Katalog

Cumhuriyet67. Yıl; Sayı: 23669 Kurucusu: Yunus Nadi 800 TL. 16 Temmuz 1990 Pazartesi SHP lideri Türkiye'de demokrasi yok' dedi IııöııüVleıı sert tepkî ABD'ye: "ABD, Rum Patriği'ni lanse ederek yeni bir güç odağı kurmak istiyor. Yapılan, Lozan'aaykırıdır. ABD- Yunanistan arasındaki SÎA'yı, Papandreu yıllardır istiyordu. ABD'nin, en kısa sürede bu anlaşmanın Türk- Yunan görüşmelerinde Türkiye aleyhine kullanılamayacağına ilişkin açıklama yapması gerekir." Akbulnt'a: "ANAP'ın bir daha iktidar olma olanağı Parti meclisi raporu benimsedi SHP Parti Meclisi'nin dünkü toplantısında Güneydoğu raporu oy çokluğuyla kabul edildi. Erdal înönü, "Bu rapor iktidara geldiğimizde uygulayacağımız programın bir bölümüdür" dedi. 11. Sayfada yoktur. Akbulut bunu hangi siyasetçiye sorsa aynı yanıtı alır!' 11. Sayfada Dprt kişilik bir ailenin haftalıkyiyecekfılesi 94 bin 935 liraya doluyor Istaııbııl ateş pahasıDünya Bankası Türkiye'de kişi başına düşen gelir 1280 dolar Dünya Bankası'nın 121 ülkeye ilişkin temel ekonomik göstergelerin yer aldığı 1990 raporunda, Türkiye, Jamaika, Filipinler ve Kostarika ile birlikte, istikrar programlaruıı demokratik ortamlarda uygulamayı başarmış ulkeler arasında saydıyor. 1988 rakamlanyla, kişi başına geliri 1280 dolar olarak gösterilen Türkiye, bu açıdan 121 ülke içinde 56. sırada bulunuyor. Meemur emeklisi ikramiyeleri YILMAZ ŞİPAL haziriadl 10. Sayfada Adana rekortmen Türkiye çapında geçen 3 ay içinde fiyatlar yaklaşık yüzde 9 arttı. Üç ayda gıda mallarında en yüksek zam ortalama yüzde 26 ile Adana'da gerçekleşti.Çanakkale, Sıvas, Bolu, Çankın ve Kırklareli sıralamadayukarılaratırmandı. Fiyatlar %24 arttı Bu yılın ilk 6 ayında en çok pahalanan iller Hatay ve Adana oldu. İki ilde gıda malları fiyatlan ortalama yüzde 45 artış gösterdi. Hatayhlar ocak ayında bir fileyi doldurmak için 52 bin 58 lira harcarken bu rakam haziran sonunda 75 bin 713 liraya çıktı. Türkiye çapında geçen altı ay içinde fiyatlar yaklaşık yüzde 24 arttı. En çok zam ete Son üç ayda en çok zam gören gıda maddesi et oldu. Et fiyatiarı üç ay içinde ortalama yüzde 22 oranında arttı. Geçen yıl en çok zam gören kuru soğanın fiyatlarında ise geçen üç ayda ortaiama yüzde 42 düşüş gözlendi. Ekonomide SHP'NİN GÜNEYDOĞURAPORU Temel sorun can güvenliği Sorgu ve işkence Bölge insanına genellikle potansiyel suçlu olarak bakılmakta, ayrılıkçı terör hareketine karşı, geniş halk kesiminin güvenini, desteğini, katkısını sağlayacak politikalar yerine, gereksiz otorite gösterileriyle, keyfi uygulamalarla yüzlerce vatandaş sorgudan, işkenceden geçirilerek, güven bunalımı ve umutsuzluk yaratılarak yabancılasma süreci hızlandırılmaktadır. Halkın desteği Terörle mücadelede kullanılan yöntemler, bir yandan ayrılıkçı terör örgütünün baskısı, bir yandan resmi otoritelerin zaman zaman devlet terörüne dönüşen haksız uygulamaJarı, geniş yurttaş kitlesini bezdirmekte, yılgınlık ve güvensizliğe yol açmaktadır. Halka güven verme yerine, ^kuşku ve tedirginlik ortamı yaratılarak ^Uahlı teröre karşı başarıda temel unsur olan halkın desteği ve katkısı ihmal edilmektedir. Toprak dağılımı Bölgenin toprak dağılımında büyük adaletsizlikler vardır. GAP bölgesi için yapılan bir çalışma, çiftçi ailelerinin yüzde 38'inin topraksız olduğunu göstermektedir. Bunun yanında ayrıca toprakların yüzde 65'ine nüfusun yüzde 5'i sahip iken yüzde 10'una nüfusun yüzde 70'i sahip bulunmaktadır. Yerelseçimler Parti adaylan belirlendi Yeni kurulan 13 ilçenin belediye başkanhğı için 19 ağustosta yapılacak yerel seçimlerde partiler adaylarını belirledi. SHP Bayrampaşa'da eski CHP milletvekili Vahit Çalın'ı gösterirken, ANAP'ın adayı eski Eyüp Belediye Başkanı Eyüp Uçak oldu. DYP ise Bayrampaşa ve Etimesgut dışındaki ilçelerde seçime katılmıyor. 9. Sayfada DIŞİŞLERİ: Atina SÎA'dan cesaretaldı Türk jetlerinin Yunan hava sahasının 6 ile 10 mil arasındaki bölümünü ihlal ettığinin öne sürülmesini Türk Dışişleri, "Yunanistan, ABD ile yapılan Savunma ve Işbirliği Anlaşması'nın getirdiği yoruma açık hükümlerden yararlanıyor" biçiminde yorumladı. 16. Sayfada Moskova Almanya >azar Kişi başına gelir Türkiye'de kişi başına gelir, AT ülkelerinin ortalama gelir düzeyinin onda biri kadardır. Ayrıca gelirin kişiler ve bölgeler arasındaki dağılımında büyük adaletsizlik vardır. 1986 yılında kişi başına gelir, Marmara ve Ege bölgesinde ortalama yüzde 2.9 artarak 88 bin 174 liraya çıkarken Doğu ve Güneydoğu bölgesinde yılda yüzde 0.6 artarak ancak 25 bin 723 liraya ulaşabilmiştir. Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl'ün Sovyetler BirliğJ ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni sayfa açacak. 1 Sayfada SBKP'NİN YAYIN TEKELİ SONA ERDİ 3. Sayfada Tiran'da Türk ve Mısır Büyükelçiliği'ne sığınmışlardı 76 Arnavut Türkiye'de Yozgat'a gönderildiler Son iki hafta içinde 70'i Türkiye, 6'sı da Mısır Büyükelçiliği'ne sığınan 76 kişi dün sabah uçakla Ankara'ya getirildi. Yaşları 20-25 arasında değişen 6O'ı erkek, 13'ü kadın ve 3'ü çocuk olan Arnavutlar Yozgat Mülteci Kampı'na göhderildi. Yapılan ilk temaslarda Arnavutların ABD'ye gitmek istedikleri belirlendi. SEMİH İDtZ BASKIDAN KAÇTIK — Gazetecilerle sohbel ederken biraz tngilizce, biraz Fransızca, daba çok da el kol işareti kullanan Arnavutlar, baskıdan kaçtıklannı, Kava\a kentinde birkaç gun öncc halk ile guveolik guçleri arasında patlak veren çatışmalarda 7 kişioio olduğunu sojlediler. (Fotograf: Banş Bil) ANKARA — Arnavutluk'un oa^kenti Tiran'da son iki hafta içinde 70'i Turkıye, 6'sı Mısır bü- yıikelçiligine sıgman 76 kişi dün sabah erken saatlerde THY tara- fından aynlan özel bir uçakla An- kara'ya getınldı. Esenboğa Hava- alara'nda sağlık muayenesinden geçirılen Arnavutlar daha sonra karayoluyla Yozgat Multeci Ka- mpı'na göndenldi. Arnavutlar ile yapılan ilk temaslarda, büyük bö- İumünun ABD'ye gitmek istediğı öğrenıldı. Bu arada ülkelerindekı baskılardan söz eden Arnavutlar, Kavaya kentinde halk ile gtlvenlık guçleri arasında birkaç gün önce meydana gelen çatışmalarda 7 kı- şinin öldüğünü çok sayıda insanın da yaralandığını öne sürdüler. önceki gün öğle saatlerinde Ti- ran'a gitmek üzere Istanbul'dan kalkan THY uçağı, dün sabah 03.30 sulannda Ankara'ya indj. Uçaktaki Arnavutlar Esenboğa- da havaalanının mülkı amıri Fe- rit Ünal ve bir Kıalay ekibi tara- fından karşılandı. Çoğu yaşları 20-25 arasında değişen Arnavut- lardan 60*ı erkek, 13'ü kadın ve 3'ü de çocuktu. Çocuklardan bi- risinin 15 gunlük bir bebek olması dıkkat çektı. Bebeğe Türk Büyu- kelçiliği'nde Hürriyet kelimesinin kısalulmısı olan "Iiri" adının ta- kıldığı babasınca belirtildi. "Biraz tngiüzce, biraz Fransız- ca, biraz da el isareüeri" kullan- mak gazetecilerle sohbet eden Ar- navutlar ülkelerindeki büyuk bas- kılardan kaçtıklannı söylediler. AdJannı Zamir, Ccvdet, Cemil, Mirçlla, Sdamct, VeU, Clarita ve Eneida olarak bildiren ancak so- (Arkası Sa. 16, Sü. 5'de) ARNAVUTLÜK Sancılı ülke tltica furyası 2 temmuz gecesi yönetimi protesto etmek için başkent Tiran'da yapılan büyük gösteriyle başladı. Dış Haberier Servisi — Ar- navutluk'ta, yaklaşık 6 bin ki- şinin Avrupa'nın çeşitli ülke- lenne göç etmeleriyle sonuç- lanan iltica furyası, 2 Tem- muz 1990 gecesi, yönetimi protesto etmek için başkent Tiran'da yapılan buyuk gös- tenyle başladı. Ramiz Alia yönetıminin demokratıkleşme yolunda önemlı adımlar atıla- cağı vaadinde bulunmasına karşın bu sözunü tutmadığı- nı ve reformların sürekli ola- rak geciktirildiğini savunan kıtlelenn gösterisıne, polis copla karşılık verdı. Batılı kaynaklar, bu göste- nde yaklaşık olarak 50 kişının ölduğunü öne sürerken Ama- vutluk yönetimi, bu iddıalan yalanladı. Ülkede aylardır sürdüğü id- dia edilen huzursuzluğun, gösteriyle donığa ulaşmasının ardından, başkenttekı yaban- cı elçüıklere sığınmalar başla- dı. Hükümet, sığınmacılann yurtdışına çıkışına izin veril- meyeceğini açıklarken Fede- ral Almanya, çıkış izni veril- (Arkası Sa. 16, Su. 4'de) Cezayir Notları 1 Köy konıcuları Lslaıııcüara karşı reform Sayıları 17 bini aşan köy korucuları sistemi, yörede düşmanlığı ve toplumsal çelişkileri tahrik etmekte, insanları devletten yana olan ve olmayan ayrımına zorlayarak yörede kuşku ve güvensizliğin artmasına neden olmaktadır. 10. Sayfada T a k t i k a r a y ı ş ı Ülkenin 28 yıllık tek hâkimi Ulusal Kurtuluş Cephesi, İslamcıların yerel seçimlerde kazandığı başarmın genel seçimlerde de yinelenmemesi için çeşitli taktikler uygulama yolunda. Cephe, İslamcıların erken genel seçim isteğini reddederek iki yıl süre kazanma uğraşısında. Devlet desteği İktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi, yerel yönetim birimlerine yapılan devlet desteğini koz olarak kullanmak istiyor. Islami Selamet Cephesi'nin devlet desteği olmadan seçim vaatlerini yerine getirmesi zor gibi görülüyor. Cephe, bu yolla halkı İslamcılardan soğutmaya çalışıyor. Ekonomik reform İslamcılara karşı yeni hamleler hazırlayan Ulusal Kurtuluş Cephesi, kendi içinde de çeşitli çelişkileri yaşıyor. Ancak Başbakan Hamruş, uygulayacağı pazar ekonomisinin meyvelerini iki yıl içinde alabilmeyi ve İslamcıların etkisini azaltmayı hedefliyor. SABETAY VAROL'un notlan 16. Sayfada Kötü Alışkanlık. Uünyada uluslararası sorunların barışçı yollardan çözülmeye başlandığı bir döneme girıldı. Soğuk savaş noktalandı. Barış ıçın- de birlikte yaşamanın örnekleri gitgide ço- ğalıyor yer yuvarlığında. Öyleyse, benzer bir örnek neden Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanmasın? Ege'yi bir barış denızıne donüşturmek, Kıbns'ta ka- lıcı ve hakça bir barışın temellerini atmak o kadar zor mu? Türkiye ve Yunanistan, coğrafyalarını de- ğiştıremeyeceklerme göre yan yana yaşama- ya mahkûm ıkı ülkedır. O zaman, barış ıçın- de birlikte yaşamayı amaçlayan ortak bir ıra- deyı neden sergileyemesınler? Fransa ve Almanya 16. yuzyıldan başla- yarak tam 27 kez savaştılar. Son olarak da- ha yarım yüzyıl önce Fransa, Nazi Alman- (Arkast Sa. 16, Su. l'de) HASAN CEMAL • Kara Eylül'ün lideri D.Beriin'de 1972 Munıh Olımpıyatlart'na baskın duzenleyen örgutun lıderı Ebu Davut'un Doğu Berlin'de olduğu ıddıa edildi. 3. Sayfada • 'Doğu Bloku'nda alarm Doğu Avrupa ve Sovyet ekonomilermde geçen ytlın son aylarmda başlayan durgunluk 1990'ın ilk uç ayında daha da dermleşıı. Ekonomide • ithal otoda füze hızı tthal otolar Turkıye otomobd parkının gûzbebeğı olma yolunda. Ucuzioması yanında tuketıa kredılerıyle de desteklendiğı için cazıbesı geçen yıla gore arttı. Ekonomide • Basın işime karışmasın' Mıllı Takım Teknık Dırektöru Pıontek, 'Basın kendı görevını ben de kendı görevımı yapmalıyım. Bana ıkı yıl musaade edm' dedi. Sporda • G. Saray sahada Sarı - Kırmızüılar yeni sezonu bugun Alı Sami Yen Stadı 'nda açıyorlar. Saat 17.00'de yapılacak açılış torenınde yeni transfer R u m e n R otanu da H bulunacak. Rotarıu önceki gün tslanbul'a geldı. Sporda • Önce müzik, sonra silah sesi Ahmet Kaya 'nın Gulhane konserınde olaylar çıktı. 4 kişi yaralandı. Sahne şışe doldu. Çevık kuvvet cop kullandı ve havaya uyarı atesı açtı. Buyuk panık yaşandı Arka Sayfada • 'Hurda kâğıt toplansın 1 Boğazıçı Ünıversıtesı'nden Prof Krıton Curı, kâğıt kumbarasmdan yana. Arka Sayfada Barolar Ocakçıoğlu'nu eleştiriyor \argitay Başkanı hedefteki adamAMernatif tören krizi Yargıtay Başkanı'nın duşünce, tutum ve davranışlannın tüm Yargıtay camiasına mal edilmesinin yanlış olacağını vurgulayan baro başkanları anlayış değişmediği sürece alternatif torenin her yıl gerçekleştırileceğini söylediler. Yargıtay Başkanı Ismet Ocakçıoğluisegoruşunu "Bizıilgilendirmez"diye belirtti. 16. Sayfada