Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ARALIK 1991 EKONOMI CUMHURİYET/U
sizlere
sarruf
lemesi
ANKARA (AA)-
MAPİstanbul
illetvekiliBülent
karcah, işsizkalanlara y a
ı işyerini kapatan
ağ-Kur'lulara tasarruf
esintilerinin geri ödenmesi
;in yasa teklifı verdi.
lülent Akarcalı, TBMM
Jaşkanhğına verdiği yasa
ekhfinin gerekçesinde işten
lynlma, işe son verme ve
Lşyeri kapatma gibi
durumlann sıkınülı
dönemler yaratüğıru
belirtti.
Smırticareti
•SARP(AA)- Sarpsımr
kapısının açılmasından
sonra Sovyet
cumhuriyetleri ile ticari
ilişkikrin gitükçe geliştiği
vebuyıhn 11 ayhk
döneminde 10 milyon
dolarhk ithalat ve ihracat
gerçekleştirildiği bildirildi.
Sarp Gütnrûk Müdürlüğü
yetkilüeri. bu süre içinde
Sarp sınır kapısından 6
miîyon dolarlık ithalat, 4
milyon dolarlık da ihracat
yapıldığını söylediler.
Protestohı
senet sayısı
• ANKARA(AA) - Bu
yıhn 11 ayında gcçen yılın
aynı dönemiyle
karşüaştınldığmda
protestolu senetlerin
tutannda yüzde 68.4 artış
kaydedilirken senet
sayısında yüzde 53 azalma
oldu.
Tekstil
görüşmesi
• ANKARA(AA) - Buyü
sona erecek
Türkiye-Avrupa Topluluğu
(AT)Tekstil Anlaşması'na
ilişkin görüşmeler, kota
artışmiktarlannda
anlaşmaya vanlmaması
üzenne ocak ayının ıkıncı
yansınaertelendi. 31
arahkta son bulacak
anlaşma, yenileninceye
kadar yürürlükte kalacak.
General Motors
Türkiye
• Ekonomi Serviâ —
General Motors
CoTporation'ın Kuzey
Amerika'daki maliyet ve
personel azaltıcı
lasarruflannın, General
Motors Türkiye Ltd,
şirketinin de bir parçası
olduğu General Motors
Avrupa teşkilatını
etkilemeyeceği bildirildi.
HalkSigorta
48 yaşmda
• Ekonomi
Servisi
-Halk
Sigorta'nın
48.kuruluş
vıldönümü kutlamalan,
genel müdürlük başta
olmak üzere Adana,
Ankara, Bursa. İzmir,
Kayseri bölge
müdürlüklerinde, Antalya,
Samsun bölge
lemsildliklerinde
kutlanıyor.
EnerjiBakaıüığı
Mtisteşan
Memurun kaderi dört bakanın elinde
Maaş zamım pazartesiye kaklıANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) — Bakanlar Kurulu'nun
dünkü toplantısmda ele alınan
memur maaş zamlanna iüşkin
kesin karar pa2artesi gilnüne
kaldı. Maas zamlanm bekleyen
memur ve emeklilerin kaderini
dön bakan belirleyecek.
Bakanlar Kurulu'nun dünkü
toplantısında konunun ele alın-
dığını soyleyen Devlet Bakanı ve
Hükümet Sözcüsü Akın Gonen,
katsayının pazartesi günü belli
olacağını söyledi. Memur ve
emeklilerin enflasyomm altında
ezdirilmeyeceğini belirten Gö-
nen, maaş zammımn enflasyon
rakanunın üzerinde olacağjnı
söyledi.
Hükümet Sözcüsü Gönen,
Bakanlar Kurulu toplantısmdan
sonra gazetecilerin konuyla ilgili
sorularmı söyle yanıtladı:
"— Katsayı artışının bugün
açıklanması bekleniyordu. Açık-
1992 yıhnda geniş bir düzenle- GÖNEN — Hayır, bu sene
memiz olacak, hükümet progra- uygulanacak olan katsayuar, bu
mına uygun detayîı düzenleme-
fcrimiz gündeme gelecek. Bu ya-
pılacak hesaplamalar ve onlann
tutarhkğını saglamak için pazar-
tesiyi beklemeye karar verdik.
maaş düzenlemesi 92 yılını kap-
sayacağı için 92 hesaplamalan-
rruzla tuıarU olacak.
— Yüzde 42 mi olacak?
GÖNEN — Arkadaşlar, be-
lar Kurulu, Maliye Bakanhğı'run
memurlar Ue emekli ayhklann-
da 1992'nin ilk yarısı için yüzde
20-25, yüzde 25-30, yüzde 30-35
arasmda zam öngören bir dizi
önerisini ete aldı. Ancak, bu
oranlann en düşük ve en yüksek
Üst düzey bürokratlara ödenen tazminatlar yeniden
düzenlenecek, KİT yönetim kurullanndan ikinci maaşı
kesilen üst bürokratların makam tazminatlan arttınlacak.
Memur sendikaları, hükümete toplusözleşme çağrısı yaptı
taıunamasının nedeni, Bakanlar
Kunılu'nda rakatn üzerinde bir
mutabakala varüamamasından
mı lurynaklanıyor?
GÖNEN — Ekonomiyle ilgili
— Bir rakam getdi mi?
GÖNEN — Haliyle, arkadaş-
lanrmzm yaptığı detay çahşma-
lan mevcut Yüzde olarak size şu
anda ifade edebüeceğim bir ra-
kam yok. Memur, emekli kesi-
mini enflasyonun ağır baskısı al-
tında ezdirmeyeceğiz. Enflasyon
rakanunın mutlaka üzerinde
olacak.
— Enflasyon, yü sonu itiba-
nyia yüzde 67 olarak hesaplanı-
yor. Yani katsayı artışı bu raka-
mın altında olmayacak mı?
yarum çok net.
— Enflasyon yûzde 40 olarak
tahmin ediliyor 92 için...
GÖNEN — Hükümet olarak
baştan beri şunu ifade ettik.
özellikle bordrolulann enflas-
yon altında ezilmesini durdura-
cağız. Bu kararlı tutumumuz,
bu memur maaşlarınm tespitin-
de de görülecek. Elimizdeki im-
kânlan, verdigimiz bu ölcü da-
hilinde sonuna kadar kuUanaca-
ğız.
Edinilen bilgiye göre Bakan-
derecelere yansımasmın değer-
lendirilmesi ve getireceği yükün
iyi hesaplanması gerektiği be-
nimsendi. Bu çalışmayı yapmak
üzere Maliye Bakanı Sümer
Oral, Devlet Bakanı Tansu Çü-
ler, Bayındırhk ve İskân Baka-
nı Onur Kumbaracıbaşı ile Tu-
rizm Bakanı Abdülkadir Ateş-
in yer aldıgı bir çalışma grubu
oluşturuldu. Dört bakan, maaş
zammıyla ilgili aynntıh bir ca-
hsma yaparak, katsayı konusun-
da pazartesi günü yapılacak Ba-
kanlar Kurulu toplantısı için ye-
ni bir öneri haarlayacaklar.
Öte yandan, Kamu Çauşanla-
n Platformu, dün Başbakanhk
binası önünde alkışlı protesto
eylemi düzeüleyerek hükümeti
toplusözleşme görüşmelerine
oturmaya çağırdılar. Platformu
oluşturan Tum Sağlık-Sen,
Tanm-Sen, Eğit-Sen, Tüm Bel-
Sen, Dem-Sen, Ankara Maliye
çahşanlan ve SSK çahşanlan,
Başbakanhk önünde Bakanlar
Kurulu dagıhrken alktşla tempo
tuttular. "Bakanı isteriz" diye
bağıran göstericilerden Tüm
Bel-Sen Yönetim Kurulu üyesi
Mehmet Ali Görür'le konuşan
Tansu Çiller ve Sümer Oral, kat-
sayuun pazartesi günü beürlene-
ceğini söylediler.
Bakanlar Kurulu, işletme he-
sabı esasına göTe defter tuttna
hadlerini de arttırdı. Buna göre,
300 milyonluk alt ahş tutan 450
milyon liraya, 360 milyon liralık
satış tutan 400 milyon liraya,
hizmet işlemlerine ait 150 mil-
yon liralık hasılat tutan da 225
milyon üraya yükseltildi.
Çülen ekonomik pakete özel sektörün desteğini arıyor
Paket görüctiye çıkü
• ANKARA (AA) —
Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanhğı Müsteşarlıgı'na,
Hazine ve Dış Ticaret eski
Müsteşar yardırncüanndan
Mahir Barutçu getirildi.
Barutçu, yeni görevine dün
başladı. j
Gecikme zammı
• ANKARA (ANKA) -
Maliye ve Gümrûk
Bakanltğı.kamu
alacaklannda gecikme
zammı uygulamasına
açıklık getırdi. Vadesi 10
Aralık 1988 tarihinden önce
dolan kamu alacaklanna
uygulanan gecikme zamlan
ile bu tarihten önce tahsil
edilebilir hale geldiği halde
ödenmemiş.bulunan
gecikme faizleri asıl borca
ekknmeyecek.
Dış yardımda
Başbakan onayı
• ANKARA(ANKA) -
Başbakan onayı ile
GeHşürmeve Destekleme
Fonu'ndan dış ülkelere
yapılacak gıda, ilaç, petrol
ve sağlık malzemesi gibi
yardımlarda, aynca Yüksek
Planlama Kurulu karan
aranmayacak. Bakanlar
Kurulu'nun, Gelişürme ve
Desteklerne Fonu
kurulması hakkındaki
kararda konuya ilişkin
yaptığı dejaşiklik, Resmi
Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğegirdi.
Ekoaoai Serrtsi — Ekono-
nuden aorumlu Devlet Bakanı
T n a ÇMçr, 15 ocakta acıkla-
nacak sUbilizasyon programını
içeren ekonomik istikrar pake-
tinin son rötuşlannı, iş dünya-
sının temsilcileriyle gerçekleşti-
recegi görüsmelerden sonra ya-
pacak.
Çiller, 31 arahkta hükümete
sunulacagı, 15 ocakta da kamu-
oyuna açıklanacağı beiirülen
ekonomik istikrar paketine son
seklini vermek ve "toplumsal
uzlasma" ortamı yaratmak
amaayla ekonomînin önde ge-
Ven örgütlerinin ve sektörlerinin
temsilcileriyle tstanbul'daki gö-
rüşroe turunu pazartesi günü ta-
mamlayacak. önceki gün İSO
Meclıs toplanusına kaülan Çil-
ler'e Hazine Müsteşar Yardım-
cuı Osman Üssal eşlik ediyor.
Danışmanlannca hazırlanan
Meye göre Çiller ISO'dan son-
r« TÜStAD ve lTO'vu da ziya-
Ekonomiden sorumlu
Devlet BakanıTansu
Çiller 31 arahkta
hükümete sunacağı, 15
ocakta ise kamuoyuna
açıklanacak
stabiüzasyon
programını içeren
ekonomik isükrar
paketinin son
rötuşlarım, iş
dünyasmın
temsilcileriyle
görüştükten sonra
yapacak.
m Erdem Kocapınar ile de gö-
rüşebilecegüü beUrttiler.
ret ederek yöneticileriyle görü-
şecck ve istikrar programına
katküannı isteyecek. Devlet Ba-
kanhgı yetküileri, Çiller'in ts-
tanbul'da bulundugu süre için-
de Dcri Sanayicüeri Deraeği
Baskanı Turgut Koşar, Konfek-
siyon thracatçüan Birliği Başka-
nı Sezer Mavituncahlar, ipnk ve
Hambez Ihracatçılan Birliği
Baskanı Ertekin Ashapoglu ve
Hah Ihracatçılan Birliği Başka-
görüşmelerimn yanı
sıra teknik duzeydeki toplantı-
lan ise Onaaa ÜBsal yürütüyor.
Devlet Bakanlıgı yetküileri,
stabilizasyon programının
"gürnltüsiiz" uygulanabilmesi
ve toplumun degişik kesimleri-
nin desteğini alabiknek için bu
görüşmelerin zorunlu görüldü-
ğünü belirtiyorlar. Eylül'den
sonra enflasyonu hızla asagıya
çekmeyi ve 1992 yıh büyüme hı-
zını yüzde 5'e yükseltmeyi he-
defleyen programın yürütülebil-
mesi için uzun vadeli desteğe ge-
rek duyduklannı belirten bir
yetkili, "Bo anuçla, saytn ba-
kan istişari nitetikU sosyal ve
ekonomik konseyin oluşturnl-
ması flkrini destekliyor. Scktör
temsilcilerinin yanı sıra sendika-
cüarta da görüşerek saglanacak
dcstegia tabanını genişletmek
istiyor" dedi.
URETİCÎLER ZEYTİNYAĞININ TAYDALARINI'SAJTYORLAR
Zeytinyağı sever misiniz?
CEYİL ÖZMEN
Zeytinyağı üreticileri, zeytin-
yagını yeniden yaşama geçirme
savaşımı veriyor. Gekneksel
Türk mutfak kültüründe önemli
bir yeri olan zeytinyağmın unu-
tuhnaya yüz tuttuğunu belirten
üreticüer, bir dizi kampanyayla
zeytinyagını yeniden gündeme
getirme çabasmda.
Ayçiçekyağı ve margarine ye-
nik düşen zeytinyağının heT ge-
çen yıl tüketiminin azalmasm-
dan yakınan üreticiler, dünyada
en çok zeytinyağı üreten beş ül-
keden biri olan Türkiye'de kişi
başuıa düşen yıllık zeytinyagı tü-
ketimmin 1 litreye varmadığım
beürtiyorlar. Üreticüer, Yunanis-
tan'da ise bir kişinin yılda orta-
lama 12 litre kadar zeytinyağı
tükettiğini söylüyorlar.
Resmi rakamlarla, Türkiye'de
1%7 yılındaki kişi başına 4 lit-
re olan yılhk tüketimin, 70'lerde
2 litreye; 80"krde 1.6 litreye ge-
riledigi ve nihayet son 4 yıhn or-
talamasınm da 0.8 h'treye kadar
düştüğü beürtiliyor. Ureticiler
özellikle genç nesüler tarafından
tanmmayan zeytinyağını yeniden
gündeme getirmenin yollarını
aramaya başladüar. 15 aralıkta
basın yoluyla bir tanıtım kam-
panyasını başlatan Komili yetki-
üleri, hedeflerinin 'modera ve
saglıkla yaşam tamna karşıuk
düşen bir ttrün' olarak nheledik-
LOKAHTAaBAR 130 21 87 • 14C 84 74
SEVİNGÜL BAHAD1R
ve
ÜMİT KUZER
Çarş.-Perş.-Cuma-C.tesi
Mualllm Nacl Cad. 71/3 Ortaköy Ted: t6O 51 99
f
"W*/LB/\Ş/ PROGRAMI
tjl • ÇarU Shoıv
* Rasitn Öztekin &DetnetAkbağ
* Gündoğarken
AmbianceBAR
Rezervasyon: 358 18 70 . 358 49 30
l K E Ç İ >
ARTIK
TAD1NI UNUTTUGUMUZ
NEFtS OSMANU
EV YEMEKLERİ
FİGEYRA'DA
HER Ç A R Ş . v e PAZAR
A Ç I K B Ü F E
PAZARTESİ HARİÇ HER GECE
SERDAR & G1TAR1
SIZLERLE
18.OOQS.OO
TeyrtMye 8ostan so» Wo- i î 161 as 07
kri zeytinyağımn bu yönünü
vurgulayarak tüketimi arttırmak
olduğunu behrtiyorlar.
Bu arada kuruluş amaçlan
arasmda 'dünyadaki zeytinyağı
üretim ve tüketiminin. özellikle
tüketimi arttırarak dengelenme-
si' maddesi yer alan Uluslarara-
sı Zeytinyağı Konseyi'nin de ge-
çen yülarda Türkiye'de tüketi-
mi arttırmak amaayla bir kam-
panya başlatmak istediği, ancak
her yıl farkıl bir ülkedc gerçek-
leştirüen bu kategorik tamtım ve
promosyon kampanyasınm,
zeytinyağı üreticikrinden yeterli
ünansal desteğin gelmesi üzeri-
ne sonucsuz kaldığı belirtiliyor.
Komili Ürün Müdürü Sinan
Ceylan, Uluslararası Zeytinyağı
Konseyi'nin varolan potansiyeli
değerlendirmek üzere Türkiye-
yi kendiliğinden seçtiğini söylü-
yor. Ancak, kendikri ve Tariş
haricindeki üreticilerden katıhm
sağlanamaması üzerine o yllki
tanatımın başka bir ülkede ger-
çekleştirildigini belirten Ceylan,
"Türkiye çok böyükbir fırsatı
kaçırdı. Benzeri bir kampanya-
nın yürütnldügü ABD'de kam-
panya başladığı zaman 20 bin
ton olan zeytinyağı ithali, iki yü
içinde 97 bin tona ulaştı. Aynı
kampanvayla Turidye'deki töke-
tim arttınlsaydı, üretim dolayı-
sıyla ihracat da artardı" diyor.
Boru hattı
gündemde
ANKARA (AA) - lrak-
Türkiye petrol boru hattınm
şubat ayında yeniden açıl-
ması ihtimali belirdi.
lrak'ın BM Güvenlik
Konseyi'nin 1.6 milyar do-
larlık petrol satışına izin ve-
ren karannı reddetmesinden
sonra, Irak Petrol Bakanı'-
nın geçtiğimiz günkrde
"BM kararları çerçevesinde
petrol satmaya hazır oldukla-
rını" açıklaması üzerine göz-
ler, gelecek ay Viyana'da ya-
pılacak görüşmekre çevTİldi.
Irak, 6-7 Ocak 1992 tarih-
krinde BM heyeti ile Vi-
yana'da yapacağı görüşme-
lerde. "V.6 milyar- dolardan
fazla petrol satışına izin veril-
mesini" isteyecek.
Irak'ın bu isteğinin olumlu
karşılanması durumunda,
lrak-Türkıye petrol boru
hauının açüışı, en iyimser
tahmınk şubat ayı başında
gerçekkşebikcek.
Irak Petrol Bakanı Osama
Abdulrezzak El-Hiti, bir süre
önce BM'nin Irak'ın petrol
satışına ilişkin karannı yeni-
' den incekmesi gerekügini
belirterek "1.6 milyar dolar-
hk petrol satışı Irak'ın ihti-
yaçları için yeterli olmaz. Vi-
vana'da yapacağımız göröş-
melerde en azından 2.4 milyar
dolarlık petrol satışına izin
verilirse bunu kabul edebili-
riz" şeklinde açıklamalarda
bulunmuştu.
Buğday ve
unazam
ANKARA (AA) — Toprak
Mahsulleri Ofısi (TMO), buğ-
day ve arpa satış fiyatlarma
ortalama yüzde 17 oramnda
zam yaptı.
TMO, daha önce buğday ve
arpa fiyaüarına 20 aralık cu-
ma günü zam yaptı. Ancak te~
davi amaayla yurtdışında bu-
lunan Tanm ve Köyişleri Ba-
kam Necmettin Cevheri dö-
nünceye kadar zammın uygu-
lanmamasını istedi. Bakanın
onaylamasından sonra, ofis
dünden itibaren zamlı fıyattan
satışlara başladı.
Edinilen bilgiye göre yeni
ayarlama sonrası, daha önce
814 lira olan birinci grup ek-
meklik buğdayın kilogram sa-
tış fıyatı 960 liraya çıktı. 803
lira olan 2. tip ekmeklik buğ-
dayın kilo fiyatı 939 liraya, B
Grubu 1. tip ekmeklik buğda-
yın fıyaü da 793 liradan 928 li-
raya çıkn. Beyaz arpanın fıyatı
653 liradan 757 üraya, siyah ve
çakır arpanın satış fiyatı ise
618 liradan 717 liraya yüksel-
tildi.
SEVtMGÖRGÜN
Yeni yılda
sevgilerimizle
YTLBÂŞINÜA
KEDÎ BAR'DA
Sımrsız yerlı ıçki tKO Vöahıh
60.000.- T.L
SULTAN SOFRASl'NDA
Çok zengm menu, sınıtaz yerlı ıçki
IKDV tish,i)\4fi3XXi.l.L
1. Cad. No: 17/A
Te(: 163 32 34» 165 13 85
MODAHAN
c«nb>fasıl •*
•. ^MX I
Alt tarafı meyhane!..
Ama içinizdeki çeytanı
uyandırıyor.
Moda Caû No 239 Tel 3*5 84 ?4J«9 12 01
BEYAZŞARABINYENİ AD1
VİLLANEVA'89
PİYASAYAVERİLDİ
Şarapseverlere üstün
kaliteli ve farklı
seçenekler sunmayı
ilkeedinmişDOLUCA,
bu yıl ortalanndapiyasaya
verdigiVİLLANEVA'88'in
göıdügü büyük ilgiden
kıvanç duymaktadır.
DOLUCAşimdide
VİLLANBVAWu
gerçek şarapseverlerin
beğenisine sunuyor...
5^RA.BIMZ^ ^D1VLA 15TEYİN
ÜOLUCAY I L L A R B O Y L l s C A
Liberal Ekonomi
İktisadi düşünce a^ımı olarak liberalizm, devtetin, kili-
senin ve loncaların iktisadi taaliyet ûzerindeki aşırı dene-
timine ve kısıtlamalanna tepki olarak ortaya çıkmış ve
18'ihci ve 19'uncu yüzyıllarda başta İngiltere olmak üze-
re, Avrupa ülkelerinin sanayileşmesi için gerekli ortamı
sağlamışttr.
überal ekonominin kuramsal yapisını klasik iktisat te-
orisi açıklar. Bu düşünce ststeminde "ideal siyasal düzen",
"bekçi" devlettir. "İdeal ekonomik düzen" tam rekabet pi-
yasaiarıdır. Tam rekabet koşullarında, piyasada kişisel çı-
kariarı doğrultusunda serbestçe karar alan tüketiciler ve
üreticiler, hern kendi refahlarının hem de toplumun refa-
hmın yüksek bir düzeyde gerçekleşmesini sağlar.
Oysa, piyasada tam rekabet koşullan, bu dönemde da-
hi, her zaman gerçekleşmediği gibi devlet, bekçilik göre-
vinin dtşına çıkarak, piyasaya müdahale etmiştir. O gü-
nün mutlakiyetçi siyasal düzenleri ve sadece mülk sahip-
lerine oy hakkı tanıyan sınırlı demokrasiterinde, bu mü-
dahale, sermayedann ve rantiyenin lehine olmuştur.
Ancak, sanayileşmenin, iktisadi yapıda meydana ge-
tirdiği tekelleşmenin yaygınlaşması, yönetim ve müikiye-
tin birbirinden ayrılması, gelir bölüşümündeki tarklann art-
ması gibi önemli değişiklikler ve bu gelişmelerin bir so-
nucu olarak ortaya cikan 1928 bunalımı, devletin piyasa-
ya müdahalesini meşrulaştırdığı gibi müdahalenin ama-
cının ve yönünün degişmesine sebep olmuştur. Devlet,
piyasa ekonomisinin işleyişinden kaynaklanan aksaklık-
ları ve eşitsizlikleri gidermek amacı ile piyasaya müda-
hale etmeye başlamıştır. Bu gelişmede, demokratik dO-
zenin ve demokratik haklann yaygınlaşması da önemli rol
oynamıştır.
Türkiye'mngerçekten
"çağıyakalamast"
isteniyorsa, piyasa
ekonomisini düzenieyen
kuraivepoiitîkaiann
amacıtoplumunrefahını
yükseltmekolmalıve
iktisatpolitikasıUeilgiH
karariar çağdaş
demokrasiningereklerine
uygunbir şekilde
beUrtenmelldir.
Son yıllarda İngilte-
re, ABD ve diğer bazı
ülkelerin yanı sıra
Türkiye'de de 19'un-
cu yüzyıl liberalizmi-
ne bir dönüş yaşandı,
fakat bu ülkelerin hiç-
birinde başarılı ola-
madt, çünkû bu uy-
gulama çağın sosyal,
ekonomik ve siyasal
koşullan ile çeli-
şiyordu.
Liberalizm ile eş
antamlı kullanılan "pi-
yasa ekonomisi" ve
"serbest piyasa eko-
nomisi"nden vazge- — — ^ — — — — ^ — — — — — .
çip vazgeçmemek, bugûn de Türkiye'nin siyasal günde-
minde önemli bir tartışma konusudur. Oysa, Türkiye'de
her zaman piyasa ekonomisi vardı ve piyasa ekonomisi
1980'den evvel de sonra da serbest olmamıştır. 1980'den
evvelki dönemle, sonraki dönem arasındaki tark, 1980'den
sonra müdahalenin gelişigüzel yapılması ve piyasaya mü-
dahalede iktisadi gelişme, fiyat istikran, işsizliğin gideril-
mesi gibi toplumsal amaçların aleyhine bazı grupların,
hatta kişilerin refahının öncelik kazanmasıdır. Liberal eko-
nomik politikalar ismi altında yapılan bu uygulamanın eko-
nomik ve sosyal maliyeti çok yüksek olmuştur. Birikimli
bir kronik enflasyonist süreç başlamış, küçültme çabala-
rı sonucu kamu kesimi etkinliğıni büyük ölçüde yitirmiş,
* gelir bölüşümü bozulmuş, yatırımlar azaJmış, büyüme hızı
düşmüş, dış borç yükü 50 milyar dolara, iç borç yükü 100
trilyon TLye yükseltmistir.
Günümüz ekonomilerinin belki de en önemli özelliğ»,
giderek artan uzmanlaşma ve işbölümü sonucu, iktisadi
ilişkilerin büyük yoğunluk kazanması ve kişi, firma, sek-
lör ve hatta ûlke çıkarlannın birbirine bağımlı hale gelme-
sidir. Bu koşullarda belirli kişilerin ve grupların retahını top-
lumun diğer kesimlerinden bağımsız olarak değerlendir-
meye imkân yoktur. Bazı grup ve kişiler, devletin olanak-
lanndan yararlanıp maliyetini diğer gruplara yükleyerek
kendi refahlannı arttırma imkânına sahip olabilirler. An-
cak, bu koşullarda, kazançları uzun sürmez.
Günümüzde demokrasi anlayışı da değişmiştir. Temel
hak ve özgürlükler sosyal ve ekonomik hak ve özgürtük-
leri de içermektedir. Toplumun bütün bireylerine sosyal
ve ekonomik hakları kullanabilme tırsatının venlebilmesi
için bunu engelleyen eşitsizliklerin ortadan kaldınlması
gerekir.
Çağdaş demokrasi anlayışında, "uzlaştıncı" devlet sos-
yal ve ekonomik haklann kulianüması için gerekli özgür-
lük ortamını yaratmakla yükümlüdür.
Türkiye'nin gerçekten "çağı yakalaması" isteniyorsa, pi-
yasa ekonomisini düzenieyen kural ve politikaların ama-
cı toplumun refahını yükseltmek olmalı ve iktisat politika-
sı ile ilgili karariar çağdaş demokrasinin gereklerine uy-
gun bir şekilde belirlenmelidir.
Prof. Dr. SEVİM GÖRGÜN, htanbul Üniversitesi
İktisat Fakültesi öğretim üyesi.
T.C.
KADIKÖY 3. ASLtYE CEZA MAHKEMESt
Esas No: 1991/5ÎC Karar No: 1991/926 C.Sav.No: 199V/4178
Hâkim: Kenan Altmışdört 16062
C.Savcısr. Doğan Kaptan 2U76
Kâtip: Elvan Demirkaynak
Davacv. K.H.
Müdahil. Utanbul Defterdarnjı.
Vekili: Av. Nalan Oral: tstanbul Muhakemaı Müdürlü|ü'ne
izafeten. .
Sanık: Ahmet Ayjçün AUo|lu: Hasan oğlu, Fatma'dan olma, ls-
tanbul 1954 D.lu htanbul Fatih Küçükmustafa Köyü cilt: 048-02 sa-
hife: A6 ve hane: 146'da nüfusa kayıtiı Kadıköy Oto Sanayi Sitesi
A blok no: 1 Seda Büfe sahibi, evlv üç çocuklu, okuryazar, setbest-
çâlışır Islam T.C. tebaal».
Suç: Vergi Usul Kanunu'na muhalefet.
Suç tarihi: 28.2.1991 ^#
^
Yukanda açık hüviyet yazıh sanığa isnatlanan suçtan ötürû hak-
kında yapüan açık muhakeme sonunda;
Sanık hakkında iki defa ödeme kayıt cdici cihaz kullantnamak su-
reıiyle 213 sayüı yasanın 360. maddesi uyannca cezalandırılması için
dava açıldığı, sanık hakkında yapüan durusma sonunda, sanığın iş-
yerinde iki defa ödeme kayıt edicî cihaz kullanmadığı ve bu hususta
dosyada mevcut iki adet zabıt tanzim edildiği, zapun aynı sene için-
de otduğu 12.7.1990 ve 16.2.1990 tarihlerini taşıdığı, bu itibarla sa-
ıu|a isnat edilen iki defa ödeme kayıt edici cihaz kullanmamak
sutetiylefişivermedi^ hususundaki isnat dosyada mevcuı zabıtlar,
idare yanlan ve samğın ikranndan anlaşılmıştu.
HÜKÜM:
Açıklanan sebeplere binaen;
İsnat edilen suçtan saıu&n hareketine uyan 213 sayüı yasanın 360.
maddesi uyannca suçun isleniş sekli, saruğın durumuve dosyada mev-
cut zabıtlar nazara ahnarak sanığın takdiren bir ay süıe ile hapis ce-
zası ile cezalandınlmasma ve bu kadar sure ile ticaret, sanat ve meslek
iaasından mahrumiyetine, sanığın duruşmadaki hali lehine kabul edi-
lerek sanığa verilen ceza TCK'nın 59. maddesi uyannca cezaıun 1/6'sı
indirilerek yirmi beş gün süre ile hapis ve bu kadar süre Ue ticaret,
sanat ve meslek icrasından mahrumiyeıine, saıuğa verilen ceza mud-
det iüban ile 647 sayılı yasanın 4. maddesi uyannca beher günü suç
tarihi itibarı Ue sanayi sektörü için belirlenen asgari ücretin bir aylık
tutannın yansı olan beher günü yüz on iki bin beş ytiz liradan iki
milyon sekiz yüz on iki bin beş yüz Hra ağır para cezası ile cezalandı-
nlmasına, para cezasının miktan'itibarı ile takside bağlanmasına yer
oltnadıgına, karann kesinleştikten sonra masrafı sonradan hüküm-
lüden tahsil edilmek sureti ile Istanbul'da neşredilen bir günlük ga-
zete ile ilan edilmesine, mahkeme masrafımn sanıktan tahsiline,
müdahale tarihi itiban ile 250.000 lira vekâlet ücretinin samktan alı-
narak mudahile verilmesine.
Sanık ile müdahil vekilinin yüzüne karşı C.Savcısımn huzuru ile
talebe uygun olarak Yargıtay yolu açık olmak üzere alenen okunup
amatıldı. 3.12.1991 t ^ . 4 7 U ) 2