Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12
DÖVİ2 KURLARI
Dövian
Cnst
1 ABOOolan
1 Alman Markı
1 Avustralya Dotarı
1 Avusturya Şiönı
1 Belçta Frangı
1 Danımarka Kronu
1 fin Markkası
1 Fransız Frangı
1 HoRandı Rorinı
1 bpanyol PEZBÖSI
1 Isveç Kronu
1 tsvıçre Frangı
100 halyan üreh
1 JaponYem
1 KanadaDolan
INorveç Kronu
1 Sterfn
1 S Arabistan Rıyalı
DÖVI2
Alç
5080 82
3234 75
3933 57
459 59
15716
83155
1196 19
945 99
287101
5082
8S6 47
3652 64
428 30
39 60
4430 43
823 40
929180
1354 95
Dûvrz
Sahs
509100
324123
394145
460 52
157 47
B33 22
1198 59
MSS9
2876 76
50 92
988 25
3659 96
429 16
39 67
4439 31
B2S05
9310 42
1357 67
Efektrf
A*ş
5075 74
323152
3874 57
45913
155 58
823 23
1184 23
946 04
286814
49 80
877 61
3648 99
424 02
39 00
4363 97
81517
9282 51
1334 63
EfekUf
Satış
5106 27
3250 95
3953 27
46190
157 94
835 72
1202 19
95174
2886 39
5107
89091
3670.94
430 44
39 79
4452 63
827 53
9338 35
136174
19AMUK
CtfMZROI
1991
S 15707 Alman Markı
$ 1 2917 Avust Dotan
S 11 0550 Avus 5*r»
S 32 3300 BeJ
S 6 1100Dan
Frangı
Kronu
t 4.2475 Rn Markkası
$ 5 3652 Fran
S 1 7697 Hoi
Frangı
Rorinı
$ 99 98 Isp Pszetası
* 5.7315 Isvec Krom,
$ 1.3910 tsv
$ 1186 28 Ital
Frangı
ürett
$ 128.32 Japon Yern
J 1.1468 Kanaoa Oo(
S 6 1706 Norvec Kr
£ 1 8288 A80 Dolan
$37498Suudı Rıyalı
SERBEST PİYASADA DÛN DÖVİZ-ALTIN
ABDOolan
Alman Markı
tsviçre Frangı
Mollanda Ftonnı
Ingıkz Sterhni
Fransız Frangı
100 I Lıretj
Alış
5095
3255
3660
2870
9340
950
430
Satış
PJIDCA M11
"1
"•c
*°':
B I | I U | | ••liAaa IMLA*..,
•
p
^
riB
"** ışım Miranc
rwM.ii n.ı i<
«İrtMı IHMMII
MMatgn
A M TıksS
Nfcank
ttn
MarkoHoking
A m t t ı C m
A * *
Aaals»
îS(kfkTMûn
MıÇımnto
M u
ÇMtkah QHMD
ÇMVMkfl)MI
gftHaM
OmMank
OMrii Cnt
DnaHoktng
Dta$ Oo0w
.Dsfroan
sasrE.B»Ymnm
EdplgkJBÜ)
EjtEndûstn
EgaGubn
EmkSgorta
EnkaHoktng
ErsfllDC
EstB*
Fenıs AJümınyum
Rnvstunk
Ganuş
Gorbonlşi
OûbfflFat
HeMas
IttsatF Kjnfem
Innmu
1 MotOf PBtOd
İOT.D.C
IZDcafn
Kartonsan
K»
KaMakMoHya
Kaı*zBı*Mı
KoçHoktng
Koç Yamm
Komsa
Korama Tar
Kiyöş
Kttatıya Pors*«
LuteKaftı
MaHm Tıhm
Msrdın Çvnsnto
Htott
W n w ş M OM
M Santr* —
MMjş
Mgros
MMbSftk
Net HoMkng
Nct Tunzm
MQdt Çfereyito
OkanTeksH
Okıafej
Otosan
ParsmfflÜ)
PEGProfito
PtOdm
Pmar Sui
Pmar Entagr* Et
PmarSu
PnarUn
Ptnas
hMM
* * • •
Ratek
S l M ı Y a y m *
Snnral Hoktng
Svtaıysan
Sjksa _
Sor Beklna* pj)
TjmSıgofH
T*s«Hnk
T«san
TJnlL
tmn
TJşft.JD
J
%2SBDL)
T.lç Buk-(C)
T**Kutsar,
TKB
Tofaç Törk Oto
ToonkKİOH
TSemns
TŞç«Cam
1UJ.TD O«£ım
Tunca Tetatf
Tûprs
THY
T Trtmg
TUûnbnk
jjitfi Çkwnto
ÜfMt t R M f t
VMof Yabnm Ort.
Vtstel
V&1 f KİTL(BÛ)
Yasaş
YapKralı
Ytnsa
• lira:
önrakjse-
ans apan
âoooo
92000
16290
1950
4000
4MI
1 1 »
9400
12S0
16500
3390
maptt
BOUU
16750
2090
2250
4050
2900
»00
7S0O
2700
«900
2300
900
16500
4350
1700
850
9300
5100
23000
15500
4000
1450
650
1500
4800
1MM
4900
2300
3700
4600
1700
5800
4100
900
1650
1200
21500
3000
700
13250
2800
48O0
2950
47M
4700
14750
26000
tMM
4450
2050
1650
9600
3600
825
15500
2500
18»
550
10500
900
825
1150
4100
86000
1050
1150
11250
850
3700
825
1050
725
1100
2700
2900
MM
13M
1550
1000
1700
10250
MfM
2300
6300
3750
11M
3000
2700
M M
9400
220000
325
750
1750
1200
1350
6100
7500
20500
2400
İ t M
9100
6900
6300
525
3400
5800
3590
1 »
1450
2100
2450
2150
2100
1100
Bugunkii
en Oü$jk
11500
2600
15750
1900
3900
44M
11MB
9300
1200
16000
3290
16250
2000
2250
3800
2800
5500
2600
4750
2300
875
14750
4250
1600
850
8900
230O0
19000
1400
625
4400
177M
4750
2300
4350
1550
5600
875
1600
1200
21500
675
12750
2700
4700
2800
4650
14500
26O00
4MM
4400
1900
1600
9600
825
15000
2450
1800
500
10500
425
825
1150
1150
11000
850
3650
800
1000
700
1050
M M
13M
1400
1000
1650
10250
2250
7W§
5900
3650
17»
3000
•7MmlWm
2700
tm
9100
300
700
1700
1150
1300
6000
7500
19500
2350
1MI
B900
6100
500
5200
3300
1M8
1450
2050
2400
21X
2000
1100
5110
3270
3680
2890
9420
960
440
S Arabistan Rıyalı
AvusDjrya Şifini
Cumhuriyet
Ftesat
24 ayar
22 ayar
kûiçe
bNİeak
900 ayar gümûş
I73.6O4.9S0.900
29.111.877
3814 92
3852 89
Buguntoi
enytjksek
13250
2750
16250
2000
4000
4MI
117M
9800
1250
16500
3450
16750
2050
2250
4100
2950
5500
2700
71H
4950
2300
900
14750
4400
1600
850
9300
23500
15500
1450
675
4600
17TM
5000
2300
4500
1650
5800
925
S3SM
1700
1250
22500
700
13250
2800
5000
2900
4750
15250
27000
47Mİ
4500
2050
1700
10000
875
15750
2450
1850
550
11000
450
850
1150
1200
11750
875
3800
825
1050
750
1100
B M
M M
1500
1050
1750
10750
2300
7MB
5900
3750
IMt
3000
M M
2700
ZHI
9500
325
750
1800
1150
1400
6100
7500
2000
2450
1TM
9200
6500
500
5200
3800
14M
1450
2250
2450
2200
2100
1100
iı
M
1UBB
51*0"
m p i
m
b
&a>59147
b
(tal
9 !C
Bugunku
k*a"5
12000
2750
15750
1900
4000
4M8
117M
9400
1250
16000
3250
16250
2O00
2250
385C
28SC
5500
2660
480C
2300
875
14750
4250
1600
850
8900
23000
15250
ITMfl
1400
625
4450
177M
4750
2300
4500
1600
5600
875
1600
1200
21500
700
13000
2750
4700
2800
4700
14750
26000
4MM
4450
1900
1650
9600
825
15000
2450
1850
500
10500
450
825
1150
1150
11000
850
3700
800
1050
725
1090
nM
M M
1450
1000
1700
10250
2300
7MB
5900
3700
I M t
3000
2700
ZMt
9200
325
750
1750
1150
1350
6000
7500
20000
2400
17M
8900
6200
500
5200
3450
M M
1450
2100
2450
2150
2000
1100
5.431.
Aiış
1350
460
394 000
415.000
58 800
53 000
693
1IAAAUK
Satış
1370
470
399 000
430.000
59.000
57 700
720
1991
Nrf U-fi
2902 85 4348.53
2906 46 440618
«am
mMan
1840190
1295000
15925
11557
154200
T M t t l
1(7W
168096
14340
529048
9760C
53130
569100
2000
1023066
50356
3221
332545
1971312
6000
3000
5000
364700
1000
33052
129900
119704
685860
42500
69000
13900
M M
2194910
1000
94100
82500
27050
82400
M"1MJ
70400
16500
33975
271100
35141
169127
65900
5000
71132
228129
134434
M M H
234524
223579
347600
7100
74100
1141730
M(
1400
221300
427200
114949
273889
267O0
17750
50
500
58400
267750
23200
497811
293375
87100
42500
4500
400
400
B M
340BÎ
20200
596100
1HÜ
4090
3200
15975
M M I
2000
2452
S41M4
33800
1
793200
63720
91240
1000
42250
20975
4100
7800
2(364
11MM
270013
1097550
331*2
200
2000
115267
1TMM
2000
762590
18670
107725
629640
5850
270
M I
M
u*
an7JJ0
Mk
BiS
U*
ywün tty
12750
2750
16000
1900
4000
47M
117M
»400
1250
16500
3450
16500
2290
2250
3900
2850
5500
2690
MM
4900
2300
900
14750
4300
1600
850
9100
23000
15250
•naMa
• rVav
1400
650
4600
1T7M
4900
2300
4500
1600
5700
900
1650
1250
21500
675
13000
2750
49»
2800
4700
14750
26500
4 7 M İ
4450
2000
1650
10000
825
15250
2450
4MB
1800
525
10750
450
850
1150
1150
11250
850
3700
800
1050
725
1090
M M
14M
1450
1000
1700
10500
2300
1Mİ
sra3700
1M1
3000
2700
B M
9200
325
725
1750
1150
1350
6000
7500
MM
20000
2409
M M
9000
6200
500
5200
3450
M M
1450
2100
2450
2200
2000
1100
UAMUK
T M
74C
sus
k M
U8U0C
SMCB
Afrrttdl
ortHy
13589
2738
16035
1943
3981
4»74
11M8
9511
1233
18374
3354
16450
2028
2250
3859
2861
5500
2668
MM
4856
2300
891
14750
4317
1600
850
»063
23035
15220
9İSMI
1415
647
4522
1TTM
4848
2300
4431
1609
5704
893
K9M
1641
1244
21660
884
13046
2749
4848
2820
4689
14807
26308
4SJSJ
4449
1989
1648
9933
835
15361
2M1
2490
4M7
1822515
10648
447
842
1150
1151
11337
856
3692
811
1038
728
1062
M76
13M
1443
1002
1705
10412
2283
7M0
5900
3700
18M
3000
M M
2700
an
9280
322
728
1150
1359
6022
7500
1§75
19750
2385
İ t M
9030
6282
500
5200
3519
1MI
'450
2141
2441
2175
2027
1100
1991
pt
ımm
YATIRIM
Iş'ttnm-l
tş Yatmm-2
lşYjim-3
tş ^bnnM
Mntat-1
NerkKi-2
IMMm-3
İMerkM
UBffDA-5
RdbaliM-i
tüsi 1S>V2
1ttsat1^3
IkBsvt tt-4
U g t mm Fon
Gnnt ttnm-i
eaartnmn-2
Gvaoti ınnnvS
Snntl WI«TH4
GanrtSYmn-S
EsttankFon 1
Es6aı*Rjn2
Este*fon3
YKSYanmF.
VKBSddbF
YKSrtsaF.
YI03KnuF
VMILMF
YKBKımF
yKBDheF
«BKapöf
YKBMIF.
VMFn-1
\MfFov2
VtMltkse
FONLARI
Mi
102.216
52J66
26Sffi
22J9»
11252
752P8
63139
32512
29B7J
«317
fii9M
51909
25S0
2İS34
1&TJZ3
MC33
30356
«449
12J96
n.703
81281
27204
«J15
E&S32
5&504
«330
55.119
4U34
54J69
20387
ft467
«7«7
56546
142»
26306
17251
Mpill
102360
52155
26720
22421
19.280
76075
61192
32JS25
21911
10002
65996
İ3J84
25706
25S0
17640
81735
30194
19.468
12905
81395
27243
«841
7000B
S65M
81693
55197
49403
54435
23427
«496
16316
5dfi'9
141025
26336
1781
014
013
012
115
«13
003
00
ao-305
M
M
014
au
•213
013
012
û«
007
4*6
014
014
014
0.11
014
313
ai4
014
ai2
aff
ai6
041
013
an
an
-058
Vakjl Dunys
V*ı1 FotvÇ
O^tank Uvı FOB
Oıştank Bns
OıştartPirtıe
TûHn Ftn-1
TiüvıFaı-2
Ufiu Favi
lifeuFan-2
FÎHIB 1 ^ 2
F«ns fto-3
FmnsFaM
FraFcn-5
Irafv-i
Zn* fm-2
Ziral BJŞ* Foı
ZnatFaM
K*Fovı
Hs*Fon-2
hınAFon
Psım* Hisse
EntKfoM
Embk Fon-2
tonm Fw 1
knpaFaıi
Tâbaı* Fon
Sûrarfon
DmFaı
EgeFon
KataunFon
OencFon
lansFon
OrökFon
TuıttHrttFon
NetFon
EtFon
19AMLK1991
Mı
22360
49İJ14
S9İ86
19325
56.739
15İ46
204 4OS
24 222
31J00
26.497
1S4O6
17540
29319
22170
21335
21515
29İ62
22473
30352
2O620
26JE7
20423
23320
1733
20657
22445
24633
11720
20781
19390
20361
17321
17084
17361
16377
fcfüM
22373
1&S45
4307e
69682
19649
5&S21
15369
204293
24-86
31344
2Eİ34
13140
17566
29627
22172
23360
21540
2956C
22 463
30302
20545
26065
20.432
23357
17410
2I16V
22447
24 728
19743
20603
20O16
20386
17343
17081
173)6
16386
vm
oos
407
0-3
014
0-2
0-4
0-5
-005
•015
0.14
0.14
'38
O.15
-031
001
011
8.12
0O1
-004
416
-036
015
004
415
021
a-3
aoi
a-,4
0-2
0-3
a-3
012
013
-002
0<4
005
EKONOMİ 19 ARALIK 1991
BORSADA
KURTLARLA DANSABDURRAHMAN YILDIRIM 11
Geçiş sürecinde olan böyle bir piyasada
yatınm yapılabilir mi? Pek çok noksanlığı
bulunmasına karşılık bu piyasa geçmişte
kazandırdı ve önümüzdeki dönemde yine
kazanç vaat ediyor. Piyasammn çarpıkhğına
bakarak 'Bura bitmiştir, geçmiş olsun'
diyemeyiz.
Yatırımcı kendini korumak zorunda çünkü...Borsanm gelişmesi her şeyden önce
"güvenilirliğine", "açıkhğına", "yapıa
ve işleyişine"ve "istikrarh olmasına"
bağlı. Piyasammn ise pek çok eksiği
var. Kurumsal yatınmalarımız yok.
Sigorta şirketleri, piyasa düzenleyici
market makerlar faaliyet göstermiyorlar.
Bu nedenle borsanm uzun vadeli
yatmmcısı çok az. Bireysel yatınmcılar
büyûk ağırlıkta ve çok kısa vadeli işlem
yapıyorlar. Bundan dolayı fiyat
hareketlüiği çok fazla oluyor. tstikrarh
bir ortam oluşturulamıyor. Bu durum
yeni yatınmcılarm gelmesini engelliyor.
Borsa bilgisayarlaşamadığı için hisse
senedi işlemlerine yeterli sürat ve açıklık
kazandırılamamıs. Aracüık faaliyetleri
günümüz koşullanmn gerisinde kalmış.
Uzmanlasma sağlanamamış. Yatmmcıyt
koruyucu önlemter almamamış. tçeriden
öğrenerek haksız ticaret yapmak, yani
insider trading serbesî. Merkezi saklama
yetersiz, hisseier hamiline ve elden ele
dolaşıyor. Sahte senet ödeme yasaklı,
kayıp senet sayısı hiç de az değil.
Şirketlerin halka açılmasmda hisselerin
fiyatım gerçekçi bir şekilde belirleyecek
olan undenvriting ve rating kurumlan
oluşturulamamış. Kamuoyunun
aydmlatüması yeterli ve sürekli değil. Bu
sorunlar şüphesiz daha da çoğaltıiabilir.
Gelişmekte olan bir piyasanın yaşadığı
sorunlar bunlar. Bu sorunlan aşmak ve
"yerlesik piyasa düzenine geçmek" için
önlemler hazır, siyasi iktidann tercihini
bekliyor.
Geçiş sürecinde olan böyle bir piyasada
yatınm yapılabilir mi? Pek çok
noksanlığı bulunmasına karşılık bu
piyasa, geçmişte kazandırdı ve
Önümüzdeki dönemde yine kazanç vaat
ediyor. Piyasamızın çarpıkhğına bakarak
"Bu iş bitmiştir, geçmiş olsun"
diyemeyiz. Kalkmma hamlesine kaynak
sağlayacak bu potansiyeli dışlayamayız.
Piyasayı spekülatif hareketlere terk
edemeyiz. Ama bu geçiş döneminde
piyasaya giren yatınmcûann
"korunmasının" da kendilerine
düştüğünü vurgulayahm. Sizleri tstanbul
ve dünya borsalarıyla baş başa
bırakıyoruz.
Blttl
TOKYO NEWYORK
Muhafazakâr
düzene dönüş
Çekik gözlülerin heyecan dalgası
YAPRAKÖZER
Borsa binasını tanımak ve seanslan
izlemek için özel tzinle bu binaya
sokulan ziyaretçiler -ki bunîann
arasında ılkokul öğrencilennden tutun
da VIP ziyaretçilere kadar çok çeşitli
insanlar bulunur- direkt olarak
"borsanın dünü bugünü " ve "borsa
nedir?", "borsada nasıl oynanır?" gibi
sorulara cevap veren teknoloji
harjkalannın bulunduğu bilgi işlem
bölümüneçıkarılır. Burada tuşlara
basıp aklınızdan geçen sonılann
hepsine yanıtlar bulabılirsiniz.
Gerekli bilgiieri edindığinize karar
verdiklennde. sıra, o en heyecanlı ana
gelir. Seansın yapıldığı bölrneyi tüm
detaylanyla ızleyebileceğiniz
camekândan. yüzleri binbirşekle giren,
elleriyle kollanyla garip hareketler
yapan görevlıleri zaman zaman
alkışlann izlediğı bağnşmalan
izleyebilırsiniz. Tek kuralı vardır. Flaşlı
fotoğraf çekmenize izın vermezler.
Günde dört saat işlem yaparak dünya
piyasalanna yön veren, yukandan bir
kannca ordusuna benzeyen
insancıklann dikkatının dağılmasına
asla katlanamazlar.
Bakıldı^ında yalnızca bir kaos olarak
görülebılecek bu görüntünün aslında
kendisine göre bir dûzeri vardır.
Salonun ortasında bulunan dört büyük
kutu ahm-satım yerleridir. ÜyeJerin
localan da salonun çeperlerine
sıralanmıştır. Localardan, şirketlerden
alınan talimatlar salona iletilır, iki sıra
öndeki telefonlar sayesinde şirketlerle
ırtibat kunılur. Bunlann dışında
şirketten gelen talimatlar ûzerine
ışlemleri gerçekleştiren memurlar bir
an gibi oradan oraya koştunır.
Eller kollar hep havada; gözler, gelecek
talimatı yakalamaya; kufaklar, şirket
merkezlerinden iletilen bilgiieri
kavramaya çalışır. Yaptıkîan görevlere
göre değişik, fakat tek tip giyinmiş bir
sürû insan... Bitmeyen bir hareket...
Kulak tırmalayan bir uğultu... Sonuç
olarak insanın içini tüketen bir
manzara...
Aslında bu manzara insanlan da
tüketiyor. Borsadaki memurlar iyi
eğitim görmüş gençlerden seçiliyor.
Biraz güçlü kuvyetli olmalan da tercih
konusu tabii. Itişme kakışma her
yiğidm harcı değil. Işte bütün bu
nedenlerden dolayı Tokyo Borsası'nda
çahşanlann meslek havatlan son derece
sınırlı.
LONDRA
Bilgisayarların sessizliğine gömülü
EDtPEMİLÖYMEN
LONDRA - Kakao, kahve,
şeker, kauçuk, pamuk, petrol.
zahire, patates, yemeklik ya|,
paslanmaz madenler (örneğın
gümüş), altın, çay, ormtn
ürünleri için Londra'da ayn
ayn borsalar var. Bunlann
hepsi farklı adreslerde farklı
yöntemlerle çalışıyor. Hepsi,
kendme göre şelenek görenek
ve tarih sahibı. Aynca, LIF-
FE diye bilinen kısa ve orta
vadeli işlemler borsası da
Merkez Bankası'nın hemen
karşısmdaki görkemli bina-
sında. Bütün bunlann arasın-
da, menkul kıynıetler borsası
•yok'. Artık adresı, binası yok
borsanın. 27 Ekim 1986'ya
kadar kendi çok katlı binasın-
da çahşan 'Londra Borsası'
şimdı tamamen bilgisayar ek-
ranında, telefonla var oluyor.
'Borsa binasf olarak bilinen
gökdclenin, işlem salonu bu-
gün sadece turistler için
merakh bir adres. Salon loş ve
boş. Thatcher döneminin en
köktenci müdahalelerinden
biri, hisse senedi borsasmın
'deregülasyonu' olmuştu.
Başka borsalarda bugün de
avaz avaz bağırarak işfem ya-
pılırken Londra'da hisseier
ekranda ahnıp saülıyor.
Günlük işlem hacmi 31 mil-
yar sterlini geçen borsada
hükümet dahilT.OOO şirket ve
kuruluşun hissesi işlem görür.
Londra Borsası, masa başm-
da yasa yazarak ve başka
borsalara bakıp ilham ve yön-
tem alarak kunılmadı. 18.
yüzyıldan bu yana gelen ku-
şaklar, kendi kural ve yöntem-
lerini iğne ile kuyu kazar gibi
gelıştirdıler. Borsa ise resmen
1801'de kuruldu. Son vanlan
aşamada, hisse senedi borsası
ve para piyasasını oluşturan
daha bir düzine kurumda ilke:
Özdenetim. Müşterinin para-
sını güvenceye almak amaay-
la tüm para piyasalannda
özdenetim bınmleri var. Bun-
lar '•Securities and Invest-
ments Board" diye bilinen ana
birime sorumlu. SIB içinde,
borsa ile doğnıdan ilgili olanı,
"Securities Association." Di-
ğerleri gibi özerk bir kuruluş.
Alanında isim yapmış uzman
kadrolarla yönetiliyor. Her
türlü sahtekârlık, düzen dışı
işleme karşı sert yetkilerle do-
natılmış. Borsa, işlemlerde
namus ve dürüstlüğe dayan-
mak zorunda olduğu için,
alınan sert önlemlere rağmen
sahtekârlık her zaman müm-
kün. Ancak, bir kere anlaşıldı
mı, izi sürülüp mutlaka yargı
önüne çıkartıhyor. Bu konuda
Londra Borsası acımasız.
SEBNEMATİYAS
NEW YORK — Dünyanın en
gelişmiş borsası olarak nite-
lendirilen New York Borsası
80'li yıllardaki patlamadan
sonra yaşanan çaıkalanmalar
sonucunda 90'h yıllarda ön-
görüldüğü gibi "muhafazakâr
düzenine dönüyor." Nevv
York Borsası'nda 80'li yıllar
kriz ve insider trading yıllan
olarak biliniyor.
Borsa stoklannın 508 puan
kaybetüği 19 Ekim 1987"Ka-
ra Pazartesi"si adeta bir
dönüm noktası. 1987'denberi
her yıl yine ekim-kasım ayla-
nnda bir cuma günü 200
puanlık düşme olunca borsa-
da alarm zilleri çalmakta.
Ancak krizi bir kere yaşayıp
iyice incelemiş olan Nevv
York Borsası'nın krizle bas-
etmek için kendine özgü
yöntemleri mevcut.
Çöp tahviller
80'li yıllann New York Bor-
sası'nda önemli çalkantılar-
dan biri "insider trading ve
çöp tahviller" olayiydı. tlk
kez 1984'te Wall Street Joıır-
nal gazetesi muhabirleri ile
başlayan insider trading
"Stock Wacht" adlı borsa içı
bir gözlem grubunun oluştu-
rulması ile kontrol altına
alındı. The Wall Street Jour-
nal gazetesi muhabiri Foster
Winans 1987 yılında insider
trading nedeniyle 18 ay hapis
cezasına çarptınldı. Bu dava
insider trading mahkemeleri-
ne örnek dava olarak tarihe
geçti.
80'li yıllann bir başka olayı
yüksek rakamlarda alışveri-
şin saniyeler içinde sürdüğü
Wall Street Borsası'ndaki
"çöp tahviller" idi. "Çöp tab-
vüler" va da yüksek riskli
menkuller piyasasmın "ba-
bası" olarak nitelendirilen
Drexel 1970'Ierde ABD'nin
en kârlı yatınm bankalannm
başmda geliyordu. 1980'lerde
"çöp tahyil" adı verilen yük-
sek riskli tahvil piyasasının
gelişmesinde öncü rol oynadı.
Onceki yıl 100 milyon gibi
New York standartlannda
"ufak" bir borcu ödeyemeye-
rek iflas ilan eden ve yolsuz-
luktan ötürü şirket temsilcile-
rinin hapis cezasına
çarpünldığı Drexel şirketi
80'li yıllann "el değıştirme"
ve satın alma operasyonlannı
belirledi. Drexel pek çok ufak
kumluşa, tahvil aracılığıyla
hızlı borçlanarak el deöştir-
me işlemlerinde aktif rol
oynama konusunda daruş-
manhk yaptı ve böylece tahvil
piyasasını da belirledi.
Nevv York Borsası 1792 yı-
bnda bir grup işadamımn bir
araya gelerek, bir arada çalı-
şabılecekleri bir menkul
değerler piyasası oluştunna
karan ile ortaya çıktı. Bu pi-
yasada ilk alışverişler 68
no.lu Duvar Sokağı'nda
(Wall Street) yapıldı. Daha
sonra borsa Wall Street ile
William Street'in köşesindeki
binaya taşındı.
Alım satım işlemlerinin ya-
pıldığı katta yedi ayn yuvar-
lak etrafında onlarca ekran
bulunuyor. Borsanın resrni
görevlileri yeşil ceketleri ile
tanınıyorlar. Aynca üye fir-
malann görevlileri değişik
renkli ceketler giyerek fırma-
ya göre kolay tanınmalannı
sağlıyorlar. Açık mavi ceket
giyenler mesaj taşıyanlar.
Koyu mavi ceket giyenler ise
satış işlemi yapıldıktan sonra
onu kayda geçirenler.
New York Borsası'nda bu-
gün günde 600 milyon civa-
nnda hisse senedi işlem
görebiliyor. 1985'te aynı ra-
kam günde 100 milyon hisse
senedi idi. Standart and Poor
500 şirketinin borsa endeks-
lerine göre borsa endeksinin
büyüme hızı 1947-87 arasın-
da yüzde 12'nin üstündeydi.
Hisse senetleri son 40 yıl için-
de enflasyonun üç katı hizla
büyüdü.
Bireyler Nevv York Bor-
sası'na kaülmak isterlerse iki
yoldan birini seçebiliyorlar.
Birincı yol şirketlerin hisse se-
netlerine yatınm yapmak.
Ikinci yol ise kendileri adına
yatmm yapacak fonlara ka-
tılmak.
3.5 trüyonluk portföy
3.5 tnlyonluk portföyü olan
10 binin üstünde kuruluş
Nevv York Borsası'nı kulla-
nır durumda. Bu kuruluslara
kurumsal yatınmcılar aaı ve-
riliyor. Kurumsal yatınma-
lann iki önemli rolü mevcut,
birincısı temsil ettikleri kişile-
re borsada yatınm konusun-
da ılzmanlık hizmeti sunmak.
İkincisi yatınm hacimlerinin
büyüklüğü sayesinde Nevv
York Borsası'na likidite sağ-
lamak.
"Stock-Watch" Nevv York
Borsası'ndaki menkul değer-
lerdekı olağanüstü fıyat ve
miktar oynamalannı sapta-
yan ve bu konuda görevlileri
uyaran bir elektronik uyan
sistemidir. Uyan söz konusu
olduğu zaman işleme dahil
olan bütün taraflardan ge-
rekli açıklamalar istenir. ve
işlemler soruşturmaya ko-
BANKACILIKTA DEGIŞIMIN HIZI
Bugün Sümerbanklılar, bankalanndan 24 saat kesintısiz hizmet alıyor,
şubelerarası ıletişim agının kolaylıgını yaşıyor Sümerbank, bugün olduğu gibi
yann da, gücünu çağdaş bankacılığın en son gerekleriyle butunlemeye kararlı.
Yann Sümerbanklılar, çağın teknolojısinin bankacıhk sektörüne
getirdiklennı, yine Sümerbank'la yaşayacaklar Sumerbank'la bugun t^nışın.
Yıllann tecrübesınden ve gucünden sınırsızca yararlanın
SÜMERBAN,
Akılcı, venmli, sagtam barıka