
çim için tum partililerin
"yekvücut" çahşacağını vurgu-
larken ANAP yönetimini, tasfı-
v e niteliğinde herhangi bir tavır
^ergilememesi gerektiği yönün-
de uyardı.
öte yandan kongrede Mesut
Yılmaz'a karşı çıkan milletvekil-
lerinden bazılan, Meclis'teki ezi-
ci ANAP çoğunluğundan vazge-
çip seçime gidilmesinin
"beceriksizlik" olduğunu söyle-
di ler. Bu milletvekilleri, Yılmaz-
ın; partisinin ve hükümetin uzun
vadeli çıkarlarını düşünmek ye-
rine Cumhurbaşkanı lurgut
Ozal'ın geleceğinin güvenceye
alınmasına alet olduğunu öne
sürdüler.
CİNDORUK
TBMM'ye
Meclîs-i
Mebusan
benzetmesi
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — DYP Genel Başkan
Yardımcısı Hüsamettin Cindo-
ruk, iktidar partisinin kendi
koyduğu barajların ağırhğın-
dan korktuğunu öne surerek
ANAP'h milletvekillerine seçil-
me değil, adaylık garantisi vere-
cek bir sistem aradığını bildirdi.
Cindoruk, ANAP'ın düşündü-
ğü değişikliklerle Meclis'in nite-
liğini yitireceğini söyledi. DYP
Genel Başkan Yardımcısı Meh-
met Gölhan, parti örgütlerini
arayarak günün 24 saatini seçi-
me ayırmalannı istedi.
Düzenlediği basın toplantısm-
da iç ve dış olaylann bu denli
önemli bulunduğu bir dönemde
Turkiye'nin bir seçim iklimine
girdiğini kaydeden Cindoruk,
ülkenin kalıcı bir demokrasiyi
kurabilmesi gerektiğini söyledi.
Turkiyynin darbeleri yaşayarak
geldiğini ve bu darbelerin açtığı
yarayı henüz saramadığını da sa-
vunan Cindoruk, şimdi halk ve
partilerin önüne bunu düzeltme
imkânı geldiğini söyledi.
tktidar partisini, yansı yırtıl-
mış bir fotoğrafa benzeten ve
ikiye bolundüğünü öne süren
DYP Genel Başkan Yardımcısı,
ANAP'ın demokratik nedenler-
le değil, telaşla seçime gittiğini
savundu.
Seçim komisyonunun önceki
günkü toplantısında ANAP'ın,
bir seçim çevresindeki milletve-
kili sayısının iki misli aday çıka-
rılması ve yuzde 10 tercih oyu
alan adayın listede yukarı çık-
ması yolunda teküfte bulundu-
ğunu kaydeden Cindoruk şöyle
devam etti:
"Böyle bir sistem dünyanın
hiçbir ülkesinde yoktur. Belki
bir federal devlette olabilir, ama
Türkiye üniter bir devlettir. Böy-
le bir sistem kurarsanız, her par-
tinin iç bünyesinde, çevremizin
yaşantısında bugüne kadar kay-
namayan kazanlar kaynar. Böl-
gecilik, tarikatçılık kazanı kay-
nar. TBMM niteliğini yitirir.
Meclis'i, Osmanlı Mebusan
Meclisi'ne çevirirsipiz. Buna
kimsenin hakkı yoktur.
Seçimden sonra gelen millet-
vekilleri, birbiri ile parti içi, aşi-
retler arasındaki kavgalara gir-
miş, tarikatlar arasındaki vanş-
lara sokulmuş yaralı insanlar
olurlar...
POLİTİKA GÜNLÜGÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Nadir Nadi
Hep Yaşayacak...
Nadir Nadi, özgürlüğün ve çağdaşlığın simgesiydi...
Son kez on gün önce Uğur Mumcu ile birlikte, Amiral Bris-
to) Hastanesı'nin 413 nolu odasında ziyaret ettik.
— Bugün daha sağhklı görünüyorsunuz efendim!
Gözlerinde bir yağmur bulutu saklıydı. Başını salladı:
— Hayır iyi değilim...
Nadir Nadi hep böyleydi. Gerçegi söylemekten kaçınmaz-
dı...
Dün sabah saat 8.20'de telefon çaldı...
— Nadir Bey'i kaybettik, başımız sağolsun...
Dondum kaldım. Boğazımda bir şeyier düğümlendi. Oda-
mın duvarianna asılı fotoğraflara baktım. Sonra ayaga kal-
kıp, bir süre öyle durdum.
Yıl 1986. Yer izmir'de İleri Kitabevi. Nadir Nadi ile kitapla-
nmızı imzalıyoruz Yan yanayız. Nadir Bey, bir seyler soru-
yor olmalı...
Bir başka fotoğraf. İmza günü bitmiş, koluma girmiş. Par-
maklan arasında eksik etmediği sigarası. Yürüyoruz uzun
süre. Sonra Kordon'da bir restoranda oturuyoruz. Berin Ha-
nım, Halit'le daha sonra geliyor.
Garson peynir tabağını koyuyor masaya, rakı kadehi do-
luyor. Hava limonata gibi serin, imbat esiyor...
Nadir Bey bana soruyor:
— Hiç mi içmiyorsun Hikmet?..
Başımı sallıyorum...
Nadir Bey, Berin Hanım'a dönüyor:
— Bu «^x;uk içki içmiyor Berin!..
Eski bir albümden silik fotoğraflar görüyorum şimdi...
Tamı tamına 25 yıldır Cumhuriyet'teyim. Nadir Nadfyie ilk
karşılaştığım yıl 1967. Çekıne çekine odasından içeriye gir-
mıştım. Şöyle yüzüme bakıp, "oturun" demişti. 25 yaşınday-
dım henüz. Bir sıgara uzatmış, almamıştım. Sormuştu:
— İçmiyor musun?
Yalan soylemiştim:
— Hayır efendim, içmiyorum...
İnanmamıştı, ama bir şey söytememişti. Sadece şöyle de-
mişti:
— O ciddi röportajlan demek sen yapıyorsun?
1968 yılıydı. Bir köy gezisi yapmak istiyordu Nadir Bey.
CHP'Iİ Dr. Lebid Yur-
doğlu'na telefon et-
tim. Bir gece Torbalı
1
nın Yazıbaşı (Hortuna)
köyüne gittik. Köylüler
Lebid Yurdoğlu'nu sı-
kıştırdıkça. Nadir Bey
"hayret neler oluyor"
diyordu. Gözlemci bir
kişiliği vardı Nadir
Bey'in. Ertesi gün, be-
nim için hayli ilginç
olan geceyi şöyle yan-
srtryordu başyazısında
Nadir Nadi:
"... Dün akşam İz-
mir milletvekili, eski
Köyişleri Bakanı Lebid
Yurdoğlu'nun peşine
takılarak yola çıktım.
Sayın Yurdoğlu, Tor-
balı'nın Hortuna kö-
yünde vatandaşlarla
"bir sohbet toplantısı
yapacaktı. Köy, öte-
den beri çoğunlukla
CHP'ye oy verirmiş.
Gûneş batttktan epey-
ce sonra, geç vakit
koye vardık. Lüks lam-
basının aydınlattığı
kahvenin önünde 150
kadar vatandaş CHP milletvekilini bekliyordu. 1960 öncesi-,
nin zihnimde klişeleşmiş tablolarından biri ile karşılaşaca-
ğımdan zerrece şüphe etmiyordum. Lebid Yurdoğlu "vatan,
millet, sakarya" edebıyatı ile söze başlayacak, CHP'nin de-
mokrasi yolunda harcadığı olumlu çabaları övecek, AP'ye
verip veriştirecek, dinleyenler de: "İsmet Paşa çok yaşa!.."
diye onun sözlerine alkış tutacaklardı. Sonra bıraz hoş beş
edilecek ve köylüler tanrıya emanet, İzmir'e dönülecekti.
Hortuna'da hiç de böyle olmadı. Daha Lebid Yurdoğlu
1
nun ağzından birkaç cümle dökülmüştü kı ortalıkta çetin bir
tartışma havası esmeğe başladı. Hayret yahu! Yedi sekiz yıl
içinde neler öğrenmemişti bizim köytümüz; toprak davasını
biliyordu, kredi mekanizmasının nasıl haksız yere küçük bir
azınlık hesabına işlediğini biliyordu, tutün fiyatlarının ne mak-
satla köylü aleyhine düşürüldüğünü, sömürü politikasından
kimlerin yararlandığını biliyordu ve bugünkü bozuk düzenin
hangi koşullar altında düze'tilebileceğini de anladığını belli
ediyordu. Lebid Yurdoğlu'nun sözünü kesenler arasında
CHP'ye küsmüş eski CHP'liler de vardı..."
Ali Sirmen, 1986 yılında Nadir Nadi ile bir söyteşi yapmıştı.
1 Nisan 1936 yılında Cumhuriyet'te ilk başyazısı yayımlanan
Nadir Nadi, başyazarlığının 50. yıldönümünde Ali Sirmen'e
şöyle diyordu:
"Benim elli yıllık başyazarlık hayatımda ana ilkelerim, da-
ima gerçekleri öğrenmeye çalışmak, objektif olmak ve bu-
nu halka olduğu gibi anlatmak. Tabii Atatürk'e bağfı kalmak.
Bu benim gerçekçiliğimin ifadesidir. Atatürk'ün, ülkenin gi-
dişini çok iyi gördügüne, Atatürk devrimlerinin ülkemiz için
çok önemli, yararlı olduğuna inanmışımdır hep. Bazıları, bu
devrim sözcüğünden nedense tedirgin oluyoriar. Bence Ata-
türk devrimlerinin Fransız devriminden, büyük devrimlerden
bir farkı yoktur. Aynı, paraleldir bunlar ve amacı Türk halkı-
nı daha iyi yaşatmak, çağın gerçeklerinin ve gereklerinin da-
ha iyi kavranmasını ve ona göre davranılmasını sağlamak-
tır. Ne yazık ki, kanımca bunlann hepsi yıkıldı. Ortada kala
kala bir tek Cumhuriyet gazetesi kaldı."
Tüm bu anlattıklarım eski bir albümden derlediğim silik
fotoğraflardır...
Yaşamını özgürlüğe ve çağdaşltğa adamış olan Nadir Nadi
bizim için ölmedi...
O hep yaşayacakiır...
Yıi 1986, yer Izmir. tmza günü btaniş.
Koluna girmiş parmaklan anuuda
eksik etmediği sigarası.
SHP'nin ilk iktidar
mitingi lzmir'de
MYK toplantısında SHP'nin iktidar
mitinglerine başlaması kararı alındı.
ANKARA (UBA) — SHP
Merkez Yürütme Kurulu seçim
hazırlıkları ve propaganda ça-
hşmalannı değerlendirerek ey-
lül ayı başından itibaren
'iktidar" mitinglerinin başlatıl-
masını ve ilk mitingin lzmir'-
de düzenlenmesini
kararlaştırdı.
SHP MYK, Erdal İnönü
başkanlığında yaptığı yaklaşık
altı saat süren toplantısında
öncelikle savunma komisyonu
tarafından hazırlanan raporu
görüştü. Partinin savunma uz-
manlan arasında yer alan
emekli general Yaşar Derinbu-
dak'ın ulusal guvenlik ve ulu-
sal savunma konusunda
verdiği brifingin ardından
SHP iktidannda uygulanacak
olan sisteme ilişkin komisyon
raporu değerlendirildi. Komis-
yonun söz konusu çalışması-
nın MYK tarafından
incelendikten sonra bir rapor
halinde parti meclisinin onayı-
na sunulması kararlaştınldı.
Toplantıda daha sonra er-
ken seçim konusu görüşüldü.
SHP Genel Sekreteri Hikmet
Çetin, Partililerarası Seçim
Komisyonu toplantısı konu-
sunda bilgi verirken SHP Se-
çim Komisyonu üyeleri de
propaganda ve erken seçim ha-
zırlıklan konusundaki ilk ça-
lışmalar hakkında bilgi
verdiler. MYK seçim öncesi
"iktidar" mitingleri düzenlen-
mesini kararlaştırırken bu çer-
çevede ilk mitingin eylül ayı
başında lzmir'de düzenlenme-
sine karar verildi.