Katalog

ARALIK 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/11 TAanlaşması zalanıyor JSKARA (ANKA) — jye'nın Avrupa ile ıomık entegrasyonu cınde önemlı bir metre taşı oluşturacağı rtüen Türkiye-EFTA bet Ticaret ve tşbirliği laşması bugun aevre'de düzenlenecek bir enle Devlet Bakaru nsu Çiller ve EFIA üyesi ü tllkenın bakanlannca ızalanacak. Aynı törcnde irkıye ile EFTA ülkeleri asmda iküi serbest tanm saretı anlaşmalanna da oza konulacak. Serbet uım tıcareu anlaşmalan urkiye adıaa Dışışleri lakanlığı Avnıpa [bpluhıklan Genel Müdürü âüyukelçi Taner Baytok tarafından imzalanacak. Helikopter ihalesi • ANKARA (AA) — Savunma Sanayiı MüsteşarhğYnca (SSM), Türk SUahlı Kuvvetleri'nin ihüyacı olan 200 adet genel maksatb helikopter ihalesinde kararın, hükumete verilecek brifingden sonra açıklanabılece|i büdirildi. Savunma Sanayu Müsteşarlığı yetkılılen, önümuzdekı günlerde musteşarhğın çahşmalan hakkında hükumete bir brifing verecekler. Brifmg ısteğinm hukutnetten geldiğınıveSSM'yebu konuda "hazır olun" uyarısında bulunulduğunu belirten yetkıhler, musteşarhkta bu konuda hazırlıklann tamamlandığını kaydeuıler. İşçiye yüzde 247 zam • MALATVA (Cumhuriyet) — Malatya Belediyesı'nde çalışan yaklaşık bın işçı adına sürdürülen toplusözkşme görüşmelennde anlaşma sağlandı. Ücretiere yüzde 247 oranında zam yapılması sevinçle karşuandı. Türk- tş'e bağh Beledıye-İş Sendıkası ile Beledıye yetkılılen arasında ıki aydır sürdürülen toplusözleşme görüşmelennde taraflar anlaşmaya vardılar. Daha öncelerı ıkı yıl olan toplusözkşme süresı, taraflann mutabakatıyla bir yüa indirildı. Belediye-tş SendiTtası Başkanı Metin Mandal, işçılere yılda 4 iknumye verileceğjni. en düşük işçı ücretinin ayda net 2 milyon 610 bin liraya yükseltudığuu beürtti. Kesin dönüş kredisi • ANKARA (AA) — Almanya'nın TürkiyCye sağladığı 13.3 milyon mark tutanndaki ek kredıye üişkin teatı mektuplannın onaylanması hakkindaki karar, koalısyon hükümeü tarafından onaylanarak Resmi Gazete'run bugûnkü sayısında yayımlandı. Bakanlar Kurulu'nun yayımlanan ilk kararaamesi olan karar eki mektuplara göre Almanya'dan sağlanan ek kredınin 6 milyon 650 bin marklık bölumü, bu ülkeden kesın dönuş yapan Türk ışçüennin bıreysel girişımlennın desteklenmesinde kullarulacak. Kredinin di|cr yansı ise Türkiye'deki işçi şirketlenmn rehabüitasyonu için harcanacak. Alnıanya'ya Türkigcisi »FRANKFURT (AA) — Almanya'run doğusundaki inşaat çahşmalarında yabancı ışcilerın büyuk rol oynayacağı bdırtildi. Alman inşaat fırmaları temsücüeri ve tskân Bakanhğı tarafından düzenlenen bir toplantıda konuşan Almanya Iskân Bakanı Fntz Eıchbauer, eskı Doğu Almanya'da, birçok sektörde olduğu gibi inşaat sektöründe de kalifıye eleman eksikhği bulundugunu behrterek doğuda gerçekleştınlecek olan inşaat yenileme ve düzenleme refonnunun başanya ulaşması için 18 bin Polonyah ve 15 bin Türk inşaat işçisinin desteğine ihtiyaç olduğunu söyledi. Cem Uzan'dan bir şirket daha • ANKARA (UBA) — Magıc Box'ın ortaklanndan Cem Cengız Uzan üe Murat Hakan Uzan'm büyük hissedar olarak yer aldığı yenı bir şirket kuruldu. "Teleon Reklamcüık ve Fılm Sanayu" adıyla kurulan şirketin sermavesı 1 milyar lira olarak behrkndi. Sovyetier tıkanıyorGorbaçov'un ülkesi, geçen çarşatnba günü ahnanbir kararla 1 Ocak 1991'den önce aldığı krediborçlarının anapara ödemelerinibir svire için durdurdu. Bu aradaEximbank daTürk ihracatçı vebankalanna gönderdiği bir yazıyla, ülkeyeyapılması planlanan mal sevkıyatının ikincibir emre kadar durdunılduğunu açıkladı. ESER ATtLLA Sovyetier Bırlıği, ticari ilişki- de bulunduğu bankalara gön- derdiği bir yazıyla 1 Ocak 1991'den önce aldığı kredi borç- lannın anapara ödemelerini dondurduğunu bildırdı. Bu ara- da Eximbank da tüm Türk ih- racatçı ve bankalanna gönder- diği bir yanykt, ülkeye yapılması planlanan 200 milyon doları bu- lan mal sevkıyatının ikinci bir duyuruya kadar durdurulduğu- nu açıkladı. Sovyetier Birliğı'nin dış tica- ret üışkılerini yürüten Vneş Eko- notni Bankası'mn 4 arahk gunü Viyana'da alacakh bankalarla yaptığj toplantı sonucunda va- nlan karar uyannca, ülkerun 1 Ocak 1991'den önce imzalanan kontraüarla aldığı orta ve uzun vadelı borçlannın anapara öde- meleri 1 yü gecıktiınldı. Tüm bu gelişmeler son za- manlarda Sovyetler'le ticari iliş- kilen gıderek anan Tttrk özel ve kamu sektörünü endışeye sürük- ledı. Cumhunyet Ankara Büro- su'nun Exımbank cevrelerinden aldığı bılgıye göre Sovyetler'in Eximbank'a 1992 yüında 50 mil- yon, 10 ve 10 milyonluk dilim- ler halinde 70 milyon dolar bor- cunu ödemesı gerekiyor. Bu mıktann 50 müyon dolarhk kıs- mının dış bankalara satıldığı, gen kalan 20 milyon dolarhk anaparanın ıse önümuzdekı yıl Moskova tarafından Exım- bank'a ödenmesı gerektığı behr- tihyor. Aynca Exımbank'm Sov- yetier'e verdıği 400 müyon dolar- hk kredinin 200 milyon dolarhk düımını kullandırdıgı, geri kalan 200 milyon dolarhk ıkinci dili- min ıse geçtiğimız günlerde Tûrk ihracatçılanna ve bankalara gönderilen bir yazıyla ikinci bir emre kadar durdurulduğu söy- leniyor. Ortadoğu'da yitirdiği pazan Sovyetler'de arayan Türk kamu ve özel sektörunun bağımsızlık rüzgârlarmın estiğı bu ûlkede her geçen gün muhatap bulmak- ta zorlandığı ve bunun da Türk gırişımcüerını "Bekle gör" po- htıkasma ıttığı belınılıyor. Da- ha önceleri sadece Vneş Ekono- mı Bankası'yla muhatap olan ancak şu anda cumhunyetlenn bağımsızhklanm kazanmasıyla muhatap banka bulmaku guç- lük çeken Türk ihracatçı ve ban- kalan daha temkinh davranmak zomnda kahyor. örneğın Sov- yetler'le iş yapan bir buyük özel bankanın ust düzey yetkıhsi, bir zamanlar bu ülkeye verdıklen tı- can kredinin 100 müyon dolan bulduğunu, şundüerde ıse nere- deyse sıfırlandığıru soylüyor. Yı- ne de doğalgaz gıbi bir kozun Turkiye'yi guçlu kıldığmı behr- ten çevreler, 1-2 yıl ıçinde ıkı ul- ke arasındakı ekonomık ihşkı- uin çok büyük bır sorunla kar- şılaşmayacağını söylüyorlar. Alarko'nun sahiplerınden Üzeyır Garıh ıse Eximbank ta- rafından mal sevkıyatmın dur- duruhnasının Sovyetler'in ana- para ödemelenni ertelemesmden kaynaklanmadığım behrtıyor. Bunun Exımbank'ı harekete ge- çıren bir neden olabıleceğmı söyleyen Ganh, asıl sorunu ıkı ülke arasındakı gaz anlaşması geregince Sovyetler'm ödemesı gereken dövızı Türkıye'ye öde- mesim geciktirmesıne bağlıyor. Sovyetler'le ış yapan çevreler, bu hafta başında Moskova'ya gıden Türk heyetimn tüm bu ko- nuları uzun uzadıya tartışıp çö- züme kavuşturması umudunu taşıyor. Sovyetler'in aldığı son karar bu ülkeyle ış yapan dığer ulke- leri de tedttgın ediyor. Bugun anapara ödemelenni durduran ulkenin yann vereceğı yeni ka- rann daha da oîumsuz obnasm- dan endişe duyan ülkeler, artık adımlannı daha ternkinli atma- ya başladılar. Örneğin yeni ka- rar akreditiflenn enelenmesini ıçermemesme karşın yme de bır- çok Avrupa bankasırun Vneş Ekonomi Bankası'nın akredıtif- lerıni teyıt etmedığı behrtıliyor. Bu arada Sovyetler'le ış yap- manın gıderek daha da nskli du- ruma geldıği vurgulanıyor. Bu- nun başhca nedemmn de bır yıl önce ithalat-ihracat şuketlerinin tüm sorumluluğunu üstlenen Vneş Ekonomi Bankası'mn, son bir yıldır bu sorumluluğu üst- lenmemesmden kaynaklandığı beürtuiyor. önce vesaikte gecık- melerin bcişladığıru belirten çev- reler, şimdı de bankanın anapa- ra ödemelenni durdurmasının olaya yenı bır boyut kattığmı söylüyorlar. Vneş Ekonomi Bankası'mn aldığı son kararın, SSCB'den ayrüan cumhuriyetle- re bır anlamda tehdit mesajı içerdıği belırtiliyor. Bu kararm, devletin artık tüm cumhunyet- lenn borcunu üstlenmek ısteme- dığı ve V5 cumhunyetin kendı borçlanm kendılerinm ustlen- mek zorunda kaldığı anlamına geldiği vurgulanıyor. flTÜKETİCİ GÖZÜYLE MERAL TAMER Paraödendî, malgelmedl ABD'nin yüksek tirajh gazetelerinden Daily News konkordaioya gitti MaxwelTebir iflas dahaMaxwell basın imparatorlu- ğunun bir şatosu daha yıkıldı. New York' un populer gazetesi Daily News de borçlanm ödeyemez duruma duştu. ŞEBNEM ATİYAS NEW YORK — "Bunalımlı mısuuz? Normal, çunku bun«- hmdtyu." Amenka'nm buyuk şırkeüen bırbırı ardına çanrdar- ken, günûn sloganı bu. Ekono- mik knzın etkilen ıki yıldır ba- sım doğnıdan etkiliyor. New York'un en buyuk tırajlı popü- ler gazetelennden Daüy News konkordato ilan ettı. ABD'de yasanın 11. bölumü olarak bı- linen ve Türkıye'de konkorda- toya eşanlamh olan ıflas ılanı, şirket borçlanm dondurarak alacakhlardan koruyor ve mah- keme gözetinunde şırketm yeni- den düzenlenmesı ımkârum sağ- lıyor Daily Newsgazetevıbas- maya devam edecek ve bu svra- da yeniden duzenlenme için mahkeme ile anlaşmaya v arrna- ya çalışacak. Ancak hafta ba- şında kapanan Pan-Am Hava- yollan örneğınden yola çıkan gözlemciler, Daily News'ün de kısa bir sürede kapanması ya da yeniden satüması ihümalinin İddialar bitmekbilmiyor yayımlanacak "Maxvrell-NEW YORK-LONDRA (AA) — The Ne* York Times gazetesi, Robert Maxwell'ın esrarengız ölümunden haftalarca önce, Maxwell Grubu'na ait yan fırmaların finansman kaynaklannı, The New York Daily News ve Avrupa çapındakı The European gazetelerıne aktararak bu gazetelenn zararlarım kapattığını iddıa etti Eskı KGB ajanlarından Zaloman Levıtsky, bu hafta Yabancı" başlıka kitabında, dunyanın önde gelen devlet adamlarıyla olan bağlanndan övguyle söz eden Robert Maxwell'ın, KGB gızli polısıyle bırtakım işlere gırdığinı yazdı. Eskı KGB ajanlanndan Levıtsky, kıubında, Maxwell'ın II. Dunya Savaşı sırasında lngiliz ordusunda görevhyken, gerektığı hallerde Sovyet haberalma teşkilauna yardım edeceğine temmat verdığmı ıddıa ettı. yukseldığını öne suruyorlar. Pan-Am bır vıl önce aynı şekılde ıflas ılan ederek, şırkeıı yeniden toparlamaya çabalamıştı Daily News'ün konkordato ilanı tngıltere'de Maxwell aile- sine aıt yüzlerce şirketin de ıf- las dam ile bırlıkte gerçekleştı. Kısa bır sure önce e&rarengız bır şekılde ölen bastn kralı Robert Maxweirin oğlu Kevın Max- well, Daily News'un ıflas ilanın- dan sonra duzenledığı basın toplantısında gazetenın satılma- sının söz konusu olmadığım söyledi. Maxwell ayrıca gazete- nin çalışanlanna "maaşlann ra- nuuunda odenecegitü, gazetnün b»nkada halen milyonlarca do- lar nakit parası olduğunu" be- urtu. Iflas ılanlan, tnguız huku- metımn Robert Maxweü'ı sen- dıkalann eroeklıhk fonundan 1 milyar dolar kaydırarak özel şır- ketlerınde kullandığı suçlama- sından sonra gerçekleştı. Daily News'un ıflas üam uze- rine yapılan açıklamada, ilanın Maxwell aılesınin başma gelen- lerden sonra, ortaya çıkacak be- lirsizlıklerden gazetenin korun- ması ıçın yapıldığı belırtıldı. Açıklamada "Gazetemiz haten 1991 için koymuş olduğu hedef- lerin Uerisindedir. Ancak tutartı bir kâriuık saglanabilmesi için gazetenın kısa donemli >atınm kaynaklanna ihüyacı vardır. Mevcut durum gazete sahipleri- ni bu parayı sağlmnıa olanagın- d»n yoksun kılnuştır" demldı. Geçen yıl gazetede sendıka üe ışveren Tnbune şırketı arasında- kı anlaşmazhk nedenıyle bes ay grev yapıldı. Grev öncesmde yaklaşık 1.1 milyon tirajh The Daily News >önetımı renkh bas- kı tesıslen yatmmı yapabıhnek ıçın ücret harcamalannı 70 mü- yon dolar duşürmeye karar ver- di. Gazetenın 2700 çahşanı on sendıka altında örgütlü. Baskı işçılennm sendıkası dışındakı dokuz sendika, gazete yönetirm- nin ücret harcamalannı 70 mü- yon dolar duşurmek, çahşma saatlerı ve koşullanna yenı kontroller getirmek şekhndekı kararlannı kabul etmeyerek gre- ve gitti. Grev sırasında gazete- nın tirajı 300.000'e duştu. 1990 yüından beri New York'un en yuksek tırajlı gazetelerının başın- da gelen Daily News grevi sıra- sında sendıka, Trıbüne şırketı- nı gazeteyi iflasa sürukleyerek zorla satmaya calışmakla suçla- dı. Bu sırada Robert M«well gazeteyi satın aknak üzere Trı- büne şirkeü ıte anlaştı. Maxwell gazeteyi satın aldıktan sonra sendıka ile anlaşmaya oturdu ve buyük saytda işten çıkarmalara neden olan bir anlaşma sağlan- dı Grev sona erdıkten sonra Da- ily News kaybettığı tirajı kazan- dı. Şu anda 800 000 civannda sattığı ka>dedüen gazete, yatı- nmalar açısmdan halen kârlı bir yatınm olarak değerlendın- hyor. Us World And News Re- port ve The Atlantıc yayınlan- mn sahıbı gayn menkulcü Mor- timer Zuckerman, gazeteyi sa- tın almaya girişip gırişmeyece- ği konusunda "Eğer daha kali- teti bir yayıncuık hedefknkse ve koşallar ekonomık olarak elve- risli ise duşunurnm" şekhnde konuşuyor. Bu hafta sıze yıne "imzanızın değerini bilin" mesajinı vermek ıstıyoruz Senetlere ımza attıktan sonra, odememek çoğu kez "çare" olmuyor Sozleşmeyı yaptığınız satı- cı, sıze olan vaadını yerıne getırmeyebılıyor, ancak stz tüketıcı olarak ımza attınız mı ış bıt- mıstır. Sız vaadınızı yenne getirmek zorun- dasınız Karşılıklı vaatlere dayanan bır sözleşme soz konusu olduğunda, kuşkusuz satıcı firma- nın guvenılırlığı de çok önemlı Karar verme- den once bu konuda tıtız bır araştırma yap- mak galıba şart Aksı halde okurumuz ÇeHk Avcı Tuncer'ın aşağıda aktaracağı otayda ol- duğu gıbı peşınatı ödedığinızve senetle- rmızı ımzaladığınız halde malınız sıze tes- Hm edılmeyebrtır Bu noktada hukuk sıstemımızin mutlaka tûketıcıyı koruyan ye- nı bır çerçeve gelıştır- mesı gerek Ama na- sıt? Belkı hukukçulan- mızın bazı önerüerı olabılır Bu önerılen beklerken, stze olayt ılk ağızdan aktaralım. "Bır yakınım, tdeal- tepe'dekı evının bal- konunu kapatmak ıçın bır mımar olarak ben- den yardımımı ısteyın- ce gereklı olanları yapmak uzere hare- kete geçtım ve bu çer- çevede 5 6 1991 tan- hınde Kızıttoprak EGEPEN bayıı olarak bılınen DEKAPEN Ltd şırketınden Hal'rt Koşar'la 5 milyon lıra hac- mınde EGEPEN dograma ve ısıcam yapılması konusunda bır sozieşme yaptık Ancak sözleşmede belırtılen teslım tarıhı temmuzun ılk haftası olmasına rağmen ara- dan tam 2 ay geçtığı halde htçbtr teslımat soz konusu olmadı Aynca sozleşmeyı yaptığımız gun peşın olarak verdığımız 2 milyon liraya ek olarak 15 7 1991 tanhınde 750 bin Hralık senedı odedık. Teslımat olmayınca Halıt Co- şar'la yentden goruşerek odedığımız paranm ladesını ve sozleşmenın ıptalını ıstedık. Ola- bıltr gıbısınden sözler verıldığı halde ıptal ko- nusunda somut hıçbır gırıştm olmadı. Ben ka- nunı yollardan hakkımt arayacağım, ama baş- kalarının benzen problemlerle karşılaşmama- ları ıçın uyarılmasını ıstıyorum " Okurumuzun bu mektubu uzerıne arkada- şımız Nuray Köroğlu, DEKAPEN'ın sahıbi Halıt Coşar'la eylül ortaiannda goruştü. Ha- lit Coşar maHan teslım edemedıklennı kabul ettı ve kendısıne makul bır sure tanındığı tak- dırde ödenen paralan tade edeceğını vaat ettı Bır ay kadar daha bekledık, ancak okuru- muza herhangı bır ödeme yapılmadı Bu ara- da DEKAPEN'ın sahıbı HaHt Coşar'la tele- fonda bağlantı kurmak da mumkun olamadı. Arkadaşımız Nuray Köroğlu her aradığında notunu bıraktı, ancak gerı aranmadı. Bır süre daha bek- ledikten sonra sız tu- ketıcılerımızı uyarmak uzere konuyu yazma- ya karar verdık. Önce okurumuz Çelik Avcı Tuncer'ı aradık On- lar 2 milyon peşın ve 750'şer bın lıralık 2 senedı odedıkten son- ra, gerı kalan 750'şer bın lıralık 2 senedi ödememışlerdı Tabıi bu arada mal kendıle- rıne teslım edılmemış- tı. Odedıklerı 3.5 mil- yon lırayı gerı almala- n maalesef bugüne kadar mumkun ola- mamıştı Uzerıne ım- za attıkları halde ode- medıklenv gerı kalan toplam 1 5 milyon lıra- lık senet ıçınse kendılennı arayan soran ol- mamıştı Bız yeniden Haltt Coşar'ı aradık, ancak yi- ne telefonda konuşmamız mumkun olmadı Okurumuzun, ödemedığı senetlerle ılgüt ola- rak önümuzdekı aylarda başı ağrıyabılu im- zayı attıMan sonra senetlerı odememek sa- nırız çözum değıl Çunku o senet başkasma cıro edıimış olabılır ve banka da ödenmeyen senet ıçın mahkemeye, ıcraya falan başvur- muş olabilir Dılenz bûtün bunlar olmaz ve lüketıcımızin zararı 3 5 mılyonla sınırlı kalır Çünku aksı hal- de faızdı, cezaydı derken o 1 5 milyon da epey kabarabılır T 0 K E T İ C İ M İ H S E S İ Salamlar buzdolabına Yurtdışında çalışan bır işçı- tlum. Maret gibı bır üretıcıden yim Agustosayındaıznımbıt- ve Glma gibı bır mağazadan tıkten sonra çalışttğım yere gt- akJığım malın bozuk cıkması dertenÇankayaGtonamağa- benî bınlerce km uzakta çok zasKHJanbeşadetManrtSa- ûzdü Belırtmek ısterım kı ye- tomaldım Fakat salamlan ye- dı yıldır yurtdtşına salam-sosıs mek ıstedığımde hepsının de 9 * 1 yıveceklerı göturûrüm ve bozuk süt krvamında erımış ol- böyle bır olayla ılk kez karşıla- duğunu ve dayanılmayacak şıyorum. Celal kadar kötü koktuğunu gör- Hacımahmvrtoglu- Ankara Arkadaşımız Nuray Köroğlu, konuyu Maret Genel Müdür Yferdımos/ Ömer Bozer*e /teftı Bozar, "Bu tö- ketici Ankan'dan salamı alıyor ve yurtdışma gi- dertten banıluna koyuyor. Yerine ulatmcay* k*- dar bir buçuk gün geçiyor ve bu ddnemde d« h*- nlar *ıcak oMuğu İçin satom kokablllr. Stûunto- nmıun üzarinde ytoar zaton, buzdctobt tuhut»- linĞ* saklanına ûç ay d*yann dty. /^nb^afian- mız mkumlu olmadığı için buzdolabtnd» saktan- ması gerekir" dedı URET1C1YE TESEKKUR Arçelik'e teşekkür Uzun sûre önce aldığım ve üç dört ay önce evten- dıkten sonra kullanmaya başladığım ARS Arçelik etektrik süpürgesı bozutun- ca servısıne götürdüm. Senns, motorunun yandtğı- nı, değışmesı halinde 210 bin TL ücret ödemem ge- rektigını söytedı. Garantı süresınm geçmesıne rağ- men konuyu Antalya Arçe- lik yetkılı servısıne yazdım. Çok kısa bır süre ıçinde etektrik süpürgesintn ücret- stz bakımtm yaptılar. Gök- han Gursel-Acıpayam Artık sermaye piyasalarında iki tür yaklaşım G a r a n l i M e n k u l Kıymetler sermaye piya- salannın geleceğirie ina- nır. Bu inancın getirdiği sorumluluk, ciddiyet, moral değerlere bağlıhk, müşterilerinin çıkarlannın korunması kadar, ser- maye piyasalannın çağdaş standartlar kazanma- sında da önemli rol oynayacakör. K ıı ıı I a ı* d a ıı a ıı t var. Tutarlı yaklaşunım, uzman kadrosu, "tam ve öxel Vdzmet" anlayışıyla bütiinleştiren Garanti Menkul Kıymetler'le tanışın. Sermaye piyasalarında Garanti yaklaşımuun farkını siz de yaşamaya baş- layın... GARANTÎ MENKULKIYMETLER A.Ş. Boyukdere Cad . 85 Stad Han JUl 1-2 Meeıdıyekoy 80310 I.Unbul Tel (l)275lO4O(S»ntr»\)F« (1)2758908-27267 58