Katalog

21 ŞUBAT1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Emisyon hacmi • ANKARA (AA) — Piyasadaki kâğıt para miktan geçen hafta cuma günü 9.5 trilyon liranm üzerine çıktı. Maaş ödemelerinın etkisiyle son bir haftada 1 trilyon 246.8 milyar lira genişleyen emisyon hacmi, 16 şubatta 9 trilyon 579.2 milyar liraya ulaştı. Piyasadaki kâğıt para miktarı 12 şubatta 8 trilyon 337.6 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Ancak Merkez Bankası'nın 16-19 şubat arasında 85.8 milyar lira çekmesiyle, piyasadaki banknot miktarı dün 9 trilyon 493.4 milyaf liraya geriledi. Vergi istisnası • ANKARA (ANKA) — Tam mukellefiyete tabi kurumların iştirak hisselerinin veya gayri menkullerinin 1990 yılında peşin satışından doğan kazançlann tamamını sermayelerine ilave etmeleri halinde, sermayeye eklenen bu kazançlar Kurumlar Vergisi'nden muaf olacak. Maliye ve Gumruk Bakanlığı'nın Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre gayri menkullerin veya iştirak -hisselerinin vadeli satışı halinde ise sadece bu yıl 'sonuna kadar tahsil edilen "kısım sermayeye eklenmek 'şartıyla istisnadan yararlanabilecek. İşadamlarının tran çıkarması • AJNKARA (ANKA) — Cuma gunu Tahran'da başlayacak olan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısı için 40 kadar Türk işadamımn tran'a gideceği öğrenildi. lşadamlan, özellikle fran'da imar planı çerçevesinde gerçekleştirilecek yatırımlarla ilgileniyor. BUGÜN • Panel Ekonomı Muhabırleri Derneği (EMD) ile Ankara Sanayi Odası'nın (ASO) ortaklaşa düzenlediği "Sanayide Konımanın Dünu-Bugünu" konulu panel bugun 14.00'te Oda Meclis Salonu'nda yapılacak. Deride 4 mühür' sıkıntısıKazlıçeşme'de 197 fabrikanın çevreyi kirlettiği gerekçesiyle kapatılmasının ardından piyasada deri sıkıntısının başgöstermesi bekleniyor. Kapatma kararı kaldırılmazsa başta ayakkabı olmak üzere birçok deri ürününe zam bekleniyor. EStN SUNGUR Kazlıçeşme'de deri sanayicileri, işçiler ve belediye arasında kilit- lenip kalan "mühür" sorunu çö- zülmezse piyasada başta ayakka- bı olmak üzere deri ürünlerinde bir dizi zam başlayacak. Ayakkabıcılar Derneği Araştır- ma Merkezi Mudurü Cengiz Kas- tan, ayakkabı üretimınde Kazlıçeş- me'nin yüzde 85 oranında paya sa- hip olduğunu belirterek, "Eger dretimdeki sorun çözülmezse fi- yatlardaki arüş kaçınılraaz olacak. Aynca diger bolgelerin deri kali- tesi duşuk olduğu için tıiketici al- dıgı tnaldan şikâyete başlayacak" dedi. Turkıye Deri Sanayicileri Derneği Başkanı Turgut Koşar da büyük bir kısmı ihraç edilen deri konfeksiyon ürünlerinin fiyatlan- masının kacırulmaz olduğunu vur- gulayarak "Ancak ondan daha önemli bir meseie, yurtdışı bağlan- tılann son olaylar nedeniyle iptal edilmcye baslamasıdır. Son bir haftada çeşitli ulkelerden 98 mil- yon doiarlık sipariş iptal edildi" diye konuştu. Piyasada zam ihtimali yaratan Kazlıçesme'deki mühürleme ola- Kücük baş marnu) deri 273 013 226 170 46 843 Büyük baş mamul den Vıöala Kösele Deri eşya (saracıye) 976 192 763 988 24 820 46 325 141 059 Ayakkabı Den ayakkabı Plastık ayakkabı Tekstıl ayakkabı Terlık yında tarafların birbirini suçlayı- cı tutum takınmalan, sorunun çö- zümünu geciktiriyor. 197 fabrika- nın çevreyi kirlettiği gerekçesiyle kapısına kilit vurulması, işçilerde "Belediye-işveren anlaştı, bizi ikinci yıl zammından once işten cıkaracaklar" endışesı yaratırken, ışveren "Sanayi bölgesindeki insa- atlar bitmeden fabrikamızı kapat- tnalan siyasi bir karardır" şeklın- de tepkı gösteriyor. Fabrikaları muhurleyen belediye yetkiüleri ise işyerlennin atık su paralanru öde- memelerini ve çevreyi kirletmele- rini gerekçe olarak ileri sürüyor. Deri-tş Sendikası Teşkilatlanma Sekreteri Mehmet Kılıçarslan, "TaşiMcak >er olmadan taşınma olur mu?" diye sorduktan sonra sözlerini şöyle surdurdu: "Devlel bu meseleye el koyma- b. Martta ikinci yü zamnumız yu- riirlâğe girecek, şimdi işverenler fabrika mühnrlemeyi babane edip bizi zamdan once işten çıkarabi- lir. Onnn için biz uyelerimize pa- zartesi gunu işbaşı yapın dedik. luzia'daki fabrikalar bitene kadar bizi çaJıştırmaJan lazım. Bunun başka yolu yok." Türkiye Deri Sanayicileri Der- neği Başkanı Tlırgut Koşar, bele- diyenin mühürleri kaldırması ha- linde hemen uretime başlanıp iş- çileri işten çıkarmak gibi bir so- runun doğmayacağıru belirterek, "Bizim gibi ihraeat potansiyelin- de ikinci sırada bulunan bir sek- tore boyle bir tavnn reva gonılme- si çok uzucü" dedı. Koşar, Tuzla- da kurulan organize sanayi bölge- sınin deri uretim kapasitesini iki katına çıkaracağını ve den sana- yicilerinih bu bölgeye taşınmak için istekli olduklanm bildırerek, "Ancak daha oradaki inşaat bit- medi. Aralık ayında on antma te- sisi bitince bir bolumumuz, geie- cek yılın nisanında da biyolojik antma tesisinin tamamlanmasıy- la tumumnz taşınabilecegiz. On- dan once uretimimiz durdurulur- sa işçilerin parasını nasıl öderiz?" diye konuştu. Koşar, sorunun çö- zülmemesi halinde Türkiye'nin ih- racatının da olumsuz etkilenece- ğini öne surerek şu bilgiyi verdı: "Kaziıçcşme'den halen Türkiye uretiminin yuzde 80'i, deri kon- feksiyon ihracalımn ise yuzde 851 gerçekieşiyor. 1990'da 900 milyon doiarlık ihracal bekliyorduk. An- cak uretmemize izin vermezlersc bu 590 milyon dolar duşer. Daha şimdiden 98 milyon dolariık sipa- riş iptal edildi." Ayakkabıcılar Derneği Araştır- ma Merkezi Müdüru Cengiz Kas- tan da piyasadaki ayakkabıların yüzde 85'inin taban dışındaki bö- lümünün Kazlıçeşme'den alınan deriyle gerçekleştiğıni belirterek, "Eger önümuz yaz olmasa fiyat- lar çok artardı. Yazın tekstil agır- lık.lı uretim olacağı için derideki sorun, fiyatlardaki ortalama yuz- de 50'lik artış yaratır. Piyasada şimdiden kıpırdanma başladı. Kazlıceşme üretimi dunınca tzmir ve Aydın'dan da deri kullanılabi- lir, suna onlann kaütesi buraya gö- re düşuk. Bu sefer tuketici şikâ- yetleri başlar" dedi. T U K E T İ C İ G O Z U Y L E MERAL TAMER 2 yıldır kayıp TV 'bulundu' Özel sektör zam kervanındaBeyaz eşyaya yüzde 10-15, çeşitli inşaat malzemelerine yüzde 4-15 arasında zam yapıldı. İlaç işverenleri de ortalama yüzde 9 zam isteğiyle Bakanlığa başvurdular. Ekonomi Servisi — Zam dalga- sı buyuyor. KlT'lenn başlattığı zam kervaruna özel sektör de ka- Cıldı. Özel sektör tarafından ure- tilen beyaz eşyaya yüzde 10-15 ve çeşitli inşaat malzemelenne yuz- de 4 ile yüzde 15 arasında zam ya- pıldı. tlaca da yüzde 34 zam ya- pılması bekleniyor. Sektorler ıtibanyla zamlar şöyle: inşaat malzemeleri: tstanbul'- da inşaat malzemeleri ile temel sa- nayi urunlerinın işlem gordüğu Salıpazarı ve Perşembe Pazan'- nda inşaat demiri fiyatlanna yüz- de 7.5 ile yüzde 7.7 arasında zam yapılırken, çimento fiyatlanna da yüzde 4.3-5.2 arasında zam geldi. İnşaat demiri ne yapılan zam sonucunda inşaatlarda voğun bir şekilde kullanılan 8'lık, 10'luk ve 20'lik demırin fiyatı 800 liradan 860 liraya, daha az kullanılan 12, 14, 16 ve 18'lik demirin kilosu da 780 liradan 840 liraya çıkanldı. Piyasa'çevreleri uretim girdilerin- de meydana gelen artışlar sonu- cu, zammın kacınılmaz hale gel- diğini belirttiler. Çimento fîyatlan da ortalama yuzde 4.3-5.2 zam gördu. Buna göre Akçimento'nun 50 kiloluk bir torba çimentosunun fiyatı 6 bin 435 liradan 6 bin 710 liraya, Aslançimento'nun 6 bin 325 lira- dan 6 bin 655 liraya, Nuh Çimen- to'nun da 6 bin 215 liradan 6 bin 490 liraya yükseldi. Çimentoda zamlı fîyadar geçen çarşamba gu- nu uygulamaya girdi. İlaç: tlaç zammı da yolda. tlaç ve Kımya Endustrisi tşverenlen Sendikası Genel Sekreter Yardım- ası Feridun Guray, ilaç sanayicı- lerinin ortalama yuzde 9 oranın- da zam yapılması isteğiyle Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğı'na başvurduğunu bildirdi. En düşük yüzde 5, en yuksek de yüzde 34 oranında zam öneren ilaç sanayi- cileri, baa ilaçlarda da yüzde 5'lik fiyat indirimi istediler. Profilo: Profılo'nun yılbaşında açıkladığı zamlar da geçen hafta piyasaya yansıdı. Yuzde 10 ile yuzde 15 arasında değişen Profi- lo zamlartndan sonra Profilo 405 buzdolabı 1 milyon 58 bin liradan I milyon 164 bin liraya, 3 kapılı buzdolabı 1 milyon 530 bin lira- dan 1 milyon 684 bin liraya yük- seldi. Otomatik çamaşır makine- sınin fiyatı da yuzde 15 zamla 1 milyon 862 bin liradan 2 milyon 140 bin liraya çıkarken, 1 milyon liradan satılan programlı Turbo fınnın fiyatı 100 bin lira artarak I milyon 100 bin lira oldu. Mersinlı okurumuz Perihan İnci, 1986'da Gu- neş Pazarlama'nın düzenlediği Cosmos-Sanyo TV kampanyasına başvurmus, senetlerini düzenli ola- rak ödemiş, 15 Ocak 1988 gunu de Güneş Pazar- lama'dan gelen yazı üzerine Mersin Boynuegri- ler Amban'na gıderek televizyonunu teslım alrruş- tı. Ancak teslimat sırasında kutuyu açıp da tele- vizyonu incelemesine izin verilmemiş, eve gelip de kutu açıldığında, kenar ve ust çerçevelerınde eğrilık olan, koşeleri tam kesilmemiş, kullamlmış izlenimıni veren bir televizyonla karşılaşmıştı. Perihan İnci, durumu derhal Güneş Pazarla- ma'ya bildirmiş, kendisinden televizyonu teslim aldığı ambara vermesi, malın tamir edilip gön- derileceğı belırtilmışti. Okurumuz deneni yapmış, ancak o gunden beri de televizyonnna bir daha kavuşamamıştı. Perihan tnci, 2 ay once bu ko- şede vayımlanan mektubunda, "Defalarca taah- hutlu mektup yazdım. htanbuFdaki Guneş Pa- zariama'yı telefonla aradım. Ama hiçbir yanıt ve- rilmmedi. 2 yıldır ugraşıyorum. İşin peşini bırak- madım. Namuslu ve dunıst tüketicinin >e sade vatandaşın bakkını arayan kurumlann Turkrye 1 de var olacağı inancını hâlâ yitirmiş degilim. Ara- maya de\am edecegim" diyordu. Bu mektubun yayım- lanmasının ardından Sanyo'nun Türkiye genel dağıtıcısı ELPA Firma- sı'nın Genei Müdur Yar- dımcısı Selim Tuncer, konuyla yakından ilgı- lendi. Aslında TV'nin kaybolmasının sorumlu- su o değildi. Konuyla ilk ilgilenmesi gerekenler Boynnegriler Amban ya da Güneş Pazarlama'y- dı. Ama markasına sa- hip çıkan bır yönetici ve sonımlu bir vatandaş olarak Selim TUncer, bu işle tam 2 ay uğraştı. Güneş Pazarlama'yı, Boynueğrıler ambarını, Perihan Inci'yi ve Cumhuriyet gazetesını defalarca aradı. On- ce malın nerede kaybolduğunu saptamak istedı. Kimse bu işi üstlenmek ıstemiyordu. Ancak Selim Tuncer, işin pe.?ıni bırakmayıp kurcalamaya devam ettıkçe, Guneş Pazarlama'nın bu işte bir suçu olmadığı, Boynueğriler'in Istanbul'dakı mer- kezinın de malı Mersin'ç gonderdığı ve televizyo- nun Mersin'deki ambarda "sırra kadem bastıgı" ortaya çıktı. Demek ki malın kaybolmasından sonımkı Bo>- nueğriler Amban Mersm Şubesi'ydi. Dolayısıy- la Sanyo'dan yenı bir televizyon satın alıp Peri- han tncı'nin zararını telafi etmek de ona duşu- yordu. Fakat Mersin'deki ambar yetkılisi buna ya- naşmıyordu. ELPA'nın Genel Mudur Yardımeısı Selim Tuncer ıçın onu ıkna etmek de bıraz za- man aldı. Durum yeniden Boynueğrilerın lstan- bul'daki merkezine bildirildi ve sonuçta 1,5 mil- yon liralık yeni bir Sanyo renkli TV, geçen hafta sonuna doğru Perihan lncı'ye teslim edildi. Boy- nueğriler'in Mersin sorumlusu, çok gonulsüz de oisa, tüketicinin zararını telafi etmeye sonunda "eve!" dedırtilmişti. Önceki akşam Perihan inci ile telefonda ko- nuştuk. Aradaki 2 yıl ıçinde kendisıne başka bir renkli TV almış mıydı? Perihan Hanım, "Nasıl alabilirim ki, zaten zar-zor o taksitleri yatınp bir renkli televizyon sahibi olalım diyorduk. O pa- ramız da gitti. Biz de hâlâ eskiden kalma siyah- beyaz televizyonu ve sadece birinci kanalı seyrediyorduk" diyordu. Perihan tnci, kayıp televizyonla son 2 aydır kendi işiymiş gibi uğraşan Selim Tuncer için de, "Demek hâlâ böyle iyi insanlar var. Lstiıne va- zife olmadığı balde uğrastı, didindi. Benim işi- me sahip çıktı. Eger arada Selim Bey olmasaydı, ben o televizyonu sittin sene alamazdım" diyor- du. Incı'nin anlattığına göre televizyonu kaybol- duğundan bu yana çeşitli yerlere defalarca mek- tup yazmış, ancak çıt çıkmamıştı. Bize yazdığı mektup ise gazetemizde yayımlanınca adeta "bomba" etkisi yapmış ve sonuçta sorunu ço- zulmuştu. Okurumuz mutluydu. 2 yıl önce teslim aldığı televizyon tek hoparlörlüydu. Ancak bu arada Sanyo, model geliştirmiş, çift hoparlörlu stereo uretime geçmışti. Kendisine yeni verilen TV'nin daha gelişmiş bir ürün olduğundan da mem- nunluk duyuyor. " 2 yıl bekledim, ama degdi" diyordu. Bu konuyu uzun uza- dıya aktardıktan sonra birkaç önerimiz var: 1- Perihan İnci, tami- re gönderdiği televizyo- nu Boynuegriler Mersin Amban'na teslim eder- ken kendisine ambann kartvizinın arkasına "teslim ahndı" yazüı bir belge verilmişti. Ancak bu belge, okurumuzun mahkemeye başvurması halinde kanıt sayılmaya- caktı. Eğer iş mahkemeye intikal etseydi, oku- rumuz haklı olduğu halde hak aramayacaktı. Okurumuzun alması gereken belge, bir kopyası da ambarda kalacak cinsten, firmanın adı-ad- resi-vergi numarası, kaşesi v.s.'nın bulun- duğu, bir koçandan kopanlacak bir belge olma- hydı. 2- ELPA Genel Mudur Yardımeısı Selim Tun- cer'e biz de teşekkür ediyoruz ve gucu yetmeyen- lerin sorunlarını Selim Tuncer gibi çözebilecek durumda olan okurlanmızı, çevrelerinde bu tür olaylarla karşılaştıklarında "bana ne" deyip geç- memeye çağırıyoruz. 3- Ambarlar aracihğıyla mal gönderen şirket- lere de bir önerimiz var. Yukarıdaki örnekte de göruleceği gibi ambarlardaki aksaklığın fatura- sı, sizın şirketinize de çıkabilır. Bunu önlemek ıg'n tuketici şikâyetlerine daha duyarlı olun ve am- barlarla ılgili sorun çıktığında aksayan noktanın nerede olduğunu buluncaya kadar yılmadan araştınn. 4. Bu vesileyle taksitli satışlar konusunda da bir hatırlatma yapmak istiyoruz. Taksitli satış bağ- lantısına girerken "önce öde, sonra malı teslim al" uygulamasına itibar etmeyin. TÜRKIYE'DE SEK SÜTIÇENLERE, SEK SÜT SATANLARA BÎNLERCE TEŞEKKÜR son günlerde bir gazete kurumumuzu hedef alan bir kampanya baş- latarak; Türkiye çapında her geçen gün geliş- me gösteren süt piyasasındaki payımızın olumsuz yönde etkilenmesi ve müşterılerimi- zin başka yönlere kanalize edilmesi intibaı veren bir gayret içersine girmiştir. Söz konu- su gazete bu gayreti gösterirken her türlü yo- lu mubah görmüş ve hatta kullanma süresi geçmiş süt üzerinde yapılan tahlillerle, üre- tım tarihi belli olmayan sütlerde yapılan tah- lilleri ileri sürerek sütlerimizin bozulc olduğu- na ilişkin yanıltıcı ve talihsiz haberleri man- şet şeklinde yayınlamıştır. Bu haksız yayın- dan dolayı söz konusu gazete aleyhine maddi ve rnanevi tazminat davası açılacak- tır. Ancak bilinçli tüketicilerimiz kurumumuza yıllardır gösterdikleri güven doğrultusunda sütümüzu almışlar, desteklerini ner zaman gördüğümüz bakkal, market, şarküteri gibi satıcılarımız da yine pastörize sütümüzu ay- nı güven ile müşterilerine sunmuşlar ve satış- larında herhangi bir düşme ile karşılaşma- mışlardır. Söz konusu haberlerin yayınından sonra özellikle pastörize süt tüketicilerimizden işlet- melerimize gelen, ürünlerimize gösterilen il- ~i ve güvenın kanıtı niteliğindeki telefonlar a bizleri son derece mutlu kılmıştır. Pastörize sütümüze karşı hiç eksilmeyen bi- lakis giderek artan bu ilgi için sayın tüketici- lerimıze ve satıalanmıza en içten tesekkür- lerimizi sunarız. Hizmet anlayışımız ve sorumluluk bilincimiz gereği SEK pastörize sütün üretimine ve tü- ketimine ilişkin bazı bilgileri de bu aşamada hatırlatmayı yararlı bulmaktayız... SEK pastörize süt, diğer işletmelerimizde ol- duğu gibi İstanbul İşletmemizde de tam oto- matik tesislerde en son teknolojiyle, sütte bulunabilen insan sağlığına zararlı tüm bak- teriier yok edilerek efdeğmeden üretilmek- tedir. İşletmelerimizde üretilen tüm süt mamulleri, bünyemizde bulunan laboratuvarlarda duyu- sal, nziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik ana- lizler yapıldıktan sonra piyasaya verilmek- tedir. Aynca İstanbul İşletmemizde üretilen pastöri- ze şişe sütlerinden her uretim gününde çe- şitli numuneler ahnarak, Sağlık Bakanlığı İs- tanbul Bölge Hıfzısıhha Enstitüsü'nce tahlil- ler yaptırılmakta ve bu suretle pastörize şi- şe sütlerimizin sağlığa uygunluğu her gün belgelenmektedir. Böylece tüm ürünlerin tam sağlıklı ve güveni- lir biçimde tüketiciye sunulması sağlanmak- tadır. Pastörize sütön kaynatılması halinde ise süt- te bulunan vitaminler ve sütün besleyici di- ğer unsurları yok olabilmektedir. Bu açıdan SEK PASTÖRİZE SÜTÜ KAYNATMADAN CÜ- VENLE İÇEBİLİRSİNİZ... Sayın SEK tüketicileri, SEK satıcılan... Son yıllarda uretim ve satış potansryeli aç- sından büyük gelişmeler gösteren, ürün yel- pazesi giderek genişleyen TÜRKİYE SÜT EN- DÜSTRISİ KURUMU sizlerden aldığı güç ve güvenle "insan sağlığına tam destek, tam hizmet" ilkesiyle, çaTişmalannı, yeniliklerini sürdürecektir. Saygılarımızla. TURKIYE SÜT ENDUSTRİSİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EOİUMİŞTİft "Sağlıklı Seçiminiz"