Katalog

17 NİSAN 1990 EVSANLAR FÜSUN ÖZBtLGEN CUMHURİYET/7 G O R U Ş Gerçek GerçekJer her zaman çıplaktır Son moda giyinseler de. Stanislaw J. Lec HER 10 YILDA YENİ BİR ANAYASA DERKEN 1990 Kararnamesi geldiTÜRKtYE her 10 yılda bir darbe ve yeni bir anayasaya alıştı. Eskiden her 5 yılda bir genel nufus sayırru ve her 10 yıl- da bir darbe ile yeni anayasa yapıltrdı. Şimdi yeni bir düzen- İeme ile nufus sayımlan da so- nu "0" ile biten yıllara alındı. Yani her 10 yılda bir nufus sa- yımı ve her 10 yılda bir darbe. 12 Mart 27 Mayıs 1971 yılında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç ve 4 ordu komutarunın imzası Ue 12 Mart Muhtırası ve- rildi. Muhtıra, TRT'nin 13.00 haber bülteninde yayımlandık- tan sonra zamanın Başbakanı Suleyman Demirel istifa etti. Nihat Erim Başbakanhğa geti- rildi. 1%1 Ana>asası'nın Turk Cumhuriyet dönemınin ılk darbesi 27 Mayıs 1960'ta geldı. Demokrat Parti iktidanna karşı MiUi Birlık Komitesi yonetime el koydu. DP kapatıldı, partı yoneticileri yargılandı Done- mın Başbakanı Adnan Mende- res ile Dışişlerı Bakanı Fatin Ruştu Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildıler, diğer yöneiiciler yıllarca hapıste kaldılar. 1961 Anayasası hazır- landı. Kişi guvenliğıni ve hak- larını on plana alan, sosyal hakları genişleten bir anayasa yürurlüğe girdi. toplumu için lüks olduğu belir- tildi. Parlamento, muhtıracı ge- nerallerin ıstemleri doğrultu- sunda anayasayı yeniden göz- den geçirdi. Temel hak ve öz- gurluklerde kısıtlamalar yapıl- dı. 12 Eylül 1980'lere kadar bu anayasa ile idare edilen topluma, bu anayasa ve haklar da "lüks" bulundu. 12 Eylul'de ordu ye- niden yonetime el koydu. Ana- yasa askıya alındı. Parlamento kapatıldı. Milli Guvenlik Kon- seyi kararları ile yonetilen top- lumda, MGK ve sıkıyonetim kararları egemen kılındı. Son- ra Danışma Meclisi oluşturul- du. Bir Anayasa Komisyonu kuruldu. 1982 Anayasası hazır- landı. Yeni anayasa, vatandaş- ların haklarını devlete karşı ko- ruyan değil de devleti vatandaş- lara karşı koruma altma alan bir mantıkla hazırlandı. Böyle- ce dunya anayasa hukukuna ye- ni bir anlayış getirildi. 10 yıl da boyle yol alındı. 1980 darbesın- den sonra geçen bu 10 yıl için- de şunlar oldu: — 650 bin kişi çeşilli neden- lerle gozaltına alındı, 210 bin dava açıldı. — 388 bin kişiye pasaport yasağı kondu. —1402 sayılı Sıkıyonetim Ya- sasına göre 4891 kamu perso- nelinin işine son verildi, 4509 kişi surgune gonderildi. — Askeri mahkemelerde açı- lan davalarda 6353 sanığın ida- mı istendi 50 kişi idam edildi, 255 kesinleşmiş idam dosyası HIRKA-I ŞERIF KAPISI Avlu içindeki masalarda oturanlar, lurbeden pkanlardan bağış topluyor. (Fotograf: Muharrem Aydın) Din pazarı HIRKA-i Şerif Camisi'ndeki kutsal emanetler ramazan ne- deniyle ziyarete açıldı. Pek çok Müslüman kutsal emanetleri görmek için bu semte akın etti. Ancak caminin çevresinde ve avlusunda bir anda müthiş bir "din pazan" oluştu. Sonuna kadar açık radyo kasetlerden yükselen ilahilerin sesleri bırbi- rine karışıyor. Yerlere serilmiş tezgâhlarda tespihler, hacıyağ kokuları, hurmalar, uzerinde Arapça yazılı bardaklar, dini kasetler, Kuran-ı Kerim'ler. Çevrede çeşit çeşit dilenciler. Fatih'teki Hırka-i Şerif 3 ka- pılı. Bu kapılardan bırinden yalnız kadınlar "giriş" yapabi- liyor. Her kapının önunde bir masa kurulmuş ve sakallı kişi- ler turbeden çıkan insanlara "bagış yapmalan için" çağrıda bulunuyor. Masanın önunde "Fitre ve zekâtlannız kabul edilir" yazısı dikkat çekiyor. Çoğunluğunu kuçük çocukla- rın oluşturduğu satıcılar ıçeri girenlere ayakkabılarını koy- mak için naylon torba satma- ya çalışıyorlar. Avlu içindeki masalarda el- lerinde "makbuz" sallayan ki- şiler turbeden çıkanlara "gön- lünuzden ne koparsa" diyerek bağış yapmalarını istiyor. Çev- redeki asılı pankartlarda ise şunlar yazıh: "Hırka-i Şerif Vakfı için bagışlannız kabul edilir." "Medine hurma pazannda damping var. Bagdat hurma 1000 lira" gıbı ilanları ve "Muhterem Müslümanlar, Hırka-i Şerif Yatılı Erkek Kur- su'na fitre ve zekâtlannı ver" gibi pankartlardakı yazılar da Türkçe olmasa insan kendini Arabistan'da zannedecek. Müslümanların inançlarını paraya çevirmeye çalısanlann oluşturduğu gorunum iç ka- payıcı. RADYO 3 HABERLER ESKİ VE YENİ UyanıkTRT RADYO 3'te her guri sabah saat 9'da öğlen 12'de ve öğle- den sonra 17,19 ile gece 22'de dört dilden haberler yayımla- nıyor. 10 dakika kadar süren bu haber kuşağmda önce Türkçe haberler, sonra da ln- gilizce, Fransızca ve Almanca haberler yer alıyor. Bu üç yabana dilde yayım- lanan haberler, genellikle Türkiye'de yaşayan ve Türk- çe bılmeyen yabancılar için düşünülmüş. Aynı şekilde TV'nin tkinci Kanalı'nda da akşam 22.30 haber bültenin- den sonra İngilizce haberler yer ahyor. Ancak son zamanlarda Türkiye'de yaşayan yabancılar bu bultenlerden Türkiye hak- kında pek fazla bir haber oğ- renememekten yakınmaya başladılar. Çünkü haber prog- ramlan genellikle şöyle düzen- leniyor. Turkçe haberlerde örneğin 'Cumhurbaşkanı ile parti liderleri arasındaki zirve' haberi yer aldıktan sonra İn- gilizce haberlere geçildiğinde bu Türkiye için son derece önemli haber yabancı dilden yayımlanmıyor. Turkiye'deki yabancılara sırasıyla "Afga- nistan'daki çarpışmalar", "Nikaragua'dakj gelişmeler", "lsrail'de siyasi durum", "Irak'ın açıklamalan" ve "Turkiye'deki hava durumıı" anlatıbyor. Yani yabanc» bütün radyo- lardan alınabilecek dünya ha- berleri ile yabancılara yönelik haber bultenini kapatıyoruz. Böylece Türkiye'de yaşayan yabancılara içişlerimizi öğret- meden onlan uyutmayı başa- nyoruz. Ne uyanık TRT değjl mi? Aslında Türk basını da Radyo 3'un İngilizce Fransız- ca ve Almanca haberleri gibi dunya olaylarını yazıp Türki- ye haberlerinı vermese, hem kalkınacağız hem de tüm so- nınlarımız çözulecek. Eski İstanbul'un bardakla- p nmşlkırık?kiankÇJÜanıksır . tındaki surahiden buz gibi şerbet dökerek satan şerbetçisi ile yeni Istanbul'nn üniversitelilerini despot bir gozle suzen polis kariyeri universite kaptsında karşılaşmışlar. tkisi de birbirine bakıp "çağdışı" diye duşunuyor. Acaba gencecik universite oğrencileri merdivenler- de bu manzaraya bakarak guneşlenirken ne duşunuyorlar dersiniz? (Fotograf: Gunseli Karsan) İSVEÇ'TE KADIN VE ERKEK Dahaaz intihar ediyorlar ISVEÇ'te yayımlanan A. Bla- det Gazetesi'nde bir sayfa ka- dınlara ayrılmış. Merkezi Istatistik Burosunun kadınlar- la ilgilı yaptığı araştırmalann sonuçlannı veriyor. Bu sonuç- lardan seçtiğimiz ilginç birkaç örnek: — Mecliste, belediyelerde ve il genel meclislerinde kadınlar ilerliyor. Meclisin yüzde 38'i ka- dın milletvekillerinden il genel meclisinin yuzde 41'ı, belediye meclislennin ise yuzde 34'u ka- dın üyelerden oluşuyor. — Kadınlar erkeklere göre daha az intihar ediyorlar. inti- har edenlerin sadece dörtte bi- rini kadınlar oluşturuyor. — Çaüşan kadın ve erkekle- rin maaşları arasındaki fark yukseliyor. Bugun çalışan er- kekler kadınların gclirlerine go- re yılda ortalama 40 bin Isveç Kronu_daha fazla kazanıyorlar. — Erkekler, kadmlara göre daha çok trafik kazası yapıyor- lar. — Kadınlar, erkeklere göre daha az alkol tüketiyorlar. — Çocuklu ve yalnız yaşayan annelerin çoğu işlerinde, evli olan annelerden ortalama 2 sa- at daha fazla çalışıyorlar. — Eğer tsveçlı çalışan kadın- lar evde kalıp, ev kadını olsalar- dı, saat başına kendilerine 66 kron odenecektı. Bu da yılda 175 milyon kron olarak Isveç büt- çesine yansıyacaktı. Bizde böyle ıstatıstik ve araş- tırmalar olmadığı için Turk ka- dını ve erkeğının yapısı hakkındaki bılgiler gozlemlere dayanıyor. Meclis'te. — 171 kişinin işkence sonu- cu ölduğu kanıtlandı, kuşkulu ölumlerin sayısı 300'u aştı. İş- kence yapmaktan 5050 gorevli yargılandı, 544'ü rnahkûm oldu. — 644 cezaevinde halen 52 bin tutuklu ve hükümlii bu- lunuyor. — 18 bin memur, 2 bin yar- gıç, savcı, 4 bin polis ve 5 bin oğretmen işten atıldı veya isti- fa ettirildi. — 23 bin 667 dernek ka- patıldı. Nisan 1990 Böylece 1990'a ulaşıldı. Yeni vılda ne tür bir darbe ve nasıl bir yeni anayasa gelecek diye merak edenler şaşırıp kaldılar. Çünku bu kez öyle olmadı. 1990 "Kanun Hukmunde Kararnamesi" geldi. Öyle ya anayasa değişıkliği ile filan uğraşmak uzun ış. Ne gerek var? Nisan 1990 kararnamesi ile 1982 Anayasası da "tıngır mıngır" oldu. 1982 Anayasası'nın açık ka- pılarından yararlanarak ve ka- nuna karşı hüe yolu ile anaya- sanın ustune 413 sayılı kanun hükmünde kararname otur- tuldu. Böylece her 10 yılda bir dar- be ve anayasa geleneği "üstü örtulu ve makyajh bir biçimde" surdurulmuş oldu. 413 sayılı kararnamenın Turk toplumuna 10 yılda ne kazan- dırıp ne goturdüğünu ise 2000 yılında yapılan derlemelerde gazete ve dergilerden okuruz. O zamana kadar kapatılmadık gazete ve matbaa kalmış olur- ,sa. YABANCILAR POLITIKASI Almanya'da ırkçılık r W I İKİ Al- ^ 1 manya'nın ^ • j birleşmesi- nin gün- demde ol- duğu şu günlerde Almanya'- da yaşayan Türk vatandaşlannın gelecek- leri de giderek gölgeleniyor. Geçen hafta Türkiye'de konuk olarak bulunan açık sözlü bir Alman, ülkelerinde giderek gelişen ırkçıhk konusunu açık sözlü bir biçimde anlattı. Federal Almanya'da yaban- cılar politikası Ue ilgili çalışma- lar yapan iki ayn derneğin yö- neticisi olan Peter Lowisch SHP lstanbul tl örgütü'nün duzenledigi söyleşide şunlan anlattı: "F.Almanya'da 1945'ten beri suurta bir ırkçılık surüyor- du. 9 Kasım 1989'daa beri De- mokratik Almanya'da da ırk- çıhk kendini Hssettiraeye baş- ladı. Bu durumun nedeni il- ginçtir. Çunkıi faşizm ve neo- faşizm Dogu Almanya'da ya- sa dışı sayıbyordu. Bugün Do- gu Almanya'da açık bir tarüş- ma ortâmı olunca kaynayan ırkçılık kazanının birdenbire padadıfı gözteniyor. Dogu Al- maaya'daki seçim kampanya- lanoda da bu izkr yaşanıyor. Federal Alnuuya'djJd yaban- cılann hayab tam bir demok- raa içinde geçmiyor. F.Al- manya'da çok sayıdaki yaban- a ve 1.8 milyon Türk işçisinin geçmişte de seçim hakkı yok- tu, yaku gekcekte de ohnaya- cak. Batı Almanya 1982den beri yabancılara "karşı" bir polittka gudüyor. Federal Almanya ve De- mokratik Almanya birieştigin- de ırkçılık potansiyeti de arta- cak. Yani iki Almanya'daki ırkçılık ikiye katlanarak de- vam edecek. Bunun için benim gibi kişüer iki Almanya'nın birleşmesine karşıdır ve bu yonde mâcadeie etmektedir- ler." ÇATIR ÇUTUR Papatya mı? HANDE Mumcu ile Hasan Celal Guzel davasının iddiana- mesıne gore Özal-Bush goruş- mesinin tutanakları Türk Kadınını Guçlendirme Vakfı- nın fotokopi makinesinde ço- ğaltılmış. Acaba her isteyen kişi elini kolunu sallayarak girip Türk Kadınını Guçlendirme Vakfı- nın fotokopi makinesinde iste- diği belgelerin fotokopisini çekebiliyor mu? Yoksa Hande Mumcu da Türk kadınını guçlendirmek için yoğun çaba harcayan bir papatya mı? PİKNİK PÎYALE MADRA HIZLI GAZETECI NECDET OVERl 0u NE 3İUY0 /UUSUKİ? ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACI AĞAÇ YAŞKEN EĞİIİR KEMAL GÖKHAN GÜRSES GARFIELDiöf DAVIS SACFlELP .BİK fÖKTEEMI a ( MIALA-\ TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 17 Nisan CANAKKAİEANiriNIN TEMEUATILDl BUGUN, ÇAMAKKALE ZAP£g VE MEÇHUL AStCSg rEMEU ArtLMiçrr. OM YIL Blü YAÜıÇMAOıA, MIMAÜ DOĞAN İLE ISMA/L UTtUJLAH'lM PgOJESl(SOL&A) BÎktNCı- LIK KAZAklMIŞTI. ÇANAKKALE SAvAŞI'MN AA/fSf IÇIM SCEASAr ILÇES/NPEKI UlSAKUK SUGNU U££eıME INŞA EDILEKI AMrriN IHALESl, 19S4- YILINDA SONUÇLAN- MIŞ, 1MIIYOM 64S f/V LlRAUK T£&.ıf: SAH/S'ME tAtŞTl. 4 METg£ rÜKSEKUB INŞA EPtL£N ANITIN TMMAMt 4O MEneEPlR DO/Sr /. J%S KAKE SUTVNUN TAŞ/P/ĞI g(8 7~AÇ gOLUMuyt-E & | * ? Ş \ TAMAMLAMMAKrADtg. SuTuNLAg. G&ANtT r*fy l/^JL/ f ALTf YIL SOH//& Sağda, tnh*ıç hmlı gorûtûyer. T.C. BOR ASLİYE CEZA MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ SAYI ESAS NO: 1989/193 KARAR NO: 1989/245 DAVACI: K.H. SANIKLAR: 1- HÜSEYİN YAVUZ, Hasan ve Kadın'dan olma 1934 D.u Bor Yeşılyurt kasabası Yukarı Asmaz mahallesi nüfusuna ka- yıtlı olup aynı yerde oturur, evli, 5 çocuklu, okuryazar, fınncı, sabı- kasız, T.C. Islam. 2- MUSTAFA ALANL1, Hakkı ve Nuriye'den olma, 1949 D.'lu Bor Çıftçı Mahallesi nüfusuna kayıth olup aynı yerde oturur, evli, 2 çocuklu, fınncı, okuryazar, sabıkasız, T.C, lslam. SUÇ: TİCARETE HİLE KARIŞTIRMAK. SUÇ TARİHl: 29.5.1989 KARAR TARİHl: 26.9.1989 Yukanda açık kımlığı ve suçlan yazılı bulunan samklar hakkında Bor C.Başsavcıuğı'nın 1989/244 esas sayılı iddianamesiyle mahke- memıze açılan kamu davasının yapılan açık duruşmalan sonunda: Sanıklann Bor ilçesı Yeşilyurt kasabasmda ortaklaşa ışlettıklen ek- mek fınnında ırnal etükleri ve satışa arzettiklen ekmeklerin noksan gramajlı oldukları ve böylece sanıklann noksan gramajlı ekmek imal edıp satışa arzetmek suretiyle ticarette hile yaptıklan anlaşıldığından eylemlerine uyan TCK'nın 363/1, 647 SY.4. TCK.72.402/1. 647 SY.6.TCK.94. maddelerı gercğince ayn ayn 920.000'er TL ağır pa- ra cezasına mahkûmiyetlerine, currae vasıta kıldıkları meslek ve $a- natın 6 ay tatiline, hükum özetının tirajı yuz binin Uzerinde bulunan Ankara, lstanbul ve lzmır'de yayımlanan bir gazete ile mahalli Bor gazetelerinin bırısınde ılan olunmasına karar verilmisür. TCK'nın 402. maddesı gereğınce ılan olunur. Basın: 22160 GAZİANTEP 1. SULH ÇEZA MAHKEMESİ HÜKÜM ÖZETİ Esas: 1989/331 Karar: 1990/212 Hâkim: Yucel Yurdakurban-19841 Kâtip. Bılal Akgfin Sanık: Servet Can, Ali Rıza oğ. 965 d.lu Ismetpaşa Mahallesi 5. sok. no: 25'te oturur. Un ımalatçısı, Gazıantep Suç: Gıda maddelen nizamnamesine muhalefet Suç tarihi: 16.1.1989 Yukanda açık kimliğı yazılı sanık hakkında; Sanığın üzerine atılı mdsnet suçtan TCK'nun 396, 402 ve 647 sayı- lı kanun maddelen uyannca 470.000 TL lıra ağır para ve curme va- sıta kıldığı meslek ve sanatının 3 ay tatiline, cürme vasıta kıldığı işyerinın 7 gun kapatılmasına, karar özetinın tstanbul, Ankara, İz- mir'de yayımlanan tirajı_vuz binin uzerindeki bir veya iki gazetede ayrıca bir mahalli gazetede ilan edilmesıne ve masrafınm sanıktân alınmasına karar verildi. 30.3.1990 Basın: 22154 tLAN MAZGtRT 2 NO'LU KADASTRO MAHKEMESİ Parsel No: 28 Dosya No: 1986/27 Es. 1989/306 Ka. Mahkememizin 25.9.1989 tarih 1986/27 Es. 1989/306 Ka. sayılı kararı ile Mazgırt ilçesı Balkan köyü hudutlannda kaın 28 No'lu par- selin Rıza Çelık ve Güllü Çelık adlarına karar verilmış olup Rıza Çe- lık mirasçılan Cevrıye Çelik ve Fatma Çelık'ın adreslerı meçhul olduğundan kendilerine karar ve temyız dilekçelennin teblığ edıle- mediğinden ışbu ilanın gazete ılamndan 15 gün sonra davalı mırasçı- lanna ılan edılmış sayılacağı ilan olunur Basın: 22200