Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 2 OCAK 1991 Havel: Enkaz devTaldık • PRAG (AA) — Çekoslovakya Devlct Başkanı Vaclav Havel, hükümete komünistlerden miras kalan sorunların, umulduğundan daha da kötü olduğunu belirterek, halkı umudunu kaybetmemeye çağırdı. Havel, yeni yıl dplayısıyla televizyon ve radyodan yayunlanan konuşmasında, "Yeni yılda güç günler yaşayacağız, ama en önernlisi bu sınavda umudumuzu kaybetmememizdir. Herkes fedakarlık yapmamız gerektiğini unutmamalıdır ve bunun başka yolu da yoktur" dedi. Vaclav Havel, "Eski yönetimden bize yıkık bir ev miras kaldığmı sanıyorduk, oysa devraldığamız bir enkazmış" diye konuştu. Sudan'a yeni sistem • HARTUM (AA) — Sudan lideri Tümgeneral ömer Hassan El Beşir, Olkede federal sisteme geçilecegini açıkiadı. El Beşir, Sudan'ın hagimsızlığının 35. yıldönümü nedeniyle önceki gun yaptığı konuşmada, yeni sistemin 1991 yılından itibaren uygulanacağını söyledi. Yeni uygulamalann yanında Hıristiyan ve Animistlerin ağırhklı olduğu gtiney bolümü dışında ülkenin her yerinde Islam yasalan geçerli olacak. Sudan'da Islam yasalan 1983'ten başlayarak 5 yıl süreyle uygulanmıştı. El Beşir, federal sistem konusunda aynntı vermediği konuşmasında, Islami yasalann yalnızca yönetsel ve sivil hayatı ilgilendiren durumlarda geçerli olacağını kaydetti. SSCB'de askerlik • Dış Haberler Servisi — Sovyetler Birliği Savunma Bakanlığı, Kızılordu'ya bağlı askerlerin, etnik gerilimin yüksek olduğu Kafkasya bölgesinde zorunlu askerliğe gönderilmeleri uygulamasından vazgeçilmesini kararlaştırdı. Resmi haber ajansı TASS tarafından dün duyurulan karara göre, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan gibi 'gergin' cumhuriyetlerin gençleri de isterlerse kendi bölgelerinde askerlik yapabilecekler. Bakandan çiftçilere • MOSKOVA (UBA) — Letonya Kttltür Bakanı Pauls, atını yeni çiftlik sahiplerinden Adris Yansons'a bağışladı. Pauls, sermaye sahiplerinin, şahsi tasarrufu fazla olanlann bağış konusunda öncülük etmelerini istedi. Ünlü kompozitör ve Kültür Bakanı Pauls, Letonya'da giderek yaygınlaşan çiftlik kurma ve tanmı güçlendinne kampanyası için çağn yaptı. Gazze şeridinde ElFetih'in kurulıışyıldönümü için düzenlenen gösterilerde Israil askerleri 4 Filistinliyi öldürdü Filistiııcle kaıılı yıklöııümü BAYRAKLARLA YÜRÜDÜLER — Sokaga çıkma yasagma karşın maskeli genç Fılistinliler "El Fetih Günü'nde FUistin bayraklanyla yürudüler. (Fotograf: Reuter) DlŞBASIN -M Cezayir'de laiklik direniyor Cezayir'deki son yerel seçimlerde lslamalann ezici zaferinden sonra Avrupa'da bu ülke hakkında İran senaryolan yazanlar yanıldılar. Kuşkusuz Islami Selamet Cephesi'nin belediyeleri elinde tutması, kaygı verici bazı gelişmelere yol açtı. Şurada burada kültür ve spora ayrılan yardımlar, konservatuvarlar, dans kursları kaldırıldı. Plajlarda kadmlar ve erkekler için ayrı bölmeler yapıldı. Kimi tek tük 'sakallı' gruplar, kadınlara nasıl giyinmeleri gerektiğini anlatmaya başladılar. Fakat bütün bunlar çelişkili biçimde toplumun olağanüstü liberalleşmesi ile atbaşı yürüyor. lslamalann elinde tuttukları bazı mahaJlelerde kurallar daha katı hale gelmiş olsa da ölke öteki yörelerde liberalleşme eğilimi gösteriyor. Giderek daha çok genç kızın son derece modern, hatta 'seksi' biçimde giyindikleri görülüyor. Çiftler daha az gizleniyorlar. Maddi imkânlan yeterli olanlar geceleri daha çok çıkıyorlar. Başka belirtiler de var. Yayımlanan gazetelerin sayısı da arttı. Genel olarak hava değişti. Artık hiçbir konu tabu olarak kabul edilmiyor. TV de değişti. Haberler daha tutarlı ve daha az katı. Röportajların sayısı arttı. Tartışrnalar canlandı. Tartışmalara katılan bazı kişiler hukümeti ve başkanı şiddetle eleştiriyorlar. Bütün bunların 1988'den önce düşünülmesi bile olanaksızdı. Insanlar artık korkmuyorlar. Polislere karşılık veriyorlar. Halk hukümet hakkında düşündüklerini açıkça söylüyor. Hükümet yetkilileri eleştiriliyor, suçlanıyor. Grevler giderek yaygınlaşıyor. Ote yandan belediyelerde sıkjşıp kalan Islami Selamet Cephesi, vaatlerini yerine getiremiyor. Dahası, Islami Selamet Cephesi'nin yeni Cezayir'in artık tek siyasal gücü olmadığı ortaya çıkıyor. Geçen hafta içinde 'dilde Araplaşma'ya karşı 500.000 kişilik dev gösteriyi düzenleyen Sosyalist Güçler bir başka alternatif gücün varlığmı ortaya koyuyor. Sosyalist Güçler Birliği hareketi içinde 'Berberikr'in önemli izleri görülüyor. (28 Arahk 1990) YuNANÎSTAN Arnavut mülteciler Atina'nın başağrısı STELYO BERBERAKİS ATtNA — Arnavutluk'tan Yunanistan'a giz- lıce geçerek siyasi sığınma hakkı isteyen Arna- vut vatandaşlarının son zamanlarda sayılarının artması, Yunanistan hükümetini güç durumda bırakmaya başladı. Hükümet, son 48 saat içinde Yunanistan'a giz- lice geçen 2000 kadar mültecinin durumu ile il- gili olarak olağanüstü bir toplantı yaptı. Bu top- lantıdan sonra yapılan açıklamada, "Arnavut- luk'ta kaydedilen olumlu değişikliklerden son- ra Yuıun kökenliler dahil, Arnavut vatandaşla- nnın kendi toprakiannda kalmalan gerektigi" duyuruldu. Ancak Arnavutluk ile Yunanistan sınırında 3000 ile 5000 kadar Arnavut vatandaşının da- ha sının geçmeye ve siyasi sığınma istemeye ha- zırlandığı bildiriliyor. Yunanistan'a gecmeyi bâ- şaran binlerce mülteci, geciri olarak turist ve öğ- renci kamplarında ağırlanıyorlar. öte yandan önceki sabah iki Arnavut aske- rin bir hücumbot ile Yunanistan'ın Korfu ada- sına geçtikleri ve siyasi sığınma hakkı istedikle- ri açıklandı. Yunanistan hükümetinin söz konu- su toplu göçleri önlemek amacıyla Tiran hükü- metine bir mesaj iletmesi ve sınır bölgelerinin daha sıkı denetlenmesini istemesi de bekleniyor. Yunan hükümetinin, Tiran yönetiminin özellikle Güney Amavutuk'ta yasayan Yıınan kökenli Ar- navut vatandaşlarının Yunanistan'a göç etmeleri için zorladığından kuşkulandığı bildiriliyor. Atina'daki diplomatik çevreler, Arnavutluk 1 tan Yunanistan'a toplu göçlerin, Arnavutluk'ta ilk özgür seçimlerin yapılacağı şubat ayı orta- larına kadar süreceğine inanıyorlar. KöNUK YAZAR Israil'in işgal altındaki topraklarda sokağa çıkma yasağı ilan etmesine karşın Filistinliler sokaklarda Füistin bayraklanyla yürüdüler. El Fetih'in yayımladığı bildiride Filistinliler "işgalcilerin ayaklan altındaki topraklan yakmaya" çağnldı. Dış Haberler Servisi — FUis- tin Kurtuluş örgütü'nün (FKÖ) en büyük gerilla grubu olan El Fetih'in 26. kuruluş yıldönü- münde Gazze Şeridi'nde düzen- lenen gösterilerde İsrail askerle- rinin açtığı ateş sonucu 4 Filis- tinli öldürüldü. Filistinliler, Is- rail'in, yıldönümü nedeniyle iş- gal altındaki topraklarda ilan et- tiği sokağa çıkma yasağına kar- şın gösteri yaptılar. El Fetih, ya- yımladığı bildiride Filistinlilere 'işgalcilerin ayaklannın altında- ki topragı vaku" çağnsuıda bu- lundu. Askeri yetkUilerin verdikleri bilgiye göre, El Fetih'in ilk ope- rasyonunun 26'ncı yıldönümün- de, işgal altındaki Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerinin ateş açması sonucu iki maskeli Filis- tinli oldü. tsrail askerlerinin, "dur emrine" uymadıkları için Filistinlilere ateş açtıklan bildi- rildi. İşgal altındaki Gazze Şe- ridi'nde El Fetih'in yıldönümü dolayısıyla yapılan gösteriler sı- rasında da İsrail askerlerinin ateş açması sonucu iki Filistin- linin öldüğü kaydedildi. El Fetih'in mücadeleye başla- masının 26. yıldönümünde tsrail tarafından ilan edilen sokağa çıkma yasağından bir milyon Fi- listinli etkilendi. "Sıcak nok- ta"lardaki güvenlik kuvvetleri- nin takviye edilmesine paralel olarak İsrail polisi Kudüs'un gi- riş kapılanna barikatlar kurdu. Sokağa çıkma yasağına aldır- mayan Filistinliler, işgal altında- ki bolgelerde ellerinde FUistin bayraklanyla sokaklarda yürü- yüş yaptılar. Yıldönümü nedeniyle bir bil- diri yayımlayan El Fetih, Batı Yakası ve Gazze Şeridi'ndeki mi- litanlannı 'işgalcilerin ayaklan- nın altındaki topraklan yak- maya" çağırdı. FKÖ'ye bağlı Ka- ra Panterler örgütüne mensup bir militan da "keadi banşlan- nın" ancak silahla geleceğini öne sürdü. Birleşmiş MUletler Güvenlik Konseyi, 1990'da son kez Israil- in işgal altındaki topraklarda uyguladığı aşın baskılan görüş- mek üzere olağanüstü bir top- lantı yaptı. FKÖ temsilciliği ve Yemen tarafından hazuianan bir karar taslagının da gönlşüldüğü toplantıdan sonra bir acıklama yapan BM Genel Sekreteri Pe- rez de Cuellar, İsrail askerleri- nin geçen hafta sonu Gazze Şe- ridi'nde 9 Filistinliyi öldurme- sinden kaygı duyduğunu ve ko- nu hakkında daha fazla bilgi toplanmasım istediğini bildirdi. BM Genel Kurulu Başkanı Gş- ido de Marco'nun da Filistin göçmen kamplanndaki durumu yerinde incelemek amacıyla bu- gün Kudüs'e gidecegi oğrenildi. SAYIN DOKTOR VE ECZACILARA PARENTERAL ANTİBİYOTİK TEDAV1SİNDE 3. KUSAK SEFALOSPORİN Arnavutluk,tarihî dönemeçte uncıcefIM-IV seftriakson UNACEF İM 05 g FLAKON : 0.5 g seftriaksona eşdeğer seftriakson sodyum içeren ve % 1 lidokain HCI içeren 2 ml'lik çözücü ampul. UNACEF İM Ig FLAKON : 1 g seftriaksona eşdeğer seftriakson sodyum içeren flakon ve % 1 lidokain HCI içeren 3.5 ml'lik çözücü ampul. UNACEF İV 0.5 g FLAKON : 0.5 g seftriaksona eşdeğer seftriakson sodyum içeren flakon ve distile su içeren 5 ml'lik çözücü ampul. UNACEF İV 1g FLAKON : 1 g seftriaksona eşdeğer seftriakson sodyum içeren flakon ve distile su içeren 10 ml'Jik çözücü ampul. PİYASAYA SUNULMUŞTUR Fako İlaçları A.Ş. Prof. Dr. NAZİF KUYUCUKLU Birkaç yıldır, Doğu Avrupa ülkelerindeki kanşıklık ve yeni yapılanma sürecinin dışında kal- mış gibi gözüken Arnavutluk, son aylarda ülkenin Işkodra, El- basan ve Kavaya gibi büyük kentlerinde meydana gelen yü- rüyüş ve protesto olaylanyla Doğu Avrupa ülkelerindeki olu- şum sürecine girmiş olduğu iz- lenimini doğurdu. Bu gösterile- rin yapıldığı kentlerin, oransal olarak sanayi işçilerinin de yo- ğun bulunduğu kentler olması bu izlenimi daha bir anlamlı kıl- maktadır. Arnavutluk Emek Partisi (Komünist Parti), kırk beş yıldır ülkenin kaderiyle iç içe olmus. âdeta bu kaderi belirlemiştir. Parti bu süre içinde Marksist- Leninist ilkelere en sadık bir parti olma iddiasıyla, ülkedeki siyasal-sosyal ve ekonomik ya- pılaşmayı biçimlendirip oluştur- muştur. Tüm yasalara ve uygu- lamaya göre ülkenin tek yöneti- ci gücü olmuştur. Uluslararası komünist hareket içinde de Ar- navutluk Emek Partisi, Marksist-Leninist ilkelerden ödün vermeyen bir parti olmuş- tur. Sosyalist sistem içindeki ko- münist partileri ve uygulamala- n, başta Sovyetler Birliği Komü- nist Partisi olmak üzere, sürek- li olarak revizyonistlikle, yani sosyalizmden sapmış olmakla suçlayarak eleştirmiştir. Enver Hoca'nın bu konuda yayımlan- mış kitapları ilginçtir. Stalin bu ülkede yakın zamana kadar, sosyalist uygulamayı ilk yerleş- tiren ve yayan bir sembol olarak görülmüş, Tiran'daki heykeli ancak geçen günlerde yerinden kaldınlmıştır. Ancak günümüzde Ramiz Alia liderliğindeki Arnavutluk Emek Partisi, ülkenin hemen di- bindeki ülkelerde ve dünyadaki olaylara da kulaklarını tıkama- mış, sosyalist dünyada ve Avru- pa'daki gelişmeleri yakından iz- lediğini ortaya koymuştur. Örneğin ülke yönetiminde. Do ğu Avrupa ülkeleri sistem ve hü- kümetlerinin kitle hareketleriy- le çökertUmelerinde olduğu gi- rarları siyasal alanda "çogulculuk" kararıdır. Şimdi- ye dek ülkede tek siyasal güç iken, artık bundan vazgeçerek, seçimlerde halkın isteği doğrul- tusunda, iktidan var olan ve oluşacak öteki siyasal partilerle paylaşmayı kabul etliğini bildir- miştir. Böylece tek başına ikti- dar olabilecek siyasal partiler, Emek Partisi ilkelerinin tersi olan kendi programlarını uygu- layabileceklerdir. Eskiden ulus- lararası toplantılara katılmaz iken, koşulîarın değişmiş oldu- Arnavutluk, son gelişmelerle Doğu Avrupa ülkelerindeki oluşum sürecine girmiş olduğu izlenimini doğurdu. Gösterilerin yapıldığı kentlerin oransal olarak sanayi işçilerinin de yoğun bulunduğu yöreler olması bu izlenimi daha da anlamlı kılmaktadır. Arnavutluk Emek Partisi, ülkenin sosyal ve ekonomik gelişmesiyle kırk beş yıl boyunca özdeşleşmiş. Bu, Arnavutluk'u öteki ülkelerden ayıran çok belirgin bir özellik. bi bunlan beklemeden, ülke ko- şullannın da değişmiş olduğunu dikkate alarak eski politikasın- da yumuşamalara ve reform ni- teliğinde sayılabilecek günü- müzdeki uygulamalar üzerinde durmaya başlamıştır. Hemen beürtmek gerekir ki bunların başlangıcını Ramiz Alia'nın 1986'da parti kongresi- ne sunduğu raporda bulmak olanaklıdır. Raporda aynı za- manda özelleşmiş ve somutlaş- mıştır. Yukarıda da değinildiği gibi Arnavutluk Emek Partisi- nin reform niteliğindeki bu ka- ğunu düşünerek bir süreden beri AGİK süreçlerine katılmaya başlamıştır. Ekonomik yaşamla da ilgili önemli kararlar alınmış önceleri tam karşısında iken 1986'dan bu yana kişilere, kişi- sel üretimde kullanıhnak üzere iki-üç dekarla smırlı tarla veril- mesi gündeme gelmiş, ayrıca şimdilik belirli sayıda küçük ve büyükbaş hayvan yetiştirebilme özgürlüğü getirilmiştir. Yine ön- celeri tam karşısında iken ya- bancı anamalın özendirilmesi, ortak işletmeler kurulması ka- bul edilmiştir. Bu yolla yapım sanayiinde, madencilikte, ener- jide, tu'rizm vb. alanlarda yeni teknoloji elde edUmesi umul- maktadır. Arnavutluk Emek Partisi, ül- kenin sosyal ve ekonomik geliş- mesiyle kırk beş yıl süreyle âde- ta özdeşleşmiştir. Bu öteki ülke- lere göre Arnavutluk için çok belirgin bir özeUiktir. Çünkü 1945'ten önce Arnavutluk, feo- dal yapıda bir tanm ülkesi iken buna rağmen işlenebUir toprak- lan, toplam ülke topraklarının yüzde 9'unu oluştururken bu fe- odal yapı yıkılmış ve tanm alan- ları ülke alammn yüzde 28'ini oluşturur ohnuş, modern tanm uygulamasuıa geçilmiştir. Sana- yi 1945'ler ve öncesinde toplam GSMH'nin sadece yüzde 3-4'ünü oluştururken hızla sana- yUeşerek, tanmın yaklaşık iki katına çıkmıştır. Ülke tanmsal üretimiyle tüketimi karşılar du- ruma gelmiş, sanayide de yedek parçada yüzde 90, makine ve ye- ni projelerin teçhizatı üretimin- de yüzde 40 oranında iç tüketi- mi sağlar duruma erişmiştir. Arnavutluk yönetimi neden böyle bir değişimi gerekli gör- müştür? Ülkede gelişme adına ne varsa, hepsini kendisinin yap- tığına inanıp halkın kendisine olan inancma güvendiğinden mi yoksa Doğu Avrupa ve dünya- mızda meydana gelen büyük de- ğişiklikleri gördüğünden mi? Burada herhalde ikisi de önem- li etkenlerdir. Uygulamayı za- man gösterecektir. Ancak zama- nın her şeyi eskitip yıprattığmı da unutmamak gerekir. Yakın gelecekte Arnavutluk'ta siyasal ve ekonomik yaşamdaki geliş- meleri hep birh'kte göreceğiz.