Katalog

20ŞUBAT1990 EKONOMÎ CUMHURİYET/13 Vergi denetimi • Ekonomi Servisi — Maliye ve Gümrük Bakanlığı E-5 üzerinne sabit denetim istasyonları kuracak. lstanbul çıkışında Pendik, girişte de Beylikdüzü mevkiine kurulacak olan istasyonlarda, irsaliyesiz ve faturasız mal sevkiyatı saptaamaya çalışılacak. Jstasyonlann 20 dönümlük arazi üzerine antrepo, park ve idare binasından oluşacak biçimde yapılacağı ve faturasız mal taşryan kamyonlara, belgeler tamamlanana kadar burada el konulacağı bildirildi. Esbank 63 yaşında • Ekonomi Servisi — Esbank'ın 63. dönem genel kurul toplantısı yapıldı. Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Erez, bankanın 1989 yılında çok iyi bir performans göstererek aynı alanda hizmet veren bankalar arasında 1.2 trilyon liraya ulaşan aktif toplamı, 100 milyar lira tutanndaki sermayesi ve 31.7 milyar lira olarak gerçekleşen vergi öncesi kân ile seçkin bir yere geldiğini söyledi. Esbank'ın toplam mevduatı yüzde 113 artışla 593 milyar liraya yükseldi. Senetlere ödeme • ANKARA (ANKA) — Keban Barajı "B" tertibi gelir ortakkğı senetlerine altı ay için yüzde 75.6 gelir payı ödenecek. Toplu Konut ve Kamu Ortakhğı Idaresi'nden verilen bilgiye göre, Keban Barajı B tertibi gelir ortakhğı senetlerinin 10. dönem gelir payı ve anapara ödemeleri 28 şubatta yapılacak. Borsanın vüksek riskîHisse senetleri fiyatlarının artan talebin karşılanamaması sonucunda yükselmesi, yatınlan paraya göre kazanç katsayısıru düşürdü. Borsada şimdi 32 birimlik yatınma karşılık, ancak bir birimlik kazanç elde edilebiliyor. Ekoaomi Servisi — lstanbul Menkul Kıymeıler Borsası'nda ta- lebin yeterli bir arzla karşılanma- ması sonucunda yükselen hisse se- nedi fîyatlan, yatırım kararların- da uluslararası kriter olan fıyat kazanç katsayısının piyasa değe- rinin özkaynaklara oranını çoğu hisse senedinde tehlikeli boyutla- ra tırmandırdı. Avrupa ortalaması 20-25, ABD 25-30 olan fiyat ka- zanç katsayısı, Türkiye'deki bu fı- yat tırmanışlan sonucunda orta- lama 32'ye yukseldi. Yine ulusla- rarası kriterlerde özkaynaklann 2-2.5 katına yükselmesine kadar normal sayılan piyasa değerleri, Türkiye'de baa şirketlerde bu ora- nı geçmiş bulunuyor. Borsa Başkanı Muharrem Kars- lı da önceki gün Cumhuriyet'in sorulanru yanıtlarken enflasyo- nun yüksek olduğu Türkiye'de fıyat-kazanç katsayısının 15-20 arasında olrnası, hatta 15 olan şir- ketlerin tercih edilmesi gerektiği- ni söylemişti. Piyasa uzmarüarırun da katıldığı bu görüşten hareket- le borsadaki şirketlerin fıyat- kazanç katsayılarını ve piyasa fı- yatırun defter değerine (özkaynak- larına) oranını araştırdık. Bu araştırma borsa birinci pa- zar şirketleri arasında yarıdan ço- ğunun uluslararası yatırım kriter- lerinin sınırını çoktan aşmış oldu- ğunu ortaya koydu. Hisse senedi- nin fıyatının getirisine göre kaç katı olduğunu gösteren fıyat- kazanç katsayısı Akçimento'da 168, Alarko'da 49* a vardı. Kazanç potansiyelini azaltan tablo Hisse Senedl Akçimento Alarko Hold Anadoiu Cam ArçeBk Bagfaş BoluÇım (BU) Brisa Çelik Halat Çımsa Çukurova DevaHold. Dökîas Eczacıbaşı Yai. Ege Btra Enka Hoid .Erdemır Goodyear Güney Bira Hektaş Izdaş Izocam Kartortsan Kav Kepez Eletctrik [ttoc Hotd. ' Koç Yatırım Kordsa Koruma Tarım Köytaş Maret Mefisucat Santra! Nasaş Oimuksa Otosan Pınar Süt Raba* Sarkuysan Sifaş Teletaş 1 Sıemens ?. ŞışeCam T.S.K.B T. Demir Döküm Yasaş 16.2.90 Fryatı 8.400 16.500 14.250 29.500 10.750 47 000 16.500 15.250 20.500 29.000 24.500 15.000 16.000 26.500 8.300 16.000 14.000 12.250 14.500 3.600 24.500 13 750 2&.500 14.750 34.000 16 750 13.000 14 750 16.250 6 700 8.900 4.000 21.500 15.250 9.200 12.750 35.000 12.250 17.250 32.000 10J5Û 7.700 10.000 7.200 Def.Değ. 2.287 2.079 2.490 4.472 2.260 1.906 1.861 2.953 2.951 3.112 4.433 2 001 •3.507 5 622 1.458 4 067 2.462 2.844 2.450 987 00 2358 4.267 3.746 2162 3.886 3 258 1.796 3.691 4.683 1 920 1460 1.046 2.856 2.725 2.576 . 2.130 6.090 3.130 4.685 7 971 1.193 612.00 1.670 2.824 F/K oranı 168.00 49.54 53.77 18.15 14.33 16 92 37.16 16.48 31.63 15.94 17.81 63.02 19.20 15.17 3320 12.28 41.05 14.70 14.35 90 00 36 78 26 54 14 25 49.16 24.28 16 24 29.27 10.95 14.22 67 00 2104 8333 36.44 22.23 16.57 23.92 8.82 14.34 - 13.80 14 26 65.54 30.80 30.03 23.60 Piy.Ry. Def.Dei. 3.67 7.93 5.72 6.59 4.75 7.04 886 5.16 6.94 9.31 5.52 7.49 4.56 4.71 5.69 3.93 5.68 4.30] 5.91 3.64 10.39 3.22 7.60 6.82 8.74 5.14 7.23 3.99 3.46 3.48 6.09 382 7 52 5.59 3.57 5.93 5.74 3.91 3.68 4 01 9.01 12.58 5.98 2.54 hk Türkiye'de enflasyondan dolayı yeniden değerleme fonunun bu- lunması ve sermaye arttınmlann- da ortaklara bedelsiz hisseler da- ğıtılması ve hisselerin coğalması- nın bir avantaj oluşturduğu belir- •tiliyor. Yavrulayan hisselerde fıyat- ların da bölünmesiyle bu katsayı- nın düşmtsi bekleniyor. Önümüzdeki haftalarda ve ay- larda birinci pazardaki 50 şirket- ten yaklaşık 40'ının sermaye ar- tırımma gitmesi ve yeniden değer- leme fonunda hissedarlanna be- delsiz hisse senedi vermesi bekle- niyor. Borsada dün re belirlenen piyasa değerinin ise • Fiyat-kazanç katsayısının orta- şirketin özkaynaklarıru gösteren lama olarak 32.26'ya yükselmesi defter değerinin bazı hisselerde 12 ve dünya borsalarındaki seviyesi- Borsadaki hisse fîyatlanna gö- katına kadar çıktığı görülüyor. nin çok üzerine çıkmasına karşı- Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Mehmet Yazar, dün bor- sayı ziyaret etti. Yazar, işadamla- nndan hisse senedi çıkanp borsayı desteklemelerini istedi. Borsa Başkanı Muharrem Kars- lı'yla görüşen Mehmet Yazar, da- ha sonra gazetecilerin sorulanm yanıtladı. Borsaya halkın ilgisinin büyük olduğunu belirten Yazar, "Hükümet olarak aynı desteği işa- damlarından da bekliyoruz. His- se senedi çıkanp borsayı desteklesinler" dedi. Sahte Çuku- rova Elektrik hisselerine yönelik bir soru üzerine de "Bu olayı po- lisıye olarak çözmek mümkün değil" diyen Devlet Bakanı, her olay gibi bu olayda da sorunun ekonomik olduğunu belirterek, ekonomik olarak çare aranması gerektiğini vurguladı. Mehmet Ya- zar, borsa binasına ilişkin bir so- ru üzerine ise kısa bir süre için ge- çici daha sonra borsaya yakışır bir yere gidileceğinj söyledi. Yer ko- nusunda acık ve net konuşmaktan kaçınan Yazar, borsa binasımn Taşkışla'ya taşınıp taşınmayacağı sorusuna "Sanmıyorum" yanıtını verdi. Ote yandan borsada geçen haf- ta başlayan düşüşler dün de sür- dü. Yüzde 3.27 dolaymda gerçek- leşen bu düşüşten sonra borsa en-. deksi günü 3 bin 797 puandan ka- padı. Işlem hacmi önceki kapanı- şa göre yaklaşık yüzde 19, işlem miktan da yüzde 17 azaldı. Dün işlem hacmi 45 milyar 824 milyon lira, işlem miktan 3 milyon 393 bin adet olarak gerçekleşti. İKV heyetinin Almanya çıkarması Ekoaomi Servisi — ÎKV he- yetinin A!manya çıkarması dün başladı. İKV Başkanı Jak Kam- hi, TÜStAD Başkanı Cem Boy- neT ve ÎSO Başkanı Memduh Hacıoğlu'nun da bulunduğu he- yet, Avrupa Konseyi'nin tam üyelik konusunda verdiği olum- suz karan eleştirerek, kararın duzeltilmesini sağlayacak bir di- zi temasta bulunuyor. ÎKV heyeti, resmi temaslanna Münih'te, Bavyera Eyaleti Eko- nomi Bakanı August Lang ile öğle yemeğinde bir araya gelerek başladı. Ekonomi Bakanı Lang'ın ye- meğinde, İKV Başkanı Jak Kamhi, konsey kararını ayrınü- lı olarak eleştirdikten sonra şun- ları söyledi: "Türkiye, AT için gerekli dinamizmi sağlayacak rum kozlan elinde tutan tek ttl- kedir. Avnıpa'nın en eski ve sa- dık ortağı olarak Avrupa Toplu- luğn'nun kapısını çalmaktadır." Daha sonra Feyyaz Tokar ko- nuştu ve özetle şöyle dedi: "Tür- kiye'nin AT kapısında bekletil- mesi valnız Türkiye'deki Ali ve Fatmalan degil. Almanya'da Ingridlerie ve Peterlerie evli Ali ve Fatmalann ve de onlann ço- coklannın da ciddi bir sonınu olmaya başlamışnr. Dostum Sa- yın Lang'a lstanbul'da yeşil ışıkiı bir fener hediye etmiştim. Bu lambanın ışığı AT kaptsından gi- rinceye kadar yauacaktır." Ekonomi Bakanı G. Lang ise Türkiye'nin, Avrupa'nın ayrıl- maz bir parçası olduğunu, AT- ye girişte zaman zaman sürele- rin uzayabileceğinı, fakat zaman zaman da giriş formalitesi süre- lerinin ümit edilmedik kısalma- lar da gösterebileceğini söyleye- rek, "Türkiye ATye ergeç gire- cektir. Bu konuyu gerektigi nok- tada da biraz sabırla karşılamak ve daima meseleye umitli olarak bakmak gerekmektedir" dedi. HerÇagda, GerekenHızla DoğruAraçla... Bilgi çağmı yakalamak, doğru aracı seçmekle mümkün olabilir. Günümüzde bütün sektörlerde, en büyük organizasyonlardan en küçük işletmelere, bilgisayar, günlük yaşamın ayrılmaz parçası... Bilgi çağını yakalamanm tek aracıdır. Gereksinimlerin farklılığı, değişik bilgi işlem çözümleri gerektirir. Çözüm, KOÇ-UNİSYS'tedir. Çünkü KOÇ-UNİSYS demek, en geniş donanım, yazılım ve sınırsız hizmet yelpazesi demektir. Bilgi çağına yaraşır hıza ulaşmanm araçları, KOÇ-UNİSYS'tedir. KOCUMSYS "Bilgisayar Sistemleri" Koç-Unisys Bilgisayar Sistemleri A.Ş. REKLAM DUNYASI Dernekyıpratılmamalı Reklamcılar Derneği, 1990 Kristal Elma Yarışması'na hazsrlamrken, iki üyenin istifası, bir üyenin de yarışmaya katılmama karan nedeniyle bazı tartışmalara sahne oldu. Konuyla ilgili olarak, sekiörun en kıdemli reklaması, derneğin kurucu üyesi ve ilk başkanı Eli Aaman'm görüşlerine başvurduk. Aaman'm açıklamasını olduğu gibi yayımlıyoruz: Son bir iki hafta içinde gerek Reklamcılar Derneği'ne gerekse Kristal Elma Reklam Yarışması'na karşı sürdürülen yıpratraa çabaları, hepimizi doğal olarak çok üzmektedir. Reklam sektörünün problemleriyle uğraşacak bir dernek kurma çabalarının takriben otuz yıllık bir geçmişi vardır. Üç denemeden sonra, nihayet 1985 yılında tesis edilen Reklamcılar Derneği'nin, bugüne kadarki icraatıyla, sanıhm Türkiye'deki en faal ve en ileri görüşlü mesleki dernekler arasında özel bir yeri vardır. Nitekim, aradan geçen kısa süre içinde Reklamcılar Derneği, birçok faaliyetlerinin yanı.sıra iki uluslararası toplantı tertip etmeyi, Avrupa Reklam Ajansları Birliği'ne üye olmayı, basm ve TRT ile yakın ve karşıhklı saygıya dayanan ilişkiler kurmayı ve gerçek anlamda ilk profesyonel reklam yanşmasıru organize etmeyi başarmıştır. Bunlar, derneğin yükünü taşıyanlann çok yoğun ve fedakârca çalışmaları sonucu gerçekleştirilmiştir. Hal böyl^ken Reklamcılar Derneği'ne, "hiçbir is yaptığı yok" şeklinde isnatlar yöneltmek, bu sürtüşmelere tanık olan ve basındaki gelişmeleri izleyen herkesin ve bilhassa sektör mensuplannın kafalarında, ister istemez soru işaretleri yaratmaktadır. Dernekten niçin aynhyorlar? Yanşmaya neden katılmıyorlar? Sebep kişisel ihtiraslarsa ya da yanşmada kazanamama endişesiyse yazık! Gerçekten çok üzücü... Jüri konusuna gelınce. Reklam yarışmasına katılmamak için ileri sürülen tek sebep, jürinin oluşturuluş şeklidir. "Jürinin profesyonel reklamcılardan oluşması sakıncalıdır" deniliyor. Oysa Batı'da yapılan bu tür reklam yarışmalannda jüri deneyimli profesyonellerden oluşmaktadır. Geçen yılki ve bu yılki jüri üyelerinin hepsi, Türk reklamcılık sektöründeki 50-60 profesyonel arasında önde gelen isimlerdir. Bu jüri üyelerine yönelik en ufak bir kuşkulu düşünceyi dahi rencide edici bulmaktayım. Geçen yıl ilk Kristal Elma Reklam Yarışması'nın jüri çalışmalarına katılmak üzere davet edilen dünyaca ünlü Amerikan Leo Burnett şirketinin New York'taki kreatif müdürü, lstanbul'da kullanılan değerlendirme prosedürünün ciddiyeti karşısında hayranlığını gizleyememiştir. Bir reklam fılmini değerlendirmek son derece zor ve hassas bir iştir. Film olarak 'güzel' olan bir reklam fılmî ile hem güzel hem etkin hem de satış yaratan diğer bir reklam filmi arasındaki kıymet farkı, yüz milyonlarca lira ile ölçülebilir. Bu nedenle, teknik özellikleri değerlendirmede, ancak o konuda ihtisas sahibi olan deneyimli profesyoneller yeterli olabilirler. Şahsen, yıllık Kristal Elma Yarışması'nın, kısa sürede, yalnız Türkiye'de değil, Avrupa'da sayılı reklam yarışmaları arasında yer alacağına inanıyorum. özetle, bugün karşı karşıya bulunduğumuz manzara şöyledir: Bir ajans, derneğin disiplin kurulu tarafından maalesef ihraç edilmiştir. Bu ajans, geçen yıl da bu yıl da yanşmaya katılmamıştır. Diğer bir ajans, hem dernekten istifa etmeye hem de bu yıl yarışmaya katılmamaya karar vermiştir. Uçüncü bir ajans ise yarışmaya katılmamakta ve derneğe "bir ay mühlet" vererek ayrılma tehdidinde bulunmaktadır! Üçüncü ajansın tutumunu herhangi bir şekilde tasvip etmek mümkün değildir. Çünkü orlada anlamlı, rasyonel bir gerçeğe dayanan, haklı bir neden yoktur. Ve nihayet, derneği beğenmeyen, derneğe karşı olan üç ajansın 1989 yılında ciro açısından liste başında olmalan, derneğe karşı haKsız tutumlannı hiçbir şekilde haklı çıkaracak bir neden olamaz. Kesinlikle! Kaldı ki 1965 yılından beri Amerika'da reklamcılık dahil tüm hizmet sektörlerinde kuruluşların değerlendirmesi -aşikâr nedenlerden ötürü- ciro rakamlarına değil, brüt gelir rakamlarma göre yapılmaktadır. Türkiye'de Reklamcılar Derneği'ne üye olan ajansların dernek içinde, saygınlıkları ve ağrrlıkları açısından hiçbir farkı yoktur. Derneğe üye olsun veya olmasın, reklam ajanslarında çalışan meslektaşlarımın burada özetlediğim görüşlerimi paylaştığına inanıyorum. TEKNOLOJİ VİTRİNİ Etiketyazıcı P. Touch adlı etiket yazıcısı, teknik bir süreçle yüksek kalitede baskı gerçekleştiriyor. Metin, çevresinde harfler, sayılar ve ; noktalama işaretlerinin bulunduğu bir disk ile oluşturuluyor. Metinde 55 karakter bulunabiliyor ve yazılanlar kristal ekranda kontrol edilebiliyor. Baskı, saniyede 12 karakter hıanda gerçekleşiyor. Seçilen şerite göre dört renkte baskı yapılabiliyor. 1400 Fransız Frangı'na satılan P. Touch, pille çalışıyor. f Alo' numaralarında kısaltma Telefon numaraları sürekli öne eklenen sayüarla uzarken, Japonlar yeni bir sistemie numaraları kısaltıyorlar. Japon telefon şirketi NTT, işyeri telefonlarını dört sayıya düşürdü. Arayan kişi, bugün tüm tuşlu telefonlarda bulunan yıldıza bastıktan sonra kısaltılmış numarayı çeviriyor. Bu kısa kodla .ülkenin her yerinden arama yapılabiliyor. Ülkedeki tüm santrallar, dört sayılı kısa kodu uzun numaraya çevirmeye programlanmış bulunuyor. Bu hizmetten ülke çapında yararlanmak isteyen firmalar ayda 170 bin Japon Yeni ödüyorlar. (Yaklaşık 2.700.000 TL.) Karbon monoksitalarmı CO-Star 9A-İ adlı kimyasal- optik alarm, ölüme yol açabilecek kadar tehlikeli olabilen karbon monoksit gazının havadaki oranını hesaplıyor. Karbon monoksit oranı tehlikeli bir düzeye geldiğinde uyarıyor. Evde karbon monoksit yayan başlıca kaynaklar ise şunlar: Mazot ve gaz ile çalışan fırınlar ve termosifonlar, kerosen sobalar, kömür ve odun sobaları. Gerigiderken radaryardımı Otomobille geri giderken her zaman bir kaza tehlikesi vardır. Bunu azaltmak için DDD firması, arabayla bir engel arasındaki uzaklığı gösteren BAT 2000 adlı bir radar geliştirdi. Arka lambaların hizasına yerleştirilen iki duyargac, beş metreden daha yakında bir nesne ya da insan algıladığında sesli bir alarm çalışıyor ve gösterge tablosunda uzakhk okunabiliyor. Radar, engelin sağda ya da solda olduğunu da bildiriyor. Duyargaçlar kar, yaprak vb. ile kaplıysa ekranda "stop" mesajı yazıhyor. KALBINIZI KORUYUNUZ TURK KALP VAKF1 | Muayene, Teşhıs, Tedavi, | Laboratuvar, Röntgen 175 12 44/45-148 58 66