Katalog

CUMHURÎYET/14 * * * * HABERLERİN DEVAMI 16EKİM1991 20 Ekint Sonrası... (Baştaraft 1. Sayfada) da şımdıden fazla ıddıaJı ongonjlerde bulun- mak da yanılUcı olabılır Bugün ıçın kamuoyunda ruzg&r Doğru Yol'dan yana esıyor Son haftaya gırerken yayımlanan seçım araştırmalarında da DYP bırıncı sırada Ikıncılık çekışmesı SHP ıle ANAP arasında 'rttıfak'ın barajı aşıp bır grupla, yanı en az 20 mılletvekılıyle parla- mentoya gırmesı bekJenıyor DSP de barajı aşıp parlamentoda yerını alacak, fakat göz- lemcıler genellıkle Ecevtt'ın partısının grup oluşturabıleceğını sanmıyorlar Seçım araştırmalan boyle soyluyor Ama bır nokta var Bu araştırmalar, partılerın sıralamasını ul- ke çapındakı genel oy dağılımına gore yapı- yorlar Tabıı bu oranlardan sandalye dağılı- mını kestırmek olanaksız Seçım sıstemı bu açtdan sürpnzlerie dolu, onun tçın de Rus ruletme benzetılıyor Bır partı aidığı oy oranına göre sandıktan bınncı partı oiarak çıkabılır Ama bu bırıncı- lık onun ılle de en çok mılletvekılıne sahıp olacağı anlam/na ge/mtyor O yuzden 'nasıl bır koalısyon' sorusuna sağlıkJı bır yanıt verebılmek tçın gelecek haf- tayı bekiemek gerek Demek kı herkesın kendısını bugunden koalısyon fikrıne alıştırmaya başlamasında yarar var Artını çızmek ıstedığımız bırıncı nokta bu İkıncı nokta şu olabılır Gelecek haftadan başlayarak Türk ıç po- lıtıkası yenıden şenlenecek Hele parlamen- todakı sandalye dağılımı hıçbır partıye oyle net bır ustunluk sağlamazsa bu şenlık daha da renklenecek Polıtıka kulıslerı olağanus- tu yoğunlaşacak Çok oyun goreceğız sıya- set sahnesınde Herkesın hazırlıklı olması gereken bır baş- ka olasılık da şu 20 Ekım'de seçım sandı- ğından yıne bır erken seçım çıkabılır Bu da hıç yabana atılamayacak bır olasıiıktır Hat- ta öyle olabılır kı 1992 baharında Turkıye ye- nıden sandık başına gıdebılır Pekı bu arada ekonomı ne olacak'? Terör Guneydoğu Dış polıtıka sorunları Doğrudur özellıkle ekonomık açıdan so- runların nasıl gıtgıde büyuduğü ve bazı çö- zümlerın artık daha fazla nasıl erteleneme- yeceğı bılınmekte Ama ekonomı gıbı sıyasetın de kendıne özgü bır mantığı var Sıyasette de bellı bır ısttkran oturtabılmek ıçın ıster ıstemez bellı bır sürenın geçmesı gerekıyor Sıyasette de denızler dalgalanmadan durulmuyor Kuşkusuz bunun bır bedelı var Ama bu bedeiı en aza ındırebılmek ıçın yalnız partı lıderlenne değıi herkese gorev dûşuyor He- pımızın şunu bılmesınde yarar var Sorunlar sıyasal rejımın kendı mantığı ıçınde çozule- cektır, gerekırse bır kez daha sandığa baş- vurulabılır, ayrıca koalısyonlar da bır sıyasal panık nedenı olamaz Bu konularda herkesın bellı bır sıyasal ol- gunluğa, bunca yıl ve deneyımden sonra enştığıne ınanmak ıstenz Çok partılı demok- ratık sıstemde geleneklen oluşturmanın ko- laycı v9 kestırme yolları hıç olmamıştır Evet, belkı bıraz erken, ama yıne de 20 Ekım sonrasına hazırlıklı ofmakta yarar gö- rüyoruz • Istanbul oy tuzağı(Baftarafı 1 Sayfada) nı bıle astığı öne sıirüluyor Ote yandan Istanbul'da partı butçe- lennın zorlandığı da belırtüıyor AVAP'ta seçım propaganda- sı Semra Ozal'ın dırektıflenyle yurutulüyor Semra özal, 10 gundur fstanbul'da lcarargâh kurarak, daha çok üçe örgütle- nndekı kadın komısyonlannın duğun salonlannda orgaıuze et- tığı toplantılarda etkılı olmaya çahşıyor Konuşmalannda daha çok geçmışe dönuk eleştınler ge- tırerek Demırel ve İnonu'yü he- def alıyor Aılesı> le ılgıh kamu- oyundakı eleştınlen yanıth>or Semra Özal'ın ü başkanhğına karşi olan muhafazakâr kanat ıse Semra ÖzaJ'ın çalışmaların dan hoşnut değıl Ozallar'ın 'hanedan' görüntusunun sürdu- ğünü, yaptığı konuşmaJann ıçe- nğının bır cumhurba^kanının eşıne yakışmadığını ve cumhur- başkanı eşı oiarak Köşk'te otur- ması gerektığını söylüyorlar lstanbul'dan aday olan bır bakan, Cumhurryet muhabınyle konuşurken "Semra Ozal'ın se- çim meydanlannda gorunmesi- nin ortalama seçmenin tepkisi- ne yol açıp ANAP'a oy kay- bettirebılecegıni" savundu ANAP'ta merkez yoklama sından hoşnut olmavan, bulun- duğu yerı beğenmeyen adaylar, yoğun bır bıçımde, 'tercih'e ça- lışıyor Bu ada>lar, sıireklı oia- rak kendılennı ön piana çıkanr- Zamlar gün Reklanıcıların savaşı kızıştı (Baftarafı 1. Sayfada) nu artmaya başladı. Hazıne'nın ıksa dönemlı nakıt dengesını karşılamak amacıyla, Merkez Bankası'ndan verılen lcısa vadelı avans mıktarı, Yılmaz huküme- tı ısbasına geldığınde 5-5 5 tnl- yon lıra dflzeyınde seyredıyordu TMO ve dığer kamu kurumlan ıle bırlıkte Merkez Bankası'nca kamuya verılen nakıt kredıJenn toplamı da, 5 temmuz gunü 10 5 trılyon lıra düzeyındeydı Bu ta- rıhien ıtıbaren seçıme gıtmeye karar veren hükümet, açık fi- nansmana dayaiı kamu harca- nuüannı hızla buyuttu Uzmanlar, pıyasaya çıkan karşılıksız paranın kasım ayın- dan ıtıbaren fıyatlar genel dıize- yı ve kurlar üzennde etkısını göstermeye başlayacağım ıfade edıyorlar Zaten, bugune kadar da dövız kurlannda yuksek ar- Dşlar olmaması, Merkez Banka sı'nın ızledjğı özel kesımın lıkı- dıtesını kısma polıtıkasma bağ- lanıyor. Pıyasaya çıkan fazla pa- ranın bır süre sonra ıç talepte beklenenın üzennde artışlar ya- ratmasının ve bunun da enflas- yonu ıyıce köniklemesının kaçı- nılmaz olacağı ıfade edılıyor Seçım nedenıyle bekletılen KİT zamlannın da büyük bo- yutlara vardığı beljrtılerek, 20 Ekım seçımlerınden sonra ıktı- dara gelecek parunın, bu yüksek oranlı zamlan bır an önce yap- maktan başka çaresı olmayaca- ğı öne sürüluyor. Haber Merkezi — Seçımlere beş gün kala reklamcılann sava- şı kızıştı DYP 'pozitif' reklam- larından başka Özal'ı ve Yıl- maz'ı hedef alan reklamlara basladı 'Hanedanın başbakanı- na 10 sonı' baslığıyla verılen ılanda, Mesut Yılmaz'a "Meh- metçik kursunlanırken TV'de paralı anarşı reklamlanna »ğı- narak partı propagandas yapan sız değıl mısınız?"den "Ekme- gın son fıyatını btlıyor musu- oHZ?"a kadar sorular yöneltıh- yor ANAP'ın kampanyasını yürıiten ENA lletışım'ın sahıbı Erol Ozkoray, "Bu, DYP'nin panikledigını gosterıyor. ANAP'la Mesut Yılmaz'ın bu- tunleşen ımajı yenne oturunca, DYP saldın ve hakaret kampan- yasıha başladı. Gorunme>en bır duvara çarptılar, silah gen tep- ki Anketkrde tek yukselen Me- sot Yılmaz" dedı özkoray, 'Seguela'nın Yıl- maz'a danışmanlık hızmetmı sürdurdüğünu, nıtekım yann İs- tanbul'a gelerek Bursa, Istan- bul, Ankara ve Izrrur mıtıngle- nnde Başbakan'ın yanında ola- cağını bıldırdı özkoray, "Cumartesi gunn kamuo>una bir surprizimız var, bekleyın" dedı AX Ajansı sahıplennden IA- fer Ataytan, kendılerının de cu- martesi gunü reklamlarında ka- muoyuna bır 'snrprulen' olaca- ğını açıkladı ANAP'ın yanlış- larını onava kovmak ıçın 'Ha- zın bir istikrar tablosu' ve 'Ha- nedanın başbakanına 10 sonı' reklamiannı hazırladıkJarını be- luten Ataylan, son beş güne gı- nlırken ıkı partı ıle ılgılı oiarak şu değerlendırmeyı yaptı "Baştan doğan 'tek başına iktidar' bavası, DYP'yi kamu- oyunda bırinci partı vapmışrı Ancak medya son bafta donuş yaptı. Gazetder bırden Mesnl ken "Ozal aılesinin artık ANAP'ta etkili olamayacağuu, hanedanın sona erdiğim" vur- guluyor ANAP'ın İstanburdakı se- çım mucadelesınde böylece, ıkı ayrı göruntu ortaya çıkıyor Bı- rısı, genel doğrultuda partının seçım kazanması ıçın ugraşan ust sıra s.daylannın çalışmalan, dığerı tercıhle lıste sıralamasını değıştırmeye yonelenlenn çaba- lan Terahe çalışanlann özellıkle ıl baskanı Semra Özal'ın propa- ganda çalışmalanna katılmak- tan kaçındıkları gözlenıyor Böylelıkle, seçıme yönelık etkın- lıklerde, ıl örgutu ıle bır kısım adaylann 'bolunmuş' bır propa- ganda göturdukJen ortaya çıkı- yor Semra özal'm daha önce be- lırttığı Istanbul'dakı propagan- da çaiışmalaruun durdurulduğu ve bu nedenle 'Petek' adlı seçım otobusunun hıçbu" faahyetının bulunmadığı dıkkat çekıyor Kampanya sırasmda ANAP'- ın para sıkıntısı da çektığı öne sürüluyor Genel merkezın se- çım propagandası ıçın bolgeler bazında ayırdığı fondan, Istan- bul'a düşuk bır payın aynldığı- nın Semra özal tarafından dıle getınldığını hatırlatan bır panı- lı, "Şimdi, ANAP'a yalun bazı işadamlanndan para ıstıyoraz" dedı Belırlenen ışadamlarına, Yılmaz'ın yanına geçti. Kasıtlı ve gadamlu bir olay gelisiyor. ANAP'ın kaJması için, biçbır etkınhk gostermemesıne reğmen Mesut Vılmaz pohpohlanıyor, DVP de duralıjor. Bu ılanlan- mızı biraz da onun için, basının yucelttığı Mesut Yılmaz'ın, o kadar Turkıve'yı 2000'li yıllara göturecek bir lider olmadıgını, hanedanın yanında oldoğnno göstermek ıçın vaptık. Yani ba- sın Mesut Ydmaz'ı mansetlere alarak bizj yerimize çaktı, iler- letmek istemivoriar Ama so- nucların bo>k olmadığı seçım- lerde gorulecek." BAŞKENTTEN AHMET TAN (Baftarafı 1 Sayfada) Emisyon hacmi. guvenoyu alı- dada başka bakımlardan da 21 nan 5 temmuzdakı 17 trılvon- ekim gerçekten dogurgan bir dan 24.5 trılyona fırladı. başlangıç olacak. Bu, secim ekonomisi içın her Bu doğurganlık Cumhurbaş- Tann'nın gunu pıvasaya 90 mıl- kanı'nın oturduğu Çankaya'dan, yar lira surmek demektı. sandıktan çıkan mıUetvekılleri- nin dolduracagı >eni Meclis'e, knrulacak hukumete, oradan burokrasıye, burokrasıden piya- saya ve bepsınden onemlısi so- kağa yansıyacak. Bu yansıma, iktidan bangı parti afarsa alsın, ne yuzık kı faz- la ıç açıcı renkler sergılemeye- cek. Renklere once enflasyonun idrh gnsı egemen olacak. Dun, Yılmaz hukurnetının 100. gunu idi. Ve bu 100. gunde, bukumetin piyasaya surdugu karşılıksız pa- ra miktan 9 tnlyona ulaşlı. EVET/HAYIR OKT4YAKBAL (Baftarafı 2. Sayfada) gozler onunde Halk Fırkası'nın mebuslan arasında halktan yanı esnaf takır ve orta koyluden bır tek ınsan yoktur Halk Fııitası eşrafa, bızım memlekete nazaran buyuk tücx;ar ve büyük sanayı erbabının bır kısmına dayanır Halk Fırkası nın son beledıye ıntıhabatındakı vazıyetı onun halka ne kadar yakın olduğunu gosterdı Katıyen halkı temsıl etmeyen Ser- bestFırka yabıleguçbelagalebeçalabıldı ' Nâzım Hıkmet dızısının (Adam Yayınları) son ıkı kıtabı ' Ya- zılar 1924-34 ' ve ' Yazılar 1935 ' 30'lu yıllarm belgesel açıdan sergılenmesıdır Nâzım Hıkmet değışık adlarla ço- ğunlukla Orhan Selım ımzasıyla uzun yıllar köşeyaztları yayımlamıştı Şımdı bütün bu yazıları bır arada buluyoruz Bırçok açıdan yararlı bır derleme bu 1924-36 arasında bır köşeyazarı nelerden soz edermış ne gıbı eleştınler yapar- mış anlamak fırsatını buluyoruz Nâzım Hıkmet'ın o gunlerdekı tek partı olan CHP yı eleştır- mesı de gosterıyor kı başına söylendığı gıbı ağır bır baskı yokmuş 'Tek partının başta gelen yazarlarından Yakup Kadrı nın üyesı olduğu partının polıtıkasını sorgulaması da tek partının hoşgorülu tutumunu gostermektedır Yakup Kad- rı, partının 'alelade bır sıyasal teşekkul' değıl 'bır ınkılap müessesesı olmasını ıstemektedır Nâzım Hıkmet ın buna yanrü yukanva aldığım çozumleyıcı açtklamasıdır 'Fırkact' başlıklı yazısını şoyle bıtırıyor ' Bademle hındıstancevızıyle şamfıstığıyla, sutle, şekerle yapılan keşkulu fukara tatlısı ne kadar bır fakırın keşkülune benzerse Halk Fırkası da ışte o kadar halkın fırkasıdır' Nâzım Hıkmet ın eleştınlen bugun de yururlukte değıl mı? Yalnız CHP ya da SHP ıçın değıl halktan yana ortadırekten yana genış yığınlardan yana olduğunu ılerı suren butun partı- lerımız ıçın de oyle Hangısının aday lıstelerının ön yerlerın- de halktan kışıler var7 Esnaflar, köytuler, yoksulların temsılcılerı nerede^ Aday lıstelerının ön yerlerını zengmler, sanayı ve tıcaret adamları kısacası belırlı bır duzeyın çok üstünde yaşam suren ınsanlar alıyor Hangı orta sınıf msanı kalkıp da bır partıye beş mılyon gı- rış odentısı odeyebılır? Sonra da bırçok mılyon tutarındakı aday adayı, sonra da adaylık, daha sonra da 'tercıh oyu al- mak savaşımı verebılır^ Bütun bunlar mılyonlara, hatta mılyara varan bır gıdere bağlı Nâzım Hıkmet ın en az 60 yıl öncekı yazılarının çoğu bugün de gunceldır Havadan sudan soz ettığı, günübırlık sorunlara değındıklerı bıle 1924'te yazdığı şu satırlar bugün de önemını, gereklılığını korumuyor mu7 "Türkıye'de bır ınkılap oldu Burjuva ınkılabı Bu ınkılap Türkıye nın tanhı ınkışaf seyrınde ılerı atılmış bır adımdır Fakat son adımdeğıldır ' Nâzım Hıkmet ın bu tarıhsel yazıst şu sozlerle bıtıyor "Tückıye de amele sınıfı butun dunyada olduğu gıbı teşkılat- lanacak, Meclıse kendı mebuslarım seçecek ve cemıyetın tanhı ınkışaf seyrınde kendı vazıfesını yapacaktır Fakat bu- gün, ondan bu kadar çok korkmak ve ameleyı anarşı halınde bırakarak atıl bır vazıyete sokabılmeyı duşunmek bıraz fazla evhamlı olmak ve çocukça hareket etmek demektır Ameleyı teşkılatlandırmaya sevk eden şey, tanhı, ıktısadı zaruretler ve amelenın sınıfı mahıyetıdır Türkıye'de amele sınıfı vardır Amele meselesı mevcuttur Bu meselenın hallı sınıflı serma- yedar cemıyetının çerçevesı dahılınde kabıl değıldır Butun dünyada olduğu gıbı Türkıye'de de ıstıkbal amele sınıfının- dır" Bu yazının yazıldığından bu yana tam 67 yıl geçtı Ama emekçı hâlâ guçlu bır orgutlenmeden güçlü bır sıyasal olu- şumdan yoksun Bır de çağ atladığımızı soyleyenler var 1 ANAP'ın seçım ekonomisi, rakamsal oiarak urkutucu bo- yntlarda. 68 yıllık cumhuriyet taribin- de Turkije'nın ulaştıgı para ar- zımn >unsını, bu bukumet 100 gunde gerçeklestirdi. Acaba 21 eldnıde ortaya çıka- cak olan vem hukumet, bu emıs- yonun acısını kaç gunde, bıraka- lun acaba kaç yîlda giderebıle- cek? Daha da onemlısi giderebıle- cekmi? Basbakan Yılmaz'ın çok ama çok yakınındaki binsi bize, "Tann, 20 Ekim'den sonra hu- kumet olana da millete de acı- sın " demişti. Yeryuzondeki pratik goster- miştir ki Tann'nın, kendısıne acımayana fazla acıma alışkan- ufı yok. ANAP'ın bu secimlerde vaat- leri var. Tlpkı oteki partılennkı gibı. Belkı otekı partılenn vaat- len daha uçuk, daha bol kese- den ve bol kasadan Ama ara- da bir fark var. Dıgerien vainız- ca vaat edıyor. Muhalefet vaal- lennın enflas>on üzennde şım- dflik bir kotulugu yok. Belki tek kotulugu, ANAP'ın "gaza ge- lip" keseyi ve kasayı daha da aç- masında. ANAP, aidığı bu gazın etkı- siyle seçim ekonomısıni, seçme- nı enayı vennc ko>ucu ve kor parmagım gozune bıçunınde yu- rutuyor. Dağıtılan paralar. oya degil, yoğun antıpatıye donuşuvor. Ornegın, AN \P hukumetle- rinden tam beş >ıldan bu )-ana hıç mi hiç "şefkat" gonneyen Bağ-Kur emeklüerine bile sıra geldı. Bag-Kur emeklilenne ödenen aylık sosyal yardım parası 1986'dan beri 10 bın 675 liraya talulıp kalmıştı. Yılmaz, bu parayı şimdi 100 bın liraya çıkarma karan aldı Aynca daha da arttıracağına soz verdi. Gazeteye lelefonlar geliyor. Emeldiler diyoriar ki: "Bu on bu lira aylıgı almak içın bankava gıdıp gelraeye bile imkân voktu. Çunku, bızım ço- gumuz otobuse. mınıbuse bıne- meyecek kadar > r aşli)iz. Seçıme bır adım kala mı 10 bın lıra yar- dımın rezalet bır para olduğunu anladılar da arttnthlar? Lanet olsun." Bunu soyleyenler, 90 bin lıra artışı elbette reddetmeyecekkr. Siyasi tansiyon yükseldî (Baftarafı 1 Sayfada) HÖH'un herhangı bır çoğun- luk hükumetının "mutlak orta- gı" olmasını sağlayacak bu -o- nuç, aşırı mılhyetçı partılerın protestolanna yol açtı Bu tep- kmın, Bulgarıstan Anayasa Mahkemesı gundemındekı HÖH karşıtı hukuksal gu-ışun- lerın yenıden canlandırılmasıy- la yenı bır boyut kazanması beklenıyor Son sayım verrlerı, 240 üyelı parlamentoya, ulke çapında yüzde 4'lük barajı aşa- rak gırmeyı garantıleyen uç par- tıden DGB'ran 114, BSP'nın 103, HÖH'un 25 sandalyeye sa- hıp olacağını gosterıyor Bulgarıstan'da değışım hare- ketının başladığı 1989 yıhnda kurulan ve geçen yılkı ılk serbest secimlerde 2 buyuk sıyası guç olan DGB'nın radıkal kanadı, 13 ekımde kazandığı seçım ya- nşını başkent Sofya'da dun sa- bahın ılk saatleruıe kadar suren bır zafer mıtıngıyle kutladı Ço- ğunluğunu unıversıtelı gençlık, ışçı kesunı ve kadınlann oluştur duğu bınlerce kışı, "Komuniz- min son tangosu" adlı bır şar- kıyı söyleyerek ellerındekı ma- vı renklı DGB afiş ve bayrakla- rını butun taşıtlara yapıştırarak Sofya sokaklannda saatler su- ren bır yurüyuş yaptı Yuruyüş- ten sonra duzenlenen ve DGB'nın kurucu üderlerınden Cumhurbaşkanı Jelvu Jelev'ın de katıldığı mıtıngde konuşan DGB Yönetım Konseyı uyesı Prof Aleksander Çirkov, ken- dı hükümetlerınde BSP'den her alanda hesap sorulacağını bıl- dırdı Çırkov'un BSP'nın so- rumlu olduğunu öne surduğu bütün ınsan haklan jhlallennın bu- bır ortaya dökuleceğını soy lemesı, mıtıngı ızleyen kalaba- lığın tezahuratıyla karşılandı Çirkov, bu konuda atılacak ılk adımın sosyalıstlenn yayın orga- nı "Dııma" gazetesıne karşı da- va açılması olacağını da söyle- dı Çırkov'un bu konuşması, sosyalıstlenn buyük tepkısıne neden olurken özellıkle yıllarca görevde kalan bazı sosyalıst yö- netıcıler ve aşırı mıllıyetçılenn, "Sorulacak bır hesap yok, ulke- yı sonu gelmez gergınliklere go- turmek ıstıyoriar" dıye açıkla- malar yapmalarına yol açtı Bulgarıstan seçımlermın rnıl- letvekıllerı, sancak yönetıcılen, beledıye başkanlan ve beledıye encumenlennı belu-leyecek so- nuçlarının cuma akşamı kesın- lık kazanması beklenıyor An- cak Bulgarıstan çapında "para- lel sayım" ışlemı yapan Onurlu Seçımler Bu-lığı ıle Gallup Bal- kan Jngıhz seçım araştırmaları şırketının dun \erdığı son verı- lerek göre parlamentoya sadece DGB, BSP ve HÖH adaylarının gıreceğı kesınleştı Daha önce yuzde 5'lık oy oranıyla nullet- vekılı çıkaracağı bebrtılen Bır- leşık Çıftçı Partısı (BÇP), dun- ku venlerden sonra yuzde 3 ora- nına düştu DGB'den aynlarak "merkez" ve "Uberal" adı al- tında ıkı ayrı partı kuran orta- nın sağı ve sosyal demokrat olu- şumlann da parlamento dışı ala cağı buyuk olçude kesınleştı. Son venlere göre DGB 114 sandalye çıkararak ancak yuz- de 48'lık bır temsıl oranına ula- şabılecek BSP ıse 103 sandal- ye ıle yüzde 42'lık oranı asama- yacak Bu durumda azmhk par- tı hukumetı kurulması geleneğı olmavan Bulganstan'da yenı kabınenın oloşabılmesı ıçın ko- alısyon tek yol görünuyor DGB'nın lıden Fıhp Dunıtrov- un daha once BSP ıle hıçbır şe- kılde yenıden koalısyon kurma- >acağını açıklamış olması, yenı hükumetın DGB ve HÖH tara- fından oluşturulacağının ısare- tı sayılıyor Parayı alacaklar ama oylannı buyuk olasıhkla kızgınlıktan, kırgınlıkUn ANAP'a veraıeye- cekler.' Aynı dunım, geçen ay bir de- rece \ukseltilen tum kamu go- ırvUkri ıçın de çıftçı borçlanmn ertelenmesi ıçin de "Zamlan fazla kaçtı" dıye dile duşunılen ışçüer için de destekieme kapsa- mına alınan tanm unınlerinin uretıcıleri ıçin de geçerli. Çun- ku bunlann hepa. paralann "se- çımın zonı" ile dagıtıldıgını bı- liyor. Bu kitle sessiz. Ama ıçın ıçın kırgın ve kızgınlar. Yanıtını ara- dıklan sonı su: "Madem bıze hakkımız veri- lebiliyordu, o halde şımdıye dek niye verilmedi? Madem, venle- mıvordu, o halde şımdı niye ve- nlıyor?" Bu sorunun yanıtını bulama- dıklan ıçın de ANAP'tan aldık- lan paralan, ANAP'a oya dö- nuşrurmeleri zor. Çunku. 100 gunde yarablan 9 tnhonluk karşılıksız paradan kendderine duşen yine de bir ka- şık. Ve yıne bu kıtle biliyor ki şım- dı kasıkla veriten, daha sonra kepçe>le geri alınacak. Mesut Vılmaz'la 100 gunluk devriâlemının, yurttaşı ulasbrdı- gı nokta bndur. Bonna (Baftarafı 1. Sayfada) olabuecektir" dedı DışışlenBa- kanlığı'na çağrılan Aimanya'- nm Ankara Büyukelçılığı Mas- lahatguzarı Zeirier'e, PKK'nın Almanya'dan destek aidığı "ortulu" bıçımde aktarıldı AJmanya Dışışlen Bakanhğı sozcüsü Hans Schumachcr'ın ıddıasını dun yıne valanlayan Dışışlen BakanJığı yetkıhlen, sı- nır ötesı operasyon nedenıyle Bonn'un, Turkıye'ye resmı bır protesto gınşımınde bulunmadı- ğını söyledıler Aynı çevreler Al- man Büyukelçılığı kaynaklan- nın Almanya Savunma Bakanüğı Musteşan Ottfried Hennıg'ın sı- nır ötesı operasvon konusunda- kı sözlennın "kendısını bagla- dıgına" ılışkın açıklamalarını "yetersiz" buldular Dışışlen çe%Telen, Almanya'nın suur öte- sı operasyon konusundakı "tn- tarsız" yaklaşımının ardından "Alman ıç sıyaseonden kaynak- lanan sonmlann" bulunduğunu sanıyorlar özellıkle Hennıg'ın açıklama- larına sert tepkı gösteren Anka- ra, Bonn'u Türkıye'nın "meş- ru mudafaa" hakkını göz ardı etmekle suçluyor Giray'ın açıklaması Dışışlen Bakanı Safa Giray, "Turk guvenlık guçlerımn ha- yatlan pahasına bolge halkının hayat hakkını konımak ıçin mucadele verdıklennı, bu gorevı yapanlan ınsan haklan ıhlaliy- le suçlamanın, sagduyu ve ger- çeklerden çok uzak oldnğuno" söyledı Gıray dün yaptığı açıklama- da, bu konuda beyanat verecek olanlarm, bır yandan olayları çok ıyı ıncelemelerı, öte yandan da altına ımza koyduklan ulus- lararası anlaşma hükumlen çer- çevesınde değerlendırme yap- malarını ıstedı para ısteğı ulaşmadan önce bır çıçek göndenlerek sempatık davranılmaya çahsıldığı ve böy- lece kaynak sağlanmaya çahsıl- dığı söylenıyor DYP'nin 'Genel Baskan De- mirci'ın de yuklenmesıne karşm Istanbul'da etkılı olamadığı gözlenıyor Seçıme kısa bır su- re kalmasma karşın DYP örgü- tunde, bu* 'gonul kınkiıgı' ya- şandığı, bunun da çalışmalan olumsuz yönde etkıledığı orta ya çıkıyor DYP örgutu, DMP ıle bırleşmeyı henuz kabullenmış gözukmuyor Hatta, DMP'den gelen kadrolann bölgelerde, se- çılebılecek yerlere getırdmesı, bunun yanında, kendı adayları- nın alt sıralarda yer alması • DYP'hler tarafından 'pasifize edilme' dıye nıtelendırılıyor ve buna 'içtea içe' tepkı göste- nlıyor 250 bıne yakın uyesı olduğu belırtılen DYP'nin Istanbul'da- kı nutınglerde kalabalık topla- yamaması, örgutün 'çalışmadı- gı' bıçımmde yorumlanıyor DYP örgutunden bır yöneücı, bu konudakı göruşünu açıklar- ken "Bir anlamda doğrudur. Çunku, hayal kınklıgına ugra- dık. Kendı adaylanmızı lısteler- de ıyı yerlerde göremedik. DMP'lifer başUcı edildi. Bu da aznumizin kınlmasına yol açtı" bıçımınde konuşuvor DYP'hler en çok Bedrettın Dalan ıle Yıldınm Aktuna'ya tepkı göstenyor Aktuna'nın 1 bölgeden (Kadıköy), Dalan'ın da 2 bölgeden (Fatıh-Beyoğlu- Beşıktaş) aday olması, DYP'run kendı -agır toplannı' başka böl- gelere kaydırmasına neden ol- du Böylelıkle, örgütten gelen- ler lıstelerde alt sıralarda kaldı- lar. Buna karşın hemen hemen tum ılçeler kendı adaylannı 'terdh' yoluyla, ust sıralara çı- karma yolunda karar alarak bu adaylar ıçın yoğun bır çaba gös- terıyorlar Bu da partı ıçensın- de, 'koleküf yenne 'bireyseT çalışmayı ön plana çıkarıyor Bu konuda DYP'lıler, 'Birieş- menın ve dışandan gelen vitrin ısımlenn partıye ba^an getinne- sını beklıvoruz. Bunu da ancak pazar akşamı ogrenecegız" şek- İmde ımalı bır bıçımde eleştırı getınyorlar Aynı partılıler, 'tercıh' çahşmalan ıçın de "Bo- gulursak kendi denızımızde bo- gulunız" dıye konuşuyor SHP, 29 Man 1989'da Istan- bul'da yerel yönetunlerde kazan- dığı basanyı zaman ıçınde koru- yamamanın sıkınusını taşıyor Partı ıçı yanş, art arda gelen kongreler, kurultay ve önseçun nedenıyle dışa dönük mucade- lede geç kalmakla eleştınlen SHP, buna karşın son 20 gun ıçınde en hızü toparlanan ve güçlenen partı görunumunde. özellıkle önseçımın verdığı ra- hathğı tasıyan SHP'lılenn böl- gelerde yaptıkları "organize vt kitlesel n çausmalarda buyük ba- şan göstermesıne karşın karşıla- nna yerel yönetunlerle ılgılı so- runlar çıkıyor Partılıler, bu so- runları aşmak ıçın de "yerel yo- netimlerin başanlı calışmalanu on plana çıkaran ' bır kampan- ya ızlıyorlar. Kamplar (Baftarafı 1. Sayfada) ılk bügıler ulaşmaya başladı Ust duzeyde bır asken yetkılı, kamp)- lara bırer gün arayla ıkı hava akını ve üç noktaya da "nır- kaç" taktığıyle kara operasyonu yapıldığını bıldırerek şöyle ko nuştu "Hava harekâümn yapıldıgı kamplar, buyuk kamplardı. An- cak hava harekfitı sonnuanda orava bir kara biıi^i girip de bir faaliyet ıcra etmedi. O nedenle 5 olu, 3 ysralı gibi bir rakam yok. Ancak hava fotograflan geidi. Buyuk zayıatlan olduğu aşikâr. Biiemıyonız, ama buyuk zayiat verdirildı. FotografUrdan belli. Çadırlardan kaçısanlar var. Hakkurk kampında da ol- duğu gibi bu bolgede de gözet- leme knleleri, silah mevzileri ya- pılmış. Hani meskûn yerdi? Hangı meskûn yerde bo>k go- zetleme kulelen. silah mevzileri var? Bunlar o kampın çevre em- nıyetinı saglamak nzere olustu- rulrauş kuleler, roevzüer..." Hava harekâtının yapıldıgı kamplann büyük, kara harekâ- tının yapıldıgı kamplann küçuk olduğunu kaydeden asken yet- kılı, "Hava harekâtının yapıldı- gı yener vuruldu, tanımar edil- di ve çıkıldı" dedı Asken yet- kılı operasvon sırasında "Na- palm bombası" kullanıldığına ılışkın ıddıalar konusunda "temkinli" konuşarak şunları söyledı: "Hakkurk'da da aynı iddialar soz konusuydu. Bu denenrnıs mutat >olları bunlann, o kam- pın yok edilmesi ıçin gereken ne tur silah, makınelı tufek, top, bomba varsa kullanılmıştır." BM'de protesto Iraklı Kurt genllalann, dun BM Guvenlık Konseyı nezdınde Türkıye'nın, Kuzey İrak'ta ger- çekleştırdığı sınır ötesı operas yonu protesto ettıklen bıldınldı Irak Kurdıstan Demokrat Par tısı, AP Lefkoşa Bürosu'na gönderdığı açıklamada, "Tor- kıye'den gelecek saldınlara kar- şı, Turk-Irak sınınna genlla birliklen gondenldıguu" kay dettı Protesto ve sınıra bırlık gönderılmesı kararlarının, Irak Kurdıstan Cephesı'nce alındığı belırtıldı GOZLEM UĞURMÜMCU (Baftarafı 1. Sayfada) ramamesı ıle Marlboro sıgarası üreten Amerıkan 'Phılıp Morns' şırketı genletılmemış tersıne Marlboro, Kahvecı dö- nemınde akıl almaz ayrıcalıklara kavuşmuştur 'Phılıp MornsSabana-Tekel Phılsa Sıgara Imalatı Ortak Gınşımı' adına DPT Yabancı Sermaye Daıresı Başkanlığı- na 8 Ağustos 1990 günlu yapılan başvuruda 1117 sayılı ya- sanın değıştınfmesı, tutun urun fiyatlarının Tekel tarafından belırlenmesı uygulamasına son venlmesı ıstenmış, bu ıs- tek Bakanlar Kumlu kararnamesı ıle yenne getırılmıştır —Yurhçı ımalatçılan tarafından üretılen sıgaraların marka bazında fııiı üretımının 2000 ton/yıla ulaşması halınde söz konusu markaların ıthalatı bu madde hükumlen çerçevesın- de fıyatlandırılması, dağrtımı ve satışı serbestür Böylece, tütun ve sıgara uretımınde 'serbest rekabef or- tamı yaratılmamış, Turkıye pazarı yabancı özel sektör te- kelıne açılmıstır Marlboro, 1990 yılında Turkıye pazarında 13£ ton sıga- ralık bır paya sahıptır Ötekı 23 yabana sıgara şırketının top- lam üretımı 2080 dolayındadır Kararname ıle Sabancı-Phılıp Morrıs ortaklığının korunduğu bellıdır Ne yapacaktır 'Phılıp MomsSabancı' ortaklığı' 2 bın tonluk şıgarayı yurtıçınde uretecek, gerıye kalan sı- garayı orneğın 15 bın tonu- yurtdışından getırecektır Böy- le olunca da yerlı ve yabancı sıgaradakı vergı ve fonlar Ha- zıne yenne Sabancı Phılıp Morrıs' ortaklığına gıdecektır 1990 yılında bu vergı ve fonlann Hazıne'ye sağladığı ka- zanç 1 trılyon 43 mılyara yukselmıştır Kahvecı'nın ovündüğü 'Tekel 2000' sıgarasının tütunu de yuzde 90 oranında Vırgınıa ve Boriey tutunüdur Bu tutün- ler ıçın yabancı tütün uretıcılenne ve aracı şırketlere mıl- yarlar ve trılyonlar ödenecektır 'Bu kadan olmaz' dersenız yakın bır Marlboro ve arayın Kahvecı'yı Devlet adına değıl, kendı ve ortakları adına mını yazar- kasa ve dokunmatık seçım makınelerı patentı alarak yarı- nın mılyarderlerı arasına şımdıden adaylığını koyan 'Bur- sa tekstıl kaçakçılık' dosyalarını kapattıran karamame ve ge- nelgelerı hazırlayan Ve Turk tutün pazarını Marlboro te- kelıne teslım eden bakan aranmaz da kım aranır^ Kahvecı'yı arayan arayana Kahvecı'nın 5 Eylül 1991 gün ve 31000077083 sayılı yazı- sından sonra zengın hacıları da kendısını arayacaklardır Bu kez ne ıcat etmış patentlı bakan*7 Zengın hacılara vergı bağışıklığı1 Okuyalım —Vargı denetımlennde, mukellefler arasında sonucu ıtıba- nyla farklılıklara ve adaletsızlıklere yol açabılecek konulara eğıldıklen örneğın hayat standardı esasına göre yapılan ın- celemelerde, hac seyahatınde bulunan mukelteflerın lıstele- nnın ılgılı emnıyet müdürlûklen ve muftuluklerden temın edı- lerek bu mukellefler hakkında hayat standardı ılave göster- ge tutan esas alınarak ıkmal tahnyatı yapıldıgı anlaşıl- maktadır Zengın hacılar, Gelır Vergısı Beyannamesı düzenlerken yurtdışına çıktıklarını bıldırmemışler, Malıye ve Gümruk Ba- kanlığı hesap uzmanları da bu vergı kaçaklarını saptamış- lar ve 'ıkmal tahnyatı' yaparak zengın hacılardan vergı ve bu vergının cezasının alınmasını ıstemışler Zengın hacılar hakkında Antalya Vergı Daıresı karar ver- mış, bu karar Danıştay 4 Daıresı'nde (123.1985 gun ve 85/887 E 85/808 K) ıle uygun bulunmuş Ne yapmalı'-- Zıraı, tıcarı ve meslekı kazanç sahıbı zengın hacılar, Ge- lır Vergısı Yasas/nın 116 maddesınde yazılı 'hayat standardı ıncelemelerı' dışında tutulmalı ve bu vergı yukumlüsû ha- cılardan 'hayat standardı' nedenıyle devlet vergı almamalı! Nasıl yapmalı 9 Yasanın ve Danıştay kararının üzerıne çıkarak vergı kay- bına göz yummalı Pekı, ışçı kökenlı, memur kökenlı ya da aılesını ancak ge- çındıren hacılara bır ındınm var mı' Yok Yoksul hacıysan ındınm mındtnm yok Ille de zen- gın hacılar • * * Arsa Ofısı Genel Muduru Özal Baysal'dan bır açıklama geldı Baysal bu açıklamasında, 2791991 günu bu köşede sö- zu edılen Pendık Ilerı Teknolojı Endüstrı Parkı tesıs ve ha- vaalanı kamulaştırma ve kamulaştırmadan vazgeçme ka- rarlarında bır usulsuzluk olmadıgını, kamulaştırmadan vaz- geçme karannda bakan olurunun bulunduğunu, genel mü- dûrluğu ıle ılgılı teftış ve ıncelemelerın bırı dışında hepsı- nın sonuçlandığını, bu teftış ve ıncelemeler sonunda ge- nel mûdurluk ve şahsı ıle ılgılı bır usulsüzlüğe rastlanma- dığını bıldınyor Genel Mudur Baysal'a teşekkur edenz Bu konularda bız Bakan Kahvecı'den yanıt beklıyoruz Arsa Ofısı Genel Muduriuğü ışlemlen hakkında bugüne kadar kaç ınceleme ve soruştuıma yapıldı 1 ' Inceleme ve so- ruşturmaya yol açan saviar nelerdı'' Bu raporlar ne zaman bakanlığa verıldı? Ve bu dosyalar hakkında bugune kadar ne gıbı ışlemler yapıldı'? Katiller bulunacak (Baftarafı 1. Sayfada) tor ve hemşırenın bulunduğu dıkkat çektı Asken bando ve tören kıtası eşlığınde, aılesı ve yuksek nitbelı subay ve yakınlanndan oluşan kortejle namaz sonrası bır sure top arabasında tasınan Ersöz- ün tabutu, daha sonra cenaze arabasına konularak Emırgan- dakı aıle mezarhğına götüruldü Cenaze, top arabasından cena- ze arabasına nakledılırken Refı- ka Ersöz, tabuta sanlarak uzun bır süre ağladı. Bayan Ersöz, eşı- nın tabutu başından yakmlan tarafından güçlükle alınabıldı. Selımıye Camu'ndekı cenaze törenme katılan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Gü- reş, bır sonı üzenne duygulan- nı şöyle dıle getırdı. "Maalesef çok uzgunuz. Er- söz, çok aaz bir komutanımız- dı. Çok seneler once aramızdan aynlmıştı. Arada sırada basın mensuplan>la yapüğım sohbet- lerde soyledıgım gjbi maalesef ideolojık kısveye burunmuş ki- ralık katil şebekeleri tarafından öldurulmuştur. Uzuntumuz bu- yuktur. Ama bu demek degildir ki azmunız kırılmıştır. Bnndan evvelki şehıt generaDerimizin ka- tilkrini bu polis bulda. Ersoz Pasa'nınkini de bulacaktır. Bu polıs bunu yapar, buna emi- Dim." Cenaze töreıune, Ersöz'ün aı- lesı ve yakınian, Cumhurbaşka- nı Tbrgut Ozal adına Cumhur- baskanlığı yaverlennden Jan- darma Albay Sedat Ozdemir, Genelkunnav Başkanı Orgene- ral Doğan Gureş, Kara Kuvvet- len Komutanı Orgeneral Muhıt- tin Fısunoğlu, 1 Ordu Komuta- nı Orgeneral tsmaıl Hakkı Ka- radayi, Ege Ordu Komutanı Or- general Asır Ozozer, Harp Aka- demılerı Komutanı Orgeneral tbrahim Turkgenci, eskı başba- kanlardan Bulend Ulnsn, eskı KKK Komutanı emekh Orgene- ral Necdet Oztonın, eskı Denız Kuvvetlen Komutanı Oramıral Nejat Tumer, emekh Orgeneral lurgut Sunalp, ışadamı Rafemi Koç ıle çok sayıda yuksek rüt- beh subay ve vatandaş katıldı. Törene, Cumhurbaşkanı Tur- gut özal, Jusmmat Başkanı Tuğgeneral WUHam NJarme, Erdal tnönu, Bedrettin Dalan, emeklı Orgeneral Recep Ergnn, Istanbul Vahsı Hayri Kozakcı- oglu'nun da aralarında bulun- duğu çok sayıda kışı ve kurum çelenk gönderdı Bu arada cena- ze törenınde Istanbul Valısı Hayri Kozakçıoglu ıle Emnıyet Muduru Menmet Ağar'ın bu- lunmadığı dıkkat çektı VELJEFENDİ^DEN FtKRET DAĞLIOĞLU TAHMİNLER 1. Ko?a: F (3) Tacım, P (7) Sambey, P (1) Akbulut, S (8) Nüüfer 2. Kosu: F (4) Güldağ, P (3) Çerkezkızı, P (1) îlter, S (2) Mesudem. 3. KOŞU: F (5) Sagıp, P (4) Zümrütbanını, P (2) Şarlo, S (3) West Sıde Story. 4. KOŞU: F (6) Pamılly, P (1) Tenderlıne P (7) Mıhre, S (4) Lady Sera 5. KOŞU: F (5) Uçan, P (2) Sungadin, P (3) Inkas, S (7) Myra 6. KOŞU: F (6) Burak 12, P (8) Muska, P (2) Gültonın, S (4) Tulga, S (5) Sabur. 7. KOŞU: F (9) Tasvır, P (7) Seren 2, P (1) AJoş, S (3) Dın- çerbey