Katalog

CUMHURÎYET/12 EKONOMİ 20 ŞUBAT1990 DÖVİZ KURLARI 20 ŞUBAT 1990 Dövızın Cinsi 1 ABD Doları 1 B.AIman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flonni 1 İsveç Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 İtalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Sterlin 1 S.Arabistan Fliyali Döviz Alış 2386.22 1423.76 1817.35 202.39 68.22 369.24 604.95 419.37 1264.63 388.76 1604.29 192.20 16.52 8221.25 4069.22 636.23 Dövız Satış 2391.00 1426.61 1820.99 202.80 68.35 369.98 606.16 420.21 1267.16 389.54 1607.50 192.59 16.55 8237.73 4077.37 637.51 Efektif Alış 2383.33 1422.34 1786.46 202.19 67.06 365.55 594.67 418.95 1263.37 384.87 1602.69 188.93 16.35 8081.49 4065.15 625.41 Efektif Salış 2398.17 1430.89 1826.45 203.41 68.56 371.09 607.98 421.47 1270.96 390.71 1612.32 193.17 16.60 8262.44 4089.60 639.42 ÇAPRAZ KURLAR $ 1.6760 B.AIman Markı $ 5 6900 Fransız Frangı $ 1 8868 Hollanda Florini $ 1.4874 İsvıçre Frangı $1241.49 İtalyan Lireti $ 144.45 Japon Yen: $ 3.7505 S. Arabistan Rıyalı £ 1 7052 S ALTIN GÜMÜŞ Cumnunyet Reşat 24 ayar altın 22 ayar bileztk 18 ayar altın 900 ayar gümûş Vakıfbank Altını Ziraat Altını M.Batftası 1 Ons S TL Intertıank Ort Alış 213 000 230.000 32.250 28.500 24.185 440 180.000 180.000 416 80 Satış 216 000 240 000 32.330 31.500 24.250 460 181.000 181.500 417 50— 47 91 SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABD Dolan Bat! Mman Marta sviçre Frangı Hollanda Flonni ngılız Sterlinı : ransız Frangı A.Şılini 100 italyan üretı S.A.Rıyalı Alış 2405 1430 1605 1263 4050 419 201 191 638 Satış 2410 1435 1610 1268 4100 423 204 f93 645 Döviz Int. ($) = 2399 00 Vergi yükü yine ücretlînin sırtında Brüt maaşı800 bin liraolan bir işçi,doktor ve avukattan daha çokvergi ödeyecek BORSADA AkçıiTKnto Ahrto HaMng AnadohıCam Arçelik Bagfaş Bnsa ÇeSkHaHt Ç EleMrfc Dököş E Başı Yatınm Ege Biracıiık Ege Gübre Eregf 0 C. GûbreFab Guney Bıracılık Hektaş Iflnır D Ç Izocam Kartonsan Kav Kepez Elektnk Koç HoMıng Koç Yadnm Kortfsa Koruma Tar Köytaş MataıaTatam Maret Men Santral Metaş Nasaş Olmutea Otosan Pınar Sût Rabak Sarkuysan Sıfaş Tetetaş T.iş Ban. (B) TişHClC*«H)Z) TlsaC)f*75BOLl T. Siemens T. Şışe Cam T. Sına) K B T Oemır Dök Yasaş Yapı K Bank. Oncekı se- anstapan 8400 16500 14250 29500 10750 16500 15250 20500 29000 15000 16000 26500 4500 16000 2000 12250 14500 3600 24500 13750 28500 14750 34000 16750 13000 14750 16250 20000 6700 8900 2750 4000 21500 152S0 9200 12750 35000 12250 17250 20000 4200 4000 32000 10750 7700 10000 7200 8200 İKİNCİ PAZAR Akai Teksöl Aksa ÇKıleÇım Doğusan Ege Endustri Ercıyas BKJCII* Fınanstunk Gefltaş Goröon Istl Ikt Fın Kıralama *nws*ni)W NetHoMing rjlun Tekslil Peg Ptofito Pınar Ent Et Pınar Un Prnıaş Santral Hol. T Tuborg 12500 28500 7900 11500 16000 13750 17250 10500 16500 2900 7500 10000 3500 12500 1900 4700 9600 220000 6700 ŞLEMLER Bugûnku en iaj» 8200 17250 14000 26500 10000 15250 14500 19000 27500 14000 16750 25000 4000 15750 1950 11250 13250 3250 22500 13000 26500 13500 31000 15250 12000 13500 15000 21000 6200 8100 2650 3650 21000 14000 8600 12000 31000 12000 16750 20000 4500 4000 30500 10250 7300 9250 6400 '8200 Bugünkû aıyûks* 8700 17500 14500 28500 10750 155O0 15000 19000 28500 15000 17000 25500 4400 16000 2000 12000 14000 3500 23500 13750 27000 14250 33500 16750 13000 14500 16000 21000 6600 8100 2750 3800 21500 15000 9100 12250 33000 12750 17500 21750 4600 4100 31000 10750 8100 9500 6800 8500 Bügûnkû kapamş 3300 17500 14000 27000 10000 15250 14500 19000 28000 14250 16750 25000 4000 16000 2OO0 11500 13250 3250 22500 13000 26500 13500 31000 15500 12000 13500 15250 21000 6300 8100 2750 3650 21000 14000 8600 12000 31000 12750 17000 21750 4600 4100 30500 10500 7300 9250 6700 8500 13250 31000 7600 11000 15000 14000 17250 10250 17000 2700 7400 9250 3400 12000 2000 4600 9600 240000 6400 13750 31000 7900 11000 15000 15000 18750 10250 17250 3150 7600 10000 3450 12250 2000 4600 9600 240000 •6400 13250 31000 7700 11000 15000 15000 18750 10250 17000 2850 7600 9500 3400 12250 2000 4600 9600 240000 6400 Işlem mıktan 192441 8894 58300 17100 88350 11460 47697 3800 128507 6100 92O0 8300 11300 831110 53600 46900 10800 37150 9450 138470 1600 37200 6900 19400 46275 39815 52700 2600 36290 8100 109500 34900 27822 17700 9200 45260 33630 7600 38492 28220 13680 27440 2100 18400 5300 25100 55400 15024 '• 32800 200 8000 2400 1400 10800 588200 4000 7200 30000 35550 11000 19500 6600 90100 24400 1400 456 600 tflm aHctan: 3.393.426 fetaa hacai:... İMUndekti: 3797.14 (Knkâ: 392S.72) DÜNYA BORSALARI Dolar Londra 1.6730 Mark 1.4883 isv. Frangı 1.6915 Sterlin fekyo 14452 Yen StetUa Londra: 1.7010 $ New York: Tatilde Altn 19 ŞUBAT 1990 En çok söz. yapıian fiy. 8700 17500 14000 27000 10000 1550O 14500 19000 28000 14500 17000 25000 4000 16000 1950 11500 14000 3300 23000 13500 27000 13500 32500 15500 12000 14000 15250 21000 6300 8100 2700 3650 21000 14000 8800 12000 32000 12250 17250 21750 4600 4000 30500 10500 8100 9250 6500 8200 13250 31000 7700 11000 15000 15000 17250 10250 17000 3100 7600 9750 3400 12250 2000 4600 9600 240000 6400 AJırbH ort.fıy 8472 17442 14121 27168 10245 15378 14613 19000 28014 14333 16910 25135 4137 15939 1958 11492 13664 3331 22933 13276 26750 13654 32196 15782 12201 13825 •5433 21000 6373 8100 2686 3660 21120 14189 8772 12010 31891 12440 17226 20957 4586 4007 30547 10478 7754 9334 6532 8300 13392 31000 7720 11000 15000 14509 17591 10250 17022 2936 7507 9707 3415 12133 2000 4600 9600 !40000 6400 4S.8Z4.7I7.MM SİTteşme sayısı:.... Londra 416.95 S New York: a«ııuş Tatilde Londra: 5.34 $ New York: YAT1RIM FONLARI - bnkııa Mgesia* Iş Yatırım-1 iş Yattnm-2 iş Yatınm-3 iş Yatınm-4 İnterton-1 intBt*m-2 lntBrton-3 lntBrton-4 Iktsat Yat-1 iktsat Yat-2 Iktsat Oolar Fon HcnsatMark Fon ikHsat Atriım Fon Garanti Yatınnvi Garant Yatınm-2 Garantî Yatının-3 EsbankFon-1 EsbankFon-2 YKB Yat fonu YKB Sekfâf Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıkıt Rw YKB Karma Fon Y K B D Ö V B Fon Vakif Fon-1 Vakıf Fon-2 VakıtFon-3 Dışbank Mavı Fon Dışbank Beyaz Fon M'ıtsul Fon-1 Mrtsuı Fon-2 Rnans Fon-1 finans Fon-2 Finans Fon-3 Ziraat For>-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Fon-3 Hak Fon-1 H * Fon-2 Pamuk Fon Emtak fon-1 Sümer Fon Ç M Çıkış tarihi defrri . 100737 10800 14İÖ89 20.000 0910-89 10.000 170150 10.000 190957 10.661 141257 9.960 2702,89 9359 Q7.08fl9 11.200 16.09.87 9764 10.02.88 9.806 08.0259 9596 28.0259 9B90 11.1239 10.000 22.1087 9376 100189 9731 12.0250 10437 16.11.87 10319 31.1039 10000 02.1157 10477 07.0358 9.785 07.03.88 9.713 070358 9.795 070358 9.693 070358 9528 02.0189 9.294 09.0558 10.000 240459 48.279 18.1089 10.444 28.0688 10.057 10.0459 20558 15.07,88 40.000 20.1059 10.000 20.0359 9946 20.07B9 9556 m i 2 5 9 10428 09.1059 10.100 14.0250 10000 14.0250 10.000 011159 11397 060150 10357 02 0150 10.724 22.0150 10000 12.0250 10405 laoide ...2059 19 ŞUBAT 1990 19 ŞUBAT 1990 Dûnkû degeri 44.972 31.442 11.997 10.382 34685 29.574 15380 14 083 30621 25883 12331 11901 11290 34.069 16529 10.471 34.779 11.469 33038 26.041 57.733 25728 22.011 26065 12 741 25.684 67584 12149 2a461 30529 93867 11538 15.409 13088 11.221 13326 10.016 10.027 13544 10594 14694 10327 10486 Jugünkû Deflişim defteri 45.087 31514 12.029 10412 34505 29.680 15.437 14135 30743 25542 12338 11599 11.298 34.197 16.589 10488 34522 11.482 33.134 26.135 57516 25S08 22.094 26.151 12744 25.781 68.110 12144 23546 30641 94 217 11580 15.467 13.138 11.262 13.220 1O041 10.062 13598 10927 13.717 10367 10526 (*> 025 0.23 027 0.29 0.34 036 037 0.37 0.40 023 006 •002 0.07 037 036 0.16 0.12 011 029 036 -072 031 038 033 002 038 033 037 036 037 037 036 038 038 036 -079 025 035 0.40 030 •6.65 039 038 ESİN SUNGUR Kuyumcu ve avukatlardan az vergi ödedikleri için yakınan Ma- liye ve Gümrük Bakanı Ekrem Pakdemirli, bütçenin yükünü bu yıl da yine ücretlinin sırtında bı- raktı. Mart ayında uygulanacak yeni hayat standardı göstergelerine gö- re brüt ücreti 800 bin lira olan bir işçi ile beşinci derecedeki bir me- mur bu yıl doktor ve avukatlar- dan daha yüksek vergi ödeyecek. Yapılan hesaplamalar yüzde 25 oranında vergiye tabi olan gelir vergisi ilk diliminin bu yıl 6 mil- yon liradan 8 milyon üraya çıka- nlmâsının ücretlilerin yükünü ha- fıfletmediğini ve beyana dayalı ge- lirlerin bütçenin vergi gelirleri içinde yine düşük oranda kalaca- ğıru gosteriyor. Kalkmmada önce- likli yöreler dışında ve büyükşehir oelediyesi olmayan bir ilde çalışan doktordan yılda 2 milyon 150 bin lira vergi talep eden Maliye, brüt ücreti 800 bin lira olan bir işçiden 2 milyon 657 bin 600 lira vergi toplayacak. 1990 yılında uygula- nacak hayat standardı göstergele- rine göre Kapalıçarşı'da çalışan bir kuyumcunun ayhk kazancımn 1 milyon 275 bin lira olduğunu ka- bul eden Maliye, Büyukşehir Be- lediyesi sımrlan içinde faaliyet gösteren kuyumculardan bir yıl- da 4 milyon 190 bin lira vergi ala- cak. Bu yıl ilk kez Bütçe Yasası ile birlikte çıkanlan hayat standardı göstergeleri avukaüann ödeyecek- leri vergi miktannı beşinci derece- deki bir memurun daha da altın- da belirledi. Beşinci derecenin ye- PETROLİŞÇİSİ "Ben yılda iki milyon lira dolayında sigorta primi ve 400-500 bin . lira tasarruf teşvik kesintisi ödüyorum. Brüt aylığımın neredeyse yarısı gidiyor. Bir doktorun aldığı pararun benimkinin altında kaldığına inanmak mümkün değildir. Muayenehanede doktora görünmek neredeyse 100 bin lirayı bulurken doktor nasıl daha az kazançh olur, buna Maliye nasıl inanır, hiç anlamıyorum." dinci kademesinde görev yapan bir memur yılda 1 milyon 583 bin 662 lira vergi öderken kalkmma- da öncelikli yöreler dışında kalan bölgelerde çalışan avukatlar 1 mil- yon 190 bin lira, büyükşehir be- İediyesi sımrlan içinde faaliyet gösteren avukatlar ise 1 milyon 428 bin lira vergi ödeyecekler. Maliye ve Gümrük Bakanı Ek- rem Pakdemirli'nin geçen yıl ku- yumcu ve avukatlann çok az ver- gi verdikleri yolunda açıklamalar yapnğını hatırlaıan petrol işkolun- da çalışan bir kamu işçisi, ödedik- 90'da Kim ne kadar vergi ödeyecek tıflık Verjl Matrakırn.) 1. Derace kakmnada taceUMi yirede: Kuyumcu Doktor Ayukat Ikinci sınıf tacir 2. Mract kaBumMtı tacaMcM y6n«t: Kuyumcu Doktor Avukat ikinci sınıf tacir Mfttt yorelente: Kuyumcu Doktor :.... Avukat Ikincı sınıf tacir ByyükşaMf W«ttı« «mrt Kuyumcu Doktor Avukat ikinci sınıf tacir Bûrûtû 800 bin Hra «< 4 Baawty«i otan Işçl 5. terecenin 7. kademesindt 20 memur (aile yardmı v ı yan 6deme yok) 6.120.000 4.080.000 2.720.000 2.295.000 7.650.000 5.100.000 2.890.000 2.890.000 12.750.000 8.500.000 4.760.000 4.760.000 15 300.000 10.200.000 5.712.000 5.712.000 10.192.000 6.334 648 1.530.000 1.020.000 680.000 573.750 1.912.500 1.275.000 722.500 722.500 3.425.000 2.150.000 1.190.000 1.190.000 4.190.000 2.660.000 1.428.000 1.428.000 2.657.600 1.583.662 leri vergi miktarının doktor ve avukatları geçmesinin vergi ada- letinin ne derece bozuk olduğunu ispatladığıru söyledi. Adırun açık- lanmasını istemeyen söz konusu işçi, yılda üç milyon liraya yakla- şan miktarda vergi vermesinin dı- şında ücretinden sigorta primi ve zorunlu tasarruf kesintisi yapıldı- ğını belirterek şunlan söyledi: "Ben yılda iki milyon lira do- layında sigorta primi ve 400-500 bin lira tasarruf teşvik kesintisi ödü\orum. Brüt aylığımın nere- yansı gidiyor. Bir doktorun aklıgı paranın benimkinin alünda kaldığına inanmak mürakürr de- gil. Kimsenin kazancında gözttm yok, ama muayenehanelerde dok- tora görünmek neredeyse 100.bin lirayı bulurken nasıl daha az ka- zançlı olur, buna Maliye nasıl ina- nır, hiç anlamıyonım." Hayat standardı göstergeleri... Mart ayından itibaren uygulan- maya başlayacak olan yeni hayat standardı göstergeleri konusunda bilgi veren Istanbul Defterdarı Ze- kerija Temizel, daha önce Bakan- lar Kurulu kararı ile yükseltilen hayat standardı göstergelerinin bu yıl ilk kez Bütçe Yasası ile değiş- tirildiğini belirterek, şunlan söy- ledi: "1990 yihnda hayat standardı ile ilgili olarak yapılan tek deği- şiklik >asa maddesi haline getiril- mesi değildir. Gecen yıla göre bazı gelirierin izah nedeni sayılarak ha- yat standardından düşülmesi te- mel farklıhk olarak düzenlenmiş, aynca kuyumculano ve büyükşe- TZOB Başkanı Osman Özbek tütün için konuştu: Mesaı verildı, sabrınsonundayız hir belediyesi sımrlannda faaliyet gösteren tüccar ve serbest meslek sahiplerinin daha yüksek oranda vergi ödemesi öngöriılmuştür." Bütçe Yasası'nın hayat standar- dı ile ilgili maddesıne göre 1990 yı- lında hayat standardı göstergele- ri geçen yıla göre yüzde 70 oranın- da arttırılarak uygulanacak. Bü- yükşehir belediyesi sınırlan için- de faaliyet gösteren mükelleflerin göstergeleri bir kez daha yüzde 20 oranında arttırüırken altın imalatı ve ticareti ile uğraşanların göster- gelerinde ilave olarak yüzde 50Tik artış yapılacak. Hayat standardında iki yıl ön- ce izah nedeni uygulamasının kal- dınldığını hatırlatan tstanbul Def- terdan Temizel, "L'ygulamadaki magduriyeti önlemek için bu kez izah nedenini tekrar getirdik. Bu- na göre emekli, dul ve yetim aylı- ğı ve maluliyet aylığı aldıfını bel- geleyenler bu gdirlerini hayat standardından düşecekler" dedi. Hayat standardır.ın meslek grupları arasında farklı oranda uygulanması konusunda halen Danıştay'da bir davanın devam et- tiğini hatırlatan Maliye ve Güm- rük BakanlığVndan bir yetkili, dü- zenlemenin Bakanlar Kurulu ka- ran yerine yasayla yapılmasının Danıştay'daki davanın düşmesine neden olacağına işaret ederek "En azından bu yıl farklı oranda ver- gi uygulaması devam edecektir. Anayasa Mahkemesi'ne bütçenin söz konusu maddesi için iptal da- vası açılsa ve dava kazaıulsa bile mahkemenin karan geriye işleme- yeceği için 1990 yılında farklı oranda vergi uygulaması sürecek- tir" diye konuştu. Başkanlar Kurulu yarın toplamyor özbek Türkiye'de 3.6 milyon üretici ailesi var. Bu, 25 milyon insan demektir. 25 milyon insanın ayağa kalktığını düşünün. İşi buraya getirmesinler. Hükümet, tüccann baskısıyla açıkladığı tütün fiyatlarıyla hata yapmıştır. Tüccar hükümeti aldatmıştır. tZMİR (Cumhuriyct Ege Btirosu) — TZOB Başkanı Osman özbek, tütün fıyat- larının açıklanmasıyla Akhisar'da yaşanan olaylarla üretici kesimin bir raesaj verdi- ğini belirterek, "Bu mesajı anlayan anlar. Sabnn sonundayız" dedi. Hükümete "ha- tayı duzeltin" çağrısında bulunan özbek, Türkiye'de uygulanan yanlış tanm politi- kasından vazgeçılmesi gerektiğini belirte- rek, "Yoksa bu patlamalar az bile olur. Üreticiyi paüatmasınlar. Türkiye'de 3.6 milyon üretici ailesi var. Bn, 25 milyon in- san demektir. 25 milyon insanın ayaga kalküğiııı düşünün. Buraya getirmesinler" diye konuştu. Bu arada üretici yörelerinde meydana ge- len olaylarla ilgili olarak gözaltına alınan üretici sayısmın 223'e ulaştığı, bunlardan 46'sırun tutukjandığı bıldirildi. Tüccann ise piyasada kaliteli- tütünü aldıktan sonra alı- mı yavaşlattığı belirtiliyor. Althisar ve ilçelerinde incdeme yapuk- tan sonra Ege'deki ziraat odası başkanla- nyla toplantı yapan TZOB Başkanı Osman özbek, bölgede üreticinin fotoğraf ve vi- deo çekimleriyle fişlenmesinin büyük tep- ki yarattığına dikkat çekti. Tütün için açık- lanan fiyatlann, 1990 yılının üretici için kri- tik bir yıl olacağının işaretini verdiğini be- Hrten Özbek, tütünden sonra destekleme kapsamındaki çay, hububat, fındık, mısır, uzüm, incir gibi ürünlere verilecek fiyat- • lar konusunda da endişe yaratuğını dile ge- tirdi. Özbek şunlan söyledi: "Hükümet tüccann baskısnı la açıkladığı bu fiyatlarla buyük bir hata yapmıştır. Tüc- car hükümeti aldatmıslır. Tekel'in 1500 li- raya aldığı tütürie hiç bakmadan 4 bin lira verebilmektedir. Ancak yanlış hesap bağ- dattan döner. Hükümet bağdattan dönsün. Bu hata mutlaka düzeltilmelidir. Duzelül- mezse ne olur hep birlikte göreceğiz. Açık- lanan nyatlarla üreticiye 500 milyar lira ek- sik ödeme yapılacaktır. Üstelik piyasanın gec açılmasıyla üretici 6 milyar da ek faiz ödemek zorunda kalmıştır." Hükümete yıllardır tanmda planlama ve var olan ekonomik politikaların defiştiril- mesi konusunda isteklerini dile getirdikle- rini belirten Özbek, "Yoksa bu patlama- lar az bile olur. Üreticiyi patlatmasınlar" dedi. Bir gazetecinin "patlarsa ne olur" so- rusuna "Akhisar'da sadect o bölgedeki tü- tün üreticilerinin olayıaı gordünüz. Biz bu- nu tasvip etmiyonız. Zaten taslaria eam- lan kıranlar, bürolan parçalayanlar üreti- ci değildirter. Ancak Türkiye'de 3.6 milyon üretici ailesi var. Bu 25 milyon insan de- mektir. 25 milyon insanın ayağa kalktığı- nı düşünün. Buraya getirmesinler" yanıtı- nı verdi. Dış borçları çocuklar ödüyor UNICEF'e göre az gelişmiş ülkeleryılda 178 milyar dolar borç ödüyor SERDAR K1ZIK IZMIR — Yoksul ve az gelişmiş ülke- ler, UN1CEF raporları'na göre gelişmiş ül- kelere her yıl 178 milyar dolar borç ödü- yorlar. Bu sayı, ahnan dış yardımlann yak- lasık üç katı. Türkiye de her yıl katlana- rak artan dış borçlan yüzünden eğitim ve sağlık alanlannda kısıntı yapan ya da büt- çesinden bu konulara yeterince pay ayır- mayan ülkeler arasında. 1979 yılından bu yana Türkiye bütçesinden sağlığa ayrılan pay yüzde 4.1'den 2.9'a, eğitime ayrılan bölümde yüzde 11.8'den 9'a düştü. UNl- CEF'in 1990 Dünya Çocuklannın Duru- mu Raporu'rıda borç bunalımının en ağır yükünü gelişmekte olan ülkelerdeki çocuk- ların çektiği belirtiliyor. Az gelişmiş, gelişmekte olan ve yoksul ülkelerin dış borçlannın faturası bu ülke çocuklarına çıkıyor. UNICEF'in 1990 Dış borç ödemeleri Yrthk 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 Drsborc üdfifflföi («B»arS) 2C57 2693 3611 4279 5164 6726 8000 Yıl sonu kalan dış borç (nHyar S) 18.385 21.258 25.349 31228 38.304 37.694 36.303 Yrit* entesyoıt «H) 30.5 50.3 43 2 296 320 * 68.3 69.6 Birtçeden safiığa ayrnan l%) 2.5 2.5 2.9 2.8 2.8 2.9 j 2.8 _- Bûtçeden «İittme ayrdaıı m11.2 10.6 86 8.7 85 8.6 9.0 Dünya Çocuklarırun Durumu Raporu'nda gelişmekte olan dünyarun büyük bölümü- nün kararlı bir ilerlemeden sonra 1980'li yıllarda bir gerileme içine girdiği belirtil- di. UNICEF Genel Direktör Yardımcısı Richard Jolly'in "ekonomik büyümede in- san varlığının fiziksel sermayeden daha önemli bir etken oldugu" görüşüne yer ve- rilen raporda aynca beslenme, temel eği- tim ve sağlık alanlannda insana yapılacak yatırımın ertelenemeyeceği vurgulanırken "Çünkü kiiçiik bir çocvk için ikinci bir fır- sat yoktnr. 1980'lerde insan varlığına ya- pılmamış olan yatırımın henüz üstünde durmadığımız trajik boyutu, 21. yüzyılda yetersiz beslenmeden bodur kalmış ve ye- terli egitim alamamıs kuşaklar olarak kar- şınuza çıkacaktır" denildi. UNICEF raporları bu düzeydeyken Türkiye'de sağlık ve eğitim alanına yete- rince önem verilmediğini belirten bir du- rum ortaya çıktı. Verilere göre 1979 yılında bûtçeden sağlığa ayrılan pay yüz- de 4.1 düzeyinden 2.9'a indi. Yine eğitim alanında da bu düşüş kendini gösterdi. Bu alanda da 1979'da bûtçeden eğitime ayrı- lan pay 11.8 düzeyinden 89 sonunda yüz- de 9'lara indi. Buna karşın 1979'da 13.5 milyar dolar düzeyinde olan borç tutarı, 89 yılı sonunda 36.3 milyar dolara yüksel- di. Madenlerde ölüme açık davetiyeTURAN YILMAZ ANKARA — Yeniçeltek'teki facia ile birlikte yeniden gündeme gelen kömür ocaklannda görev yapan kurtarma ekiplerinin kul- landıklan oksijen maskelerinde AT standartlanna uymayan par- ça kullanıldığı, bunun kurtarma ekiplerinin de yaşamlanru tehlike- ye sokacağı öne sürüldü. Alkali Patronne adlı parçayı üreten MKEK Genel Müdürlüğü uzman- lan, AT standartlanna uygun üre- tim yapabilmek amacıyla bu par- çanın üretiminin durdurulduğunu söylediler. TKİ bünyesinde görev yapan bir uzman, raaden sektöründe yaşa- nan kazalann denetimsizlikten ve çağdışı teknolojinin kullanılma- sından kaynaklandığını söyledi. Uzmanlar Avrupa ülkelerinde ma- den sektörüne ilişkin 30 bin stan- dart bulunduğunu, buna karşılık Türkiye'de ise önemli eksiklikler içeren ancak 5 bin standart oldu- ğunu vurguladı. Uzman, ocakla- nn facia yaşandıktan sonra değil, öncesinde denetlenerek, bu tür ka- zalara yol açabilecek unsurların giderilmesi gerektiğini de savun- du ve Türkiye'de de Avrupa'daki gibi bir "maden polisi" oluşturul- masını istedi. Uzmanlar, Tûrkiye'deki ocakla- rın büyük bölümünde yzlerce yıl önce terk edilen ahşap malzemeler ile en az 50 yıl önce terk edilen hidrolik direklerin kullaruldığını belirterek ahşabın daha başlangıç- ta kazalara davetiye çıkarmak an- lamına geldiğini söyledi. Kazalar- da ölenlerin 400 kadarının yanla- nnda karbon, monoksit maskesi bulunmaması nedeniyle yaşamla- nnı yitirdiklerini de kaydeden uz- man, ocaklarda hâlâ bu maskele- rin kullanılmadığını, bunun de- netlenmediğini öne sürdü. Madenlerde meydana gelen ka- zalarda görev yapan kurtarma ekiplerinin kullandıklan oksijen maskelerindeki MKEK tarafından üretilen Alkali Patronne adlı par- çanın AT standarüarına uymadı- ğı da Almanya'da yapılan bir test sonucu ortaya çıktı. Bu parçaya ilişkin test so- nucu şöyle belirtildi: Türk ya- pımı Alkali Patronnelerin (9x18-28) uygunluk testinde alı- nan nefes havasındaki karbondi- oksit miktarında ve nefes verme direncindeki gerekliliklerin yerine getirilmedigi tespit edilmiştir. Tes- te alınan nefes havasında, keşfe- dilen kısmen radikal yüksek kar- bondioksit konstrasyonu ve kıs- men radikal yüksek nefes verme direncinden Türk yapımı Alkali Patronneleri model BG 174 Dra- gen oksijen cihazı ile irtibatlı kul- lanımı, Rssen Tahlisiyecilik Mer- kezi'nin görüşüne göre uygun de- ğildir." Oksijen cihazını kullanan kur- tarma ekibi görevlisinin nefesiyle birlikte verdiği karbondioksidi tu- tan bu parçanın halen Türkiye"de- kullanıldığı öğrenildi. BIRLIK TARTIŞMALARI NTILARI DEMOKRASİ VE SOSYALİZM SORUNLARI I. T O P L A N T I 25 ŞUBAT 1990 ENTERNASYONALtZM II . T O P L A N T I 1 7 - 1 8 MART 1990 1 . GÜN TÜRKİYE'NtN TOPLUMSAL VE SINIFSAL DİNAMtKLERİ 2.GÜN BİRLİK DÜZLEMLERİ VE PARTİ S A A T : 1 0 . 0 0 - 1 8 . 0 0 kt V> 1M \NUl 1 1 Mülkiyeliler ve Dostlanna İstanbul Mülkiyeliler Vakfı Kuruluyor Son başvuru tarihi: 7 Mart 1990 Ulaşamadığımız Mülkiyelilere ve Dostlanmıza duyuruyoruz. Doğan Pazarcıklı Girişim Kurulu Adına Mülkiyeliler Birliği İstanbul Şubesi Kuruçeşme 80820 İstanbul 157 46 34-35 sınav günuANKARA (Cumhuriyet Büro- su) —Türk-tş yönetimince geçen 16 şubat günü yapılması beklenen, ancak Türk-İş Genel Başkanı Şev- ket Yılmaz'ın rahatsızhğı nedeniy- le ertelenen başkanlar kurulu top- lantısı yarın gerçekleştirilecek. Türk-lş yetkilileri, Genel Başkan Şevket Yılmaz'ın hastanede yapı- lacak son tetkiklerinden sonra, toplantıya katılıp katılmayacağı- nın belli olacağını ifade ettiler. Başkanlar kurulunda, özellikle sol kanat sendikaeılar, toplusoz- leşmelerdeki kilitlenmeler, işçi çı- karmalan, maden ocaklarındaki facialar konusunda Türk-lş'in ge- cikmeden kararlar alması gerek- tiğini savunacaklar. Türk-lş'in arahk aymda yapılan son genel kurulunda alınan kararlann bir an önce yaşama geçirilmesini de is- teyecek olan sol kanat sendikacı- lar, başkanlar kurulu toplantısı sonrası, genel bir değerlendirme için 22 şubat perşembe günü Zoıı- guldak'ta bir araya gelecekler. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün (DİE) enflasyon oranı belirleme yöntemini değiştirmesi ve enflas- yon oranının bu yöntem yüzünden düşmesi Türk-lş içinde sıkıntı ya- rattı. Geçtiğimiz yıl bağıtlanan sözleşmelerde, 1990 yılında enflas- yon oranının yüzde 6O'ı aşması halinde, aşan bölümün ücret zam- larına eklenmesi öngörülmüştü. Bu hüküm gereği, toplusözleşme- lerinin birinci yılı ocak 1990'da bi- ten işçilerin ücret zamlarına, enf- lasyon yüzde 68.8 olduğu için, yüzde 8.8 oranında ek zam yapıl- mıştı. Ancak DÎE'nin şubat aym- da enflasyon belirleme yöntemini değiştirmesi, sözleşmelerinin bi- rinci yılı şubatta biten işçilerin hak kaybına uğramalanna neden oldu. Konuya ilişkin olarak Türk-lş Genel Eğitim Sekreteri Mustafa Başoğlu, geçtiğimiz hafta sonun- da kamu işveren sendikası Kamu- lş Genel Sekreteri Naci Önsal ile bir görüşme yaptı. Görüşmede Başoğlu, geçtiğimiz \ıl bağıtlanan sözleşmelerin ilgili hükümlerinin, işçi ücretlerinin enflasyon kayıp- lan karşısında korunması olduğu- nu dile getirerek DtE'nin yeni yön- temi nedeniyle işçilerin ayrı ayrı zam almasına karşı olduklanru di- le getirdi. Karayalçın: 2.7 trilyon konuta aktarıkın İZMtR (Cumhuriyet Ege Büro- su) — Ankara Belediye Başkanı ve Kent Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Murat Karayalçın, konut sektörünün desteklenmesi gerek- tiğini belirterek, 'Konut Edindir- me Fonu'nda toplanan 2.7 trilyon liramn hızla sektöre aktarılması- nı istedi. Murat Karayalçın, Kent Kooperatifleri Merkez Birliği Yö- netim Kurulu toplantısmdan ön- ce düzenlediği basm toplantısın- da şunlan söyledi: "Biz hem konut kesimine yeni kaynaklar aktanlmasını hem de me>cut kaynaklara işlerlik kazan- dınlmasını istiyonız. Örneğin Ko- nut Edindirme Fonu'nda toplanan 2.7 trilyon liramn gerekli düzen- lemeler yapılarak hızla sektörün kullanımına sunulması gerekiyor. Hükümetin her yıl aldığı ek kre- di karanmn da ivedilikle ilan edil- mesi gerekiyor. Çünkü inşaal mevsimi hazıriıgı yapıyoruz. •'