Katalog

CUMHURİYET/10 DIŞ HABERLER 19 OCAK 1991 Türkiye'ye ambargo • BERN (AA)— Isviçre, çatışma bölgesine uyguladığı silah ihracatı ambargosu kapsamıria Turkiye'yi de dahil etti. Isviçre hükümeti, kararın, TBMM'nin Türkiye'deki hava üslerinin kullanımına izin vermesinden sonra alındığını bildirdi. tsvıçre Savunma Bakanı Kaspar Villiger, Irakla sınırı bulunan Türkiye'nin Ortadoğu'daki duşmanlık hattı çerçevesine girdiğini kaydetti. Villiger, bu şartlar altında tsviçre ihracat yasalarının silah ve diğer savaş malzemelerinin satışını yasakladığını bildirdi. Türklerin durumu • ATİNA (AA)— Yunan parlamentosunun eğitim ve din işleri komisyonu dün iki Tiırk milletvekilinin, Sadık Ahmet ile Ahmet Faikoğlu'nun protestolarına rağmen Batı Trakya'da müftülerin atama yoluyla belirlenmesini ongören kararnameyi oy çokluğu ile kabul ederek genel kurula sevk etti. Gümülcine ve Iskeçe bağımsız milletvekilleri Sadık Ahmet ve Ahmet Faikoğlu, uygulamaya konulan kararnameyle Türk azınlığın dini hürriyetinin kısıtlanmaya çalışıldığını belirterek "Batı İrakya azınlık ferdinin öldüğü zaman kimin gömeceğine, kimin evlendireceğine, Yunan parlamentosunun dini Hıristiyan olan 298 milletvekili karar veremez. Dini hurriyetlerı kısıtlamakla azınlık sorunları çözulemez" dediler. Bıısh: Baltık'a baraşçı çözüm • VVASHINGTON (AA) — ABD Başkanı George Bush, Baltık sorununun barışçı yollarla çözülmesi gerektiğini söyledi. Başkan Bush, SSCB Devlet Başkanı Gorbaçov'la telefon görüşmesi yaptıklannı ve Gorbaçov'a Baltık sorununun barışçı yollarla çözümlenmesi gerektiğini söylediğini kaydetti. Bu arada, Baltık Cumhuriyetleri Estönya, Letonya ve Litvanya'da, muhtemel Sovyet askeri müdahalesine karşı sehir merkezlerınde barikatlar kurulduğu bildirildi. Kıbrıs tartışması • LEFKOŞA (AA)— Körfez krizinin başlangıcından beri Kuveyt'in işgali ile Kıbns sorunu arasında paralellik kurmaya çalışan Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, sıcak savaşın başlaması uzerine görüşlerini tekrarladı. Vasiliu, başta Bush, Major ve Mitterrand olmak uzere, Körfez savaşma katılan Batılı ülkelerin liderlerine birer mesaj göndererek, "uğrunda savaşa girilen ilkelerin, yıllardan beri istila ve işgal kurbanı olan Kıbns'ta da uygulanması gerektiğini" öne sürdü. Arnavutluk'ta cıuııa namazı • TtRAN (AA) — Arnavutluk'ta, 23 yıldan bu yana dun ilk defa camide cuma namazı kılındı. Başkent Tiran'daki Etetn Camii'ndeki cuma namazına yüzlerce kişinin katıldığı bildirildi. Arnavutluk eski lideri Enver Hoca, 1967 yılında din yasağı koymuştu. 1967 yılı öncesinde Arnavutluk nüfusunun yüzde 65'i Müslümandı. Devlet Başkanı Ramiz Alia, aralık ayında, ülk.edeki din yasağını kaldırmıştı. Varşova Paktı görüşmeleri • Dış Haberler Servisi— Varşova Paktı'na uye ülkelerden Çekoslovakya, Macaristan ve Polonya'nın pazartesi günü Budapeşte'de üçlü bir toplantı için bir araya gelecekleri bildirildi. Ittifakın kaderini bclirleyecek olan ve bütün üyelerinin katılacağı toplantı, geçen kasım iptal edilmiş, yeni bir tarih ise tespit edilememişti. Macaristan, mümkün olan en kısa surede Pakt'tan çekileceğini daha önce açıklamış, Çekoslovakya ise taleplerini ittifakın askeri yapısının dağıtılması üzerine yoğunlaştırmıştı. Savunma Bakanı Moşe Arens açıkladv Israil ıııisilleıııe yapacakMısır, İsrail'in girişeceği bir misillemenin Irak'a karşı olan tutumlarmı değiştirmeyeceğini belirtti. Suriye, ilk saldıran îsrail olmadıkça tecavüze uğrayan Arap ülkesinin yanında yer almayacaklarını açıkladı. Dış Haberler Servisi — Israil Savunma Ba- kanı Moşe Arens Irak'ın fuze saldırısına ke- sinlikle karşılık vereceklerini açıkladı. Reuter'in haberine göre Savunma Bakanı Arens, israil'in daha önce tum dünyaya ve Amerikalı yetkililere saldırıya uğradıkları takdirde karşılık vereceklerini bildirdikleri- ni hatırlatarak, "Saldınya uğradık. Kesinlik- le karşılık vereceğiz" dedi. İsrail'in güçlu ve etkili bir biçimde karşılık verecek silahlara sahip olduğunu belirten Arens, Irak'a karşı girişecekleri karşı saldırının "kendileri için en elverişli zamanda" yapılacağını kaydet- ti. Saldınnın ne zaman yapılacağı konusun- da ise Arens, "FJbette benden saldınnın ne giin yapılacağını açıklamamı bekleyemezsiniz" dedi. CNN muhabirinin Pentagon'dan bildirdi- ğine göre, ABD yetkilileri "Arens'in Irak'a karşılık vereeeklerine ilişkin açıklamasının ki- şisel goruşleri değil, İsrail hiıkumetinin ka- ran olabileceği" yorumunu yaptılar. Arens'in açıklamalarından önce, ABD Başkanı George Bush'un Israil'e, Irak'a karşı sert misijlemede bulunma sözu verdiği bildı- rilmişti. İsrail radyosu bu konudaki haberin- de, "Başkan Bush, İsrail Başbakanı tzak Şa- mir'e, Irak'ın fuze saldırısına karşı ınisUle- mede bulunacaklarını bildirdi" demişti. Arens'in Irak'a misilleme yapacaklanna ilişkin açıklamalanna karşın, Dışişleri Bakanı Devid Levy daha önce yaptığı bir açıklama- da, İsrail'in henüz karşı saldın kararı alma- dığını belirtti. Arens ile Levy'nin açıklama- larında çelişen ifadeler bulunmasının yanı sı- ra diplomatik gözlemciler Kudüs'ün misille- meye girişmek için ABD önderliğindeki müt- tefik kuvvetlerin Irak'taki seyyar Scud ram- palarını imha etmek kmacıyla düzenledikle- ri hava saldınlannın sonucunu beklediğini belirttiler. Yanlış alarm lsrail'de dün gece iki kez sirenlerin çalma- sı, yeni bir hava taaruzu korkusu yarattı. An- cak Israil askeri yetkilileri, alarm sisteminin harekete geçmesine Irak'ın fuze saldınsı de- ğil, Akdeniz'e düsen bir Sovyet uydusunun neden olduğunu açıkladılar. Araplar memnun Irak'ın İsrail'e fiize saldırısı, savaşın ya- yılmasından korkan Batı'da tedirginliğe yol açarken İran, Yemen, Pakistan ve Etiyop- ya'da Saddam Hüseyin lehine gösteriler ya- pıldı. Israil'in isabet alması Filistinliler ve Araplar arasında sevinçle karşılanırken Ür- dün ordusu alarma geçirildi. ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Mısır, Suriye ve Suu- di Arabistan'ın Washington büyükelçileriy- le görüştü. Irak'ın İsrail'e füze saldınsı Arap başkent- lerinde yoğun bir diplomatik trafığe yol aç- tı. Yemen, Ürdün, Fas, Tunus, Cezayir, Su- riye, Sudan, Mısır ve FKÖ arasında saldırı- dan sonra yoğun bir telefon trafiği yaşandı. Bu arada FKÖ gruplarından Filistin De- mokratik Kurtuluş Cephesi lideri Nayef Ha- vatme, İsrail'in Körfez Savaşı'na artık doğ- rudan katılmış sayılabileceğini belirterek Arap ulkelerini "ABD-Atlantik-İsrail" itti- fakına karşı birleşmeye çağırdı. FKÖ'nün en güçlü orgutu olan El Fetih'in Merkez Komite üyesi Tayyib Abdul Rahim, Amman'da yap- tığı açıklamada, ABD'nin Israil'i savunmak için askeri harekâta girişmesinden sonra böl- gedeki iki bunalımın birleştirilmesini politik olarak kabul etmesi gerektiğini soyledi. Ürdün ordusu Irak'ın İsrail'e füze saldı- nsından sonra en yüksek düzeyde alarma ge- çirildi. Ordunun 1%7 savaşından bu yana ilk kez bu düzeyde alarma geçirildiğini kayde- den bir askeri yetkili, İsrail'in karşı saldırı- ya geçmemesini umduklannı söyledi. Bu ara- da Ürdün ve Suriye, "insani nedenlerden dolayı" Irak ile olan sınırlarını mültecilere açtılar. Irak'ın Israil'e füze saldınsı haberi, Filis- tinliler ve Araplar arasında sevinçle karşılan- dı. Suriye, Ürdun ve Yemen'de çok sayıda kişi "İsrail'in dokunulmaziığV'nın sona er- miş olmasından dolayı duyduklan sevinci de- ğişik biçimlerde^rtayajcoydular. Suriye ve Mısır Suriye, İsrail'in Irak veya Ürdün'e saldır- ması durumunda tekpisinin, ilk darbeyi ki- min indirdiğine bağlı olacağını bildirdi. En- formasyon Bakanı Muhammed Salman, "Su- riye'nin açık tutumu, İsrail bir Arap iilkesi- ne ilk sandıyı başlatan ülke olmadığı süre- ce, İsrail'le savaşa girmemek yönündedir" di- ye konuştu. Mısır'ın ABD Büyükelçisi de tsrail'in Irak'a misillemede bulunması durumunda bi- le Irak'a karşı oluşturulan ittifaktan kopma- yacaklannı açıkladı. Büyükelçi Abdel El Re- edi dün yaptığı açıklamada, "Konumumuz çok açık. ittifakın parçasryız" dedi. Bonriy Türkiyeyüzünden savaşa girmekten korkuyor Almanya tedîrgin NATO Irak'ın Türkiye'ye yönelik bir saldınsına karşılık vermekte kararlı. Ancak F.Almanya hükümet sözcüsü Vogal, ülkesinin savaşa doğrudan girme yanlısı olmadığını, Türkiye'ye doğrudan saldın olmadıkça Çevik Kuvvet'e dahil uçaklarının kullamlmasına izin vermeyeceklerini açıkladı. Dış Haberler Servisi — Irak'- ın önceki gece İsrail'e düzenle- diği saldınyı ve Türkiye'nin du- nımunu görüşmek üzere dün ye- niden toplanan NATO Kuzey Atlantik Konseyi'nin, Irak'ın Türkiye'ye yönelik bir saldırısı- nu sanmadığıru kaydederek "Sa- vaşın bugüne kadarki gelişmesi cak bir harekâta cevap olarak Türkiye'nin Irak'ın saldınsına uğramasının, NATO anlaşmala- n çerçevesinde öngörülen savun- ma dayanışması kapsamına gir- meyeceğini savunan Vogel, "An- cak herhangi bir kışkırtma ol- maksızın Türkiye Irak'ın saldı- nsına uğrarsa, NATO'ya bağlı birlikler bu ttlkenin savunması- na katkıda bulunabilir" dedi. böyle bir ihtimali zayıflatıyor. Türkiye tedİrgİnlİğİ Ancak şu anda kesin bir tah- minde bulunmak doğru olmaz" Ote yandan AFP'nin haberi- dedi. n e g ° r e Türkiye'nin Körfez Sa- Türkiye'nin, olası bir Irak sal- vaşı'nda giderek daha faal rol na mutlaka karşılık -erilmesi dınsı karşısında müdahale etme- oynaması, Almanya'da tedirgin- konusunda kesin kararlı olduğu si durumunda, Erhaç'ta konuş- » k yaratıyor. Almanlar Türki- bildiriliyor. Konseyin dün yap- landırılan NATO'ya ait Çevik ye*yi desteklerken savaşa sürük- Kuvvefin devreye girip girmeye- lenmekten korkuyorlar. Savun- ceği konusundaki sorulan yarut- ma Bakanlığı sözcüsü, yüzlerce sız bırakan Vogel, şunlan söyle- di: "NATO Anlaşması, üye ülke- lerin saldınya maruz kalmalan GAZ MASKELİ GAZETECİLER — Dıinyanın dört bir yanın- dan gelen gazetecfler Kudiis'ten iilkderine haber göndenneye ça- lışıyorlar. Gazeteciler Scud füzelerinin atılmasından sonra çalış- malannı gaz maskeleri ile sürdnrdiUer. (Fotoğraf: AFP) tığı toplantıda müttefik ülke temsilcileri, Türkiye'nin Irak karşısında yalnız bırakılmayaca- ğını söylediler. Ancak Alman- ya'nın, savaşta doğrudan yer al- mak istemediği görülüyor. Al- man hükumet sözcüsü Dieter Vogel, Irak'ın Türkiye'ye saldı- racağını sanmadığını söyleyerek Türkiye'ye direkt bir saldın ol- madıkça bölgedeki Alman uçaklannın kullamlmasına izin verilmeyeceğini belirtti. AA'nm haberine göre Brük- sel'de dün yapılan toplantıda söz alan müttefik ülke temsilcileri, NATO'nun, Irak'a komşu tek it- tifak üyesi olan Türkiye'nin, sal- dırı karşısında yalnız bıraküma- yacağını ve ne pahasına olursa olsun savunulacağını ifade etti- ler. Alman hukümet sözcüsü Di- eter Vogel ise dün Bonn'da dü- zenlediği basın toplantısında, Alman hükümetinin savaşa doğ- rudan girme yanlısı olmadığını açıkladı. Vogel, Irak'ın Türkiye 1 ye saldıracak guce sahip olduğu- Almanın bakanlığa telefon ede- rek savaşa girmek istemedikle- rini söylediklerini belirtti. Eski havacı komutanlardan halinde, ittifakın dayanışma General Manfred Opel, "Tiir- içinde, saldınya uğrayan ülkenin kiye Irak'a karşı ikinci cephe savunmasına katkıda bulunma- olabilir" dedi. sınröngörü>or. Ancak 'saldın- NATO'dfl ya uğrama' kavramının hangi durumda mevcut olduğu, NA- Almanya'nın yanı sıra NA- TO taraf ından degerlendirilir. TO'nun da savaşa katılma konu- Federal Alman hükümeti, Tür- sunda endişelerinin olduğu gö- kiye'nin herhangi bir saldınya rülüyor. NATO üyesi Ülkelerin ugraması halinde, bu saldınnın hemen hepsinin Körfez'de bü- aynntılannı inceleyerek karar yük miktarlarda askeri güç bu- alacaktır." lundurmasına karşın, NATO 1 "NATO, bir savunma ittifakı- nun örgüt olarak tarihinin ilk dır, saldın ittifakı değil" diyen savaşına sürüklenmesi, üye ülke- Sosyal Demokrat Parti (SPD) leri endişelendiriyor. Genel Başkanı Hans Jochen Vo- Reuter Ajansı'nın haberine gel de AA'ya yaptığı açıklama- göre NATO'dan bir yetkili, da, Türkiye'nin Irak'ın saldınsı- "Irak'ın Türkiye'ye saldıracağı na ugraması halinde durumun endişesi var. Böyle bir olay, NA- ayrıntıh bir şekilde incelenmesi TO'nun bütün olarak savaşa gir- gerektiğini söyledi. Türkiye'de- mesine neden olur. Bu yüzden ki Turk-ABD ortak savunma te- Irak'a, Türkiye'ye saldırmama- sislerinden Irak'a karşı yapıla- sını tavsiye ediyoruz" dedi. İ L A R D 0 B A Ş L I Y O R Bilardo ustalanna, bilardo severlere müjde! İşte heyecan dolu günler başlıyor. Önce bölge seçmeleri... Sonra Türkiye Finali... Ardından BWA (Dünya Bilardo Birliği) ve Efes Pilsen'in işbir- liğiyle İstanbul'da düzenlenecek uluslararası resmı tumuva: EFES PİLSEN GRAND PRIX '91. 25 Ocak'ta başlayıp Haziran ayında sonuçlanacak bu büyük maratonu Efes Pilsen sunuyor. Türkiye'de bilardo sporunu Efes Pilsen yaygınlaşnrıyor. EFES PESEN TÜRKIYE SAMPÎYONASI '91 Türkiye seçmeleri 8 ayn bölgede yapılacak. İlk eleme, Adana'da 25-26-27 Ocak'ta. Türkiyefinali,Mayıs aymda İstanbul'da. Seçmelerin yapılacağı bölgeler: AdanaTfel:(71) 111260 SamsunTel (36) 110625 AnkaraTsl (4)2306002 flntalya Ifel (31) 1139 49 İzmiı (îstanbul) Itel (1) 583 15 43 B u u Tfel (24) 60 52 90 Eskişehir Tfel (22) 13 47 92 İstanbolTel. (1) 583 15 43 DlŞBASINDÂN Fnmkfurter Rundschmı Çok fazla insan öldü "Saldınlarda kesinlikle resmi propagandanın açıkladığından çok daha fazla insan öldü. Saddam Hüseyin hatasını halkınm kanıyla ödemeye hazırdı. Savaşın her dakikası, her saatiyle giderek daha çok insan ölecek. Her zamanki gibi politikacımn hatasını halk ödemektedir. Batı, Saddam'ın intihar girişimini desteklemek zorunda değildi" (18 Ocak) EONOE İnsanlık savaşadönüyor "Insanhk, yine geleneksel, klasik savaşlara dönüyor. Ancak artık (barbar komünistlerin) yerini şimdi "Barbar" Araplar alıyor. Tabii en büyük barbarlar Suudi Araplardır. Ancak Suudi Araplar şimdi 'müttefiğimiz' olduğu için istisna oluşturuyor. İyiden iyiye doymuş olan biz insanlar ise cebir ve kimyanın mucitleri Araplann, medeniyete verdiği hizmetleri unutuverdik. "Medeni" Avrupa dünyası, Araplann elinden topraklan dahil her şeyi aldı... Koloniler oluşturdu. Daha sonra bunu bir limon gibi sıkarak blraktı. Arap dünyasını paramparça yaptıktan ve her birine bir (özgür cumhuriyet) damgası vurduktan sonra bunların kendi aralannda boğuşmasına yol açtı. Tüm bunlar, medeni dünyanın Arap petrollerini yutması için bire birdi.. Ingilizler ve Ingiliz BP şirketi, eski Asur devleti Irak üzerindeki hegemonyasını bırakmay-a karar verirken bu ülkenin İran körfezine açılmasını önlemek için de Kuveyt devletini kurdu. Kuveyt, artık Irak ile deniz arasında bir tıpa oluşturuyordu. Aksi halde bu topraklardaki petrol, BP'lerin istemediği yönlere akabilirdi. Bugün için sert olan kapitalistler dünyası, güya bu Kuveyt devletini kurtarmak için Irak'a karşı amansız bir savaş başlattı. Asıl amaç, yapay Kuveyt'teki petroüeri kurtarmaktan çok, Arap dünyası içinde askeri açıdan hiç beklenmedik bir güce sahip olan Irak'ı sindirmekti. Tabii biz "medeniler" Kuveyt petrollerine de ihtiyaç duyuyoruz. Ancak daha çok aciz ve sessiz bir Arap milleti istiyoruz. Saddam Hüseyin, Nasır ve daha sonra Kaddafi'nin başarısızlığından sonra cetvel ve bazı çıkarlann hesabıyla paramparça edilen Arap dünyasını birleştirmeye çalışıyor ve bunun liderliğine soyunuyordu. Batı dünyasını asıl endişelendiren de buydu. Aksi halde İngilizlerin (böl ve yönet) siyaseti çalısabilir miydi? Ben şahsen Saddam Hüseyin'in tarafını tutuyorum. Kendisini özel olarak sevdiğimden değil, tarihi bildiğim ve solcu olduğum için Saddam'ın yandaşıyım..." (18 Ocak)