Katalog

26 ARALIK 1991 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/U Dağılan Sovyetler Birliği'nin lideri: Görevimden hem umut hem de kaygıyla ayrdıyorum ..Ye Mihail Gorbaçov istifa etti Dıs Haberler Servisi SSCB'nin dağılmasıyla birlikte, devlet başkanlığı unvanını 'fiilen' yitiren Mihail Sergeyeviç Gorbaçov, dün görevinden "resmen" istifa etti. Gorbaçov'un devlet başkanı olarak elinde bulundurduğu yetkilerin büyük bölümü Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin'e geçti. 20. yüzyıla damgasını vuran liderlerden biri olan ve "tarihi degistiren adam" olarak anılan Gorbaçov, bundan sonraki yaşamında "emekli devlet başkanı" statüsünde yaşayacak. Gorbaçov'a 4000 rublc, emekli aylığı bağlanacak ve eski devlet başkanı, devlete ait iki evde ikamet edecek. Gorbaçov ayrıca, devlete ait iki otomobili kullanma hakkına sahip olacak ve 20 koruma görevlisi bulunacak. Gorbaçov, günlerdir beklcncn istifasını, dün Moskova televizyonunda bir konuşma yaparak açıkladı. Gorbaçov, rahat bir ifadeyle yaptığı konuşmada, şunları söyledi: "Görevimden, hem kaygı, hem de umutla aynlıyorum. llkelerime ve savundugum diişüncelere hâla baglıyım. SBKP Genel Sekreteri olarak reformları başlatınaklansa, kendi iktidarımı koruma yolunu seçmemiş. olmaktan dolayı bir kez bile pişmanlık duymadım. Halklann bagınvsızlık ve egemenliklerini her zaman destekliyorum, ancak olaylann seyri devleti parçalanma noktasına getirmistir. Hâlâ, ülkenin birligini ve devletin birligini savunuyorum." Ajanslar, Gorbaçov'un son sözlerinin, ad belirtmemesine karşın, Yeltsin'e karşı bir eleştiri olduğunu beliı tiyorlar. Gorbaçov'un, 20 dakika süren konuşması süresince Yeltsin'e destek vereceğini söylememesi dikkat çekti. Gorbaçov, sözlerini şöyle sürdürdü: "1985 yıhnda iktidara geldigim sırada, iilke, idarekumanda sistemi yüzUnden çıkmaza saplanmıstı ve militarizme hizmete nıahkum edilmişti. Devlet çökme noktasına gelmişti. Tarihsel reformların vazgeçilmezligine o gün nasıl inanıyorsam, bugün de aynı şekilde inanıyorum. Başlatılan reformlar, toplumda acılara yol açtı ve gerginliklere neden oldu. Öte yandan, bu reformlar sayesinde ülkede öıgür secimler yapıldı, totaliter sisteın yıkılıdı ve basın, din o/.gurlugu yerleşti. Aynı zamanda uluslararası iliskilerde soguk savaş sona erdi. Bu gelismeler, muhafazakârların yogun tepkilerine yol açtı. Bu tepkiler nedeniyle, reformlarda zaman kaybedildi. Bunalını, agustos darbesiyle çıkmaza girdi. Alma Ata toplantısıyla çözülme başladı. Şu anda, demokratik kazanımların korunması büyük önem lasıyor." Gorbaçov'un istifasıyla birlikte, daha önce elinde bulundurduğu yetkilerin büyük bölümü Yeltsin'e geçti. Gorbaçov, istifasının ardından nükleer silahları ateşleyecek mekanizmayı Yeltsin'e devretti. 4.5 sayfahk istifasını imzaladıktan sonra CNN'e de bir demeç veren Gorbaçov, taktik hatalar yaptığmı, ancak stratejisinin doğru olduğunu bildirdi. Bu arada Bağımsı/ Devletler Topluluğunu (BDT) oluşturan 11 cumhuriyetin liderlerinin, Sovyet lideri Gorbaçov'a aylık 4.000 ruble emeklilik maaşı verilmesini kabul ettikleri bildirildi. Interfa* Ajansı'na göre ise Gorbaçov'a, "Bağımsız ülkelerden oluşan topluluğun yaşaması ve devam etmesi için hülun etkinligimi ve elimdeki fırsatları kullanacagım" dedi. Saddam affetti • ERBİL (AA) Irak'ta, Saddam HUseyin yönetiminin, çoğunluğu siyasi tutuklu olan 2300 Arap ve Kürt asıllı tutukluyu serbest bıraktığı bildirildi. Serbest bırakılan tutukluların Reuter Ajansı'na yaptıkları açıklamaya göre Bağdat yakınlarında bir hapishancde bulunan 1900 Arap ve 400 Kürt, hafta sonunda salıverildi. Kürdistan Demokratik Partisi yetkililerinden Hoşyar Zebari, tutukluların salıverilmesi konusunda yaptığı açıklamada, Saddam'ın bu hareketini, "Kürt liderlerle barışçı bir diyaloğa girmek istediğinin bir göstergesi" olarak yorumladıklannı kaydetti. TEPKILER Dünyadan GorbFye ovgü Başbakan Süleyman Demirel, Gorbaçov'un istifasını "siyaset bu" diyerek değerlendirdi. ABD Başkanı Bush, "Gorbaçov, tarihsel değişimler gerçekleştirdi" dedi. Dış Haberler Servisi Dağılan SSCB'nin Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un istifası, dünyada geniş yankı uyandırdı. Başbakan Süleyman Demirel, "Siyaset bu. Gorbaçov ile birlikte çöken komünist imparatorlugudur" dedi. ABD Başkanı George Bush da Gorbaçov'u, "SSCB'de tarihi degişimleri gerçeklestiren lider" olarak tanımlayarak Rusya'yı SSCB'nin devamı olarak gördüklerini söyledi. Ingiltere Başbakanı John Major da "Gorbaçov, tarihin gidişini degiştirdi" dedi. Gorbaçov'un istifasıyla ilgili olarak liderlerden gelen tepkiler şöyle: • Süleyman Demirel: Gorbaçov, iki yıl önce Nobel Barış Ödülü almıştı. İki yıl sonra bir kutup yıldızı söndü. Siyaset bu. Sovyet Imparatorluğu dağılmıştır. Olay, Gorbaçov olayı değildir, çöken komünist imparatorluğudur. SSCB'nin yerini Bağımsız Devletler Topluluğu almıştır, ancak herkes Rusya'nın SSCB'nin yerini aldığma kanidir. • George Bush: Gorbaçov'u, SSCB'de tarihsel degişimleri gerçeklestiren lider ve ülkeyi reformlara açan insan olarak selamlıyorum. Bundan sonra, SSCB'nin devamı olarak Rusya Federasyonu'nu görüyoruz. (Gorbaçov, istifa etmeden önce Bush'u arayarak nükleer silahların ateşleyecek mekanizmanın Yeltsin'de olduğu konusunda bilgi verdi.) • John Major: Gorbaçov, tarihin gidişini degistirdi. Tarihi değiştirme şansı, çok az kişiye tanınır. Bugün ne olursa olsun, Gorbaçov'un tarihteki yeri kesindir. Gorbaçov'un, ABD başkanları Reagan ve Bush ile gerçekleştirdikleri, kesinlikle dünyayı daha güvenli bir yere getirdi. SSCB'nin demokrasiye yönelmesi, onun bıraktığı en büyük gerçektir. • Hans Dietrich Genscher (Almanya Dışişleri Bakanı): Gorbaçov'a iki Almanya'nın birleşmesini sağladığı ve demokrasi yolunu açtığı için teşekkür ediyoruz. Gürcü başkana ^feltsin'den darbe Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, dört gündür Zviad Gamsahurdia yanhlarıyla muhalifler arasında kanlı çatışmaların yaşandığı Gürcistan'ın, Bağımsız Devletler Topluluğu'na kabul edilmeyeceğini açıkladı. Dı? Haberler Servisi 11 eski Sovyet cumhuriyctinin oluşturduğu Bağımsız Devletler Topluluğu, geçen pazar gününden bu yana Devlet Başkanı Zviad Gamsahurdia yanhlarıyla muhalifler arasında kanlı catışmalar yaşanan Gürcistan'ı gözden çıkardı. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Gürcistan'ın, insan hakları ihlalleri nedeniyle topluluğa kabul edilmeyeceğini açıkladı. Bu arada, GUrcistan Dışişleri Bakanı Murman Omanidze, Gamsahurdia karşıtlarının dUn öğleden sonra ateşkes ilan ettiklerini söyledi. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, dün Rusya Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada, Gürcistan'da ve bu cumhuriyete bağh olan Güney Osetya özerk Bölgesi'nde meydana gelen insan hakları ihlalleri nedeniyle, Bağımsız Devletler Topluluğu'na katılan 11 cumhuriyetin, Gürcistan'ı aralarında istemediklerini söyledi. Topluluğa katılan cumhuriyet liderlerinin bu kararı ortak aldıklarını belirten Yeltsin, Gürcistan'daki iç çatışmalara müdahalede bulunmamaya da kesin kararlı olduklarını açıkladı. Yeltsin, bölgede bulunan Kızılordu ve eski Sovyet İçişleri Bakanlığı birliklerini de yakında geri çekeceklerini söyledi. Gürcistan'da geçen pazar günü çatışmaların patlak vermesinin ardından, Devlet Başkanı Zviad Gamsahurdia'nın isteğiyle Gürcü liderle bir telefon görüşmesi yapan Yeltsin, yine insan hakları ihlalleri nedeniyle, Gamsahurdia'nın yüz yüze görüşme önerisini reddettiğini açıkladı. Gürcistan'a bağlı olan, ancak Jtusya'ya bağlı Kuzey Osetya özerk Bölgesi ile birleşmek için çaba gösteren Güney Osetya Özerk Bölgesi, Rusya ile Gürcistan arasındaki en önemli anlaşmazlık konularından birini oluşturuyor. Gözlemciler, Rusya lideri Yeltsin'in, GUrcistan'a karşı bu çıkışını, Güney Osetya konusundaki sürtüşmeye dayandırıyorlar. Başkent Tiflis'te geçen pazar gününden bu yana meydana gelen şiddetli çatışmalar dün akşam saatlerine kadar olanca şiddetiyle sürerken, Dışişleri Bakanı Murman Omanidze, Sovyet TAS Ajansı'na yaptığı açıklamada, muhalefet birliklerinin akşama doğru ateşkes ilan ettiklerini söyledi. Dışişleri bakanının açıklamasına göre, Devlet Başkanı Gamsahurdia'yı devirmek amacıyla, Gamsahurdia ile 1000 kadar yandaşının sığmdığı parlamento binasına saldıran nıuhalif birlikler, devlet başkanmın çağrısıyla başkent Tiflis'e gelen hükümet yarilısı güçlerin kente Ermeni militanların bir Azeri köyüne düzenledikleri baskında 20 Azerinin öldüğü bildirildi. Azerbaycan haber ajansı girmeleri üzerine ateşkes ilan et100 Ermeni militanın öldürüldüğünü öne sürdü. Bağımsız Interfaks ajansı ise saldırıda 1 Azerinin öldüğünü duyurdu. tiler. Devlet Başkanı Zviad Gamsaaracılığıyla, Azerbaycan çocuğun açılan ateş sonucu hurdia ise parlamento binasınDış Haberler Servisi Azerbaycan'ın Azerbaycan haber ajansı (Irada), Cumhurbaşkanı Ayaz Muttalibov ile öldürüldüğünü duyurdu. Karabağ'da önceki gece boyunca süren dan telefonla Reuter Ajansı'na Dağlık Karabağ bölgesinde Ermeni Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter verdiği demeçte, Batılı Ulkelere, bugüne kadar 100 kişinin öldüğü çatışmalarda 100 Ermeni militanın militanlar, Meşeli adlı Azeri köyüne Petrosvan arasında bir anlaşmaya bildiriliyor. öldürüldüğünü bildirdi. Ajans, köye kuşatmanın kaldırılmasında geniş caplı bir saldırı düzenlediler. varılmıştı. düzenlenen saldırıda da 20 Azerinin yardım etmeleri çağrısında buDağlık Karabağ'da, Azeriler ile Azerbaycan Haber Ajansı saldırıda lundu. Ibngiz Sigua yönctiminErmeniler arasındaki çatışmalar, Petrosyan, Karabağa'daki 100 Ermeni ile 20 Azerinin öldüğünü yaşamlarını yitirdiğini duyurdu. deki muhalifleri "suçlular" şeközellikle son iki yıl içerisinde artarak Azeri köylerine yapılan saldınlarla bildirdi. Azerbaycan İçişleri Bakanlığı Azerbaycan İçişleri Bakanlığı ise Ermenilerin Meşeli köyüne linde nitelendiren Gamsahurdia, sürüyor. Dağlık Karabağ'ın Ermenistan yönetiminin ilişkisinin ise ölü sayısını 20 olarak verdi. düzenledikleri saldırıda, aralarında aslında muhalefetle diyaloğa çoğunluğunu oluşturan Ermeniler, bulunmadığını söylüyor. Bu arada AFP'nin haberine göre Ermeni çocuk, yaşlı ve kadınlann bulunduğu Ermenistan'a bağlanmak istiyorlar. girme yanlısı olduğunu, ancak Rusya Federasyonu Devlet Başkanı militanların önceki gün Dağlık 20 kişinin öldüğünü açıkladı. muhalefetin kendisinin istifa etDağlık Karabağ, şu anda yönetim Boris Yeltsin dün bir açıklama Karabağ'daki Meşeli köyüne Bağımsız Interfaks ajansı da Meşeli mesini şart koştuğu sürece onolarak Azerbaycan'a bağlı bulunuyor. yaparak Karabağ'daki ve düzenledikleri saldırı sonrasında, köy köyündeki çatışmalarda 1 Azeri'nin larla görüşme masasına oturmaAzerbaycan, Dağlık Karabağ'ın özerk Azerbaycan'daki Sovyet askerlerinin çevresinde Ermenilerle Azeriler öldüğünü 12 Azerinin de yacağını söyledi. statüsünü bu ay başında kaldırmıştı. geri çekilmeye başlandığını bildirdi. arasında çaüşma çıktı. Ajans, yaralandığını bildirdi. TASS, Meşeli Karabağ'da barışın sağlanması Yeltsin, Karabağ'dan 700 askerin çatışmaların, dün sabaha kadar Gamsahurdia, dün Birleşmiş köyündeki çatışmalara değinmediği yolunda Rusya Federasyonu Devlet önceki gün çekildiğini kaydetti. sürdUğünU belirtirken ölü sayısı Milletler'e de bir mesaj göndehaberinde, Dağlık Karabağ'daki Başkanı Boris Yeltsin ve Kazakistan Ermenistan, Karabağ'daki Sovyet hakkında Azeri kaynakların çelişkili rerek, Gürcistan'ın bağımsızlığıAdvur adlı Ermeni köyünde 5 Ermeni lideri Nursultan Nazarbayev'in askerlerinin çekilmesine karşı çıkıyor. nın tanınmasını istedi. haberler verdiğine dikkat çekti. GüRClSTAN Cezayir'de sandık başı • Dıs Haberler Servisi Cezayir halkı, ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1962 yıhndan bu yana ilk kez bugün genel secimler için sandık başına gidiyor. Seçimde, fslamcıların liberal partilere göre büyük bir Ustünluk sağlamaları ve 30 yıllık Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) iktidarının son bulması bekleniyor. 13 milyon seçmenin oy kullanacağı secimler öncesinde Devlet Başkanı Şadli Bincedid, demokrasi sürecinde sonuna kadar gitmeye kararlı olduğunu açıkladı. 'Ifeni Davos' tartışınası • ATtNA (AA) Başbakan Süleyman Demirel'in Yunanistan Başbakanı Konstantin Mitsotakis ile Davos'ta bir araya gelmeleri halinde, bu görüşmenin, "1989 yılındaki OzalPapandreu görüşmesine benzemeyeceği" öne sürüldü. Dağlık Karabağ, kan gölü So§yalist Parti otele yerleşti • SOFYA (AA) Bulgaristan'da, 13 ekim seçimleri ile ilk defa ana muhalefcte düşen Sosyalist Parti parlamentonun, eski Komünist Parti'nin devamı niteliğindeki kuruluşların mallarının devletleştirilmesi kararı gereğince Sofya'daki merkez binasını dün terk etti. Sosyalist Parti tarafından düzenlenen basın toplantısında, partinin yüksek kurulu, yürütme komitesi ve basın merkezinin şimdilik 'Avrupa Palas' otelinin iki odasında faaliyet göstereceği açıklandı. Beko yılbaşı Yılbaşında sevdiklerinize, onları gerçekten sevindirecek degerli bir armağan verin... Beko dünyasının küçük ev aletlerinden birini hediye edin. Yeni yılları sevinçle dolsun, B^ • dünyalar onların olsun. Dcraı BCBBIHII Birdünyamarkasıdır \ A KKOTİCAI«TM l»T*l»Ul M»rk«I T« 152 49 0 C V 7 ha< 14«21 4» 146 84 06 ANIUIU Tel 117 31 I M I a l İZMİR Tal 18 »00 18 03 30 «OANATal