Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
% 30 peşin, 100 ay vade.
Ankara Eryaman konutları
Pamukbank'ta...
Cu mhuriyet
Pamukbank'la konuşun,
Eryaman'da
, yuvanıza kavuşun.
PAMUKBANK
iyi b a n k a d ı r
67. Yıl; Sayı: 23809 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL <KDvdah,n 3 Aralık 1990 Pazartesi
JVashington, Irak'ın 'şartlı evet'ine sıcak
bakmıyor
Diyaloğa
üçpürüzUFUK
GÜLDEMİR
WASHINGTON —
ABD Başkanı George
Bush'un iki ülke dışiş-
leri bakanlannın karşı-
lıklı olarak VVashing-
ton ve Bağdat'a gitmesi
önerisine Irak'tan ge-
len ve Kuveyt işgalini
Filistin sorununa irti-
batlayan gayri resmi
yanıt, ABD başkentin-
de "Goruşmeye evet,
müzakereye hayır" for-
mülasyonu ıle karşı-
landı. Ancak Irak'ın
resmi yanıtı henuz
Washington'a ulaşma-
dığı için ABD de resmi
bir açiklama yapmadı.
ABD, Bush'un önerisi-
ni Bağdat'taki masla-
hatguzan Joe VVUson
eliyle Saddam Hüse-
yin'e ulaştırdı. Irak
Devrim Konseyi buna
TV'den yanıt verdi,
ama bu bir nota halin-
de ABD makamlanna
henuz iletilmedi. Bu
bakımdan da "Bir göruşme ola-
cak nu olacaksa çerçevesi nasıl
çizilecek" gibi sorular henuz
tatn olarak açıklığa kavuşmadı,
ama Amerikan yönetiminin tum
üst duzey mensuplan önceki ge-
ce ABD TV'lerinde konuşarak
Bush'un önehstnin sadece BM
kanuian çerçevesinde Irak'ın ge-
J. Irak Kuveyt işgalini
Ortadoğu'yla
irtibatlandırmayı başarırsa
Filistin sorunu
çözümlenene dek Saddam
Hüseyin de Kuveyt'teki
varlığını sürdürecek.
£ Irak'ın istediği gibi
uluslararası bir konferans
gerçekleşirse ortaya
Filistinlileri kimin temsil
edeceği sorunu çıkacak.
O Saddam "Irak, tüm
dünyaya karşı" izlenimini
uyandıracağı gerekçesiyle
görüşmelere Suudi
Arabistan ve Mısır'ın
katılmasını reddedecek.
ri çekilmesini kapsadığını, ko-
nunun hiçbir şekilde Ortadoğu
sorununa irtibatlanmayacağını,
altıru bir kez daha çizerek vur-
guladılar. Washington'daki ge-
nel ızlenım o ki ABD Başkanı
Bush, Irak'ın bu yonde "onko-
şul" izlenimi uyandıran hiçbir
önerisini kabul etmek niyetinde
değil. Bu konuda gayet
kararh bir hava var.
Üstelik sadece ABD
Başkanı değil, Suudi
Arabistan ve Mısır da
Körfez krizi ile Orta-
doğu sorununun irti-
batlanmasına karşı.
Elbette tum bu ulkele-
rin iki sorununun irti-
batlanmasına karşı ol-
maktaki ortak amacı
lsrail'i korumak değil.
Herkes bu irtibatlama-
nın Irak'ın Kuveyt'i iş-
gal etmeyi sürdürmesi-
ne meşru bir zemın
oluşturacağının farkın-
da. Eğer irtibatlama
gerçekleşirse, Filistin
sorununun yakın bir
zamanda çözülmesi
beklenmediğine göre
Irak da Kuveyt'teki
varlığını sürdürecek.
Bush'un Irak ile bu ko-
nuda müzakereye ya-
naşmayacak olmasının
temel nedeninı bu ba-
kış oluşturuyor. Diğer
yandan bu iki sorunu
birbirine ırtibatlama-
nın ABD açısından doğuracağı
tek sakınca bu değil. Eğer iki so-
run irtibatlanıp da Irak'ın iste-
diği uzere Arap-tsrail çatışması-
nı göruşmek uzere bir uluslara-
rası konferans yapılırsa, ortaya
çıkacak ılk sorun Filistinlileri
kimin temsil edeceği olacak.
(Arkası Sa. 17. Su. 2'de)
H I Z L I DIŞ POLITİKA AHMET TÂN'ın yaztst 11. Sayfada
ÖZAL: BARIŞ İHTlMALt KUVVETLENDİ FARUK BİLDİRİCİ'nin haberi 11. Sayfada
\
KADINLAR ÖN PLANDA — Onbinlerce maden işçisi, eşleri \e çocuklanyla kent merkezine yurüyerek miting
düzenlediler. Kadınlann aktif rol oynadıfı mitingin ana sloganı 'Maden ocaklan kapatdamaz'dı. (Fotoğraf: AA)
Maden kaynıyorÖzal maden grevi için, 'Buyursun yapsınlar, ne diyelim' dedi
ŞÜKRAN KETENCİ
ZONGULDAK — 48 bin maden işçisinin çıktığı
grevin iıçuncu gunünde, pazar günu dinlenmeyi
reddeden maden işçileri, ılk iki gunu de aşan
kalabahklarla sokaklara dökuldu. Kozlu, Üzulmez,
Asma, Dilaver, Merkez ve Çaydamar işçileri, ocak
ağızlannda toplanıp kollar halınde yuru>erek
Zonguldak kent merkezine geldiler. Madenci eş ve
çocuklannın da katılımı ile Genel Maden-Iş
merkezının önunde coşkulu bir miting yapıldı.
Turkıye"dekı grev geleneğini de değiştıren, evlere
çekilme yerıne >uruyuş ve mitinglerle gösteriye
donuşturen maden işçileri, bugün yapılacak yeni
yuruyuş ve mitinglerde buluşmak uzere dağıldılar.
Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Abant'ta maden
ışçilerınin grevıyle ılgili bir soruya, "Buyursunlar,
(Arkası Sa. 17. Su. fdtİ *
İNÖNÜ VE 82 SHP MİLLETVEKÎLİ YARIN ZONGULDAK'A GİDİYOR17. Sayfada
Enflasyon kontrolden çıkabîlir
Kamu açıkları ve ödemeler dengesi büyük sorun, Bütçe açığının 25-28 trilyona çıkmasından endişe ediliyor
Ekonomide
'91 korkusu
ANKARA (Cumhuriyet Bıirosu) —
Ekonomik gelişme ve enflasyonla müca-
dele açısından 1990 da "kayıp yıllar" lis-
tesine eklenirken, ekonomi kurmaylarını
daha şimdiden 1991 korkusu sardı. Milli
gelirin yüzde 10'una ulaşan kamu kesimi
finanstnan açıklan ve ödemeler dengesin-
deki son gelişmelerin 1991 yılında da et-
kili önlemler alınamaması halinde enflas-
yonun iyice kontrolden çıkmasına yol aça-
bileceği öne sürulüyor. Dövizde sorun çık-
mamast için Körfez yardımlanna büyük
umut bağlanırken alınması gerekli ekono-
mik önlemler konusunda ise ekonomi
kurmaylan arasında göruşbirliği saglana-
madığı gözleniyor.
Ekonomik önlem ve uygulamalar konu-
sunda tam bir göruşbırhği sağlayamayan
ekonomi kurmavları, 1991 için ise hemen
hemen aynı endişeleri taşıyorlar. 1991 için
en büytlk korku kamu açıkları ve enflas-
yon uzerinde yoğunlaşırken dış tıcaret baş-
ta olmak uzere ödemeler dengesi ve aşırı
kamu borçlanmasının faiz oranlan uzerin-
deki baskısının da olumsuz sonuçlar do-
ğurabileceği belirtiliyor.
Bu arada, ekonomideki belirsizliklerin
giderilebilmesi ve enflasyonun kontrol al-
tına alınabilmesı için, Hazine ve Merkez
Bankası, milli gelir buyume hızının duşü-
rülmesi ve genel olarak ekonominın da-
raltılması gerektiğini savunurken Devlet
Bakanı Işın Çelebi ve DPT ise buna karşı
cıkıyor. Çelebi ve yakın burokratlan, "enf-
lasyonla mucadele ve ekonomik istikrann
sağlanmasının ekonomiyi büyüterek ger-
çekleştirilmesi gerektigini'" savunuyorlar.
Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin Merkez
Bankası'nın hazırlayacağı 1991 yılı para
programının da Bakanlar Kurulu'nun
onayından geçen 1991 yılı kalkınma prog-
ramı hedefleri doğrultusunda hazırlanma-
sını istediği öğrenildı. Işın Çelebi ve yakın
çevresınin, hazırlanacak parasal progra-
mın öngörulen ihracat hedefınin gerçek-
leştirilebümesi için programda ongorulen
3 bin 600 lira duzeyındekı ortalama do-
lar kunı ve yüzde 5.9'luk kalkınma hın he-
define uygun bir parasal genişlemeyi içer-
mesi gerektiği gorüşunde olduğu kayde-
dıliyor.
Ekonomide 1991 için şimdiden tehlike
sinyali veren belli başlı sorunlar da şöyle
sıralanıyor:
1. Kamu açıkları: Bu yıl 26.8 trilyon li-
ra ile milli gelirin yüzde 9.4'üne ulaşan ka-
mu kesimi finansman açıkları toplamı,
enflasyon uzerinde potansiyel bir tehlike
oluşturuyor. Kabul edüen 1991 yıh kalkın-
(Arkası Sa. 17, Su. 7de)
Sosyal Demokratlar ağır yenilgi aldı
Kohl'ün zaferi
Birleşik Almanya'da dün yapılan ilk genel
seçimlerde Başbakan Helmut Kohl
liderliğindeki muhafazakârlar büyük başarı
kazanırken, Sosyal Demokratlar ve Yeşiller
ağır yenilgi aldılar. Doğu Almanya'daki eski
Komünist Parti'nin devamı olan Demokratik
Sosyalizm Partisi ise barajı aşarak
parlamentoya girdi. Yeşiller ise silindi.
DtLEK ZAPTÇIOĞLU
BERLİN — Birleşik Alman-
ya'da yapılan ılk ortak genel se-
çimlerde Başbakan Helmut
Kohl liderliğindeki muhafaza-
kârlar, buyuk zafer kazandı.
Seçmen beklendiği gibi Başba-
kan Kohl'un görevini dört yıl
daha uzattı. Sosyal Demokrat
Parti (SPD) ağır yenilgiye uğra-
dı. Kohl'ün koalisyon ortağı li-
berallerin oyları yükseldi. Seçi-
min en büyuk sürprizi, Yeşiller'-
in Batı Almanya'da ytlzde 5 ba-
rajını aşamayarak meclise gıre-
meyişi oldu. Aşın sağcı 'Cum-
huriyetçiler' de barajı aşamaya-
rak meclis dışı kaldılar.
Berlin'de aynı zamanda yapı-
lan eyalet hükumeti seçimlerin-
de de Kohl'ün partisi Hıristiyan
Demokratlar (CDU) beklenme-
dik bir zafer kazanıp birinci
parti konumuna geldiler. Sosyal
demokrasinın kalesi sayılan
Berlin'de SPD buyük oy kaybı-
na uğradı. Berlin'de "eyalet
başkanhgı" görevini bundan
sonra Hıristiyan Demokrat Par-
ti'li Eberhard Diepgen ust-
lenecek.
Almanya genelinde seçimler
şöyle sonuçlandı:
Hıristiyan Birlik Partileri
(CDU/CSU): %44.1, Sosyal
Demokrat Parti (SPD): <7o33.5,
Hür Demokrat Parti (Liberal-
ler): %10.9, Yeşiller: %4.2.
AJmanya'nın doğusunda ve
batısında yuzde 5 barajı ayn ay-
rı uygulandığı için yalnız Doğu
Almanya'da barajı asan iki par-
(Arkası Sa. 17, Su. Tde)
KOHL VE
SAKA —
Birleşik
Almanva'da
1932den bu
yana yapılan
ilk seçimlerin
heyecanı
yaşanırken
ülkenin dort
bir yanına
dağılan kişiler
de eski
meslek ve
zanaaUan
tanıtmak için
geleneksel
kıhklarla
gösteriler
yapıyorlar.
Karl Heinz
Krebs adlı bir
Alman, saka
kılığında,
Başbakan
Helmut
Kohl'ün
seçim posteri
önunde poz
verirken.
(Fotoğraf:
Reuter)
Kadın hakları
Medeni
Kamuı
'ayrımcı'TURAN YILMAZ
ANKARA — Kadını 'ikinci sınıf vataadas"
konumuna iten yasal duzenlemelerden ikisinin
ortadan kaldmlmasına karşın yasalarda halen
bu yönde, çok sayıda duzenleme daha olduğu
belirlendi. Bunlar arasında, Türk Ceza Yasası'n-
da yer alan zina suçundan erkek ile kadın ara-
sında aynm yapan maddelerin yanı sıra Mede-
ni Kanun'da aile birliğinin oluşumu ile miras ko-
nularında yine erkek ile kadın arasında aynm
getiren hükümler yer alıyor.
TBMM, fahişeye tecavuz eden sanığın şuçun-
^ _ _ — _ ^ _ — ^ _ « _ _ ^ _ _ da üçte iki ora-
nında indirim
yapan TCK'nın
438.
*4.adını aşağılayan
yasa hükümlerinden
ikisi ortadan kalktı,
ancak hem Türk
Ceza Kanunu'nda
hem Medeni
Kanun'da çok sayıda
hüküm halen
yürürlükte. Bunlar
arasında en çarpıcı
boyutu, kadın ile
erkek arasında ayrım
yapan maddeler
taşıyor.
m n ancak koca-
sınmıznüieça-
nun'un 159.
maddesini iptal
etti. Bu iki yasa
hükmünün ip-
talinin ardın-
dan, kadın der-
neklerinin de-
ğiştirilmesi ya
da tümüyle yii-
rurlükten kaldı-
rılmasım ıstedikleri diğer yasa maddelerinin de
önümüzdeki aylarda gündeme geleceği belirtil-
di. Kadın ile erkek arasında ayrım yapan, kadı-
nı içerdiği hükümler nedeniyle "ikinci sınıf
vatandaş" konumuna ittiği belirtilen bu yasa hü-
kümleri şunlar: TCK'nın zina suçlanna yaptı-
nm getiren 440 ve 441. maddeleri, kadın ile er-
kek arasında aynm getiriyor. 440. madde, "Zİ-
na eden kan hakkında 6 aydan 3 seneye kadar
hapis cezası tertip ediür" derken 441. madde,
"Kansı ile birlikte ikamet etmekte oldugu evdc
yahut berkesçe bilinecek surette başka yerde kan
koca gibi geçinmek için baskası ile evli olma-
yan bir kadını tutmakta olan koca hakkuda 6
(Arkası Sa. 17, Su. 8'de)
Danıştay'da
seçim
bekleyişiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Yüksek
yargı organları seçim atmosferine girdi. Danış-
tay Başkanı 18 aralıkta, Anayasa Mahkemesi
Başkanı 4 mayısta, Sayıştay Başkanı da 1 tem-
muzda emekli oluyor. Boşalan bu başkanlıkla-
ra yapılacak seçımlerde, bu kurumlann üye olu-
şumuna yapılan mudahaleler nedeniyle, iktidar
etkisinin hissedileceği savunuldu. Sayıştay Baş-
kanı'ru ise doğrudan TBMM Plan ve Butçe Ko-
misyonu'nun ANAP'lı üyeleri seçecek.
Danıştay Başkanı Süleyman TürkogİB, yak-
laşık l.S yıl sürdurdüğü bu görevden, 18 aralık
tanhinde yaş haddinden emekli olarak aynüyor.
Türkoğlu'ndan boşalacak bu göreve, aralık ayı
— — — » — — ^ — içinde Danıştay
._^ Genel Kuru-
l f anıştay Başkanı lu'nda seçim ya-
^ , - a u ı e
y m a n
tay Başkanlığı
Türkoglu nun yaş için Danıstsy'ın
haddinden emekli 4. Daire Baska-
olmasıyla boşalacak
m a
^
a
y
oldu
-
göreve 1. Daire ^"L Daire lal-
Başkanı Hasan Basri kam Hasan
Gültekin, 4. Daire Basri Gültekin,
Başkanı Ekrem İspir,
4
- ™
K
*&£
7. Daire Başkanı 7
1
Daîre'Ba^-
Arif Kösebalaban ve m
Atıf Köseba.
9. Daire Başkanı iabanve9. Dai-
K>mal Tarcııçhıeil
r e
Başkanı Ke-
rvemaı ıarsıısıugn ^ T a r s H S İ B g B
aday Oldular. B u adaylann,
~^^~^~~^™^~"~^^^ yapılacak se-çimde, Danıştay Genel Kurulu'nu oluşturan 73
üyenin 37'sinin oyunu alması gerekiyor. Seçimi
kazanan aday, 4 yıl içinde başkanlık görevine ge-
lecek. Ancak bu adaylann yaş durumlanna ba-
kıldığmda, seçilecek adayın ancak 1.5-2 yıl ka-
dar bu görevde kalacağı belirtildi. Alınan bilgi-
lere göre Gültekin ve Tarsuslugil 1927, tspir ve
Kösebalaban ise 1928 doğumlu.
Danıştay Genel Kurulu'nun oluşumu, yapılan
yasal duzenlemeler ile iktidann etkisine açık hale
getirildi. 12 Eylül mudahalesinden sonraki dü-
zenlemelere göre, Danıştay uyelerinin 1/4'ünü
doğrudan cumhurbaşkanı seçiyor. Diğer üyele-
ri ise genel kunılun gösterdiği üçer aday arasın-
dan yine cumhurbaşkanı aüyor, MGK dönemin-
(Arhası Sa. 17, Su. i'de)
Tehlike Geçti mi?
A B D Başkanı George Bush'un, Irak liderı
Saddam Hüseyin'e yapttğı sürprız görüşme
çağrısı dünya kamuoyunu şaşırtırken, polı-
tika sahnesınde yeni dalgalanmalara yol açtı.
Bush'un çıkışınm yarattığı umutlar, Sad-
dam Hüseyin'in verdıği yanıtla bıraz gölge-
lenmiş görünüyor. Bağdat'tan önceki gece
yapılan açıklamada Saddam'tn Bush'un çağ-
rısını kabul ettiğı. ancak goruşmenın kapsa-
mına "diğer sorunların da" alınmasını ıste-
dığı belirtildi.
Bılındığı gibi Saddam Huseyın 12 ağustos-
ta yaptığı açıklamada, Kuveyt sorununu an-
cak İsraıl'in Fılıstın'i, Surıye'nın de Lübnan'ı
ışgalı ıle birlikte paket halınde göruşmeyı ka-
bul edebileceğını belırtmiştı.
Saddam Hüseyin'in "diğer sorunlar" soz-
cuğuyle Filistin sorununa gönderme yaptığı
<Arkası Sa. 17. Su. 1de)
HASAN CEMAL
• Yugoslavya'da kaos Herald Tnbune
gazetesme göre CIA, ulkenin 18 aya kadar
parçalanacağını tahmın edıyor. 3. Sayfada
• Çad'da başkent düştü Gerillaiar
başkenle gırdı Hukumet askerlenne silah
bırakma çağnsı yapıldı 3. Sayfada
• Ölü sayıst 70'e uiaştı Bangladeş'te
sıkıyönetım ilan edıldikten sonra gösteriler
giderek çatışmalara dönuştu. 3. Sayfada
• Plort uzerine
çeşitlemeler Starl'de
Rustem Baium Şo\ 'da
Şener Şen, Savaş A v ve
Burçm Orhon flort uzerine
goruşlerını aktaracaklar.
Burçm Orhon, ayrıca bir de\
gosterı sunacak. 4. Sayfada 1
• Sözleşmeler onaylanmıyor ÎHD Genel
Başkanı Helvacı, Turkıye'nin insan haklarma
çekıncelı yaklaştığım soyledı. 10. Sayfada
• İnsan haklarının 40. yılı 10 aralık
'Dünya In^nn Hakları Gunu', bir dizı
etkmlıkle kutlanacak. 10. Sayfada
• Galatasaray, haftanın lideri Beşıktaş
Sarıyer'i, Ankaragucu de Trabzon'u 1-0
yenınce, haftanın liderı yine G.Saray. Sporda
• Çizgilerle yarım yüzyıl Ilk kankaturu
1940 vılında yayımlanan Alı Uhı, 'Bana
gore kolay olan devlete, hukumete karşı bir
şevler soylemek' dıyor. Arka Sayfada
• Hemşireler daha iyi eğitilmeli Abant'ta
duzenlenen sempoTvumda. Turkıve'de hemşıre
ezıtımınde sıandardıza^yona guıılmesı
gereğı vurgulandı. Arka Sayfada
Polly Peck veAsilNadir
Davalar haftasıPolly Peck Yönetim Kurulu Başkam Asil
Nadir aleyhinde iki borsa simsarlık firmasının
açtığı icra davasına bugün Yüksek
Mahkeme'de devam ediliyor.
KKTC'de faaliyet gösteren Polly Peck
kuruluşları Sunzest ve Unipack'ın muhasebe
kayıtlarının açıklanmasına ilişkin davaya da
yarın bakılacak.EDİP EMİL ÖYMEN'in haberi Ek0M«nt