Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
9MAYIS 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Tekstilde
gümrük kalksın'
• VVASHINGTON (AA)
— Ekonomik Işbirliği ve
Kalkınma örgütü (OECD),
sanayilesmis ülkelerin
tekstil ürünleri ithaJatmdaki
engelleri indirmemeleri
halinde dünya ticari
sisteminin
iyileştirilemeyeceği
uyansında bulundu. 24
ülkenin üye bulunduğu
OECD'nin bu ay sonunda
yapılacak yıllık bakanlar
toplantısı öncesinde,
ABD'de temaslannı
sürdüren OECD Gencl
Sekreteri Jean-Claude Paye,
uluslararası ticaretin
serbestleştirilmesi
konusunda Uruguay
Raundu çerçevesinde
sürdürülen görüşmelerin
başanya ulaşabilmesi için
sanayileşmiş ülkelerin
global ticaret sisteminde
yapılacak reformlar
konusunda artık harekete
geçmeleri gerektiğini
büdirdi.
Sheratoırda
tiçret zamnıı
• İs-Sendika Servisi —
Istanbul Sheraton Oteli'nde
grev uygulatnasma bir gün
kala taraflar arasında
anlaşmaya vanldı. Anlaşma
uyannca çalışanlann
ücretlerine birinci yıl yüzde
135 artı 75 bin lira, ikinci
yıl yüzde 75 artı 100 bin
lira zam yapılacak.
TÜSİAD'ın
yayını
• Ekonomi Servisi —
TÜSİAD geçen kasım
ayında İstanbul'da
düzenlediği "Piyasa
Ekonomilerinde Endüstriyel
Kalkınma Stratejileri"
konulu semineri bir kitap
halinde yayımladı. Kitapta,
teori ve uygulamada
endüstriyel kalkınma
stratejileri konusunda
yabancı uzmanların
tebliğleri ile Türkiye
ekonomisinin bugünkü
durumu ve 6. Beş Yıllık
Plan konusunda DPT
Müsteşan Ali Tigrel'in
görüşü bulunuyor.
Tbfaş'tan yeni
oto: Tempra
• Ekonomi Servisi —
Fiat'ın 1990 yılı şubat
ayında Italya piyasasına
sunduğu Tempra marka
otomobil, Fiat-Tofaş
işbirliğiyle bu yıl Türkiye'de
de üretilecek. Tofaş'tan
yapılan açıklamada,
Tempra'nın 15 mayısta
Hilton Oteli'nde bir basın
toplantısıyla bütün
yönleriyle tanıulacağı
belirtildi.
1989
enflasyon yılı
• WASHINGTON (AA)
— Uluslararası Para Fonu
(IMF) tarafmdan
yayımlanan verilere göre
gecen yıl Ücüncü Dünya
ûlkelerinde ortalama
enflasyon oraru rekor kırdı.
IMF tarafından yayımlanan
verilere göre fona üye 130
kalkınmakta olan ülke
genelindeki tüketici fiyatlan
artışı gecen yıl yüzde 86.3
oranında kaydedildi.
IMFnin 152 üyesi
bulunuyor. IMF'nin
hesaplamalanna göre
tüketici fıyatları esas
alınarak hesaplanan en
yüksek enflasyon oranlan
geçen yıl Latin Amerika
ûlkelerinde yaşandı. IMFye
üye Latin Amerika
ûlkelerinde geçen yıl
ortalama enflasyon oranı
yüzde 350'ye ulaşmıştı.
Kostarika da
borç indirdi
• SAN JOSE (AA) -Brady
Planı'nda öngörülen
prensipler doğrultusunda,
Meksika ve Filipinler'in
ardından Kostarika da
ticari bankalarla borç
indirimi anlasması
imzaladı. Anlaşma
uyannca, Kostarika
hükümeti, uluslararası ticari
bankalara olan toplam 1.8
milyar dolarlık borcunun
yüzde 64'ünü dolar başına
16 sentten geri alacak.
Havada ittifak
• Ekonomi Servisi —
tsviçre Hava Yollan
(Swissair), Avusturya Hava
Yollan, Füılandiya Hava
Yollan (Finnair) ve
Iskandinav Hava Yolları
(SAS), yolcu servislerinde,
pazarlamada ve teknik
alanda daha sıkı bir
isbırliği yapabilmek
amacıyla "European
Quality Alliance" adı
altında güçlerini
birleştirdiler. tlgili anlaşma
3 mayısta Viyana'da
imzalandı.
Borsada <i
risk' yüksekİMKB'de endeks 4000'in üstüne Çiktı. Hisse
senedi yatınmında iki önemli kriter
olan fiyat/kazanç ve piyasa değeri/defter değeri
oranlan, dünya ortalamasının üstünde.
Dünyada fiyat/kazanç oranı ortalama 17.1 iken
bu oran Türk borsasında 20.36 civarında.
Yatırımcının risk pusulası
ABDURRAHMAN
YILDIRIM
Borsa'da mayıs ayında başlayan
hızJı fiyat tırmanışıyla hassas bir
döneme girildi. Hisse senedine ya-
tırımda uluslararası kabul gören
en önemli iki kriterin olumsuz
yönde yükselerek dünya ortalama-
sının üstüne çıkmasından sonra,
yatınmcıların iyi bir gelir sağla-
ması, büyük ölçüde daha da fiyat
artışına bağlı bulunuyor.
Hisse senedi yatınmında iki
önemli ölçütten biri olan ve şirke-
tin bir birimlik kazancına karşı-
lık hisseye kaç birimlik fiyat öden-
diğini gösteren "fiyat/kazanç
oranı" dünya ortalaması olan
17.1'i geçerek 20.36'ya yükseldi.
Hisse senedi fiyatının, hisse başı-
na kâra bölunmesiyle bulunan "fi-
yat/kazanç oranı" şirketin bir bi-
rimlik net kânnın kaç birimlik fi-
yatla satın ahndıgını gösteriyor.
Profesyonel yatınmcılar bu oranın
düşük olmasını tercih ediyorlar.
Hisse senedi fiyatının hisse se-
nedi sayısıyla çarpılarak bulunan
"piyasa degeri" ise şirketin sade-
ce maddi ozvarlığının bilanço de-
ğeri ile ifadesi olan "defter değe-
ri"nin 4.85 katına yükselmiş bu-
lunuyor. Türkiye'deki bu "piyasa
değeri / defter değeri" oranı da
dünya ortalaması olan 2.16'yı ikiye
kaüamış bulunuyor. Dünyada, ge-
nel olarak, şirketlerin piyasa de-
ğeriyle, defter değeri arasındaki
uçurumun fazla açüması, olumsuz
bir gelişim olarak kabul ediliyor.
Bu iki kriterin yükselmiş olması
hisse senedine yatınmda "kâr
potansiyeliain" azaldığını gösteri-
yor ve bundan sonra Borsa'da ya-
tınm yapacaklann daha dikkatli
olmalarıru gerektiriyor.
Borsa birinci pazanndaki şir-
ketlerin ağırlıklı ortalama fi-
yat/kazanç oranı 20.36 olarak be-
lirlenirken, dunya ortalamasının
altında kalan hisseler de bulunu-
yor. Bu şirketler arasında Erdemir,
Sarkuysan, Çukorova Elektrik,
Türk Siemens, Yapı Kredi Bankası
yer abyor. Bu oran bazı şirketler-
de ise çok yükseliyor ve 2000 ta-
vanına kadar dayanıyor. Bunun
başlıca nedenlerinden biri, şirket-
lerin kıdem tazminatı ayrılması
zorunluluğu yüzünden, kârlannın
istisnai olarak bilançolarında çok
düşük çıkması.
Uluslararası borsa hareketleri-
ni izleyen, merkezi Cenevre'deki
Capital International Perspective
S.A.'nın nisan ayı sonu istatistik-
lerinde dünya fiyat/kazanç orta-
laması 17.1 olarak yer aldı. Fi-
yat/kazanç oranı Kuzey Ameri-
ka'da 14.2, Avrupa'da 12.4, Iskan-
dinav ûlkelerinde 13.6, Pasifık ûl-
kelerinde 33.3, Uzakdoğu ûlkele-
rinde de 36.0 olarak belirlendi.
Aynı oran ülke bazında lspanya-
da 11.9, Fransa'da 13.4, Italya'da
14.1, ABD'de 14.2, Hollanda'da
8.9, Ingiltere'de 10.4, Almanya'da
17.8, Avustralya'da 17.6, Kanada-
da 13.5, Avusturya'da 54.8 oldu.
Türkiye'de 4.85'e ulaşan ve dün-
ya ortalaması 2.16 olan piyasa de-
ğeri/defter değeri göstergesi de
Kuzey Amerika için 1.8, Avrupa
için 1.77, Pasifik ülkeleri için 3.19,
Uzakdoğu ülkeleri için 3.38 ola-
rak görülüyor. Ülke bazında ba-
küdığında ise aynı oran Japonya-
da 3.6J ile Türkiye'den sonra en
yüksek duzeyde bulunuyor. Avus-
turya'da 3.39, Norveç*te 3.30 ile
dunya ortalamasının üstünde olan
piyasa değeri/defter değeri ABD-
de 1.95, Almanya'da 2.32, Italya^
da
-
1.68 lngiltere*de 1.65 düzeyin-
de.
Ptyas» Met kir
deteri (1989)
(ınHyın TL) (nüyan Tl)
Fiyat de$eri
kazmc deft«
oranı de|tri
Akçımento
Alarko Holdıng
Anadolu Cam
Arçelik
Bagfaj
Bolu Çimento
Brısa
Çetik Halat
Çımsa
Çukurova Elektrik
Oeva Holding
Döktas
Eczacıbaşı Yaünm
Ege Bıracılık
Ege Gûbre
Enka Holdıng
Eregiı Demir Çelik
Good-Year
Gûbre Fabnkaları
Guney Bıracılık
Hektaş
jzmır Oemır Çelik
izocam
Kartonsan
Kav
Kepez Elektrik
Koç Holdıng
Koç Yatınm
Kordsa
Koruma Tanm
Köytaş
Makıne Tatam
Maret
Mensucat Santral
Metas
Nasas
Olmuksa
Otosan
Pınar Süt
flabak
Sarkuysan
Sitaş
Teletaş
T. Oemır Döküm
T Iş Bankası
T. Siemens
T.S.K.B
T.Sıse Cam
Yapı ve Kredi B
Yasaş
409 500
264.000
253.949
1.016.000
388.000
271.688
1 278.281
201 717
638.928
2.043.750
126.000
178.264
76.800
333.900
67.200
85.758
5.472.000
351 690
265 000
111.300
90.495
330.000
210.938
378.000
159.000
364.000
2.095.000
307.475
826.875
87.244
22.050
39 750
134 000
472.800
40 500
142 296
271.975
787140
41.783
127.500
249 480
151 281
430 000
375 000
242 500
357 000
425.000
1.273.577
2.040 000
78 415
2 504
2 234
6.573"
54 400
22 450
9 954
43 705
7 786
12 172
136.460
3 915
3.023
2 043
14 090
4.445
451 914
4 135
134
3.816
3.330
(12 896)
7.680
10.061
8.961
8.820
90.511
16.530
34.822
2 020
2.487
205
14.621
5 447
1.149
2.502
41.880
2.568
323
22 595
4 522
21 177
11.176
124 238
23 572
15 993
16 681
133 809
2 676
163,54
118,17
38,64
18.68
17,28
27,29
29,25
25,91
52,49
14,98
32,18
58,97
37.59
23,70
19 29
12.11
85.05
1977 61
29,17
27,18
27,47
37,57
17,74
41,27
23,15
18,60
23 75
43.19
15.98
653 66
32,34
•>
123,84
108.70
18,80
16.27
394.74
11,04
33,45
20.31
33.55
19.48
15,15
26.57
76,35
15,25
29,30
4 11
884
5 52
6.84
3 14
582
5 49
468
658
695
7 10
4.60
504
4.53
2 32
5 27
333
5 13
2 70
3.55
5.94
1.29
7.15
3.34
8.20
7.86
7.62
6.62
6.26
3.19
5 12
4.80
2.80
2.30
0.62
1,73
4.99
5.77
3.32
4.30
4,94
5.83
4.35
4.14
8.75
265
TOPLAM 28.562.798 1 403.213 20,36 4.85
Piyasa değeri ile fiyat/kazanç oranı 7 mayıs, piyasa değeri /
defter - değerı - göstergesi - 4 mayıs itibarıyladır.
Cola'da görüşme ımıııdııTürkiye Bakkallar ve
Bayiler Konfederasyonu
Genel Başkanı
Palandöken, cola firması
yöneticilerinin 10 mayısta
kendileriyle görüşmek için
başvurduğunu söyledi.
Ankara'da da cola
boykotu başladı.
Palandöken destek
alırlarsa eylemi
genişleteceklerini bildirdi.
Ekonomi Servisi — Cola eyle-
mi giderek büyürken, Türldye
Bakkallar ve Bayilc Federasyo-
nn Başkanı Bendevi Palandölten,
Cola firması yetkililerinin, 10 ma-
yısta kendileriyle görüşme talebin-
de bulunduklarını belirtti. Coca
Cola Export'un Pazarlama Mü-
dürü Yavnz Çekirge ise görüşme
talebinin kendilerinden gelmedi-
ğini, ancak "fabrika dözeyinde
esnafla göntşmeler olabilecegiıü"
söyledi. Şirket içinde toplantılar
yapıp olaylan değerlendirdiklerini
söyleyen Çekirge, şu aşamada fî-
yatlan indirmeyi düşünmedikleri-
ni belirtti.
TSrkiye Esnaf ve Sanatkariar
Konfederasyonn'nun kolalı içe-
ceklere karşı boykotu ülke çapın-
da destekleme karan almasımn
ardından, boykota katılanlann
sayısı da artmaya başladı. Anka-
EŞEKLİ PROTESTO — Butun yurtta siiren 'cola eylemleri' her ilde
ayn bir renge bürünü>or. Gaziantep'te de, sötçtt merkebinde"zam-
lı cola'ya hayır" kampanyası yapıldı.
ra'da dün Cola satışlan durduru- eylem biçimini yag, deterjan, ya-
lurken, Palandöken, bugünden
itibaren tüm yurtta Cola'nın sa-
tılmayacağını açıkladı. Palandö-
ken, "Tüm üyelerimize bildiri
göndererek çarşamba (bugün) gü-
niinden itibaren Cola satmamala-
nnı isteyecegiz. Daha sonra aym
bancı sigaralarda da tekrariama-
yı planlıyoruz" dedi. Palandöken
ayrıca, Cola firmaları yöneticile-
rinin 10 mayısta kendileriyle gö-
rüşmek istediklerini belirtti. Ya-
vuz Çekirge ise bu görüşmelerin
fabrika düzeyinde olabilece&ini,
ancak bu görüşmelerin her zaman
yapıldığını söyledi. Şirket içinde
kendilerinin de olaylan değerlen-
dirme toplantılan yaptıklannı be-
lirten Çekirge, şimdilerde fiyat in-
dirimine gitmeyi düşunmedikleri-
ni vurguladı.
Öte yandan Cola boykotu baş-
latan lzmirliler dün bazı semtler-
de şerbet ve limonata dağıtarak,
yurttaşlara "Cola içmeyin" cağ-
nsında bulundular. Türkiye Kah-
ved ve Kınuthaneciler Federasyo-
nu da Cola satmama eylemine
katıldı.
Cola eylemine dün de Van, Bit-
lis, Hakkâri, Malatya, Sinop ve
Elazığ'dan da destek geldi.
Muğla'da kolalı içeceklere karşı
boykot karan alındı ve bu karar
belediye hoparlörlerinden halka
duyuruldu. Antalya'da da bugün
boykot kararının alınması bekle-
nıyor. Antalya Esnaf Dernekleri
Birtigi Başkanı Mustafa Ünal, 23
meslek birliğinin bugün yapacak-
ları olağan genel kunıl toplantı-
sında konunun gündeme getirilip
boykot karan alınacağını söyledi.
Eskişehir'de de kampanya başla-
tıldı. Kampanyarun Coca Cola ve
Pepsi Cola'nın salt satılmaması-
nı değil, içilmemesini de icerdiği
açıklandı. Eskişehir Anadolu Üni-
versitesi ve ortaöğretimde okuyan
öğrenciler de kampanyaya destek
verdiklerini açıkladılar.
Beş yıldızlı tesisten çark
SERDAR KIZIK
İZMtR — 5 yıldızlı otellerden geri dönüş
başladı. Türkiye Kalkınma Bankası (TKB),
kredi tahsislerinde 5 yıldızlı yatırımlara ayır-
dığı payı azaltarak yüzde 10'a düşürdü. Bu-
na karşılık kredi pastasının en büyük dilimi
3 yıldızlı tesislere ayrıldı. 5 yıldızlı yatınmlar-
da özkaynak kullanımı yûzde 60'a yükseltil-
di. TKB Genel Müdürü lsmail Emen, 5 yıl-
dızlı yatırımlara tamamen karşı olmadıkları-
nı belinirken "Ancak Marmaris, Bodrum ve
GüDey Antalya gibi belirli >öreterde bizim ka-
naatimiz, 5 yıldızlı olayı büyük ölçöde
dolmuşlur" dedi.
Türk tunzminin tesi politikasında en çok
tartışılan 5 yıldızlı oteller konusu, TKB'nin
1990 kredi uygulama Ukeleriyle farklı bir nok-
taya geldi. Turistik yatınmlara kredi sağla-
yan TKB, 1990 kredi kullanma yöntemlerin-
de bazı yapısal değişikliklere gitti. Buna göre
geçen yıl toplam kredilerin yüzde 91'i konak-
lama tesislerine aynhrken 1990'da bu oran,
yüzde 68'e düştü. Bu düşüşten en çok etkile-
nenler de 5 yıldızlı yatınmlar oldu. Banka yet-
kililerinin verdiği bilgilere göre 199O'da 450
milyarlık kredi tahsislerinde 5 yıldızlı yatınm-
lara ayrılan pay, geçen yıla göre azaltılarak
yüzde 10'a indirildi. Yine bu tür tesisler için
özkaynak kullanma oranı yüzde 60'a çıkarıl-
dı. Konaklama tesislerine kredi pastasından
ayrılan paylar yüzde olarak şöyle:
• "Beş yıldız 10, dört yıldız 14.9, üç yıldız
23.1, iki yıldız 14.9, bir yıldız 5.1, tatil köyü
10, turistik pansiyon 2.4".
Bu arada mart ayı içinde kredilendirilen
projelerin arasında sadece bir tane 5 yıldızlı
otelin yer aldığı bildirildi. TKB, 1990'ın ilk
üç ayında toplam 161 milyar krediyi 51 pro-
jeye verdi. Bu kredilerle 12 bin 500 yeni ya-
tak devreye girecek.
İŞADAMININ MAYIS 1990 GÜNLÜĞÜ Hazırlayan H. TurgutAnğ
10 Mayıs '90 Perşembe'ye kadar
• Boş video ve ses kaseti imal ya da itha-
linden geçen aym vergi kesintisi Ziraat Ban-
kası'na yatınlır, bildirimi Turizm Bakanlığı-
na yollanır.
• TV satışı bandrol ücreti Ziraat Bankası-
na yatınlır, bildirimi TRT Genel Müdürlüğü-
ne gönderilir.
15 Mayıs *90 Salı'ya kadar
• Anlaşmalı matbaalarda geçen ay basılan
ve dağıtılan fatura, P.S.V. ve reçetelerin bildi-
rimleri, vergi daireleri ile defterdarlıklara ve-
rilir.
• Eczaneler, Tapu Sicil Müdürlükleri, Mi-
mar ve Mühendisler, lmalatçı Kuyumcu ve
Mıhlamacılar, ile anlaşmalı matbaaların reçete
basımını içeren nisan '90 aylık bilgi form ve
bildirimleri, M.G.B. - Verg itstihbarat Şubesi
Ulus Ankara'ya taahhütlü gönderilir.
15 Mayıs *90 Cumartesi'ye kadar
• Motorlu Taşıt Vergilerini ödemeyen ve ta-
şıt pulunu ön cama yapıştırmayan otolara ha-
ciz konacak ve yoldan alıkonacak.
Vergi lade Beyannamesi ile vergi dairesine ve- Bürosu'na cezasız düzeltme işlemi yaptırabi-
rilir. ürler. (13. ay-RG 28.4.1989).
• Yılhk Gelir V. Beyannamesi veren ticaret
ve serbest meslek sahipleri ve şirketler, mayıs
'90 aylık geçici vergi taksidini öderler.
• 10*dan az işçi calıştıran işyerlerinde şubat-
nisan doneminde, 10'dan fazla işçi çalıştıran-
larda ise geçen ay yapılan ödemelerin veıgi ke-
sintileri Muhtasar Beyanname ile vergi daire-
sine bildirilir ve ödenir.
• Kendi adlanna reklam yapanlar ve rek-
lamcılar, geçen ayda yaptıklan işlerin llan-
Reklam Beyannamesi ile Eğlence, Yangın Si-
gorta ve Akaryakıt Tüketim Beyannameleri-
ni belediyeye verirler ve öderler.
25 Mayıs '90 Cuma'ya kadar
• Geçen ayın KDV Beyannamesi vergi dai-
resine verilir, fazla alınan vergi kesintisi var-
sa ödenir.
• Kurulu kooperatifler, anasözleşmelerini
3476 sayılı Kooperatifler Yasası'na göre yeni-
den düzenlemelidirler. (19. ay-RG 25.10.1988).
28 Mayıs '90 Pazartesi'ye kadar
T Ü K E T İ C İ G O Z U Y L E
MERAL TAMER
Ayakkabıdan dertliyiz
Bu haftaki konumuz ayakkabı. Çunkü ayak-
kabı, bize gelen tüketici mektuplannda en yoğun
şikâyet alanlarından biri.
Mektuplardan anlayabildiğimiz kadarıyla tü-
keticiler, satın aldıkları ayakkabılarda bir sorun
çıktığında, buııu çözmekte zorlanıyorlar. Gerçi
duyarh satıcı ve ureticilerle karşılaşıp, bize teşek-
kur mektupları yollayanlar da var. Ama daha çok
satıcının işi yokuşa sürme eğilimi içinde olduğu
dikkati çekiyor.
Oysa her birimiz yılda en az 2-3 çift ayakkabı
eskitiyoruz. 4 kişilik bir aileyi ele alsak, yılda en
az 8-10 çift ayakkabı alınıyor demektir. Diğer bir
deyişle yılların ortalamasıru alsak, aile bütçemiz-
den ayakkabıya ayırdığımız pay, yaklaşık 10 yıl-
da bir satın aldığımız TV ya da buzdolabına ayır-
dığımız paydan daha fazladır.
öyleyse ayakkabı satıcılannın da "müsteriye
hizmet, malı sattıktan sonra başlar" ilkesini be-
nimsemeieri ve muşteriyi mağazadan kaçırmak
yerine, tam aksine kendilerine bağlamalan gerek-
mez mi? Tüketiciye yardımcı olmak onlann da
yararınadır. Sonuçta satışlanmn artmasına yol
açacaktır. Bunu tüketici olarak yeri geldikçe sa-
tıcılara da anlatmalıyız.
Satıcı, belki yanları açılmış ayakkabımızı de-
ğiştirmekle 50-60 bin lira zarara girer, ama bize
yapacağı bu jest ne-
deniyle gönul rahatlığı
içinde o mağazaya git-
memizi ve nice 50-60'ar
bin liralar bırakmamızı
sağlayacaktır. Mağaza
sahibi üretici değil de
sadece satıcıysa hiç
maddi zarara uğraması-
na gerek yoktur. Üreti-
ci firmayla anlaşarak
defolu-hatalı malı ken-
disi de bedelsiz olarak
üreticiden değiştirebilir.
Zaten üretici firmanın
olaydan haberi olsa,
belki hiç tereddütsüz tü-
keticiyi memnun etme-
ye çalışacaktır.
örneğin BETA fır-
masının yaptığı gibi.
Adanalı okurumuz
Gürsel Erdinç, Anka-
ra'dan satın aJdığı BE-
TA marka 7755 BT II
seri nolu ayakkabuun
çoraplannı çok kötü boyadığından dert-
liyken, kısa bir süre sonra ayakkabmın bağ de-
likleriyle dilin birleştiği kısımlann da yırtıldığı-
nı görüyor. Tekrar Ankara'ya gittiğinde satın al-
dığı yere bir çözüm getirip getiremeyeceklerini so-
ruyor. Olumsuz yanıt alınca da ayakkabıları o si-
nirle çöpe atıp bize mektup yazıyor.
Okunımuzun mektubunu BETA firmasına ilet-
tiğimiz gün, firmadan Erdinc'e postalanan mek-
tupta özetle şöyle deniyordu: "Ayakkabıda kul-
landığımız astar, koleksiyonu aldığımız ltalyan
üreticinin tavsiyesi üzerine ltalya'dan ithal etti-
ğimiz turuncu renkli domuz derisiydi. ltalya de-
ri işlemede en ileri teknolojiye sahiptir. Ancak
sonradan edindiğimiz tecrübeye göre, astann bo-
yası, bazı kimselerde aşın ayak terlemesiyle bir-
likte çözülmekte ve çorabı boyamaktaydı. Ayak-
kabmın bağcık kısımlanndaki yırtılma ise ya di-
kiş sırasmdaki hatadan, ya ayağın fazla taraklı
olmasından ya da söz konusu kısma derinin za-
yıf rastlamasmdan olabilir. Her ne sebepten olur-
sa olsun sizin beklentiniz, yeni aldığımz ayakka-
bıyı sorunsuz olarak uzun müddet kullanabil-
mektir. Bu gerçekleşmediğine göre zararımzj taz-
min etmek istiyoruz. Aynı ayakkabıdan şu anda
bulunmadîğı için ödediğiniz miktarı bildirirseniz
size çek yollayacağız!'
Bu mektup, okurumuzu çok duygulandırdı.
Kendisi BETA'dan para ya da çek değil, bir çift
ayakkabı istiyor ve BETA'ya yazdığı mektupta bu
isteğinin nedenini şöyle anlatıyordu: "Ayakkabı-
yı her giyişimde yapıığınız jesti anımsayacagım.
Saygı duyulan bir tüketici olarak tatmin olaca-
ğım ve bu güzel olayı dostianma anlatacağını.
Sizden ayakkabı yerine para isteseydim, hemen
harcardım. Ama kaliteli bir BETA aydkkabıyı yıl-
larca giyip bu güzel anıyı uzun süre unutmaya-
cağım."
Gelişmeler çok hoş değil mi? Demek ki oku-
rumuz ayakkabı ile ilk sorunu çıktığında Anka-
ra'da satın aldığı mağazaya gitmek yerine BETA
fîrmasırun adresini bulmaya çahşıp, aynı mektubu
oraya yazsa eminiz biz araya girmeden aynı so-
nucu alacaktı. Bu arada Ankara'daki mağaza da
ayakkabıyı tuketiciden alıp BETA firmasına yol-
lasa, eminiz maddi zarara uğramadan muşterisi-
ni memnun etmiş, mağazaya bağlamış olacaktı.
İkinci örneğimiz Mudo mağazasıyla ilgili. Her
ne kadar Mudo'nun İstanbul'daki merkezinin en
yetkili ağızları, "miişterinin halalı olduğu durum-
larda bile rnaluı degiştirildiğini" söylüyorlarsa da
galiba hâlâ bazı aksaklıklar sürüyor. Zaten ken-
dileri de bu ilkenin yerleşmesinin zaman aiaca-
ğını, aksaklıkların bir süre daha olacağım kabul
ediyorlar.
Mudo'yla ilgili ola-
yı bize yansıtan
okurumuz Ankara'dan
Yıldınm Bora Uysal.
Mudo'dan indirimli sa-
tışlarda satın aldığı ve
ancak bir sezon sonra
kullandığı ayakkabılar,
daha 3-5 giyişte topuk-
lannm birinden ayrılı-
yor, diğerinin topuğu
yarılıyor. Okurumuz,
ayakkabıyı Mudo An-
kara mağazasına geri
götürdüğünde, kendisi-
ne "tstanbul'a incele-
raeye gönderilecek"
deniyor. Bir hafta son-
ra da topuklardan teki
yapıştırılmış, diğerine
hiçbir şey yapılmamış
olarak (okurumuza gö-
re muhtemelen tstan-
bul'a da gitmeden)
ayakkabı kendisine geri veriliyor.
Mudo'nun bu davranışından tatmin olmayan
okurumuz, durumu bize ilettiğinde MUDO'yu
aradık. Ayakkabı geri alınarak kendisine aynı
miktarda alışveriş olanağı sağlandı.
Ayakkabıyla ilgili son örneğimiz ise Istanbul-
lu okurumuz Birsen Ertener'e ait. Harbiye'deki
Şeref Kundura'dan ucuzlukta 167 bin liraya bir
çizme satın alan okurumuz, çizmeyi birkaç kez
giydikten sonra içinden rahatsız edici bir koku
etrafa yayılmaya başlıyor. lşyerindeki arkadaşlan
rahatsız olduklannı belirttikleri için Birsen Ha-
nım çizmeyi giyemez oluyor.'
Şeref Mağazası'na çizmeyi götüren okunımuz,
mağaza sahibi Şeref Bey'den çizmenin kesinlikle
kokmadığı ve yapacak bir şey olmadığı yanıtını
alıyor.
Mektubu alınca çizmeyi bir de biz koklayalım
dedik. Okurumuz çizmeyi gazeteye getirdi. Ger-
çekten sinsi ve ağır bir kokunun yayıldığını gör-
dük. Bu kez arkadaşımız Ayşe Akman aracılığıyla
Şeref Kundura'yı arayarak Şeref Bey'le görüştük.
Ancak Şeref Bey, "Çizmeler kokmuyor. Çünkü
ben keçi derisi kullanmam," dedi.
İndirimli fıyatı 167 bin liralık çizme, Birsen Ha-
nım bilirkişi tespitiyle falan uğraşmak istemedi-
ği için şimdilik bir köşede duruyor.
ŞİRKETLERDEN HABERLER
• ANDERSEN
CONSULTtNG, geçen hafta
Paris'te düzenlediği toplantıda
yeni bilgisayar yazılım
geliştirme ürünü olan
Foundation'u tanıttı.
Bankacılıktan sigortacılığa,
imalattan hizmet sektörüne
kadar tûm sektörlerde
kuilanılabilen Foundation,
projenin yürütülebilmesi için
gerekli bilginin tek bir
merkezde ve standart olarak
saklanabilmesini sağlıyor. Ürün
özellikle büyük hacimli yazılım
sistemleri geliştirme
projelerinde rastlanan
problemleri önlemede önemli
rol oynuyor.
• TÜTÜNBANK, Faisal Finans
Kurumu'na muhabir banka
seçildi. Kurumun ilk defa
başlattığı sistemde özel cari
hesaplardan açtırmak isteyen
mudiler, herhangi bir
Tütünbank şubesine
başvurduklannda bir akit
imzalayacaklar ve böylece
hesap açtırmış olacaklar.
• TETRA PAK-NASAŞ tzmir
fabrikasımn resmi açılışı yann
gerçekleştirilecek. Fabrikada
ambalaj sistemleri için
paketleme malzernesi üretimi
yapılıyor.
• LOCKHEED firması, 1990
yüı ilk çeyreğinde yaptığı 2.3
milyar dolarlık satıştan 69
milyon dolar kazanç elde etti.
• GARANTt BANKASI Genel
Müdüru İbrahim Betil, tütün
ihracatında kullanılmak üzere
50 milyon dolarlık sendikasyon
kredisi temin ettiklerıni söyledi.
Anlaşmanın 1 mayısta
İstanbul'da imzalandığını da
belirten Betil, konsorsiyumu
oluşturan bankalann 4'ünun
Japon, birinin Amerikan,
diğerinin de Ortadoğu Bankası
olduğunu bildirdi.
• TMI (Time Manager
Internatıonal)'ın Türkiye
temsilcisi PDR özel Eğitim ve
Danışmanlık şirketi ve AISEC
işbirliği ile Student Manajer
seminerleri düzenleniyor.
Seminerlerle ilgiii tanıtım 14-15
mayıs tarihlerinde TÜYAP'ta
dûzenlenecek Kariyer Günleri
Fuan'nda yapılacak.
Seminerler, gençlerin gerek iş
gerekse özel yaşantılanyla ilgili
hedeflerini belirlemelerine
yardımcı olmak ve bu amaca
ulaşmak için planlan doğru ve
uygun olarak
uygulayabilmelerini sağlamak
amacını taşıyor.
• PAN AM 250 milyon dolara
kendini yeniledi. Bagaj
kaybeden havayolu şirketlerinin
başını çeken Pan Am, bu
eksikliği gidermek için yeni bir
bilgisayar sistemi de geliştirdi.
Bu sistemie her durakta
bagajlar izleniyor ve bagajın
kaybolduğu bölgelerde ise
cezalandırma yöntemine
gidiliyor.
• EMMARCO Industries
tarafından üretilen "Patlak
lastik yardımcısı" piyasada.
Ortalama bir torpido gözüne
sığabilecek kadar ufak olan
Hong Kong malı cihaz, sağlam
bir lastikteki havayı inmiş
lastiğe aktarmak yoluyla
çalışıyor. Japon malı pirinç
sibop ve EVA borudan oluşan
yardımcı, piyasada yaklaşık 5
dolardan satılıyor.
• EKtNCİLER Dış Ticaret,
1990'ın ilk 4 ayında 63 milyon
dolarlık ihracat yaparak, geçen
yıhn aynı dönemine göre yüzde
250 artış sağladı. Şirket bu yıl
200 milyon dolarlık ihracat
gerçekleştinneyi hedefliyor.
21 Mayıs '90 Pazartesi'ye kadar
• Anonim şirketlerce Damga Ve. Beyanna-
mesi vergi dairesine verilir ve pul bedelleri öde-
nir.
• Ücretlilerin geçen ay alış belge sonuçları,
• Yürürlükteki Dış Ticaret Şirketleri yeni
karara uyum sağlayacak duzenlemeyi yapma-
hdır. (10. ay-RG 27.7.1989).
• Daha önce satılmış, ama trafik ve vergi
kaydı eski sahipleri adına görünen araçların
yeni sahipleri, noter satış belgesi ile tl Trafik
31 Mayıs '90 Perşembe'ye kadar
• Bağ-Kur'un mayıs '90 aylık primi banka-
ya, posta çekine, il mudurlük veznesine öde-
nir.
• Ocak-nisan '9' aylannda çalışan işçilerin
Dönem Bordrosu ile Nisan Aylık Sigorta Bil-
dirgesi, SSK Bölge Müdürlüğü'ne verilir ve ay-
lık prim tutarı ödenir.
• Geçen ay 9'dan fazla işçi calıştıran işyer-
lerinde:
a) Konut E.Y. Fonu Bildirimi, SSK. Müdür-
lüğü'ne verilir, tutarı banka ya da sigortaya
ödenir.
b) Zorunlu Tasarruf Kesintisi yeni ayhk bil-
dirim formları Ziraat Bankası şubesine veri-
lir ve yatınlır. (RG. 11.1.1990).
• Yeni Emlak Vergi Beyannamesi belediye-
ye verilir ve ilk yarı taksidi belediye veznesine,
ilgili bankaya, posta çekine yatırılır. (Son ay).
• Sermaye Piyasası Kanunu kapsamına gi-
ren kuruluşlar, Sermaye Piyasası Kurulu'na
bildirimde bulunurlar.
• Komisyoncular, Merkez Bankası'na bildi-
rimde bulunurlar.
• Vergi levhasını onaylatmada son ay.
• 1989 yıllık perakende satışları 15 milyon
lirayı aşan perakende satıcılar, yazar kasa kul-
lanma hazırhklannı bitirmeliler.
BUGÜNDEN İTİBAREN
YENİ YERİMİZDEYİZ
TEKSTİL HOLDİNG
TEKSTİL SEKTÖRÜ ARAŞTIRMA YATIRIM ve
İŞLETMELERİ HOLDİNG A.Ş.
ADRES: Yıldız Posta Caddesi, Keşşaf Sokak,
No: 4, Yıldız, Beşiktaş / istanbul
SANTRAL: 158 10 95-158 16 91 - 158 20 83
161 14 04-161 14 06 - 161 14 09 - 161 14 22
FAX: 158 67 60-159 71 65
TELEX: 39180 sior tr - 39441 texh tr
TEKSTİL HOLDİNC, TÜRKİYE KALKINMA BANKASI KURULUŞUDUR.