Katalog

23 MAYIS 1990 DIŞ HABERLER CUMHURÎYET/3 lfeltsin'den öneri • MOSKOVA (AA) — Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetin en büyüğü olan Rusya Federasyonu'nun 1. Halk Temsilcileri Kongresi'nde, 'Rusya Federasyonu Devlet BaşkaniığY adayı olan, radikal muhalif Boris Yeltsin, Rusya Federasyonu'nun, SSCB'nin öteki cumhuriyetleriyle 'serbest dövizli ticaret yapmasınf önerdi. Geçen çarşamba günü başlayan Birinci Halk Terasilcileri Kongresi'nde, uzun tartışmalar yüzünden, oturumun beşinci gününde ancak başlanabilen gundemin dördüncü maddesinin, başkanlık mücadelesi için de önemli olabilecek tarttşmalara neden oluyor. Muttalibov sert çıktı • MOSKOVA (AA) — Azerbaycan Devlet Başkanı Ayaz Muttalibov, SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov'dan, Ermcni saldırganlann eylemlerine derhal son verecek ve Azerbaycan halkının güvenliğini sağlayacak önlemler almasını istedi. Muttalibov, Gorbaçov'a gönderdiği mesajda, Ermenistan'ın iki yıldır, Azerbaycan'ın egemenlik ve toprak bütünlüğünü açıkça hedef alan saldırganhklannı tırmandırdıklarını vurguladı. Bu eylemler nedeniyle, Azerbaycanlı sivil halkın can ve mal kaybırun yanı sıra, cumhuriyetin ekonomisinde de ağır kayıplar meydana geldiğini vurgulayan Muttalibov, bugüne kadar alınan önlemlerin, Azerbaycan haikmın Ermeni saldırganlann eylemleri karşısında güvenliğini sağlamaya yetmediğini vurguladı. Sihanuk'tan ateşkes ilanı • SEREİPHEAP (AA) — Kampuçya'da Vietnam yanhsı yönetime karşı savaşan 3 gerilla grubundan birinin lideri olan Prens Norodom Sihanuk, ülkede gelecek ay ateşkes ilan edileceğini bildirdi. Prens Sihanuk ateşkes anlaşmasını Tokyo'da 4 ve 5 haziranda Kampucya Başbakanı Hun Sen'le birlikte imzalayacaklannı söyledi. Suriye'de genel seçim • ŞAM (AA) — Suriye'de dün 250 üyeli parlamentoyu belirlemek için genel seçimler yapıldı. 6 milyon seçmenin katıldığı seçimde, parlamento sandalyelerinin yaklaşık üçte ikisi, hükümetin kontrolündeki yedi partili "Ilerici Ulusal Cephe"ye tahsis edilmiş durumda. 250 parlamento üyeliği için, 9765 adayın yanştığı bildirildi. Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad, parlamentodaki sandalye sayısını, 195'ten 250'ye çıkarmıştı. Boylece, bağımsız adaylann seçilme şansının arttığı belirtiliyor. Yetkililer, Esad'ın yapüğı bu değişikliğin, "Demokrasiyi güçlendirmek amacı taşıdığını" söylüyorlar. Cezayir'de seçimler • CEZAYİR (ANKA) — Kuzey Afrika ülkelerinden Cezayir'de 1962 yıbnda ilan edilen bağımsızlıktan bu yana ilk kez çok partili seçimler yapılacak. 130 binden fazla adayın yarışacağı yerel seçimlere bugüne kadar faaliyetlerine izin verilen 25 partiden ll'i katılacak. Ancak siyasi gözlemciler, seçimlerde asıl mücadelenin iktidardaki Ulusal Kurtuluş Cephesi ile aşırı dinci unsurların örgütlendiği İslam Kurtuluş Cephesi arasında geçeceğini belirtiyorlar. Afganistan'da yeni kabine • KABİL (AA) — Afganistan'da, Devlet Başkanı Necibullah'ın göreve geldiği 1987 yılından bu yana atanan üçüncü kabinede, iktidardaki Afganistan Demokratik Halk Partisi (PDPA) üyelerine ağırlık verildiği bildirildi. Dışişleri, savunma, devlet güvenliği, içişleri, ulaştırma, enformasyon ve kültflr bakanlıklarırun PDPA üyelerine verildiğini belirten bir hükümet üyesi, gazetecilere yaptığı açıklamada, "henüz savaş halindeyken, bağımsızlara böyle bakanlıklar verilmesi uygun olmazdı" dedi. Kuzey Yemen ile güneydeki Yemen Halk Cumhuriyeti dün resmen birleştiler Artık'teklfemen'varArap yarımadasının güneybatı ucundaki yeni Yemen Cumhuriyeti 11 milyon nüfusa sahip. Başkent, kuzeyin başkenti Sanaa olarakbelirlendi. Di} Habcrler Scrvisi — Arap Yarımadası'tıın güneybatı ucun- daki iki Yemen cumhuriyeti dün resmen birleşti. Arap dünyasının tek sosyalist cumhuriyeti, 2 mil- yon nüfuslu Güney Yemen ile 9 milyon nüfuslu Kuzey Yemen'in yeni başkentleri de Kuzey'in Sa- naa kenti olarak belirlendi. AP'nin haberine göre dün öğ- le saatlerinde Sanaa'da eski Ku- zey Yemen Devlet Başkanı Aii Abdııllah Salib tarafından birleş- me kararı dunyaya ilan edildi. 30 yıl önce Mısır ile Suriye'nin bir- leşmelerinin ardından, modern zamanların ilk Arap devleti bir- leşmesi sayılan iki Yemen'in bir- leşmesi, Arap dünyasında olduğu gibi diğer ülkeler arasında da memnunlukla karşılandı. Kızıldeniz'in Hint Okyanusu'- na açıldığı BabUlmendep Boğazı kenarındaki iki Yemen cumhuri- yeti, dünyanın ve Arap Yarıma- dası'nın en yoksul Ulkeleri arasıu- da yer alıyorlar. Güney Yemen, 1967 yılında tn- giltere'den bağımsızlığıru kazan- raasının ardından yülar boyu Sov- yetler Birliği'ne yakınlığıyla bili- nen bir sosyalist cumhuriyet ola- rak varlığını sürdurdü. 20 yılı aş- kın süren sosyalist rejim aşınlık- la ılırnlılık arasında gidip gelirken başta ABD olmak üzere çeşitli Ba- tılı ülkeler tarafından uluslarara- sı teröre destek olmakla da zaman zaman suçlaııdı. 1986 yüırun ocak ayında Sosya- KİMLİK KARTI YEMEN (Birleşik) Başkenti: Sanaa Nafusu: 11 milyon Yüzölçümü: 472.100 km: Resrai dili: Arapça Resmi dini: İslam Etnik bileşimi: Arap (%95), Hintli, Pakistanh, Somalili. Başhca kaynaklan: Tanm, or- mancılık, balıkçılık. thraç iiriinleri: Petrol ürünle- ri, makine ve taşıt donammı, gıda ve canlı hayvan. Okuryazar oranı: Kuzey % 10, guney Vo38.9. (1980) list Partisi içindeki iki rakip ka- nadın çatışması sonucu 12 gün sü- ren bir iç savaşa sahne olan Gü- ney Yemen'de ıümlı eğilimiyle ta- nınan Devlet Başkanı Ali Nasır Mahammed, 40 bin taraftarıyla birlikte Kuzey'e iltica etti. Ancak daha sonra iktidara ge- len ve Moskova yanhsı olarak ta- nınan Ali Salim El Betd de son yü- larda ıhmlı bir politikaya kayarak Kuzey Yemen ile birleşme fikrini desteklemeye başladı. tki Yemen arasında 1986 yılın- da ısınmaya başlayan ilişl iler Ka- sım 1986'da Başkan Ali Abdullah Salih'in Güney'e ilk resmi ziyare- tini yapmasıyla yeni bir aşamaya geldi. Giderek sınırlarını ithal mallanna ve birleşme fikrine da- ha fazla açmak zorunda kalan ve ekonomisi de güç durumda olan Güney Yemen Halk Cumhuriye- ti yöneticileri, sonunda birleşme çağnlarına olumlu yanıt vererek dünkü tarihi anın yaşanmasım hızlandııdılar. Siyasi gözlemciler, Güney Ye- men'deki ekonomik ve siyasal de- ğişimlerin, Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku ülkelerindeki reform dalgasından da önemli ölçüde et- kilendiğini kaydediyorlar. GorbiBaltık liderleriylegörüştü Litvanya karar alamadı ESTONYA'DA GREV— Sovyeüer Birliği'nin Estonya Cumhuriyeti'ndeki Rus azınlıgın başlattığı grev sünıyor. Grevciler işyerlerine *Siyasi grev' yazılı pankartlar asıyoriar. (Fotograf: Reuter) MOSKOVA (AA) — Litvanya Parlamentosu, Moskova'nın baş- lattığı ekonomik ablukanın kaldı- rılması amacıyla Moskova'ya su- nacağı uzlaşma önerileri üzerine yaptığı görüşmeleri tamamla- yamadı. Litvanya Parlamentosu basın merkezinden verilen bilgiye göre Litvanya Bakanlar Kurulu'nun hazırladığı uzlaşma önerileri, "çok ateşli tartışmalara" yol açtı. Litvanya Parlamentosu basın merkezindeki yetkililer, uzlaşma önerilerinin yeniden kaleme alın- ması için bir redaksiyon komitesi oluşturulduğunu ve bu komitenin hazırlayacağı yeni bir metnin, bu- gun öğleden sonra parlamentoda yeniden görüşüleceğini bildirdi. Bu arada Sovyetler Birliği Baş- kanı Mihail Gorbaçov'un dün gö- ruştüğü Litvanya ve Estonya dev- let başkanlanna, diyalog için, her üç Baltık cumhuriyetinin de ba- ğımsızlık yolunda attıklan adım- lan geri almalanrun zorunlu oldu- ğunu söyledi. Mihail Gorbaçov, SSCB'de ya- pılacak ekonomik reformlara iliş- kin tasarıları görüşmek üzere Moskova'da yapılan Başkanlık Konseyi ve Federasyon Konseyi ortak toplantısından sonra, Leton- ya ve Estonya devlet başkanlany- la 20 dakikalık bir görüşme yap- tı. Estonya Haber Ajansı'na göre Estonya Devlet Başkanı Arnold Ruitel, daha sonra yaptığı açıkla- mada, görüşmeyi "her iki taraf açısından da tatsız" olarak nite- ledi. Yaz tatili için 3 milyon lira mı lazım? Yapı Kredi'den alın! (Herkes öyle yapıyor.) Yapı Kredi, isteyen herkese, 1.000.000 TL'den 15.000.000 TL'ye kadar Ferdi Kredi veriyor. Tatil için, çeyiz için, düğün için, mobilya için, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi için. İstediğiniz her şey için! Yapı Kredi, Ferdi Kredi'nizin tamamını bir kerede ve nakit olarak verir. Elinize toplu para geçer. Alışverişlerinizde peşin para avantajını kullanırsınız. Aldığınız Ferdi Kredi'yi, Yapı Kredi'ye 3 ayda, 6 ayda, 9 ayda ya da 12 ayda ödeme imkânına sahipsiniz. Şimdi herkes her türlü ihtiyacı için Ferdi Kredi alıyor. Siz de Ferdi Kredi alın! Ferdi Kredi, Yapı Kredi'den alınır. YAPI^KREDi "hizmette sınır yokturn M DUNYADA BUGUN AUSIRMEN Süpürgeci... Otelin asma katında oturmuş laflıyoruz. Gün batmış, ama im- bat daha yatmamış, palmiye dallarını, dantelli İspanyol yelpa- zeleri gibi sallıyor. — Önemli kişi gelecekmiş, dedi arkadaşlardan biri. — Zaten bir sürü önemli kişi dolanıyor çevrede dedim. — Yok yok, diye yanıtJadı dostum, bu şirketin tepedeki evde oturan en önemli kişisi. — Hatta o kendini her şeyin en önemlisi sayıyor, bari hanım efendi de gelecek mi? — Kambersiz düğün olur mu? Hanımefendi bugün burada ka- pının önündeki Limousin'i görmüş, "kimin" diye sormuş, kendi- sıninkı biraz kısa kaldığı için de galiba sıkılmış. — Zarar yok onun kocası da kısa zaten diyor biri. Önemli kişi, yeni yolun temel atma töreni için gelmiş. Yeni yo- lu, kurucusu karşıt şirketin çevikçe üyelerinden biri olan bir fir- ma yapıyormuş. Bunlar konuşulurken aşağıda bir koşuşturma oldu. Kapının önüne kırmızı halıyı serdiler. Kutsal evı ziyaretten dönüp akşam yemeğine çıkmaya hazırlanan turistler koşuşturmayı, kırmızı ha- lıları ve artan polis sayısını görünce birbirlerine sormaya başla- dılar: — Ne oluyor? — Kim geliyor? Orta yaşlı, saçları hafiften dökülmeye yüz tutmuş bir Fransız, karısının merakını gideriyor: — Onların Tonton'u geliyormuş (Fransızlar François'ya "Ton- ton") diyorlar. O, işte tam bu hayhuy, gelgit arasında, yandaki servis kapt- sından çıkıp yerini aldı. Elinde süpürgesıyle, üstünde otelin pan- tolon ceketi, kırmızı halıyı süpürürken hepimizde sanki Şarlo filmi izliyormuşuz duygusu uyandırdı. Doğallıkla saplıydı süpürgesi. Zaten öyle olmasa bizde o duy- guyu da uyandıramazdı. Saçını erkeğine süpürge eden kadın- larımızın odaları, halıları temizledikleri sapsızlar insanda ne es- tetik duygusu uyandırır ne de gülümseme isteği. Sapsız süpür- geler mihneti simgeler. Oysa saplılarla müzikallerde peri kızla- rı, hatta Fred Astair dans eder. Ve bizim yağız Anadolu delikanlıstnın süpürgesi de saplıydı. Yetkililer, etkiiiler, yetkisizler. etkisizler, tek tip elbiseliler, sırtı açık, kuyruğu karamanınkini andırır elbiseli, "margaritler" gidip geli- yor, kırmızı halının üzerinden geçip duruyorlardı. Ve halının üzerinden her geçilişte, bizim esmer süpürgeci, bü- yük bir ciddiyetle, saplı süpürgesıyle, kırmızı halıyı özenle sü- pürüyor, sonra süpürgesini elinde silah gibi tutup iki sıra dizil- miş üniformalılann yanında yerıni alıp bekliyordu. Şirketin çatı katındaki yemeği çoktan başlamış olmalıydı Ama önemli kişi bir türlü gelmiyordu. Yanar döner ışıklı arabalar gi- dip geliyor, önemli önemsiz, etkili etkisiz kişiler otelden içeri gi- rip çıkıyor ve her defasında da illa kırmızı halıya basıp geçiyor- lardı. Ve bunca hayhuy arasında, hiçbir şeyi görmeyip hiçbir şeyi duymayan, olup bitene aldırmadan gözünü girişteki kırmızı, gör- kemli tören halısına dikmiş bulunan süpürgeci, her geiip gecen- den sonra saftaki yerinden fırlıyor, kırmızı halıyı, havını sökerce- sine, özenle bir daha bir daha süpürüyor, sonra da yine yanda saftaki yerine geçiyordu. Melodiye boşverip sürekli ritme takılan bir kulak gibi gözüm artık süpürgeciden başkasını görmüyordu. Gidip gelenter, girip çıkanlar, halıya basıp geçenler ayrıntı olmuştu. Hiçbirine aldır- mıyordum, illa ritmini hıç bozmayan, ikide bir sıradan bale ya- par gibi yavaşça çıkıp kırmızı halıyı özenle süpürgeleyen deli- kanlıya takılmıştım. Televizyonda bilmem ne musluklarına takıp da açıp kapayan, açıp kapayan, Şener Şen gibi bizim delikanlı, muntazam ara- larla yerinden öne çıkıyor, halıyı ritmik hareketlerle süpürüyor, süpürüyor, süpürüyor, yerine dönüyor, sonra yine çıkıyor, yine süpürüyor... Dönüyor... Süpürüyor... Dönüyor... Yanar döner ışıklı arabalar birden çoğaldı, birbirini izleyen ma- vili beyaziı yanar döner ışıklardan sonra bir siyah araba durdu, içinden önemli adam indi ve ardındakilerle birlikte, sıra sıra di- zilmiş polislerin arasından kırmızı halının üzerinden yayianarak geçip, asansöre doğru yöneldi. Benim gözüm hâlâ süpürgecideydi. Oysa son anda safın içinden biraz gerisine kaydırılmış olan ve çalışma aygıtını elinde tören kıtasındakilerin silahı gibi tutan süpürgeciyı Beyefendı görmemişti bile. Süpürgeci, görülmemişliğine hiç aldırmadan, aynı yavaş adım- larla müzikal sahnesinden çekilen dansör gibi yan servis kapı- sından girip kayboldu. ATİNA Yunanistan'dan olumlu açıklama ATtNA (AA) — Yunanistan hükumeti, 1990 turizm mevsimin- de de Ege'de askeri tatbikat yapıl- maması için önceki yıl Atina'da imzalanan mutabakat muhtırası- nın geçerliliğini koruduğunu açık- ladı. Hükumet sözcusü Viron Poli- doras, 27 Mayıs 1988'de dönemin dışişleri bakanları Mesut Yılmaz ile Karolos Papulyas tarafından imzalanan ve çok taraflı Helsinki Anlaşması'nın çerçevesi dışında tutulan bu mutabakat muhtırası- nın yeni hükümet tarafından fes- hedilmediğini söyledi. Türkiye ile Yunanistan arasın- da karşılıklı güveni arttıracak ön- lemleri içeren 1988 tarihli muta- bakat muhtırası S maddeden olu- şuyor. Muhtıranın 1. maddesinde her iki tarafın, diğerinin egemenliği- ne, toprak bütünlüğüne, Ege"nin açık deniz alanlarını ve uluslara- rası hava sahasını kullanma hak- larına saygı gösterecekleri belir- tilivor. YUNANISTAN Genel grev hayatı felce uğrattı STELYO BERBERAKİS ATtNA — Yunanistan'da dün gerçekleşen 24 saatlik genel grev yaşamı felce uğrattı. Yunanistan'- ın sağ eğilimli Yeni Demokrasi Partisi (YDP) hükümetinin ülke- nin ekonomik istikrarını sağla- mak gerekçesiyle aldığı bir dizi ekonomik önlemi protesto etmek amacıyla dün yapılan genel gre- ve 2 milyon kişi katıldı. Yunanistan tşçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE) ve Dev- let Memurlan Sendikası'nın (ADEDY) aldığı grev karanna uyan çalışan sınıf, ülkenin büyük kentlerinde aynca birer protesto gösterisi düzenlediler. 24 saatlik genel grev süresinde okullar, sanayi siteleri, bankalar, limanlar, havalimanları, tren is- tasyonlan, bakanlıklar ve posta, telefon, elektrik gibi kamu hiz- metleri gün boyunca kapalı kal- dı. KKTC Atun yenîden meclis başkanı tZZET RIZA YALIN LEFKOŞA — KKTC Meclisi, ikinci yasama döneminin dün ger- çekleştirilen ikinci birleşiminde, başkanlığa, Ulusal Birlik Partisi Lefkoşa milletvekili ve eski Mec- lis Başkanı Hakkı Atun'u seçti. Başkanlığa seçildikten sonra konuşan Hakkı Atun, "secilen rauhalefet millelvekillerini, mec- lise girmeye" çağırdı. Meclisin en yaşlı üyesi olarak geçici meclis başkanlığıru yunıten ve bu nedenle KKTC Cumhurbas- kanı Rauf Denktaş'a vekâlet eden UBP Girne milletvekili Mustafa Hacıahmetoğlu'nun oy kullanma- dığı birleşimde, UBP'den 33, Ye- ni Doğuş Partisi'nden (YDP) iki milletvekili oy kullandı. Hakkı Atun'un başkanhğında- ki birleşimde tek aday olarak gös- terilen Hakkı Atun'a 33 lehte, 2 aleyhte oy kullanıldı. Demokratik Mücadele Partisi'nin Toplumcu Kurtuluş Partisi ve Cumhuriyetçi Türk Partisi kökenli 14 milletve- kili, meclise girmediği için oy kul- Ianmadı.