Katalog

l 23 EKİM 1991 SERGİ KÜLTÜR-SANAT CUMHURÎYET/9 ChagalTden Modigliani'ye • Kıittür Servisi — Ramko Sanat Merkezi, beşinci yüını büyuk bir karma sergi gerçekleştirerek kutluyor. Ramko Sanat Merkezi'nde bugün açılacak sergide yer alan yapıtlann önemli bir bölümu, Isviçre'nin ünlü müzayede kuruluşu Gabus'un özel koleksiyonundan derlendi. Türk resim ustalannın yapıtlarının da yer aldığı sergideki ressamlar; Karl Appel, Bernard Buffet, Marc Chagall, Leo Corbusier, Salvador Dali, Raoul Dufy, Max Ernst, Tsuguharu Leonard Foujita, Amadeo Modigliani, Sadamasa Motogana, Gen Pail, Pablo Picasso, Camille Pissaro, Pindoras Platonidis, Serge Poliakoff, Constantin Terechkovtch, Theo Tobiasse, Emmanuel de la Villon ve Ferruh Basağa, Nuri lyem, Yervant Oskan, Fahrünissa Zeid. Beşinci yıl sergisinin ilginç yapıtlanndan biri, Marc Chagall'in restoran mönüsü üzerine yapıp imzaladığı, restoran sahibine daha sonra 10 bin dolar kazandıran resmi. Sergi 30 ekime dek açık kalacak. RESİM Yeltsinclen tablo iadesi • BERLİN (AP) — Rusya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin, tkinci Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliği'ne göturulen 363 tablo ve deseni Almanya'ya geri vermeyi düşundüğunu açıkladı. Savaş ertesinde Bremen'deki Kunsthalle Museum'dan alınmış desen ve tablolar arasında Rubens, Rembrandt gibi büyUk jıstaların yapıtları da bulunuyor. Yeltsin'in yapıtlan 21 kasımda Bonn'u ziyareti sırasında geri vermeyi •düşundüğü öğrenildi. Çoğunluğunu desen ve şuluboyalarm oluşturduğu yapıtlar arasında gova, Van <3ogh ve Albrecht Dürer gibi ünlü ressamlann eserlerinin de yer aldığı bildirildi. tİYATRO ^Çiçek Sepetli Kız' (>• Kültür Servisi — Harbiye Cep Tiyatrosu'nda üç -kişilik yeni bir oyun başladı: Yıldınm Keskin'in yazıp lErol Keskin'in yönettiği "Çiçek Sepetli Kız". Oyunda başlıca rolleri Mehmet Gürhan, Vildan Turkbaş ve Tomris Incer paylaşıyor. Oyunun yazan Yıldınm Keskin "Çiçek Sepetli Kız" için şunları söylüyor: "Oyun üç kişi arasında geçen bir iç dram. Karanlık bir oyun". Şehir Tiyatrolan'nın Harbiye Cep Sahnesi'nde seyirci karşısına "çıkan "Çiçek Sepetli Kız", yanr ve 25 ekim cuma günü saat 15.OO*te sahnelenecek. 'Sersem Kocanın Kurnaz Kansı' • tSTANBUL (tÜHA) — lstanbul Devlet Tiyatrolan, bugün Yıldız Sarayı Tiyatrosu'nda "Sersem Kocamn Kurnaz Kansı" adlı eseri sahnelemeye başhyor. Haldun flaner tarafından yazılan eser, 1972 yıhnda Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü'nü aldı. Oyunun yönetmenliğini Semih Sergen, koregrafisini Nasuh Bann, müzığini Cem Idiz yaptı. Başrolleri Semih Sergen, Reha özcan, Sevtap Toktay, Şahin Çelik, Bilge Şen, Tunç Günbay, Funda Âkduman ve Zafer Algöz paylaşıyor. MÛZAYEDE Osmanlı kadınına 420 milyon • LONDRA (Cumhuriyet) — Hayatının son dönemini Atina'da geçirip 1988'de orada ölen Amerikah milyoner Henry Blackmer'in Ortadoğu ve Osmanlı tarihine temel pluşturacak çok zengin kitap ve tablo koleksiyonunun şimdiye kadar satışa çıkartılmamış tablolan bugün "Sotheby's" müzayede firması tarafından satıhyor. ' Birçok eser arasında kimliği beUrsiz bir sanatçının 17. yüzyıldan kalma "Bir Türk Kadım" adh tablosunun da 50 bin sterline kadar (420 milyon lira) alıcı bulması bekleniyor. "Henry Blackmer KoleksiyomT'ndaki 1.500 parça kitap 1989'da "Sotheby's" tarafından satıldığında Türkiye hükümeti de 1 milyar 700 milyon lira tutannda kitap almıştı. 15-19. yüzyılda Avnıpa'da Osmanh Imparatorluğu hakkında yayımlanan ve belge niteliği taşıyan eserlerin yanı sıra fotoğraf albümleri ve "tarihteki ilk casusluk romanı" da Türkiye Milli Kütüphanesi'nde kazandınldı. SİNEMA Scorsese filmleri • WASHINGTON (AA) — Amerikah ünlü film Jrönetmeni Martin Scorsese, 1.600 parçadan oluşan 16 inm'lik konulu fihn koleksiyonunu, Kodak firmasının f'Uluslararası Fotoğrafçıhk Müzesi"ne bağışladı. Film yapımcılarının, tarihçilerin ve araştırmacılann ^ararlanacağı bir arşiv kurmayı öteden beri istediğini iöyleyen Scorsese, elektronik teknolojisinin gelişimi lonucu fUmin neredeyse kayboknak üzere olduğu bir ışamada, böyle bir koleksiyonu toplamaktan mutlu >lduğunu kaydetti. Rochester kentindeki Eastman-Kodak Müzesi'nde sinemacı Cecü Demile'in koleksiyonu ve Hetro Goldwyn Mayer'in, 1950> ye kadarki bütün derlemeleri de bulunuyor. DERGÎ 'Profesyonefler giremez' • Kültür Servisi — 11 kasım tarihinde, yazar ve çizerlerinı okurlannm oluşturacağı yeni bir haftahk dergi yayın hayatına başlayacak. Derginin slogam, "Profesyoneller giremez". Amaç, edebiyat ve sanat dallannda kendince urünler veren ancak bu ürünlerini sergıleyecek olanaktan yoksun gençleri Türk kültür yaşanuna kazandırmak ve amatör kalabildikleri süresince ürünlerini sergileyecekleri bir dergi yaratmak. Bu arada dergide yayımlanan her ürüne telif ucreti ödenecek. tlk sayıdan itibaren dergide yer almak isteyenlerin öykü, şiir, röportaj, karikatür, politik makale, fotoğraf, grafik desen, inceleme, mızah ve graffıti dallanndaki ürünlerini Antiprofesyonel, 34600-5 Bahçelievler, lstanbul adresine en kısa zamanda göndermeleri gerekiyor. James Robertson fotoğraf seıgisi İstanbul Resim ve Heykel Müzesi'nde Fotoğrafta îstanbul büyüsülstanbul Fotoğrafçısı diye anılan James Robertson 1841'de Osmanlı Darphanesi'nde baş oymacı olarak görevlendirilmiş, Ingiliz sanatçının 40 yılhk İstanbul yaşamı böyle başlamıştı. Robertson 1881'de Japonya'ya gitmiş, 1888'de orada ölmüştü. MEHMET BAYHAN Endüstri devrimi, kitlelerin ekonomik ve sosyal durumlan- nı iyileştırince hızla artan ve çe- şitlenen gereksınmelerin karşı- lanmasında yeni yollar araruşı- nın sonuçlanndan biri fotoğraf- tır. Oncüler, Niepce ve Talbot gravur tekniklerinden yola cıka- rak fotoğrafa ulaşmışlardır. Gravürcüler, minyatürcüler ve ressamlar da ilk fotoğrafçılar ol- dular. Onlann zenaat becerile- ri ve sanat külturleri fotoğraf - lanna, bugün de çok beğendiği- miz düzeyi kazandırmıştı. Batı toplumlan yeni teknolo- jiler üretiyor, hızla yenileniyor ve örgütleniyorlardı. Osmanlı yöneticilerı gelişmeleri izlemek zorunluluğunu duyarak bilim ve teknolojınin değişık dallarında uzmanlaşmış kişilen getirtiyor- lardı. tskoç asıllı bir aileden 1813 doğumlu James Robertson bunlardan biri idi. Londra'da gravur ve hak uzmanı olarak ye- tişmiş, kıymetli taş yontucu ola- rak çahşmıştı. 1841'de, y_enile- nen • Osmanlı Darphlinesi'nde baş oymacı (hakkâk) olarak gö- revlendirildi. Ku"k yülık lstanbul yaşamı böyle başladı. James Robertson 1850'lerde Malta gezisinde tanıştığı F.Be- ato ile Pera'da (Beyoğlu) bir stüdyo açar. Gerçekçi bir bakıs- la lstanbul'u fotoğraflar. Mi- mari cephelerin, camilerin, çeş- melerin, dikilitaşlarm, taş oy- maların zengin dokusunu insa- m ihmal etmeden vurgular. Gra- vur ve oymacılıktaki becerisinin 1853TE TOPHANE tSKELESt — James Robertson'dan bir tstanbul fotografı. Tophane Iskelesi, yıl 1853. bütün gücünu fotoğrafa aktan- yor gibidir. İşlerindekı mukem- mel tonlama, keskinlik, pers- pektif ve istifin kusursuzluğu, ışık, gölge gücü ilk bakışta dik- kati çeker. Geniş Osmanlı top- rakiannı gezer ve fotoğraflar. 1853 ve 1854'te Londra'da al- bümleri yayunlamr. 1853'te başlayan Kınm Savaşı ile gelen uzmanlardan önculo- toğrafçı Roger Fenton, ath ara- ba karanlık odası ile Kuım'da tarihe geçen görüntüler çekmiş- ti. Hastalamp dönmek zorunda kalınca 1853'te bu görev\ Ro- bertson üstlenir. Pera'daki stüd- yosu 1867'de kapamr. Bu tarih- lerde fotografı bıraktığı sanıl- maktadır. Kırk yülık çalışma- dan sonra darphanedeki görevi- nin son gününde, 29 Ekim 1881'de bir veda ziyafeti verilir. Dostlanna, herhalde ağdak Os- manlıca ile duygularını aktar- mıştır. Sonra, Japonya'ya gi- der. Doğunun büyüsü içinde kırk yıl yaşayan, Batı'ya döne- mezdiya... 1888'de orada ölür. James Robertson'un tskoç Ulusal Portre Gakrisi'ndeki fo- toğraflan, araştırmacılarca ya- kınlarda yeniden değerlendiril- miştir. Hem belge ve hem de sa- nat açısından guçlü olan bu gö- rüntüler, o dönemlerdeki çalış- malann değerlendirilmesi için bir ölçek oluşturmak yarunda günümuz fotoğrafçılan için de önemli bir örnek sayılabilir. Ta- dına vararak izlenebilecek bu sergi tskoç Ulusal Portre Gale- risi ve Ingiliz Kültür Heyeti'nin işbirliği ile gerçekleşmektedir. Bilim, sanat, kültür kurumlan- nm varhğını ve iştevlerini, geliş- meyi veya yönetime aday ohna- yı kâğıt üzerindeki birtakım ra- kamlarda ya da ucuz sloganlar- da arayanlann dikkatine sun- madan edemeyeceğim. James Robertson Fotoğraflan Sergısı / İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi / 23 ekım-9 kasım. Osmanlı Imparatorluğu'ndan Gunûmüze Fotoğraf Sempozyumu / Mimar Sınan Üniversıtesı Oditoryumu / 23-25 ekim. SANAT GALERBUERINDE BBR GEZBNTI Heykel'in kendi dili "tki Sevgiii", "Anne Ue çocuk", "Yalnızhk", "Yandı kısrak ve yavrusu"... Heykeltıraş Hüseyin Geıer'in yapıtlan, kendı dıllerini konuşuyorlar, kendı yaşamlannı sürüyorlar... Almelek Sanat Galerisi tarafından düzenlenen sergi dün Atatürk Kültür Merkezi Sanat Galerisi'nde acıldı. 40 yıl olmuş Hüseyin Gezer egitimini tamamlayıp heykelin büyülü dünyasına dalalı. Güzel Sanatlar Akademisi'nde okuduktan sonra Fransız hükumetinin bursuyla Paris'e giden ve Ecole des Beaux-Arts'da egitimini sürdüren Hüseyin Gezer, akademi başkanlığı, müze müdürlüğü gibi görevler üstlendikten sonra 1987 yıhnda emekli ohnuştu. Heykelleri, kendi deyişiyle, doğamn plastik yorumu. Doğaya olan hayranhğı, bunun nedeni. Heykelleri ne denli birer "yaşayan varük.' 'Bu da ayn bir konu: "Bence sanattaki en harika olay -bpkı do|adaki gibi- somnt fizik defterterin duygulandıncı, düşöndiiriıcü soynt bir değere, ifadeye, mesaja dönüşmesi, yaşayan bir varlık niteliği kazanmasıdır" diyor sanatçı. (Huseyın Gezer heykel sergisi / Ataturk Kültür Merkev Sanat Galerisi / 22 ekım-4 kasım / TeL 15156 00) SANATKUUSI Hollanda seramikleri 1967 yılında Hollanda'da açılan bir serginin kataloğunda, "Hiçbir zaman Hollanda sanat seramikçiliginin getişmesi bu kadar canlı ve yüksek bir seviyeye varmamışü" yorumu yer ahyordu. Bu yonım, hâlâ geçerli. 1960'h yıllarda Hollanda seramigi açısından dikkati çeken bir gelişme, Hollandah genç sanatçılann o yıllarda bir müzede açılan Ingiliz seramık sergisinin etkisi Faridı kuşaklardan Adsız / Ivene Vonck / 1987 altında kalmalan oldu. Kil yerine toprak kullanılmaya başlandı. 1%0'b yıllann önde gelen sanatçılan etkinliklerinı bugun de aynı heyecanla sürdürüyorlar. Çağdaş Hollanda seramiğindekı gelişmenin "kilit noktalan" sayüan Johan van der Loon ve Jan van der Vaart bu sanatçılara ikı örnek. Çanakkale Seramik Sanat Galerisi'nde açılan Çağdaş Hollanda Seramikleri sergisinde bu iki sanatçının yanı sıra 13 sanatçının yapıtlan yer alıyor. (Çağdaş Hollanda Seramikleri Sergısı / Çanakkale Seramık Sanat Galerisi /15 ekim-15 kasım / Tet 17929 60) 18 sanatçının yapıtlannı bir araya toplayan karma heykel sergisi, Benadam Sanat Galerisi'nde geçen günlerde açıldı. Faridı kuşaklann yapıtlannı bir arada görme olanağı sağlayan bir sergi bu. Zühtü Müridoglu'ndan (1906) Fuat Adalı'ya (1%5) dek... Beşıktas Barbaros anıtı, Zonguldak'ta ıki ath heykel, Buyukada'da Atatürk heykeli ve Anıtkabir'deki büyuk rölyefi gerçekleştiren Muridoğlu, sanata katkılan nedeniyle hem Resim ve Heykel Müzeleri Derneği'nin, hem de Plastik Sanatlar Derneği'nin plaketlerini aldı kısa bir süre önce. Yavuz Görey, Hakkı Karayigitoğlu, Saim Buga>, Gürdal Dnyar, Tamer Başoğlu, Ali tsraail Türemen, Haluk Tezooar, Meriç Hızal, Şahin Özyttksel, Erol Kınalı, Koray Ariş, Metin Ekiz, NUay Kan Tezonan, Necmi Murat, Seyma Reisoglu Nalça, Bilgehan Uzuner de sergide yapıtlan bulunan sanatçılar. (Karma heykel sergısı / Benadam Sanat Galerisi /12 ekim-9 kasım /TeL3469714) 131 yıl sonra Jules Verne "Deniz Alünda Yirmi Bin Fersah" ve "Seksen Günde Devrialem" gibi kitapla- nn ünlü yazan Jules Verne'in daha önce biç yayımlanmamış birromanıgeçenler- de Fransa'da basıldı. Fransa'da kitabı ya- yımlayan Cherche-Midi yaymevinin yöne- ticilerımn yaptığı açıklamaya göre, Jules Verne "Robinson Amca" adh bu romanını 1860 yıhnda yani 32 yaşındayken kaleme almış. Ama o gunlerdeki yayınnsı, kitabı basmaya yanaşmamış. Nedeni de, "Ro- binson Amca"nın yetiskinlerden çok ço- cuklan konu almasıymış. Cherche-Midi yaymevinin yetkilileri, Verne'in "Robin- son Amca" adh romanını yazarken, Jo- hann David VVyss'in Türkçede de yayım- lanan "tsviçreli Robinson" adlı kitabm- dan esinlenmiş olabileceğini söyluyorlar. Dahası, Jules Verne, "tsviçreli Robin- son"u Daniel Defoe'nun ünlü "Robinson Cnısoe"suna yeğlediğini söylemiş hep. Şairin son şiiri Vuyani Mabaxa yirmi yaşmdaydı. Ay- nı zamanda Mpinga takma adıyla tanınan Mabaxa, Güney Af rıka'dakı Afrika Ulu- sal Kongresi hareketinin aktivistlerinden- di. Mpinga, 27 eylül günü "Eğer ölecek Olursam" adlı bir şiir yazdı ve 13 ekim gü- nu GüneyAfrika Cumhuriyeti polisi tara- fından Soweto'daki evinin önünde vuru- larak öldüruldu. Genç şair, öldurüleceğini bihniş gibi "vasiyet şiir"ini yazmıştı san- ki. Güney Afrika'dakiırkçıpolitikalaryu- muşamaya yüz tutmuştu gerçi, ama bit- raek bilmeyen çatışmalar can almaya de- vam ediyordu. Mpinga ise şiirinin ilk dize- lerinde "Lütfen bağışlayan düşmanlan- mı/bahtsız bir geçmişleri vardır belki" di- yerek hoşgörüsunü dile getiriyordu. Mpinga'nın baladı şöyle sona eriyordu: "Büiyorum, özgurluk köşede belirdi/Ama yinebüiyorum ki/özgurluk köşede beürdi mi/Anlaşılmaz seyler olur.." • Knltür Servisi — Hayrettin Sönmez'in "Yeşilin Çağnsı" adh resim sergisi Turkuvaz Sanat Galerisi'nde açıldı. Ankara'da ilk kez sergi açan Sönmez, "Ben de pekçok sanatçı gibi doğa tutkunuyum. Courbet, Manet özellikle Pisarro beni çok etkiledi" diyor. Sönmez'in peyzaj çalışmalan Turkuvaz Sanat Galerisi'nde 6 kasım gününe dek görülebilir. V Şeref Keskin resim sergisi • Kültür Servisi — Şeref Keskin'in resim sergisi 24 ekim günü Osmanlı Bankası Caddebostan Şubesi'nde açılacak. 1981 yıhnda lstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü, Devrim Erbil Atölyesi'nden mezun olan sanatçı, Münich'te Modern Sanatlar Galerisi ve Neu Pinokothek'te araştırmalarda bulundu. Çeşitli karma sergilere katılan Keskin, bir süre resim öğretmenliği yaptı. Karma resim, heykel sergisi • Kıiltur Servisi — Ortaköyde Sütçü Ali Sokak'taki No l'de bulunan 'Heykel Atölye-Galeri'de 12 ekimde açılan 'Karma Resim Heykel Sergisi' sürüyor. Hurşit Ankan, Mehmet Uyanık, Fahrettin Baykal, Erain Koç, Sefer öztürk, Fikret Islamoğlu, Ismet Çavuşoğlu, lbrahim Cemil, Ergün Ender Dandul, lbrahim Can, Ayla Esebik, F. Erdoğan Sarma, Füsun Saçhoğlu, Mehmet Yağmur, Abdulkadir öztürk ve Nurettin Bektas'ın yapıtlannm yer aldığı sergi 12 kasım tarihine kadar sürecek. FKM'de iki oyun • İSTANBUL (tÜHA) — Fransız Kültür Merkezi'nde Thierry LooFun yönettiği "Metro Âşıklan" ve "Ganp Davranışlar" isimli oyunlar yann ve 25 ekim cuma günü saat 19.00'da sahnelenecek. Söz konusu ovunlar 1991 Liseler ve Üniversitelerarası Fransızca Tiyatro Festivali'nde Fransız Konsolosluğu buyük ödülü ve jüri özel ödulünü almıştı. Klasik gitar dinletisi • Kültür Servisi — Scop- Art Organizasyonu'nun düzenlediği Wolfgang Lendle klasik gitar dinletisi bugun saat 19.30'da Atatürk Kültür Merkezi küçuk salonda saat 19.30'da gerçekleşecek. Ayrıca Lendle 24-28 ekim arasında saat 10.00-16.00 arası Alman Kültür Merkezi'nde klasik gitar üzerine bir dizi seminer verecek. BUGÜN ~~ • Yılmaz Güney Sineması Onat Kutlar ve lbrahim Altmsay saat 15.00'te Yıhnaz Güney sineması üzerine konuşacaklar. • Cins»l Istismara uğrayanlar Psikolog Feride Yıldınm'ın, 'Terapiye Başvuran tnsanlar Arasında Cinsel Istismara Uğramış Insanlann Tanınması ve Bu Bilginin Bize Getirdikleri' konulu söyleşisi saat 18.00'de Içgöru Psikolojik Danışmanhk Merkezi'nde. (161 71 47) • Almanya'daki ikinci kuşak Gulseren Ergın'in Almanya'da tkinci Kuşak ve Sonınlan' konulu söyleşisi saat 18.30'da TYS'nin Kabataş'taki merkezinde. (152 19 30) Buzdolapları... Camasır Makineleri... Fırınlar... Sofbenler..* daha neler neler. Taksit... J | kolaylık.*. Bugun hemen bir Aygaz bayiine gelin... Olayı anında değerlendirin. Aygaz Eviniıe bir AYGAZ daha almanın tam lamaıtı.