Katalog

27ŞUBAT1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Necibullah'tan refornı • KABİL <AA) — Afganistan Devlet Başkanı Necibullah, iktidar partisinde köklü dönüşümler yapılması ve anayasa dahil yasalarda değişikliklere gidilmesinden yana olduğunu bildirdi. Necibullah, parlamentoda yaptığı konuşmada, parti progranunın, mücahitlerin bir koalisyon hükümetine katılmalarını sağlayabilecek şekilde değiştirilmesini istedi. tktidardaki Demokratik Halk Partisi'nin siyasal yaşamdaki öncü rolünün de kaldınlmasıru isteyen NecibuUah, "öteki taraf (mücahitler), iktidar partisini bugünkü haliyle ve programıyla kabul etmeyeccktir" dedi. Thatcher geriliyor • LONDRA (AA) — Ingiltere'de düzenlenen bir kamuoyu yoklaması, ana muhalefetteki Işçi Partisi'ain iktidardaki muhafazakârların büyilk farkla önünde gittiğini ortaya koydu. The Sunday Times gazetesinin verdiği haberde, Başbakan Margaret Thatcher liderliğindeki Muhafazakâr Parti'nin ilk kez lşçi Partisi'nin bu kadar gerisine düştüğü de kaydedildi. Buna göre Mori kuruluşu tarafından düzenlenen yoklamada, lşçi Partisi yüzde 51, Muhafazakârlar ise yüzde 35 oranında oy desteği aldılar. Nikaragua'da seçimleri Violeta Chamorro kazandı Daniel Orteffa kavbettiOylann %75 'i sayıldığı sırada Bayan Chamorro'nun oranı %55, Ortega'nınki ise %44'tü.Ortega yenilgiyi kabul etti. Dıs Haberier Servisi — Nika- ragua'da Sandinisüer iktidan kay- betti. Önceki gün yapılan seçim- lerin resmi olmayan sonuçlarına göre Sandinist Devlet Başkanı Da- niel Ortega oylann yüzde 44'ini alırken, muhalefet lideri Violeta Cbamorro, yüzde 55 oranında oy topladı. Ortega, sonuçların açık- lanmasından sonra yaptığı konuş- mada, seçim sonuçlarına saygı göstereceğini bildirdi. Sandinist yönetime karşı birle- şen 14 muhalefet partisınin oluş- turduğu Ulıısal Muhaiefet Birlifei'- nin (UNO), yuzde 55 oranında oy almasıyla birlikte, muhalefetin adayı Violeta Chamorro, Devlet Başkanı oldu. Yüksek Seçim Ku- rulu Başkanı Mariano Fiallos oy- ların yüzde 75'i sayıldığı sırada tyaptığı açıklamatta, Chamorroi 'nun, yüzde 11lik bir farkla önde olduğunu bildirdi. Chamorro, bu sonucu "Nikaragua halkının de- mokrasi, özgiirlük ve banş içinde yaşaraak isteginin betirtisi" olarak niteledi. Chamorro, seçimdeki "zaferini" ilan ederken Devlet Başkanı Daniel Ortega, bir basm toplantısı düzenleyerek, sonuçla- ra saygı göstereceğini bildirdi. Seçime, Sandinista Ulusal Kur- tuluş Cephesi'nin adayı olarak ka- tılar. Devlet Başkanı Daniel Orte- ga, radyo ve televizyondan yayım- lanan basın toplantısında, "Tüm Nikaragualılara ve tüm dünya halkianna, Nikaragua Devlet Baş- kanı ve hukümetinin, halkın ka- ranna saygı göstereceğini belirt- mek islerim" dedi. Ortega, çok üzüntülü olduğu görülen konuş- ması sırasında, kendilerini iktida- ra getiren 1979'daki Sandinist dev- rimden bu yana ülkede pek çok gelişmenin gerçekleştirildiğini ve her şeye karşın Nikaragua'da de- mokratik seçimleri gerçekleştirmiş olmaktan gurur duyduğunu söy- ledi. Konuşmanın sonunda karı- sının yanına gelmesi ve sanlarak kendisini öpmesinin ardından ise Ortega'nın gözyaşlannı tutamadı- ğı gözlendi. Sandinist iktidann, Ulusal Mu- halefet Birliği (UNO) karşısında yenilgiye uğraması, Nikaragua'da şaşkınlıkla karşılandı. Seçim ön- cesinde yapılan kamuoyu yokla- maları, Sandinist Devlet Başkanı Daniel Ortega'nın halkın büyük desteğine sahip olduğunu gösterir- ken seçimi izlemek üzere ülkeye gelen uluslararası tarafsız gözlem- ciler, Ortega'yı seçimin favorisi olarak görüyorlardı. ZAFERİNİ tLAN EDtYOR — Seciıtı sandıklanndan gelen ilk sonuçlarla önde gittigi belli olan muha* lefet lideri Violeta Chamorro, "seçimden zaferie çıkögını" ilan etti. (Fotograf: Renter) TEPKİLER ABD sonuçtan memnıınD»s Haberier Servisi — Nikaragua'da Dev- let Başkanı Daniel ORtega'nın secimleri kay- betmesi geniş yankılara yol açtı. • ABD Başkanı George Bush, Nikaragua'- da devlet başkanı seçilen Bayan Violeta Cha- morro'yu kutladı. Bush, sözcüsü Mariin Fitzwater aracılığıy- la yaptığı açıklamada, yeni Nikaragua hükü- metiyle Sandinist hükümet aleyhtan Contra gerillalan arasında derhal ateşkes ilan edilmesi çağrısında da bulundu. George Bush'un, "Derhal ateşkes ilan edi- lecegini ve biitıin taraflann ateşkese uyacagı- oı umuyoruz" dediğini belirten sözcü Fitzwa- ter, Nikaragua'ya 1985'te uygulanmaya başla- nan ekonomik yaptırımların kaldırılmasımn da hükümet tarafından öncelikle ele alınaca- ğını bildirdi. POKTRE V. CHAMORRO Gazetecilikten Gözlemriler muhalefetin şaşırtan zafe- (J(?Vl(?tABD Dışişleri Bakanı James Baker de mu- halefetin seçimleri kazanmasının "özgürlük riyle, basta ABD - Nikaragua ilişküeri olmak için yeni bir rafer" olduğunu söyledi. Washington'da yaptığı açıklamada Baker, Bayan Chamorro'yu kutladı. Bu arada Dani- v a u y g u , a d l ğ j e k o n o m i k ambargoyu el Ortega ve Sandinista hukumetini de seçim- leri uluslararası gözlemciler denetiminde dü- zenlediği için övdü. • Sovyetler Birliği ise Nikaragua halkının tercihine saygı göstereceğini bildirdi. • ABD'nin eski Başkanı Jimmy Carter, Vi- oleta Chamorro'nun hür bir şekilde seçildiği- ni ve "«ç»k bir zafer" kazandığını söyledi. üzere Orta Amerika'daki güç dengesinin de- QClSK(lTlll$£lTl(l ğişeceğini ifade ediyorlar. Bu çevrelere göre ^» O ABD ilk iş olarak, 1985'ten beri Nikaragua- 1J7ltfl VO/ ya uyguladığı ekonomik ambargoyu kaldıra- • / *A»**' * J '-'*ya cak. Gözlemciler, ABD'nin Nikaragua'daki San- dinista rej'minin yıkılması hayalinin, "seçim yoluyla" gerçekleştiğine dikkat çekiyorlar ve Managua'da "Fıdel Castro'nun Knbası'ndan uzaklaşarak ABD'ye yaklaşacsk" bir rejim ku- rulacağını belirtiyorlar. Bu çevrelere göre, Chamorro'nun seçilme- Seçimi resmi bir gözlemci olarak izleyen si, Costa Rica, Guatemala, Honduras, Salva- Carter, CDS televizyonuna verdiği demeçte, dor ve Nikaragua'nın başlattıklan Orta Ame- Chamorro'yla Ortega arasında yaklaşık yüz- rika banş sürecinde de "yepyeni bir öğe" ola- de 14'lük bir oy farkı bulunduğunu belirtti. cak... I\arel teknolojisi işyerinizi geleceğe bağlayan bir iletişim harikasıdır. Karel Santral ülkemızin ihtiyaçlarına göre geliştirilmiş- tir. Çok yönlü, pratik ve kullanımı kolaydır. Hantal ve tembel iletişim aygıtlarının yavaşlattığı iş akışı Karel'le vakit ve nakit kazandıran bir hıza kavuşacaktır. işte Karel'in size sağlayacağı olanaklardan birkaçı... Karel'in otomatık arayıcısı vardır. Aradığınız numara meşgul ya da düşmüyorsa Karel sizin yerimze sürekli arar, numarayı bulduğu zaman haber verir. Karel randevularınızı hatırlatma özelliğine de sahiptir. Ostelik geniş hafıza kapasitesi uzun uzun numara çevir- menizi gerektirmez. Hafızanız saatler ve rakamlarla dolmaz. Ka- rel'in şifreli sistemi siz yokken telefonlarınızın kullanımını önler, te- lefon faturalarınız kabarmaz. Ayrıca Karel ile telefonunuzu kulla- narak kapınızı bile açabilirsinız. ...Ve daha pek çok Karel özelliği sayesinde teknolojik haberieş- menin tüm olanaklarından yararianırsınız. Zaman yitirmeden Ka- ret'i arayın. Karel'le yaptığınız ilk telefon konuşması işyerinızın ge- leceği için önemlı adımdır, unutmayın. Telefonu meşgul, sekreteri müşkül bir işyerinde başarı hayalleri kurmayın. Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İstanbtıl: Osmanlı Sok. 15/4 Meetdıyeköy Te): (1)173 34 26 Faks:17540 01 Ankara: Gerede Sok. 13 / A Güvenevler Tel: (4) 167 88 88 Faks: 167 23 08 İzmir Bökje Oistıribütörû TELEStS A.Ş. Dr. Mustafa Enver Bey Cad 21/3, Alsancak Tel: (51) 22 24 40 Faks: 63 39 44 Karel Santralınız yoksa... Telefonunuz meşgul.,. Sekreteriniz müşkül... İşyerinizin gelecegi meçhııl dıınımdadır. Nikaragua'da devlet başkanlığı seçimlerini kazanan Violeta Chamorro, ülkenin eski diktatörü Anastasio Somoza'ya karşı Sandinista örgütünün dışında mücadele veren ülkenin en etkili gazetesi Le Prensa'nın eski sahibinin kansı. Pedro Joaquin Chamorro 1978'ûı ocak ayında Somoza'nın tezgâhladıgı bir suikaste kurban gidince Violeta Chamorro gazetenin başına geçti. Somoza diktatörlüğü döneminde de elindeki en etkili silah olan gazetesiyle diktatoryaya karşı mücadelesini sürdürdü. Violei4 Chamorro, bu yıl Nikaragua Devlet Başkanhğı'na Daniel Ortega'ya karşı aday olduğtında Chamorro ailesinde çok ilginç olaylar yaşandı. Violeta'ntn büyük kayınbiraderi Xavier Chamorro, Sandinista Cephesi'ne yakınlığı ile tanınan "El Nuevo Diario" gazetesinin genel yayın yönetmeni. Violeta'nın en küçük oğlu Carlos Fernando ise Sandinist Cephesi'nin resmi organı "Berricada"yı yönetiyor. Büyük kızı Claudia, Madrid'de Sandinista yönetiminin diplomatı, küçük kız Cristiana ise "La Prensa" yayın kurulu üyesi. Işin ilginç yanı aile üyelerinin birbirlerine çok sıkı bağlı olmalan. Violeta Chamorro ne zaman seçim propaganda gezilerine çıkacak olsa onu uçağa kadar geçiren Sandinista yandaşı küçük oğul Carlos Fernando oluyordu. Violeta Chamorro diyor ki: "Beni çocuklarundan hiçbir şey ayıramaz. Bir araya geldiğimizde uyguladjğımız tek yasak gazetecüik ve siyaset konuşmaktırr önceki gün yapılan seçimi kazanarak Nikaragua'nın devlet başkanı olan Violeta Chamraorro, 25 nisa'n tarihinde görevine başlayacak. Chamorro, seçim kampanyasında yaptığı konuşmalarda, ülkenin bozuk olan ekonomisinin üzerinde durmuş ve yüzde 1.800 olan enflasyonu düşürme vaadinde bulunmuştu. Chamorro'nun, yönetimi sırasında ABD ile olan ilişkilerin düzelmesi ve ABD'nin, 1985 yılından beri Nikaragua'ya uyguladığı ekonomik ambargoyu kaldırması bekleniyor. BABAM NURULLAH Meral Tolluoğlu 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39-41 Cagaloğlu-tstanbul CVJemeti gönderiİBez. DUTVKADA BUGUN AIJSIRMEN Pertini Yok Artık Devletinin doruğuna son yıllarda çizme gürûltüleri, tank ses- leriyle ya da molla sanğı, tetik şakırtısı ve takunya tıngırtısının işbırliği sonucu tırmanıldığını gören bir ülkenin insanı Sandro Pertini, Theodor Heuss, Gustave Heinemann, Richard von We- izsaecker gibi cumhurbaşkanlannı görünce hangi duygulara ka- pılır acaba? Neyse biz azgelişmiş ya da bir tüıiü gelişememiş rejimlerin insanlarını kendi sorunlarıyla baş başa bırakalım da önceki gûn yitirdiğimiz Sandro Pertıni'ye bakalım. Pertini, ölümü yalnızca bir siyasal partinin yandaşlarını ya da bir ülkenin insanlarını il- gilendıren kişilerden değildi. O, insanlığa mal olmuş kahraman- lardan birıydi. Kuşkusuz bu satırtan yazarken, Sandro Pertini nın özel yaşamının bütün ayrıntılarını bılmemize otanak yok. Za- ten böylesıne bir bilgiye gerek de yok. Geçenlerde Nelson Man- dela'nın ilk eşi Evelyn, "Tum dünya Nelson'u beğeniyor, halbu- ki o yalnızca bir insan" demiş eski kocasıyla ilgıli olarak verdiği demeçte. Belki de Nelson Mandela'yı tüm savaşımında böylesi- ne yücelten bir tümce -asıl amaç o olmasa da- söylenmemiştir. Hiç kuşku yok ki Sandro Pertini de kişisel kusurlan, eksiklikleri ya da erdemleri ne olursa olsun, yalnızca bir insandı. Savaşım- cı, ilkeli, ucuzcu olmayan, oportünizme kaymayan bir insan ve bir antifaşist kahraman. Pertini, yaşamının birçok yılını Mussolıni'nin hapishanelerin- de geçirdı. Gençliğınin yıllarını onunla savaşıma verdi. O yıllar- da Mussolini, insanlan faşist güçleri tarafından tutuklattınp rıapse tıktırır, sonra alanlarda onların aleyhıne atıp tutardı. Son on yıl- da ben çok değişik yerlerde Mussolini'yi çokça anmışımdır bir- çok yurttaşımız gibi. Ve o Mussolini'yi andığımız günlerden bt- rinde eski direnişçilerden Sandro Pertıni'yı İtalya Cumhurbaş- kanı olarak, Madrid'deki statta şeref tribününden Dünya Kupası finalini izlerken görünce, birden direniş günlerini anımsadım. Acaba Pertini'nın direnişte olduğu, Duçe'nin dorukta bulundu- ğu günlerden birinde biri Mussolini'ye kendisinin ayaklarından elektrik diregine asılacağını, Pertim'nin ise ilerde italya Cumhur- başkanı olacağını ve onurlu bir yasamı noktaladığında ardından bütün dünyanın yas tutacağını soyleseydi, El Duçe amma gü- lerdi değil mi? Biçare El Duçe. Sandro Pertini onurlu bir geçmişin doğal sonucu olan alçak- gönüllülükle zekânın ürünü bir mızah duygusunu harmanlayıp alelade bir adamı bile yücelten, yüceliği ise çok doğal ve alela- deymişçesıne üstünde sadelikle taşıyan, sevgi, sevimlilik, hoş- görü ve yansızlık ile birlikte demokratik uzlaşmadan oluşan bir siyasal kişilikti. Sandro Pertini bu yola, rastlantısal emekliliklerin önûnü aç- ması sonucunda devletin en yüce makamını gasp ederek veya ona buna foyası çabuk çıkacak mavi boncuklar dağıtarak kur- naz bezirgân taktikleriyle değil, ilkelerinden ödün vermeden hoş- görüyle ulaştı. Pertini, dınsel bağnaztığa hiç ödün vermediği halde son yıl- ların en bağnaz papası bile ona saygı duyar veya duyar gorün- meyi yeğlerdı. Oysa tarihsel kişiliği belki de Pertini'nin hort zort yöntemini benımseyen bir zorti olmasına elverişliydi. italya'nın politik ya- pısında böylesine bir yolu haklı gösterecek nice neden buluna- bilirdi. Kısır siyasal çekişme mi ararsınız? italya'da en âlâsını bulabilirdiniz. Yolsuzluk mu istersiniz? İtalya'da dizboyuydu. Sağ ve sol terör mü? İtalya'da daniskası vardı. Üniversitede ve sokakta anarşi mi? İtalya'da gırlaydı. İtalya buram buram dınsel bağnazlık kokardı. • Ekonomik bunalım mı, Pertini ilk cumhurbaşkanı olduğu yıl- larda işsızliğinden enflasyonuna kadar her türlü ekonomik bu- nalım nedeni egemendi İtalya'da. Ama Pertini, ödünsüz bir antifaşist savaşçı olduğu kadar inan- mış, demokrasi için uzlaşmaya hazır, sevecen yanı ağır basan bir politıkacı, bir devlet adamıydı. Faşizme karşı silaha sarılıp militan olarak savaşmaktan bir an geri durmayan, ama demokrasinin bütün gereklerini yerine ge- tiren bir cumhurbaşkanı olarak da tarihe geçen Sandro Pertini, yalnız İtaiyanların değil, tüm faşizme karşı olan gerçek demok- ratların da gönlünde yer etmişti. Anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. DA1S1EL ORTEGA Somoza'yı yendi sandığa yenildi Daniel Ortega, diktatör Anastasio Somoza yönetimine karşı uzun yıllar savaşmış, 1979'da Somoza'nın istifa edip yurtdışına kaçmasımn ardından iktidara gelmişti. nın babası Somoza'yı getirdiler. Ancak "baba" Somoza, 1957 yı- lında öldürüldü ve büyük oğlu 10 yıl devlet başkanbğını üstlendi. 1967*de ise kardeşi Anastasio So- moza Debaye, "Üçiincü Somoza" olarak ülkenin başına geçti. Somoza hanedanının diktatör- lüğüne karşı mücadele eden San- dinista hareketi ise 1969'da kurul- du ve 1977'de silahlı eyleme baş- ladı. tki yıl süren kanlı iç savaş- tan sonra diktatör Somoza, istifa ederek 17 Temmuz 1979'da ülke- den kaçtı. Daniel Ortega'nın lideri olduğu Sandinistalann iktidara gelmesin- den sonra ABD - Nikaragua Uiş- kileri hızla gerginleşmeye başladı. Beyaz Saray'a Başkan Ronald R«- agaa'ın gelmesinden sonra ise ger- ginlik doruğa ulaştı. Reagan tara- fından desteklenen ve CLA'nın egittiği Contra gerillalan Hondu- ras'taki kamplanndan düzenle- dikleri saldınlarda çok sayıda si- vili öldürmelerinin yanı sıra bü- yük maddi zarara yol açıyorlardı. Nikaragua, 1984'te limanlaruun CIA tarafından mayınlandığını ileri sürdü. Sandinistalann sol po- litikaları ve ABD'ye meydan oku- raaları NV'ashington için "arka bahçesinde" bir "başagnst" oi- muştu. Dış Haberier Servisi — Nika- ragua'da yapı- lan devlet baş- kanlığı seçimini kaybeden Dani- el Ortega, ABD tarafından des- teklenen dikta- tör Anastasio Somoza döne- minın kitlelerde tepki ve Ameri- kan aleyhlarhğııu doruğuna ulaş- tırdığı bir ortamda gençliğini ge- çirdi. Ortega'nın hem annesi, hera de babası Somoza'ya karşı müca- dele etmiş ve dikıatör tarafından hapse atılmışlardı. 1552'de İspanya tarafından is- tila edilen Nikaragua, 1821'de bir süre Meksika ile birleşti, 1838'de ise bağımsızlıgına kavuştu. 20. yüzyılda ise Nikaragua Amerikan deniz piyadeleri tara- fından birçok kez istila edildi. Ül- ke son olarak 1926'dan 1933'e ka- dar Amerikan işgalinde kaldı. Daniel Ortega'nın liderliğini yaptığı Sandinistalar, adlarını Amerikan işgali döneminde diren- me hareketini kıran General Ce- sar Augusto Sandino'dan aldılar. Amerikan deniz piyadeleri 1933 yılında Nikaragua'dan çekilmeden önce iktidara Anastasio Somoza1 ORHAN APAYDIN ANMA TOPLANTISI Acıhs llhan SELCUK 1990 ORHAN APAYDIN İNSAN HAKLAR»ve HUKUK ÖOÜLÜ TÖRENİ Sunus DR ERDAL ATABEK Odul Kurulu OKTAY AKBAL TARIK AKAN DR ERDftL ATABEK- A« GÖLÇİN ÇAYLIGİL OKTAY KURTBÖKEUĞÜR MUMCU İLHAN SELCüK PANEL . HUKUKvetNSAN HAKLARIAÇISINDAN 1989/199Ö0ATÖRKİYE YONETEN »v GULCIN CAYLIGIL KONUSVAClLAR ATAOL BEHRAMOGLU UGUR MUMCU- AV ERGIN TURSGY 28SUBAT1990 Gazeleciler Cemiveti Burhan Felek Toolantı Salonu*Saat 14.00