Katalog

CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 21 AĞUSTOS 1991 DÖVİZ KURLARI 21 AfiUSTOS 1991 Wvızn Cınsı 1 ABD Ooları 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Belçıka Frangı 1 Fransız Frangı 1 riollanda Flonnı 1 Isveç Kronı 1 Isvjçre Frangı 100 Italyan üretı 1 Japon Yenı 1 Sterlın 1 S Arabıstan Rıyalı Dovız Aış Satış 4819 74 2562 26 3617 26 124 59 755 73 2275 17 706 41 2986 26 344 24 33 62 7569 91 123186 4629 00 2567 39 3624 51 124 84 757 24 2279 73 707 83 2992 24 344 93 33 69 7585 08 1234 33 EfekM Alış 4615 12 2559 70 3555 77 122 47 754 97 2272 89 699 35 2983 27 338 39 33 29 7562 34 1201 06 Efettı' Satış ÇAMUZKIM 4642 89 2575 09 3635 38 125 21 759 51 2286 57 709 95 3001 22 345 96 33 79 7607 84 1238 03 $ 1 8029 AJman Markı i 6 1129 Fr Frangı $ 2 0305 Hol Flonnı $ 1 5470 Isv Frangı $ 1342 01 Ital Lıretı $ 137 40 Japon Yenı $ 3 7502 S Arab Rıya £ 1 3186 S Y/01RİM l§ löftnı-n-1 lşY*nnv2 k ^ f H T > 3 b Yot""^ ts?1 Mrtn-2 lmrtn-3 MertaM Mjrfaı-5 W5*«-1 WratW-3 NdissE AOftffl Fon GnMYMnm-1 Graıl ttfcun-2 G x v İ ^MrtFtv3 Gavt IMnrM gjrtft Yatnfrv5 EstankFoni Esl»* Ftm 3 YKBtttoımF VnSeMtrF YKBrtsseF YKBKOTUF YKBLMF VKBtoraF YKBMreF VKBKa*JF YKBAMfF \4WFav1 \*ufF»v2 VMfFon-3 \ttof Hsse FONLARI Mi 87467 51479 22957 19229 16385 65İK 54466 29.226 26271 11597 55.757 45OT 217» 219» 15140 61390 27111 «542 11161 •».725 69JE0 23016 15V5 StK 4(533 6S041 41463 41745 47764 20074 15563 6390 4839 124101 22£21 15.134 İ M t o l 87170 41801 Z2984 19.250 «404 65596 56İ33 29261 26303 113)6 55333 am 21745 « J J Î 68.483 265S «519 11163 İ523 69153 21162 15312 62H53 41596 64591 48527 41J05 475» 19*1 15572 15.189 41660 124 246 22551 14544 0.12 520 Q12 an Q12 ao 0.12 0.12 ao -IX 114 0.13 a« Û13 1164 114 -153 -014 488 •1121 0.19 a» 0L23 0S5 013 -5JP a-3 ai4 441 -051 107 -060 ai3 012 113 •330 ttaf DûnjaFon Utfof Ryv-6 DsDaı* Mw fon Dqûrt FVrt* TiMûl Fon-1 TütûıFm-2 MbuFon-1 MfeuFaı-2 FransFon-2 FrarcFon-3 RransFon-4 FrasFm-5 ZnlFon-1 Zn*Fon-2 Zia£ B K A Fon Zni FoM Hak Fan-1 H*Fm-2 PvnıA Fim Pam*tae E/*kFov1 En*»F»v2 İIT^IBC FflM Ircpcc Foo-2 TabmFon SûmoFaı DmzFat Egt Faı ötaımaFoıı DemFaı Tanşfon OrMc Fon Türtü** Focı NetFon E6 Fon 20 JMNSTOS 1 * t Mi 14477 14752 42737 51505 «£51 41150 13.499 I7İ950 21138 2&2G6 22330 14369 14 737 25.457 190)0 20194 18.447 24351 19281 26225 17595 21£40 ««96 20.101 U K 17776 19503 20919 17«9 1KD 17Ü13 17431 14821 14706 14527 14138 19180 MJ06 42 754 5tö3S «658 «210 135« 176.172 21 «5 26306 22360 14 238 14 754 25268 19Ü29 20-14 18.467 24J64 19.1*4 26.03S 17355 21.672 «B63 20.128 139)4 17798 19477 20342 17189 17747 17036 17438 14£38 14S79 14548 14O40 n 152 109 004 123 004 112 113 113 113 115 113 -091 112 -074 -O« 110 uî -035 -0.40 471 136 115 O20 0.13 059 112 413 111 012 445 014 104 011 418 114 001 TAHVİL $ Mb 19 21 T M İ 2HB92 24TD •90292 98 wjn tiK «m tayı b 115 885 75 590 sı: 7 b 115885 65806 111.111 HM Mİ M* 64 50 6<61 M * Mzh 74 73 7517 19 A&JSTOS 5497 S5 32 ÎB 26O00OC- 9919000 1991 i*. 3013010 7500153 Personelden sorumlu Devlet Bakanı Aras, kimlerin sözjleşmeli statüsüne ulaşacağında bir kesinlik olmadığını belirtti Sözleşmeli uygulaması başarılı değîl SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABD Dolan Alman Ma/ta Isviçre Frangı 100 İ.Lıret S.A.ftyai Avus Şılını Alış 4725 2630 3050 348 1240 370 Satış 4735 2640 3060 355 1250 375 ALTIN-GÜMÜŞ Cumhunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bılezık 900 ayar gümûş Alış 357 000 375 000 54 100 48 680 675 Saûş 363 000 390 000 54 300 53 400 702 Personelden sorumlu Devlet Bakanı Sabahattin Aras, sözleşmeli personel statüsünde kimin birinci derece, kimin ikinci derece sınıfına tabi olacağı konusunda bir açıklık getirilmediğini belirterek "Öncelikle buna bir ölçüt getirmek gerekecek. Bu ölçüt karar alma yetkisi olabilir" dedi. İDİL GÜRSEL BORSA lacMj: 1f2.925.54«.650 n I&HSTOS •Man: 2S.SS9.27I (UHMi ttn iMHkılıp OHtsk: 3505.00 MaH: (Önc«kı kapanışa gore) Bıleşık 3282 68 Ma (AğnMA ırtMMMfS OMv) MMŞI (Öncekı ortabmaya göre) ı ^ ^ cta. cı Aîyon Çıınınn Nal TKIIBU") Aktunk I M M * AleajBU) MMtoM«M AmM Aafcan AsianÇjm Bıglaş Bafk Tütûn Mta G H M l i M M CaaMde (Srarto CfliK «amyuns Çeikaalat Çımu Ç EMdnk Oemtrtonk DmHCanı Oenmod twa M h | OtJSDoOm 5STDuran Ofsel E B)9 Vllınm E4clp» Eat McMl İHUtllM Egt Sûbre Enu HoUng (') EfoyısBncıMı EraOIDC Esbatt Feruç Alüfwi>um İMt-TlV Gortjon Iş4 MMf MncM H * 1 3 * - btüîa ''*"* Iktotor hslon bsk i^. İ M Kjrtmtsm Kav Kettdet MoWya Koçhottng Ko« Vınnm taüSLKoruma ~ar Kflyu; KuUiya P O B H « LûtslOlMt MHM TttB MMt ItanmM OM lıUrala» MeUş Nasaş Ntt HoMûig NMTunzm lUdi ÇiniMito Okaıı Taksta MHfeM M H M ParejnjBU) M M Pırur Sût Pırur Enugn Et Pnur Su PntrUn Pm» PofylenlBÛ) Rabak SalMh Yyınglt Mlş Mİ) SMsı Sun EleUrmık TD^Dank Tdatgbank Tejsan T*mt T l j BJt* (AMBO) T ^ İ M L IC-4I25HIJ T k Bvk. IC4USB0Z) f J | BriL |P Tre Kusan Tûnayc Klkın B Trt*TM*ts.Tocıak KİJlt TnkyaCan TJkMİH T Şı$e Cam TJLMMB Tunca TeksK T b m TWT T Tuüors TutuıAank Ûnyc pmefıto(BU) UsakSerarn* VesM V * f f K)nt»ia(B0l Tnay Yapı Kredi Ttua Ünatü se » K kıpan TMM 19500 2750 4000 12500 I M M 11M irrs» 3050 8300 MMİ 15501300 MM MM 1600 4500 2750 <6O0 5500 2150 2700 17000 MM 22» IMİ TMİ 7800 73500 M7M <150 İ1Mİ 11M 675 1900 6700 9200 4150 3100 8400 27M 5300 4 M İ 4600 123 152S» 1450 17Mİ 3500 I7S MM 1900 ^500 5500 29000 5500 13500 20000 3 M M J1S» 1450 2150 6900 3550 1IM MM 1000 4100 na 500 IMM 625 175 1250 6300 96000 1075 1Mİ T4M 1150 1SM 3S50 500 11X 2100 2200 MM 2600 3150 1600 1 |ÎM J7M 6700 10500 MM 1660 3250 İ3M 5500 MM 77M 250000 400 1050 1Mİ 19O0 1350 M7M 7200 1750 IMM 2400 T7M 11Mİ 5800 1TM M i 2400 4500 '900 950 S3O0 52O0 » M 1800 11M Bıleşık : Bugu^lcu en auşt* M M İ 1B000 2550 3600 MM ZttM MM 1MM 2750 7900 CTMİ 1400 n M MM 1400 2500 4150 4900 Z7M 11M •7M 21500 IMM MMİ I M İ 625 1900 3500 8200 3750 S400 2SM 1900 4 M İ 1100 725 1ITM 1100 I4H IMM İ M •1M 1800 7200 4900 27000 4900 12500 18500 M 1300 19O0 6400 M i TMM MM 1000 3700 MM 450 177M 550 I7S 1150 1Mİ MM 1050 MM 3500 475 1050 1850 S1M 2950 1400 T M İ MM 61X 9500 MM 1450 MM 1Mİ TMİ 350 950 I M İ 1750 1300 117M 1700 122M 2200 1İM 1MM 1Mİ «S 4200 4500 850 6000 5000 11M 1650 11M 1991 2S7I.3O Snafc 3732.10 1 2591 87 Sınaı 3688 15 k: 3143.33 MM): 809 27 Mali 2606 8ug,jr*ıj en yuksoı 7Mİ 19000 2550 3900 MM tMM 11H 1MM 3000 7900 1550 3tM nst 1400 2800 4500 5500 MM 7TM 24000 1BM M M İ 12M 850 1900 3600 8500 4000 8100 1900 MM 4100 M i IMM 1450 1SM 7M TMİ 1900 7600 5300 27000 5300 13500 20500 MM 1150 2000 6900 11M MMİ I1M 1000 4100 MM 525 IMM 575 M i 1300 1Hİ TMİ 1150 17N 3500 500 1100 1850 M N 3150 1600 MM İ7M 6500 10500 MM 1450 ITM 1 » K M 400 950 I M İ 1750 1300 1HM 1750 14Mİ 2300 1Mİ 1MN I M i « 5 430 4900 950 6000 5000 İ M 1800 I M İ Bugunku kapmıs TMM 19000 2550 3900 M N 2MM 11M IMM 3000 79O0 1550 MM 2 M İ 1400 2750 4500 5400 MM 1Mİ TMİ 23500 IMM M M İ İ M 650 1900 3500 «500 3900 8400 29M 1900 MM 4100 M i 1HM 1450 19H IMM 7H TMİ 1900 7S00 5300 27000 5200 13500 20000 I M İ 1450 2000 6900 I M İ •MM H M 1000 4100 H M 500 I H M 575 M i 1250 I H İ T M İ 1100 I T M 3500 500 1100 1850 MM 3000 1500 M7M nM ITM 6500 10000 MM 1450 ( T M I M İ İ 1 M 400 950 I M İ 1750 1300 1 H M 1750 1 K M 23O0 MM 1MM I M İ •21 4350 4850 950 6000 5000 1Mİ 1700 IMİ 2403.00 S M M : 3S41.M 12 Stnaı 3720 73 mktan M M İ STJM 21550 1176 22000 1MMİ İ1TM IMM 1MTIM 207600 1200 1173010 S24244 1227» 1400 796707 30406 2114800 5000 M1«M 11174İ 111Mİ 541905 11MMİ I M M THM 49600 500 1500 5000 5222830 J500 500 1715» 7W MM4İ MMİ 15200 I M M 2MM7 2/f'İ 207200 26399 167W 400 147120 588133 476441 1O1H 34250 203350 135O0 TJ14İ 2 1 M S 1MM 1100 139800 t M M 1139550 İ1MM 61134 MTM 36680 100 1 1 M İ 11HTI 33500 M H M 2500 62160 13290 2050 500 2 M M 31200 38700 T1MM M i 9400 28900 111M 500 122244 » M M 7 4 M 239400 7200 tMM 500 1000 MMİ 148300 IMM 87070 T7N 1M1I MMM M1M 2500 34800 92S00 1250 500 1M1M 359600 MMMM En çok SÛ2 yaoianfry M M İ 18000 2550 3700 MM MMİ 11M 122M 2950 79M 1400 ZTM M İ 1400 2500 4150 5000 27M 12M 22000 »TM SMM 11M 625 1900 3500 8200 3750 8400 nu ZrSV 4900 MM 4100 TM 1STM 1450 19u 17tM TM K M 1850 7300 4900 27000 4B00 13000 20000 > SM 1300 1900 6400 -MM TMM MM 10O0 3700 MM 475 I M M 550 M i 1200 1Mİ MM 1150 ITM 3500 500 1050 1850 1 M 3000 1450 1 JSSSİ M 6200 95O0 M i 1450 MM I M İ 77M 350 950 I M İ 1750 1300 1*TM 1700 122M 2200 MM H7M ITM (25 4250 «00 875 6000 5000 t2M 1700 11M »J|f1*)l ortfîy ITMM T11TI 18462 2550 3667 M4İ 21Mİ 11*4 IMM 2868 7900 MU< 1449 27T4 2772 1400 2585 427? 5097 l l l l 1 M Ttt2 22491 141M S3ZM 11W 631 1900 3533 8300 3799 8400 4900 52t1 1100 7İ1 14311 1448 1M27 M i M1S 1863 7361 4921 27000 4989 13092 19366 ıım MM1362 1914 6500 1İ11 7MM MM 1000 3766 27Tİ 477 1MH 550 M i 1196 1SM T1M 1106 1İ18 3500 491 1068 1850 mı 3046 1466 TM) MM 6271 9857 272» 1450 •11i I M İ TTİ7 360 950 1OT 1750 1300 1424J 1712 127*1 2214 117i 1MM 17M M i 4250 4703 896 6000 5000 1M4 1706 1141 ANKARA — Personelden sorumlu Devlet Bakanı Sabahattin Aras, sözleş- meli personel uygulamasımn başanlı olamadığmı soyledi. Anayasa Mahke- mesi'nin sözleşmeli personelin statüsu- ne ilişkin gerekçeli karanyla birlikte bu konuda yeni düzenJemelere gidecekle- rini açıklayan Aras, "Ök sözleşmeli persooel kararnamesi, ozelleştinne} e yatkıadı. Anayasa Mahkemesi'nin bu konuda verdigi Uk iptal karanyla me- mnr oiteiigi agır basan bir kararname getirildi. Bundan sonra ne olacagmı si- yasi tercih beiirleyecek" dedi. Devlet Bakanı Aras, Anayasa Mah- kemesi'nin gerekçeli karannda, sözleş- meli personel statüsünde "kimin 1. de- rece, kimin 2. derece sınıfına tabi tu- tulacağı" konusuna açıklık getirilme- diğini kaydederek "Öncelikle buna bir ölcut getirmek gerekecek. Bu ölçüt, ka- rar alma yetkisi olabilir" diye konuş- tu. 399 sayılı sözleşmeli personel ka- rarnamesinde, bu konudaki ayrımı Ba- kanlar Kurulu'na bıraktıklarını anım- satan Aras, "KİT'lerdeki personelin karar alma yetkisine göre bu sınıflan- dırmayı yapmayı duşünüyoruz"dedi. 399 sayılı kararnamede, sözleşmeli personelin memur kadrosundan tayin edildiğini, "ancak kimlerin sözleşme- li statüsüne kavuşacagı konusunda bir kesinlik bulunmadıgını" kaydeden Aras, "Bu konuda da Anayasa Mah- kemesi'nin eleştirisiyle bir ölçüt getir- mek gerekiyor. Bu ölçütıin, 'çabşkan- lık, liyakat, yabancı dil' gibi mesleki unsurlara dayandırılması görüşündeyim" diye konuştu. Aras, Anayasa Mahkemesi'nin esa- sa ilişkin iptal ettiği konulardan biri- nin "sözleşmeli personelin ücret duramu" olduğunu ifade ederek bu konuda nasü bir ölçüt getirmek gerek- tiğini şöyle anlattı: "Anayasa Mahkemesi karannda kadro aylıgının altı katını geçmemek üzere sözleşmeli ucreti saptanmasının alt kademede çalışaa bir sozJesmelinin daha üst duzeyde görev yapan perso- nelden çok daha yuksek ücret alması- na neden olabilecektir, yorumu getiri- liyor. Yani hiyerarşik açıdan alt kade- mede yer alan bir södeşmelinin maa- şının daha yuksek olması, söz konusu oluyor. Anayasa Mahkemesi, bunnn 'eşitlik' Ukesine ters düştügü sonucu- na varmış. Bu dengesizBgin giderinnesi için iki olçüt ahnabilir. Dki, çalışma, verimiilik gibi mesleki unsuriar. Diğe- ri ise kamu kesiminde benzer görevler yapan kişilerin ücretleri goz önnne alı- nabilir. Bu konudaki espri, kamu ke- siminde veya özel sektörde benzer go- revler yapan kişilerin ücretlerinin kri- ter olarak saptanmasıdır." Sözleşmeli personel ücretlerinin KİT'ler tarafından saptanmasının ku- rumlar arası ücret eşitsizliklerine de ne- Sözleşmeli hâlâ zam bekliyorİs-Sendika Ser>isi — Sozleşmelilerin 1 temmuzdan geçerli olması gereken ucret artışlannın genelde çok düşuk, bir bolümu için "hiç" düzeyinde kalması yanında belirsizlik sözleşmeliler arasında tepkiyi giderek arttırıyor. Kamu işyerleri ve KlT'lerde sozleşmelilerin ücret artışlannın hâlâ belirlenmemiş olması, çıkan çelişkili haberler, sözleşmelileri şaşkına çevirdi. Çalıştıklan işyerlerinden sağlıkh bilgi, açıklama alamayan, hiçbir orgutlulukleri de olmayan sözleşmeliler, sabahtan akşama gazetelere telefon ederek çelişkili haberlerin içinden çıkmaya, ücret artışı alıp alamayacaklarını, ne kadar alabileceklerinı, ne zaman alabileceklerinı öğrenmeye çalışıyorlar. En yuksek %20 ile sınırlı tutulan düşük zam eğilimini protesto ederken hükümetin karar değişikliği yapması, zam oranlannı yukseltmesi istemlerini dile getiriyorlar. Değişik konumlarda çalışan ve sayıları 250 bin civannda olan sözleşmeliler için hükümetin sınır ücret artışı belirlemelerinde farkhlıklar olması ve tek tek sözleşmeli çalışanların alacaklan ücret artışı miktarlarının tamamen işletmelerin yetkisinde bulunması farklı uygulama, çelişki ve kargaşayı iyice arttırmış bulunuyor. Henuz alabilecekleri zam oranı ve zamanı konusunda hiçbir bilgi sahibi olamayan sözleşmeliler kendileriyle ilgili ücret belirleme sisteminin kargaşası ve keyfiliğini de bilemedikleri için hâlâ hükümetin yeni bir belirleme ve karar alacağı umudunu taşıyorlar. Oysa sözleşmelilerle ilgili ücret artışlarının hâlâ belirlenmemiş ve uygulanmamış olması tamamen kamu işyerlerindeki çalışmaların geciktirilmesiyle ilgili bulunuyor. Hükümetin daha önce yapmış olduğu en fazla °7o2O kadar zam yapılabilmesi belirlemesı ıle bu konudaki kararı kesinleşmiş bulunuyor. Hükümetin planlama kurulundan da geçen çizdiği zam çerçevesine göre tablo ikinin kapsarrundaki sözleşmeliler için tavanda dondurulmuş durumda. Iştanbul'u yine çöp bastıİş-Sendika Servisi— İstanbul Eminonü Belediyesi'nde çalışan bin dolayında işçi, maaş, vergi iadesi, elbise parası ve fazla mesailerden oluşan alacaklannın ödenmemesini protesto etmek amacıyla önceki gun başlattıkları iş bırakma eylemini surduruyorlar. Eylem nedeniyle yollarda çop birikintileri oluştu. Eminönü'nun ana yollanna kadar taşan çöpler, toplanamadı. Eminonü Belediye Başkan Yardımcısı Coşkun Kanat, işçilenn alacaklannı ödemek amacıyla 1 milyar 700 milyon lira değerinde çekleri bulunmasına karşın bankadan bu parayı tahsil edemediklerini soyledi. Kanat, bankadan bu mıktarda toplu para çekemediklerini, işçilere durumu anlatmalarına karşın eylemin devam ettiğini belirtti. (Fotoğraf: DENİZ TOPALOĞLU) Işçi beklemekten yoruldulş-Sendika Servisi — Metaş işçi temsil- cileri, Başbakan Mesut Yılmaz'la göruşe- meden dün tzmir'e döndüler. Metaş işçile- rinin 29 ağustosa kadar verilen sözlerin tu- tulmaması halinde eyleme başlayacakları bildirildi. Üç aydır grevde bulunan Mersin Hilton Oteli işçilerinden 25 kişinin başlat- tığı açlık grevinin 6. gününde 17 işçi has- taneye kaldınldı. Izmir Cumhuriyet Ege Bürosu'nun ha- berine göre Metaş heyetinin Başbakan Me- sut Yılmaz'la göruşemeden îzmir'e dönme- sinin ardından basın toplantısı düzenleyen Türk Metal Sendikası Izmir Şube Başkanı tbrahim Çetinbag, "tşcinin gurunıyla oy- nayanları lanetliyoruz" dedi. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'la görüş- tükten sonra Ankara'ya giden Metaş heye- ti, yalnızca Devlet Bakanı Ekrem Pakde- mirli ile görüşebildi. Başbakan M^sut Yıl- maz'la görüşmeyi başaramayan Metaşhlar, dün Îzmir'e döndüler. Türk Metal Sendi- kası Izmir Şube Başkanı îbrahim Çetinbağ, zor durumda olan 950 Metaş işçisi için tum sendikalan ve metal işçilerini destek verme- ye çağırarak şöyle konuştu: "Cumhurbaşkanı Turgut Özal temsilci- lerimizle göniştükten sonra konunun çözü- mü için heyeti Başbakan ve Başbakan Yar- dımcısı'na göndermiştir. Her türlü ugraşa rağmen göriişme olanagı saglanamamıştır." Mersin Hilton Oteli'nde üç ay önce gre- ve çıkan Tursan-İş Sendikası'na üye 70 iş- çinin bir bölümü İş Mahkemesi'nin "grev sırasında kaçak işçi çalıştırıldığı' karanna ve Cumhuriyet Savcüığı'nın işverenin top- lusözleşme ve grev ceza yasalanna aykırı hareket ettiği gerekçesiyle dava açmasına rağmen sonuç alamayınca açlık grevine baş- ladılar. 25 işçinin 7 gün önce başlattığı aç- lık grevi sırasında 17 işçi rahatsızlanarak hastaneye kaldınldı. Tursan-tş Sendikası yöneticileri mahkeme kararlanna rağmen işverenin kaçak işçi çalıştırmaya devam et- tiğini öne sürerek 3. Asliye Ceza Mahke- mesi'nde dava açtı. Mersin Cumhuriyet SavcılığYnca başlatılan sonışturma sonucu işverenin grev pankartının yanına İngiliz- ce ve Türkçe 'Otelimiz tüm hizmetleriyle hizmetinizdedir' yazılı pankart asması ya- sadışı bulundu. öte yandan Konya'da kurulu TÜMO- SAN (Türk Motor ve Traktör Sanayii) iş- yerinde 89 gun grev surduren 400 işçi "iş- yerlerinin kapanma tehlikesi alünda" oldu- ğu gerekçesiyle işbaşı yaptılar. Türk Metal- Iş Sendikası'na üye işçiler, önceki gün iş- başı yaparken TÜMOSAN'ın MESS'ten aynldığı, üç ayhk yasal surenin geçmesinin ardından Kamusen'e üye olacağı, toplu iş sözleşmesinin de Kamusen'e üyelikten son- ra imzalanacağı bildirildi. TTK (Türkiye Taşkömürü Kurumu) ye- rüstünde kadro fazlası işçileri yeraltında is- tihdam etmeye başladı. Yetküiler uygula- manın Amasra kömür üretim bölgesinde başlatıldığını, 400 işçinin görev yerlerinin değiştirildiğini söylediler. Doğru Oranhlı Faiz TYT Bank'ta Doğru Orantilı Faiz'de mevduatınız arttıkça faız oranlan da arhyor Gelin TYT BANK a mevduatınaa en uygun vadeyle eo yuksek kazancı sağlaym. TYT tANK Fat2 Orantan Vadesiz 10 layvocteti %57v»ût10 3ayvocteli % 70 w üstü 6ayvodeii % 71 ve ü«tû 1 yıl vadeli %73v«üstü 3'«r oylık •* gMMttrintı: öayvadeli 13 oyOa öif lou o . 63 ve üstü 1 yıl vadeli (3 ayOo r>u toa o 65 ve üstü B A N K TÖRKİYE TURİZM YATIBIM V DIŞ TİCAKT BANKASI A.Ş. m IAMK HartMy»-CumhuiTyvt Cod 301 Haıtvye ISTANSUl. l!ı 'Mi' t>O(<Or>al) 131 50 27 ITTIAM* Huntovnmtf Nuıuosmonıy» CaO «lCoğoıoğ'^ 5İANBUL ISL 512 86 44.46 TTT IANK KapoKoıv ionaol Bedeslen S* 14 KaDdlıçaı>< ISUN8UL l i l 511 2» 91 m t*NK Mkara:Cnnan Caa GommeSk Noımı 9ey ı> « M n 1 2 Ka«alUKMı« AMCASA 1EL 127 28 70-72 TTT 1AMK «flMya- Cumhufve' Cod 70 A ANIA1VA TEL I I ' İ M H nal) TTT MNK bnnr Cumhonve' Sutvon 87 4 Msoncak ıZMıB Tft 13 53 54 Esnaf kredileri Halkbank kredilmıitiııi arttırdı Halkbank, esnaf ve sanatkâra kullandırdığı kredi limitlerini yüzde 50-100 arttırdı. ANKARA (ANKA) — Tür- kiye Halk Bankası, esnaf ve za- naatkârlara kullandırdığı kredi limitlerini yüzde 50 ile yüzde 100 oranlarında arttırdı. Halkank'tan yapılan açıkla- mada kredi limitlerinin arttınl- masıyla ilgili karann ağustos ba- şından itibaren yurürluğe gire- ceği kaydedildi. Yeni duzenle- meyle bankanın kullandırdığı ihtisas kredileri yüzde 100 ora- nında, kooperatifler aracıliğıy- la kullandırdığı şahıs kredileri ise yüzde 50 oranında arttınldı. Bankanın Türkiye genelinde es- naf ve zanaatkârlara düşuk fa- ızle kullandırdığı kredinın mik- tarı, esnaflar için 5 milyon lira- dan 7.5 milyon liraya, zanaat- kârlar için ise 10 milyon liradan 15 milyon liraya çıkanldı. Halk- bank, esnaf ve zanaatkârlara 1991 yılında 725 milyar lira kre- di açmayı hedefliyor. KöNUK YAZAR den olduğunu belirten Aras, "Yuksek Planlama Kurulu karan ile personel ücretlerinin, emsali devlet memuru net ayuğının yüzde 25'i dolayında artınl- ması, bu ıarkkhklann giderek azalma- sına neden olacak" görüşünü savun- du. Anayasa Mahkemesi'nin sözleşme- li personelin "düşünce özgurtuga"ne ihşkin verdiği iptal karannın "esasen" değil, "şeklen" olduğunu ammsatan Aras, "399 sayıh kannn hükmönde ka- rarnamenin disiplin suçlanyla ilgili maddderi anayasanın 91. nuddesine göre iptal edSdi. Anayaauun 91. mad- desi de sözlesmeM penonclin siyasihak ve ödevterinin de icinde bahuMta«a bir- çok hakkm kanun hükmüade kararaa- melerle degil, kannnlaria düzeaMnece- ftini beürtiyonta" dedi. "SödeşmeU perso^l " rejiminde ar- zulanan ile bugün uygulananın çok farkh olduğunu dile getiren Aras, şunlan soyledi: "Oysa biz, KİTTe- rin hizmetlerinin genel idare esasla- nna göre yönetilmemesini, KİTIe- rin iktisadi ve ticari bir hizmet ver- digİMİ düşHnüyordak. Otoya ba yakhı- şunla gkÛdi ve tüm KTT penoMÜ söz- leşmeli statüsüne gecirildi. O sırada özeUeştirme duramu da vardı, bnna uygun esnek bir personel rejiminin ge- tirilmesi uygun gonilmüştü. Anayasa Mahkemesi de her KİT'u devlet me- munınun bulunmasuu istedi. Buuı gö- re 399 sayıh kararname düzralendi. Sözleşmeli personel, habrianacagı gi- bi iki cetvele aynldı. Şimdi son karara göre Anayasa Mahkemesi'nin ınidtr yardımcısı ve daha alt diizeydeki per- soaeü kapsayan iki sayaı «tveB benim- sedigıni görüyonız." S E Ç İ M V E E K O N O M İ Benden sonrası tufan Prof. Dr. GÜLTEN KAZGAN îsi. Ünv. îktisat. Böt. X950'den bu yana geçen yıllarda, seçim arefesinin aynlmaz "herkese mavi boncuk" politikalan, hiç olmazsa bir su- re için, seçim sonrasının sorunlarım ve politikalarını da belirliyor: Birincinin büyüttüğü iç ve dış dengesizlikler, seçim sonrasına da yansıyor ve iktidarı devra- lan yeni hükümet devraldığı sorunlu mi- rasın yükünü omuzlannda taşımak du- rumunda kalıyor. Bu tabloya, 1983 sonrası ANAP hü- kümetleri devrinde, daha ciddi bir boyut eklendi: Bu dönem- <Je uygulanan model, temelde, işçi-memur ile tanm üreticisi- nin oluşturduğu geniş kitlenin gelirinin düşürülmesine daya- narak uluslararası entegrasyonu gerçekleştirmeye; tarunla sa- nayiyi ikinci plana itip altyapı, ticaret, finans, yabana ser- mayeye dayaü bir ekonomi yaratmaya dönük biçimde. Ancak, seçim dönemlerinde, geniş kitleden oy alabilmek' için bu model bir yana bu^kılıyor ve modelden önemli sap^ malar yaratılıyor: örneğin, tanm ürünlerine, işçi ücretiyle memur maaşlanna yuksek zam yapılıyor. Bunun sonucu, ekonominin, eskiye oranla seçim öncesi - seçim sonrası dal- galanmalarını çok daha şiddetle yaşaması. Nedeni, modelin. dayandığı ekonomik yapılanmaya aykırı politikalann iç ve dış dengeleri daha şiddetle bozması, dış borçlanmayı daha hızla arttırması, enflasyonu daha şiddetli biçimde köriikle- mesi, üretim ve işsizlik dalgalanmalannı daha sık ve daha yo- ğun hale getirmesi. Seçim sonrasında iktidan devralan hükümet, bu kez, be- nimsenen modelin temel yapısını sürdurebilmek için, devral- dığı mirasın üstüne iç ve dış dengeleri kurayım derken, mus- lukları kapatıyor ve stagflasyon, yani enflasyonla birlikte tır- manan atıl kapasiteler ve işsizlikle boğuşmak zorunda kah- yor. Diğer yandan, ekonomik ajanlar (üreticiler ve tüketici- ler) ne yönde, ne biçimde karar almak gerektiği konusunda sürekli belirsizlikle karşı karşıya kalıyor, yanılgıdan kaçın- mak için, bu kez uzun vadeli kararlardan cayıyor. 1991 sonbahannda beklenen erken seçiminse, bir özgun ya- ni var: O da seçim sonrasında ANAP'ın tek başına iktidar ol- ma olasıhğının iyice azalmış olması. Bu da seçim öncesi poli- tikalannda iktidardaki hükümete çok daha fütursuzca, "Benden sonrası tufan" anlayışımn egemen olmasma yol aç- mış gözüküyor. Böylece, modelden sapmalau"in derecesi çok daha şiddeth", dolayısıyla, seçim sonrası hükümete devredile- cek miras da -daha önceki dönemlere göre- çok daha sorunlu olacak. Seçim sonrası hükümet hangi parti ya da partiler koalisyo- nundan oluşursa x\NAP'm her seçim döneminde kendi modeline aykın politikalan gündeme getirmesi, büyümenin nimetlerinden herkesi yararlandırmadıkça demokrasiyle bağdaşmasının mümkün olmadığını gösteriyor. oluşsun, kayıtlan iyice daralmış bir ekonomi devrala- cak; öyle ki bu kayıt- lar hiç olmazsa bir süre için, parti prog- ramını serbestçe uy- gulamayı olanaksız- laştıracak. GSMH'nin % 10'unu aşan bir ka- mu kesimi açığı, Körfez savaşına iliş- kin dış kaynakh hibelerle dikişi tutturuunaya çalışılan bir devlet bütçesi, iç-dış borçlanma olanaklan tükenme yolunda, para arzı ve fiyat artışı denetimden çıkmış bir ekonomik mira- sm mali boyutunu oluşturuyor. Sübvansiyonlu tanm ürünleri ithalatı, baskı altında ürün fiyatlan ve yükselen mah'yetlerin çöktürdüğü bir tanm kesimi; on yıldır bir atılım yapamayan, teknolojisini yenilemeyen, dokuma-giyim ihracatına hapsol- muş bir imalat sanayii; hesapsız 5 yıldızh otel politikası ve aşın genişlemiş kapasitenin yükü altında ezilmiş bir turizm sektörü de mirasın reel boyutu. Sosyal boyut ise işsizlik, çok bozulmuş bir gelir bölüşümü, çahşarak refahını arttıramazken köşeyi dönmeye ve aşın tü- ketime koşullandınlan insanlanmızdan oluşuyor. Sanıyoruz ki iktidan devralacak hükümet önce temel mali dengeleri kurmaya çalışacak. Buna, ister istikrar paketi den- sin, ister başka bir isim verilsin, bu dengeleri kurma yolunda bir adım atılmadan hiçbir parti programını uygulamaya çalış- manın anlamlı olmadığı görülecek; ancak bundan sonra ken- di parti programını uygulamaya koyabilecek, 1980'li yılların modelini olduğu gibi kabul edip etmeme karannı verecek. Ancak, seçim dönemlerinde ANAP'ın kendi modeline ay- kın politikalan gündeme getirmek zorunda kalması bir nok- tayı açıkça ortaya koyuyor: Model, önemli noktalarında de- ğjşikliklere tabi tutulup büyümenin nimetlerinden herkesi ya- rarlandırmadıkça demokrasiyle bağdaşması pek mümkün değildir; seçim sonrası dönemin uygulamalanysa, tasarrufu arttırmadıkça ekonomide mali dengeye dikiş tutturmanın olanaksızlığını ortaya koymakta; diğer yandan, yaşam müca- delesi veren tanm-hayvanalık, imalat sanayii ve turizme can- lılık kazandırmadan, bu kesimlerin verımliliğini arttırmadan, ihracat için yeni üstünlük alanları yaratmadan uzun vadeli reel dengeleri tutturmak mümkün gözükmüyor. Kısacası, ik- tidara hangi parti ya da partiler koalisyonu gelirse gelsin, yolu-yöntemi farklı olsa da gerçekleştirmek durumunda ka- lacağı hedefler öncelikle bunlar olacak. Tabii, eğer demokra- siyi yaşatıp, istikrarlı büyümeyi sağlamayı amaçlıyorsa.