Katalog

9 HAZİRAN 1991 PAZAR OSMAN ULAGAY 'SosyalDemokrasi Gündemi'nde KalkınmaSorununa Yer Yok mu? Övgü ya da sövgünün an- lamlı eleştiriden çok daha re- vaçta olduğu bir ülkede, gö- rüşlerine değer verdiğiniz bir dostunuz size son kitabını gönderirse ve siz de bu konu- da bir şeyler yazabilecek bir konumdaysanız ne hisseder- siniz? Dostum Asaf Savaş Akaf- ın 'Sosyal Demokrasi Gündemi' adlı kitabı gazete- deki posta kutumdan çıkınca önce tabii sevindim, sonrâivj soruyu sordum kendime. Kita- bın tartışılmaya değer nokta- lara değindiğine hiç kuşkum yoktu. Kaygım, dostum Akat'- ın görüşleriyle benimkiler ara- stndaki benzerliğin anlamlı bir şeyler yazmamı olanaksız- laştıracak kadar fazla olması olasılığıydı. O zaman bir onay ve övgü yazısı yazmam gere- kecek, onun söylediğini tekrar etmekten başka bir şey yapa- mayacaktım. Kitabı okudukça bu kaygı- mın yersiz olduğunu anlama- ya başladım. Dostum Akat, umduğum gibi, çok önemli ve canatıcı noktalan kışkırtıcı üs- lûbuyla deşiyor, ancak birçok noktada görüşlerimiz ayrılıyor- du. Üstelık bu görüş ayrılıkla- n, benim önemli saydığım ve ne zamandan beri değınmek istediğim noktalarda yoğunla- şıyordu. Bu noktalan günde- me getirmek açtsından bulun- maz bir davetiye niteliği taşı- yordu Akat'ın kitabı. Sosyalist Enternasyonal'in konsey top- lantısının İstanbul'da yapıla- cağı dönemde bu konulan gündeme getirdiği için dos- tum Akat'a aynca teşekkür borçluyum. Hemen belirteyim ki 'Sos- yal Demokrasi Gündemi'nin bütünü üzerine bir değerlen- dirme yapmayı değil, Akat'ın gündeme getirdiği önemli noktaların bazıları üzerinde durmayı amaçlıyorum. Dostum Akat'ın belirttiği gi- bi SHP'nin yeni ve reformcu bir programa ihtiyacı olduğu ortada. Bu programın 'blrey- devlet' ve 'sivil toplum- bürokrasi' ilişkilerine yeni yaklaşımlar getirmesi gereği- ni belirten Akat'ın bu görüşü- ne de büyük ölçüde katılıyo- rum. Önerdiği programın üçüncü ana çizgisini, 'büyüme-refah devleti ikile- mine büyük kitieler lehine çözüm arayışı " diye ifade eden Akat'ın sosyal demokra- sinln ekonomik programı ko- nusundaki görüşlerini ise pek paylaşamıyorum. Once refah devleti mi? Ekonomide önceliğin, "bü- yük kitlelerin güncel sorun- larına çözüm getlren refah devletinin kunılması ve böy- lece gelir dağılımının düşük gelirii sınıf ve kesimler lehi- ne düzeltllmesine" verilme- si gerektiğini belirten Akat (s. 21-22) sosyal demokrasinin il- kelerinin bunu zorunlu kıldığı- nr ileri sürerken şöyle diyor: "Sosyal demokrasi kapi- tallstleşme ve sanayileşme sürecini ilk gerçekleştiren Batı ülkelerinde ortaya çık- mıştır; amacı sanayi toplu- munu dönüştürmek, özgür- lükçü ve eşitlikçi bir toplu- mu kurmaktır. Sosyal de- mokrasinin evrensel platfor- munda 'kalkınmacılık' yok- tur. Sosyal demokratlar hiç- bir zaman sanayileşmesi ge- dkmiş bir ülkenin gelişmiş ekonomileri yakalaması, on- lara yettşmesi gibi bir sonın- la karsıiaşmamışlar, bu so- runla ilgllenmemişlerdir." (s. 81). Akat'a göre "Türkiye sos- yal demokrat hareketlnin öncüsü olan 'ilerici' kadrolar ise kısmen Türkiye ekono- misinin özellikleri, kısmen de bürokratlk-seçkinci ideo- lojinin etkisiyle, iktisadi ko- nulara tamamen sanayilesme-kalkınma opti- ğinden bakmışlardır." (s. 82). Gene Akat'a göre sosyal demokrasinin sermaye biriki- minin hızlandırılması, yatınm- ların arrtırılması, yeni teknolo- jilerin üretilmesi ve kişi başı- na milli gelirin arrtırılması gibi konulara öncelik verilmesine gerek yoktur. (s. 82) Bunlar halkın güncei yaşamıyla ilgisi olmayan konulardır (s. 82 ve 100), "azgelişmişliği bitirmiş olan Türtdye"de (s. 8) sosyal demokratlar önceliği gelir da- ğılımının düzeltilmesine ve re- fah devletinin kurulmasına vermelidir. Akat kitabının bir yerinde, "hedef Türkiye'yi fakir bir kapitalist ülke olmaktan çı- kartıp zengin bir kapitalist ülke yapmaktır", diyor ve "Türkiye'nin bundan sonra- ki gelişmesi.. rekabet gücü- nü teknolojik üstünlüğe oturtabilme başansına bağ- lı olacaktır", görüşüne yer veriyor (s. 95), ama ekonomik gelişmenin sosyal demokrasi için birinci önceliği taşımadı- ğı, birinci önceliğin refah top- lumunun kurulması olduğu görüşünde de israr ediyor. (s. 103). Akat yatınm, teknoloji atılımı, kalkınma gibi konular- da önceliği sağ iktidarlara iha- le ediyor, sosyal demokrasi- nin önce gelir dağılımı ve re- fah devleti konularını çözme- sini öneriyor. Tartışmalı varsayımlar Akat'ın gelir dağılımının dü- zeltilmesiyle sermaye birikimi arasındaki çelişkiyi öne çıkar- masını ve sosyal demokrasi- ye kalkınmacı sağdan farklı bir konum kazandırmak için re- fah devletine öncelik vermek istemesini anlıyorum. Ancak bana öyle geliyor ki Akat'ın yukanda özetlemeye çalıştı- ğım görüşleri ve argümanları, doğruluğu çok tartışılabilir bir dizi varsayıma dayanıyor. Bunlann başlıcaları şunlar: Asaf Savaş Akat, *Sosyal Demokrasi Gündemi' adh son kitabmda SHP için reformcu bir program önerirken sosyal demokrasinin ekonomik kalkınma sorununu sağ iktidarlara ihalc edip öncelikle refah devletini kurma sorunuyla uğraşmasını istiyor. Türkiye'nin koşullarmda bu öneri fazla gerçekçi görünmüyor. • Ekonomik büyüme ve kal- kınma hedefi, geiir dağılımının düzeltilmesi ve refah devleti- nin kurulması hedefiyle çelişir. Bu nedenle sosyal demokrat- lar önceliği kalkınmaya değil, refah devletine vermelidir. • Sanayileşme ve kalkın- ma, bürokratik-seçkinlerin he- defidir, dolayısıyla sosyal de- mokratlann öncelikli hedefi olamaz. • Türkiye azgelişmişliği bi- tirmiştir. Ekonomik gelişme ve sermaye birikimine öncelik vermeden de refah devletini kurabilir ve fınanse edebilir. • Yatınmların arttırılması, yeni teknolojilerin üretilmesi, milli gelirin hızlı arrtırılması bü- yük kitlelerin güncel yaşamıy- la ilgili konular değildir. Sos- yal demokrasi bunlarla uğra- şacağına kitlelere daha iyi eği- tim ve sağlık hizmeti götürme- lidir. Türk toplumunda kalkın- ma özlemi ve dinamiği, refah devleti ve eşitlik özleminin çok gerisinde gelmektedir. Şimdi bu varsayımları ele alalım. Bir kere yıllardan beri yüz- de 50 dolayında enflasyonla birlikte yaşayan Türkiye'nin "azgelişmişliği brtirdiğini" ve sermaye birikimini sanayi- leşmiş ülkeler düzeyine getir- digini kabul etmek bana son derece zor geliyor. Bence, bir- çok diğer göstergenin yanı sı- ra salt enflasyon düzeyi Tür- kiye'nin henüz bu aşamalara gelmediğini ve ister istemez "öndekilere yetisme" soru- nuyla karşı karşıya bulundu- ğunu ortaya koyuyor. Ne ya- zık ki Türkiye hâlâ Latin Ame- rika ülkelerine benzeyen bir- çok özelliklere sahip bulunu- yor. Kalkınma ve eşitlik Böyle bir ülkede gelir dağı- lımının düzeltilmesi ve hele re- fah devletinin kurulması hede- fini kalkınma hedefinin önüne koymak ve ondan ayırmak da bana pek gerçekçi görünmü- yor. Toplumdaki gelir çekiş- mesinin bu boyutlara vardığı ve yüksek enflasyon rakamla- rına yansıdığı bir ülkede, ge- lirin hızla artmadığı bir ortam- da gelir dağılımım düzeltme- ye ve refah devletine kaynak ayırmaya kalkışmanın hiç de kolay olmadığını, toplumda büyük gerilimlere yol açabile- cegini düşünüyorum. Ben tam tersine, daha eşit- likçi kalkınma yöntemleri ara- yışını önemşiyor; sosyal de- mokrasinin bir yandan hızlı kalkınmayı, teknolojik geliş- meyi, üretken yatınmların ger- çekleşmesını sağlayacak po- litikaları ortaya koyarken, bu doğrultudaki gelişmelerin ay- nı zamanda gelir dağılımım düzeltecek, istihdam olanak- larını ve çalışanların gelir dü- zeylerini reel olarak arttıracak nitelikler taşımasına özen gös- terebileceğine inanıyorum. Eğitim ve insana yatırımdan yola çıkarak yüksek verimlilik ve yüksek gelirin yaygınlaş- masını amaçlayan bir kalkın- ma yönteminin pekâlâ sosyal demokrasinin öncelikli hede- fi olabileceğını sanıyorum. Hemen belirteyim ki bu yak- laşım günümüzde yalnızca Latin Amerika ülkeleri gibi ül- keler için değil, dostum Akat'- ın örnek aldığı Avrupa ülkele- rindeki sosyal demokrat par- tiler için de gündemde olan bir yaklaşım. Orneğin halen ikti- dara aday durumda olan İngil- tere İşçi Partisi'nin yeni geliş- tirdiği ekonomik programında teknolojik gelişmeyi, sanayi- leşmeyi ve kalkınmayı Muha- fazakârlardan daha iyi ger- çekleştirme hedefi öncelik al- makta ve aynı zamanda daha adaletçi bir gelir dağılımı sağ- lanabileceği de belirtilmekte- dir. Öte yandan dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan ve refah devleti uygulaması- nın bir numaralı örneği olarak gösterilen İsveç'te refah dev- letinin geleceği tartışma gün- deminin başlarında yer alıyor. Akat'ın düşündüğü tarzda bir refah toplumunun örneğini olusturan İsveç, kişi başına 22 bin dolara varan milli gelir dü- zeyiyle refah devletinin artık kendisine fazla pahalı geldiği- ni düşünürken Türkiye gibi bir ülkede kalkınmayı ve gelir ar- tışını ikinci plana iterek refah devletine öncelik tanımak ba- na biraz ütopik geliyor. Kaldı ki ben bugün gelinen aşamada Türk toplumunun önde gelen özleminin daha eşitlikçi bir düzen olduğuna da çok emin değilim. Nüfusun ancak üçte birinin ücretli- maaşlı kategorisinde olduğu, yükselme ve sınıf atlama öz- leminin yoğunlaştığı, genelde kalkınma özleminin öne çıktı- ğı bir toplumda yaşıyoruz gi-- bi geliyor bana. Bu toplumda kalkınma sorununu ikinci pla- na iten, bütün ağırlığını daha fazla vergi toplayarak daha iyi sosyal hizmet sunmaya da- yandıran bir ekonomik progra- mın fazla inandırıcı olacağını ve SHP'nin iktidara gelmesi- ni kolaytaştıracağını da sanmı- yorurn. 'Sanayileşme ve kalkınma' hedeflerini Akat'ın "bürokratik-seckinler" ola- rak tanımladığı gruplarla öz- deşleştirmenin anlamsızlığı ise sanırım açık. Akat kendi- si, Türkiye'de kapitalist sağtn da bu hedeflere sahip çıktığı- nı söyleyerek bu anlamsızlığı bir açıdan ortaya koymuş olu- yor. Ben daha ileri giderek, eşitlik hedeflerini gözardı et- meyen sanayileşme ve den- geli kalkınma hedeflerinin pe- kâlâ sosyal demokrasinin he- defleri arasında yer alabilece- ğini düşünüyorum. Dostum Akat'a bu tartışma fırsatını yarattığı için tekrar te- şekkür ediyor, 'Sosyal De- mokrasi Gündemi'nin daha yaygın bir tartışma alanı bul- masını diliyorum. T.C. KÜTAHYA 2. ŞULH CEZA MAHKEMESİ HÜKÜM ÖZETİ 1990/340 E. 1990/465 K. Taklit ve tağşiş edilmiş gıda maddesi satmak suçundan sanık Ha- san Eren hakkında. mahkememize açılan kamu davasmın yapılan açık yargılaması sonunda sanığın CK. 398, 647 Sk. 4. Ck. 72,402/1. raad- deleri gereğince neticeten 490.000.— TL agır para cezası, 3 ay süre ile meslek ve sanattan men cezası, TCK. 402/1 maddesi gereğince, hakkında C.Savcılığı'nca işlem yapılmasına karar verilmiştir. Basın: 28267 y 8 AYDA konuşun. Sizi Amerikalı Dostlarımızla tanıştıralım 348H38 İLKMECIİS Hıfzı V. Velidedeoğlu 15.000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınları Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-îstanbul EKONOMİ YAURIMCININHAFIAIJK REHBERI CUMHURtYET/13 Para kapana kısıldıPara piyasalarındaki belirsizük sürüyor. Yatı- nıncı, poliük oıtamın netleşmesini beklerken pi- yasalar, gelişmelerin gerçek sonuçlarını yansıt- mıyor. Istanbul Menkul Kıymetler Borsası, yeniden durgun bir döneme girdi. önceki haftayı 3626.36 puanla tamamlayan IMKB bileşik endeksi 60.46 puan kaybederek 3565.90 puana indi. Hisse se- netlerinin ortalama kaybı ytizde 1.66 olarak ger- çekleşti. Geçen hafta en yüksek oranlı düşüşler mali sektör hisselerinde gerçekleşti. önceki hafta 3052.64 olan İMKB mali endeksi 116.39 puan ge- rileyerek 2936.25 puana indi. Geçen hafta en büyük düşüşler T. Iş Bankası hisselerinde yaşandı. Iş Bankası B tertibi hisse- leri hafta boyunca yüzde 47.72, C tertibi hisse- leri ise yüzde 47.50 oranında değer yitirdi. Geçen hafta en yüksek oranlı kazanç, önceki haftalarda değer kaybeden Niğde Çimento his- selerinde gerçekieşti. Yatınm fonları ne aetirdi? Geçen haftayı yonımlayan uzmanlar, aba ve satıcılann oldukça "nazb" olduklannı belirtir- lerken 3500 puanın direnç noktası oluşturduğu- nu, piyasanın orta vadeli yatınmlar için elverişü olduğunu belirttiler. Geçen hafta döviz piyasasında dolann yükse- lişi izlendi. ABD para birimı hafta boyunca yüz- de 1.70 oranında değer kazandı. Mark ise yüzde 0.42 değer yitirdi. Bu arada dolarda resmi kur serbest piyasa kurunun üzerine çıktı. Merkez Bankası, ABD para birinünin efektif saüş ku- runu 4198.56 lira olarak ilan ederken dün dolar Tahtakale'de 4185 liradan alıcı bulabildi. öte yan- dan geçen hafta sonunda Ağa sokaktaki ayaklı döviz piyasasının oluşması polis tarafından en- gellendi. Geçen hafta yatınm araçlan piyasasında en yüksek kazanç altm piyasasında gerçekleşti. Cumhuriyet Altını 13 bin lira değer kazanarak yüzde 4.09 prim yaptı. Iş Yatınm-1 İş Yatırım-2 Iş Yatınm-3 iş Yatınm-4 iş.Yatnm-6 jnterton-1 İnterton-2 interion-3 interfon-4 interfon-5 iktisat Yat-1 iktisat Yat-2 İktisat Yat-3 iktisat Yat-4 İktisat Atılım Fon Garanti Yatınm-1 Garantı Yatırım-2 Garanti Yaünm-3 Garantı Yatınm-4 Garanti Yaörım-5 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat. Fonu YKB Sektör Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Likii Fon YKB Karma Fon YKB Döviz Fon YKB Kapital Fon YKBAkMFon vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hisse Fon Vakıf Oûnya Fon Vakıf Fon-6 Dtşbank Mavi Fon Dısbank Beyaz Fon Dısbank Pembe Fon Tûtûn Fon-1 Tûtûn Fon-2 Mitsui Fon-1 Mitsui Fon-2 Fınans Fon-2 Rnans Fon-3 Rnans Fon-4 Finans Fon-5 Iıraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 impex Fon-1 impex Fon-2 TöbankFon SûmerFon Deniz Fon Ege Fon Kallonma Fon Demir Fon Tariş Fon OrtakFon 64.981 42.538 17.310 14.759 12.527 49.766 42.984 22.487 20.500 40.970 33.538 15.958 16.112 11.692 50.050 22.173 13.708 12.161 51.061 16.920 12.025 47.480 37.333 50.049 36.604 32.019 36.627 16.686 12.168 9.070 37.217 95.803 17.484 10.252 12.674 11.476 33.153 44.338 12.265 36.374 10.200 132.599 16.209 19.216 16.130 12.753 10.664 17.903 14.289 14.992 13.628 18.511 14.559 18.949 12.844 15.508 12.465 14.707 10.900 13.445 15.297 15.365 13.376 12.733 12.789 11.459 78.509 50.088 20.735 17.555 14.735 59.768 51.497 26 623 23.904 11.648 49.983 40.885 19.467 19.665 14.692 61.393 26.111 14.751 11.115 10.202 61.999 20.625 14.389 56.642 44.008 65.114 43.710 37.326 43.985 18.939 14.262 13.771 44.267 113.217 20.756 13.805 17.828 13.569 38.985 52.689 14.768 43.725 12.243 157.745 19.087 23.352 19.821 11.390 13.039 22.993 17.363 18.220 16.713 22.490 17.270 23.319 15.802 19.039 15.040 18.066 12.939 16.090 17.953 18.857 15.679 16.206 15.246 15.454 13.579 79.225 50.467 20.928 17.700 14.869 60.252 51.911 26.840 24100 11.711 50.460 41.276 19.653 19.853 14.681 61988 26.048 14.885 11.146 10.301 62.595 20.832 14.534 57.120 44.385 65.468 44 008 37.692 44.339 19.037 14.398 14.100 44.628 114.125 20.922 13.744 17.986 13.676 39.235 53.133 14.930 44.098 12.348 159.321 19.273 23.606 20.050 11.454 13.200 23.317 17.500 18.391 16.874 22.731 17.493 23.565 15.936 19.259 15.169 18.251 13092 16.225 18.084 19.026 15.803 16.345 .15.393 15622 13.680 0.91 0.76 0.93 0.83 0.91 0.81 0 80 082 0.82 0.54 0.95 0.96 0.96 0.96 -0.07 0.97 -0.24 0.91 0.28 0.97 0.96 1.00 1.01 0.84 0.86 0.54 086 0.98 0.80 052 0.95 239 0.82 0.80 0.80 -0.44 0.89 0.79 0.64 0.84 1.10 0.85 0.86 1.00 0.97 1.09 1.16 0.56 1.23 1.41 0.79 0.94 0.96 1.07 1.29 1.05 0.85 1.16 0 86 1.02 1.18 0.84 0.73 0.90 0.79 0.86 0.96 1.09 0.74 Döviz-Altın ne Dolar (T.kale) Dolar (Dovi2 alış) Dolar (Efk. saüş) Mark (T.kale) Mark (Döviz alış) Isviçre Fr (T kate) Stertın (T.kale) ALTIM Cumhuriyet Reşat 24 ayar kûiçe 22 ayar biiezik Yritan (TL) 2930 2927.80 2941.80 1950 1947.53 2290 5660 245.000 280.000 36.900 36.400 getirdi? (TL) 4115 4081.82 4002.27 2380 2364.21 2770 7000 318.000 345.000 48.000 47.000 ıfll 4185 4177.63 4198.56 2370 2366.26 2770 7050 331.000 350.000 49.850 48.700 Hctta •ira Mt% 1.70 2.35 2.35 -0.42 0.09 0.00 0.71 4.09 145 3.85 3.62 Borsadan haberler • Sifaş Sentetik İplik Fıbrikalan'nın oden- miş sermayesinin 18.720 milyon liradan 28.080 milyon liraya çıkanlması nedeniyle rüçhan haklarımn kullanılmasına ve 1990 yılı temet- tülerinin dağıtılmasına 17 hazirandan itibaren başlanacak. • Polylen Sentetik İplik Sanayii'nin öden- miş sermayesinin 9 milyar liradan 13.5 milyar liraya arttınlması nedeniyle rüçhan haklannın kullanılmasına ve 1990 yılı temettülerinin ödenmesine 17 hazirandan itibaren başlana- cak. • Döktaş Dökttmcülttk Ticaret e SanayU nin cıkanlmış sermayesinin 8 milyar bedelli, 21 milyar lira bedelsiz arttınlmasıyla ilgili rüç- han hakları 12 haziran-12 temmuz tarihlerin- de kullanılacak. 1990 yüı temettüleri de 12 ha- zirandan itibaren ödenecek. Bankalar ne faiz veriyor? (%) 3 A» I M 1 Tri VafeH VaMI Vı iş Bankası Akbank YapıKredi Osmanlı Garanti Bankası Türkbank Ziraat Eoebank İktisat Bankası TEB Sûmerbank Sekerbank Tûtûnbank Demirbank Vatofbark Dısbank Etibank İmar Bankası Esbank Adabank Hnansbank Koç Amerikan Netbank 10 10 5 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 51 51 51 59 51 56 51 55 55 55 55 53 49 56 49 50 52 53 52 53 45 51 53 60 60 60 60 60 65 59 66 67 65 68 62 57 66 57 62 65 65 65 65 51 60 60 60 60 60 63 68 60 68 62 67 69 63 60 60 60 62 67 68 65 68 54 62 67 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 61 62 71 66 71 61 63 65 EREGLICILERE EREĞLİ DEN M0RALEkonomiSI Erdemir'in kânnı ve hisselerinin değerini etkileyecek son gelişmeleri yerinde inceledi. • Hisse zengini Ereğli halkı, Erdemirl niçin altın gibi kağıt olarak görüyor? • Kapasite artınmı, peşpeşe yapılan zamlar ve yabancüara saüş, Ereğli hisselerini yine flaş kağıt yapacak mı? • Yatırımcılar için diğer şirketlerden rehber bilgiler. • Demir Döküm hisselerinin kapışılmasının içyüzü. AKBULUT, ÖZALDAN BA$ARISIZ W2\ Özal'ın başbakanlığının son 18 aylık dönemi ile Akbulut'un 18 aylık başbakanlık dönemini karşılaştırdık. Üginç sonuçlar ortaya çıktı. UCUZ TATİL FIRSAT1 Turistik tesisler ve seyahat acentaları bayram sonrası yine fiyat kıracaklar. • Taksitie tatil yaygmlaştanlıyor. • Bayram sonrası ucuza tatil yapılabilecek otellerin listesL FUTBOLCULAfilN GERCEK DEĞERİ Geçmiş yülarda transfer rekoru kıran futbolcular, bugünün parasıyla kaç lira aldılar? • Tanju pahalıya mı, ucuza mı gjtti? EREGUCILERE EREÖJDEN M0RAL Bugün Bayinizde... • Ortadirek için pamuk ev. • istanbul'da ilk Hint lokantası. • Tahsin Öztin, gazeteciliği anlattı. • Osmanlı Bankası Genel Müdürü'nün görüşleri. • Elektronik eşyada tuş kargaşası. Borsada geçen hafta 7 HAZfRM 1991 tştea tocart: 545.730 milyon (-%23.7) BNeşft ErtakK 3565.90 (%1.66) M M aâtan 50.815.099 (-%8.9) — ' • — 2936.25 (-%3.81) tm* EıMo: 3954.91 (-%0.64) HİSSE SENEDİ W Adana Çimento (C) Afyocı Çimento Akal Tekstil Akbank Aksa Mvkt Batfaş Bolu Çimento ÇeikHalat Çeşme Altmyunus Çimsa Çukurova Elektrik Ege Gûbre EmekSgorta Enka HoMing uuyv HnCHi EreÇlt Demir ÇeBk Fenis Alürranyum Hnansbank Good Year Gorbon Işıl Gûney Biracılık Hektaş jkjsatF. Kıralama bu Motor Pis. Izmir Demir Çelik Kartonsan Kav Ketebek MoMya KentGıda Kepez Elektrik KoçHolding toçYa Kordsa Koruma Tanm Koytaş LDksKadife MakineTakım Mardin Çimento Umbt. Mensucat SantraKBU) Metas Nasaş Okan Tekstil CHmuksa Parsan Petro4 Ofia Pınar Et kPınar Sût Pimaş SatMiı Yayınctiık Sahtral Holding Sarkuysan TamSigorta TepnkUtrt Trakya Cam Tüpraş TMta Tûttnbank T J t T.Dısbank T Garanti Bankası T.lş Bankası(B)(BÇ) T.lş BınkasKCKBU) T.Kdtanma Bankası T.Stanens T.S.KJ.(BÜ) T.ŞişeCaın T. Tuborg UşakSeramik l Vakıf Hnansal Kira. Yapı Kredi Bankası Yasaş Yûnsa PİYMA Esbank Tire Kutsan İşlem miktan (Htssead) 141.147 162.231 297.695 135.690 40.600 THJ13 10.850 i: 1MK 17S.7M 410.330 368.064 662.144 500 127.328 2.014.035 4JM H.IM 171.M2 2M 232.İ14 42LIH 3.039.964 131.042 77 J M 274.538 2.700 40 400 1MH 7.835.438 11.500 568.200 97 MB 55 055 1.500 39L4M 92.950 143.692 21.960 11MM 5.000 443.669 359.142 100.460 10.000 600 119.140 655.678 190.691 51.373 450.000 714M 1.200 243.214 356.174 24.710 197J 70.980 3.109.900 1MUH 324.720 77MM S77.M5 21.775 23.300 61.525 111.200 MUZS T07.750 758.200 351.700 8.695 12.233 1I7.7M 33.300 216.372 904.565 3U52 rıj 69.455 7JtM 452.110 675.950 14.75» 640.450 MS.121 21.200 140.100 87.500 442.200 12.800 40.064 38.061 268.224 6.200 372.992 1MJ 244.980 15»J 1.392.640 195.976 354.325 1.270.900 4.400 En düşük fiyat 93.000 29.000 3.800 6.200 15.750 1İ.75» 3JM 11JM 8.100 3.600 S.1M 6.700 8.000 5.300 11.250 1.7M 17.2M 17.750 2S.SN 59.000 ı.sao 800 1.800 8.400 7JM 2.750 8.100 2.800 5.500 5.800 1J5« 20.000 2.100 1.550 7.500 1.900 2.050 9.000 6.800 33.000 6.000 11.750 15JS0 J1.5* 2.650 6.100 2.950 4.300 1.650 95.000 1JM İ.7M 3.600 650 12.501 800 1.SH 1.SM 11*JM 900 2.000 I.7M 1.550 1.450 3.700 650 1JM 4.100 3.500 1.950 28.000 10.000 11JM 2.850 2.200 1.450 1.1M 4.100 2.100 1.700 9.000 2.850 2.400 14.750 2.000 3.050 3.000 1.300 11JM 5.900 2.050 1.650 1.600 4.000 3.300 En yüksek fiyat 105.000 30.500 4.000 6.800 5.7M 17.000 4.1M 11.75» L2M 1 8.700 4.000 4.250 7.300 8.000 5.700 12.250 4.1M 19.250 63.000 850 2.000 9.000 L1M 2.900 8.100 3.000 5.100 5.900 5.800 1.10» 21.000 2.400 1.750 20J5» 8.500 2.050 2.400 10 700 7.500 33.000 6.400 13.250 34JM 2.850 6.7W 3.200 11.250 4.800 1.850 107.000 145» 3.800 750 15.750 850 1J50 1.70» 975 2.150 t.706 1.700 1.550 4.000 750 1.700 4.500 4.000 4.700 2.200 31.500 10.750 10.500 10JM 3.200 7.500 2.400 1.700 1JM 4.450 12J00 2.350 1.850 12.250 4.000 2.500 16.500 2.200 3.300 3.300 1.400 1İ2S0 6.100 2.200 1.800 1.700 4.000 3.300 Kapanış fiyatj 104.000 30.000 3.900 6.200 16.000 4.15» 11.750 S.1S0 11.790 20JM 8.300 3.950 7.000 8.000 5.600 11.500 SJ50 11250 18.250 27.500 60.000 850 1.800 8.400 1.100 2.750 8.100 2.900 5.600 5.800 1.10» 20.500 2.150 1.600 10.750 7900 1.950 S.000 2.050 10.700 7.500 33.000 6.100 12.500 17.750 2.700 6.600 3.000 11.25» 4.300 1.650 106.000 3.150 3.600 675 1190» 850 145» 950 2050 1.600 4.7M 1.500 3.700 675 1.70» 4400 L050 3.800 5.700 2.150 28.000 10.250 1*250 7JM 11.79» 2.950 7.5M 2.300 1.450 1.19» 4.150 11.00» 2.350 1.700 9.250 2850 2.400 15.750 2.100 3.150 3.000 1.350 12JM 6.000 2.150 1.650 1.600 4.000 3.300 Defljsim% Hafta icnde 1.K -0.95 0.00 -1.27 -4.62 1.M -5.88 1.72 7.7» İM 1.11 2.17 5.9» -2.35 0.00 1^7 1.» 0.00 -27.27 -1.75 -2.13 2J2 •4.M -3J» -M.51 -2 67 171 -4.76 1.14 0.00 -10.00 -3.45 1.25 -351 0.00 -1.69 13» -175 -6.45 4.7» 0.00 -6.52- -8.57 IM •1.25 0.00 4.71 -10.87 7.14 -1.49 •1.61 0.00 152 İM 0.00 0.00 -4.76 •12.5» -10.42 -8.33 0.95 5.0» IM 2J4 -4.00 -10.00 0.00 12.9» 3.13 27 Jl 0.00 -2.38 2.17 0.00 2.17 0.00 •7.50 -0.00 ZM -2.22 11.32 o.w 11.75 İM -2.27 -11.11 -4.65 2.5» •4.14 -6 35 1.14 145 -2.13 -17.14 -3.99 •2.35 1J.4» 0.00 -8.11 -47.72 -47.50 -7.68 -0.00 -2.33 •4.55 -14.29 0.00 l.«7 0.00 M2 -2.27 -5.71 -3.03 U.79 0.00 0.00 Ç) Temettû Kuponu Kesılmiştif Marmans A.Yunus 58.700 800 825 800 Halkalı Konut S. [ Yll içinde 7».»7 215.15 •23.06 3.31 •32.97 5M2 5.26 -1M3 151J4 137 J0 -14.43 1.94 İM 32.08 -39.85 15.46 9.52 4.17 742 -3M1 2114» 50.21 110.53 41.27 -8.11 •23.40 133.33 M» -24.66 20.90 -4.92 0L»7 33.33 5.45 *>*» 90.70 7.53 -1.54 221.17 -21.00 129.41 -8.89 50.70 -2106 13.79 -22.29 26.26 n.43 2.86 24.53 106.90 3LS4 •37.68 -30.53 175.32 3SJ» -23.81 58 82 71.14 -5 56 17.M -3.45 -13.64 -12.77 -20.00 -16.67 -7.50 -10.00 7M» 25.71 4.11 -20 31 24.44 76.72 Zt.79 1M» 11.32 4941 M0 -35.21 -19.44 -3249 3.75 -17.54 -25.27 -63.49 -62.50 -20.00 28.57 -20.00 -46.93 -16.67 8.00 -3.23 74.74 -4.44 0.00 -8.57 1175 0.00 0.00 0.00 -11.11 1.550.000 1.550.000 1.550.000 10 71 38.39 Küçükparaya düşük faizANKARA (ANKA) — Ban kaların talimatla faiz oranlannı indirmeleri ve yükselen enflas- yon karşısında me\'duat ^etirisi- nin negatife dönüşmesinin ceza- sını küçük tasarnıfçular çeke- cek. Bankalann yüksek miktarlar- daki mevduatlara yüksek oran- larda faiz uygulaması, özellikie 100 milyon liranın üzerindeki mevduatlann yükselen enflas- yondan negatif olarak etkilenme derecesini a2altırken küçük ta- samıflar enflasyon karşısında tümüyle korumasız kaldı. Faiz indiriminden olumsuz yönde en fazla etkileneceği belirlenen kü- çük tasarruflar da Türkiye'deki tasarruf mevduatı yapısı içeri- sinde önemli bir yer tutuyor. Ge- nel olarak küçük tasarruf kabul edilen 3 milyon liraya kadar olan tasarruf mevduatı hesaplan sayısal bakımdan tüm hesapla- nn yüzde 93.3'ünü, mevduat miktan bakımından da yüzde 24.4'ünü oluşturuyor. 3 milyon liradan 6 milyon liraya kadar olan hesaplar toplam mevduat miktarının yüzde 15'ini, 6 mil- yon lira ile 25 milyon lira arasın- daki mevduatlar ise yüzde 29'unu meydana getiriyor. 1990 yıl sonu verilerine göre 25-50 milyon lira arasındaki mevduat- larda toplanan para toplam mevduatın yüzde 13'ünu, 50-100 milyon lira arasındaki mevduat- lar ise yüzde 8.2'sini oluşturu- yor. 100 milyon liranın üzerin- deki mevduatlarda toplanan pa- ra ise toplam mevduatın yüzde ll'ine yaklaşıyor. Diğer bir ifadeyie, 1990 yıl so- nunda 32.6 trilyon lira düzeyin- de bulunan toplam tasarruf mevduatının 8 trilyon lirası 3 milyon liradan az mevduat he- saplannda, 4.9 trilyon lirası 3-6 milyon lira arası mevduatlarda, 9,5 milyar lirası 6-25 milyon li- ra arası mevduatlarda, 4-2 tril- yon lirası 25-50 milyon lira ara- sı hesaplarda, 2.7 trilyon lirası 50-100 milyon lira arasındaki he- saplarda, 3.3 trilyon lirası da 100 milyon liranın üzerindeki hesap- larda bulunuyor. Bankalar da genel olarak 100 milyon liranın üzerindeki mev- duatlar için kademeli faiz uygu- luyorlar. 100 milyon liranın üze- rinde tasarruf mevduatı içeren hesaplar toplam tasarruf hesap- larının sayısınm binde 5'ini oluş- turuyor. 31 milyon 875 bin 803 tasarruf hesabının yüzde 93.2'si 3 milyon liradan az hesaplarda, yüzde 3.5'i 3-6 milyon lira ara- sındaki hesaplarda, yüzde 2.7'si 6-25 milyon lira arasındaki he- saplarda, geri kalanı da diğer yüksek hesaplarda bulunuyor.