Katalog

Cumhuriyet Sahjbı Cumhuriyet Matbaacıllk vç Gazettcılık Turk Anonım Şırketı adına Nadir Nntl # Gcncl Yayın Mudüru H u u Ctmıl. Mücssese Müdıinr Emiae Upüdifl, Ya» Işlcn MudurU Ok«y Gomrns». * Haber Merkezı Müdtinı Yalçın B*>*r, Sayfa Duzenı Yönetmcnı All Acar £ TemsıJcıter ANKARA Akmct T.a, IZM1R Hikmt! ÇtUnkıyı. ADANA Çtnn Iv Polıulu Cdal h l k v t , Dıs Hat-nk: Eıp* Mn. I; Sendıkı $ttıu KtttiKİ. ku tur Crial Cm, EJmm Geacav Şnluu Ylın Habertm >te*l Dotn. Spof Danısmanı AMalludir I m u ı Dıa Yaı Uı l ı m Çabflua. Mıstırma Şaiıin \lpay Düzd'me tMııUafc YMKI 0 KoordınâLer \ha«< lUnJsaa 0 Maiı Uler Erol ErtM 0 Muhasebe Bvleaı Vfler £ Buıçe P sniama S**fi Osauabcfeotl" 0 Rddam Ajje Ton« 0 Ek Yıyıniar Hilyı Akyol 0 Idııe Honia Gaırr 0 lslnme Öafer Çtlik A Bti» lj.cn- Sıil laal 0 Pmond Snp Boıuacntlı hma Kunıb B»kan Nadlr N«dı Okuj UM. YSK» Bajtr. Hmı CwU. HikaKI (.«:ık.)i. Okt; GMttdı Lft«r Mntl. lUuu S«iç»k. AJİ Simcıı. »••»ı Tı> Basan ve Yayan. Cumhun>«t Maıbualık ve Gazctecüîk T.A.S Tttrk Oca|) Cad. 39/41 34334 [sı PK 2A6 Isur.bul Tel 512 05 05 (20 h»l), Tek* 22246. F«x. (I) !26 60 72 0 Bürotar ULn: Zl>* Gokalp Elv [nkılap S. No 19 '4 T«j 133 11 4M7, Tdo. 42344, Faz. (4) 133 05 65 0 bak- H lıy» Blv 1352 S. 13. Td. 1} 12 30 Tdeu 523». Ftt. 151) 19 53 « : lnona Cad 119 S No 1 K»! I. Td 19 r 52 (4 l»l) Tdoc 62155, Fil fl) 19 25 ?« TAKVİM: 29 HAZİRAN 1991 Imsak: 3.27 Güneş: 5.27 Ögle: 13.12 tkindi: 17.12 Akşam: 20.47 Yatsı: 22.38 Anadolu'dan Avrupa'ya IV yayını Anadolu Üniversitesi, aralarında birçok eğitim ve TV kuruluşunutı bulunduğu uluslararası proje dahilinde Avrupa'da yaşayan Türk çocuklanna yönelik eğitim yayınları yapıyor. Programları izleyenlere Türkiye'de iş bulma kolayhğı sağlayacak sertifikalar veriliyor. ÖNDER BALOĞLU ESKtŞEHİR — Anadolu Üniversitesi'nin, Avrupa ülke- lerinden çeşıtli yayın kuruluşla- nnın kaulımı ile gerçekleştirilen Channel E televizyon yayınları başladı. ASTRA uydusundan yayımlanan televizyon yayınları eğitici programları içeriyor. Anadolu Üniversitesi lletışim Bilimlerı Yuksek Okulu öğre- tim uyelerinden ve bu projenin sorumlusu Doç. Dr. Levent Kı- lıç konuya ilişkin yaptığı açık- lamada, Channel E projesinin butun Avrupa ulkelerine yöne- lik bir televizyon yayını projesi olduğunu soyledi. Uydu aracı- hğı ile yapılan bu yayınlann eği- tici ve bılgı verici televizyon programlarını ıçerdiğini söyle- yen Kılıç "Channel E projesi, The European Institute For The Media tarafından yürutul- mektedir. Avrupa ulkekrinden çeşitli yayın kuruluşlannın ka- tılımı ile gerçektestirilen bu pro- jede Turkiye'yi Anadolu Uni- versitesi temsil etmekledir" dedi. Projenin yeni yayın dönemi- nin 17 haziranda başladığını belirten Kılıç, yayınlann, geçen yıl olduğu gibi saat 09.30-12.00 arasında ASTRA uydusundan RTL4 televizyon kanalı içinde gerçekleştirildiğini söyledi. Bu yayınlan bütün Avrupa'da ça- nak antenle; Hollanda ve Ber- lin'de kablolu televizyon ile iz- lemenin mumkun olduğunu vurgulayan Kılıç "Tiirkçemizin zenginligi, akademik olmadan günliık hayattan orneklerle ek- rana getirilecektir. Bu televiz- yon eğitim programlarında Türkiye'nin iinlu tiyatro oyun- culannın yer aldığı bölumler de olacaktır. Bu eğitim serimizin adı 'Dilimiz Giizel Turkçemiz' olacaktır. Bu seri içinde, 18 Ha- ziran 1991'den başlayarak top- lam 30 televizyon eğitim prog- ramı yayımlanacaktır" dedi. "A'dan Z'ye Anadolu" ve "Yaşayan Edebiyatçılannuz", proje içinde yer alan diğer programlar olacak. Eğitim se- risi içinde Melih Ce^let Anday, Oktay Akbal, Tomris Uyar, Can Yücel, Adalet Agaoglu. Latife Tekin, Salâh Birsel, Sa- bahattin Kudret Aksal gıbı isimler ile yapılan roportajlar yer alacak. Levent Kılıç, yayınlann haf- tada yarım saat olduğunu, bu yanm saatlik kusakta Avrupa 1 da yaşayan Türk işçilerine yo- nelik programların da yer ala- cağını soyledi. Kılıç, yavınlann izlenebilirlik oranlan hakkında ise "1990 yılında yapılan araş- tırmalar sonucu Channel E ya- yınları içinde Anadolu Üniver- sitesi'nin televizyon yayınlan- nın, Hollanda'daki diğer tele- vizyon ya>ınları içindeki Türk izleyicileri açısından duzeyi <7o3O'a çıkmıstır" dedi. Çeşme'ye 1İIÜU yagıyor NÜVtT TOKDEMÎR tZMİR — 6. uluslararası Çeşme Festivali için hazırlıklar surerken büyük bir şenlik havası esiyor. 3-7 temmuz tarihleri ara- sında gerçekleştirilecek festival- de Çeşme Müzik Yarışması'nm yanı sıra "Yunus Emre Sevgi YuY" > nedeniyle "Yunus Emre Şarkı Yarışması"nın duzenlen- mesinin ayn bir renk katacağı belirtiliyor. Türkiye'nin tanıtımının amaçlandığı "Yunus Emre Şar- kı Yanşması"na Almanya, Bel- çika, Malta, Fransa, Ingiltere, İspanya, İsveç, Finlandiya, Po- lonya, Sov^yetler Birliği, Yugos- lavya, Romanya ve Italya tem- silcileri ile Türkiye'den Aysun Kocatepe katılacak. 5 temmuz- da gerçekleştirilecek "Yunus Emre Şarkı Vanşması" Çeşme Anfi Tiyatro'da. 6. Uluslararası Çeşme Festi- vali'nden elde edilecek tum ge- lirin Çeşme Kultür Sanat ve Eği- tim Vakfı'na verüeceği bildiri- liyor. Bu arada festivale Eduar- do Capatillo, Brigitte Nielsen, Snap, Milli V anilli. Lonie Gor- don, Black Box, Kim Mazelle, George Moustaki, Al Bano - Romina Power, Marianna Car- ze, Armoino Jackson, Kelly Rutberford, Frank Stallone ile Ayla Algan, Leman Sam ve Ne- co'nun konuk sanatçı olarak katılacaklan ve konser verecek- leri öğrenildi. Dr. Kılıç, bu yayınları izle- yenlere çeşitli sertifikalar da ve- rildiğini belirtirken şu açıkla- mayı yaptı: "Programı tamam- layan öğrencilere Anadolu Üni- versitesi ve projeyi gerçekleşti- ren enstitusu ortaklaşa hazırla- dıkları sertifika vereceklerdir. Ajnca Avrupa'da yaşayan Türk işçi çocuklannın ulkemizde tu- rizm sektönınde iş bulmalan- na olanak sağlayacak olan Tu- rizm Sertifikası programı da duzenlenmiştir." Kılıç, Channel E'ye Avrupa- nın ünlu kuruluşlarının prog- ram sağladığını, bunlar arasın- da Goethe Institue ve Super Channel gibi TV ve eğitim ku- ruluşlarının bulunduğunu söyledi. Sıcak ve nem oranmın aşırı yükselmesi kalp krizlerine neden oluyor Sıcak kalplere dikkat! MERİH AK İZMİR — Yaz mevsimi ile birlikte sıcaklığın ve nem oraru- nın artması çeşitli hastalıklar için "tehlike sinyalleri" verme- ye başladı. Kalp hastalannın tehlikeli bir döneme girdiğini belirten uzmanlar, ani hava de- ğişikliğinin kalp krizlerine ne- den olabileceğini belirtiyorlar. Uzmanlar, kalp hastalanrun ya- nı sıra bebeklerin de bu dönem- de korunma altına alınmasını is- tıyorlar. Sıcak ve nem oranmın yuksel- mesinin kalp krizlerinin artma- sına neden olduğunu belirten Ege Üniversitesi Tıp Fakultesi Kalp ve Damar Cerrahisi Ana- bilim Dalı Başkanı Prof. tsa Durmaz, yaz ayları ile birlikte kalbin görevlerinin arttığına dikkat çekiyor. Insan vucudu- nun 36-37 derece gibi sabit bir sıcakhğa sahip olması gerektıği- ni belirten Prof. Durmaz, "Dı- şansı ne kadar sıcak olursa ol- sun vücut içi ısısı sürekli olarak sabit kalır. Vucut içinde çeşitli reaksiyonlar gerçekleşir. Çevre ısısı artarsa damarlar genişler, tansiyon düşebilir. Tansiyon Doktorlar, yaz ayları ile birlikte kalbin görevlerinin arttığına dikkat çekiyorlar. Alkol ve yağlı yiyeceklerin, kaloriden zengin oldukları için vücut ısısını yükselteceğini hatırlatıyorlar. Bebeklerin sıcaktan korunması gerektiği belirtiliyor. Sıcak yaz günlerinde vücuttaki ısı kaybını önleyecek kahn giysilerden kaçınılmasım öneriyor uzmanlar. Güneş altında top oynamanın, tok karnına yüzmenin, sıcaklığın fazla olduğu saatlerde seksin zararlı olduğunu söylüyorlar düşmesini engellemek için kalp, dakikada normalde pom- paladığı kanın 5-6 mislini gon- dermek zorunda kalır. Kısacası kalbin işi artar" dedi. Vucut içindeki sıcaklık ayar- lamasında cildin de onemli rol oynadığına dikkat çeken Dur- maz, "Sıcakta gozenekler geniş- ler. Böylece terleme çogalır. Terleme, vücut içindeki sıcaklı- ğın dışan ablmasına neden olur. Ancak havada nem oranı faz- laysa, terleme azalacak >a da duracaktır. Boylece vücut için- deki ısı ayarlaması zorlaşacak- tır. Sonuçta çevre ısısınm artma- sı ani tansiyon değişikliklerine yol açacaktır" diye konuştu. Alkol ve yağlı yiyeceklerin kalori yonunden zengin olduğu- nu da dile getıren Prof. Durmaz şunları söyledi: "Alkol ve yağlı yijecekler vü- cut içindeki ısının daha da art- masına neden olacaktır. Nemin yuksek olması ile birlikte vucut- ta oluşan ısı dışanya verileme- yecek, böyiece kalp daha da faz- la çalışacaktır. Bu, kalpte çeşitli bozukluklara, ani durmalara neden olabilir. Bunun için dik- katli davranmak gerekmekte- dir. " Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakultesi öğretim uyelerinden Prof. Öztekin Oto, aşın sıcak ve nemin, bebekleri; kalp, akciğer ve şeker hastalarını daha fazla etkiledığini belirtti. Prof. Dr. Oto, " 1 yaşının altındaki be- bekier kolaylıkla su kay bedebi- lirler. Ishal ve diğer etkenlerle bebekler vücutlanndaki suyun büyük bir bölümünu kaybede- bilirler. Bu da çeşitli tehlikeli so- nuçların doğmasına neden olabilir" dedi. Tatil beldelerinde yeterli sağ- lık hizmetlerinin bulunmaması da çeşitli tehlikeli sonuçlara ne- den olabiliyor. Uzmanlar, rahat bir yaz ge- çirmek için şu önerilerde bulu- nuyorlar? • Aşın sıcak günlerde vücut içindeki ısıyı arttıracak hareket- lerden kaçınmalı. Yağlı yiyecek- lerden ve içkiden kaçımlmalı. • Sıcağın fazla olduğu saatler- de güneşten kaçımlmalı. özel- likle bu saatlerde güneşlenme- meli, bunun yerine serin bir yer- de dinlenmeli. • Vücuttaki ısı kaybını önle- yecek kalın giysilerden kaçıml- malı. Bunun yerine daha hafif giyecekler tercih edilmeli. • Bunalmalarda sık sık duş almmalı. Soğuk suyla alınacak olan duş, vucut dışındaki ısıyı düşüreceği gibi ferahlık sağlaya- caktır. • Stresli işlerden kaçımlmalı. • Aşırı efora neden olan işler ozellikle sıcak gunlerde yapıl- mamalı. Güneş altında top oy- namamalı, tok karnına >Tizme- meli, sıcak saatlerde seks yap- mamalı. • Ozellikle öğle saatleri din- lenmekle gecirilmeli ve uykuya önem verilmelidir. Dolunaym altıııda ki akşam, Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'nun sahnesi üstunde par- layan dolunayın altında Botşoy Balesi'nin yüdıdannı izkdi. Bun- dan 215 yü önce, 1776 yıhnda Moskova yetimhanesinin yete- nekli çocuklaruıdan oluşan kadrosuyla sundugu ilk gösteriyle 'Bolşoy efsanesi'ni başlatan Bolşoy Balesi'nin bugünkü yıldız- lan, Ulnslaranm tstanbul Festivali kapsamında Açıkhava Ti- yatrosu'nun sahnesinde de dans ettikr. Baş balerin Natalya Bess- mertnova ile Mikhsfl Tsivin, Marina Kotova, Boris Yfefımov, \a- talia Arkbipova, Tatiana Bessmertnova, Mikhail Gobovich, Va- leri Anisimov gibi yildıdar, fld gece boyunca 'Kuğu Gölü'nden Giselle'e, 'La Esmerelda'dan Don Kişot'a, 'Şımank Kız'a dek zengin bir gösteri sundular. (Totograf: Ibrahim Günel) ALMANYA'DAKİ TÜRKLER TARTIŞIYOR Çok kültürlü toplııııı özleıııi Almanya'da yaşayan Türklerin en büyük uğraşı, Alman aydınları tarafından da desteklenen, yabancıların haklarının korunduğu "çok kültürlü toplum" kavrammın kabul ettirilip yaşama geçirilmesi yönünde. Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin gençlik sorumlusu Rosendahl, genç sosyalistlerin isteğinin yabancüara seçim hakkı verilmesi olduğunu söylüyor. ŞÜKRAN KETENCİ DUISBURG — Almanya'mn Türklerin yoğun olduğu Duis- burg kentindeyiz. Türkiye'de çok duyulmamış, gundemde ol- mayan "multikultürelle" (çok kültürlu) toplum kavramını tar- tışıyoruz. Alman Sosyal Demokrat Par- tisi'nin (SPD) Avrupa Parla- mento üyesi Prof. Manfred Ba- yer serbest pazann yururlüğe girmesiyle Avrupa'da çok kül- türlü toplumun gerçekleşeceği- ni, ancak Turkiye'nin AT'ye girmesinin henuz gundemde ol- madığını \urguluyor. Alman- ya'da yıllardır yaşayan ve çalı- şan Türklerin vize ile başka AT üyelerine geçmelerinin haksızlık olduğunu belirtiyor. Oy hakla- rının yargı kararı ile alınmasını eleştıriyor. Ikı Almanya'nın bir- leşmesi yaşanırken Almanya'da yaşayan yabancıların dışlanma- sının çelişki olduğunu, yabancı- ların hakları için mucadele ede- ceklerini söylüyor. SPD'nin gençlik sorumlusu Silvia Rosendahl genç sosyalist- lerin isteminin yabancılara se- çim hakkı verilmesi olduğunu vurgulayarak Almanya'da yaşa- yan insanların turist olarak git- tikleri, ancak kendi ulkelerinde oy kullanma şanslarının olup yaşadıkları Almanya'da olma- masının çok büyuk bir haksız- lık olduğunu belirtiyor. Toplantının düzenleyıcısi yö- renin yabancılar meclisinin Turk üyesi Niyazi Şahin. Çok buyuk olan salon, çocukları ile birlikte gelmiş Turk aileleri ta- rafından tamamen doldurul- muş. Türkiye'den SHP'li rnillet- vekilleri Mustafa Kul ile Ömer Çiftçi'nin de konuşmacı olarak katıldıklan panelin ardından Turk sanatçıların katıldığı kon- ser var. Aynca Almanya'da ya- şayan diğer yabancılar Yunan, İspanyol, Portekiz, Yugoslav çocuk folklor ekiplerınin katı- lımlan ile folklorik eşyaların sa- tıldığı sergiler, afişler ile çok kültürlü toplum kavramına yaklaşılmaya çalışılmış. Ancak Almanlardan beklenenden çok az katılım, düzenleyicileri uzu- yor. » Turkiye'ye kesin donüş ya- panların halinin gozlenmesi, Türkiye'deki yuksek enflasyon, işsızlik, yaşam koşullarmın elve- rişsizliğı, bir zamanlar "birgun donme" özlemini tamamen sil- miş. Artık Almanya'ya yerleşil- mek uzere uzun yıllar yapılma- yan işlerin peşine duşulmüş. Ev- İer alınmaya çahşılıyor. Yıllar- dır goçer denilen ev düzeninden yerleşik düzene geçiş, daha iyı evlerde oturma, daha iyi eşya- lar alma çabası gözleniyor. Ka- rarsız geçırilen yıllara, kayıpla- ra hayıflanılıyor. Turkiye'ye dönuş oylesine duşunulemeyen bir konu olmuş ki kalma ile il- gilı son yıllann olumsuz geliş- meleri, artan yabancı düşman- lığı çok daha aşılabilir sorunlar olarak göruluyor. Tek kaygı tek kültürlu Alman toplumunda kimliklerini koruyarak yaşaya- bilmenin koşullannı yaratmak. Resmi ideolojileri olarak SPD, Yeşiller parti programla- rı içinde, sendikalar sendikal ıl- ke ve kararlarına yerleştirerek Almanya'da çok kulturlu toplu- mu savunuyorlar. Almanya'da yaşayan yabancıların kültürleri- ni, kimliklerini koruyarak yaşa- ma hakları bulunduğunu savu- nuyorlar. Ancak programlarda yer alan bu guzel sozcükler Al- man toplumunun yaşamından henüz çok uzakta. Turkler de Almanlar da henuz kendilerine demokrat diyen ve insan hakla- rını savunan Almanların dahi tek kulturlü toplum alışkanlık- larından sıyrılamadıklarını, ya- bancıların kültürlerini sindire- mediklerini bir gerçek olarak kabul ediyorlar. Çok kültürlu toplum kavramının lartışılması bu nedenle çok guncel. Ne ya- zık ki Turkiyeliler başta Alman- ya'da yaşayan yabancılar için umut olan çabalar, şimdilık Al- manlann ilgisizliği nedeniyle ön- celıkle yabancıların bu kavram- lara alıştırma yaptıklan bir ni- telikte devam ediyor. Bir anlam- da 'kendin pişir kendin ye' çer- çevesinde kalıyor. Otobüslerde naıııaz molası • KAYSERl (AA) — Kayseri'de yeni kurulan şehirlerarası taşımacılık yapan bir otobüs firması, yemek molalarından ayn olarak namaz saatlerinde de mola uygulamasına başladı. İpek Turizm Seyahat firması Personel Müdürü Ahmet Burak, otobüslerinde telefon, sıcak ve soğuk su, çocuk maması hazırlama gibi yeniliklerin yanı sıra, yemek molası dışında namaz saatlerinde de mola verdiklerini belirterek şunları söyledi: " Otobuslerimizin güzergâhları üzerinde bulunan cami ve mescit yakınlannda kısa süreli namaz molası vererek namaz kılmak isteyenlere yardımcı oluyoruz." Ekmekte 'rop' tehlikesi • KAYSERl (AA) — Kayserı'de uretilen ekmeklerde 'rop' tehlikesi olduğu ve 2 fırından alınan numune ekmeklerde rop hastalığına (eklem yerleri ağrısı) neden olan basillus- meserturitus bakterisine rastlandığı bildirildi. Ekmeklerin tahlillerini yapan Tanm Orman ve Koyişleri Bakanlığı tl Kontrol Laboratuvarı Müdurü tsmail Kök, "Bu • bakteri 100 derecenin uzerindeki bir sıcaklıkta ölüyor. Oysa pişen ekmeğin iç sıcakhğı çoğu kez 85 dereceyi geçmiyor" dedi. Ismail Kok, buğdayın kötü depolanmasının, un fabrikalarımn öğütülen unu soğutmadan sevketmesinin, bir kez kullanılması gereken un çuvallarının uzun süre kullanılmasımn ve fınn içindeki temizliğin yeterli olmamasının rop hastalığına neden olabileceğini söyledi. Kadın ve yuksek tansiyon • İZMİR (ANKA) — Kalp hastalığında onemli paya sahip olan yuksek tansiyonun kadınlarda erkeklerden daha çok görüldüğü bildirildi. Sağlık Bakanlığı ile Türkiye Kardiyoloji Derneği'nin ortaklaşa gerçekleştirdiği, "Türkiye'de erişkinlerde kalp hastalığı ve risk faktörlerinin sıklığı" konulu araştırmada, kolesterol, yuksek tansiyon, sigara ve şişmanlığın kalp hastalıklarının nedenlerinin başında yer aldığı açıklandı. Türkiye'de her 100 erkekten 8'inin, kadınların ise yuzde 33'ünün yuksek tansiyon hastası olduğu belirtilen araştırmada, erkeklerin yüzde 14'ünun, kadınların ise yuzde 46'sının şişman olduğu ifade edildi. Babklar da stresh* oldu • BURSA (AA) — Deniz, körfez ve göllerden kum çıkarılırken dalga dalga yayılan gurültu, ozellikle balıklarda "stres"e yol açarken balık neslini de azaltıyor. Genel merkezi Bursa'da bulunan Akuakültür Çevre Derneği Başkanı ve Ege Üniversitesi Su Ürünleri Yüksekokulu Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Osman Tatar, üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'de kum çıkarma olaylarının yaygınlaştığım, bilinçsiz ve yasal olmamasına rağmen kum çıkarmalarımn su ürünleri üzerinde ağır tahribatlara yol açtığını söyledi. Kum çıkarma işleminde ruhsatlar verilirken dikkatli olunması gerektiğini belirten Doç. Dr. Tatar, "Denizlerimizi sadece evsel ve sanayi atıklan yok etmiyor. Kum kosterleri bitiriyor. Denizlerimizde balık hızla azalıyor " dedi. Çocukları sağlıkb büyütenyollar Milli Eğitim Bakanbğı, Sağlık Bakanlığı ve UNICEF'in Türkiye temsilciliği tarafından hazırlanan kitapta, bebeklerin kilosunun artmaması hastahk belirtisi kabul ediliyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — Çocukların sağlıkh ya- şamalarını sağlayacak 10 yol be- lirlendi. Bebeklerin kilosunun artmaması, hastalık belirtisi ola- rak kabul ediliyor. Hastalıktan sonra çocuğun, her gün bir öğün fazla yemek yemesi ge- rekıyor. Milli Eğitim Bakanlığı, Sağ- lık Bakanlığı ve UNICEF'in Türkiye temsilciliği tarafından hazırlanan "Sağlığa Ulaştıran Gerçekler" adlı kitap, çocuk sağlığı için gerekli 10 ayn mesajı içeriyor. On mesajın ilk sırasında, "Doğum aralıklannın en az iki yıl olması, 18 yaşından önce ge- be kalınmasının onlenmesi ve toplam gebelik sayısının dörtle sınırlandınlmast" yer aldı. İkin- ci sırada, "Gebelikte ve doğum- da karşılaşılabilecek (ehlikeleri azaltmak için kadınların gebe- likleri süresince duzenli aralık- larla sağlık personeline gönin- meleri, doğumlann sağlık per- soneli tarafından yaptınlması" sayıldı. Kitaba gore ilk aylarda bebek için en iyi yiyecek ve içe- cek yalnızca anne sütü. 4-6 ay- dan sonra bebekler başka besin- lere de gereksinim duyuyor. Ço- cuk sağlığı için gerekli diğer il- keler şöyle sıralanıyor: " — Üç yaşın altındaki çocuk- lann beslenmekrine özen göste- rilmelidir. Bu çocuklar günde beş veya altı kez beslenmeli ve yemekleri, sebze pureleri eklene- rek özel olarak zenginleştirtt- melidir. — Ishal, çocuğun vücudun- dan çok fazla su kaybına yol açarak oldürucü olabilir. lshalli her çocuğa su, anne sütü, ayran, açık çay, çorba, meyve sulan gi- bi sulu içeceklerden bol miktar- da verilmelidir. Eğer hastalık ağır biçimde seyredıyorsa, çocu- ğun bir sağlık personelinin yar- dımına ve ishal paketine gerek- sinimi vardır. Çocuğun kolayca iyileşebilmesi için ek öğunler de verilmelidir. — Aşı, çocukları birçok has- talıktan korur. Çocuğun iki ya- şında bütün aşılannın tamam- lanması gerekir. Doğurganlık çagındaki bütün kadınlar da te- tanoza karşı aşılanmalıdır. — Öksüren çocuk normalden çok daha hızlı nefes alıp veri- yorsa, vakit geçirilmeden sağlık kuruluşuna götürulmelidir. Ök- sürüğü ve nezlesi olan çocuğun bol miktarda sulu şeyler yiyip içmesi sağlanmahdır. — Birçok hastalık, ağızdan giren mikroplarla meydana ge- lir. Bu tür hastalıklar, yiyecek- lere dokunmadan once elleri su >e sabunla yıkayarak su ve yi- yeceklerin temiz olmasını sağla- yarak içme suyunu kaynatarak önlenebilir. — Hastalık çocuğun büyü- mesini, gelişmesini yavaşlatır. Hastalıktan sonra çocuğun açı- ğını kapatabilmesi için her gün bir öğun fazla yemeğe gereksi- nimi vardır. — Çocuklar doğumdan itiba- ren bir yaşına kadar her ay, 1-3 yaş arasında iki ayda bir tartıl- malıdır. İki ay boyunca kilosun- da bir arüş gonilmezse, aksayan bir şey var demektir. Aile ve ço- cuğu izleyen sağlık personeli ha- rekete geçmelidir." Kitapta aynca gunümuzde te- fnel sağlık bilgilerinin harekete geçirilmesinın pek çok kişinin gözunde "kadın işi" olarak gö- rüldüğune dikkat çekildi.