Katalog

CUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 4 MART 1990 BİRLEŞİKALMANYA TARTIŞMASI Bonn-Varşova gerginliğiartıyorJSaşbakan Helmut Kohl, Polonya'nın sınırlarına ilişkin güvenceye karşılık Varşova'nın da Almanya'dan savaş tazminatı istemeyeceğini taahhüt etmesini istedi. Polonya Başbakanı Mazowiecki ise "Bonn, sorunu bu şekilde genişletirse, F.Almanya'dan, 2. Dünya Savaşı'nda Nazilerin zorla çalıştırdığı Polonyalılar için tazminat isteyebiliriz" dedi. Dış Habcrier Servisi — Federal Alman- ya ile Polonya arasındaki'sınır tartışma- sı,son iki gunde yapılan karşılıkh açıklama- larla giderek senleşirken, SSCB Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze ikı Almanya'- nın birleşmesı konusunda kendi başına buy- ruk hareket etmeye başlayan Bonn hükü- metini sert biçimde uyardı. Polonya ile Federal Almanya arasında gerginliğin ansızın artmasına, Federal Al- manya Başbakanı Helmut Kohl hüküme- tinin önceki gün yaptığı açıklama yol açtı. Bonn hükumeti sözcüsu Dieter Vogel cu- ma günü yaptığı açıklamada Birleşik Al- manya'nın Polonya'nın sınırları konusun- da güvence vermesine karşılık, Polonya'- nın da Almanya'dan savaş tazminatı iste- meyeceğine ilişkin güvence vermesini öner- di. Helmut Kohl, hükumet sözcüsü Vogel ta- rafından okunan önerisinde, Polonya'nın sınırlan konusunda kesin bir taahhütte bu- lunmaktan yine kaçındı. Bilindıği gibi Po- lonya, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Alman- ya'dan aldığı topraklann dokunulmazlığı konusunda Helmut KohJ'den güvence isti- yor. Kohl ise böyle güvence konusunda an- cak "Birleşik Almanya" hukümetinin ka- rar verebileceğini beliniyor. Kohl'ün önceki gün açıkladığı önerisi şöyle: Birleşik Almanya'nın Polonya'nın smır- lan konusunda güvence vermesine ilişkin anlaştnada Polonya hukümetinin 1953 ta- rihinde yaptığı taahhüde de yer verilmedi. Polonya hükumeti 23 Ağustos 1953'te yap- tığı bu taahhütte Almanya'dan savaş taz- minatı istemeyeceğinı belirtmişti. Kohl, bu taahhüdun hâlâ geçerli oimasım öneriyor. Polonya'dan tepki Kohl'ün önerisi Varşova hükumetinde tepki yarattı. AP'nin haberine göre Polon- ya BaşbakanıTadeusz Mazowiecki Kohl'- ün önerisinin kendisini "şaşırttığını" söy- ledi. Mazowiecki, Kohl'ün bu önerisi Ue tartışmaya yeni boyut getirdigini belirterek şöyle devam etti: "Eğer Federal Almanya şansölyesi tartışmayı büyütıirse, o zaman Polonya savaş sırasında Naziler tarafından zoria çalıştırılan Polonyalılar için de taz- minat isteyebilir. İki Almanya'nın birteş- mesinin Almanlar için çok önemli oldugu- nu biliyornm. Ama bu sorun Almanya'mn komşuian ve tiun Avrupa için de çok onem- lidir." Bu arada Varşova'dan yapılan açıklama- da Başbakan Mazoniecki'nin bu ay Paris ve Washington'a gidecefi bildirildi. AP, Mazowiecki'nin Fransa ve ABD'den F.A1- manya'ya karşı destek arayacağını belirt- ti. AP'nin Varşova'daki kaynaklara daya- narak bildirdiğine göre Mazowiecki, ABD ile Fransa'nın, Polonya'nın sınırları hak- kında güvence vermesi için Bonn hükume- tine baskı yapmalarını isteyecek. Gösteri Polonya başkenti Varşova ile Krakow, Katowice, Potsdam ve Lublin kentlerinde önceki gün yüzlerce kişi F. Almanya aley- hinde gösteri yaptı. Göstericiler, iki Alman- ya'mn birleşmesı gönişmelerine 4 müttefî- kin (ABD, SSCB, Ingiltere ve Fransa) ya- nı sıra Polonya'nın da katılmasını istedi- ler. Göstericiler "Bir kere aldatıldık", "tkinci bir Yalta ve Potsdam anlaşması istenmoruz" diye bağırdılar. Yalta'da Av- rupa ikiye bölünmüş, Potsdam'da ise Po- lonya'nın sınırlan, Varşova'mn nzası alm- madan değiştirilmişti. Polonya'nın doğu- sunu SSCB almış, buna karşılık Almanya'- nın doğusu da Polonya'ya verilmişti. Şevardnadze'den uyan AA'nın haberine göre Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze, Al- man birleşmesi sorununun öteki Avrupa devletleri açısmdan yaratacağı etkilerin gör- mezlikten gelinemeyeceğini bildirdi. Şevardnadze, Moskova'da butunan De- mokratik Almanya Sosyal Demokrat Par- tisi lideri Ibranim Boehme ile görüştü. Resmi haber ajansı TASS, görüşmeyle il- gili olarak verdiğı tek paragraflık haberin- de, Şevardnadze'nin Federal Almanya hu- kumetini hedf f aldığı anlaşılan sert uyarı- sını yayımladı. TASS'ın verdiği bilgiye göre Şevardnad- ze, Alman halkının birleşmesi surecinin an- cak aşamalı ve düzenli bir çizgi izlemesi ha- linde öteki Avrupa ülkelerinin buna anla- yış gösterebileceğini belirtti. Sovyet Dışişleri Bakanı birleştne süreci- nin "dış yönüBün görmeziikten geiinmesi- nin kabul edilemeyecegini" vurguladı. ABD'Ii senatörlerin çağrısı ABD'de 34 senatör, iki Almanya'nın bir- leşmesi halinde sınırlanmn aynı kalacağı konusunda Polonya'nın endişelerini gider-_ mek amacıyla, Federal Almanya Başbakanı Helmut Kohl ve Demokratık Almanya Baş- bakanı Hans Modrou'u ortak bir anlaşma yapmaya çağırdı. ABD Senatosu Dış Ilişkiler Komitesi üye- lerinden Paul Simon'un girişimiyle yapılan çağrıda, ortak anlaşmaıun iki ülke lıderle- ri tarafından parafe edilmesi ve iki Alman- ya'mn birleşmesinden sonra kurulacak Bir- leşik Almanya Parlamentosu tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girmesi öne- rildi. 34 senatörün imzası bulunan çağnda, "Biz. Avrupa'nın savaş sonrası sınırlannın konınmasımn, dünya banşı ve giivenliği için çok önemli oldugn inancındayız. Alman- ya'nıo Polonya sınınyla ilgili nivetleri ko- Dosundaki kuşkular en kısa zamanda orta- dan kaldınlmalıdır" denildi. International Herald Tribune'den ROMANYA Yargıcın intinarı esrarını koruyorDış Haberlcr Servisi — Romanya'da dev- rik diktatör Nikolay Çavuşesku ve eşi Ele- na'yı mahkûm eden askeri mahkemenin başkanı General Gica Popa'nm intihan üzerindeki esrar perdesi aralanmaya çalı- şılıyor. Ülkede geçici olarak yönetimi elin- de bulunduran Ulusal Birlik Konseyi, Bük- reş'teki Lenin heykelinin kaldınlması yo- lunda bir karar aldı. Konsey, aynca ülke- de yaşayan Çingenelerle Yahudilerin de yö- netime katılmalarını kararlaştırdı. Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena'yı 25 Aralık 1989'da idama mahkflm eden ola- ğanüstü askeri mahkemenin başkanı Gene- ral Popa, önceki gün Adalet Bakanlığı bi- nasında başına kurşun sıkarak intihar et- misti. General Popa'mn eşi Eleonora, AP'ye yaptığı açıklamada, Çavuşesku'nun ölü- münden sonra kocasının sık sık tehdit edil- diğini söyledi. Eleonora, "25 şubattan bu yana Gica, kimligi belirsiz kişilerce sık sık tehdit ediliyordu. tki aydır kendi evimizde uynyamıyordu" dedi. Eleonora, kocasının tehditlerle ilgib' ola- rak Adalet Bakanı Teofil Pop'la da görüş- tüğünu belirterek, "Ancak onlar kocamı hiçbir şekilde desleklemediler" diye konuş- tu. Adalet Bakanı Pop ise General Popa'- ya tehdit edilip edilmediğini sorduğunu, an- cak Popa'dan "hayır" yamtı aldığını söy- ledi. SSCB Uç cumhuriyette yerel seçim varRusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya'da halk bugün parlamento ve Sovyetler'in üyelerini seçmek için sandık başına gidiyor. SOYKIRIM SUÇLULAR1 — Romanya'da aralık 1989 >.„ >.,„ ı.ann^ında ba^iayan halk ayaklanması sırasında, Çavuşesku yönetimine karşı dıizenlenen gösterilerde halka ateş açılmasından sorumlu olarak tutuklu bulunan 21 eski subayın duruşmalan Temeşvar'da başla- dı. Aralannda Çavuşesku'nun Securitate gizli servisine bağlı kişilerin de bulundugu sanıklar, "so>kınm"a neden olmakla suçlanıyoriar. Dış Haberler Servisi — Sovyetler Birli- ği'nin Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya Cumhuriyetlerinde bugün seçimler yapılı- yor. Seçimler sonucunda yerel komünist li- derlerin mevkilerini koruyup koruyamadık- ları belli olacak. Seçimlerde üç cumhuriye- tin parlamentolan ile şehir ve köy konsey- lerinin (Sovyetler) üyeleri seçilecek. Seçim- lere komunistlerin yanı sıra muhalefetten milliyetçiler, reformcular ve çevreciler ka- tılıyorlar. Moskova'da Belediye Bajkanı Valery Sa- ikin göreve tekrar seçilmek için son hafta- larda yoğun bir kampanya yürüttü. Saikin, önceki gün yaptığı açıklamada bugünkü se- çimlerden umutlu olduğunu söyledi. Ukrayna'nın başkenti Kiev'de ise Komü- nist Partisi şefi Vladimir Ivasko'nun kar- şısında muhalefet gruplarından 11 aday var. Gözlemciler Ivasko'nun işinin zor ol- duğunu bildiriyorlar. Beyaz Rusya'da ise cumhuriyet parla- mentosunun 310 koltuğu için komünistlerle muhalefet adaylan arasında cetin bir mü- cadelenin yapılması bekleniyor. Komünist Partisi şefi Yefrem Sokolov'un en güçlü ra- kibi Halk Cephesi'nin desteklediği M.V. Sknloviç. Muhalefet, Yefrem Sokolov'un secimleri kaybedeceğinden emin olduğunu öne sürüyor. Öte yandan Sovyetler Birliği'nin Baltık Denizi kıyısmdaki üç cumhuriyetinde ba- ğımsızlık eğilimlerindeki güçlenmeyle bir- likte komünist partilerin etkileri de hızla azalıyor. AA'ya göre Letonya Parlamen- tosu'nun ardından Litvanya Yüksek Sov- yeti'nin de yargı organlannda Komünist Parti üyelerinin görev yapmalarını yasak- layan bir yasayı benimsediğı bildirildi. Benimsenen biçimiyle yasa, Litvanya Adalet Bakanlığı'mn kendi personeli için getirdiği parti üyesi olma yasağıru tüm yargı sistemine yaygınlaştınyor. Estonya Cumhuriyeti'nde ise Komünist Parti'nin Yüksek Sovyet ve Bakanlar Ku- rulu içindeki örgütleri tumüyle dağıtıldı. Karann, parti örgütleri tarafından gönül- lü olarak alındığı haber verildi. Bu arada, Letonya Parlamentosu, SSCB lideri Mihail Gorbaçov'a bir mektup gön- dererek, Doğu Avrupa'dan çekilen Sovyet askerlerinin Letonya topraklarında üslen- dirilmemesini istedi. Sovyetler Birliği'nin Avrupa Konseyi'nin 8 uluslararası sözleşmesini imzalayacağı açıklandı. SSCB böylece, aralannda insan haklarının da bulundugu sözleşmelere, uzun süre direndikten sonra imza atmış ola- cak. Sovyetler Birliği, sözleşmelerin imzasına ilişkin Avrupa Konseyi'nin yaptığı çağnyı dün kabul etti. AA'nın haberine göre Mos- kova'yı ziyaret etmekte olan Avrupa Kon- seyi Bakanlar Komitesi Dönem Başkanı olan Portekiz Dışişleri Bakanı Joao de Deus Pinheiro, Sovyet Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'yle görüştü. 15. İKTİSATÇILAR HAFTASI 8-9-10 MART 1990 İSTANBUL SHERATON OTELİ BALO SALONU "Değişen Dünya Doğu Avrupa ve Türkiye 1 GÜN 8 MART 1990 SAAT: 10.00 H 1. GÜN 8 MART 1990 SAAT: 14.00 SUNUŞ Ahroel C OZKAN YORUM Kaj BJORKSKOG Açnjş Kunran INAN Sosyalist ekonomiler nereye gidiyor? OTURUM BAŞKANI Gülten KAZGAN PANELİSTLER Ishak ALATON Tülay ARIN Onur KUMBARACIBAŞI YaJçın KUÇUK 2 GÜN 9 MART 1990 SAAT: 10.00 Türkiye ekonomisi için uluslararası perspektifler OTURUM BAŞKANI Erdogan ALKIN PANEUSTLER Taner BERKSOY NıhM GOKYIĞİT Emre GONENSAY Çagiar KEYDER 2. GUN 9 MART 1990 SAAT: 14.00 YORUM SHP TemMİcısı YORLM Albert ÇERNIŞEV Yalta'dan Malta'ya bloksuz bir Dünya'ya doğru mu? OTURUM BAŞKANI Yüksel ULKEN PANEUSTLER Mahtnut DIKERDEM Alı KOÇMAN Dogu PERINÇEK Tolga YARMAN 3 GÜN 10 MART 1990 SAAT: 10.00 Değişen dünyada Türkiye'nin yeni jeo-stratejik konumu OTURUM BAŞKANI E m ÇAM PANEUSTLER Atda ERALP IherTURAN Haluk ULMAN M Sureyya YÜKSEL 3. GUN 10 MART 1990 SAAT: 14.00 YORUM Süleynun DEM1REL YORUM Ota Ş1K Dünvadaki gelişmelerin siyasi hayatımıza yansımaları Sosyalist sistemin sonu mu, demokratik sosyalizm mi? OTURUM BAŞKANI Akın ILKIN PANEUSTLER Bulcnl AKARCALI Çağauy ANADOL İsmaıl CEM Mehmet DULGER OTURUM BAŞKANI Burhan ŞENATALAR PANEUSTLER Asaf Savas AKAT Coşkun KJRCA Sungur SAVRAN Aydın YALÇIN İSTANBUL ÜMVERS2TESI İKTISAT FAKULTESI MEZL'NLARI CEMİYETJ Cumhurıyet Cad. 27/6 Taksım Tel 150 50 34. 150 44 11 Fax 150 16 42 C3 O Z ~ > a SULTAN SOFRASt-ARNAVUTKÖY Birind Cad No 15 Arnavutkoy Tel. 163 32 34 OGRETMENLER SÜRUCU KURSU ŞİŞLİ'DE 132 13 18 132 13 19 LİSKUR SÛRÜCÜ KURSU EHLIYETINIZI BİZDEN ALIN 4 TAKSİTLE ÖDEYİN Kadıkûy Erenköy: Maltepe 336 02 79 359 30 68 352 24 21 ŞARLO Philipp Soupault 1500 lira (KDV ıçınde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-tstanbul ödemdi gonderflmez. TEŞEKKÜR, Izmirlilerle Mutluluğu Paylaştık... İZM» BOYOKŞEHİR BELLDIYtSI İÇ VX DIŞ TtCARET A Ş. İzmir ve Ege'ye hizmet yanşında bir adım daha attık... Ülkemizin en modern Entegre Et Tesislerinln temel atma törenini onurlandırarak, temele ilk hara koyan Sayın Erdal İnönü'ye Her zaman olduğu gibi mutlu gûnümüzde de desteklerini esirgemeyen Izmirlilere Paylaşılacak mutiuluklanmızın çoğalacağı müjdesiyle teşekkürü bir borç biliriz. Yüksel Çakmur İzmir Büyûkşehir Belediye Başkanı TANSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı