Katalog

1 MART 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Peru'da toprak kayması: 2İÖİÜ • LİMA (AA) — Peru'da aşırı yağışların yol açtıgı toprak kayması, bir orman köyünü iki metre kalınhğında çamur tabakası altında bıraktı. Toprak kaymasında, Tarapoto kasabası yakınlarındaki köyde, çamur alttnda kalanlardan 21'inin cesedinin çıkartıldığı ve yaklaşık 100 kişinin hâlâ toprak altında olduğu kaydedildi. Polis yetkilileri, en az 34 kişinin de ağır yaralı olduğunu bildirdiler. Likud içinde böltinme • KAHİRE (AA) — Israil'de Devlet Bakanı Izak Modai, üyesi bulunduğu koalisyon ortağı Likud Cephesi içinde yeni bir parti kurulduğunu açıkladı. Israil Radyosu'nun haberine göre, Modai, dün yaptığı açıklamada, yeni partinin Başbakan Izak Şamir ile görüş ayrıhğı içinde bulunan beş parti yetkilisi tarafmdan oluşturulduğunu bildirdi. Modai, Likud yönetiminin, yeni partinin varhğını kabul etmemesi durumunda Likud'dan ayrılarak ayrı bir politik hareket oluşturulması çağnsında bulunacaklarını söyledi. Yeni partinin kuruculan arasında bir süre önce Sanayi Bakanlığı görevinden istifa eden Ariel Şaron da bulunuyor. Bush yönetimi, yeni hükümete büyük bir yardımpaketi hazırlıyor Nikaragua'ya ABD yarcbmı ABD ekonomik yardımı, yeni Devlet Başkanı Violeta Chamorro'nun göreve başlayacağı 25 nisan tarihinden sonra uygulamaya konacak. Dış Haberier Scrvisi — Nikara- gu'da Sandinist hükümetin iktida- rı kaybetmesinin ardından, ABD bu ülkeye büyük bir yardım paketi göndermeye hazırlanıyor. Yüz milyonlarca dolarlık ekonomik yardım paketinin ilk bölümünün yakında uygulamaya konacağı bil- dirilirken Sandinist lider Dmniei Ortega ve devlet başkanlığına se- çilen Violeta Chamorro, Contra gerillalarına, silahlarını bırakma çağnsında bulundular. Ortega ise UNO yönetimini, Sandinist re- formlardan dönmemeleri konu- sunda uyardı. AP'nin haberine göre Nikara- gua'daki seçimlerde Ulusal Muha- lefet Birliği'nin (UNO) yuzde 55'lik çoğunluğu sağlayarak ikti- dara gelmesinin ardından, ABD yönetimi, ekonomik yardım için kollan sıvadı. Beyaz Saray yetki- iileri tarafmdan yapılan açıklama- da, ABD'nin önümüzdeki beş yıl içinde Nikaragua'ya yüz milyon- larca dolarlık yardım yapacağı ve bu yardım paketinin, devlet baş- kanlığma seçilen Violeta Chamor- ro'nun göreve başlayacağı 25 nisan tarihinden sonra uygulamaya ko- nacağı bildinldi. Açıklamada, Ni- karagua'nın yanı sıra Panama ve Doğu Avrupa ülkelerine de 'de- mokrasinin yerleştirilmesi için' 'SANDtNİST MÜCADELE SÜRECEK' — Eski Devlet Başkanı Ortega, Sandinistlerin iktidan yi- tirmeterine karşın rauhalefette de miicadeleyi sürdüreceklerini soylü\or. (Fotograf: Reuter) büyük yardım paketlerinin gönde- rilmesinin düşunüldüğu belirtildi. ABD yönetimi, Chamorro'nun se- çilmesinden hemen sonra Nikara- gua'ya 1985 yılından beri uygula- nan ekonomik ambargonun kal- dırılacağını ve ABD pazarlarının Nikaragua ürünlerine açılacagını duyurmuştu. Devlet başkanlığı seçimlerini kaybeden Sandinist lider Daniel Ortega, seçimi kazanan Ulusal Muhalefet Birliği'ni, Sandinist devriminden sonra yapılan re- formlardan dönmemeleri ve San- dinist orduyu dağıtmaya kalkış- mamaları konusunda uyardı. Ortega, Sandinist parti üst yö- netimi ve 1500 parti yetkilisinin önceki günkü toplantısından son- ra yaptığı konuşmada, demokra-, tik kurallara göre hareket etmeye ve ülkede banş ve istikrann kurul- masına katkıda bulunmaya hazır olduklannı açıkladı. Ortega, ikti- darı barışçı biçimde devretmek için önce Contra gerillalannm da- ğıtılmasını da şart koştu. Seçim- leri kaybetmelerinin Nikaragua devrimi bittiği anlamına gelmedi- gini belirten Ortega, toprak refor- mu yanı sıra yabancı kuruluşlann, bankalann ve doğal kaynakların millileştirümesinin, 11 yıllık hükü- metlerinin geri dönulemez ve te- mel başarıları olduğunu kaydetti. Devlet başkanlığına seçilen Vi- oleta Chamorro ise önceki akşam radyodan yaptığı konuşmada, Da- niel Ortega liderliğindeki Sandi- nist yönetime karşı 1980 yılından beri ABD'nin desteğiyle savasan sagcı Contralara seslenerek, silah- larını bırakarak ulkeye dönmele- rini istedi. AÇIK SEMALAR Dktur görüşmeler sonuçsuz NATO ve Varşova Paktı arasında iki haftadır Kanada'nın Ottawa kentinde süren 'Açık Semalar Konferansı'nın ilk tur görüşmelerinde anlaşma sağlanamadı. 0TTAWA (AA) — NATO ve Varşova Paktı hava sahalannın, karşı tarafın askeri uçuşlanna açümasına ilışkin bir anlaşma yapılması amacryla iki haftadır Ottawa'da görüşen yetkililer bir sonüca varamadılar. Görüşme- lere katılan ABD heyetinin baş- kanı John Hawes, Sovyet heye- tinin birçok öneriye itiraz etti- ğini söyledi. Hawes, NATO ve Varşova Paktı ile Sovyet yetki- lileri arasında, anlaşmanın içe- riği konusunda görüş aynlıklan bulunduğunu kaydetti. Açık Semalar görüşmelerinin ikinci turunun nisan ayında Bu- dapeşte'de yapılacağını hatırla- tan Hawes, Budapeşte'de bir anlaşmaya vanlması olasüığuun da azaldığını bdirtti. Hawes, Ottawa görüşmeleri süresin- ce, SSCB heyetinin diğer Vaışo- va Paktı üyelerinden ve NATO- dan farklı göruşlerde ısrar etti- ğini kaydetti. NATO ve Var- şova Paktı Dışişleri Bakanları tarafmdan açılan ve daha son- ra alt düzey yetkililerinin sür- dürdüğü konferansta, bir ülke- nin hava sahasında karşı ittifa- ka bağlı uçakların keşif uçuşla rı yapabiimesine ilişkin anlaş- ma hazırlanmaya çalışılıyordu. POIJTIKADA SORUNLAR ERGUNBALCI "Gelirin kadar degil, kredin kadaryasa!" Çağın çoğalan ve çeşidenen nimetlerinden daha çok yararlanma düşüncesi, günümüz insanında büyük çapta anlayış değişikliği yarattı. Eskiden, "gelirim kadar yaşarım" anlayışı hakimdi. Şimdiyse "kredim kadar yaşarım" düşüncesi yer etmeye başladı. Bankacılığın varoluş nedeni, kaynak sağlamaktır. Kitlesel Bankacılık, kaynak sağlama işlevini, toplumun olabildiğince geniş kesimlerine yaymayı temel anlayış kabul etmektedir. Halkbank şimdi, Kitlesel Bankacılık yapıyor. Bir yandan esnaf, sanatkâr, küçük ve orta sanayiciye kredi desteği sağlıyor. Öte yandan, bankacılık hizmetlerini ve kaynaklarını kitlelerin hizmetine sunuyor. Halkbank'ın Kitlesel Bankacılığında hizmet, hayatın temposuna uygun şekilde hızlandırılıyor. İnsana güven esas kabul ediliyor. Halkbank, Kitlesel Bankacılığın gereklerini yerine getirme kararındadır. Kitlesel Bankacılık Büyük düşûnün, büyüyün. Büyük düşünün, iyi yaşayın. Daniel Ortega... Sandinistler, VVashington tarafından desteklenen Somoza'nın kanlı diktatörlüğüne karşı 10 yıl mücadele ettiler. Ülkeyi kişisel çiftliği gıbi yöneten Somoza, 1379'daABD'ye kaçtığında gerisinde bir enkaz bıraktı. Sandinistler, iktidara geldikten sonra ABD bu enkazın daha da büyümesi için elinden geleni yaptı. Nikaragu- a'ya ekonomik ambargo uygulandı. Ülkenin ürettiği birkaç ihraç ürününün dış pazarlarda satılması engellendi. Kalkınma çaba- ları elden geldiğince baltalandı. 1933'ten 1979'a kadar 46yıl sü- ren Somoza hanedanının diktatörlüğü sırasında Managua reji- mini bir kez bıle eleştirmeyen VVashington, 1979'da Sandinistler iktidara geldikten sonra demokrasi çığlıklan atmaya başladı. San- dinistler Marksıst - Leninist diktatörlük kurmuşlardı. Kıpkızıl ko münisttiler. Halk, bu acımasız komünist diktatörlük altında inım inim inliyordu. Yetmedi; dıktatör Somoza'nın eski ulusal muhafız gücû asker- lerı, Honduras'taki kamplarda CIA uzmanları tarafmdan eğitıle- rek modern sılahlarla donatıldı. Contralar adlı bu kiralık katil sü- rüsünün Nikaragua'ya düzenledikleri saldırılarda binierce insan öldü; köprülsf, barajlar, yollar imha edildi; elektrik santrallarına sabotajlar düzenlendi. Tarlalarda çalışan köylülere saldırılar ya- pılarak ürünün kalkması önlendi. International Herald Tribune gazetesi, Contralarla süregelen çarpışmalarda en az 30 bin kı- şinın öldüğünü, ekonominin yıkıma uğradığını bildiriyor. 3 mil- yon nüfuslu, fakır Nikaragua, saJdırılara karşı kendini savura- bilmek için 70 bin kişilik ordu beslemek zorunda kaidı. VVashington ise kıyameti koparıyordu. Ufacık Nikaragua'nın bu kadar büyük ve iyi donatılmış bir orduya ne ihtıyacı vardı? Ma- nagua'daki "komünist diktatörlük" komşu ülkelere saldırmaya hazırlanıyordu. Oysa VVashington'da "komünist diktatörlük" çığlıklan atılırken New York Times, VVashington Post gibı gazelerde, Nikaragua1 ya giden Amerikalı gazetecilerin gönderdıkleri haberier çık/yor- du. Sandinistler, Somoza'nın ışbırlikçileri olan büyük toprak ağa- larından aldıkları toprakları fakir köylülere dağıtmışlardı. Yine So- moza'nın ışbirlikçilerine ait büyük şırketlere el koymuşlardı. Ama orta sınıfa dokunmamışlardı. Dükkân ya da mağaza sahıbi, duk- kanını, mağazasını işletiyor, tüccar ticaretini yapıyordu. Bu ara- da devlet, sağlık ve eğitime elinden geldiğince yatırım yapmaya çalışıyor, bu alanlara öncelik tanıyordu. Ancak bir yandan ekonomik ambargo, bir yandan Contralar- la savaş, ekonomiyi perişan et- mişti. Enflasyon yuzde 1800'e fır- lamış, halkın yaşam standardı düşmüş, en temel tüketim mad- deleri bile zor bulunur olmuştu. Bu ortamda Sandinist yönetim de hırçınlaşmaya, muhalelete karşı daha sert davranmaya baş- ladı. Deneyimsızlik, uzman yok- luğu ve hareketin içinde bulutlar- da dolaşan mılitan kanadın ba- zen ağır basması, zaman zaman keyfi davranışlara, baskılara yol açıyordu. Bayan Violeta Chamorro'nun liderliğindeki 14 partıden oluşan merkez sağ eğilimli Ulusal Mu- halefet Birliği (UNO), halka kor- kunç enflasyonu indireceğıni, kanlı savaşı durduracağını, zo- runlu askerlik uygulamasını kal- dıracağını söylüyordu. VVashing- ton UNO'yu destekliyordu. Ge- çen haftaki "Newsweek" dergı- si, Contraların da UNO'yu des- teklediğıni, hatta bazı Contrala- rın UNO'nun seçim kampanyast- na fiilen katıldıklannı bıldiriyordu. Dergi, UNO'nun Contraları açık- ça kınamadığına da işaret edı- yordu. Daniel Ortega, halkın yüzde 1800 enflasyonun altında ezıldı- ği, yıllar süren savaştan usanç getirdiği bir ortamda seçime git- ti ve kaybetti. Sandinistlerin yönetimi, eksik- siz bir demokrasi mi idi? Kuşkusuz değildi. Nasıl o/abi- lirdi ki? Bir yandan ekonomik ambargo, bir yandan Contraların kanlı saldırılan, bir yandan dene- yimsizlık... İktidara geldikleri günden bu yana VVashington kendilerine nefes aldırmadı. Bu olağanüstü koşullarda belki hır- çınlastılar, hosgörülerini yitirdıler, sertleştiler, ama sosyalist olduğu- nu iddia eden bir dizi dıktatör gibi halklarına yabancılaşmadılar. Fa- kir köylülere toprak dağıttılar, okul, hastane yaptılar. Muhalefe- te karşı tutumları ise hiçbir za- man bir sindirme, ezme niteliği- ne bürünmedi. Bayan Violeta'nm "La Prensa" gazetesi bir iki kez kapatıldı, ancak kısa süre sonra tekrar açıldı. Somoza diktatörlü- ğüne karşı kanlı bir savaştan son- ra iktidara geldıler, ama kan dök- medıler. Somoza'nın Ulusal Mu- hafız adlı kiralık katillerini, öldur- meyip hapse attılar. Oysa İrarf da yüzlerce Şah yanlısı kurşuna dizildi. Sandinistler 10 yıllık iktidarla- rı döneminde, yurtsever ve halk- çı yanlarını yitirmediler. Bu olgu- nun en somut örneğıni de Dani- el Ortega verdi. Halkını Somoza diktatörlüğünden kurtaran Orte- ga, halkın iradesine saygılı oldu- ğunu serbest seçimler düzenle- yip bu seçimlerin sonucunu ka- bul etmekle gösterdi. Bayan Vi- oleta'yı evinde ziyaret edip kut- layarak da sadece kendı toplu- muna değil, daha bir dizi ülkeye demokrasi dersi verdi. Daniel Ortega'nın Nikaragua gibi az gelişmiş, fakir bir ülkede demokrasinin işleyebileceğini göstererek halkına yaptığı hız- met, ülkesini Somoza diktatörlü- ğünden kurtararak yaptığı hizmet kadar değeriidir. Nikaragua lideri onurlu bir devrimci olarak iktidara geldi, onurlu bir devrimci olarak çekildi. HALKBANKTÜRKIYE HALK BANKASI Calısana,üretene kaynak. ÂDOTJRKTJN YAZDIĞI YURTTAŞLIK BİLCÎLERİ Yayına hazırlayan Nuran Tezcan 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-Istanbul Ödemeli gönderiimez. .