Katalog

27 ARALIK 1991 MECLİSTE TERÖR TAKTIŞILDI HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 Demokrasi içinde çözüm ANKARA (Cumhnriyet Burosu) — TBMM'de dün yapdan ve televızyondan naklen yayımlanan "iç guvenlik" konulu genel görüşmede, zaman zaman >aşanan gergınlığe rağmen, teröre "demokrasi ve hukuk devleti içinde çozum arama" konusunda gönış bırlığı sağlandı Iktıdar ve muhalefet adına vapılan konuşmalarda da "terorun dışandan destekiendiği" ıfade edıldı TBMM Genel Kurulu, dun saat 15 OO'te Meclıs Başkanı Hıisamettın Cındoruk'un uyansı uzerıne alınan olağanustu guvenlik önlemlen altında toplandı Genel kurulda önce danışma kurulu kararı tartışıldı Güvenlıkle ılgılı genel göruşmelere ıse saat 16 00'ya doğru geçılebıldı SHP Grup Başkanvekılı Mahmut Ahnak'm konuşmasına DYP'lı mılletvekıllennın mudahelesıyle başlayan kavga sonrasında oturuma 15 dakıka ara verıldı Başbakan Demırel tartışmalar sürerken kulıse çıkmayı tercıh ederken, Erdal înönü'nün Bakanlar Kurulu bölumunde asık bır yüz ıfadesıyle oturduğu göruldu Kürsudekı kavgadan sonra DYP'lı mılletv ekıllerı koalısyon ortağı SHP'yı sert dılle suçlarken, Demırel'ın, "Har kursu burası. Reaksiyon olur" demesı, Başbakan'dan sert bır açıklama bekle>en DYP'lılen şaşırttı Venlen aradan sonra sırasıyla dığer sıyası partı temsılcılen söz alarak teröre ılışkın göruşlerını açıkladılar HEP kökenlı SHP'L mılletvekıllen ıle DYP mületvekıllen arasında gergınhk sürerken, Başbakan Suleyman Demırel'ın yaptığı konuşma havayı yumuşattı Demırel, konuşması sırasında HEP kökenlı mılletvekıllen ıle ANAP'hlar da dahıl olmak uzere mılletvekıllennın buvuk bolumunden alkış topladı Bu arada genel göruşmeler sırasında Mesut Yılmaz'ın dıle getırdığı "teröre karşı Meclis'in kararlıhgmı vurgulayan bır karar metnı" önerısı, Demırel tarafından bazı eklemeler yapılarak kabul edıldı Demırel'ın konuşmasının ardından Turkeş kursuye çıkarken HEP kökenlı mılletvekıllerının genel kurul salonunu terk ettıklerı göruldu "İç guvenlik" genel göruşmesı saat 21 00 sıralannda sona erdı Ecevit: Hükümetin eli kolu bağlı DSP Genel Başkanı Bulent Ecevit, SHP'yı, "Arkasında PKK olduğu biUnen HEP'i TBMM'vc taşunakla" suçlaya- rak, devletın "şeffaf ve şefkatli" olacağını belırten ko- alısyon hukümetının "elinin kolunun doğuştan bağlı oktugunu" söyledı Ecevit, hu- kümetın terör sorununu çöze- meyeceğının bır ayda bellı ol- duğunu savundu Ecevit, DSP dışındakı par- tılertn Guneydoğu sorununu sosyal ve ekonomık kaynaklı bır sorun olarak görmeyıp ırk- çılık açısından baktığını ve bu- nu yapmayanlan ırkçüıkla suç- ladığını belırttı SHP'dekı HEP kökenlı bır mılletvekılının, SHP'lı Dışışle- rı Bakanı Hikmet Çetin'ı, "Turklerin isbiriikçisi" olarak nıteledığını anmsatan Ecevit, bu kışılerın aynı partının çatı- sı altında ıktıdar ortağı olarak devleti yönettıklennı kaydettı Başbakan Suleyman Demirel ıle Başbakan Yardımcısı Erdal Inonu'nun Guneydoğu'ya yap- tıkları gezı sırasında PKK bay- rakları ve Kûrtçe sloganlarla karşılandıklannı, terör eylem- lennın de tstanbul'a kadar yansıdığını anlattı Yılmaz iktidara HEP'le yûklendi ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, tero- run yenı kısvesımn böluculuk olduğunu belır- terek iktidara terörle mucadelede her turlu des- teğı vermeye hazır olduklannı söyledi Yılmaz, ısım vermeden HEP kökenlı mılletvekıllerını eleştırerek "Torere arka çıkan, PKK'ya alkış tutan, bu memleketin dostu değflair. PKK bay- rağı taşıyan, bir eşkıyanın anasının elini open, gaflet ve dalalet ıçındedır" dedı Yılmaz'ın HEP kökenlı mılletvekıllerıne yönelık eleştı- nlerı, DYP mılletv ekıllerı tarafından da alkış- landı Mesut Yılmaz, partı olarak bu meseleye par- tılerustu, hatta sıyasetustu baktıklannı belırt- tı Guneydoğu sorununun temelınde ekonomık gen kalmışlığın yatmadığını kaydeden Yılmaz, en buyuk desteğın dış mıhraklardan geldığını söyledı Mesut Yılmaz'ın ıktıdarın demokratıkleşme konusunda ne yapacağının bellı olmadığı, Turkıye'de en önemlı demokratıkleşme hare- ketını ANAP'ın yaptığı şeklınde sözlerı, DYP Mılletveküı Ahmet Sayın tarafından, "Siz ih- tilal unınusunuz" sözlerıyle kesılınce Yılmaz, "Biz ihtilal urunuysek ıhtilalde sizin uruntmuzdur" karşıhğmı verdı Hukumetın ge- Jışen olaylara sıcak yaklaşma.çabasına t&ifaln cevabının olavlan daha da tırmandırmak ol- duğunu kaydeden Mesut Yılmaz, şunları söy- ledı. "Sayın Başbakamn kendini temize çıkarmak isteyen itfaiye mudunı gıbi 'yangın bızden önce çıktı' demeye hakkı yoktur. Turkiye'nin gucu- nu bolmeye ozenenler vardır. Bu konuda bazı muttefiklerimızle, kapalı bir oturum yapılırsa size aktaracağun yararlı bilgıler olabılir. So- nımluluk mevkiine gelenler, bu meselenın ko- lay çozulemeyeceğini gonırier. tktidann için- de bulunduğu guçluklerin idrakı ıçindeyız. Me- seleyı bu iktidara bırakıp gjdemem. bu mese- leyı kendi meselem, hepımızın meselesi olarak goruyorum." Mesut Yılmaz'ın bu sozlerı, ANAP mıllet- vekıllenyle bırlıkte DYP mılletvekıllennden de alkış aldı Yılmaz, sözlennı "uzlaşma" çağrısı yaparak surdurdu Mıllı mutabakatın sağlan- masına gonulden katıldıklarını kaydeden Yıl- maz, ancak Meclıs'te uzlaşmayı guçleştıren bır göruntu olduğunu belırterek şunları söyledı "Bu kursuye çıkıp. ulkenin bolunmez butun- luğu ıçin ant ıçerken başka bayraklar taşıya- mazsınız. Bazı mılletvekıllen, bır partınin kongresinde, bır eşkıvanın anasının elını operse bu politikalar hayata geçınlemez. Elı opulen ana, teroristlere karşı hepımizı savunurken can veren Mehmetçiğın anası degildır. Teroristle- re arka çıkan, PKK'ya alkış tutan, bu memle- ketin dostu degüdir. PKK bayrağı taşıyan, bir eşkıyanın anasının elini openler, gaflet ve da- lalet içindedırter." Mesut Yılmaz'ın sözlerı çok sayıda DYP mıl- letvekılı tarafından da alkış aldı ANAP Genel Başkanı Mesut \ilmaz, konuş- masında Başbakan Suleymaa Denurel'ın ıktı- dar görevını devralmadan öncekı ve sonrakı sozlennden ornekler verdı Demırel'ın muha- lefetteyken, "Dokulen kanlann vebali bugun- ku hukumetindir" dedığını, iktidara geldıkten sonra da konunun sıyasetustu olduğunu savun- duğunu belırten Yılmaz, "Ne istiyorsanız ge- tirin, kanunsa kanun, tedbirse tedbir, siyasi di- rektif eksikliği ıle bızi suçluyorsanız, siz ken- dı sıyasi direküfînızı açıklayın, destek verelim" dedı Gürkan: Demokrasiden vazgeçemeyiz SHP Grup Başkanvekılı Ay- dın Guven Gurkan, olaylara karşın, teröre karşı soğukkan- lılıkla yaklaşılması gerektığını belırterek, "Teröre verilecek en onemli yanıt demokrasiden vtzgeçilmeyeceğidir" dedı Gürkan, terör konusunda Meclıs Araştırma Komısyonu oluşturularak, terörun neden- len ve kaynaklannın araştırıl- masını da ıstedı Gurkan, terönın Turkı>e'yı etkısız hale getırmeyı amaçla- dığını belırttı Yıllardır teror konusunda dış odakların des- teğmden söz edılmesıne karşın, bunlara karşı aunacak önlem- lerden söz edılmedığını de kav- deden Gurkan, "Turkiye, hiç kimsenin vazgeçemeyecegi ka- dar onemli ve agırlıklı bir ul- kedir. Dost ve komşu bıldigı- miz bazı ulkeler, teronı destek- liyorsa, Turkiye'nin buna vere- cek yanıtı vardır. Aksini du- şunmek mumkun değildir, baştan yenilgiyi kabul etmek demektir" dedı Erbakan: Ateş bacayı sardı RP Genel Başkanı Necmettın Erbakan, "Mağazaya bomba atıp ıki yaşındakı çocuğu oldurmenın adı dıkak-ı hak olamaz. Bunun adı insanlık olamaz" dedı TBMM'dekı teror ge- nel göruşmesınde partı adına soz alan Erba- kan'ın bu sozlerı, ANAP ve DYP'lıler tara- fından da alkışlandı Gune>doğu'dakı olaylan "çok vahim" dı- ye mteleyerek "Ateş bacavı sarmıştır. Gelin bu meseleyi elbirliği ıle onleyelim" dıyen Er- bakan, hukumetlerın Guneydoğu'da "ırkçı, inkârcı ve asimilasyoncu'" bır polıtıka guttuk lerını de savundu Erbakan'a, bu kez de DYP'lıler tepkı gosterdıler "Irkçılık kımse- ye bir fayda getırmez" dı>en Erbakan, Kurt- çe konuşma>a, Kurt kımlığını açıklamaya ge- tırılen yasaklan eleştırınce, DYP'lıler yenıden tepkı gosterdıler fcrbakan da bu vasakları ın- san haklanna avkırı uygulamalar olarak nıte- ledı ve "Bunlar olmamıştır diyerek bır yere varamavız" dedı Trakva'dan gelen vurttaşlar bağıra basılır- ken, peşmergelerın tel orguler arkasında tu- tulduklarını ka>deden Erbakan, 'Guneydo- ğu'daki insanımızın ınsan haklan sonınlannı elbirliği ile çozelım" dedı Gazioğlu; Terörün anası Suriye DY P grubu adına konuşan Bursa MılLtvekılı Mehmet Gazioğlu, "terorun anası" olarak nıteledığı Surı- ye'ye karşı önkm alınmasim ıs- tedı Gazioğlu, Guneydoğu'da terörun halkı devletten soğut- tuğunu da behrterek teröre karşı toplumsal bır bılınc ya- ratılması gerektığmı söyledı TBMM'de dun vapılan teror" konulu genel goruşme de partısının göruşlerını akta- ran Gazioğlu, "hain çeteler" olarak nıteledığı teror orgutle- nnın eylemlennın devleti hedef aldığını belırttı Terörun amacının devlet ıle balkı bırbırınden koparmak, halkı devletten soğutmak ol- duğunu belırterek Guneydo- ğu'da PKK'nın halkı devletten bır parça soğuttuğunu da ıfa- de eden Gazioğlu, terörun on- lenememesının nedenlerı ara- sında, ıstıhbarat eksıklığı ve bunların sağlıklı bır bıçımde değerlendırılememesı ıle smır hâkımıyetınm tam olarak sağ- lanamamasını gosterdı Gazi- oğlu, teröre destek veren dış guçler bulunduğunu ılerı sure- rek terorun anası olarak nıte- ledığı Sunye'ye karşı onlem alınması gerektığını de soyle dı Gazioğlu, "Teröru mali yonden destekleven bir unsur da ferro krom tesısleridir. Bu- radan çalınan krom, İskende- run'da satılmaktadır" dedı Terore ka r şı TV programla- rı, açıkoturumlar, pıyeslerle toplumsal bır bılınç oluşturul- masını da isteyen Gazioğlu, Cumhurbaşkanı Turgut Ozal ıle eskı Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ı de suçladı Gazioğlu, anarşı ve terorun, adlı, sıvası ve ıdarı hıçbır destek gormemesı halın- de bunun onleneceğını de sa- vundu Terorun, mılletın kade- rı olmadığını so>ledı Gazıoğlu'nun konuşmasına, ANAP mılletvekıllen sık sık tepkı gosterdıler Türkeş: Eşkıyanın kanunu hâkim DHP Genel Başkanı \lpaslan Turkeş, ge- ael görüşmede, partısının göruşlerını açıklar- sen, "Kurtçe konuşan kardeşlenmız ne kadar Kurtse ben de o kadar Kurdum, ben ne kadar Turksem, onlar da o kadar Turktur" dedı Kurtçenın, Arapça, Turkçe ve Farsça kelı- melerden oluşan 8 bın 200 kelımelık bır dıya- «kt olduğunu da savunan Turkeş, terörun ımacının, Turkıye'yı bölup, Ortadoğu'da soz >ahıbı olmak isteyen ulkelenn kukla devleti turma amaçlarından kaynaklandığını savun- iu Elıne sılah alıp, ısyana gmşenlere karşı dev etın tedbir alması gerektığını, bölgede kanun lâkımıvetının ve hukukun ustunluğu ılkesının turulması gerektığını de kaydeden Turkeş, 'Bolgede eşkıyanın kanunu bakım. bu nedenle halk ıster islemez teronsue Dirteşır" dedı Turk- eş, halkın kucaklanması gerektığını de söyle- dı Secımlere, bırlıkte ıttifak kurarak gırdığı RP Genel Başkanı Erbakan'ı da eleştıren Turkeş, "Turk milletı kadar hoşgorulu, asımilasyon ve ırkçılıklan uzak bir devlet yoktur. Kendisı baş- kalarını asimıle etmez, aksine kendisı asımıle olur" dedı Turkeş, bugune kadar seçılen 8 cumhurbaşkanından Ismet Inonu, Cemal Gur- sel, Fahn Koruturk ve Turgut Ozal'ın Doğu kö- kenlı olduğunu da anımsattı Turkeş, bu or- neğın ardından da "Terorun ardında ıddıa edıi- diğı gibi ırkçılık ve asımilasyon yoktur" dıye konuştu Meelîs^te kavga(Baştarafı 1. Sayfada) Mumkun olsaydı, askeri yone- timlerle, sıkıvonelimlerle, 12 Eyhıllerk, olağanustu hal uvgu- lamalanvia, koy koruculuğu ve ozel timlı uygulamalaria, Teror Yasası, sansur ve surgun karar- namelerıyle zaten bugune ka- dar bır sonuç alınmış olacaktı. Ama alınmadıgı ortada. Kars- m Digor ılçesının Bolaylı ve Arpalı koylerinde akraba olan iki gencımız, çatışmalarda can verdüer değeıü arkadaşlanm..." (ANAP sıralanndan "Oiduren- ier ne olacak?" seslerı) Burhan Kara (ANAP- Gıresun) "Sayın başkan yeter artık, yeter" Murat Orhun(ANAP- Yozgat) "Otuz gencimizin ana- sı ağtamadı mı?" (ANAP, DYP ve RP sıralanndan sıra kapak- larına vurmalar, gurultuleT, DYP sıralanndan kursu önune yürumeler) Mahmut Alınak: "Dınleyın lıitfen, ızah etmeye çalışıyo- nım" (Gurultüler) "Biri asker, biri de PKKlıy- dı"... (Gurultüler) "Duşmanuk- lan mı?" Başkan: "Sayın Aunak, bıtı- riniz lutfen." (Gurültuler) Mahmut Alınak: "Bu sonın- lar burada tarüşüsın lutfen. Ben konuşma merakhsı değı- lim_." (Gurultuler) Başkan: "Efendim, zaman içinde tartışılsın..." (Gurültu- ler) Mahmut Alınak: "Ben ama- cımın dışına..." (Gurultuler DYP ve ANAP sıralanndan, ("tndirin onu aşağıya" seslerı) Mahmut .Alınak: "Sayın Baş- kanım..." (Kursu onunde topla- nanlar DYP, AN\P ve RP sı- ralanndan sıra kapaklarına vurmalar, gurultuler) Mahmut Alınak: "Ben ama- cımın dışına çıkmıyorum." (Gürultuler) (DYP Kırıkkale Mılletvekılı Sadık Avundukoğ- lu hatıp kursusune çıktı) Mahmut Alınak: "Yanlış ya- pıyorsun..." M. Sadık \vundukoğlu: "Ben sana bu kursuden PKK'yı konuşturmam. Bu kursuden PKK'yı konuşamazsın..." (DYP Erzurum Mılletvekılı tsmaü Köse, DYP Isparta Mıl- letvekılı Ertekın Durjtürk, tda- re Amırı Samsun Mılletvekılı Nafız Kurt kursuye çıktılar) Mahmut Alınak: "Ben konu- şacagım..." Başkan: "Sayın Alınak, kur- suyıı terk.ediniz lutfen." Ertekin Duruturk: "Aşağı ineceksin, konuşmayacaksın." Mahmut Alınak: "Lutfen bır dinleyin..." TBMM İdare Amın Nafiz Kurt: "Kursuye çıkmaym..." (Gürultuler) Kürsudekı bu kargaşa sürer- ken Ertekın Duruturk, Alınak'ı kolundan tutup ıterek kursuden mdırdı. HEP kökenlı SHP mıl- letvekıllennden Sun Sakık'ın Duruturk'un uzerıne >Tirumesı üzenne ANAP'lı Vehbi Dinçer- ler araya gırdı ve Sakık'ı uzak- laştırdı Bu sırada saat 17 50'yı gös- tenrken Yüdunm Ava, oturuma 15 dakıka ara verdı Genel go- ruşmeyı naklen yayımlayan TV1 de yayınını kestı Demirel: Hiir kiirsü burası Başbakan Suleyman Demı- rel'ın, tartışma başladığı sırada genel kurul salonundan çıktığı göruldu. Demırel, kulıste gaze- tecılere, "Parlamento boyledır. Hur kursu burası. Reaksiyon da olur, soz de olur. Bunlar ol- mayan sey degil" dedı Demı- rel, sınırlendığı ıçın mı dışarı çıktığını soran gazetecılere, "Yok, hayır. Elimi yıkamayn gittim. Ben insan degil miyim?" karşılığını verdı Başbakan Demırel, "Saym Turkeş sıkıyonetım Uan edilme- sini ıstiyor" hatırlatması uzerı- ne, "Burası hur ulke. Sıkıyone- timi MGK konuiaştıracak. Hu- kıunet ilan edecek. TBMM tas- dik edecek. Yolu bu. Şu anda buna ihtivaç yok. tnşallah hıç olmaz" dedı Demırel, "Sayın Kose, konuşmanın 'bölucu' ol- duğunu savunuyor. Sizce de bolucu muydu?" sorusuna ıse şu yanıtı verdı "Beni yoruma sokmayın. Ben orada oturuyordum, din- Uyordum. Duşundugumu kur- saden soyleyecegım. Hur kur- su burası. Bir miktar reaksiyon da olur. Hur kursuden bınsi bir şey de soyluyor işte. Demokra- si kolay iş değildir. Zaman ala- cak. Herkesin sonımlulugunu bihnesi lazım. Benı yoruma sokmayın, anlayışia karşüaym." Bu sırada salondan çıkan SHP Genel Başkanı Erdal tno- nu ıse kendısıne yöneltılen so- rulara karşılık, "Oturum devam ediyor" demekle yetındı lçışle- n Bakanı Ismet Sezgin de, "ANAP'a da tepki oldu. Canh yayında boyle birtakım gosteri- İer yapılmak isteniyor" dedı Sezgin, gazetecılenn sorularını da şöyle > r anıtladr — İepkiyi hakh buluyor mu- sunuz? SEZGİN — Tabıı kürsü öz- gürluğu var Kursuden söyleye- cek O, kendı partısını, kendı- sını ılgılendıren bır olaydır Grup adına söylenmesı belicı de konunun önemını arttırır — Parlamentoda tansiyonun bu şekilde yukseknesi, kamuo- yunda da yuksehir mi? SEZGİN — Hayır, kamuo- yunda daha duşurur Parla- mentonun duyarhlığı kamuo- yuna da yansır. Devletın bölün- mez butunluğune saldırılarda kamuoyu duyarlıdır ve TBMM'de bu duyarhlığın ıfa- de edılmesı, kamuoyuyla parla- mentonun bu konuda bırleştı- ğının ışaretıdır Ahnak: Kardeşliği savundum Konuşması sırasında ola> çı- kan SHP Grup Başkanvekılı Mahmut Alınak, daha sonra gazetecılere açıklama vaparken "Ben Turk ve Kurt halkının kardeşliğini savundum. Bana saldıranlar, bu kardeşliği iste- miyorlar. Bır Irakyalı ile bir Şunaklının birbirini oldurme- sinı anlamak mumkun degil. Bu nasıl çozumlenir. bu konu- dakı duşuncelenmi anlatmaya çahsıyonım. Kursuye bucum et- tiler. Ozgur tartışma ortamını içlerine sindıremedikleri için konnşmalanmı amacı dışına ta- şımak yoluna gittiler" dedı Alınak, daha sonra gazetecı- lere konuşma metnını göstere- rek şöyle dedı. "Kars'ın Digor ilcesinin Do- layfa ve Arpah koyunde iki gen- cüniz, akraba olan iki gendmiz çaüşmalarda can verdi. Biri as- ker, biri de PKKIıydı... İşte bu sozlerı sovledikten sonra ola>- lar çıktı. Sozum kesilmeseydi şöyle devam edecektim: 'Dnş- manlıklan mı var idi? Hayır. Her biri otekisi için canını ve- rebilecek kadar birbirierini se- viyortardı. Anneleri kucaklaşa- rak acılannı dindirmeye çalıs- triar. Yine Şunaklı bir Kurt gencinin, Trakyalı ya da Kara- denWi bir Turk genci ile ne ahp vcrecegi obbttır? Bunlar kardeş insanlar, kardeş olmalan gere- ken insanlar'." DYP milktvekilkrinin bu- yuk bötumunun, oturuma ara verfldigi sırada salondan çık- madıklan gönddn. DYPTİ Mu- •if lstamoglu, "Bu HEPliler- le bu iş yurumejecek" dıye ba- gınrken Haht Dağh ve Adil Ay- dın, "HEPTiler burada olduğu srirece bn iş yurumez. Grubu toptayalım" dıye konuştular DYP gnıp başkanvekıllerı Bekir Sami Daçe ıle Turan Ta- yan ıse DYP'lı mılletvekıllenm vatıştırmaya çalıştı Bulent Ecevit'ten sonra kursuye gelen Başbakan Yardımcısı tnönü, Alınak'ın konuşmasının yanlış ızlenım uyandırdığını, ancak herkesin konuşma özgürlüğüntt savunduğunu söyledı Bu söz- lerıyle DYP mılletvekıllennı kızdıran Inönü'ye zaman za- man ANAP sıralanndan laf atıldı Bır ANAP'lı înönu'ye, "Bu fizik problemi çozmeye benzemez" deyınce Inönu, "fi- zik problemi çozmemn de fikir gucu gerektirdigi'* yanıtını verdı ve bu mılletvekılını cıddı>ete çağırdı tnönü'nun sözlennı çoğu kez sadece SHP mılletvekıllen al- kışlardı. tnönü'nun yalnızca ANAP Genel Başkanı Yılmaz'ı cıddıyete çağırmasına ılışkın sözlerı Demırel ve DYP mıllet- vekıllenrun bır bölumu tarafm- dan alkışlandı Ancak lnönu- nün Almak'ı savunması DYP mılletvekıllennın bazılannı sı- nırlendırdı önce Înönu'ye laf atan DYP'ulerden yaklaşık 40'ı tepkı olarak genel kurulu terk ettıler Bu mılletvekıllennın aralannda tsmail Kose, Veysel Atasoy, Ertekın Duruturk, Ay- kon Doğan, Baki Tuğ ve Fethi Akkoç'un da bulunduğu görul- du tnönü, kursuden ınerken sa- dece SHP sıralanndan alkışlar yükseldı. 6.5 saat suren genel göruşme Î)EML l#._r }IU>1 3U1V1J JJV11V1 g U I U^ Başbakan Suleyman Demirel, olaylar uzerine genel kurulu terk edivor.(Fotograf: RIZA EZER) 21 30 sıralarında sona erdı r REL INÖNÜ Çare demokrasidedir Devletin görevi teröre karşı durmakANKARA (Cumhun>et Bu- rosu) — Başbakan Suleyman Demırel, teror sorununun "hu- kuk ve demokrasi içinde" ço- zuleceğını vurgulavarak, huku- mete yonelık eleştınlere, "Ne topalız, ne deçolak" karşılığı- nı verdı Demırel, halkla dev- letın banşmasuım önemıne dık- katı çekerek, hukumetın her ay bölgeye gıdeceğmı söyledı De- mırel, tum mılletvekıllennden de bolgeye gıderek halkla ko- nuşmalannı ıstedı Başbakan Yardımcısı Erdal tnönu'den sonra hukumet adına kursuye gelen Başbakan Suleyman De- mırel, genel göruşmenın hede- fıne vardığını ve terörle muca- dele konusunda Meclıs'e heves kazandırdığını söyledı Demı- rel, ANAP Genel Başkanı Me- sut Yılmaz'ın karar metnı öne- rısını, bır ek yaparak kabul edeceklennı bıldınnce ANAP'- lılarca alkışlandı Demırel, daha sonra terör olaylannın bır zıncınn halkala- rı olduğunu ıfade ederek, "Bu hukumet bunu durduramaz, derseuız bu çare degil çozum- suzluktur. Çunku başka huku- met yok" dı>erek Ecevıt'ın eleştırılenne yanıt verdı Demı- rel daha sonra, "Gorev yapan- ların elini konulu bağlamaya gerek yok, biz uçarak kaçarak hukumeti almış degiliz" dıye konuştu Demırel, protokolden de bır bolum okuyarak protokole bağlı olduklannı vurguladı Demırel, "Ulkenin bayrağı, sı- nırlan, butunlugu hiçbir şekil- de tartışılamaz" deyınce ANAP'Iılann da alkışlannı al- dı Konuşmasına, "Eğer huku- mette bunun dışında bir şey go- rursenız yakama yapışın" de- yınce alkışlar surdu Demırel, Guneydoğu'va gıt- tıklerını, oradakı halkın kendı- lerını buyuk coşku ıle karşıla- dığını vurgulayarak, Ecevıt'ın eleştırılerını, "Bızı orada Kurt bayraklan ile Kurtçe sloganlar ile karşılamadüar. Eğer o mey- danlar Turkıve'yi yonetenier- den kopmuşsa çok ışımız vardır" dıyerek vanıtladı Demırel, sözlennı şoyle sur- durdu "Oradaki insanlar fukara, guzel insanlardır. O insanlar bıriiğımıze, butunlugumuze sa- dakat eraaresi gostermışlerdir. Bu işın tek yolu vardır beyler. Butun olay halk ile devleti ku- caklaştırmakbr. Eşkıyanın ora- da taban bulmamasını sağla- maktır. Eğer devlet ile halkı ba- nştıramazsak çıkış yolu çok zordur. Halkı devletten soğu- tursak ışimiz çok zordur." Demırel, mılletvekıllerıne, "Halka şefkatle muameleyi nı- çın kuçumsuvorsunuz?" soru- sunu yönelterek, "Doğulusu ile batılısı ile herkes birinci sınıf vatandaş olmanm keyfıni sur- melidir" dedı Halkın mutlaka dev letın va- nına alınması gerektığını ve bu yapüırken mcıltılmemesı gerek- tığını vurgulayan Demırel söz- lennı şoyle surdurdu "Teşhisiniz ne olursa olsun, halkı yanınıza alarak meseleyi halletmelisinız. Mesele 3-4 bın PKK'lı meselesi degil. Mesele bunun halkta taban bulması- dır. Ama korkudan, ama faklr- likten. Once halkı korkudan kurtaracaksınız F.ger halkı in- citirsenız oburune sıgınır. V'a- tan senın benım dersek sıkıntı- ya gireriz. Kardeşlik olayı bu- gun geniş çapta zedelenmiştir. L'manm gayretlenmız daha buyuk acılara bizi goturmez. Yoksa iki sene sonra daha bu- yuk acılara gideriz." Demırel, Yılmaz'ın terörun dış kaynaklı olduğu yolundakı değerlendırmesını de şoyle eleş- tırdı "Almanya, Irak, Libya, Su- riye, Yunanistan falan bunu desteklivorsa bu ulkelere savaş açmamız mumkun degil. Mese- le dış kaynaklı, ama ışler bura- da oluyor. Ben Irak Buyukel- çisi'ne de soyledim. Bana PKK terorune destek olmadıklannı söyledı. Nasıl onleyeceksiniz? Bır şekilde kaş çatarsınız. mu- nasebetlennizı kesersımz, ama butun dunya ıle ugraşmaktan- sa şu eşkıyayı kendı ıçımızde bogsak daha ı.vı değıl mı? Kım eşkıya ise onun eli kınlacaktır. Ama bunu yaparken halkın gonlunu alıp, devlete sanlma- sını sağlamak gerekecektır. Stratejimiz budur." Demırel bölgede görev ya- pan guvenlik guçlerının "mus- temleke asken değıl Turk dev- letinin askeri olduğunu ve bol- ge halkının guvenliği için bulunduklanm" söyledı Demırel, konuşmasını yıne Mesut Yılmaz'ın "Daha fazla demokrasi ile bu iş çozulmez" bıçımındekı değerlendırmelen- ne de "Çarenın hukukun us- tunluğu ve demokraside oldu- ğuna ınanalım. Çok demokra- si çare değildir demek doğnı ol- maz. Biz demokrasi istiyoruz" yanıtını vererek tamamladı Demırel kursuden ınerken, ANAP, ve SHP mılletvekıllen de alkışladılar DYP mılletve- kıllen ıse ayakta alkışlarla eş- hk ettıler Bu arada HEP kö- kenlı SHP mılletvekıllennın de Demırel'ı alkışlamaları dıkka tı çektı ANKARA (Cumhuriyet Bu- nnı belırttı rosu) — Başbakan Yardımcı- tnönu, şöyle konuştu- sı Erdal tnonu, "Teror insan- "Terör ile hiçbir sorun ço- hk dışı bu- olaydır. Teröre karşı zulmez. Terore karşı durmak durmak devletin bınnci gorevı- devletin birinci görevidir. Hu- dir" dedı. kumeün birinci odevidir. Hu- Guvenlıkle ılgılı genel görüş- kumet bunu yapacaktır. Bun- mede hukumet adına konuşan dan evvelki hukumetler bu go- tnönu, tstanbul'da ınsanlann revi tam manasıyla yapamadı- bır teror olayında fecı şekilde lar ki, bugun bu sorun bızim ha>atlarını kaybetmelerının karşımızda. Teror çağımızın butun ulkeyı ıstıraba boğduğu- bir hastalıgı olarak ınsanlan ol- nu, herkesı buyuk bır duyarlı- duren, ınsanlann hayabyla oy- lık, buyuk bır tepkı havasına nayan insanhk dışı bir hâreket- soktuğunu söyledı. tnönu, "El- tir. Bu harekete devletin guven- bet boyle olur, masum insan- Hk guçleri en buyuk etkiyle kar- lar, teroristlerin hunharca ha- şı koyacakur. Koymaya devam reketlen sonunda bu kadar fe- edecektir." ci bir şekilde hayatlannı kaybe- derierse, bu masum insanlann başına gelen nedir? Buna kar- şı ne yapılacak, diye herkes bu- yuk bir tepkiye girer" dı>e ko- nuştu Bütun bu olavlar karşısında demokrasi ıçınde çareyı getıre- cek bır hukumet olarak halkın yanında olduklannı kaydeden Inönu, guvenlik, Guneydoğu'- dakı huzursuzluk, bu>-uk şehır- lere yayı'an mutsuzluk ve terör olaylan gıbı çok önemlı sorun- larla karşı karşıya bulundukla- ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın "dış etkenlerın soru- nun çözümünu guçleştırdığı" yolundakı sözlennı de cevapla- yan tnönu, "Bizim nlkemizin butunluğunu korumamız, bi- zim vatandaşlanmızın hepsini mutlu vaşatmamız, dış kon- jonkturlere bağlı bir olay mı- dır? Dışanda birtakım degişik- likler oldu diye biz ulkemizin bntunlugunu konıyamayacak, teroru onleyemeyecek hale mi geleceğız?" dıye konuştu GENEL KURULDAN NOTLAR Demirel koalisyonu kurtardıMEHMET TEZKAN Meclıs'te ıkı gundur ekono- mı ve dış polıtıka konuşuluvor- du, ama gerçek gundem teror- du "Resmı gundem" TV ekra- nından odalara vansıdı, ama "gerçek gundem" gızlı kaldı Genel kurulda ekonomı var- dı, mılletvekıllen kulıste Lıce ve Kulp olavlarını tartışıyorlardı Genel kurulda dış polıtıka vardı, mılletvekıllen Şırnak'ta oldurulen askerlerle, Istanbul1 da bombalı saldırı >apılan Çe- tınkava mağazası ıle ılgılıydı Başbakan, Başbakan Yar- dıması, Içışlen Bakanı, Savun- ma Bakanı TBMM'de sık sık bır araya gelerek olayları değer- lendırdıler Gazetecıler de dış polıtıka goruşmelerıne veterlı ılgıyı gostermedıler Bakanlar dan, genel başkanlardan demeç alma yarışındaydılar Guvenlik konulu genel go- ruşme>e gelındıgınde sınırler gergındı Şırnak ve Istanbul. bardağı taşıran som damla ol muştu TBMM Başkanı Husa- mettın Cindoruk, genel kuru- lun sakın geçmesı ıçın olağa nustu vaba harcadı Partılerın grup başkanvekülerıyle goruş- tu, ıdare amırlenne gorevler verdı Genel kurul oncesı kulısler- de "HEP kokenh* milletvekilleri konuşacak mı, konuşmayacak mı" tartışması vardı Konuşur- larsa ne soyleveceklerdı'' Tepkı ne olurdu 7 Başkanvekıllerı gruplarını tutabılecek mıydı 9 DYP sozcusunden sonra ANAP Iıden Mesut Yılmaz kursuye geldı Ad vermeden HEP kokenlılerı ağır bır dılle suçladı "Başka bayrakla bu kursuye çıktınız" dedı "Bir te- roristin annesının elini optu- nuz" dı>e suçladı Genel kurulda tansıyon gıde- rek yukselıyordu SHP Grup Başkamekılı Şırnak Mılletvekı lı Mahmut Alınak, kursuve gel dığınde tum mılletvekıllen ses sızce bekledıler HEP kökenlı Şırnak mılletvekılı PKK eylem lerını savunacak mıvdı 9 Alınak hukukta 'ıhkak-ı hak' olduğunu belırterek "In- sanlann hak arama yolları ka- panırsa adaletı kendı ellenyle gerçekleştırme yoluna gıder" deyınce DYP ve ANAP sırala rında buyuk tepkı yükseldı Mılletvekıllen sıra kapaklarına vuruvor, Alınak'ın sözlennı ge- rı almasını ıstıyorlardı Yanlış anlaşıldığını belırtırken "tki kardeşimız şehit oldu, biri PKK'lı digeri asker" sozcukle- rı guç bela Alınak'ın ağzmdan çıktı Hatta dığen as " dedı kaldı Oturumu yoneten Yıldı- nm Avcı, Alınak'ın sözlennı kesmıştı Avcı, surenız bıttı dı- ye mudahale ettı, Alınak cum- lesını tamamlamak ıçın çaba gosterdı ama olmadı DYP mıl- letvekıllerı kursuye fırlayarak Alınak'ı ındırdıler Ve bağrış çağrış başladı Meclıs'te AN-\P ve DYP mılletvekılle- rı HEP kokenlılere bağırıyor, Alınak'a buvuk tepkı gösterı- vorlardı Alınak'ın sozlerı kavganın dışında koalısyonun ıkı ortağı SHP ve DYP'vı karşı karşıva getırmıştı Koalısyon çatırdıvor muy-du 9 DYP'lıler "Grubu top- lavalım, boyle yurumez" dı\e bağırırken, Ipşlerı Bakanı Sez gın de Alınak'ın PKK'yı hakh gosterdığını vurguluyor, konuş- masının koahsyon pıotokolune aykırı olduğunu soyluyordu SHP'lı Gurkan ve Karakaş uzun sure DYP'hlerı yatıştır- mak ıçın uğraştılar Olavlar surerken, Meclis'in en sakın kışısı Başbakan Suley- man Demirel'dı Kulıs'te Cev- heri, Kurt, lslamoğlu, Septioğ- lu, Ceyhun ve Sezgin ıle toplan- tı yapan Demırel, 10 dakıka ka- dar da SHP Iıden Inonu ıle baş başa göruştu. Bır sıkıntı mı vardı 9 Koalıs- yon dağıhyor muvdu 9 Demırel'ın ağzından çıkacak cumle çok önemlıydı 7 Tura DYP'lıler lıderlerının tavnnı beklıyordu SHP'lıler de olduk- ça endışelıydL Demırel, "Parlamento bu, parlamento boyledir. Hur kur- su, reaksiyon da olur, soz de. Bunlar olmayan şevler degil" dedı Herkes rahatlamıştı Demırel, olgunlukla karşıla- mıştı. DYP'lıler yatıştırıldı Genel kurul yenıden toplandı Demırel'ın sakın tavn, olay- lan olgunlukla karşılaması, "böyle şeyler olabılir" demesı, ola>ların daha da buvumesını de onledı, koalısvon hukume- tını de kurtardı