Katalog

Para yatırırken... Anında işlem tamam! PAMUKBANK Cumhuriyet Türkiye'de zarf üstü doldurmaksızın sadece Bank24 Kartı'ylapara yatırabilirsiniz! BANK24 İŞL E M: T AM AM! 67. Yıl; Sayı: 23947 Kurucusu: Yunus Nadi 1500 TL. <KDV dahuj 23 Nisan 1991 Salı 170 maddelik anayasa taslağı bugün Parti Meclisi'nde görüşülecek SHP'nin anayasası/"Y^"p"D İT "P"M" ölüm cezası kaldınbyor Sorgulama avukath yapılacak Seç- rumu kurulacak Radyo ve TV devlet tekelinden çıkartılacak. vyi^(J-'iA.lJ_>J-/i^ m e y a ş ı jg^ seçilme yaşı 25 olacak Üniversite öğretim üyele- Denetim için özerk bir yüksek kurul oluşacak. TRT özerk TT T7"pT C O rine siyasi partilere üye olma hakkı veriliyor Adalet ve istikrar olacak Olağanüstü hal rejimi kaldırılıyor Cumhurbaşkanı 1J_/JVL-/J_»J_/IV ükeierine uygun seçim sistemi Genelkurmay Başkanı, Milli sembolik olacak Devlet Denetleme Kurulu, Devlet Güvenlik Savunma Bakanı'na karşı sorumludur YÖK kaldırılarak öğ- Mahkemesi, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu retim üyelerinin etkili olacağı yükseköğrenim ve eğitim ku- veAskeri Yüksek İdareMahkemesi'ninvarhğınasonveriliyor. ÜMtT ASLANBAY ALİ DOĞAN ANKARA — SHP, bir süredir üze- rinde çalıştığı anayasa önerisini tamamladı. 170 maddeden oluşan anayasa önerisi, bu- günkü Parti Meclisi'- ne sunulacak ve "loplumsal uzlaşma metni" olarak ortaya atılacak. "Tek- nik bir çalışma" niteliği taşıyan öne- ride Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a karşı "olası SHP iktidannda alınacak önlemlere" değinilmezken, "bu soru- nun genel secimlerden sonra yine yeni TBMM tarafından bir uzlaşmayla çö- zülecegi" SHP yöneticileri tarafından bildiriliyor. "Temel hak ve ödevler"den, yasa- ma, yargı ve yürütmede bazı temel de- ğişiklikler önerilen "Anayasa"da, "Anayasalar toplumsal uzlaşma Ue or- taya çıkmalı, zoriama ile degil, top- lumsal gelişmelere koşnt olarak gerçekleşmeli" görüşüne yer veriliyor. Anayasa önerisinin "sunuş"unda, "kalıcı, gerçekçi bir anayasanın genel seçimlerden sonra oluşacak yeni TBMM tarafından yapılacagı" da vur- gulamyor. Türkiye'nin sürekli bir ana- yasa tartışması içinde olduğu belirtilen önerinin sunuşunda "bir uzlaşma metninin" önemine değinilirken bunun salt siyasi partiler arasında değil, tüm. demokratik kamuoyu odakları ile tar- tışılarak sağlanabileceği ifade ediüyor. SHP'nin önerdiği ilkeler özetle şöy- le: • Türkiye Cumhuriyeti insan hak- larına dayanan, demokratik, laik, sos- yal bir hukuk devletidir. Ulusun bütün- lüğii ve ülkenin bölünmezliği anlamın- da milli bir devlettir. Resmi dili Türkçedir. • Anayasanın değişmezlik yükletilen hükümleri bu çalışmada da korunmuş; ancak 2. maddeyle "başlangıç"a yapı- lan göndermenin sakıncaları başlangıç metni değiştirilerek giderilmiştir. • Devletin temel amaa özgür de- mokratik cumhuriyet yönetimi içinde kişilerin %'e toplumun erinç ve gönen- cini ve mutluluğunu sağlamaktır. • 1982 Anayasası'nın devleti birey karşısında yücelten ve kutsayan anla- yışına karşıhk, çağdaş anayasalann bi- reyi devlete ve gelişmesini engelleyen tüm baskılara karşı koruyan yaklaşımı benimsenmiştir. • Kişilerin doğuştan sahip oldukla- rı devredilmez ve vazgeçilmez hak ve özgürlüklerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak bi- (Arkası Sa. 17, Sü. l'de) Türkiyeden yerleşim önerisi 36.parulelin kuzeyinden gelen sığınmacılar evlerine, güneyindekiler için kamp' Olağanüstü Hal Bölge Valisi Kozakçıoğlu, Türkiye'nin önerisini, ABD'li komutana ilettiğini ve 'umut verici yanıt' aldığım açıkladı. Türkiye'nin önerisine göre güvenlik bölgesi içinde yer alan Zaho, Duhok ve Erbil'den gelenler evlerine yerleştirilecek. Musul, Kerkük gibi 36. paralelin güneyindeki kentlerden gelenler ise güvenlik bölgesinde kurulacak kamplarda banndınlacaklar. EVREN DEĞER OSMAN YILDIZ DtYARBAKIR — Türkiye, Kuzey Irak'ta güvenlik bölgesi olarak ilan edilen 36. paralelin kuzeyindeki yerleşim birimlerin- den kaçan sığınmacılann evleri- ne gönderilmelerini, güvenlik bölgesinin güneyindeki bölgeler- den kaçan sığınmacılann ise bölge içinde oluşturulacak kamplarda barındınlmalarını (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) Türkmenler Şemdinli'ye yerleşiyor HAKANAYGÜN ERGÜNAKSOY ÇUKURCA/HAKKÂRİ — Iraklı Kürtlerin çoğunlukta ol- duğu "toplanma merkezleri" ağır ağır ABD'li askerlerin de- netimine bırakılıyor. llk "devir- teslim", Uludere'nin Işıklar kö- yünde yapılırken bir sığınmacı- nın ölümüyle sonuçlanan olay- dan sonra Çukurca'da Türk as- keri, yerini ABD'lilere bırakmış durumda. ABD "operasyonu" doğrultusunda Kürtler bir ay sonra Kuzey Irak'taki "güvenlik bölgeleri"ne aktanlacaklar. (Arkası Sa. 14, Sü. 2'de) IRAKLI ŞİİLER KÜRT LfDERLERE KIZGIN 11. Sayfada İRAN'DAN MEKİK DİPLOMAStSİ 11. Sayfada ABD'Lİ KOMUTAN: 'ZAHO'YA GİRİŞTE IRAKLILAR GERİ ÇEKİLDt' 11. Sayfada SCHWARZKOPFU 'DOLARLI' UFUKLAR BEKLİYOR 11. Sayfada IRAK'LA KONSOLOSLUK KRİZİ SÜRÜYOR 5. Sayfada SINIRDA BİR GÜN DAHA — Irak sınınnda bir gün daha bitiyor. Sığınmacılar terier yardım malzemesi atmaya deram ediyor. Dünyanın gözü onlann iistiinde Hava bulabOdikleri naylon, battaniye vb. ile kendilerince baruıak kurmuşlar. Helikop- bir açıp bir kapıyor. Umutlar bitmedi, bekleyişleri sürüyor. (Fotoğraf: Sinan Şanber) labancı sigarada 'oldu bittf Özal'ı bekleyen kamrrıame,ABDfırmalarınayerli tütünpiyasasında üstünlük sağlıyor Ekonomi Seryisi — Tütün tekeline son veren kararnamenin Tekel'in bilgisi djşında hazırlandığı savunuldu. ABD'li sigaratekellerininistekleri doğrultusun- da hazırlandığı ileri sürülen kararna- menin yürürlüğe girmesiyle tütünde destekleme alımı uygulamasının da so- na ereceği bildirildi. Tekel'in tütün ve sigara piyasasındaki tekelini tümüyle kaldıran kararname- nin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a su- nulması çeşitli tepkilere neden oldu. lz- mir'den Barış Kudar'ın haberine göre Tekel'in "tekelligini" ortadan kaldıran kararnameyle ilgili olarak Genel Mü- dür Mustafa Güçlü görüş belirtmekten kaçındı. Güçlü, "karamame açıklan- dıktan sonra görüş bildirebilirim" de- di. Tekel'in bir üst düzey yetkilisi ise ko- nuyla ilgili olarak şunlan söyledi: "Bu çalışmalar yaklaşık 2 ay önce DPT'de başladı. Kararnamenin imza- ya sunulduğu konusunu bizJer de ba- sından öğrendik. Sayın Devlet Bakanı Işın Çelebi ile DPT Müsteşarı Ali Tig- rel'e Genel Müdürümüz Mustafa Güç- lü'nün bir çağrısı oldu. 'Çalışmaya tü- lünle ilgili tüm kesimlerin katılımı ge- rekir. Tekel bu konuda katkıda bulun- maya hazırdır. Arzu edildiği an bilgi ve görüşlerimizi veririz' dedi. Ancak bu çağrıya yanıt verilmedi. Hâlâ bu çağ- rıyı bekliyoruz. Çalışmanın Maliye ve Gumriik Bakanlığı'nda değil de DPT'de yapılması nedeniyle aynntıla- rı. muhtevayı bilmiyonız. Basında yer alan hususlann büyük bölümü 1986'da yayımlanan benzer karamamede de vardı. Ne degişiklik getirildi bilemiyo- ruz, çünkü karamame bilgimiz dışın- da hazırlandı. Biz rakip olduğumuz için yabancı sigara firmaianna tanınan bu olanak hakkında şimdilik konuş- <Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) ÇALIŞMA BAKANI İMREN AYKUT: Enflasyon iş banşına engel"Çalışma barışının sağlanabilmesi için uyuşmazlıkların ekonomik nedeni olarak gördüğüm enflasyonun kontrol altına alınması ve aşağıya çekilmesinin gerekli olduğuna şüphe yok." Ekonomide İSTANBUL'U ETE DOYURAN BORSA TAYFUN DEVECİOâLU Ekonomide KEÇECİLER: HEDEF GÜNDE 100 BİN VARİL PETROL TUNCAY ÖZKAN Ekonomide AŞÎL NADİR YİNE MAHKEMEDE EDİP EMİL ÖYMEN Ekonomide 80 YILLIK BİR CINAR RIFATILGAZ Hababam Sınıfı'nın ünlü yazan Rıfat Ilgaz'm edebiyat dünyasına girişi, şiirleri... Hastalıklar, tutuklanma, hapishaneler... Kavga ile didişme ile geçen onurlu bir yaşamöyküsü. Savaş günlerinin, baskılann karanlığında yazılan öyküler, şiirler... Necati Güngör'ün kaleminden Rıfat Ilgaz Yarın Cumhuriyet'te tstanbul Ankara, Izmir kongreleri hafta sonu ANAFta sıcak giinlertstanbul Talat Yılmaz 10 ilçe başkanı ile gizli bir toplantı yaptı. Toplantıya 'uzlaşma komitesi'nden Ramazan Kadir Coşkun ile Alaaddin Elmas da katıldı. Semra Özal'ın da Talat Yılmaz'la görüşerek adaylıktan çekilmesini isteyeceği öğrenildi. Ydmaz, 'Hareketimiz devam ediyor' dedi. Ankara îl Başkanı Mehmet Demirel, kongreye tek aday olarak giriyor. tzmlr 27 nisanda yapılacak kongrede, ll Başkanı İsmail Katmerci ile Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin desteklediği Konak İlçe Başkanı Fevzi Kahraman'ın çekişmesi bekleniyordu. Ancak Katmerci dün adaylıktan çekildi. 5. Sayfada ÖZAL; TABULARA BAĞU KALMA\ALM 23 Ni kutluyoruz23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı nedeniyle bir mesaj yayınlayan Cumhurbaşkanı Özal, Türkiye'nin sorunlannı çoğulcu demokratik rejim içinde çözmek zorunda olduğunu söyledi. Kaya Erdem'in bugün özel gündemle toplanacak TBMM Genel Kurulu'nda parla.menter demokrasiye yönelik mesajlar vermesi bekleniyor. Haber Merkezi — 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, bugün tüm yurtta, dış temsilciliklerde ve KKTC'de düzenlenen törenler- le kutlanıyor. TBMM'nin açı- lışının 71. yıldönümü dolayı- sıyla düzenlenen "Milli Ege- menlik Haftası" da dün Kayı Erdem tarafından Kütahya'd; başlatıldı. TBMM Genel rulu da bugün özel bir gün- demle toplanacak. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Türkiye'nin somnlannı birlik ve beraberlik içinde, ço- ğulcu demokratik rejim içinde çözmek zorunda olduğunu be- lirttiği mesajında "Münakaşa- larımızda tabulara baglı kalmayalım" dedi. TBMM Başkanı Kaya Erdem, Kütah- ya'da yaptığı konuşmada, TBMM'nin milli egemenliğin temsil edildiği yegâne kurum olduğunu belirterek "Yüce Meclisimiz her sıkıntının, her sonınun kesin olarak çözüJebi- lecegi en yüksek ve tek makamdır" dedi. Kunıluşunun 71. yıldönü- münde TBMM Genel Kurulu bugün özel gündemle toplana- (Arkası Sa. 14, Sü. l'de) Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu llk Meclis'in son tanığı ŞÜKRAN KETENCİ'nln söyleşlsi Aıfca Sayfada A ImanBaşbakanı kendibölgesindeyenildi Seçmen, Kohl'ü evinde vurdııRheinland-Pfalz eyaletindeki yenilgiyle Hıristiyan Demokratlar 44 yıldır ellerinde tuttukları iktidarı Sosyal Demokratlara terkettiler. Ve Almanya'da millet meclisinin de üzerindeki yasama organı olan federal konseyde Muhafazakârların egemenliği bitti. Almanya eyalet düzeninde yönetiliyor. Seçimle birlikte eyalet hükümetlerinin oluşturduğu federal konseyde çoğunluk Sosyal Demokratlara geçti ve meclisin aldığı kararlann federal konseyde veto edilme olasılığı ortaya çıktı. Bunun da hükümetin hareket alanını daralttığı bildiriliyor. DİLEK ZAPTÇIOĞLU'nun haberi 10. Sayfada OLAYLAREV ARDENDAKI GERCEK Ağaç Kuruyor... Bugün 23 Nisan, Büyük Mil- let Meclisi'nin kuruluş yıldönü- müdür. 71 yıl önce bugün Büyük Mil- let Meclisi açılırken tarihimizin en karanlık dönemini yaşıyor- duk. Emperyalizmin Türkiye'yi paylaşım kararı, eyleme dönüş- müştü; vatanımız yer yer düş- man işgali altmdaydı, İstanbul hükümeti herşeye boyun eğmiş durumdaydı. Büyük Millet Meclisi 23 Ni- san 1920'de kurulduğunda, Türkiye Cumhuriyeti'nin teme- li de atılmtştı, çünkü Meclis'in niteliğinde hem "Anadolu ihti- lalVnin özü mayalanıyordu hem de "kurucu meclis" kimliği bu- lunuyordu. Türkiye Cumhuriyeti, Ulusal Kurtuluş Savaşı sürecinin doğal sonucudur. Ancak bu süreçte Meclis'in rolü olağanüstü boyut- lardadır; öyle ki Meclis her şe- yin üstünde bir kuvveti ve ülke yönetiminin tek egemen gücünü oluşturmustur. Ne yazık ki kuruluş tarihimiz- de varlığımızı temsil eden Büyük Millet Meclisi'nin aradan geçen 71 yıl içinde işlevini gelistirerek bugüne ulaştığını söyleyemeyiz. Hiç kuşkusuz bu sonuçta yalnız parlamentoyu dolduran millet- vekil/erinin sorumlulukları yok- • * * f-irkası Sa. 14, Su. l'de) • Halıcıoğlu'nda soygun: 230 milyon Silahlı 5 kişi duh 13.00 civarmda 220 milyon lira nakit para, 5 milyarlık çek ve senet, 2 bin dolar, 2 bin markı alarak kaçtı. 3. Sayfada • Cumhuriyet güzeli öldü 1917 yılında Üsküdar'da doğan Feriha Tevfık, 1929 yılında gazetemiz tarafından düzenlenen ilk güzellik yanşmasında birinciliğe layık görülmüstü. 3. Sayfada _ _ • Berker İnanoğlu öldü ABD'de tedavi görmekte olduğu hastanede ölen İnanoğlu, sinemamıza 27 yıl emek vermişti. 3. Sayfada • Şiddetin serüveni TVl'de 22.30'da Brian de Palma'nın baş yapıtı 'Yaralı Yüz' yayımlanacak. 6. Sayfada • Final bu akşam Türkiye Güzellik Yarışması'nın finali 20.35'ten itibaren Starl 'den naklen yayımlanıyor. 6. Sayfada • Pop vokalinde gökkuşağı 41 yasındaki Robert Patmer, 'Don 't Explain' adlı albümüyle ses göstehsi yapıyor. 7. Sayfada • Zamana yenik diişen oyuncaklar 'Çocuk Dünyasından Geçmişte Eyüp Oyuncakları' adlı sergi tstanbul Yıldtz Sarayı Şehir Müzesi'nde yarın açılacak. 7. Sayfada • Beşiktaş tura hazırlanıyor Lig lideri Beşiktaş'ın hedefi Fenerbahçe maçında şampiyonluk turu atmak. Sporda • Dünya için kollar sıvandı Yeşiller tzmir'de 'Siz her şeye müstahaksımz' sergisi açtılar. Küçük izciler, 'unutulan' çöpleri Taksim Alanı'na yığdılar. Arka Sayfada GOZLEM UGUR MUMCU Yabancılaşma... TBMM, Kurtuluş Savaşı'nın kan ve ateş çemberi içinde kurulmuştu. Savaş, Meclis ile kazanıldı. 8u Meclis'in köke- ninde, "Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri" ve "Kuvayi Milliye ruhu" yatar. 1920 yılının haziran ayında Mustafa Kernal, bütün dün- yaya şöyle sesleniyordu: (Arkası Sa. 14, Sü. 7'de)