Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
Sahıbı Cumhurıyct Malbaacılık ve Gaznecılık Turk Anonım Şırken adına
^adır NMU £ Gene! YaMn Muduru Hasan Cemal Muessese Muduru
Enlı» L'şaklıgil. Yazı );len Mudu-u (»»> Gonmsın. 0 Haber Merkezj
Muduru Yalfın Bmytr. Savfa Duzenı Vonetmenı Mı Acar 0 Temsııcıier
ANKAR* Akncl Tu, 1ZM1R HlkBKI Çeanka>a. ADANA Çetin »ıfteaoglu
U K>blıka Cetol Ba^aag*. Dıî Haberkr- Ejfua Bhkl. [f-Sendlka ŞakrMfcrtnKl.tuıiıur OteJ Lltef. lstanbut Habertcn
fctaal kafak. ESmm Goc» $•>!••. Vut" Hatnlcn Nfc*t Dotu. Spot Danısmar AMrfkUir Yiectal*. Dın Yazılar
Knta Çıirçkın \raslirma ^aın Upf Dıuehmc «Mıtal Yancı % Koordınaıor Atatt Kanhaı # Mal! I|lcr EJT>I Ertn
0 Mu-jasebe BllrM İKAcr f Bütçe Planlama Sofi OMMbeıeothı 0 Reklam Ajşe T«fw 0 £kttyınlar-Halya Akyol
0 Idarc U m n GMtr % IsfctnM Oa4er Çdik % BJI». Uian N«U laal # Persond Sffi l M a ı a | l ı
!.™ Kurulu Baskan \ı4k Nadi
OU» AlM. Vtfpa Ivtr. H o
Ccıaal. Hikntl Çttlaaın. Ola>
tanla, l fır Mım llkıı
SHfifc. «II Sımn. Kkmn Tı.
>«* Cumhun>w Matbaaalık X Gucıcdblc T A.Ş. Tdık Oeajı Cad »/41 Ca|aJo|hl
PK 2 « Isunbul Tel <12 05 05 (20 h«l) Tda 22246. F « (1| J26 «0 72 £
lun. Zıvı CkJkjlp Bl> lnkılap S No W,4, Td 133 II 41-T Tktaı 42344 Fmı (4) 133
1ı~r H Zıya Blv PS2 S. 2 ' Tel 13 12 30. Teta* 52359. F»x (51) 19 53 «0
loOou Cad 11» S No I Kjl I Td- 19 37 52 (4 h«l). TÜOI 62155 F o (71) 19 25 71
TAKVlM: 9 HAZÎRAN 1991 tmsak: 3.26 Güneş: 5.24 Oğle: 13.08 Ikındi: 17.07 Akşam: 20.41 Yatsı: 22.31
da milU bayrak
evine bir plaket
AZERBAYCAN'DA RESULZADE BAYRAKLARI — Azerbaycan'da komünist parti hükümeti 28 Mayıs 1918'de Uan edilen ilk ve bağımsız Azerbaycan devletinin kunduş gfinünö milli bayram, bayragını
olarak kabnl edip bu yıl resmen kutladı. Muhalefetteki Halk Cephesi ise komünist partiyi sahtekâriıkla suçlayarak 28 mayısta Azerbaycan devletinin kunıcusu Mehmet Emin Resulzade'nin doğduğu köyde
koydu ve Resulzade'nin babası Ali Ekber'in mezan başında bir toren diizenledi. Ortada Mehmet Emin Resulzade'nin fotografı ve Azerbaycan bayraklan görulüyor. (Fotograf: Kerem Çalışkan)
Sovyetler Birliği'ndeki Türk kökenli cumhuriyetlerde egemenlik ve 'azadlık* rüzgârlan esiyor
Orta Asya'da
6
milli uyanış'KEREM ÇALIŞKAN Tataristan Rusya Federasyonu'na bağlı 4.5 milyonluk
BAKÜ/KAZAN/ALMA Tatar özerk cumhuriyeti, Moskova'ya karşı isyan bayrağı
ATA-Tataristandayız Yani, açmış durumda. Birlik anlaşmasını imzalamayı reddeden
Moskova nın 800 km. doğusun- r,, . , .. . . .. . , ,,
J
... ,,
dakı 4.5 miiyon nufusiu Tatar Tatar komunıst partısı ve parlamentosu tam suverenlık"
t? taîuriyeli nin ba5ken
" (egemenlik) istiyor. Tataristan'da muhalefet ise milli Tatar
1
KorkunÇ
a
îvan ya da Tataria- kültürüne sarılıp, 'azadlık' mücadelesine girişmiş durumda.
?nd
^!fİI
,e
7avu
?«?.",' b
İJn
" K a z a k î s t a n 17 milyonluk bir Orta Asya Cumhuriyeti
dan 440 yıl önce, 1552 de Ka- i X
T ı • . . , , A
, ,
J
,
zanıfethettiğizaWnsevinçten, olan Kazakıstanda şu sıralar toplanan parlamento yeraltı ve
Kremiin'in karşısma o eşsiz mi- yerüstü servetleri üzerinde tam egemenlik ve kullanım hakkı
marılı, altından yapılmış soğan -ı .,• -rr < . j.» .. J M J - A I rr i
b b k i i i u ılan ettı. Kazakça resmı dıl ılan edıldı. Ancak Kazakçayı
bilmeyen çok olduğu için 5 yılda uygulamaya konacak.
nın sımgelen arasında sayıian
ünlü 'bazilika'yı inşa etmişti.
Çünkü yuzyıllar boyu Rusların
kurkulu duşu olan Tatarlar,
Korkunç îvan'ın bu zaferi ile
çarların boyunduruğu altına gi-
riyordu.
Acaba Korkunç Ivan bugun
yaşasa aynı sevinçli rahatlığı du-
yabilir miydi? Hiç sanmıyoruz.
Çunku Rusların başı şu sıralar
Tatarlarla yine dertte. Rusya
Federasyonu içındeki 16 özerk
cumhurıyetten bir tek Tatarlar
'birlik' anlaşmasına katılmayı
reddettiler. Tataristan Komü-
nist Partisi, geçen yıl ağustos
ayında Tataristan Parlamento-
su'nda 'suverenlik', yani
'egemenlik' kararı aldı. Özerk-
lik statusunu az bulan Tataris-
tan şimdi
istiyor.
'tam bagımsıziık'
Rusya'ya boykot
12 Haziran 199Pde, uç gun
sonra Rusya Federasyonu için
başkanlık seçimı var. Aynı ta-
rihte kendi başkanını seçecek
olan Tataristan, Rusya başkan-
hk seçimini boykot ediyor. Ya-
ni Yeltsin ve diğerlerı arasında-
ki secime prensip olarak katıl-
mak istemiyor. Tatarlann ken-
di cumhunyetlerinde tek bir
adayları var. Şimdiki başkan
Saymişev Mintimur Saripoviç.
Şimdi gehn sizle Tataristan'-
ın o yemyeşil, sulak, verımli
arazisinde Volga'dan (eski Turk
adıyla Itil) içerilere uzanalım.
Korkunç Ivan, Kazan'ı aldık-
tan sonra Tatarları Volga'nın
iki yanından 40 km. içerilere
surmuş; nehir yolunun guvenlı-
ğinı sağlamak için. Işte tam bu
sınır çizgısmdeki ılk köydeyiz.
Bir panayır donuşu köyun dı-
şındaki restorana giriyonız. Bı-
zim Doğu Anadolu'nun ucra bir
semtindeki yol üstu lokantasına
benzeyen bir ortam...
At eti, kımız
Köyun kınnızı yanaklı Ko-
münist Parti uyesj şişman muh-
tarı, Tatarca 'birlik, beraberiik
Türklerie kan kardeşliği' nutuk-
lan atıyor, sözlen Turkçeye çev-
rıliyor. Arada Tatar şarkıları
soyleniyor.
At eti kofteler \iyip, üstunde
beyaz at olan kırmızı etiketli şi-
şelerde fabnkasyon kımız içiyo-
yoruz...
Derken, başlan milli Tatar
kepli gençler hep bırlikte ayağa
kalkıp yumruklarını kaldırıp
bağırmaya başlıyorlar "Azad-
lık... Azadlık... Azadlık..."
Nedir bu azadlık? Hürriyet,
serbestlik, özgurluk, bağımsız-
lık. Bu kavramlann hepsini içe-
ren bir sözcuk. Evet, bu
'azadlık' sözunu Asya'da şu sı-
ralar sıkça duyabılirsiniz. Orta
Asya'nın Türk kökenli cumhu-
riyetlerinde ıktidarda olan ko-
munıst partileri buna
'suverenlik' (egemenlik) talebi
diyor, muhalefetteki mılliyetçi
hareketler ise 'azadlık' bayrağı-
nı yukseltiyor...
Asya kıpırdıyor, Asya'da bir
şeyler oluyor. Cengizlerin, Ti-
murların devasa imparatorluk-
lanna sahne olan, nice hanlık-
lann, ımparatorlukların kuru-
lup yıkıldığı bu topraklarda, ga-
liba 20. yuzyılın sonuna doğru
bir perde kapanırken yeni bır
perde açılmaya başhyor. Kapa-
nan perdenin adı kimine göre
'komiinizm, sosyalizm >a da 70
yıllık Sovyel sistemi.' Ama da-
ha 'tarihsel' bir yaklaşımla
18-19. yüzyılda Çarlık dönemin-
KİMLİKKARn
Tataristan
Nufus: 4.5 mılyon (yuzde 47
Tatar, yuzde 43 Rus)
Genişlik: 98 bin km
a
.
Başkent: Kazan.
Taribçe: 10-15. yuzyıllar
arasında Guney Sibirya'da
Bulgar adıyla anılan
topluluklar vardı. Moğol
akınları sonucu bu
topluluklar Batı'ya göç ettı.
Bir kol Kazan Tatarlarını
oluşturdu. Korkunç Ivan
1552'de Kazan'ı işgal ettı.
de buralara egemen olan ve son
70 yılda aynı sistemi değişik bir
yafta altında surduren Rusya
imparatorluğunun, belki de ilk
kez sanayi devriminin ve sonuç-
lanmn rüzgânna kapılmaya
başladığını da soyleyebilirsiniz.
Çarlığın gölgesi
Hatta, Rusya'nın o geniş boz-
kırlarında eski adıyla 'Türkis-
tan'ın uçsuz bucaksız toprakla-
rında yaşayan Kazaklann, Ta-
tarlann, Ozbeklerın, Kırgızlann
'milli uyaıus'ına taruk olunca ve
yaşadıklan 19. yiizyıl kokulu
ortamı gözleyınce başka bir şe-
yi daha düşunmeye başlarsımz.
Acaba, 1917'lerde Lenin ve
Bilardo, bir
Ingilizin icadı
EDtP EMtL ÖYMEN
LONDRA — Nisan sonu-
mayıs ortaları Ingiltere'de bilar-
do ayı. Ülke çapında yapılan
karşılaşmalarda yenı şampiyon-
lar belli olur. Bu yılın şampiyo-
nu 26 yaşındaki John Parrot,
'dünya şampiyonu' olunca, bir
anda 135 bin sterlın kazandı
(yaklaşık 900 mılyon lira). Ingi-
6
Olüm agacı
9
kanser
hastasının
umudu
Dış Haberier Servisi — Kan-
ser hastalarımn yaşayabilmesi
için porsuk ağaçları ölmek zo-
runda mı? Kanser tedavisinde
tum umutların bağlandığı
'Taxol' adlı bir madde, giderek
seyrekleşen porsuk ağaçlanmn
kabuklanndân elde ediliyor. İki
yüzyılda ancak 12 metre büyu-
yen porsuk ağaçları için ölum
fermanı imzalandı mı yoksa?
Haberi veren haftalık Alman
Der Spiegel dergisine göre,
özellikle yumurtalık kanserinin
Taxol'la tedavisinde önemli ba-
şarılar sağlandı. TaxoPun elde
edildiği, 15 metreye dek uzaya-
büen dikenli porsuk ağaçları ise
özellikle Amerika'nın kuzeyba-
tısındaki korunma altına alın-
mış ormanlarda bulunuyor.
Nesli tükenmekte olan pekçok
hayvan için bir barınak oluştu-
ran bu ağaçlann kesin sayısı
hakkında bir bilgı yok, ancak sı-
nırlı sayıda olduklan büiniyor.
Altmışlı yülarda keşfedilen ve
1985'te Taxol önculerinden Wil-
liam McGuire tarafından ilerle-
miş aşamada yumurtalık kanse-
rine sahip bır kadında mucize-
vi bir dönüşüm yaratan Taxol,
şimdi akciğer, göğus ve kalınba-
ğırsak kanserlerinde de deneni-
yor. Antik çağda, muhtemelen
sahip olduğu zehirli maddelerin-
den öturü 'ölum agacı' olarak
anılan ve halen özellikle İngiliz
adalannda mezarlıklara dikilen
porsuk ağacı, şimdi hayat kur-
tana görevini usüenmiş durum-
da.
lizlerin 'snooker' dedikleri bilar-
do, Ingiltere'de ve İngiliz Ulus-
lar Topluluğu'nda çok ciddiye
alınan profesyonel bir oyun.
Şampiyona sırasında BBC te-
levizyonunun ikinci kanalı, gün-
duz yapılan karşılaşmalan saat-
lerce yayımlıyor. Gece de yine
uzun uzun parçalar gösteriyor.
Hem de baa dizi programları
iptal ederek. Örneğın, her haf-
ta 6 miiyon ızleyiciyi koltukla-
rına mıhlayan 'lkiz Tepeler',
snooker nedeniyle üç hafta ya-
yımlanmadı. İngilizler için, ken-
dilerine özgü, kendi toprakla-
rından ureme spor ve oyunlar,
diğer ithal malı spor ve oyunla-
ra daima üstün. Birkaç hafta
içinde tenis, daha sonraki ay da
kriket nedeniyle televizyon ek-
ranları yine esir alınacak orne-
ğin...
Ingiltere'de geniş pub'larda
bilardo masalan vardır. Ama
snooker için özel kulüplere gi-
dilir. Saat başına masa kirala-
nır. Bazı ozgun ve eski kulup- TÜTÜNE DtJŞKÜN — Ferhan Şensoy tütune çok düşkün. Elinden piposu eksik olmuyor. (Fotograf: Rıza Ezer)
* Ferhan Şensoy, yarından itibaren Ankara'da'Yorgun Matador'u oynayacak
püleı bazılarmda ise önceden
masa ayırtmak gerekir. Bilardo,
orta ve orta-alt sınıfın boş vak-
ti olanlarının eğlenceliğı, ama
snooker, amatörlük ile profes-
yonellik arasındaki çizgıde gidip
gelen 'daha agırbaşh' bir oyun.
Snookerın mucıdı, Albay Sir
Neville Francis Fitzgerald
Chamberlain (1856-1944). Al-
bay, Kraliçe Viktorya'nın en
heybetli döneminde, üzerinde
güneş batmayan, imparatorlu-
ğun kenar mahallesi Hindis-
tan'a gonderildiğinde 1885'te
can sıkıntısından icat etmiş bu
oyunu. İngilizlere özgü her
oyun gibi, sadece kendilerinin
anlayabileceği karmaşık kural-
larla bezeli oyunun Ingiltere'ye
varması 1891'i bulmuş. Snooke-
rın ilk şampiyonası 1916'da,
dünya şampiyonası ise 1927'de.
Şimdiye kadar snookerda In-
giltere'de en çok şampiyon olan
kışı, 1927-40 arasında Joe Da-
vis, tam 15 kez ust uste şampi-
yon olmuş. Şimdiye kadarkı en
genç amatör şampiyon, 1980'de
Jimmy VVhite (18 yaşında), en
genç profesyonel şampiyon ise
1990'da 21 yaşındaki Stephen
Henry.
'Memleketin hali dumarfHAKAN AYGÜN
ANKARA — Memleketin hali nasıl
görünüyor?
Bizans'tan yola çıkıp "Ferhangi Şeyler"le
başkente "solo" çıkarma yapan yanndan
itibaren de 'Yorgun Matador'u
oynayacak olan Ferhan Şensoy'a göre
memleketin hali 'dunıan'. Ancak "tülün
düşkiinü" Şensoy, bu durumdan hiç de
şikâyetçi değil. Elinden piposu eksik
olmuyor. Karvnca kararınca memleketin
"duman hali"ne katkıda bulunuyor.
Başımızın üstünde yeterince "kiimulus"
oluştuğunda Şensoy'a sormaya
başlıyoruz:
"— Tecil Yasası'nı nasü
değerlendiriyorsunuz?
ŞENSOY — Sağcılar için çıkarılan bu
yasadan bir adet de soîcu arkadaşlar
için çıkarılmasını diliyorum.
— Başbakan Akbulut, 15 haziranda yine
genel başkan secilecegini umuyor. Bu
konuda ne duşiinuyorsunuz?
ŞENSOY — Çankaya'dan herkese mavi
boncuk dağıtılıyor. Her gun yeni bir
aday tebaruz ediyor. Bu boncuk-flasyon
sonucu hiçbir aday yeterli oy
alamayacak, onun uzerine Çankaya
oraya düşundüğü kimseyi atayacak.
Yıldırım Akbulut, başbakan olacağmı
düşunüyorsa, bundan, olamayacağı
anlaşılıyor. Eskiden başbakan olmayı hiç
düşunmüş muydü ki?
— Akbulut seçilemezse ülkenin kaybı ne
olur?
ŞENSOY — Hiçbır kaybı olmaz. Yerine
gelecek uzaktan kumandalı dijital
başbakan da birdenbire buyuk bir mizah
unsuru olacaktır.
— Ya Semra Özal gelirse?..
ŞENSOY — Semra'nım oraya geçmiş
bulunuyor zaten. Önce il başkanı oldu.
Su ozurlu Nurettin sayesinde belediye
başkanı olacak, ondan sonra da
hükumet belediyeye bağlanacak.
— Petrol Ofisi tahvilleri aracılığıyla TC
vatandaşlannın 'J.R'laştırümasma ne
diyorsunuz?
ŞENSOY — Ben Petrol Ofisi'nden
benzin almıyonım artık. Tahvil alanlar
alsın!
— Bir gttnde 43 üniversite kuruldu.
Tiyatronuza 'üniversite' adını venneyi
düşünüyor musunuz?
ŞENSOY — Tiyatrolar neşeli
üniversitelerdir zaten. Son günlerdeki
üniversite-flasyon ise gostermeliktir,
giderek üniversitenin de anlamı
kalmayacak.
— GS'li futbokuUnn Cumburbaşkanlığı
Kupası'nı alırken Özal'ın elini
öpmemesini 'Galatasarayhlığını'za
yakıştırıyor musunuz? Lnutmadan,
Tanju da ANAP'a girecekmiş...
ŞENSOY — Cumhurbaşkanhğı Kupası
alınırken el etek öpülecek diye bir şey
yok; padişah değil ya bu! Tanju da
Fener'e girdi, ANAP'a gireceğini
sanmam.
— Ana mubalefeti unuttuk. Erdal Bey
sürekli kongre kazanıyor. Deniz'in
'lodos'tan 'sut liman'a donmesi iyiye
alamet mi?
ŞENSOY — Bunlar yufka snlardır,
imdi demir atılır!' diyor Piri Reis,
Kitab-ı Bahriyye'sinde. Ona güvenip
demırliyoruz o gece, Piri Reis'in
belirttiği koyda, gece birden patlıyor
deniz, nasıl olur, tekrar açıyomz Piri
Reis'i, meğer arka sayfada devamı var:
Deniz hali belli olmaz, vesselam!"'
Bolşevik Partisi'nin 'sosyalizm
ve enternasyonaüzm' bayrağı
altında uyguladıkları yeni dü-
zen, Rus aydınlarının 'iilkeyi ve
devleti' ayakta ve bir arada tut-
mak için ortaya atmak zorunda
kaldıkları bir slogan mıydı?
Sonunda Rusya'da radikal
aydınlar ve bürokrasinin ulke-
yi 70 yıl 'demir \urnruk' ile yö-
netmesi sonucunu doğuran 'sis-
tem', Rus çarlığmın Orta Asya'-
daki kolonilerine şimdiye kadar
ne verdi, ne aldı? Ve bugun Or-
ta Asya'nın halkları niçin dille-
rine, dinlerine, külturlerine sa-
rılarak bir suverenlik-azadlık
kavgasına giriyorlar?
Türk Dunyası Araştırmalar
Vakfı'nın duzenledıği ve arala-
rında Vakıf Başkanı Prof. Tu-
ran Yazgan ile Şaban Karataş'-
ın da bulunduğu 100 kişilık bır
grupla yaptığımız Azerbaycan,
Tataristan, Kazakistan gezisi,
Sovyetler Birliği'nin şu sıralar
içinde bulunduğu kargaşa ve
Turki kökenli halklardaki kay-
naşmaya ilişkin ilginç gözlem-
lerle dolu.
Ancak şu gerçeğin altını çiz-
mekte yarar var. Sovyetler Bir-
liği'ndeki Turki kökenli halklar,
bu ulkenin kırsal bölgelerinde
Kafkasya ve Orta Asya'da ya-
şıyor ve SSCB'nin 'koylü
kitlelerini' oluşturuyor. Turki
kökenli bu 'köylulük' duygusu,
her adımda buram buram yüzu-
muze çarpıyor. Işte 'milli
uyanış' 20. yuzyılın oldukça
uzağında kalmış bu insanlar
arasında gezinmeye başhyor.
Azerbaycan Komünist Parti-
si 28 Mayıs 1918 tarihinde Meh-
met Emin Resulzade'nin lider-
liğinde ilan edilen milli devleti
'resmen benimseyip' bayram
ilan etti ve bayrağını değiştirip
yeşil-kırmızı-mavi ve ay-yıldızlı
Azerbaycan bayrağını, yani
1918'de tarihte ilk Turk Cum-
huriyeti olarak kurulan devletin
'azadlık' simgesini resmi bayrak
olarak kabul etti. Şimdi Azer-
baycan'da Komünist Partisi,
cumhuriyetin ekonomik ege-
menliği için uğraşırken, muha-
lefetteki Halk Cephesi 'tam
azadlık' için mücadele ediyor.
Kazakistan
Alma Ata'dayız. Kazakis-
tan'ın başkentinde parlamento
başkan yardımcısı Abdildin Se-
rikbolsun, yanında bir heyetle
birlikte Turk heyetinin sorula-
nm yanıtlıyor. Sorular daha çok
ekonomik işbirliği üzerine. So-
nunda Serikbolsun itiraf ediyor:
Kazakistan'ın ürunlerinin yuz-
de 9O'ı Moskova'ya gidiyor ve
oranın denetiminde. Ama şu sı-
ralar toplanan, tarihinde ilk kez
ve iki ay sureyle faaliyet göste-
recek olan Kazakistan Parla-
mentosu, ulkenin egemenlik
haklannı goruşecek. Kazak top-
raklarının zengin maden yatak-
ları üzerinde ne oranda Alma
Ata'nın, ne oranda Moskova'-
nın söz sahibi olacağı saptana-
cak. Bu tartışmalann yıl sonu-
na kadar sürmesi bekleniyor.
Bu olmadan Kazakistan'm her-
hangi bir ulke ile ekonomik iş-
birliği yapması zor. Bu yıl Ka-
zakça resmi dil ilan edildi. Ama
hayata geçmesi 5 yıl alacak,
çünku 7 miiyon Kazakın 2 mil-
yonu dilini bilmiyor.
Asya, 'sanayi devrimi'nden
sonra ilk kez koklu ve derin bir
•milli uyanış'a doğru yavaş ya-
vaş kıpırdanmaya başlarken
Türki kökenli halklar da tarihin
bu ilginç dönemednde kendile-
rine yeni bir kimlik anyorlar.
Turkiye, bu ülkelerle ilişkile-
rini ı.asıl düzenleyecek, bu ülke-
lerdeki 'milli uyanış'a karşı ye-
ni bır çağın eşığinde nasıl bir po-
litika izleyecek. Sanırız, bu
Türkiye'de politika yapan ya da
ülkenin kaderi uzerine kafa yo-
ran herkesin 'acilen' duşünme-
si gereken konular arasında...
Y'arın: Kazaklar
Divan-ı Lügat-it
Tür k karaborsa
• ANKARA (AA) —
Kaşgarlı Mahmud
tarafından hazırlanan ve
Turkçenin ilk sözlüğü
sayıian "Divan-ı Lügat-it
Türk"ün orijinal
tıpkıbasıraı, Kültür
Bakanlığı Yayınlar
Dairesi'nin belli
kitabevlerine toptan satışı
nedeniyle "karaborsa"
fiyatlarla alıcıya ulaşıyor.
Kültür Bakanlığı Yayınlan
arasında çıkanlan, ancak
çıktığı hafta tukendiği
açıklanan Divan-ı Lügat-it
Türk, araştırmacılar
tarafından bulunamazken
Ankara ve Istanbul'daki
bazı kitapçılarda birkaç
aylık aradan sonra 250 bin
liradan satılmaya başlandı. j
Satış fisinde
sınır
• ANKARA (AA) —
Bakanlar Kurulu,
parakende mal satışlarında
kullanılan yazarkasa ve elle
duzenlenen parakende satış
fişlerinin ust sınırını 300
bin liradan 500 bin liraya
yukseltti. Bakanlar
Kurulu'nun Resmi
Gazete'de yayımlanan
karanna gore, mükellefler
ayrıca 500 bin liranın
üzerinde yapılan butun
satışlar için fış yerine fatura
duzenleyecekler. Dun
yürurluğe giren soz konusu
kararla, ayrıca VUK'da yer
alan ve amortısmana tabi
iktisadi kıymetlerdeki
doğrudan doğruya gider
yazabilmeye ilişkin sınır da
100 bin liradan 200 bin
liraya çıkanldı.
Topkapı
Hastanesi
• lstanbul Haber Servisi —
Turkıye'nin ilk özel kalp
hastanesı olarak 7 yıl once
hızmete giren Topkapı
Hastanesi tahliye ediliyor.
Mulkıyeti Gaziantep
Belediyesi'ne ail olan
Topkapı Hastanesı, kira
kontratı bittiği için lokal
yapılmak uzere belediye
tarafından geri almıyor.
Geçen yıllarda, hastane
içinde oldurülen kalp
cerrahı Edıp Kurklu'nün
başhekımlığini yaptığı
hastane 1984 yılında
kurulmuştu.
Otomobil
• tSTANBUL (AA) —
Suadiye'de gezmek için,
arka koltuğunda uyuyan
çocuğu fark etmeden
otomobıli çalan hırsız
yakalandı. Önceki akşam
meydana gelen olayda,
Ümit Müşterioğlu, arka
koltukta uyuyan oğlu
Cihan'ı (8) otomobilde
bırakarak eşi Figen'le
Suadiye'de bir mobilya
dukkânına girdi. Dükkâmn
onune bırakılan
otomobilde kontak
anahtannın unutulduğunu
fark eden oto hırsızı ömer
Turan, otomobili alarak
uzaklaştı. Bu arada
Cihan'm uyanmasi uzerine,
çocuğun farkına varan ve
paniğe kapılan acemi
hırsız, Cihan'ı Ankara
asfaltı Küçükyalı
mevkiinde yola bıraktı.
Arkadaşı Ş.Y'yi de evinden
alarak otomobille kaçmak
isteyen samk, polisin takibi
sonucu Darıca'da yakalandı.
290 bin
öğrenci sınavda
• ANKARA (ANKA) —
Toplam 288 bin 634
öğrencinin katılacağı devlet
parasız yatılı ve bursluluk
ilkokul sonu sınavı ile
Anadolu öğretmen liseleri
sınavı bugün yapılacak.
MilU Eğitim Bakanlığı
yetkililerinden edinilen
bilgiye göre DPY ve
bursluluk ilkokul sonu
sınavlanna bu yıl 253 bin
975 aday başvurdu. Saat
10.00'da başlayacak ve
12.00'de sona erecek
sınavda Türkçe, sosyal
grubu, din kulturü ve ahlak
bilgisi, matematik ve fen
grubu alanlarından toplam
100 soru sorulacak. Smavm
sonuçları 25 temmuzdan
itibaren adaylara
gonderilecek. Kazanan
adayların listeleri de ilgili
oğretim dairelerınce il milli
eğitim müdurluklerine
gonderilecek.
8 saatlik grev
• Haber Merkezi —
USAŞ'ta dun saat 15.00'te
başlayan grev, taraflann
yoğun görüşmeleri sonucu
8 saatte anlaşmayla
sonuçlandı. Toleyis
Sendikası ile USAŞ
yetkilileri arasında 1200
işçiyi kapsayan göruşmeler
sonucu saat 23.00'te
anlaşma sağlandığı
belirtildi.