Katalog

9 AĞUSTOS 1990 HABERLER CUMHURlYET/<k Hava kuvvetleri teyakkuzda. ABD Dışişleri Bakanı Ankara'ya ortak operasyonplanı getiriyor SavaşkapımızdaANKARA (Cumhuriyet Büro- su) — Bölgede artan gerginlik ne- deniyle Türk Hava Kuvvetleri te- yakkuza geçirüdi. Teyakkuzla bir- likte Güney ve Güneydoğu'ya bir F-16 fılosu ile F-4 ve F-104 filola- mun kaydınldığını doğrulayan as- keri yetküiler, "çokuloslu bir as- keri harekâU Türkiye'nin kaülıp kaülmaması konusunda nihai ka- rarın hükümetin takdirinde olduguno" belirttiler. Genelkur- may Başkanı OrgeneraJ Necip To- nuntay, bu konudaki bir soruya, "Şimdilik öyle bir şey yok. Bir açıklama yapacak dnrumda degüiın" yaruüru verdi. Bakanlar Kurulu da dün Cumhurbaşkanı largut özal başkanlığında topla- narak bölgedeki gelişmeleri değer- lendirdi. Irak'm Kuveyt'i işgaliyle başla- yan Körfez krizini çözmeye yöne- lik bir askeri harekâtta Türkiye1 nin nasü bir rol üstleneceği bugiln Ankara'da ABD Dışişleri Bakanı James Baker ile yapılacak görüş- melerde ele aünacak. Baker Tür- kiye'nin tavnnda "belirleyici- lik" taşıyabileceği kaydedilen n- yareti sırasında, Washington'un Irak'a karşı yapılmasını ön- gördüğü askeri harekât için Tür- kiye'nin " t t m " desteğini iste- yecek. Baker, bu istekler kapsa- mmda Türkiye'deki üslenn olası bir hava saldırısında Amerikan uçaklannca kullanılması için ge- rekli iznin, yannki NATO Bakan- lar Konseyi'nde verilmesini ve it- tifalun da buna karşılık Türkiye1 nin güvenliğinin güvencede oldu- ğunu teyit etmesini önerecek. Baker'ın ziyareti öncesinde son durum dün ilk olarak Başbakan Yıldınm Akbulnt'un başkanlığın- da, Genelkurmay Başkanı Orge- neral Necip Torumtay, Dışişleri Bakanı Ali Bozer ve Milli Savun- ma Bakanı Sala Giray tarafından değerlendirildi. Dört saat süren toplantı öncesinde Akbu- lut, güneydeki birliklerin alarma geç'rildiği ve bölgeye ek birlik ve silah sevk edildiği yolundaki ha- berleTİe ilgili olarak da "Böytc bir şey yok" dedi. Askeri kaynaklar, halihazırda- ki teyakkuz durumunun Hava Kuvvetleri Komutanhğı bünyesin- de söz konusu olduğunu belirtti- ler. Edinilen bilgilere göre, bu çer- çevede harekâta geçmesi icap eden öncelikli darbe ve bombardıman fılolarında izinler kaldırıldı ve uçaklar her an harekâta hazır (scrumble) hale getirildi. Bu ara- da bazı birliklerde mevcut perso- nelin üçte biri devamlı görev ba- şında tatulmaya başlandı. Askeri kaynaklar, bölgeye ABD'nin olası bjr müdahalesi ha- linde, Türk-ABD ortak tesislerin- den özellikle tncirlik Üssün'den ABD'lilerin yararlanmasının olası olduğunu, Türk Silahb Kuvvetle- ri'nin (TSK) lojistik destek sağla- raasının da hükümetin karanna bağlı olduğunu kaydettiler. Bu arada Akdeniz'de bulunan ABD gemilerine de Gölcük'te bulunan Donanma Komutanlığı'ndan lo- jistik destek sağlanacağı, gemile- rin bakım ve onarımına yardımcı olunacağı da öğrenildi. Edinilen bilgilere göre, Hava Kuvvetleri'nin bölgedeki uçakla- rı Sidewinder füzeleri ile de dona- tıldı. Bu uçaklar olası bir askeri harekât sırasında Irak'ın elinde bulunan ve raenzili içinde Anka- ra'nın da bulunduğu (yaklaşık menzili 900 kilometre) kimyasal başhkh füzeyi durdurabilmek için Sidevvinder fuzelerini kullanacak- lar. Pirinçlik radan ile olası bir kimyasal baslıklı füze saldınsı ha- ber alındıktan sonra Ankara'ya yaklaşık 14-15 dakikada varabilen bu füzeler durdurulmaya çahşıla- cak. Bölgeye ayrıca yerden hava- ya konuşlu Rapier füzeleri de gön- derüdi. Önceki akşam Ankara'da ABD'nin havadan bir askeri taar- ruza girişme olasılığının düşük ol- duğu yetkililerin değerlendirmele- rinde öne çıkarken, dün özellikle FB-111 ile B-S2 savaş uçaklannın kullanımıyla Bağdat'a yönelik bir saldınnın gündemde olduğu da ifade edildi. Bu arada Incirlik Üssü'ne dün 19.00 sıralarında bir nakliye uça- ğı indi. Üste bulunan uçaklardan biri olmadığı belirülen ve C-5 ti- pi olduğu sanılan dev nakliye uça- ğının F.Almanya'daki NATO Üs- sü'nden Türkiye'ye gelmiş olabi- lecegi kaydedildi. Uçağın 21.00 sı- ralannda usten aynldığı kay- dedildi. Irak'ın Kuveyt'i işgalinden son- ra ilk dış tetnası Moskova'da ya- pan ABD Dışişleri Bakanı James Baker'ın ikinci olarak Ankara'ya gelmesi, Körfez krizinde Türkiye1 ye biçilen uluslararası rolü göster- mesi açısından önem taşıyor. Ba- ker, bu sabah saat 06.30'da gele- ceği Ankara'da sırasıyla Dışişleri Bakanı Ali Bozer, Başbakan Yıl- dınm Akbulut ve Cumhurbaşka- nı Turgut özal ile görüşecek. Ya- nn Brüksel'de olağanüstü topla- nacak NATO Bakanlar Konseyi'n- de Washington'un diğer ittifak ül- kelerine sunacağı önerilerin bu- günkü görilşmelerde ele ahnması bekleniyor. Dışişleri Bakanlığı'nın Teyakkuz nedir? Türk Silahlı Kuvvetleri'nde teyakknz bali genel anlamda "dikkatü ve uyanık bulan" emrini ifade ediyor. TSK'da alarm sıraJamasının ilk başında yer alan teyakkuz durumunda izinler kaldınlabiliyor, nöbetler sıklaştınlıyor, gerekirse izinde bulunanlar çağrılıyor. Teyakkuzdan sonra tehlike giderek artarsa, şu aşamalar gündeme geliyor: Basit alann: İzinler türnüyle kaldırüıyor. Savas öncesi gerekli hazırlıklara başlanıyor. TSK'da emeklilik işlemleri durduruluyor. TakviyeU alann: Birlikler harekâta hazır hale getiriliyor. Lojistik destek ve gerekli ikmaller sağlamyor. Birliklerin önemli bir bölümü kışladan ayrılıp, çadırlı ordugâha geçiyor. SefeTberlik önlemleri aluunaya başlanıyor. Genel alann: Savaş hali anlamını taşıyor. Her an savaşbaşlayacakmış gibi hazırlıklar son aşamaya getiriliyor. Tehlikenin geçmesi halinde. aşama aşama alarm durumlan geri alınıyor. Herbangi bir hava saldınsına karşı tncirlik üssünii konıyacak yerden havaya savunma füzeleri. (Fotograf: Vusuf Toprak) Baykat Türkiye'nin Batı dünyası ile Ortadoğu arasında göreceği 'komisyoncu tavır'sakıncalı Meclis olağanüstütoplanıyorANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) — TBMM Irak'ın Kuveyt'i işgali ile bölgede ortaya çıkan sorunlar ve dış politikadaki son gelişmeleri gö- rüşmek üzere pazar günü olağanüstü toplana- cak. TRT görüşmeleri aynı gün televizyonun bi- rinci programından naklen yayımlayacak. Genel Kurul'da, ANAP, SHP ve DYP liderleri konu- şacak. SHP ve DYP'nin dün yaptığı ortak baçvuru üzerine TBMM Başkanı Kaya Erdem, olağanüs- tü toplantı için çağrıda bulundu. SHP ve DYP grup başkanvekillerinin yanı sı- ra iki partitlen 130 milletvekilinin imzaladığı ola- ğanüstü toplantı çağnsı dün saat 10.45'te TBMM Başkanı Kaya Erdem'e Uetildi. Erdem, SHP grup başkanvekilleri Hasan Fehmi Güneş ve Onur Kumbaracıbaşı'nın iletüği çağrı metnini alınca yapacağı bir inceleme sonunda toplantı saat ve tarihini belirleyeceğini söyledi. SHP Genel Baş- kanı Erdal tnönii ile DYP Genel Başkanı Süley- man Demirel'in imzalannın yer almadığı çağrı metninde ise Meclis'in yarm toplanması isteni- yordu. SHP ve DYP'nin olağanüstü toplantı cağn metninde, Meclis'in ekteki dış politika ile ilgili genel görüşme önergesinin görüşmesi istendi. önergede, dünyada ve çevremizde Türkiye*yi ya- kından ilgilendiren gelişmeler olduğu belirtile- rek Basra Körfezi'ndeki olaylarm bu bölgedeki bir devletin egemenliğini, toprak bütünlügünü ve bağımsızlığını ortadan kaldıracak düzeye ulaş- tığı vurgulandı. Körfez'deki olayların Türkiye'yi doğrudan et- kilemesi söz konusu olduğu da belirtilen öner- gede, uluslararası ilişkilerde ulusal yararlarımı- zı çok yakından ilgilendiren öteki gelişmelerin de siyasal gündemde öncelik kazandığı anlatı- larak şöyle denıldı: "Bu kaygı verici gelişmeler karşısında kamu- oyunun bÜgilendirilmediği, hükümetin etkin ola- madığı, konunun kapalı diplomasi ile ve birey- sel ilişkiler düzejinde ele alındığı endişeyle göz- lenmektedir. Bütün bu son derece önemli gelişmeler karşı- sında hükiimet ve anayasal organlar devre dışın- da tutulmak istenmektedir. Tiırkiye için haysti önem taşıyan olaylara TBMM'nin el koyması, bu konularda bilgi alması, oluşturulacak poli- tikalan ve seçenekleri tartışması kaçınılmaz ve erteienemez bir gereksinme olarak ortaya çıkmış- tır." TBMM Başkanı Erdem, olağanüstü toplantı çağrısıru danışmanlarıyla inceleyerek bir saat sonra bu konudaki kararını açıkladı. Erdem, Meclis'in en çabuk pazar günü toplanabileceği- ni bildirerek, 12 ağustos pazar günü saat 15.00 için olağanüstü toplantı çağnsı yaptığını bildir- di.Bu arada DYP Grup Başkanvekili Köksal Top- tan da konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, Irak'ın Kuveyt'i işgali ile gelisen olaylann, Turk- iye'nin de bulunduğu Ortadoğu'nun savaş duru- muna geçmesine neden olduğunu bildirerek ge- lişen olaylar karsısında Türkiye'nin "tek adamla" değerlendirme ve yönetme alışkanlığını sürdur- mesi ve uluslararası ilişkilerin iç politikanın aracı olarak prestije dönüştürülmeye çalışılmasını eleş- tirdi. SHP Genel Başkanvekili Deniz Baykal, Or- tadoğu'daki gerilim ile birlikte Turkiye'nin Çan- kaya Köşkü'nden yönetildiğini belirtti. tzlediği dış politikada "nazik bir noktaya" geldiğine dik- kat çekerek, Türkiye'nin bu konuda bir "maceraya" atılmaması için uyanda bulundu. Baykal, "Türkiye BM kararlannın ötesinde bir gayretkeslik gostermemelidir" derken, Turkiye1 nin Batı dünyası ile Ortadoğu arasında gireceği "komisyoncu tavnnın" büyük sakıncaları bera- berinde getireceğini dile getirdi. Türkiye'yi, haksız ve hukuka aykırı bir işgal yapan Irak'ın cezalandınlması konusunda "sanki diger ulkelerden daha etkili ve daha görevüymiş gibi göstermemek" gerektiğini ifade eden Bay- kal, BM kararlannın ötesinde bir müdahalenin parçası olmamaya dikkat edilmesini istedi. SHP Genel Başkanvekili, "Ortaya çıkan fiili dunımun düzeltilmesi Türkiye'nin doğrudan so- rumluluğu içinde değildir" diye konuştu. Bu arada, TRT 12 ağustos pazar gunu olağa- nustu toplanacak TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmeleri televizyonun birinci programından saat 15.00'ten itibaren naklen yayımlama karan aldı. TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmelerde li- derlerin konuşacaklan öğrenildi. Görüşmelerde, önce Dışişleri Bakanı Ali Bozer, "Körfez krizi" ile ilgili gelişmeler hakkında bilgi verecek. Da- ha sonra SHP Genel Başkanı Erdal tnönii ve DYP Genel Başkanı Siileyman Demirel grupla- rı adma konuşacaklar. ANAP Grubu adına da Başbakan Yıldınm Akbulut'un kürsüye gelece- ği belirtiliyor. Genel Kurul'daki görüşmelerde konuşma sü- relerinin 20 dakika olacağı belirtiliyor. ANAP grup başkanvekillerinden Raşit Daldal, yaptığı açıklamada, genel görüşmelerde olağan görüş- me yönteminin uygulanmasından yana oldukla- nnı, özel bir hüküm talebi olmadıklarım bildir- di Daldal, bu nedenle Danışma Kurulu'nu top- lantıya çağırmayacaklarım belirterek 20 dakika- lık konuşma süresinin uzatılmasını kabul etme- yeceklerini söyledi. SHP Grup Başkanvekili Ha- san Fehmi Güneş ise konuşma süresinin en az yarım saat olması için Danışma Kurulu'nu top- lantıya çağıracaklarını söyledi. tnönii ve Ecevit 'Körfez krizi'ni değerlendirdv Türkiye tarafsızhğını korumalıİç Politika Servisi — SHP Ge- nel Başkanı Erdal tnöoü, Irak'ın Kuveyt'i işgali sonrası BM'nin al- dığı "yapönm" kararlannı olumlu buldu. tnönü, "Türkiye'nin Gü- venlik Konseyi kararlannı uygu- larken kendi kısa ve uzun vadeli ulusal çıkarlannı gözeterek taraf- sızlık konumunu konıması" uya- rısında bulundu. DSP lideri Bii- lent Ecevit de Ortadoğu'da "sıcak bir savaş" olasılığına karşin Türki- ye'nin tarafsızlığını sürdürerek sa- vaş dışında kalmaya çaba göster- mesi gerektiğini söyledi. Avusturya eski Başbakanı Bnı- no Kreisky'nin cenaze törenine ka- tılan SHP Genel Başkanı Erdal Inönü, dün yurda döndü. tnönü, Viyana'da AA'mn 'Körfez krizi- ne yönelik sonılarını yamtladı. BM'nin Körfez'deki krize el atma- sının doğru olduğunu söyleyen tnönü, "Irak'ın nlusiararası huku- ku ihla) ederek bir iilkeyi işgal et- mesinin kabul edilemeyeceğini" söyledi. İnönü, bu konuda şu gö- rüşleri dile getirdi: "Irak güçleri bir an önce geri çekilmeli ve Knveyt'in toprak bü- tünlugü, egemenliği ve bağımsız- • bgı eski durumuna kavuşturulma- hdır. Dikkat edilecek nokta, özel- likle Türkiye gibi bölgedeki bir ül- kenin BM Güvenlik Konseyi ka- rarlannı uygularken kendi kısa ve nzun vadeli çıkarlannı gözeterek davranması ve tarafsızlık konu- munu korumasıdır. Güvenlik Konseyi kararlannın uygulanma- sında hiçbir ulkenin, özellikle böl- gedeki bir ulkenin diger ulkeler- den daha ileride bir harekete gi- rişmesi doğrn değildir, beklenme- melidir. Çünkü, böyle bir hareket, bölgedeki çıkar çabşmalannda ta- raf tutmak şeklinde yonımlanır." SHP lideri, Körfez'deki gergin- likle ilgili TBMM'de görüşülme- den acele bir karar alınmasının yanlış olduğuna da dikkat çekti. DSP lideri Bülent Ecevit de dün lzmir'de düzenlediği basm toplan- tısında, Ortadoğu'da bir savaş çık- ması halinde Türkiye'nin tarafsız- lığını sürdürerek bu savaşın dışın- da kalması için çaba göstermesi gerektiğini bildirdi. Ege Büromu- zun haberine göre Ecevit, "ABD ve diğer NATO nlkelerinin Irak'a yönelik askeri bir müdahalede tn- cirlik Üssü'nü kullanmak isteme- leri" ile ilgili bir soruyu yanıtlar- ken şöyle dedi: "Kuşkusuz bu olasılık akla ge- liyor. Ortadoğu bunalımı karsısın- da gerek ABD gerek başka bazı NATO nlkeleri Irak'a yönelik bir askeri harekâta hazırlanırken ve- ya bu tür hazıriıklarla Irak'ı bas- kı altına almava uğraşırken belli' ki öncelikle Turkiye'den yararlan- mak istiyorlar. İncirlik'le ilgili ola- rak duyiılan haber veya söylenti- ler de bunu dogrvüuyor. Türkiye Ortadogu'daki bunalıma bölge dı- şı ülkelerin gözlugiıyle degil, kendi gözleriyle bakmalıdır. Türkiye'nin şu aşamada sorunu olmadığı iki komşnsu var: SSCS ve Irak. An- cak su konusunda, Irak son za- manlarda Arap âlemini çok hak- sız bir biçimde Türkiye'ye karşı bir cephede birleştirmeye gayret eder göriinüyordu. Fakat son davranı- şıyla tslam ülkelerinin herhangi bir konuda lideriigini yapacak ve- ya herhangi bir konuda birleştiri- ciliği üstlenecek dururadan kendi- sini çıkarmış göriinüyor." Bölge dışı ülkelerin Irak'ı "şo aşamada" Türkiye için çok kaygı verici bir unsur gibi göstermeye çalışmalarının Türkiye'nin kendi öz gerçekleriyle pek uyumlu sayı- lamayacağjnı vurgulayan Bülent Ecevit, Körfez'deki krizin bugüne dek daha çok askeri ve ekonomik yaptırımlarla durdurulmaya çalı- şıldığı, soruna siyasal yönde çö- züm arama konusunda gerekli ça- banın gösterilmediği görilşünü sa- vundu. Türkiye'nin izlediği poli- tika konusundaki bir soruyu da yanıüayan Ecevit, "Şu ana kadar, Türkiye'nin ihtiyadı davranraak- ta olduğu izlenimini ediniyonım, ancak bunun doğru olup olmadı- ğını bilemiyonım. Çünkü dunya ile bu konudaki görüşmeleri Sa- yın Özal tek başına yüriitnyor ve kamuoyuna hiçbir ciddi bilgi verilmiyor" şeklinde konuştu. SHP Genel Başkanı Erdal tnö- nü Atatürk Havalimanı'nda da gazetecilerüı sorularını yamtladı. Hukümeti dikkatli davranmaya çağu-an İnönü, özetle şunlan söy- ledi: "Hükümetin konuyla ilgili ka- rar alırken dikkatli davranması ve Meclise bilgi vermeyi düsünmesi lazımdır. Uluslararası ihlale tavır alırken, biriikte davrandıgımızı her fırsatta söylemesi şarttır. Sal- dın olur&a tabü kendimizi koru- yacağız, sa\unacagız. Bizim sal- dınmız gibi bir şey zaten söz ko- nusu olamaz. ABD bizim nzamız olmadan, Irak'a karşı bizim ka- tdacağımız bir saldınya girişemez. Kendisi saldınya girişirse onu bil- mem. Ama ABD Türkiye'yi boyle bir saldınya ortak edemez. Boy- le bir şey hiçbir anlaşmada yok. Ve böyle bir şeye ABD'nin hakkı yoktur. Bunn bizim hükümetin kabul etmesi de söz konusu ola- maz." Konuşmasında Birleşmiş Mil- letler'in aldığı karar paralelinde uyguladığı ekonomik yaptınmlan olumlu karşıladığmı vurgulayan tnonü sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz bölgenin bir ülkesiyiz. Uluslararası banş gücü gibi bir şey knrulabilir. Bir barekâta giri- şilebilir. Ama tabü bunu yapar- ken uzun boylu düşünmesi gere- kir. Güvenlik Konseyi'nin böyle bir önerisi yok. Şimdilik karan ekonomik yaptınmlardır. Askeri bir müdahaleye Güvenlik Konse- yi karar verecektir. Ama ben ih- timal vermiyorum böyle bir kara- nn aunabileceğine çünkü o zaman her şey unutulur, biz de harp et- miş olunız. Çünkü sorunu çöze- cek olan şey bu değildir. Önemli olan Irak'ı Birleşmiş Milletler'in karanna uydurmaktır." ISTANBUL'dan HİKMET ÇETİNKAYA İp Cambazı. . . İSTANBUL — İncirlik'teki F-111 uçakları ola- ğan eğitim uçuşu mu yapıyor, yoksa olast bir ha- rekât planı çerçevesinde iniş kalkışlarını mı sür- dürüyor? Körfez bunalımı giderek doruk noktasına ula- şırken, gerek İncirlik'teki yetkililer, gerekse Dışiş- ıeri Bakanlığı sözcüleri ABD savaş uçaklannın ola- ğan eğitim uçuşları yaptığını, bu eğitimin eylül ayı ortasına kadar süreceğıni açıklıyor. Son gelişmeler Türkiye'nin Körfez bunalımın- da bir köprü konumuna girdiğıni gösteriyor. SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal, DSP Genel Baş- kanı Bülent Ecevit'ten sonra eski cumhurbaşka- nı Kenan Evren de, "Dikkatli olmalıyız" uyansında bulunup şöyle dtyor: — Türkiye'yi maceraya sürükleyecek atılımlar- dan kaçınmalıyız. Biz jandarmalığı üstlenmeye- lim... Devlet Bakanı Mehmet Keçeciler, Irak asker- lerinin Suudi Arabistan sınınna yığınak yaptığı gün "Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattınm Türkiye'- deki musluğunu keseriz" demişti. Diğer Arap ül- kelerinin "suspus" olduğu bir sırada Keçecıler'- in birdenbıre ortaya çıkıp böyle bir demeç verme- sine bir anlam verilmemiş ve eleştirilmışti. 6 gün sonra Keçeciler dediğini yaptı ve petrol boru hat- tının vanasının yüzde 70'lik bölümünün tümüyle kapatıldığını açıkladı. Zaten iki gün önce Irak petrol boru hattınm bir musluğunu tümüyle kesmemiş miydi? Tüm bu gelişmeler ışığında, Körfez bunalımın- da ABD'nin ve Batılı ülkelerin istedıği biçimde ha- reket etmeyi amaç edinmiş gözüküyor Türkiye. Bir başka noktadan bakıldığında, Suudi Arabis- tan'ın çıkariarını savunuyor izlenimini veriyor. Böylece tarafsız kalma özelliğini giderek yitiriyor. Kısaca, Körfez bunalımında doğal olarak "jandarma" ya da "köprü" olma görevini üstle- niyor Türkiye. • Cumhurbaşkanı Turgut Özal, ABC Televizyo- nu'na verdiğı demecte, BM kararlan uyannca ka- tılacağı ambargonun Türkiye'ye 2 milyar dolara mal olacağını açıklıyor. ABC Televizyonu muhabiri Özal'a soruyor: — NATO'dan bu zararın karşılanmasını bekli- yor musunuz? Özal yanıt veriyor: — Bizim için işgalin durması çok daha önem- li... Arap ülkelerinin pek umursamadığı, yurttaşla- rına bile 48 saat sonra duyurduğu Irak'ın Kuveyt'i işgalini Türkiye ileri derecede önemsiyor. Özal'- ın, ABC Televizyonu muhabirine verdiği yanıtta da bu görünüm kendiliğinden ortaya çıkıyor. Özal'a bir başka soru da şu — Türkıye, Irak'm Kuveyt'ten çekilmesini zor- lamak için asker kullanmak taahhüdüne girebilir mi? Özal yanıt veriyor: — Böyle bir şeyin gerekli olacağını sanmıyo- rum. Ama bu da BM Güvenlik Konseyi'nin kara- nna bağlı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın "Sorunu tek ba- şıma çözümlerim" anlayışı ile Bakanlar Kurulu- nu, TBMM'yi Irak krizinde devre dışı bırakması ve bu gelişmelerin de Batı basınında "ıp cambazı" ustalığı ile övülmesi Türkiye'nin birden- bire Körfez bunalımında jandarma görevini üst- lendiğinden kaynaklanmıyor mu? DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit bakın ne di- yor bu konuda: — 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı'nda Batı Avrupa ülkelerinin başbakanları, cumhurbaşkanı merhum Fahri Korutürk ile değil, benımle, Dışişleri Baka- nı merhum Turan Güneş ile muhatap olurtardı. Biz de Bakanlar Kurulu kararlannı uygular. TBMM'ye, Sayın Korutürk'e bilgi aktarırdık. Özal, beli silahlı Saddam Hüseyin değil, Türkiye Cum- huriyeti'nin cumhurbaşkanıdır. Ecevit'in bir uyarısı da şu: — Türkiye son olaylara ABD'nin, Batı Avrupa ülkelerinin, Japonya'nın gözlüğüyle bakamaz, bakmamalıdır... Ortadoğu sıcak savasa doğru mu sürükteniyor? Türkiye tarafsız kalmaya çaba göstermeli mi? Pazar günü toplanacağı Kaya Erdem tarafın- dan açıklanan TBMM'de muhalefet ne diyecek, olayları nasıl değerlendirecek? Türkiye'nin, sıkışık günlerde sırtını sıvazlayıp "Haydi savaşa" diyenlere bir yanıtı olmalı elbet... Evet bunalım Körfez'de hızla tırmanıyor. ABD Başkanı George Bush, öğle saatlerinde Suudi Arabistan'ın ülkesinden savunma amaçlı yardım çağnsı karsısında Bahran Hayaalanı'na 4 bin askerin indirildiğini açıklıyordu İngiltere de aynı amaçla Suudi Arabistan'a deniz ve hava bir- liklerinin gönderilecegini bildiriyordu. Ortadoğu, sıcak savaşın eşiginde. Saat 16.30'da Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın başkanlığında toplanırken, Irak'- ın Kuveyt'le birlestiği öğrenıliyor, Türkiye'nin böl- gedeki konumu, olası gelişmeler gozden geçiri- liyordu. Kritik saatler baslıyordu yetkili kaynaklanndan edinilen- bilgiye göre, Baker bölgede bir as- keri harekâta girişilmesinin kaçı- mlmaz olduğu, böyle bir harekât içinde ABD'nin öncülük üstlene- ceği ve bu durumda Türkiye'nin kendilerine "tam" destek venne- si gerekeceğini ifade edecek. Bu is- tek kapsamında Baker'ın üstünde durması beklenen üç konu şöyle sıralamyor: "* Olası bir hava taarruzuada, Türkiye'nin tncirlik ve Pirinçlik üslerini kullanmamız için gerekli izni verdiginizi yann NATO top- lantısında açıklayın, • Bölgede çokuiuslu bir hareklt düzenlenirse, Türkiye dc b n u ka- blsın, gerekli lojistik destefi saglasın, • Bunlann karşdıgında, Türki- ye'nin güvenliğinin NATO güven- cesinde olduğu, Türkiye'ye yapı- lacak bir saldınnın tüm NATO- ya yapılmış bir saldın sayılacafı- m yann teyit edelim. Aynca gerek- sinim duyacagınız ekonomik yar- dımın da gerek ittifak, gerekse bölgedeki dost ulkelerden tedarik edilmesini saglayalım." James Baker ile yapılacak te- maslar öncesinde Ankara'daki son değerlendirmeler ise şöyle: "ABD'nin Suudi Arabistan'ın gövenligini saglamak için bölge- ye gönderdigi güc, Irak'ın olaa saldınlanna karşı da aktif olacak- tır. Kuveyt'te dunımun normale dönmesi ve dunyaya meydan oku- yan Saddam Hnseyin yönetiıninin saknrgan poütikaiannı sürdürme- sinin önlenmesi için askeri hare- kât kaçınılmaz görulüyor. Ancak bunun BM gücü eliyle gerçekleş- tirilmesi Türkiye tarafından •yeg- lenmelidir. BM Güvenlik Konse- yi'nin BM Anayasası 7. bölümn- nün 42. maddesinin işletilmesi ko- nusunda karar alması ise gedke- bilir. Bu durumda, oluşturulacak fiili bir çokuiuslu güce Türkiye1 nin lojistik destek vermesi olası- dır." Bakanlar Kurulu Bakanlar Kurulu dün akşam sa- atlerinde Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın başkanlığında toplandı. Çankaya Köşkü'nde yaklaşık iki saat süren toplantıdan sonra ga- zetecilere genel bir açıklama yapıl- madı. Ancak Dışişleri Bakanı Ali Bozer Köşk dışında beklemekte olan basın mensuplan arasından çağnlan Anadolu Ajansı muhabi- rine "Irak'ın Kuveyt'i işgali dola- yısıyla meydana gelen olaylar hak- kında son bilgileri Bakanlar Ku- nılu'na snnduk ve bu bilgiler ışı- ğında durum degerlendirmesi yaptık" dedi. Bozer AA'nın, "Ye- ni bir gelişme var mı" sorusuna "Son olaylann ısıgı altında Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle ilgili durumu ye- niden değeriendirdik. Oiay fevka- lade dinamik" yamtım verdi. Bakanlar Kurulu toplantısının açılışına ise basın mensuplan da alındı. Cumhurbaşkanı Özal top- lantı başlarken Oıiadoğu'daki ge- lişmelerle ilgili değerlendirmeler yapılacağını belirttikten sonra, "Bu gelişmelerin nereye dognı gi- decegi hakkında bazı duşüncele- rimiz var. Bu bakımdan alınacak tedbirler konusunda da bazı gö- ruşmeler yapacagız" dedi. Bakanlar Kurulu'nun bitimin- de diğer kabine üyeleri Çankaya Köşkü'nden ayrılırken Başbakan Yıldınm Akbulut, Dışişleri Bakanı Ali Bozer ve Milli Savunma Ba- kanı Safa Giray Cumhurbaşkanı özal'ın yanında kaldılar. Bu sıra- da Genelkurmay Başkanı Orgene- ral Necip Torumtay da Köşk'e gd- di. Torumtay'ın da katılmasıyla beş yetkili arasında önceki günkü- ne benzer bir zirve toplantısı ya- pıldı. Yaklaşık üç saat süren top- lantıda gelişmeler değerlendirildi. Genelkurmay Başkanı Orgene- ral Necip Torumtay, "beşli zirve"- den sonra Cumhuriyet'in "Çok uluslu bir orduya asker vermemiz söz konusu mu" şeklındeki soru- sunu, "Bunlar henüz değer- lendirmede" şeklinde yamtladı. Orgeneral Torumtay, bu konuda henuz alınmış bir karar bulunma- dığını da belirterek, karann alın- masından sonra gerekli açıklama- nın da hükumet tarafından yapı- lacağını söyledi. Orgeneral Torumtay, "Türk Si- lahlı Kuvvetleri'nin fiili bir müda- balesi söz konusu olabilir mi" şek- lindeki sorumuza ise "yok öyle bir şey" yanıtını verdi. Köşk'teki toplantıda somut bir karar alınmadığını, "Ortada alın- mış bir karar, basına açıklanacak bir şey yok' şu durumda" şeklin- de ifade etti. Cumhurbaşkanı Özal, Ingiliz bağımsız televizyonunun (ITV) "lnciriik Hava Üssü Irak'a yöne- lik bir harekette kullanılacak mı" sorusunu gülerek, "Bunlar zor kararlardır. Böyle zor sonılan ba- na sormayın" şeklinde yamtladı. Irak hukümet sözcüsü tarafın- dan dün akşam açıklanan ve Ba- kanlar Kurulu toplantısı sırasında Özal'a iletilen Irak'ın Kuveyt'le birleşme karan, Ankara'da tanın- madı. Dışişleri Bakanlığı'nın Bağ- dat'taki açıklamadan on beş da- kika sonra yaptığı bir cümlelik açıklamada, "Irak'ın Kuveyt'i 0- hak etmesi sonucunu doguran Irak-Kuve> t birieşmesi Türkiye ta- rafından tanınmamaktadır" denil- di.