Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 25 ŞUBAT 1991 Jivkov bugün yargı önünde • SOFYA (AA) — Bıılgaristan'ı otuz beş yıl yöneten ve önceki yıl parti içi kansız bir darbcyle devrilen eski komünist lider Todor Jivkov'un yargılanmasına bu sabah başlanacak. Jivkov, Bulgar Resmi Haber Ajansı BTA'ya yaptığı yeni bir açıklamada, yargılanmasının Bulgar halkına yönelik bir hareket olduğu iddiasını tekrarlayarak "Duruşmada kendimi değil halkımı savunacagım" dedi. Jivkov'un torunu Evgenia Jivkova ise Bulgar televizyonuna verdiği demeçte, eski komünist liderin moralinin yerinde ' olduğunu belirterek • "Dedem savaşa hazır" dedi. Eroğlu: Kıbrıs için baskı • LEFKOŞA (AA) — Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Başbakanı Derviş Eroğlu, taraflara Kıbns konusunda baskı yapıldığını bildirdi. Eroğlu, Cihangir köyünün spor ve kültur tesislerinin temel atma töreninde yaptığı konuşmada, sorunun çözümü konusunda New York'ta bazı görüşmeler yapıldığını, bu görüşmelerin, Kıbns'a ve Kıbns dışına taşınarak sürdürüleceğini açıkladı. Mahfuz'un savaş yorumu • Knllnr Servisi — 1990 Nobel Edebiyat ödülü sahibi Mısırlı yazar Necip Mahfuz, "Banşçı bir çözümün anahtarı Saddam Hüseyin'in elindeydi. Kuveyt'ten geri çekilmeliydi" dedi. Savaşın Arap tarihinde yeni bir sayfa açtığını belirten •Mıstrü ünlü yazar, "Savaş birden Araplann bütün sorunlannı ortaya çıkardı. Ne kadar büyük bir baskı altında yaşadığımızı gösterdi. Bunalımın nedeni, diktatörlük rejimleridir. Irak'ta demokratik bir yönetım olsaydı savaş çıkmazdı" dedi. Sanat savaş dinlemez • KUDÜS (AFP) — îsrail Filarmoni Orkestrası'nın geçen cumartesi gürlü Kudüs'te verdiği konser sırasında, füze saldınsı alarmı verilmesine karşın ünlü keman virtüozu Isaac Stern çalmaya devam etti. Irak'ın füze saldınsı için alarma aldırmayarak tıklım tıklım dolu salona verdiği konseri sürdürdü. Mozart'ın Üçüncü Keman Konçertosu çalınırken sirenler de çalmaya başladı. Salondaki dinleyicilere göz maskelerini takmalan bildirilirken orkestra şefi Zubin Mehta da orkestra üyelerini sahneden çıkardı. Ancak kemancı Isaac Stern, aralarında Savunma Bakanı Moşe Arens'in de bulunduğu ve gaz maskelerini takmış olan • dinleyicileri yatıştırdıktan sonra alarm bitinceye kadar kusursuz bir "Bach şöleni" verdi. 24 şubatsabahı, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük kara savaşı başladı 1.3 milyon asker boğaz boğazaIrak karşıtı ittifakta ABD en büyük askeri güce sahip. İkinci olarak tngiltere geliyor. Irak'ın ise Kuveyt'te 500 binden fazla askeri bulunuyor. LEFKOŞA (AA) — Körfez'de iki taraf- tan toplam 1.3 milyon asker, 2. Dünya Sa- vaşı'ndan bu yana en kanlı çarpışmalan ger- cekleştiriyorlar. Taraflann sahip olduğu as- keri guçlerin dağılımı şöyle: 500 dolayında Sovyet yapısı T-72 tankı. 125 mm'lik toplan bulu- nan bu tanklann hızı saatte 80 km. Bu tank- lann ön saflarda olmadığı ve Cumhuriyet Muhafızlan ile Bağdat'ı koruduklan bi- liniyor. 1.000 dolayında Sovyet yapısı T-62 tankı, 2.500 dolaymda T-54 ve T-55 tankı, 1.500 dolayında Çin yapısı T-59 ve T-69 tankı. Pentagon'un verdiği rakamlara göre sava- şın başında Irak, ülkenin güneyine ve Ku- veyt'e 4.200 tank ve 2.800 orhlı araç sevk etmişti. ABD'nin yayımladığı rakamlara göre bu araçlardan 1.700'ünün tahrip edildiği sa- nılıyor. H M * kHvvetleri: Savaştan önce Sov- yet yapısı TU-22'ler de dahil olmak üzere Irak'ın 600-700 savaş uçağı bulunuyordu. Müttefiklere göre bunlardan 77'si tahrip edildi, 147'si tran'a sığındı. Uçaklar arasında kara savaşında da kul- lanılabilen Sovyet yapısı Mig-29'lar da bu- lunuyor. Bu uçaklar, orta menziUi, uzaktan kumandalı, havadan havaya 6 füze ile kara savaşında kullarulacak bombalar, roketler ve 30 mm'lik toplar taşıyabiliyor. Fransız yapısı, Exocet füzeleriyle donatıl- mış 30 Mirage F-15 uçağı ve Mig-25 ile Mig-21 uçaklan. Fttzeler ve fplar; Irak, özellikle Sov- yet yapısı 300-350 km menzilli karadan ka- raya Cud-B füzelerinden oluşan büyük bir füze gücune sahip. — Bağdat'ın elinde aynca Scudlar üzerin- de çahşmalar yaparak kendi imal ettiği 650-700 km menzilli El-Hüseyin ve 900 km menzilli El-Abbas füzeleri bulunuyor. Füzelerden ayn olarak Irak, ülkenin gü- neyine ve Kuveyt'e bazıları 122 mm'lik ve 152 mm'lik 3.100 top yerleştirdi. Amerikan kaynaklan, bu toplardan 1.500'ünün tahrip edildiğini bildiriyor. Hava M V H H K Irak, karadan havaya fırlatılan füzeler ve uçaksavarlardan oluşan önemli hava savunma sistemine sahip, kara- dan havaya füzeler içinde SA-2, SA-3, SA-6, SAM-7, SA-9, SA-13 ve SA-14'ler en önemli yeri işgal ediyor. Irak birlikkri, aynca Kuveyt'i işgal ettik- ten sonra burada Amerikan yapısı 100'den fazla Hawk füzesi ele geçirdi, ancak bunları kullanmayı öğrenip öğrenmedikleri bi- linmiyor. Kara kHvvetlerfc Irak, savaştan önce 480.000 yedek de dahil olmak üzere bir mil- yon askere sahipti. Pentagon'a göre ülkenin güneyine ve Ku- veyt'e 545.000 asker sevk edildi, bunlann dörtte birini de Cumhuriyet Muhafızları oluşturuyor. Irak'ın Türk sının boyunca da 120.000 as- ker sevk ettiği bildirilmişti. Kaayasal rilahlar' Irak'ın lran savaşı sırasında sinir sistemi üzerinde etki yapan hardal gazı kullandığı biliniyor. Aynca Şirpençe gibi çeşitli hastalıklar ya- pan biyolojik silahlar üzerinde araştırmalar gerçekleştirdiği de bir gerçek. Bu silahlann, füze başhklanna ya da obüs- lere yerleştirilerek kullanılabileceği bildi- riliyor. Uçak gemileri Midway ve Ranger Körfez'de; Saratoga, John F. Ken- nedy, America ve Theodore Rooseveh Kızıl- deniz'de. Her uçak gemısinde 75 ila 90 ara- sında savaş uçağı var. Zırhlılar: Wisconsin ve Missouri Körfez'- de. her ikisinde 41 cm'lik toplar, uzun men- zilli Cnıise füzeleri, gemilere ve uçaklaralcar- şı savunma füzeleri bulunuyor. Körfez, Kızıldeniz, Kuzey Arap denizi ve Akdeniz'de 100 kadar ABD kruvazöriı ile destroyeri var. Uçaklar: Körfez'de donanma ve hava kuvvetlerınin toplam 1800'den fazla uçağı bulunuyor. Helikopter sayısı ise 1700'den fazla. 40 kadar F-117A Stealth, 50'den fazla F-l 11 bombardıman uçağı, B-52G bombar- dıman uçaklan, F-l4 Tomcat savaş uçakla- n, F-16 Savaşan Şahinler, F-15 Eagle savaş uçaklan, F/A-18 Hornet savaş ve bombar- dıman uçaklan, A-6E Intruder bombardı- man uçaklan, A-7E Corsair saldırı uçakla- n, AV-8B Harrier savaş uçaklan, A-10 Thunderbolt saldın uçaklan, AH-64 Apaçi helikopterleri, AH-1 Cobra helikopterleri. Kara gm^itM-L 295 bini kara, 94 bini de- *hiz piyadesi, 82 bini donanma, 56 bini hava kuvvetlerinde olmak üzere 527 binden fazla asker. ABD Savunma Bakanhğı 135 binden faz- la yedekleri ve ulusal muhafızlan aktif gö- reve çağrrmış durumda. Savunma Bakanı bu sayının 360 bine kadar çıkanlabilmesi ve Körfez'deki aktif görev süresinin 6 aydan bir yıla çıkanlabilmesi için emir vermişti. Fneler ve hwhılır 1.100 km men- zilli Tomahavvk Cruise füzeleri, tanklar için kullanılan Hellfire füzeleri, uçaklar tarafın- TANKSAVAR DRAGON — Tanksavar füzesi, 'Dragon' kara savaşında mıittefilderin önemli kozlanndan. (Fotofraf: AFP) KRONOLOJI Kara savaşma doğru adım adım2 ağustos: Kuveyt'i petrol fiyatlannı Irak aleyhine belirlemek ve bir bölüm toprağını savaştan yararlanarak sınırlanna katmakla suçlayan Saddam Hüseyin'in birlikleri, bu ülkeyi işgal etti. ABD Başkanı George Bush, Irak'a karşı ekonomik ambargo ilan etti. 29 kasım: BM Güvenlik Konseyi, 2'ye karşı 12 oyla Irak'a Kuveyt'ten çekilmesi için 6 hafta süre tanıdı. Bu tarihten sonra ABD ve müttefikleri askeri güç kullanmakta serbest olacaktı. 16 ocak: Ekonomik yaptınmların Irak'ı çekılmeye zorlayacağından kuşkulu olan ABD, sürenin bitiminden bir gün sonra Irak ve Kuveyt'e karşı hava saldınsını başlattı. 17 ocak: Irak, tsrail'e 10 Scud füzesi fırlattı. Îsrail misilleme hakkını saklı tuttuğunu açıkladı. Müttefikler hava saldmlarını sürdürdüler. 18 ocmk: Füze saldırılanna misilleme olarak müttefikler Irak rampalarına saldırdılar. 4 ABD uçağı düştü, 7 mürettebat kayboldu. Tüm dünyada savaş aleyhtan gösteriler devam etti. 19 ocak: ABD İsrail'e Scudlara karşı Patriot bataryalan ve ABD askeri personeli gönderdi. 2. Irak füze saldınsı Tel Aviv'de 29 kişinin yaralanmasına yol açtı. 22 ocak: Irak, bazı Kuveyt petrol kuyularını ateşe verdi. Petrol fiyatlan asırı yükseldi. Borsalarda duşüş. Harekât sırasında 24 müttefık askerinin kaybolduğu açıklandı. 23 ocak: 12 bin çıkıştan sonra müttefikler hava üstUnlüğUnü kesinlikle ele geçirdiklerini ve saldırılarını Kuveyt'teki Irak birlikleri üzerinde yoğunlaştırdıklannı bildirdiler. 25 ocak: Müttefık yetkilileri, Irak'ın bir Kuveyt petrol dolum tesisini tahrip ederek Körfez'e milyonlarca varil petrol akıttıgını bildirdiler. Sürgündeki Kuveyt hükümeti savaşın finansmanı için müttefiklere 13.5 milyar dolar taahhütte bulundu. 27 ocak: Savaşın günlük maliyetinin 1 milyar dolar olduğu hesaplandı. Müttefiklerin, ABD'ye savaş yardımı olarak 40 milyar dolardan fazla yardım sözü verdiği bildirildi. 28 ocak: 80'den fazla Irak savaş uçağı Iran'a sığındı. lran bu uçaklann savaş bitinceye dek aJıkonacağını açıkladı. 30 ocak: Ilk büyük kara çarpışması Suudi Arabistan'ın kuzeydoğusundaki liman kenti Hafci'de meydana geldi. 7'si kendi birliklerüıin ateşiyle olmak üzere 11 ABD deniz piyadesi öldü. Irak hava savunmasının merkezi kontrolünü kaybetti, müttefikler hava UstUnlüğünü pekiştirdi. 4 şubat: lran lideri Haşemi Rafsancani, sürpriz bir açıklama ile, Irak'la ABD arasında doğrudan görüşmeler yapılması için yardımcı olmayı önerdi. 6 şubat: Ürdün Kralı Hüseyin, savaşın Irak'ı yıkmaya ve Arap dünyasını parçalamaya yöneldiğini söyledi. 13 şubat: Müttefik uçaklan Bağdat'ta bir yeraltı sığınağını bombaladılar. Irak yetkilileri sıgınakta 500'den fazla sivilin öldüğünu öne sürdü. BM Güvenlik Konseyi 2'ye karşı 9 oyla, savaşın başından beri ilk kez Körfez savaşı konusunda kapalı bir resmi oturum yapmayı kararlaştırdı. 4 üye oturuma katılmadı. 15 şubat: Irak'ın koşullu çekilme önerisini Bush geri çevirdi. 16 şubat: SSCB temsilcisi Primakov, Bağdat'ta Saddam Hüseyin'le göriiştü. ABD helikopterleri, ilk kez Irak mevzilerine gece saldırılan düzenlediler. 17 şubat: Savaşın başından beri harekâtlarda 16'sı Amerikalı, toplam 35 müttefik askerinin öldüğü bildirildi. 18 şubat: Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz, Moskova'da SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'la 3.5 saatlik bir görüşme yaptı. 19 şubat: ABD komutanlan Irak'ın bir kara saldırısına karşılık olarak kimyasal silah kullanmayı planladığına ilişkin bazı kanıtlara sahip olduklannı söylediler. 20 şubat: SSCB'nin Körfez savaşmı sona erdirmek için önerdiği banş planının ayrıntılan açıklanmadı. Ancak Washington Post gazetesi, Bush'un plana Irak'ın 4 gün içinde çekilmesini, döşediği maymlan temizlemesini ve tüm tutsaklan serbest bırakmasuıı da içeren ek koşullar konulmasını istediğini yazdı. 21 şubat: Beyaz Saray, Saddam Hüseyin'in teslim olmayacaklarını belirten uzlaşmaz sözlerinden hayal kınklığma uğradıklarını açıkladı. 22 şubat: Sovyet planının aynntıları açıklandı. Plan Irak'ın ateşkesi izleyen 21 gün içinde Kuveyt'i boşaltmasını içeriyor. Müttefikler Irak'a çekilmesi için cumartesi günü TSI saat 19.00'a dek süre tamdılar. Irak müttefik ültimatomunu kınayarak Sovyet planını kabul ettiğini bildirdi. 23 şubat: ABD ve müttefikleri Kuveyt'teki Irak birliklerine karşı yoğun bir kara saldınsı başlattılar. Bush, "Kuveyt'in kurtuluşu için son aşama başladı" dedi. dan atılan Maverick anti tank füzeleri, F-14'ler tarafından kullanılan havadan ha- vaya Phoenix füzeleri, gemileri vurmak için uçak ya da gemiden atılan Harpoon füzele- ri (Fransız Excosetlerinin benzeri), havadan havaya Sidewinder füzeleri, ısıyı takip eden havadan havaya Sparrow füzeleri, İkinci Dünya Savaşı'ndan beri çok az değişikliğe uğrayan "yer çekimi" bombası, havada pat- layarak çok sayıda küçük bombaya aynlan misket bombası, modern, daha güçlü Na- paJm bombalan, gudümlu (akılh) bombalar, radarları "kör eden" füzeler, radyo dalga- ları ile yönlendirilen anti tank Tow füzeleri. Hava i n r a i n sUahlaru Kara birlik- leri tarafından kullanılan uçaksavar ve toplar. Zırhlı araetar ve tepe Suudi Arabis- tan'da 1.200'den fazla tank, 2.200'den faz- la zırhlı taşıyıcı var. ABD toplannın büyük çoğunluğu menzil- leri 11 km olan 105 ve menzilleri 18 km olan 155 milimetrelik toplar. Bu toplar kimyasal ve nükleer mermiler atabiliyor. ABD'nin Körfez'de M-1A1 ve M-60A3 tanklan ile M-2AI ve M-3A1 zırhh personel taşıyıcılan bulunuyor. Keşif açaklan: Awacs erken uyan uçaklan, uzaktan idare edilen Drones uçaklan. Ptyade sUaklan: Ordu ve deniz piya- delerinin temel silahı M-16 tüfeği. M-61 ve M-67 el bombalan, makineli tü- fekler, 4 bin metre menzilli 81 ve 6 bin met- re menzilli 107 mm'lik havan toplan, karan- lık, duman ve siste görmeyi sağlayan kızılö- tesi görüntü aletleri. İngiltere: tngiltere Körfez'e 25 bini piya- de olmak uzere 43 bin asker gönderdi. 170 Challenger tankı, 70 kadar Tornado ve Ja- guar savaş uçağı, Nimrod kesif uçağına sa- hip. Puma helikopterleri ve 16 savaş gemi- leri var. Fransa: 16.000 askeri, 40 savaş uçağı var. 40 tank ve 120 helikoptere sahip. Bölgede 11 savaş gemisi var. Belçika: Bölgede iki mayın tarama ve bir destek gemisine sahip. Kanada: Üç savaş gemisinde 1.700 aske- ri, 24 avcı bombardıman uçağı var. Italya: Körfez'deki 5 savaş gemisinde 850 asker. Hollanda: iki firkateynde 400 asker. Avustralya: Üç savaş gemisi ve 600 denizci. tspanya: Üç gemide 500 asker. Yunanistan: KjzıJdeniz'deki firkateynde 200 gemici. Arjantin: 2 gemide 300 asker. Çekodovakya: 170 kişüik kimyasal gazlar- la mücadele birliği. Polonya: Suudi Arabistan'da 130 kişüik sağlık ekibi. İki hastane - gemi. Mısır: 35 bin asker, tank ve top sayısı bi- linmiyor. Suriye: Yaklaşık 20 bin asker ile 300 zırhlı. Fas: 6.200 asker. Pakistan: Arabistan'ın kuzeyinde 10 bin asker. Bangiadeş: 2.500'den fazla asker. Senegal: 500 asker. Nijer: 500 asker. Sierra Leone: 200 asker. Suudi Arabistan: 67 bin asker. Saldırı (arihi2 hafta önce saptandı WASHINGTON (AFP) — Dünyanın 2. süper devleti Sovyetler Birliği bile son anda- ki yoğun çabalarına karşın ABD'yi kara sa- vaşından vazgeçiremedi. Çünkü kara savaşı aylardır düşunülüyordu. Beyaz Saray önceki gece saldınnın başla- masından kısa süre önce ABD'nin geçen ka- sımda Irak'ı Kuveyt'ten çıkarmak için kara savaşının gerekeceğini kararlaştırdığını açık- ladı. Beyaz Saray sözcüsü Mariin Fitzmter, kara savaşı tarihinin ise iki hafta önce belir- . lendiğini söyledi. Fıtzwater, tarihin Körfez'deki ABD biriik- lerinin komutanı General Schwarzkopf tara- fından belirlendiğini ve Bush'un onayından geçtiği kaydetti. Sovyetler Birliği'nin banş çabalanmn ka- ra savaşının başlangıç taribi ve saatini etki- lemediğini belirten Mariin Fitzwater, Bush'- un Sovyet liderine kara savaşının başlayaca- ğı yolunda bilgi vermediğini açıkladı BUYUK FIRSAT AYGAZ KA1 ITIKHemen en yakın Aygaz Bayii'ne uğrayın, katalitik sobanızı ve tam güvenceli Aygaz tüpünüzü depozit karşılığı hiç beklemeden al 85.• II TLPES ın. 85.000TL TAKSIT AYGAZ TUP GARANTILI