Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
:UMHURİYET/8 DIŞ HABERLER 28 ARALIK 1991
BLOKNOT
YAĞMUR ATSIZ
Türkiye'ninSırtındaki
Yumurta Kfifesi
BONN — "(Sosyalist ülkeler de Müslüman ülketer de
çağı yakalamaktan aciz kalmışlardır.) Ama ümit verici ör-
nekler de var: Güney komşumuz Türkiye güven dolu bi-
çimde kendi yolunu kendi açarak 21. yüzyıla doğru ilerlh
yor. Hem bunu öylesine esaslı yapıyor ki Önasya ve Gü-
neydoğu Avrupa'da gerçek anlamıyla bir ekonomik foko-
motif olma bakımından yüksek şansı var. Bazı bakımlar-
dan Türk fenomeni, Avrupa medeniyetınin güç alanı içine
girmektBn doğma otağanüstû etkiyle açıklanabilir."
Bu satırlan, "Maskavskiye Novosti" (Moskova Haberie-
ri) adlı aylık gazetenin Kasım 1991 sayısında okuyoruz.
Sadece şu birkaç cümle bile -başta TOrk kökenliler olmak
üzere- istisnasız bütün sabık SSCB halklannın niçin Törki-
ye'ye karşı özel ilgi gösterdiğini anlatmaya yeterli. Bunlar
arasında Hıristiyan TürkJer (Gagavuztar, Çuvaş yahut Bol-
gariar, Yakutlar) da var, Slav asıllı olmayan Hıristiyanlar
(Gürcüler, Ermeniler, hatta BaltıKlılar da var. İranl köken-
li, yani Farslarla akraba, Tacikistan'da bile ıdeolojik baz-
da laik Kemalist toplum modeli ile İslami model halen kı-
yasıya mücadele haiinde. Çerçeveyi dar tutarak Rusya Fe-
derasyonu içtndeki 16 özerk cumhuriyeti ve Mevrâ-i Kaf-
kasya'yı bir yana bırakıp sadece, son haftalarda Ankara!-
yı kapı komşusu haline getiren beş Orta Asya cumhuri-
yetini, yani Özbekistan'ı, Kazaktstan'ı, Türkmenistan'ı, Kır-
gızistan'ı ve Tacikistan'ı kısaca inceleyelim:
Bu ülkelerin her birinde bölgesel farklar var. Ama bun-
lar aslında tek bir ülkenın (Batı Türkıstan'ın) zorla bölün-
müş parçalarıdır.
Pekı, nedir bu beş ülkenin benzer yanlart?
Bir kere 70 yıldır burada az çok işleyen tek örgüt (Kızı-
lordu dışında tabii!) bu Sünni devletterin komünist parti-
leri olmuştur. Sovyet İmparatortuğu yıkılınca şımdi bu böl-
gesel komünist "hü- . « . . . , _ ,
Son haftalarda Ankartyı
kapı komşusu haline
getiren beş Orta Asya
cumhuriyeti ileri
gelenlertnin "Rehberimiz
TürkiyeT demelerini
ihtiyatia karşılamak
gerekir.
kûmdarlar" artık Mos-
kova'nın emir kullan
olmaktan çıkıp Yelt-
sin'le başa baş müza-
kere edebllecek du-
ruma girmişlerdir. Ko-
münistter, adlannı de-
ğıştirmiş bile olsalar,
partamentolarda ezict
çoğunluğa sahıptirler
ve "nomenklatura"
(partili seckin stnıf)
70 yıllık ayncalıklarını sonuna kadar savunmaya kararlı
gözükmektedir. Onun için bu ülkelerin ileri gelenleri An-
kara'da ve İstanbul'da istedikleri kadar, "Rehberimiz Türk-
iye!" desınler, bunu ihtiyatia karşılamak gerekir. Türkiye'nin
rehberlığıne gönülden inanmış kadroların henüz ışbaşın-
da olduklarını söylemek zordur. Mesela Özbekıstan Dev-
let Başkanı İslam Kerimov sadece kendisini destekleyen
tutucu gazete ve dergilerin satışına ızin vermekte, öbür-
lerini yasaklamaktadır. Hatta Moskova 1. Televizyon Ka-
nalı (ki bütûn sabtk Sovyetler Bırliği'nden izlenebüir) ya-
yınlannı bile fazla demokratik oldukları gerekçesiyle (o
"bozguncu" diyor tabii) yasaklamıştır. Türkistan birlığini
gercekteştirmek isteyen "BirlikPartiyast"r\\ da yasaklamış-
tır. Bu arada fondamantalist "islami Doğuş Partiyası" (ya-
hut bir adı da "İslami Nahda Partiyaaı") da yasaktır. Sa-
dece adını sanını kimsenin bılmediği bir "Erk Partiyası"
(erk, güç demek) serbesttir. Bu, 12 Eylül'ün icazetlı parti-
lerini anımsatmaktadır. Tabii iktidarda da Kenmov'un "öz-
bekistan DemokraUk Halk Partiyası" bulunmaktadır. Yani
eski Komûnist Partiyası...
Kazakistan'da da Nursultan Nazarbayev, muhalefetteki
"Alaş" ve "Azad" partilerini hâlâ serbest bırakmamıştır.
"Alaş" ketimesi, modern Kazakça'da "ülke" anlamına ge-
fiyor.
Sadece herkesin burun krvırdığı uzak Kırgızistan'da As-
ker Akayev (Agaoğlu) ve yandaşları, az çok demokratik
bir mücadeleden sonra eskı komünistlerin elinden iktidan
kısmen alabilmışlerdir. Fakat ülke geneünde, Akayev'in
çevresine toplanmış çogulcu demokrattarın oranı çok dü-
şüktûr. Tam anlamıyla serbest bir seçimde ayakta kalıp
kalamayacakları şüphelidir.
Tacikistan'da ise beklenmedik bir halk ayaklanması (21
Eytüt - 8 Ekim 1991) Komünist Partisi'nin, ûlkedeki üç mu-
halefet partisini legalize etmek zorunda bırakmıştır. Bun-
lardan biri "Rastakiz Hareketi", İran'la birleşme yanlısıdır.
Rıza Şah'ın son saltanat yıllarında kurduğu kukla parti-
nin adı da böyleydi.
Rastakiz, yeniden doğuş demektir.
Türkmenistan'a gelince bu ülke hakkında Moskovalı bir
entelektüel Yahudi kadın geçenlerde şu acı nükteyi sa-
vurdu:
"Türkmenistan polHik açıdan öylesine geridir ki henüz
antisemitizmi bile keşfedemedi"
MOSKOVA GÜNLÜĞÜ
^
Vlnhalif lıderler özgürMuhalefet biriikleri, Devkt Başkanı
Gamsahurdia'nın bulunduğu hükümet
merkezine dün sabah yoğun bir saldın başlattı.
Bugüne dek gerçekkşüriknlerin en şiddetlisi
olan saldın sonucunda eski KGB merkezini ele
geçiren muhalif güçler, binada tutuklu
buîunan sekiz muhalefet liderini serbest bıraktı.
DışHaberterSenisi - Gür-
cıstan Devlet Bakanı Zviad
Gamsahurdiayı devırmek
iızere geçen pazar harekeıe ge-
çerek hükümet merkezini
zırhlı araç ve toplarla kuşatan
muhalefet güçleri dün sabah
yeniden yogun bir saldın baş-
latlılar.
Bugüne dek gerçekkştirüen-
lerin en şidcktlisi olan dünkü
saldın sonucunda eski KGB
merkezini ele geçiren muhalif
güçler, binada tutuklu bulunan
sekiz muhalefet liderini serbest
bıraktuar. özgurluğe kavuşan li-
derler arasında Gamsahurdia'-
nın onde gelen muhalifı Gia
Çanturya da bulunuyor.
Eskı Başbakan Tengiz Si-
gua ve eski Savunma Bakanı
Tengiz Kitovani önderlifinde-
kı muhalefet gviçlen, beş gün-
dür kuşatma altında tuttukla-
rı hükümet merkezıne karşı
dün sabahın erken saatlerin-
den itibaren yoğun bir saldın-
ya gınştiler. Henûz şafak
sökmeden başlatılan saldın
bugüne dek gerçekleşürilenle-
rın en şı'ddetlisi olarak nitele-
nıyor. Başkent Tiflisteki ga-
zeteciler, muhalefet bırlikleri-
nin saldında roket ve top
kullandıklannı haber verdiler.
Saldın sonunda kent mer-
kezinin alevler içinde olduğu
ve yoğun bir duman bulutu-
nun çevreyi kapladığı bildırili-
yor. Başkenttekı gazetecıler.
hükümet merkezinihedef alan
saldırımn >anısıra kentin ana-
caddesi boyunca Gamsahur-
dıa yanhlan ıle muhalefet
güçlen arasında yoğun çatış-
malar olduğunu haber veri-
yorlar. Saldınnın Parlamento
bınasında yol açtığı tahnbatın
boyutlan ıse henüz bilinemi-
yor.
Dün sabahkı saldmnın ka-
yıplanna ılişkm de bilgi ahna-
mıyor. Ancak saldınnın çok
yoğun olması nedeniyle ölü
sayısımn yüksek olması bekle-
niyor. Gürcıstan Sağlık Ba-
kanhğı'ndan üst düzey bir
yetkilı dün gazetecüere yaptığı
açıklamada. "Ne oluyor bilmi-
yonız. Yalnuca parlamento
çe>Tesinde şiddetli ateş var.
BUdiğûniz tek şey başkanlık
sarayına düşen roket >e top
mermikri" dedı. Çatışmalann
yo|unlu|u ve bölgenin bari-
katlarla çevrili olması nede-
niyle ambülanslann Parla-
mento binasına ulaşamadıgı
bildıriliyor.
TüRKİYE'DEKİ GÜRCÜLER KAYGIU
Ülkemiz uçurumun eşiğindeSALtM SÜRMELÎ
SAMSL'N - Gurcıstan'da, Devkt
Başkanı Zviad Gamsahurdia yanhlanyla
muhalıfler arasında devam eden şiddetli
çatışmalann yanı sıra Rusya Devlet Baş-
kanı Yeltsın'in, Gürcıstan'ın insan hak-
lan îhlalleri nedeniyle BDT'ye kabul
edilmeyeceğını açıklaması ahş-veriş ıçin
Türkıye'de bulunan Gürcülen kaygılan-
dırdt
Berabennde geürdiğı eşyalan Rus pa-
zannda satarken konuştugumuz Gürcü-
ler konuya ilışkin olarak kaygılannı ana
hatlarıyla şöyle dıle getirdiler:
"Şu an ülkemiz ucurumda. Liderimiz
>ok. Ne olacağımız belli degil. Yanna na-
sA çıkacağımızın garantisi yok. Gece ke-
sinlikle sokağa çıkılmıvor. Sokak lamba-
lan yanmıyor."
"Herkes bırbirim soyuyor. Pohs de
mafya oldu. Para veren hapisten çıkıyor.
Veremeyen suçsuz da olsa yatıyor. Halkı
koruyacak kımse yok. Bugün Gürcis-
tan'da sen kendini korursan korursun,
yoksa ımdat istesen kimse bakmaz bile."
"En başta Türkiye'den yiyecek maddesi
istiyonız. l n istiyoruz. Çocuklarımu, ka-
rılarımız aç. Sonra Türkiye bize verdiği
elektriği de kesmesin."
'"Gorbı ıle komünısthk de biıtı. O rejim
halkı öldürdü Gorbaçov iyi bir ınsan,
bız onu seviyoruz. Çünkü bue özgürlük
verdi. O olmasaydı bugunkü hale gelin-
mezdı ve o zaman acımızdan içeride ölür-
dük"
"Yeltsin bize, 'muhalif gruplarla Gür-
cüler arasmdaki kavga bitmeden demok-
rasiye geçılmez, ayn devlet kuramazsı-
nız, sızı bırhğe almayız ama savaş bitince
ahnz' dedi."
"Savaştığımız içın Yeltsın bırh|e almı-
yor. Savaş bmnceahr. Bıtıncealmazsada
Almanya, İngiltere, Türkiye gibı ülkeler-
den yardım istenz. Kapılan açanz. Gür-
cistan şu an çok kanşık. O kadar ki yannı
kestiremezsıniz Ne olacak bilemezsiniz.
Her taraf talan. yağma edildı. Ortahkta
mal olsa bile enflasyon neredeyse yüzde
300 oldu Sizın paranızla 50 lirahk mal
bugün 300 misli fıyatla satılıyor Benzin
açısından zengin olmamıza karşm onu
bile bulamıyorum."
"Bugün GürcistaıTda mağazalarda ke-
stnlikle bir şey yok. Ama kövlüler iiretme-
yi sürdiirüyor. Köyde stok var ama şehir-
dekiler güç durumda. Halk kövlere hficıun
etti. Neredeyse oralarda da bir şev kalma-
yacak. Köylünün traktöre koyacak mazo-
tu yok, durum çok acı".
"Gürcü bazı ışadamları Rusya'ya, Uk-
rayna'ya gidiyor. Malı ahp Gürcistan'da
satıyorlar. Onlardan alan halkta gelıp
Türkıye'de satıyor ve para kazanıyor"
"Bizim tüm halk evde. Çünkü savaş >e
kavga tüm halkı eve kapamış durumda.
Kimse sokağa çıkamıyor.
Muhalefetin dünkü yogun
saldınsımn en önemli başansı
ise Parlamento binasuun ya-
nmdaki eski KGB merkezmde
tutuklu bulunan beş muhale-
fet liderinin serbest bırakılma-
sı oldu.
Sabah başlatılan saldmnın
önemli hedeflerinden biri olan
KGB merkezini savunan Gam-
sahurdia yanhlan, yoğun ateş
karşısında teslim oklular. Bunun
uzerine binaya giren muhalefet
guçleri, burada tutuklu bulunan
sekiz lideri serbest bıraktı. öz-
gurluğune kavuşan muhalefet ü-
derteri arasında Çanturya'nın
yanı sıra Georgy Halndrava, Ja-
ba losseliaııi, Mamuka Geor-
fadze ve Zaza Vefvadze bulunu-
yor. Muhalif üderlerin kurtanl-
masının ardından saldınnın bir
ölçude hafifledıgi ancak muha-
lefet güçlerinin ateşi kesmediği
bildirildi.
TASS ajansı da önceki geceye
doğru ağır sılahlann kullanıl-
masına son venldığinı ve ça-
tışmalann karşılıklı tüfek ate-
şine donüştüğünü duyurmuş-
tu. Ancak dün sabah yeniden
şiddetlenen çatışmalar, muha-
lefetin planladığı topyekûn
saldmnın başlangıcı olarak
değerlendinliyor.
Bu arada, Gürcıstan Dışiş-
lerı Bakanı Murman Omanid-
ze. ABD Dışişlerı Bakanı
James Baker'ı muhalefetin
avaklanmasına destek olmak-
la suçladı. Omanidze, 20 ara-
lıkta Baker'a gönderdiği ve
Washmgton'dakı Gürcistan
Enformasyon Bürosu'nca ön-
ceki gece açıklanan mektu-
bunda ABD Dışişlen Bakanı1
-
nın SSCB'mn dönüşümüne
değinırken "Gürcistan örne-
ğindc olduğu gibi, komünizmin
yerini otoriter hukümetkr 4e
alabilir" biçiminde ifadekr
kullanmasmı eleştirdi.
Gürdstas'n
i Tiflis,
çatışmaiara
sakm oluyor.
CMaytmr geçen
pmzar sabahı,
makflkfet
giitleriain
kikanet
Inşatausyla
hafbuh. tlk
saatlerde
Gamsahurdia
yanhlanile
«akaliflcr
sokak
tartifMdan,
mm
kakışakalar
4aka sonra
yerisi sfiahlara
buaktı.
GanuahmnUa-
Büktmet
mcrkezi artık
roket *e
toplann bedefi.
(Fototraf: AP>
_ ^ Ukroyna, Azıerbaycan ve Moldavya, kendi ordulannı kurmakta diretiyor
'Salamyerine BDT^de V>rtak ordu'çatlagı
özgürlük verdi'
HAKAN AKSAY
MOSKOVA — Çarşamba
akşamı Mihail Gorbaçov tele-
vizyonda ısüfasını açıklarken
Lidiya Teyze gözyaşlanm tuta-
madı. Birkaç dakika içinde kıp-
kırmızı oldu gözleri. Uzun süre
konuşmak istemedi. Başını iki
yana sallayarak, "Olmaz böyle
şey!" dercesine dudaklarmı ısır-
dı, gözlerini kıstı.
lidiya Vasüyevna, bana ahş-
veriş, ev işleri vb. konularda
yardım eden emekli bir kadın.
Ondan ileri, ikinci annem gibi.
Belki başka aglayanlar da
vardır Gorbaçov'un arkasın-
dan, diye düşündüm. Acaba
kaç kişi ağüyordur? Bu ülkede-
ki, daha doğrusu ülkelerdeki
300 milyon insanın kaçı gözya-
şı döküyordur acaba giden lide-
rin ardından? Ağlamak ayıp de-
gjl. Ama ille de aglamak gerek-
mez. Üzülen, düşünen insanla-
nn sayısı kaç acaba?
Gorbaçov ölmedi. "Merhu-
mu iyi biUrdik'', gibisinden ko-
nuşmaların yersiz olduju aşi-
kâr. Ancak devraldığı srmrsız
ikttdardan gönullü olarak vaz-
geçip ülkesini ve dünyayı değiş-
tiren bir kişinin liderügi bırak-
ması sırasmda kimin ne tavır ta-
kındıgı ahlaksal açıdan önemli
bence.
Gorbaçov'un az sayıdaki ger-
çek dostlanndan Aleksandr Ya-
kovkv, eski liderin uğurlandığı
koşullan tanımlarken, "ahlak-
subk"tan söz etti. Toplumun
kaygjsızlığıru, ılgisizliğini, nan-
körlüğünü kınadı.
Gerçekten de pek çoklan,
Gorbaçov'u, yaptıklanyla degıl
yapmadıklanyla, katkılanyla
defil hatalanyla değerlendinne-
yi seçiyor kolayca.
"— Çoktan bırakmalıydı ik-
tidan", diyor sinirli yüzlü bir
adam, "Ülkeyi böldü, ürttimi
dişördit, kuyruklardan başka
bir şey aretmedi bu adam."
•Bo adam", "olmu olsan",
"Ihüyar..." Bu konuşmalar,
Moskova'mn merkezinde, Puş-
kin meydanında, politik söyle-
şilerin yapıldığı sokakta geçiyor.
Bir gazetede şöyle dendi Gor-
baçov üzerine:
"O, insaalann yaşam koşul-
lannı iyiye dognı degiştinnesi-
ni bectremedi. Ama insanlann
kendaeriBİ defiişümıevi becerdi.
O, iosaalara salam vermesni
beceremedt. Ama özgürlük ver-
mesini becerdi. Eğer aranızda,
en önemli olanın birincisi oldu-
guB« dnsönenler varsa, btlsin ki
hiçbir zaman her ikisine de sa-
hip oUunayacaktır!"
BDT'nin geçici
başkomutanı, Mareşal
Yevgeni Şapoşrükov,
topluluk üyesi
cumhuriyetlerin
çoğunlukla 'birleşik silahiı
kuvvetler' yerine 'ortak
silahh kuvvetler' önerisini
benimsemesine karşın
Ukrayna, Azerbaycan ve
Moldavya'nın kendi
'ulusal silahh kuvveüerini'
kurma isteklerinde ısrar
ettiklerini açıkladı.
Ehs Haberler Servisi — Ba-
ğımsız Devletler Topluluğu'nu
oluşturan 11 devlet arasında gö-
ruş aynhklan giderek derinleşi-
yor. Üye devletlerin savunma
bakanlannın iki gündür Mosko-
va'da süren toplantılan sonu-
cunda Ukrayna, Azerbaycan ve
MoMavya, ortak bir ordu kurul-
ması önerisini reddetti. Sovyet
televizyonu da Ukrayna Devlet
Başkanı Leonid Kravçuk'un
nükleer denetimin Rusya Devlet
Başkanı Boris Yeltsin'e verilme-
sıne karşı çıktığını bildirdi.
Sovyet televizyonuna bir de-
meç veren eski SSCB'nin Savun-
ma Bakanı ve BDT'nin geçici
başkomutanı Mareşal Yevgeni
Şaposnikov, savunma bakanla-
nnın iki gündur yaptıkları top-
lantıda bir sonuca varamadıkla-
rını kabul etti.
Şaposnikov, üye devletlerin
Türkiye'den 10 başkonsolosluk
ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — Türkiye, eski SSCB cumhurıyetlennde 10
başkonsolosluk kuruyor. Boylece, eski SSCB'deki konsolosluklann sayısı 13'e çıkacak.
Resmı Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu karanyla, yeni kurulacak 10
başkonsoloslukla, daha önce kurulan Baku ve Batum konsolosluklan ile Moskova
Büyukelçüiği konsolosluk şubesinin görev alanlan da belirlenmiş oldu. Buna göre
Moskova'daki konsolosluk, büyükelçiliğe bağlı olarak çahşırken diğer konsolosluklar
do|rudan Dışişleri Bakanlığı'na baglı olacak. Yeni kurulacak konsolosluklar şöyle:
Konsolosluk
Alma Ata Başkonsolosluğu
Aşkabat Başkonsolosluğu
Baku Başkonsolosluğu
Batum Başkonsolosluğu
Biskek Başkonsolosluğu
Duşanbe Başkonsolosluğu
Erivan Başkonsoloslu|u
Kiev Başkonsolosluğu
Kisinev Başkonsolosluğu
Minks Başkonsolosluğu
Taşkent Başkonsolosluğu
Tiflis Başkonsolosluğu
Moskova Büyükelçiligi
Yeri
Kazakistan Cumhuriyeti
Türkmenistan Cumhuriyeti
Azerbaycan Cumhuriyeti
Gürcistan Cumhuriyeti
Kırgızistan Cumhuriyeti
Tacakistan Cumhuriyeti
Ermenistan Cumhuriyeti
Ukrayna Cumhuriyeti
Moldavya Cumhuriyeti
Beyaz Rusya Cumhuriyeti
Özbekıstan Cumhuriyeti
Gürcistan Cumhuriyeti
Rusya Federasyonu
çoğunun BDT'nin, 'birleşik si-
lahh kuvvetler' yerine 'ortak si-
lahkı kuvvetler' kurulmasını is-
tedigini, ancaV Ukrayna, Azer-
baycan ve Moldavya'mn "kendi
ordulannı kurmak istedikleri"
için öneriye karşı çıktıklarını
söyledi. Mareşal Şaposnikov, 30
aralıkta Minsk'te yapılacak top-
lantıda göruş ayrıhkanmn aşıl-
masına çalışılacağını belirtti. Şa-
jx>şnikov, TV demecinde nükle-
er süahlar uzerindeki anlaşmaz-
hga değinmedi.
Buna karşuık Sovyet televiz-
yonu "kendi kaynaklanna" da-
yanarak verdıği haberde, nükleer
silahlan kontrol etme otoritesi-
nin tek başına Yeltsin'e verilme-
sine de Ukrayna lideri Kravçuk'-
un karşı olduğunu duyurdu, an-
cak başka aynntı vermedi.
Yeltsın'in yardımcısı Alek-
sandr Rutskoy, dün bir açıkla-
ma yaparak fıyaüann serbest
bırakılmasının ulkede
dıktatorluğe bile yol açabıle-
ceğını bıldırdı.
SSCB'nin yerını alan BDT,
ülkeler tarafından tanınmaya
devam edılıyor ABD, AT ve
bırçok ulkenın yanı sıra. Çın
de, BDT'yi ve cumhunyetlen
tanıdığını açtkladt. SSCB'nin
yerını almasına karşın, eskı
devlelın halefi olarak Rusya'-
nın görulmesı topluluğa üye
dıger cumhuriyetler arasında
kaygıyla karşılanıyor. Ukray-
na, Rusva'nın böyle bır ışlev
kazanmasına karşı olduğunu
daha önce bıldırmışlı.
Bu arada. ekonomı alanın-
da da BDT üyesı ülkelenn
SSCB'den mıras kalan krizi
nasıl aşacaklan da bir soru
işaretı olarak zihınlen kurcalı-
yor. Rusya Federasyonu'nun
ocak ayı başından itibaren fı-
yatlan serbest bırakacağım
açıklaması, cumhuriyetler için
kaygı nedenı olarak sivriliyor.
Reuter'm habenne gore ön-
cekı gun gazetecılere bir parti
veren Gorbaçov, iki hafta süre
ile tatile çıkacağını bildirdi.
Gorbaçov, neşeli bir havada
görüldüğü partide. "Tatilde
geleceğitn konusunda karar ve-
receğim. Size söz veriyorum.
Politika sahnesinden çekilme-
yeceğira" diye konuştu.
Gorbaçov, gazetecilenn ne
yapacağını ve Yeltsin'e muha-
lefet edip etmeyeceğini sorma-
lan üzerine. "Bûyük planlarım
var. Politika sahnesinden çe-
kilmeveceğim kesin, ancak
Yeltsin'e muhalefet etmeyece-
ğim" karşıhğını verdi.
ABD Başkanı George Bush
BDTden aldıklan nükleer gü-
vencenin tatmin edici olduğu-
nu söyledi. Bush, Yeltsın'le
kısa süre içinde bir araya gele-
ceklennı de kaydetü
Bush, SSCB'nin yıkılması-
nın nükleer sılahlar konusun-
da antlaşmalar yapılmasını
kolaylaştırdığım da söylediği
basın toplantısında. eskı Sov-
yet cumhunyellerıne her türlü
yardımı vapacaklannı bildir-
di.
Akayev
memnun
• MOSKOVA (AA) —
Kırgızistan Devlet Başkanı
Asker Akayev, ülıcesiyle
"kan, dil ve din bağı" olan
Türkiye'nin, Kırgızistan'ı
tanıyan ilk ülke olmasmdan
büyuk bir memnuniyet
duyduğunu söyledı. Akayev,
Türkiye ziyaretinin sonunda
TASS'a verdigi demeçte,
Türkiye'de yaptığı
temaslann çok olumlu
sonuçlar verdigini ve
özellikle Türkiye'nin
Kırgızistan'da çağdaş
iletişim teknolojisinin
kullanımına olanak verecek
tesisler kurma istcğinin,
Ulkesinin dış dünyaya
açılmasında büyUk rol
oynayacağım bildirdi.
Ortadoğu'da
Rusyaya rol
• KUDÜS (AA) — tsrail
hûkümeti, Ortadoğu banş
görüşmelerinde eski
SSCB'nin yüklendiği
dttzenleyicüik görevini
Rusya'mn almasuu
istediğini açıkladı. tsrail
Dışişleri Bakanhğı'ndan
yapılan açıklamada,
Rusya'mn dağılan SSCB'nin
sandalyesine sahip
olmasımn etkısinin her
alanda görülmesi gerekügi
beUrtildi.
Taiıraıvdan
BaküVe ilgi
• TAHRAN (AA) — tran
Ekonomi ve Maliye Bakanı
Muhsin Nurbahs,
Azerbaycan'ın başkenti
Bakü'ye gitti. Tahran
Radyosu'nun haberine göre
Nurbahs'ın bir günlük
nyareti sırasında iki ülke
arasında ekonomik ilışkileı
ele ahnacak. Bu arada,
Tahran Radyosu ana haber
bülteninden sonra bir
yonım yayımlayarak lran'm
gücü yetti&ince Azerbaycan
Cumhuriyeti'ni siyasi,
ekonomik ve külttirel
alanlarda destekleyeccgmi
belirtti.
Azerilere
yardım
• ISPARIA (AA) —
Isparta'da Azerbaycan ve
Nahcıvan için açılan yardım
kampanyasında, 100 milyon
lira toplandı. Alınan bilgiye
göre geçen hafta camilerde
cuma namazından sonra
başlatılan yarcbm
kaînpanyasına il
merkezinde 30, ilçelerde de
70 milyon lira olmak üzere
toplam 100 milyon lira
yardım sağlandı.
Santralda
kaza: 3 ölü
• BELGRAD (AA) —
Belgrad yakırüanndaki bir
elektrik santrahnda
meydana gelen kazada 3
kişmin öldüğu, 7 kişinin de
yaralandığı bildirildi.
TANJUG haber ajansı,
kazanm Belgrad'ın 30
kilometre
güneydoğusundaM
Obrenovac'ta meydana
geldiğinı kaydetti.
liiks nükleer
ıfrınak
• MOSKOVA (AA) —
Moskova'da yayımlanan
reformcu bir dergi, kentin
güncybatı banliyölerinden
birinde, eski KP Merkez
Komitesi üyelerinin ve
ailelerinin "ntikleer bir
saldın haünde 25 ile 30 yıl
süreyle rahathkla
saklanabilmeleri" için inşa
edilmiş bir sığmak
bulunduğunu açıkladı.
"Argumcnry I Fakty" adh
derginin ABD Savunma
Bakanhğı ile KGB
kaynaklanna dayanarak
verdigi habere göre yerin 70
ile 120 metre altında inşa
edilmiş bulunan "birkaç
kath" sıgınak, Kremlin'e bir
rayh ulaşım hattıyla
bağlanmış bulunuyor.
Yunanistan
sallanıyor
• ATtNA (AA) —
Yunanistan'da bilim
adamlannın şiddetli yer
sarsıntısı olacağına dair
uyanlan devam ederken
önceki gün Atina'mn 240
kilometre batısında bir
deprem kaydedildi.
Depremin merkezinin,
Zakintos Adası ile Mora
Yanmadası arasındaki deı
bölgesinde olduğu bildinl