Katalog

24MART 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/B Türk-lş araştmnasi • ANKARA (CnmhBriyrt Bttrosn) — Türk-lş'in araştırmasına göre, 4 kişilik bir ailenin gıda harcaması, man ayında 406 bin 508 liraya çıktı. Türk-lş Arastınna Merkezi'nde yapılan araştınnada, geçen aya göre yüzde 3 oranında artış gösteren gıda harcamasının, mart ayında aile bütçcsine getirdigi ek yükün 11 bin 871 lira oldugu belirtikli. Arastınnada mart 1989 ile mart 1990 arasındaki 12 aybk dönemde aylık gıda harcaması artışının yûzde 69.1 olduğu vurgulanarak mart 1990'da, bir yıl öncesine göre 166 bin 109 Kra yalnızca gıda harcaması için fazladan bir ödeme yapılması gerektigd de kaydedildi. tran ve Irak'ta ihaleler • ANKARA (UBA) — lran ve Irak Tedarik ve Bayındırbk bakanhklanndan Eximbank ve Türk Müteahhitler Birliği'ne gelen haberlere göre her iki ulkenin savaş sonrası yaralan sarmak için "ikinci yeniden yapılanma" ihalelerinin toplamı 38 milyar dolara ulaştı. Türk müteahhit fırmalaruun lran ve Irak'ta açüan 38 milyar dolarlık yeni ihale paketinden pay kapmalan için Exımbank'ın müteahhitlere kredi destefi sağlayacağı öğrenildi. Comecon'da ilk çatlak • PRAG (AA) — Varşovm Paktı ülkelerinin üyesi bulundugu karşılıkİı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi (COMECON) ülkelerinden Çekoslovakya, sabit döviz kuru sistemini terk ediyor. Çekosiovakya Maliye Bakanı Vaclav Klaus tarafından televizyonda yapılan açıklamaya göre hükümet, mevcut döviz kuru sistemini 3 ay daha uyguladıktan sonra, döviz kurlannı tek taraflı olarak defotirecek. COMECON'da uygulanan sabit döviz kuru sistemi uyannca, üye Olkelerin para birimlerinin birbirlerine göre değerleri, sadece karşılıkİı anlasmalar yoluyla belirlenip değiştirilebiliyor. Çekoslovakya, COMECON bünyesinde döviz kuru sistemini degiştirmeyi kararlastıran ilk ülke olma özelliğini tasıyor. Ekonomi muhabirleri • ANKARA (ANKA) — Ekonomi Muhabirleri Derneği Istanbul Şubesi yasal işlemleri tamamlayarak kuruldu. EMD'den yapılan açıklamaya göre, tstanbul Şubesi'nin ilk genel kuruluna kadar görev yapacak geçicı yönetim kurulu baskanlığını tdris Adil yürütecek. Olağan genel kurul iki ay içinde toplanarak yeni yönetim organlannı seçecek. Hayvancılık alarm veriyor • Ekonomi Serriai — SETBİR Süt ve Et Sanayicileri Birliği'nce yapılan yazılı açıklamada, sektörtln 1982 yıhndan bu yana genel bir gerileme dönemine girdiği ve kırmızı et üretiminin 1984-88 devresinde yüzde 4.4'lük bir dûşüş gösterdiği belirtildi. Türkiye'de et tüketiminin de çok düşük seviyelerde kaJdığına değinilen açıklamada, yanlış fiyat politikalan, yüksek faizler ve yavaşlayan yatınmlann sektörü zor duruma düşürdüğü vurgulandı. Bu gidişin sürmesi halinde ise et ihracatçısı olan Türkiye'nin ithalata yönelmesinin kaçınıhnaz olduğuna dikkat çekildi. Çiftçi borcu ertelendi • ANKARA (AA) — Tanm Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği (TKMD) geçen yü kuraklıktan zarar gören çiftçilerin yaklaşık 340 milyar liralık kredi borcunu erteledi. Bu arada birlik, 1 marttan geçerli olmak üzere ortak basına verilebilecek kredi nüktannı 7 milyon liradan 15 milyon liraya yükseltti. Geçen yıl birÛğe bağlı 1.5 milyon ortak çiftçiye 2.5 trüyon lira kredi kullandınlmıştı. Bu yıl kredi hacminin 3.5 trilyon liraya ulasması bekleniyor. 4 mîlyar yeni borçTürkiye 1989'da bir önceki yıla oranla 1 milyar dolar daha fazla yeni borç aldı. Geçen yıl alınan yeni borçlarm toplamı. 4 milyar dolan aşıyor. 1989 yılı içinde alınan kredilerde Amerikan sermayesinin azaldığı görülüyor. Türkiye, Japon ve Avrupa sermayesine yöneldi. ŞEBNEM ATtYAS NEW YORK — Türkiye, 1989'da bir önceki yıla oranla 1 milyar dolar daha fazla yeni kre- di aldı. Urashuarası Mali Rehber tablolanna göre çeşitli kuruluşla- nn, Merkez Bankası'nın ve Hazi- ne'nin 1989 yüında'aldığı yeni kre- dilerin tutarı 4 milyar 283 milyon dolan buldu. Bunun 2 milyar 982 milyon dolannı krediler, 1 milyar 300 milyon dolannı ise tahviller olustunıyor. Aynı kaynağa göre 1988 yılın- da Türkiye'nin aldığı yeni kredi- lerin toplamı 3 milyar 167 milyon dolardı. Bu durumda bir önceki yıla oranla 1989'da alınan yeni borçiarda I milyar dolan aşkın bir artış oldu. 1989'da Türkiye'ye kredi veren yabana kuruluşlar arasında Ame- rikan kuruluşlarının sayısında da bir azalma görüldu. ABD'li piya- sa uzmanlan da bu eğilimi vurgu- layarak pahalı kredi veren kuru- luşlan uyardılar ve Türkiye'nin Ja- pon ve Avrupa kaynaklanna yö- nddiğıni doğruladüar. 1989 yılında en yüksek miktar- da borç alan kuruluş Tıirk Hava- yollan oldu. C. Itoh and Co.'den aldığı 15 yü vadeli kredi, 240 mil- yon dolara ulaşıyor. Hükümetin ise Japon bankalanndan aldığı ve 1989 sonunda imzalanan kredile- rin toplamı 350 milyon dolara yaklaşıyor. Hazine'nin Citicorp Investment Bank'la olan 200 mil- yon dolarlık kredi anlaşması ise ağustos ayında ertelendi. Merkez Bankası ise Sumitomo Bank'la Haziran 1989'da 200 milyon do- larlık bir kredi anlasması imzala- dı. Fırst Chicago Corpflarda 200 milyon dolarlık bir borç anlaşma- sının bu ay ımzalanması bekleni- yor. 1989 yılında Türkiye'nin çı- kardığı tahviller ise 300 milyon 430 bin dolar tutannda. Geçen yıl çıkanlan tahvillerin toplamı 913 milyar 580 milyon dolardı. 1989 yılında hukumet, Ziraat Bankası ve TSKB dışında Ram Dış Tica- ret'te 30 milyar markbk tahvi] ih- raç etti. 1988'de kısa dönemli dış borç- lar yaklaşık yuzde 2 oranında azalmış, buna karşılık orta ve uzun dönemli borçlarda artış gözükmüştü. 1989'da da kısa dö- nemli borçlar azalmaya devam ederken orta ve uzun dönemli borçlardaki artış sürdiı. 1989 yılında Türkiye dış borç- larını odemeye devam etti. Geçen yüın ilk dokuz ayında ödenen ana para tutan 4 milyar 300 milyon li- raya yaklaştı. Aynca 2 milyar 907 milyon lira da borç faizi ödendi. Bu arada kasım ayında New York borsasında başanlı bir ope- rasyonla Türkiye Fonu işlevsel bir hale geldi. Fona Japonya, lsviçre, F. Almanya, Fransa ve tngiltere 1 den de çeşitli kuruluşların da ka- tılması bekleniyor. 1989da kim ne kadar borç aldı? DIŞ KREDtLER Knflyi Ankara Betedtyea Kredrtansalt tur WMeraufbau T.C Merkez Bankası T.CMMfe Denızakk Bankası Emlak Bankası bkabtolftSı Estosehr Bankası Brst Chicago Cofp SasttMMİMk Oceanıc Fınance Corp. 233 Alman Markı HUIIıbn 200ABOOolan 2MABM«ı 68 ABO Dolan 40M Mçika F n « hrtafnatlnıale Bankers Trust New York Corp PaiTHikbank Ram DışTıearet Til Cmcorp hMrtcı Chase Manhattan Bank SannBMkltt Sanwa Bank Ltd. Bank of Tokyo LM Commercıal Bank of Kuwaıt F#ta*. Mftak, Sam tMk, Tart Mht •aak, Ttkai •«* Unıon Bank of SwitzBrtan<f 125 4t ISABOOotan 19 AMI 25 ABO Dolan M AM M M 150 ABD Dolan IIUDMan 131 5 ABO Dolan ztUOMan 12 ABD Dolan Tunzm Bankası Trakya Caa S*ay« Türk Ekonomi Bankası TB TEB TMtaraYtaan Garant Bankası NıkkoSecunnes Amencan Express Bank 10 ABO (Man 15 ABO Dolan 12 ABO Dolan 25 ABO Dolan 10 ABO M a n 20 ABO Dolan T.C Hökûmefi Bank of Tokyo. OaHChı Kangyo Bank, Long-Term Credıt Bank of Japon, Mıtsuı Bank Nıppon Credıt Bank Surmtomo Bank TMO 8anque Intematıonale de Commerce 15 ABO Dolan ZMAMMan 139 42 ABD Dolan U AtODetan 75 ABD Dolan f Emlak Bankası Ttcant JP Morgan Secuntıes LNıkC*. Bankers Trust tntematonal Sanwa Bank Ltd CHİt<ıp hnrflstaMnt Bsnk LM. Privalbanken A/S 15 M 30 ABD Dolan 24* AKI Man 60 ABD Dolan zMAnMan 100 Amenkan Dolan M AMrikaıMaı 110 Alman Markı Errnrates Aır Töbank Oduıp ltd. Chase Investment Bank Chase Investment Bank 200 ı 73 Amenkan Dolan 30 ABO Dolan TAHVİLLER hncadtı Anct Fafa mTKB Daıma (Europe) Ltd 100 ABO Dolan 1995 9 75 TSKB Nıkko Secuntıes 10 000 Japon Yeni 1997 600 Ram Dış Ticaret JP Morgan GrnbH 30 Alman Markı 1993 85 T C. Hûkümetı Commerzbank 400 Alman Markı 1996 7 75 TC Hükümet) JP Morgan Secuntıes 200 ABD Dolan 1999 10 25 TC Hükûmetı Sumitomo Fınance Int 250 ABD Dolan 1995 9 75 T C Hükümet) JP Morgan Secuntıes 200 ABD Dolan 1999 115 Ziraat Bankası Trust Int 140 ABD Dolan 2001 OSP Demokratik Sol Parti Genel Başkanı BÜLENT ECEVİT 25 MART F*ZAR (Yarın) 1309 'de KARTALda KONUŞACAK GÜÇLENMENİN GUVENCESİ: DEMOKRASİ... DEMOKRASİNİN ANAHTARI: İŞÇİ HAKLARI.. KartaliskeleMeydanı (Bayburt Kahvesi) Mülkiyeliler Birliği İstanbul Şubesi CUMARTESI BULUŞMALARI1 PANEL TERÖRVE DEMOKRASİ Katılanlar Dr. Çetin YETKİN Mıllnet Gazetesi Koray DÜZGÖREN Çağdaş Gazeteciler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı 24.3.1990 Cumartesi; 16.00 M l ' L K l Y E L I L E R L O K U I Muallım Nacı Cd 153/A Kuruçeşme/İST E6İTINK IDDIALIYIZ ÖCRETMENLER SÜRÜCÜ KURSU ŞİŞLİ'DE 132 1S 18 • 132 13 19 ŞİMDİ TÜRKİYE'DE YENİ BİRBİLGİSAYARDE V'İ VAR! Advanced Logic Research s \ Üstün Amerikan Teknolojisi, > Üstün A.L.R.Kalitesi, > Üstün A.L.R. Performansı, »Üstün fiyat farkı, »ve herşeyin üstünde, üstün satış sonrası destek ve hizmet anlaytşı > ALR'nin geniş ürün yelpazesi içinde işinizeuygunve işinizle büyüyecek mutlak bir A.L.R. bulabili rstniz. ı BAYtLtKLER VERlLECEKTtR TEMSlLCtSI PRODATA SISTEMLERİ SAN. ve TİC. LTD.ŞTİ. Şehit Adem Yavuz Sok. 5/1 KızılayANKARA Tel: 117 22 15-16 Fax:118 69 02 EKONOM1DE KUUS MERALTAMER L__ 40 yıllık Ercan, oldu Mercan "Ercan" Holding'ın "Mefcan" Holding olduğunu ilk duyduğumuzda "herhalde biri bizimle eglcniyor" dedik. Hiç ihtimal verm"dik. Ama aşa- ğı yukarı öyleymiş. Yorumu "Ercan Holding'in yeniden doğuşu" olarak özetleniyor. Ercan Holding Mercan Hol- ding olmamış da bir de Mercan Holding kurulmuş. Üstelik da- ha önceden kurulmuş bir "Tercan" Holding de varmış. önce Ercan kurulmuş, sonra Tercan. Tercan isni, Ercanlar'- ın kurucusu Tevfik Ercan'ın ilk harfiyle soyadının birleştirilme- sinden oluşuyor. Ailenin gayri- menkullerinin bu holding üzeri- ne geçirildiği söyleniyor. Son kurulan Mercan Holding ise Tevfik Ercan'ın oğlu Murat Ercaa'ın isminin baş harfinden esinlenerek oluşturulmuş. Zaten Ercanlar'ın son Genel Kurulu'n- da baba Tevfik Ercan, Yönetim Kurulu BaşkanlığYnı ogluna devretmiş. Ekonomi kulislerinde gelışti- rilen esprilere göre Ercanlar'da daha 2 holdinge yer var. Biri Tevfik Ercan'ın eşi Hikmet ve kızı Htlya'nm adlanndan esin- lenerek oluşturulabilecek "Hercan" Holding. Diğeri ise Tevfik Bey'in diger kıa "Nök- fcet" Hanım'ın adını verebilece- ği "Nercan" Holdiog. Mercan Holding'ın kurulma- sına neden gerek görüldüğüyle ilgüi olarak yapılan ilk tahmin "Ercanlar'la Ugili borçlolar Mcrcanlar'ın üzerine gelemeye- cek. Ortaklar aynı olsa dahi Mercan Holding Ercanlar'ın borçUnndan sornmlu olmaya- cak. Çınar Oteküik ve Erier Ti- caret gibi temiz şirkeüer muhte- mden Mercan Holding'in uze- rine geçirilecek" yolunda. Bu arada Ercan Grubu'nu son yıllarda büyük sıkıntıya so- kan Man Motor ve Manaş'm ye- niden faalıyete geçırilmesiyle il- güi çalışmalar da son aşamaya geldi. Bu 2 şirket nedeniyle Er- canlar'ın bankalara olaıl 154 milyar liralık borcunda 48 mil- yar lirayla en büyük alacaklı olan Vakıflar Bankası başkan- lığında kurulan konsorsiyumun baskanlığı görevini 35 milyar alacaklı tş Bankası temsilcisı yu- i Tevfik Ercan Murat Ercan rütüyor. Tabii artık alacak ve- recek söz konusu değıl. Bu ban- kalar hissedar. Hissedarlar lıs- tesi, 19 milyar alacaklı Şeker- bank. 12.5 milyar alacaklı Arap- Törk Bankası, 12 milyar alacak- lı Türk Ticaret Bankası, 11.5 milyar lira alacaklı fktisat Ban- kası v.s. ile sOrüp gidiyor. Kulislerde konuşulduğuna gö- re Ercanlar bu yeni düzende Man Motor ve Manaş'ın yüzde 20 hissesıne ve 7 kişilik Yönetim Kurulu'nda 2 sandalyeye sahip oldukları halde, yönetim yıne onlarda olacak. Çünkü Man Motor'un eski Genel Müdürü Tunç Koman, Ercanlar'ın telki- niyle yeniden işin başına getiril- raiş. Hatta son 6 aydır Trans- tttrk'te çalışan Tunç Koman, Is Bankası'ndan en tepeden gelen isteklere direnemeyerek yeniden eski işinin başına dönmeye ka- rar vermiş. Daha tam da dön- memiş. Çünkü Transtürk'te yü- rüyen yatırımlar var. Tunç Ko- man şimdi yan tstanbul'da, yan Ankara'daymış. Transtürk'e kendi yerini alacak bir genel mudür bulundugu anda tümüyle Ankara'ya, Man'ın başına gide- cekmiş. Zaten Man Motor ve Man Kamyon birleştirilerek merked Ankara'da tek bir şirket olacak- rruş. Kulislere bakdırsa bu du- rumda yönetim fiilen yine Er- canlar'da olacak. Zaten işi bilen de bankalar değil Ercanlar. Par- don Mcrcanlar. Ve temmuzda faaliyete geçmesı beklenen bu fabrikamn ürunlerini pazarlama işi de Mercan Holding tarafın- dan kurulacak yeni bir şirket ta- rafından ytlrütülebılirmis. Saracoğlu'nun görevsüresidoluyor M e r k e z Bankası Baş- kanı Rüşdö S a r a c o g l a , Genç Isadam- lan Dernegi'- nin tstanbul'- da düzenlediği toplantıda, parasal prog- ramını anlatır ken söz Merkez Bankası'nın özerkliği konusuna geldi. Saracoğlu haklı olarak mer- kez bankalarının özerk olmala- rı gereği üzerinde ısrarla duru- yordu. Bu özerkliği zedeleyen nedenleri sıralarken Merkez Bankası başkanlannın görev sü- releriyle ilgili olarak şöyle ko- nuştu: "özerkliği zedeleyen neden- lerden bin, Merkez Bankası baş- kanJarının görev surelerinin kı- salığıdır. Federal Almanya'da bu süre 8 yıldır. 8 yıl oldugu halde Başbakan Hdmat Kohl, Merkez Bankası politikasında süreklili- ğı sağlamak için Sosyal Demok- rat Başbakan Helmut Schmidtl in döneminden kalma Bundes* bank Başkanı Pöhl'ün görev sfi-> resini uzatmıştır. Amerika Bırleşik Devletkri'n- de ise bu süre daha da uzundur. 14 yıldır. Hatta Amerika'da Merkez Bankası görevini yapan Federal Reserve Bank'ın Başka- nı'nın görev süresi, yaşam boyu atanan Yüksek Mahkeme Baş- kanı dışında en uzun devlet gö- rev i niteliğindedir;' Oysa Türkiye'de Merkez Ban- kası Başkanı'nın görev süresi sa- dece 3 yıl. Saracoğlu, bu sözleriyle gerek bankacılık gerekse iş âleminin belli bir kesiminde son dönem- de tedirginlik yaratan bir konu- yu hatırlattı. Buna göre 1987 yılı temmuz ayında Merkez Banka- sı BaşkanlığYna atanan Riifdi Saracoğlu'nun görev süresi tem- muzda, yani 4 ay kadar sonra doluyordu... Ya sonra? Sigortaları attıran karar Terör, bu hafta da yine iş âle- minin baş komılanndan biriydi Bu hafta Etibank ve Alarko'nun mühendisJeri kim vurduya git- mişti... Gelecek hafta sıra kirne gelecektl? Bu can sıkıa ortamı paylaşa- mayan tek kesim bclki de sigor- taalardı. Çünkü onlann kendi dertleri başlarından aşkındı. Devlet Bakanı Göneş Taner'ın iki dudağı arasından çıkan bir cümleyle sanki tümümünun "si- gortalan atnuştı." Evet, "ekonominin tek patro- nu benim" diyen Derkt Bakam- nuz Giıneş Taner, önceki hafta Finans dergisinin düzenlediği ye- mekli toplantıda esprili esprili konuşurken, ansızın "sigorta primieri bu andan itibaren ser- bcst bırakıldı" deyiverdi. "O anda" saat gecenin 22.00*sini gösterdiği için olsa olsa ertesi sa- bahtan itibaren serbest bırakıl- mış olacaktı. Ancak olmadı. Çünkü ne si- gortacılann, ne de Hazine'nin bundan haberi vardı. Dendığıne göre bakanımızın bu açıklama- sının ardından Hazine"de sigor- tadan sorumlu yetkililer otunıp bir taslak hazırladılar. 19 mart itibanyla sigorta şirketlerine Güncş Taaer gönderilen bu yazıya göre 1 ma- yıstan geçerli olmak üzere oto- mobil kasko, tarırn ve in^aat alanlannda sigorta primieri ser- best bırakılacaktı. Diğerlcri sı- rayla arkadan gelecekti. Sigortacılar ateş püskürüyor- du. Piyasanın etkin simalann- dan bin "Bu memlekel Dingo^ nun ahın mı? Hiçbir bazıriık ol- madan 'serbest' demekle sigor- ta primieri serbest olıır mu? Bankacdıkta da bunu denediler. Faizler serbest dediler. Yuzde 85'lere kadar fıriadı. Sonu da bankalar için husran oldu. tnşal- lab sigortacılıkta olmaz, " diyor- du. Sektörün bir başka etkin si- ması da ortada hiçbir hazırlık yokken bir anda "sigorta prim- ieri şu andan itibaren serbest" diyebilmeyi ciddi devlet adamlı- ğıyla bağdaştırmakta güçlük çektiğini dıle getiriyordu. Oysa Devlet Bakanımız Taner, sigorta primlerini serbest bırak- tığı toplantıda aslında bu "Ben yaptnn oldu" yöntemiyle övünü- yordu. Örneğin aynı gece "Törk LJrası'nm 48 saat içinde konver- tibiliteye geçtiğini burada size so)lersem yalan soylernemiş oto- rum. Bu tiır hızlı bir uygolama, dünyamn başka hiçbir yerinde görülmemistir," diyordu. Evet yöntemin adı "Ben yap- tım oldn"ydu. Karar almak için uzun uzun düşünmeye gerek yoktu. Gümrüt duvarlannı aşa- ğı ındirenjjnlü 1989 ağustos ka- rarlanrlın'jMl neredeyse "toto oynar" giR alındığı oranlan 5 puan mı aşağı çekelim, yoksa 10 mu, 15 mi, diye kimi malda ne- redeyse yazı-tura atüdığı iddia- sı, iş âleminde hâlâ zaman za- man telaffuz ediüyordu. Bu yönteme göre karar hızla alınır, yanhş varsa sonradan dü- zeltilir, düşe-kalka doğrusu bu- lunurdu. Eğer ince eleyip sık do- kunmaya kalkılsa hiçbir iş yapı- lamazdı. ILETIŞIMDE DUNYA MARKASI BİLGİTAŞ GUVENCESİ QBILGTTASA.S.v a Türkiye Tek Distribütörü HSTANBUITEL 175 00 20 (tOHatl • I2MIR IEL 13 23 24 3517 01 136303 • ANTM.YATEL 11 63 41 -18 12 45 IANKABA TEL 117 02 96 1170297 • ÜDANA TEL 14 58 43 133603 • SAMSUN TEL 15 11 68 151169 tîcVnoTiM|CROGRAPH|CS Mikrofilm Sistemleri hesmafcI BURO MAKINELERI TİCARET A Ş S Tei ı1H51 59 20 (9 hat) Faks (1) 143 78 15