Katalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhuruet Ma'baacılık %e Gazetecılık Turk \nonım Şırkeıı adına Benn N»dı # Murahhas Lve Kmıne Uşaklıgıl 0 Genel Ya\m Muduru Hasan Cemal, Vazı Işlerı Muduru Oka> Gonensm 0 Haber Merkezı Mudurfı Yalçın Ba>«r, Sa>fa Duzenı Yonetment \lı 4car 0 Temsılcıier ANKARA Ahmct Tan. IZMIR Hıkmct Çclıakıyı, ADAN* Çtlın Yigenogh Ekonomı Meral Tamer, Dış Haberler Ergun Balcı, Kultur. Celal Isler, Yurt Haberlerı Vecdet Dogan, Spor Danışmanı Abdulkadir Yucelman, Di2) Vaiilar Kerem Çalışkan. \raştırnîa Şahin Alpa>, Duzeltme Abdullah \azıcı # koordınaıor Ahmet korulsan # Vlalı Ijler Erol Erkul 0 Muhasebe Bulenl Yener 0 Butçe Planlama Sevgi Osmanbeşeoglu 0 Reklam \yşe Torun # Idare Huseyin Garer 0 tşletme Onder Çelik 0 Bılgı-Işlem Nail tnal 0 Personel Scvgi Bostancıoglu SOÜKI ,f hıvo/t C umhunvcı Maıbaaulık v; Gizeccc hk T \ % Turkocajı Cad 39/ 4] Cagaloglu 14334 Isl FK 246 Isunbul Tcl JI2 05 U5 |2O halj Telcx 22246 Fa*. (I) 526 «0 ->2 0 Bumtar «•kan Z ta Gokalp Blı Inkılap S No İ9 4, Tel 133 il 41-47 Tclcn 42344, Fa* (4| 133 05 65 0 I m r H Z >a Blv 1352 S ! 1 Tı 1' 12 30 Teioc 52359 F « (51) 19 53 60 % KâmmM Inonu Cad 119 S » I Ka I Tcl 19 " 52 (4 haO Teta 621>5 Faj (7]1 19 23 7! TAKVIM 27 KASIM 1991 Imsak. 5.27 Guneş: 6.57 Öğle: 11.56 Ikındı: 14.23 Akşarrr 16.45 Yatsı 18 10 Başka alfabenin çocuklarıSağır eğitiminde el-kol işareti tercih edilmiyor. Parmak alfabesi de. Amaç, sözcüklerin resimlerle özdeşleşerek öğretilmesi. HAKAN AYGÜN ANKARA — Zıl sesı, derse davet edıyor. Hiçbin duyamı- yor. Koridorlardakı ustunde **aâl çaldı" yazılı ışıklı levhala- nn yandığını gorenlerden sınıf- lara yonelenler oluyor. Birkaç da "leneffus suresine şartla- nan'Mardan. Meral oğretmen, bahçedeki- leri tek tek omuzlanna doku- narak, sınıfa çağınyor Derslen resim. Sınıf, bayrak ve balon- larla süslu. Haftanın unite ko- nusu Cumhuriyet Bavramı. "Alfabeleri', el, kol ve du- dak hareketlen. "Sevgi, yalan, aşk" gibı soyut kavramlan ise hissederek oğrenı>orlar.~ Yer, Ankara Sağırlar Okulu. Meral Biber ıkı yıllık ozel eği- tim oğretmenı. "Kapı, pencere" gıbı sozcukleri soz konusu nesnelerı gostererek oğ- retıyor. Sınıfın en buyuk eğlen- cesi "otur-kalk" ovunu. Meral öğretmenın ağız hareketlenne bakarak, "oturmalannı mı, kalkmalannı mı" ıstedığını an- lamaya çalışıyorlar. Yanlış an- layanlar yanıyor Sona kalan oyunun galıbı Insan ısımlerıne mana vere- mıyorlar. Herkesın bır adla çağrıldığını bılı\orlar. Dudak hareketlerinden kımın çağrıldı- ğını anlayıp, hep beraber par- maklamla gosteriyorlar. Adla- rını bılmedikleri kişılerı ıse "te- mel fiziki ozellikleri"nı ışaret- lerle tarıf ederek anlatıyorlar Meral oğretmen, saçları duz ol- 33 okulda 6 bin 800 öğrenci Mıllı Eğıtım Bakanlığı'na bağlı 33 sağırlar okulunda 6 bin 800 öğrenci eğitim goruyor. Bazı okullara oğrencıler ana okul çağından itıbaren, bazılarına ıse 7 yaşından itıbaren kabul edilıyor. Sağırlar okulu bulunan ıller ıse Adana, Afyon, Afyon-Bolvadın, Ankara, Bursa. Çanakkale, Gelıbolu, Denızlı, Dıyarbakır, Erzurum, Eskışehır, Gazıantep, Gumuşhane, İçel, Istanbul, Izmır, Kastamonu, Kayseri, Kocaelı, Konya, Malatya. Niğde, Rıze, Samsun, Sıvas ve Van Bu okulların bazıları yatılı oğrencı de kabul edıyor. duğu ıçın, bu ozellikleriyle ta- rif edıliyor. Ayağı aksayan bi- ri, aksama hareketi yapılarak. Kupelen ılgınç bir oğretmen de kulaktakı takısı anlatılarak. Tıpkı, ilk insanların yaptığı gi- bi... 23 Nisan'ı biliyorlar. Ama "bayram" olgusunu anlamala- rı guç. Çocukları ilgılendırdığı içın yıne de kolayca öğrenmiş- ler. Ama ya Cumhuriyet Bay- ramı? O da askerlerin yurudu- ğu bayram olarak bihniyor. Meral oğretmen, "bayrak" dıyor. Dudak hareketlerini an- layıp, hepsi bayrağı göstenyor. Anlaşılmayan boğuk sesler çı- kararak Resim dersmde hayli soyut kavramlar olmasına karşın renkleri oğrenıyorlar. Meral oğretmen anlatıyor: "En kolay oğrendikleri ses 'a' oluyor. 'P, b ve m' sesleri kolayca ogreniliyor. Çunku iki dudak, bu harfler sovlenirken birleşivor. Bazı harflerde dil, dişlerin arasına geliyor, bazıla- nnda ise dişler kaparmor. 'Ka- pı'yı öğrenijorlar. Ama 'apı' diyorlar. 'K' sesini başına ek- lemeleri zaman alıyor." Okuma yazmayı oğrenıyor- lar Ama so\ut kavramları bıl- medıklennden mukemmel oku- dukları halde, anlayamıyorlar. Meral oğretmen yıne açıkhyor: "Bazı kavramları oğrenme- leri çok zaman alıvor. Onun için zaman içinde okuma- yazma olayı kolavlaşıyor. Ama tabii her zaman akıllarında ba- zı kavramlar, sozcukler karşı- lık bulamıyor. Bir eksiklik hep soz konusu." Sağır eğitiminde "el-kol işareti" tercih edilmiyor. Par- mak alfabesi de. Tek elin par- maklarıyla bile 29 harf kolay- ca anlatılabılıyor Parmaklany- la çok serı olarak konuşmayı becerenler de var. Ama ışaret dıli yine de tercih edilmiyor. Amaç, sözcüklerin resımlerle ozdeşleştırılerek oğ- retilmesi. "Duymamaları, ko- nuşmamalanna engel degil, biz bunu gerçekleştirmeye calışıyo- ruz" dıyor Meral oğretmen. El, kol ışaretlerı her okulda, bolgede ya da sağır grubunda değışıyor Tıpkı "yoresel şiveler" gibı Ankara'daki öğ- renci, Adana'dakı oğrencının "işaret dili"nden anlayama>a- bilıyor Çunku, her grup ken- dine gore anlamları olan ışaret- ler geliştırıyor Dudaktan oku- manın ve duyamamaya karşın konuşmanın oğretılmeye çalı- şılması bıraz da bundan. 65 yaşındaki Klaus Kinski, cumartesi günü evinde ölü bıdundu Kötülerin krahydı«/Üçüncü karısı Vietnamlı Minhoi'dan ayrılan Klaus Kinski, 20'lerinde bir Venedikli güzel olan Debora Caprioglio ile birlikte yaşıyordu. Kızı Nastassja ile uzun süredir arası açık olan Klaus Kinski, ondan söz ederken, "Bugüne kadar bir sürü berbat, rezil film çevirdi" demişti. Kültür Servisi — 'Kdtu bere göre aile dostları Klaus sonralan Alman sinemasının adam'lan oynarken giderek Kinski'yı geçen cumartesi günu yaratıcı yönetmenlerindeıı Wer- önemli karakter oyuncuları ara- evinde ölü buldular. Ünlü Al- ner Heraog'un fılmlerinde baş- sına giren Klaus Kinski, San man oyuncunun doğal neden- Francisco'nun kuzeyinde Lagu- lerleöldüğü açıklandı. 1926'da nitas'taki evinde ölu bulundu. Polonya'nın Gdansk kentinde Ünlü sinema oyuncusu Nastass- dunyaya gelen Klaus Kinski, ja Kinski'nin de babası olan oyunculuğa düşıik bütçeli 'spa- Klaus Kinski 65 yaşındaydı. getti western'lerde yardımcı Reuter ve AP'nin verdiği ha- oyuncu olarak başlamış, daha 'Gazete oku, okut' kampanyası Ege Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu, Izmir Gazeteciler Cemiyetı ve Bornova Belediye Başkanlığı işbirliği ile kampanya başladı. Haber Merkezi — Ege Ünıversıtesi Basın Yayın Yüksekokulu, lzmir Gazete- ciler Cemiyetı ve Bornova Belediye Başkanlığı'nın işbir- liği ile "Gazete Okuma ve Okutma Kampanyası" açıl- dı. Ege Üniversitesi Basın Ya- yın Yüksekokulu Müduru Prof. Dr. Özcan Özal, kam- panya ile ilgili olarak gazete- mize yaptığı açıklamada tiraj tıkanıklığının "okuma alış- kankğının yetersizJiği"nden kaynaklandığını beürtti. Gazete satışının "okuma alışkanlığındaki yetersizli- ğin" yanı sıra ekonomik ne- denlerden de etkilendığı kay- dedilen açıklamada, çözüm önerileri başbca şöyle sıra- landı: — Gazetenin maliyet un- surlarının yeniden gözden geçirilerek maliyet duşurücu düzenlemeler yapmak sure- tiyle fiyat artışıru önlemek, — Bayi dağıtımım elden dagıtım sistemiyle takviye et- mek suretiyle satışta istikrar sağlayıp iade orarunı düşur- mek, — Ekonomik nedenlerle gazete alamayan potansiyel okuyucu grubunun duşük bir bedelle gazete alabilme im- kânına kavuşmasını sağla- mak. Bunun için işyerlerin- de her çalışanın dilediği ga- zeteyi ucretsiz okumasını sağlayacak düzenlemelere gi- dilerek bedelinin işveren ta- rafından karşılanmasına ola- nak tanımak. Klaus Kinski, VVerner Herzogun yonettiği Cobra Verde adlı fılmde de "kötü adam"dı. rollere yukselmişti. Beyazperdede patlak gözleri ve gergin yüz hatlarıyla un ya- pan Kinski, 'Doktor Jivago' ve 'Küçük Trampetçi Kız' gıbı uluslararası buyuk yapımlarda karakter rolleri üstlenmış, 1950'lerde ve 1960'larda arala- nnda dint Easfivood'lu 'Birkaç Dolar tçin'in de bulunduğu spa- getti westernlerle adını duyur- muştu. Bu ilk rollen Klaus Kinski'- nin önundeki yolu açmış, Wer- ner Herzog'un 'Aguirre, Tann- nın Gazabı', 'Vampir Nosferatu' gibi yapıtlarında başrollere çıkan Kinski, Avru- pa'nın önde gelen sinema oyun- culan arasına girmişti. Gerçek adı Nikotaus Gonthar Nakazynski olan sanatçı, büyük bunalım yıllannda aılesiyle bir- likte Polonya'dan Almanya'ya göç etmiş, 16 yaşında Alman or- dusuna yazılmıştı. İkincı Dun- ya Savaşı'nda Hollanda'dakı çarpışmalara katüışımn ikincı gunu yaralanan Kinski, mutte- fık kuvvetleri tarafından tutsak alınmış, savaşın gerı kalan gun- lerini savaş esiri olarak gecırmiş- ti. Kinski, savaştan sonra tiyat ro oyunculuğuna başlamış, sa- vaşı izleyen ilk kışını Berlın'de ısıtılamayan bir tiyatroda geçir mişti. tlk evlıliğinı 1950'lerın sonlarında yapan Kinski'nin ikinci karısı Ruth Brigitte Toe- ki'den bugun unlu bır oyuncu olan Nastassja Kinski dunyaya gelmışti. Kinski'nin uçuncü ka- rısı Minhoi VV'iggers'tan da Nanhoi adlı bir oğlu olmuştu. Son dönemde, uçuncü karısı Vietnamlı Minhoi'dan ayrılan Klaus Kinski, 20'lerinde bır Ve- nedikli güzel olan Debora Cap- rioglio ile birlikteydi. Kinski, son oynadığı film olan 'Pagani- ni'de başrolleri Caprioglio ile paylaşmış, genç Venedikli oyun- cuyu daha sonraki bütün fılm- lerinde oynatacağını söylemişti. Kızı Nastassja ile uzun sure- dir arası açık olan Klaus Kins- ki, kızından söz ederken de "Bugıine kadar bir siıni berbat, rezil film çevirdi" demişti. "Hiçbir zaman onu etkikmeye çabşmadım. Baba baslusı uygu- lamaktan nefrel ederim. Benim hakkımda korkunç laflar etti; benim bir canavar oldugumu söyledi. Oysa ben Nastassja'nın rahat bir hayat yaşaması için ol- madık filmlerde oynamak zo- nında kaldım." Nastassja Kinski ise 'Time' dergisine yaptığı bir açıklama- da, ashnda hiçbir zamaıı sinema oyuncusu olmak istemediğini vurgulayarak "Aflede zaten bir oyuncu vardı; babam. Setteki butun sorunlarını eve taşıyordu" demişti. Ingüîere Sağlık Bakanlığı, sigarafıyatlannın kat kat arttınlmasını öneriyor Sîgara 5 dakikada 1 kîşiyi öldürüyor İngiliz hükümeti, 1 ocaktan itibaren sigara paketlerinin uzerine "Dikkat... öldürur" diye yazılmasını kabul etti. İngiltere'de yalnızca çocuklara her yıl 70 milyon sterlin tutarında sigara satıhyor. 19 yaşındaki her 3 gençten biri sigara içiyor. EDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — İngiltere'de her saat 12, gunde de 300 kişi sigaranın kurbanı. Her yd 285 bin kişi, sigara tiryakiliğinden hastanelik. Sigara kökenli kanser, kalp yetmezliği, boğaz ve akciğer hasta- hkları da caba. Gunde 9.500 hastane yatağım, bu tür hastalar ışgal edıyor. Bu katranlı tablo için önerilen çare: Sigara fiyatlannın kat kat arttırıl- ması; şimdi ortalama 1.5 Sterlin (yaklaşık 14 bin lira) olan bir paketin en az 3 Sterline (27 bin li- ra) satılması. Öneren: lngiltere Sağlık Bakanlı- ğı'nın yan kuruluşu olan Sağlık Eğitimı Kurumu. Avrupa Topluluğu'nun sosyal siyasetten so- rumlu "komiseri", Yunanlı Bayan Vasso Papand- reu, sigara reklamlannı tumden yasaklamaya ça- lışıyor. lngiltere ise karşı. Hükümet ancak paket- lerin kenarındaki uyanlann "sertleştirilerek" 1 ocaktan itibaren "Dikkat.» Öldünir" dıye yazıl- masını zar-zor kabullendi. AT, olanca bürokrat- hğı ile "Uyan, sigara paketinde en az yuzde 4 ora- nında bir yer kaplamalıdır" dedi. AT ile başı su- rekli dert'.eki hükümet, hiç olmazsa sağlık ko- nusunda ciddiye ahnmak için 'yuzde 6' diyor. Si- gara finnalan ise yuzde 4'te ısrarlı. Sorunun çö- zümü Yüksek Mahkeme'ye kalacak. Firmalar, hükumete "AT hukukunu yanhş yonımluyor" dı- ye dava açacaklar. Sigaranın, insanlan yuzde kaç öldurdüğu tartışıladursun, Sağhk Eğitımi Kuru- mu Başkanı Sir Donald Maitland, gayet açık bir ifadeyle "Fiyat arttınlırsa içmezler. Sigara hâlâ ölüme yol acan, ama önlenebihr bir bela" dedi. Hükümetm paçalarını tutuşturan en önemlı sorun, uluslararası sigara fırmalanmn 10-17 yaş çocukları hedef alması. ingiltere'de reşit olma- yanlara sigara ve içki saöşı sözde yasak. Ama yal- nızca çocuklara her yü 70 milyon Sterlin (630 mil- yar lira) tutannda sigara satıldığı, Sağlık Eğiti- mi Kurumu'nun kapsamlı raporunda açıklandı. 19 yaşında her uç gençten biri sigara içiyor. Da- ha da kötüsü, 11-15 yaş grubunda da her 10 genç- ten biri tiryaki. Bu rakamlara, "dumanalü" olan- lar dahıl değil. İngiliz televizyonunda sigara rek- lamı yasak olmakla bırükte, yazılı basında ve ilan tahtalannda serbest. Gençlerin, sigara reklamla- nndan "daha haberti olduklan" da saptanmış. Bir anket sorusunu şöyle yanıtlamışlar "Eger kö- tü bir şcy olsaydı, hükümet reklamına izin verir miydi?" Raporun basına açıklandığı toplantıda Tabibler Birhği'nden bir yetkih' de aynı fıkirdey- di: "Biz doktorlan en yıldıran, bu uyuştunıcu maddenin hâlâ reklamının yapılması, daha çok sayıda insanı sigaraya alıştırmaya bizzat bukıi- metin çalışması." \abankedileri dünyayı terk ediyor Almanya'da 1400 yabankedisinin yaşadığı sanılıyor. Kedilerin çoğalması için yıllardır yoğun çaba gösteriliyor. Ancak uzmanlar, bunu "sonuç getirmez" bir uğraş olarak değerlendiriyorlar. Yabankedilerinin bacakları evcillerine oranla daha uzun, başları daha iri ve yassı, kuyrukları kalın ve vuvarlak uçlu. Dış Haberler Servisi — Orta Avrupa ormanlannda 300 bin yıldan bu yana varhğım surdü- ren yabankedisi de dunya sahne- sinden çekilmenin eşiğine geldi. Daha 200 yıl önce Avrupa or- manlarında pek sık rastlanabi- len kişilikli, zarif ve av konusun- da son derece yetenekli, zoolog- ların yakıştırmasıyla "boz hayalet" artık çok az sayıda Ro- manya, Slovakya, Erzgebırge"de yaşıyor. Der Spiegel dergısınin habenne göre yabankedisi son çare olarak Almanya'da koruma altına alındı. Avını, ona hıç hıssettirmeden sokularak yakalayan ve bitirici pençeleme, ısırmasıyla unlenen yabankedisi uzmanlara bakılır- sa, yuzyılımızın sonunda eko sıstem içindeki yerini boş bıra- kacak. Almanya'daki doğabilimciler Harz, Erzgebirge, Hunsruck'te şimdilerde 1400 yabankedisinin yaşadığını tahmin ediyorlar. Do- ğa korumacısı Günter VVorel, ye- di yıldan beri Bavyera'da kedi- lerin çoğalması için yoğun çaba gösteriyor, ne var ki bu, uzman- lar tarafından "sonuç getirmez" bir uğraşı olarak değerlendirilı- yor. 110 cm boyu, 3-10 kg ağuhğa sahip Asya kökenli yabankedi- si, evcil kedilere benzemekle be- raber bacakları daha uzun, ba- şı daha iri ve yassı, kalın kuyru- ğu yuvarlak uçlu ve görece kısa. Sanmsı boz postundakı desen- lerle tekir kedılere benzeyen ya- bankedisi uzun bır zaman kesı- tinde yanhş özelliklerle bılindi, kötu bir un yaptı ve bu unle yok edümeye çalışüdı. Avrupalı feodal beyler ayı, til- ki, vaşak gibi yırtıcı hayvanlan tükettikten sonra onu, avlannı yok eden bir rakip olarak gör- meye başladılar. Hep "tek başına takılan" ka- dife pençeli hayvan, 1800'lerin ortalannda av tarihçileri tarafın- dan tavşan, keklik, sulünlerin baş düşmanı "hain bir canavar" olarak tanıtıldı. Avrupah avala- rın klasik kitaplannda "öldür- me canltsı bir hayvan, av dün- yasına zararlı" bir kimlikte tak- dim edildi. İnsanların bu canlıya karşı yürüttükleri amansız husumet ve takip, ormanların tanm için feda edihnesi sonucu savunma- sız yaratık hep ormanlara sığm- dı. Orada da artık dağ bisiklet ve motosıkletleriyle gelen doğa gezgincilerinden, meraklıların- dan ürkmuş durumda. Sonuçta hep yapıldığı gibi is- tasyonlarda uretıme geçildi. Wo- rel ve arkadaşlanmn çabalarıy- la şimdilerde 150 yabankedisi el- verişli doğa köşelerine yerleşti- rüdi. Eski eser satan şebeke • SELANtK (AA) — Turkıye'den kaçınlan tarihi eserleri Yunanistan'da satan bir şebekenin ortaya çıkarüdığı bildirildi. Selanik'teki polis kaynaklanndan edinilen bilgilere göre işadamı Stilianos Lipandidis ve tuccar Haralambos Mariolas, Türkiye'den kaçak olarak getirilen tarihi eserleri satarken yakalandı. İki Yunanlının evlerinde yapılan aramada, büyük bir bölümü eski madeni paralardan ve heykellerden oluşan çok sayıda tarihi eser bulunduğu haber verildi. Polisin tarihi eser ticareti yapan iki Yunanlının Türkiye'deki suç ortaklannın ortaya çıkanlması amaayla durumu Interpol'e bildirdigi öğreruldi. Pulciıluk yanşması • ANKARA (AA) — Japonya'nın başkenti Tokyo'da duzenlenen Dunya Pulculuk Yarışması'nda, 300 katıhmcı ve 31 ülke arasında Türkiye birinci oldu. Dışışleri Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre 16-24 kasım tarihlen arasında duzenlenen yarışmada, ayrıca şampıyonlar dalında Türk yarışmacılardan Yalçın Bıcıoğlu şeref ödülü, genel yarışmada Yaşar Temiz, Salih Muzaffer Kuyas, Bülent Papuçcuoğlu, Dorotea Preısing altın madalya kazanırken Turhan Turgut ve Yaşar Temiz jüri tarafından özel başarı ödülüne layık görüldüler. THY uçağında panik • ISTANBUL (AA) — THY'nin Singapur- Bangkok-lstanbul seferini yapmak üzere dün sabaha karşı Singapur'dan havalanan "Göksu" adh yolcu uçağırun, Bangkok semalarında hava boşluğuna düştüğtl öğrenildı. Edinilen bilgiye göre kaptan pilot Halil Gündüz yönetimindeki THY'nin Airbus yolcu uçağı, 12 bin metre yükseklikte Bangkok'a yaklaşırken hava boşluğuna düştü ve aniden 300 metre irtifa kaybetti. Yaklaşık 30 saniye süren bu olay sırasında yolcular paniğe kapıldılar. Olay sırasında iki hostes ikram malzemelerinin üzerine dökülmesi sonucu da hafîf yaralandı. Hosteslerin, uçak Bangkok Havalimanı'nda ayakta tedavi gördükleri ve sağhk durumlarının iyi olduğu bildirildi. Bağdat Caddesi cinayeti • tSTANBUL (AA) — Bağdat Caddesi'nde, yaklaşık 1 ay önce arabasına binerken tabancayla öldürülen Ahmet Asım Inan'ın katil zanlısının belirlendiği bildirildi. Cinayet masasından yapılan açıklamada, Yıldız Üniversitesi öğrencisi Ahmet Asım înan'ın, Taşkın özturk (18) adlı bir sabıkalı tarafından yanhşhkla öldürüldüğünün anlaşıldığı kaydedildi. Taşkın öztürk'ün, olay sırasında, Înan'ın yanında bulunan 'Şaşı' lakaph Ihsan Tavukçuoğlu'nu vurmak istediği belirtilen açıklamada, firari katil zanhsımn yakalanmasına çahşıldığı bildirildi. Kalemi ve kitabı tutuklananlara sevgılerie..