Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 DIŞ HABERLER 25 ŞUBAT 1991
Körfez savaşında kanlı finalDış Haberler Servisi — Müttefık güçle-
rin Irak'ı Kuveyt'ten çıkarmak amacıyla dün
sabaha karşı yüz binlerce asker, binlerce
tank ve uçakla başlattıklan kara savaşı tüm
şiddeti ile sürüyor. Irak Devlet Başkanı Sad-
dam Hüseyin halkı ve orduyu saldırılara
karşı direnmeye çağırdı. Müttefik Kuvvet-
leri Komutanı General Nonnan Sckwarz-
kopf, saldında ilk gün tüm hedeflere ula-
şddığını, direnmenin zayıf olduğunu ve 5500
Irak askerinin tutsak alındığını söyledi.
Müttefik kuvvetlerinin Kuveyt'in başkenti
Kuveyt City'ye yaklaştığı, Fransız birlikle-
rinin de Irak içinde 50 km ilerlediği bildi-
rildi. Irak ise müttefik saldırısının püskür-
tuldüğünü ve müttefik askerlerinin "sinek
gibi öldüriıldügünü" öne sürdu.
Irak lideri Saddam HUseyin, kara sava-
şının başlamasından sonra dün sabah Bağ-
dat Radyosu'ndan yaptığı konuşmada, Irak
halkına ve orduya sesîenerek "Inananlar na-
sd savaşırsa öyle savaşın. San ve şeref için-
de muzaffer olun. Allah'ın yardımı ile ka-
zanılan zafer ne gnzeldir. Siz, savaşlann
•nasının insanlan, AHab'a inancuuzla sa-
vaşın. Onlar, muzaffer Irak halkuın ve ce-
sar Irak ordasnann düşündiikleri ve hayal
ettikleri gibi olmadıgını anlayacakiar" de-
di.
Konuşmasında kara saldınsımn Sovyet
banş planını ele almak için başlatılan BM
.Güvenlik Konseyi toplantısıyla aynı zama-
na rastladığina dikkat çeken Saddam, ABD
Başkanı George Bnsh'u "taainlikle", S.Ara-
bistan Krah Fahd'ı da "Bush'un ajanı" ol-
jnakla suçladı.
TüRKİYE
Sıgınmacılara
100 bin
kişilik kamp
Irak'tan Türkiye'ye olması
beklenen 'sığmmacı akını' için
Mardin'in Mazıdağı ilçesinde
BM denetiminde ara kamp
kuruluyor.
ZİYA AKSOY
VEDAT YENERER
OSMAN YILDIZ
DÎYARBAKIR — Kara savaşının başla-
masıyla birlikte Irak'tan Türkiye'ye olma-
sı beklenen "sıgınmacı akını" için 100 bin
kişilik yeni bir kamp daha oluşturuluyor.
Kayseri'deki ana kampın yanı sıra Mardin'-
in Mazıdağı ilçesindeki "100 bin kişilik ara
kamp" Birleşmiş Milletler denetiminde ola-
Cak. Güneydoğu'daki askeri birliklerde ola-
ğanüstü bir hareketlilik gözlenmezken ka-
ra sakiırısı, bölge halkında belirgin bir te-
ditginlik yarattı.
Körfez krizinin başlamasıyla birlikte
Irak'tan Türkiye'ye sığınanlann sayısı
1257'si asker, 1216'sı sivil olmak üzere top-
lam 2473'e ulaştı. Edinilen bilgilere göre
Mardin'in Mazıdağı ilçesi sınırlarındaki
fosfat fabrikasının yanındaki Hazine ara-
zisine yaklaşık 100 bin kişiyi barındıracak
kamp oluştunılacağı öğrenildi.
Kayseri'de oluşturulan ana kamptan son-
ra ara kamp niteliğini taşıyacak şekilde
planlanan kampın olağanüstü sayıda mül-
tecinin gelmesi durumunda dört gün için-
de hizmet verecek hale getirileceği belirtil-
di. Bölgede hemşire ve doktor sayısının ge-
rekenin üzerinde olduğu kaydedildi. tçiş-
leri Bakanlığı bünyesinde oluşturulması ka-
rarlaştınlan kampa BM'den çadır ve diğer
yardımlann prosedüre göre sağlanacağı bil-
dirildi. Halen Kayseri'de oluşturulan kamp-
ta 387 sivil, Siirt'te oluşturulan kampta ise
650 Iraklı asker konuk ediliyor. Ülkelerin-
den kaçan Irakhlann genellikle Silopi, Şır-
nak, Çukurca ve Hakkâri tarafmdan Türki-
ye'ye giriş yaptıklan belütildi.
Müttenk güçlerin Irak'a karşı dün sabah
başlattığı kara saldınsı Türkiye'nin Irak sı-
nır kesiminde tedirginlik yarattı. Türkiye'-
nin savaşa girebileceği korkusu nedeniyle
bölgede gazetelerin satışmın arttığı ve tele-
vizyonun eskiye oranla daha fazla seyredil-
diği dikkati çekti. Irak sınır ilçelerinden
Cizre'de durumun birkaç gün önceye oran-
la pek fazla değişmediği, güncel hayatın de-
vam ettiği öğrenildi. Cizre Belediye Başkanı
Haşim Haşimi "Zaten halk böyle bir sal-
dınyı bekliyordu. Önemli oian Türkiye'nin
bu savaşa kanşmaması. Bölge de yaşayan
tnsanlann en bttyük kaygısı bu yönde" di-
ye konuştu.
Müttefik Basın Bilgi Merkezi'nden edi-
nilen bilgilere göre ABD'nin başlattığı ka-
ra saldınsından sonra Türk tarafında ola-
ğanüstü bir hareketin olmadığı bildirildi.
Askeri yetkililer Türk ordusunun olası bir
saldırıya karşı tüm önlemlerin alındığını ve
savaş hazırhklarının savuruna yönünde ta-
mamlandığını belirttiler. Öte yandan Ciz-
re, Silopi, Çukurca ve Hakkâri'den edini-
len bilgilere göre de Türkiye'nin Irak sınır
kesiminde olağanüstü askeri hareketin göze
çarpmadığı kaydedildi.
Bağdat Radyosu dün Saddam'ın konuş-
masından bir süre önce yaptığı yayında "sa-
vaştam anaanm" başlamasını memnunluk-
la karşıladıklannı belirterek "Irak, hiç kim-
se için bir ödfll degfldir ve tehditiere boyun
egmeyecektir" dedi.
Radyo, dün öğle saatlerinde yayımladığı
haberinde "müttefiklerin, Irak sınırlannda
İHÜsar operasyonuna giriştiklerini ve asker-
lerinin sinekler gibi öMüğünü" öne surdü
ve "Bo, Irak'a saldıranlara ceza olsun" de-
di. Radyo yayınında, "Amerika ve Avnıpa-
nm cigeri iki paralık, aşagılık solucanlan,
sizlere lanet olsun, Allah tanıgunızdır Id bir
lcanş Irak toprağını ele geçûemeyeceksiniz"
ifadelerine yer verdi.
Bağdat Radyosu'ndan öğleden sonra ya-
yımlanan askeri bildiride ise müttefik sal-
dırılannın püskürtüldüğü ve Irak birlikle-
rinin duruma hâkim oldukları bildirildi.
Radyo, BBC'nin müttefiklerin Kuveyt City
yakınlanndaki Faylaka Adası'nı ele geçir-
diklerine ilişkin haberini yalanlayarak "Ta-
rafsız gözlemciler isterierse Faylaka'nın eli-
mizde olduğunu gelip görebilirler" dedi.
BBC'nin Faylaka Adası'na ilişkin iddiası,
ABD'li askeri kaynaklarca doğrulanmadı.
Bağdat Radyosu dün aynca, kara hare-
kâtının başlamasından birkaç saat sonra
BAAS Partisi yönetimi ile Devrim Komuta
Konseyi'nin Saddam'ın başkanlığında ortak
bir toplantı yaptığım haber verdi.
Bu arada Kuveyt'teki Irak güçlerinin, baş-
kent Kuveyt City"deki parlamento binasıy-
la dört lüks oteli havaya uçurduğu bildiril-
di. Suudi Arabistan'daki yüksek rütbeli bir
Kuveytli askeri yetkili, Reuters ajansma yap-
tığı açıklamada, bu sabah ülkeye giren müt-
tefik güçlere karşı savaşan Irak askerlerinin,
parlamento binası ile Sheraton, Meridian,
Plaza ve Marriot otellerini havaya uçürduk-
lannı ve 180 kadar binayı daha havayı uçur-
mayı planladıklannı söyledi.
Schwarzkoprun açıklaması
General Norman Schwarzkopf, dün öğ-
leden sonra düzenlediği basın toplantısın-
da, kara savaşının ilk gününde tüm hedef-
lere ulaşıldığmı, Irakhlann direnişinin za-
yıf olduğunu ve 5500 Irak askerinin tutsak
alındığını söyledi. Müttefik kayıplannın ise
"şaşılacak kadar" hafıf olduğunu öne sü-
ren Schvvarzkopf, "Ancak heniiz işin başın-
dayız ve savaş daha bitmedi" dedi. Ameri-
kalı general, bir soru üzerine Irak'ın henüz
kimyasal silah kullanmadığmı belirtti.
Schwarzkopf, koalisyondaki 28 üyenin
ll'inin ilk günkü saldınya katıldıklannı
açıkladı. Bu ülkeler şunlar: ABD, lngilte-
re, Fransa, Suudi Arabistan, Mısır, BAE,
Bahreyn, Katar, Umman, Suriye ve Kuveyt
Ajansların dün gece değişik kaynaklara
dayanarak geçtikleri haberlerde tutsak alı-
nan Irak askeri sayısı toplam 8500 olarak
verildi.
CNN'in Pentagon muhabiri, adının açık-
lanmasını istemeyen bakanlık yetkililerine
dayanarak kara savaşında 11 ABD askeri-
nin öldüğünü haber verdi.
Savuruna Bakanı Dick Cheney, carpışma-
larla ilgili olarak yeni bir emre kadar hiç-
bir açıklama yapılmayacağını bildirdi. Bu
nedenle savaşa ilişkin sağhkh bilgi alınamı-
yor. Gözlemciler ilk resmi açıklamalar için
48 saat beklemek gerektiğirü belirtiyorlar.
Hızlandınna emri
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yet-
kililerine göre Genaral Norman Schwarz-
kopf, kara savaşımn "hızlandınlmasını"
emretti. Schwarzkopf un bu karanyla, kara
savaşımn ilk aşamasında öngörülen hedef-
lere ulaşüması için saptanan 48 saatlik sü-
reyi yarun gün kadar kısalttığı belirtildi.
Askeri uzmanlar alınan başanlara rağmen,
kara savaşının en az bir hafta daha sürece-
ğine işaret ediyorlar. Bir Pentagon yetkili-
si, Iraklı güçlerin müttefıklere karşı
"direndiğini" açıkladı, ancak direnişin ne-
rede ortaya çıktığım söylemedi.
General Schwarzkopf, dün düzenlediği
basın toplantısında yaptığı açıklamaların
güvenlik acısından sonın oluşturmadığını
ve müttefıkler tarafından konan kesin san-
sürün "gereldi olmadığına" inandığını be-
lirtti.
Kuveyt City
Irak'a karşı başlatılan kara savaşında çe-
lişkili haberler ahmrken, dün gece üst dü-
zeydeki Amerikalı bir askeri yetkili, müt-
tefik kuvvetlerin başkent Kuveyt City"nin
dış mahallelerine doğru ilerlediklerini açık-
ladı.
Adının açıklanmasını istemeyen Ameri-
kalı askeri yetkili, müttefik birliklerin baş-
kente batıdan ve güneyden yaklaştıklannı
bildirdi.
Askeri yetkili ve diğer müttefik kaynak-
lar, aynca, müttefik kuvvetlerin kuzeyde
Irak'ın Basra kentine doğru ilerlediklerini
kaydettiler.
Bu arada, Kuveyt haber ajansı KUNA-
dan sonra Amerikan CBS televizyonu da
Amerikan paraşütçülerinin Kuveyt City'ye
indiklerini duyurdu. CBS bu haberi Suudi
Arabistan'daki üst düzeyli askeri kaynak-
lara dayanarak verdi.
AFP'nin haberine göre, müttefik birlik-
leri ile giden bir Fransız fotoğrafçısı müt-
tefiklerin "yağa saplanan bıçak gibi" Ku-
veyt'te ilerlediğini söyledi.
Helikopter saldınsı
ABD'nin 101'inci Hava Filosu'na ait
300"den fazla saldın helikopterinin, Saddam
Hüseyin'in ikmal yollannı kesmek amanyla
Irak'ın 80 kilometre içine indigi bildirildi.'
AP'nin "cesurca bir davranış" olarak nite-
lediğj operasyonun, askerUk tarihinin en bü-
yük helikopter saldınsı olduğu kaydedildi.
Screaming Eagles olarak bilinen heükop-
terlerin, Irak'a 2000'den fazla asker, 50 araç,
havan topları, tonlarca yakıt ve mühimmat
soktuklan kaydedildi. 101'inci Hava Filo-
su'nun çok az bir Irak direnişi ile karşılaş-
tığı duyunıldu, ancak kayıplar konusunda
bilgi verilmedi.
50 km. ilerlediler
Fransız birlikleri ve onlara katılan Ame-
rikan askerlerinin, Irak topraklannda 50 ki-
lometreden fazla ilerledikleri bildirildi.
Körfez bölgesindeki Fransız kuvvetleri-
nin kumandam General Michel Roqueje-
offre, yaptığı açıklamada, Fransız birükle-
rinin 1000'den fazla Irak askerini esir aldık-
lanm da söyledi.
Dün sabah TSI 03.00'te Irak'a karşı sal-
dınya geçen Fransız blrliklerinin, önemli
miktarda malzemeye el koyduklan ya da
tahrip ettikleri beürtildi.
Cumhuriyet Muhafızlan
Fransız askeri kaynaklanndan alınan ha-
berlere göre, müttefik güçlerle Irak'm Cum-
huriyet Muhafızlan arasında henüz bir ça-
tışma meydana gelmedi. AFP'nin haberine
göre, Fransız yetkililer "seçkin Cumuriyet
Muhafızlan ya da Irak'ın Kuveyt'te sakla-
nan özel güçleri ile gerçek bir çatışmaya
girmediklerini" açıkladılar.
Amfibi hazırlık
Amerikan amfibi deniz piyadelerinin,
Kuveyt'te Irak birlikleriyle çarpışan piyade-
lere ve diğer kuvvetlere destek amacıyla,
tanksavar araçlannı kıyıya çıkartmaya ha-
zırlandıklan bildirildi.
USS Nassau gemisinde gazetecilerle ko-
nuşan amfibi bir birliğin komutanı Tuğa-
miral John Lapbuıte, "baanz" diyerek, am-
fibi birliklerin Kuveyt kıyılanna yakında
malzeme çıkartması yapacaklannı ifade etti.
Tuğamiral Laplante, amfibi piyade kuv-
vetinin görevinin, muharebeye katılması du-
nımunda, Irak birliklerini yerlerinden oy-
natmayarak, karadaki piyadelerin yakınına
gkmelerini engellemek olduğunu behrttL
BM'DEUZUNGÜN
UmuÜar
boşagittiBaşkan Bush'un kara savaşı emrini dünyaya duyurduğu sırada
Güvenlik Konseyi hâlâ banş umuduyla toplanmaya çalışıyordu.
ŞEBNEM ATtYAS
> •
FRANSIZ BtRLİKLERİ - Müttefik kuvvetlerin içinde yer alan Fransız birlikleri kara savaşına da katılddar. (Fotoğraf: AFP)
NEW YORK — ABD Başkanı Bush'un
kara savaşı emrini verdiğini dunyaya duyur-
duğu sırada Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyi hâlâ banş umuduyla toplanmaya
çabahyordu. Küba daimi delegesi Büyükelçi
Alarcon de Quesada, kırmızı ekoseli atkısı
ve Havana purosu ile bütvm gün koridor-
larda bir yudum bilgi için koşuşturan yüzü
asık basın kalabalığına şöyle diyordu:
"Bu savaşın BM ile bir ilgis yoktur. Gor-
düğünüz gibi btttün günii banş girişimleri
tçln harcadıktan sonra Güvenlik Konseyi-
ni hiçe sayan üyeler, ben bu konuşmayı ya-
parken kara savaşı emri verdiklerini ilan edi-
yorlar. Birazdan içerideki arkadaşlaruna cu-
martesi akşamını daha iyi geçirmenin bin
çeşit yolu varken burada bu ikiyüzlülüğe ni-
çin alet olduğumuzu soracağım." BM Ge-
nel Sekreteri Cuellar da aynı kanıda olma-
hydı ki Güvenlik Konseyi'nin toplantısına
katılmadı.
•Kuveyt Büyükelçisi ise yüzünde büyük bir
sevinç ve rahatlama ile "Beklediğimiz ge-
Uşme sonunda gercekten oldu. Bunca ezi-
yet ve baskıdan sonra Kuveytlilerin özgür-
İügüne kavuşacaklan gün yaklaştı" diye ko-
nuşuyordu.
Güvenlik Konseyi kara savaşı emrine rağ-
men toplandı. Ateşkes önerileri anlamsız ol-
duğundan gündeme ahnmadı. Toplantı kı-
sa sürede sona erdi. Küba ve Yemen, önce-
ki gün BM için yas günü olduğunu ilan et-
tiler. Güvenlik Konseyi'nin fonksiyonunu
yerine getiremediğini ve tarihindeki en bü-
yük başansızüğa uğradığını bildirdiler.
Güvenlik Konseyi toplantısının sonunda
basın mikrofonları önüne gelen ilk delege
ABD Büyükelçisi Thomas Pickering oldu.
Pickering, "Kuşkusuz Konsey üyeleri ara-
sında göriiş farklılıklan var, ancak bunlan
görtişmek için ne zamau toplanacagımızı
beniiz bilmiyoruz" dedi.
tkinci gönüllü konuşmacı Ingilız daimi
delegesi Büyükelçi David Hannay idi. Han-
nay'a gazeteciler Güvenlik Konseyi'nin bun-
dan sonraki işlevinin ne olduğunu sordular.
Hannay'ın yanıtı, "Güvenlik Konseyi geliş-
meleri yakından izleyecektir, kararlannın
uygulanması konusundaki gelişmeler hak-
kında bilgi sahibi olacakür" şeklınde oldu.
En şaşkın delegelerin başında Güvenlik
Konseyi Başkanı Zimbabwe daimi delegesi
Mumbengegwi olduğu fark edüiyordu. Her
şey başlamadan Batıh diplomatlar Mum-
bengegwi'yi toplantıların kapalı yapılması
yolunda ikna etmişlerdi bile. Gazetecüer
Konsey Başkanı'na "Bugıin Güvenlik Kon-
seyi iflas mı etti?" diye sonınca Başkan
uzunca bir süre durakladı, sonra "Kötü ve
zor giinler vardır, bunlardan da geçmek
gerekir" cevabını verdi.
Bu olaylardan beş saat kadar önce Gü-
venlik Konseyi'nde büyük bir kargaşa ya-
şanmıştı. Sovyet daimi delegesi Büyükelçi
KÖRFEZ VE SAVAŞ SONRASI SENARYOLARI
ABD'den Türkiye'ye 'garantör' rolüDış Haberler Servisi — Savaş sonrasi
Irak'ın ve Ortadoğu'nun durumu, bölgey-
le ilgili ülkeler arasında ve Amerika'da yo-
ğun biçimde tartışüıyor.
Türkiye'nin üstleneceği rolün ABD yö-
netiminin savaş sonrasında Ortadoğu için
öngördüğü askeri-siyasal ekonomik sistem
içinde Türkiye'nin NATO üyeliği çerçeve-
sinde belirlenmesi bekleniyor.
Savaş sonrasi Irak'ın ve Ortadoğu nun
durumu, bölgeyle ilgili ülkeler arasında ve
Amerika'da yoğun biçimde tartışıhyor.
Türkiye'nin üstleneceği rolün AIJD yö-
netiminin savaş sonrasında Ortadoğu için
öngördüğü askeri-siyasal ekonomik sistem
içinde Türkiye'nin NATO üyeliği çerçeve-
sinde belirlenmesi bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanı James Baker tara-
fından şubat başında açıklanan planda,
Türkiye'nin, "askeri açıdan garantör iilke"
konumunu üstlenerek încirlik, Muş ve Bat-
man'daki üslerini bölgede olası bir saldın
durumunda anında devreye girecek merkez-
ler olarak hazır bulundurması öngörülüyor.
Bu konudaki VV'ashington planında, Tür-
kiye'ye "ancak Arap ülkelerinin ardından
ikincil bir rol" vermeyi düşünülduğu sanı-
lıyor.
Baker'ın açıklamasından sonra gazeteci-
lerin "Türkiye'nin bu plandaki yeri" soru-
sunu cevaplandıran VVashington'daki dip-
lomatık kaynaklar "Türkiye'nin askeri rolü
artacak" gorüşunde birleşiyorlar.
Bu yaklaşıma göre Körfez İşbirligi Ör-
gütıi gibi kumluşlann da katılımı ile Orta-
doğu'nun güvenliği için yeni bir işbirligi sü-
reci başlatılacak. NATO, bölge ile ilgisini
sürcfürürken bofgedeki tek ittîfak üyesi ül-
ke olan Türkiye, Ortadoğu'nun istikrarı
için roller üstlenecek. Bu rol, Ortadoğu'-
daki mevcut sımrlan ve ülkelerin toprak bü-
tünlüğünü tehdit edecek askeri girişimlere
karşı Türkiye'nin 'garantörliik' üstlenme-
siyle gerçekleştirilecek. NATO, bölgede
olası bir savaş tehlikesine karşı Türkiye'-
deki tncirlik, Batman ve Muş üslerini hız-
la devreye sokacak.
ABD yönetimi, savaş sonrasi Ortadoğu'-
da, Mİahların denetimi anlaşmasına gidil-
mesi ve saldırmazlık paktlannın imzalan-
ması düşüncesini de taşıyor. Silahlanmanın
denetiminin esas olarak bölgeye silah satan porda ise "NATO'nun Ortadogu'ya çekü-
ülkelerin kendi aralannda varacaklan bir mesinin anahtan olan Türkiye'nin", şu ana
anlaşma ile sağlanması planlanıyor. Böyle kadar oynadığı rolü sürdürmesı halinde
bir anlaşmaya Suriye, İsrail gibi ülkelerin bölgenin "kaha istikrar dengesi"ne önemli
ortak edilmeleriningüçlüğügörülüyor.Sal- katküarda bulunabileceği büdirildı.
dırmazhk paktı girişimlerinin özellikle Iran, Raporda Türkiye'nin ' 'anahlar iilke" ol-
Irak, Kuveyt, Suudi Arabistan gibi ülkeler duğu belirtildi ve "Türkiye içeride tartış-
arasında gündeme gehnesi olasılığı üzerin- malı da olsa, Ortadogu'da yeni bir rolle or-
de dunıluyor. Bu kapsamda Türkiye'nin de taya çıkü. Bu rolü sürdürmesi halinde böl-
ikili saldırmazlık paktlarına imza koyabi genin kalıcı istikrar dengesine önemli kat-
leceği düşünülüyor. kılarda bulunabileceği" goruşune yer venl-
Aralannda ABD'nin eski Dışişleri Baka-
nı Alexander Haig ile Kongre Silahh Kuv-
vetler Komıtesı Başkanı Sam Nunn'un bu
lunduğu ABD'nin önde gelen strateji uz-
manları tarafından "Savaş Ertesi
Ortadoğu" konusunda yayımlanan ilk ra-
di.
Bölgede savaş sonrasi ekonomik işbirli-
ğinin güçlendirilmesi projesinin Ekonomik
tşbirhği ve Kaikınma Örgutu (OECD) ben-
zeri bir oluşumla somutlaştırılması tasar-
lanıyor.
Yuli Vorontsov, Irak'ın ABD planını kabul
ettiğini ilan etmişti. Vorontsov'un bu açık-
laması ABD ve tngiliz diplomatlannı tela-
şa düşürdü. Bir bir Güvenlik Konseyi'nin
kapalı oturumundan dışan koşturup bası-
na Vorontsov'un sözlerinin böyle yorumla-
namayacağını anlatmaya başladılar. CNN
aracıhğıyla bütün dünyaya bir anda yayılan
Vorontsov'un sözlerinin BM Genel Sekre-
teri sözcüsü tarafından da yalanlanması
tüm basın mensuplannı şüpheye düşürdü.
Güvenlik Konseyi dağıhncaya dek Voront-
sov'un neyi ne için dedigi tam bir karmaşa
halini aldı. Salondan fırlayan bağlantısız
grubu diplomatlan, "banş umudunun çok
güçlii olduğunu, Vorontsov'un gerçektea
Irak'ın ABD planını kabul ettiğini
söyledigini" belirtiyorlardı. Onların arka-
sından cıkan koahsyon diplomatlan ise Vo-
rontsov'un sözlerinin yorûmlanmaması ge-
rektiğini Irak'tan açıklama gelinceye dek bir
olumlu gelişme olamayacağını ifade ediyor-
lardı.
Vorontsov, Güvenük Konseyi toplanüsın-
dan çıktığında sözlerinin doğru yonımlan-
dığını ilan etti. ABD ve Sovyetler arasında
halen diyaloğun devam ettiğini, ortak bir
banş plaru hazırlanmasının imkânı olduğu-
nu ifade etti. Bu açıklama, BM diplomat-
lan arasında "Kara savaşı başlasa da Irak'a
halen Sovyet kanah açık tutularak bir adnn
atma fırsatı saglanıyor" yorumuna neden
oldu. Güvenlik Konseyi'nin "uyuyan devi"
Hindistan, bu sırada biraz kıpırdandı ve
"Güvenlik Konseyi'nin tekrar inisiyatifi de
alması için bir banş planı hazırlaması
gerektiğini" ortaya attı. Bundan çok kısa
bir süre sonra Sovyetler Birliği'nden yapı-
lan açıklamada Irak'ın cevabımn olumsuz
olduğu ilan ediliyordu. Bu açıklama Sov-
yet plamnın başansızhğa uğradığını göster-
di. Böylece Hindistan'ın savaş izninden beri
devre dışı kalan Güvenlik Konseyi'ni dev-
reye sokma çabası da başansızlıkla sonuç-
lanmış oldu.
ÖzalCMVde
konuşurken
harekâtı
bîliyordu
WASHINGTON (Cumhuriyet) — Kara
savaşının Turk makamlannca nasü haber
alındığı konusunda şon gelen bilgiler, Cum-
hurbaşkaru Turgut Özal'ın CNN'de Irak li-
deri Saddam Hüseyin'e çattıgı demecini
venneden önce kara savaşının o gece baş-
layacağım bildiğini gösteriyor.
Dışişleri Bakanı Ahmet Kurtçebe AJpte-
moçin, önceki gece, kara savaşının başla-
masından sonra bir basın toplantısı düzen-
ledi. Alptemoçin bu toplantıda Türkiye'-
nin savaşın başlayacağını önceki gün ABD
saati ile sabah 10.00'da haber ahndığım
açıkladı. Bakanın verdiği bilgiye göre, ABD
Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Kimmet
bu saatte Türkiye'nin Washington Büyü-
kelçisi Nüzhet Kandemir'i arayarak Irak'a
tarunan sürenin bitiminden sonra kara sa-
vaşımn başlayacağını bildirmiş. Büyükelçi
Kandemir de mesajı Türk makamlanna
iletmiş. Bu haberleşmenin ötesinde ABD
Başkanı George Bush ile Cumhurbaşkanı
Turgut Özal arasında özel bir telefonlaşma
olduğu yönünde de kuvvetli işaretleri bu-
lunuyor.
Dolayısıyla Cumhurbaşkanı Turgut
Özal'ın, Saddam Hüseyin'e çattıgı demeci
CNN'e verdiği saatte, savaşın başlayacağım
önceden öğrenmiş olduğu varsayılıyor. Bu
durumu bildiği için de savaş sonunda Sad-
dam Hüseyin'in ayakta kalamayacağı yö-
nünde bir değerlendirme yaparak CNN'de
sergilediği sert tutumu alrnış olma olasılığı
bulunuyor.