Katalog

3 ŞUBAT 1991 DERGİ KULTUR-SANAT CUMHURİYET/7 InsancıTda savaşa karşı aşk • Kültür Servisi — Aylık kültür-sanat dergisi Insanal şubat sayısında savaşa karşı aşkı öneriyor. Bu bölümde Mustafa Sercan'ın "Aşk özgürlüğümüz", Aydm öztürk'ûn "Yüreğimizde Akan Bir Sıcak Nehir", Mehmet Serdar'ın "Aşk", Behçet Çelik'in "Aşkı "Ianımlayamamak" yazüan ile aşk üstüne genç insan sözleri yer alıyor. lnsancıl'ın öbûr bölümünde Vcysel Atayman'ın "Mizah Dergilerinde Cinsel Dcvrim", Ismail Tanju'nun "Utanıyorum, Yüzüm Kizanyor", Ali Balkız'ın "Neden Kitap Okumuyorlar", Lütfiye Aydın'ın "İzlenimler", lzzet Kılıçh'nın "Aşk Bülteni", Sibel özbudun'un "Kıyıda Köşede Kalmış", Arslan Kaynardağ'ın "Aydınlanma Felsefesi ve Türkiye", Cengiz. Gündoğdu'nun "Hep Karanlık mı Gece?" adlı yazılan yer. alıyor. Ayrıca gcçeolerde yitirdiğimiz yazar Aptullah Siyami'nin bir öyküsü ve Afşar Timuçin'in, Berrin Taş'ın, Kemal özer'in, Alaattin Tbpçu'nun, Ali Ersin Günçe'nin, önder Kıalkaya'nın, Mustafa Suphi Yeşilyurt'un, Mustafa Aslıer'in, T. Asi Balkar'ın, Halil Ibrahim özcan'ın, Başaran'ın, Çiğdem Sezer'in şiirleri de yer alıyor. SERGİ Diyaroğlu'nun resimleri • Kültür Servisi— Yüksel Diyaroğlu'nun resim sergisi 8 şubatta Taksim Atatürk Kitaphğı sergi salonunda açılacak. 1987 yıhnda Mimar Sinan Universitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Resim Ana Sanat Dalı'nda Doç. Neşe Erdok'un danışmanhgında yüksek lisans egitimini tamamlayan Yüksel Diyaroğlu, 1985 yılından bu yana çeşitli karma sergilere katıldı. Sanatçı geçen yıl, lekel Geleneksel Resim Yanşması'nda ikincilik ödülü kazanmıştı. Diyaroğlu'nun sergisi 3 marta dek izlenebilecek. Yalçın, CKK standında • tstanbul Haber Servisi — Sanatçı Yasemin Yalçın, Bakırköy Belediye Tiyatrosu Adile Naşit Kültür Merkezi'nde, Cumhuriyet Kitap Kulübü standında kitap alarak hayranlanyla sohbet etti. Adile Naşit Kültür ve Sanat Merkezi'nde, Dario Fb'nun yazdığı ve Oğuz Aral'ın yönettiği "Bedava mı Sandm?" oyununu sergileyen Yasemin Yalçın, oyun bitiminde Cumhuriyet Kitap Kulübü'nün açmış olduğu kitap standından kitap alarak hayranlanna kitap konusunda önerilerde bulundu. Yalçın, kitaplann tiyatro ile iç içe olduğunu belirterek "Nasıl tiyatro ve sinemada bir büfe bulunuyorsa, bir de kitap satan kitap kulübü de olmak" dedi. (Fotoğraf: Suat Kozluklu) SİNEMA Sinema anketi • Kültür Servisi — "... Ve Sinema" dergisinin temmuz 1990 tarihinde îstanbul'da Şişli Site, Beyoğlu Dünya, Kadıköy Moda ve Çemberlitaş Şafak sinemalarında gerçekleştirdiği sinema izleyicisinin çeşitli konularda görüşlerini almak üzere oluşturduğu anket sonuçlandı. 758 kişinin katıldığı anket sonuçlarına göre izleyici eğilimleri semt ve sinemalara göre önemli bir farklılık gösteriyor. Anketi yanıtlayan izleyicilerin yansı ayda 3 ile 5 arasında film izliyor ve izleyeceği filmlerde genellikle yerli yabancı film ayrımı gözetmiyor. Yerli film izkmeyenler ise buna neden olarak farklı yanıtlar veriyor. 1990 sezonunda izleyicinin sinemaJarda izlediği yerli filmler ise sırasıyla şunlar "Uçurtmayı Vurmasuîlar", "Sis", "Umut", "Karartma Geceleri" ve "Aşk Fılmlerinin Unutulmaz Yönetmeni". Anketle belirlenen bir diğer sonuçta izleyicinin Türk filmlerinin yasayla sinemalarda gösterim zorunluluğunu yanlış bulduğu ayrıca yabancı nimleri teknik kalitesi yüksek bir alt yapıyla izlemek istediğj.. Eğlence vergisi tarttşması • ISTANBUL (ANKA) — Sinema işletmecileri belediyelerin sinemalardan aldığı eğlence vergisinin kaldmlmasım isterken Bakırköy Belediye Başkanı Yıldırun Aktuna, "Sinema, gazino bar pavyon gibi eğlence yeri değil kültür odaklandır. Eğlence Vergisi kaldınlarak bu haksızlık düzeltilmeli" dedi. Beyoğlu Emek sineması işletmecisi Ismet Kurtuluş devletin sinemalan eğlence merkezi olarak gördüğünü söyleyerek şunlan söyledi: "Bizden hasılat üzerinden peşin para alınırken gazinolardan günlük 20 bin lira vergi alıyorlar. Belediye Eğlence Vergisi sinemalara verümiş en büyük cezadır" özen Film'in sahibi Mehmet Soyarslan ise eğlence vergisinin kaldınlması için 20 yıldır mücadele ettiğini belirtti. Soyarslan sinemadan alınan para karşılık sinemaya hiçbir yatınm yapılmadığını da sözlerine ekledi. Bakırköy Belediye Başkanı Yıldırun Aktuna da sinemaların eğlence yeri sayılamavacağını belirterek sinema işletmecilerini savundu. Muzaffer tzgü'nün 'Donumdaki Para'adlı kitabı 10yıldır hüküm bekliyor 'Komünist leylek' gözaltında "Donumdaki Para" 10 yıldır gözaltında, ama daha yargıç önüne çıkarılmadı. Muzaffer tzgü, "Hüküm verilsin istiyorum. 5-10 yıl yatsın, çıksın. Yattığı, verilecek cezayı karşılar nasıl olsa" diyor. ERBİL TUŞALP ANKARA — "O içerkle, ben dışandayun" divor gülmece us- tası Muzaffer Izgü bir kitabı için. Yazann "Donumdaki Para" adb yapıtımn 22 Ocak 1981'den bu yana basımı, dağı- tımı yasak. "Donumdaki Para", içinde- ki iki öykü nedeniyle gözaltına alındı. öykülerden birinin adı "Komünisl Leylek", ötekinin ise "Boyumn Kvfc Santtan Uzat- üm. " Her yıl mart ayında evlerinin damına bir leylek gelir konardı: "Nedensc bu yıl aklıma bir mu- ziplik geldi. Tuttum bir kâğıdiD üzerine Rusça bir mektup yaz- dım: Kamirof, Tamirof. Tama- nıtitof... Albna da Moskova yazdıra." Izgü'nûn bu leyleği, kışları Suudi Arabistan yerine Mosko- va'ya gidiyordu. Mektubu Mos- kova'dan biri yanyordu an- laşılan. "Boynmn Kırk Santim Uzattnn" adlı öyküsünde ise tz- gü, kısa boylu bir yurttaşm göz- altına ahmşını, salıverilişini ve polis oluşunu anlatıyordu. "Ev- raklanmı hanrladım, tamam; polis oldum. tnanır mısınız el- biseyi giyerken boyum on san- timetre uzadı. Oldum bir altmış. Tabancayı takarken, Mr on san- tim daha uzadım, oldum bir yetmis. Elime de copu alınca, oldum bir seksen." Bu iki öyküsü ile Muzaffer Izgü, "devletin enuüyeti rauha- faza kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif" suçu işliyor, öyküle- rin yer aldığı "Donumdaki Para" kitabı Ankara Cumhuri- yet Savcılığı'nca toplattırı- lıyordu. tzgü, "uygnlamanın ayıbın da ötesmde olduğunu" söylüyor ve on yılhk tutsakhğın öyküsü- nü şöyle anlatıyor: "O içeride, ben dışandayım. Böyiesine bir yasaklamayı an- latmaya utanıyorum. Kitap ya- kılan, hamur edilen bir ülkede kitabı hapsetmenin fazla garip- senecek bir yanı yok aslında. Donumdaki Para, 1981'den bu yana hapis. Bu hapislik öyle bir hapislik ki. kaç sene sürecek, ne zaman bitecek belli değil. Göz- altına almışlar, ama yargıç kar- şısına çıkannıyorlar. Hüküm verilsin istiyorum. 5-10 yıl yat- sın çıksın. Yattıgı, verilecek ce- zayı çoktan karşılar nasıl olsa. Adliyenin depolannda çünime- sine yüregim dayanmıyor." tzgü, her yasaklama, toplat- ma ve elkoyma olayında bir kez daha anımsıyor Donumdaki Pa- ra'yı. "İçim karanyor, rüylerim diken diken oluyor" diyor. Son on yıhn uygulamalarına bakıp "Beterin bcteri var" di- yor Izgü: "Donumdaki Para 25. kita- bımdı benim. Yirmisi özgürken, bir tek o tutsaktı. Daha beteri de olabilirdi elbette. Beşini ya- saklartar, onunu yakarlar, geri- sini de hamur edebilirlerdi." Komünist bir leylekle, kısa boylu bir vatandaş nedeniyle öz- gürlüğünden olan Donumdaki Para ile ilgili dosyada, toplatma karanndan başka bir de toplat- ma tutanağı var. Yazannı akla- yan, kendisini depolarda çürü- meye terk ettiren kararda şöyle deniliyor: "Her ne kadar sanık Muzaf- fer tzgü tarafından yazılan, Ma- yıs 1980 tarihinde Ankara'da Bilgi Yayınevi tarafından ya- yımlanan 'Donumdaki Para' isimli kitabm 'Komünist Leylek' baslıklı bölümünün 36-37. say- falan, 'Boyumu Kırk Santim Uzattım' baslıklı bölümün 60-61. sayfalanndaki yazılaria devletin emniyeti muhafaza kuvvetlerinin alenen tahkir ve tezyif edildiği anlaşılmışsa da, SÜRESİ BELİRStZ — Mnzaffer tzgü'nün "Donumdaki Para" adlı kitabının süresi belirsiz tutsaklıgı toplatma karanyla başladı. Hâlft mahkeme önüne çıkanlmayan kitap daha sonra yasaklanan kiUplar Hstesinde de yer aldı. (Fotoğraf: Cengiz Cıva) kitabın yayımlandıgı tarihten bu yana 5680 sayılı yasanın 35. maddesince yazılı 6 aylık zama- naşımı süresi dolmuş oldugun- dan, kararın bir örneğinin sor- gusu yapılan sanıga tebliğine karar verildi." Söz konusu kararı Ankara 3. Sulh Ceza Mahkemesi aldı ve Donumdaki Para'nın süresi be- lirsiz tutsaküğn böylece başladı. Donumdaki Para daha sonra, Adalet Bakanlığı'nın 'basımı yasaklanan kitaplar' listesinin 64. sırasına kaydedildi. 7/. Meşrutiyet Osmanlı Siyasi Karikatürleri'sergisiyarın açılıyor tstibdat, hafiyelerjurnalcilerATİLLA BtRKİYE Atatürk Kitapuğı'nda 4 şubat- ta, kitaplığın kendi arşivlerin- den hazırlanan yeni bir sergi da- ha açılıyor: D. Meşrutiyet Os- manlı Siyasi Karikatürleri Ser- gisi (1908-1909). Sergide, II. Meşnıtiyet'in ilanından sonra yayımlanan yetmiş kadar kari- katttr yer alacak. Koleksiyon, Amerikan Konsolosluğu tara- fından Tanzimat Müzesi'ne ar- mağan edilmiş, oradan da Ata- türk Kitaphğı'na geçmiş. Yıl 1908, günlerden 24 tem- muzdur, tabii yeni takvime gö- re. Otuz üç yıldır istibdat reji- mini sürdüren II. Abdülhamit, tttihat Terakki'nin baskısıyla, II. Meşrutiyet'i ilan eder ve "Kanun-i EsasT'yi yeniden yü- rürlüğe koyar. Böylece oluşan özgür ortam basına da yansır ve tstibdat döneminin en sert eleş- tirisi, yazıda olduğu gibi çizgi- de de ifadesini bulur. Işte sergi- de yer alan karikatürlerin ana teması budur. özellikle tstibdat yöneticileri, hafıyeler ve jurnal- ciler hedef alınmış; gerek otuz üç yıhn yarattığı potansiyelle ge- rek II. Meşnıtiyet'in yarattığı serbestük sayesinde en sivri eleş- MEŞRUIİYETİN tLANINDAN SONRA — Yarın Atatürk Kitaplığı'nda açılacak sergide II. Meş- nıtiyet'in ilanından sonra yayunlanmış 70 kadar karikatür yer alacak. Karikarürierin bir bölümü A. Rüşdü imzasını taşıyor, bircogu ise im/a.sn. tiriler yapılmış. Başta II. Abdülhamit'in tkin- ci Saray Kâtibi Arap lzzet Pasa olmak üzere Bahriye Nazın Ha- san Rami Pasa, tzmir Maarif Başkâtibi tzmirli Ali, Fehim Pa- sa, Kabasakal Mehmet gibi ts- tibdat yöneticileri ve bu çarkta- kiler, karikatürlerin hedef aldı- ğı kişiler. Halkın fakirliği, yöneticilerin topluma karşı uyguladığı baskı, basındaki sansür, yabancı ülke- lerin çıkarlannı gözetme gibi konular da işlenir. Ancak iki nokta dikkati çek- mektedir: Birincisi, o dönemde hâlâ padişah olan (31 Mart'a kadar) II. Abdülhamit'in kişi olarak hedef alınmamasıdır. Padişah resmedildiği ya da çizil- digı zaman, genç yüzüyle çizil- miştir. Ancak tahttan indirildik- ten sonra, yüzünün ve bedeni- nin çirkinliği resmedilmiş ve eleştiriler kişisel olarak onu he- def almıştır. tkindsi ise II. Meş- nıtiyet'in ilanından sonra ülke- nin yönetimini eline geçiren ve hemen ardından partileşen ttti- hat Terakki'nin iç çekişmeleri- nin bu koleksiyonda yer alma- yışıdır. Koleksiyonda yer alan kari- katürlerin bir kısmında "A. Rüşdü" imzası bulunurken bir- çoğu da imzasız olup bazılan kartpostal biçiminde basılmış, bazılan da çeşitli yayın organ- larında yayımlanmıştır. Toplum tarihimizdeki çok kanşık bir döneme ilişkin olma- sı bakımından sergi oldukça önem taşıyor. Aynı zamanda günümüzdeki basına olan bas- kıyı, yasaklamalan, toplatmala- n düşünürsek hayli de ilginç... İki sergi, 130 resun • Kültür Servisi— Akbank Bahariye Sanat Galerisi'nde iki sergi açıldı. Sergide 30*u suluboya, 100*0 yağlıboya olmak üzere 130 çalışma bulunuyor. Sergideki suluboya yapıtlann sahibi İç Mimar Bilge Burcuoğlu resimleri hakkında şöyle diyor: "Biraz. içmimarlığın etkisi ile, biraz da Antalyalı olmam dolayısıyla eserlerimde genellikle tarihi ve turistik yerleri önplana çıkarttım." Resim yapmaya emekli olduktan sonra başlayan Makine Mühendisi Orhan Günkut ise "Emekli olunca kendi kabuğuna çekilmek ölümü kabul etmektir. Ben ölümü kabul etmedim, doğanın güzelliklerinin farkına vardığım için emekli olunca resim yapmaya başladım ve eserlerimde doğanın bütün.- güzelliklerıni yansıtmaya çalıştım" diyor. tki sergi de 15 şubata dek Akbank Bahariye Sanat Galerisi'nde görülebilir. 'DünGece Yolda? • Kültür Servisi — tstanbul Devlet Tiyatrosu, 12 şubattan itibaren Harry Gelbart'ın yazdıgı "Dün Gece Yolda Giderken Çok Komik Birşey Oldu" adh oyunu sahneleyecek. Oyunu Haldun Dormen yönetiyor. Dormen, aym oyunu 196O'lı yıllarda kendi tiyatrosunda da sahnelemişti. Metin Serezli ve Haldun Dormen'in dilimize çevirdiği oyunun müzikleri Stephan Sondheim'e ait. Dekonınu Nurettin özkönü, kostümlerini Mihriban Oran'ın hazırladığı müzikal oyunda Ismail lncekara, Tkığrul Çetiner, Tülin Oral, Uğur Polat, Gamze Yapar, Zafer Algöz, Cengiz Taner, Payidar Tüfekcioğlu ve Ertuğrul tlgin rol alıyorlar. Fotoğraf Sergisi . • İSTANBUL (AA) — Kültür Bakanlığı'nca iki yılda bir geleneksel olarak düzenlenen, "Bilim, Bilgi ve Teknoloji" konulu "4. Devlet Fotoğraf Yarışması" sonuçları açıklandı. 3 dalda yapılan ve Kültür Bakanhğı Devlet Güzel Sanatlar Galerisi'nde sergiye açılan fotoğraf yanşmasında dereceye giren yapıtlar şunlar: Saydam dalında, birinciliği Koray Orşen, ikinciliği Osman Aziz Yeşil, üçüncülüğü de Mine Koray Orşen aldı. Siyah beyaz baskı dalında, Adnan Veli Kuvanlık birinci, Tuğrul Çakar ikinci, Cemal Turgay ise üçüncü oldu. Renkli baskı dalında ise Hakan Atmaca, trfan Ertel ve Aydın Çetin Bostanoğlu ilk üç dereceyi aldılar. Her dalda 3 çalışmaya da mansiyon ödülü verildi. Saddam kaybederek kazanıyor. islamcılar, sosyalistler, Kemalistler, "Savaşa Hayır!" sloganıyla biraraya geldiler. "Bu savaş vesilesiyle insanlar dinlerini keşfediyor." "Her savaş, bir insanlık suçudur." İstanbul'un mor gulu: SIRASELYİLER... Milletvekilinden yosmasına, aristokratından berduşuna, mekânlar ve insanlar... Sıraselviler yalnızca kebabçı ve kulüplerden ibaret değil. Personel reİimİ değİşİklİğı Kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinin hemen ardından gelen yeni personel rejimi... Sekiz bin kişilik memur kadrosu binin altına düşürülüyor. "Sürgün bölgesi" Ooğu'ya gitmek artık daha avantajlı. Özal Kürtler'in hatırını neden şimdi soruyor? "ÇAWAYI? n Oltan Sungurlu: "0 hangi lisan? Oyte bir lisan bilmiyonım ben. Anayasada olanlann çerçevesinde ne olabilirse... Hahhh hahh haaaaaa..!" • ismail Beşikçi: "Kürtler'in ulusal varlığını dikkate almayan Ortadoğu projeleri başarısız kalacaktır" • ANAP'lı Nurettin Dilek: "Serbestük getirildiğinde ben çıkar kürsüde Kiirtçe de konuşurum." • ANAP'lı Fecri Alpaslan: "Kimse Meciis kürsösiinde Kürtçe konuşamaz. 0 zaman burada hır çıkar." • Şerafettin Elçi: "İnsanların kendi dilleriyle eğitimden geçmeleri onlann dojal haklarıdır." •"Başınız Derde Girmeden Kürtçe Konuşma Garantisiz Rehberr Nokta'da... "ÇAVVAYİ?" Yasak grevlerin ardından... Kavanoz kapağı üretiminin miiii güvenlikle bağlantısı... Ertelenen grevler, işçi mutfağına fena vurdu. "Kendimizi kendimizden sokınıyoruı" Adalet Ağaoğ[u, erotik romanı "Ruh Üşümesi'ni anlattı: "Sevişme esnasında biletekil.kalışımız, insanın ırzına nasıl geçildiğinin göstergesi." • Savaşın tazıı dumanı arasında, 141-142-163'ün değrştîrilmesinin perde arkası. • Erdal inönü anlattı: "Bu gidiştehlikeli..." • Cenk Koray milyonlarca lira borcanu nasıl ödedl? • Erdir Zat Sting'a niçin kızdı? • Ragis Debray: "ABD bumerangın dönüşünden «tkilenmeyecek kadar zengin ve gfiçlü. Ama biz değiliz" • Spor sayfalarında patriot füzelerinden geçilmiyor. n©KHAFTALIK HABER DERGİSİ HATIRIMI N'CİN SORDU? SADDAM KAYBEDERKEN KAZANIYOR ÇOCUKLAR... ANNELER... BABALAR... ÖĞRETMENLER!..Q VH:3 SAYV33 AYUKOERGİ FİYATI İ000TI (KDVCAHİU AİMANtA. DM 6 YutnosTAN DCVIALON VkNOO SURPRIZ OYUNCAK DCN 2LOUJPOP Bu oyki BANDO'yu kaçırmayin! BU SAYIDA 64SAYF* Dopdolu, ptnl ptnl renkli, bir ay boyunca elinizden düşürmeveceğiniz bir BANDO... GöfeceJt, eğleneceic ve öğreneceksiniz... Usta yazar ve çizer kadrosuykı yepyeni bir BANDOl • Çzgilerie AHMET RASİM* MUJDAT GEZEN'in "Aptal Homdi n si «YALVAÇ URAL'dan Zjp.rBilmece»er« NUSRET DtŞO UlKÛ'nün bir öyküsü: San Köpek • Bir masal:"Raşi»'in AJttKızKanJeşi"» FATİH ERDOĞAN'dan "Çocuidum Ufadkhm" • AJbatros kuşunun serüvenleri • BANDO falımz • Çocukiar neden kızanr? • ŞTırierde kış! • Deneysel Oyvınlor • Bando haberleri • Alletizınm devieri • İSTASYON'da Magazin • Sayfalar doJusu BÜCÜR • Kedinin temiztik sevdası • Tarihimizde gorip olaylar İ oyunu • Çizgilerie BENJAMIN FRANKÜN • FERİT AVCI • ERAY CANBERK • FATİH ERDOĞAN • SUNDER ERDOĞAN • SAHİN ERKOÇAK • MÜJDAT GEZEN • NECATİ GÜNGÖR • FERİDUN ORAL • BERRİN TABLAOOGLU • YALVAÇ URAL • EMRE ULAŞ • NUSRET DIŞO ÜLKÜ BEBEK SEVERLERE iki yaşındaki kızıma bir can yoldaşı / Oyun arkadaşı / Eğitici / Bakıcı anyorum Tel: 157 74 06 (Ev) 158 08 10 (İş) Nüfus cüzdanımı, Cumhuriyet kimlik kartımı kaybettim. Hükümsüzdür. NlHATCAN 24 Ocak 1991 hüviyetimi, öğrenci kımligımi, İETT kartımı kaybettim. Geçersizdır.