Katalog

23 ARALIK 1990** HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/19 Eylemci işçiye yevmîye cezası Romanya: Sil baştan Nereden nereye? (Bajtarafı 1. Sayfada) ğu gibi, işyerini koruyacak olan kişiler ve işin durdunılması ne- deniyle zarara uğrayabilecek araçların bakım ve korunması- nı yapmakla görevli işçiler, ge- nel eylem kapsamı dışında tutu- lacaklar. Böyle bir organizasyo- nu yapmak tümüyle sendikala- nn kAıdi değerlendirme ve so- nımluluklanna bırakıldı. Türk- lş yöneticileri ve sendikacılar, üretim ataçlannı korumak ama- cıyla genel eyleme katılmayacak işçilerin yapacaklan işlerle ilgi- li şu örnekleri verdiler: "Banka işkolunda, 8 saatlik bir iş durdurma halinde, bilgi- sayar ağında, onanlmaz zarar- lar olusabilir. Pelkim, Tüpraş, Petkim Şeker Sanayii'nde öyle böliinüer ve araçlar var ki, on- lar cauşmadıgı ya da bakımı ya- pümadığı takdirde patlamaJar oUbilir. Termik santnülarda bd- ti oraoda bir üretim yapıimazsa, trafoter yanabilir ve düzdtümesi çok zaman alabilir. PTTde so- gutulmadıgı takdirde bozula- cak, yüksek uknoloji ile cahşan araçlar buluouyor. Işte, bo ve bnna benzer tşfcrde mırdaka işçi- ler çalışmaya devam edecekler. Aynca olası olayiara karşı işyer- lerini koruyacak olan bekçfler de genel eyleme kaülmayacaklar. Bizim gercekiestirdigimiz ey- lem, demokratik bir mücadele- flir. Genel eylemden bemen son- ra çahşacaiımız tezgfihlann, iş- yeıierinin bepimizin olan ulusal serveün tahrip otmasına izin ve- remeyiz." Türk-lş yetkilüeri ve sendika- cılar, üretim araçlannın çahşma- sını aksatacak yerlerin dışında- ki işçilerin ise tümüyle işlerine gitmeyeceklerini, hizmet sektö- ründe ise hemen hemen işlerin duracağını ifade ediyorlar. Genel eylem nedeniyle, gün- lük yaşamın şu noktalarda etki- lenmesi bekleniyor: "— Şehir içi ve dısı ulaşımı büyük ölçüde aksayacak. Su, elektrik, PTT ve iletişim araçla- nnın bakım ve oaanmlannda iş- ler büyük ölçude duracak. — Sanayi sektöninde, üretim duracak ya da büyük ölçüde düşecek. — Rafınerflerde üretim asgari düzeye düşeceginden, akaryakıt dağıtımı yapüamayacak. — Hizmet, ulaşım, iletişim sektörterindeki e>1em, diğer ke- simlerin iş kapasitesini dognı- dan etkUeyecek." Özel kesim işveren tarafının, Türk-lş'in genel eylemine, daha önce gerçekleştirilen, "yemek boykotundan" daha yumuşak bir tepki göstermesi dikkat çekiyor. Özel sektör işveren kesimi, toplusözleşmelerdeki tıkamkhk- larda, işçi tarafının böyle keskin bir hale dönüşmesinde Cumhur- başkanı Turgut Özal ile ANAP iktidarının büyük sorumluluğu olduğu düşüncesini savunuyor ve Türk-lş genel eylem karannın doğrudan "işverenleri hedef al- madıgı"na inanıyor. özel sektör işverenleri, "Türk-lş'in gerçek- leştirdigi eylem, siyasi iktidara karşı bir siyasi harekettir. Zaten tüm dünyada da genel grevkr bu amaçla yapılır" diye konuşu- yorlar. özel sektör işverenlerinin bu görüşleri TİSK'e de yansımış gözüküyor. TlSK kendisine bağ- lı bulunan sendikalara ve işyer- lerine, 3 ocakta işyerlerine gel- meyen işçilerin iki günlük yev- miyelerinin kesilmesini, ancak bir gün işe gelmediği gerekçesiy- le işçilerin "kesinlikle" işten çı- karılmaması uyarısmda bulun- du. Bir gün işe gelmeme halin- • de iki yevmiye kesilmesine ge- rekçe olarak da, işçilerin 6 gün çahşmalan halinde pazar günü yevmiyesine de hak kazandıkla- rı, bu nedenle 3 ocak perşembe günü çalışmayan işçilere o haf- tanın pazar yevmiyelerinin de ödenmemesi gerektiği göste- riliyor. Türk-lş yetkilileri de işçilerin, bir gün işe gelmemeleri halinde, İş Yasası'nın 17. maddesine gö- re işyerinin bildirimsiz fesih hak- kı doğmadığını savunuyorlar. Işverenin bildirimsiz fesih hak- kı için "F' bendi şu hükmü ön- görüyor: "Işçinin işverenden izin al- maksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki gün veya bir av içindc iki defa İZMİR'DEN TAHMİNLER 1. KOŞU: F: Bursagüzeli (1), P: Kentbatur (2), S: Oyacan (4). 2. KOŞU: F: Uğursoy (4), P: Veronica (5), S: Milyonerbur- han (1). 3. KOŞU: Blackjak (1), Body Guard (2), P: Windmill (3), S: Josephine (7). 4. KOŞU: F: Akbulut (5), PP: Müge 5 (7), P: Mertergü- zeli (9), S: Tuluyhan (4). 5. KOŞU: F: Marble Arch (2), PP: Çise (3), P: Çetinali (8), S: Golden Good (4). 6. KOŞU: F: Tender Line (7), PP: Korhanbey (1), P: Panter 2 (6), S: Patron (2), S: Afrika (4). 7. KOŞU: F: Elif 4 (3), PP: Tunçpınar (4), P: Handan (7), S: Burak (5). herfaangi bir tatil giinünden son- raki işgünü, >-ahut bir ayda üç iş günu işine devam etmemesi..." Türk-lş yetkilileri, aynca bir- çok toplusözleşme ile işçiye ay- da bir gün "idari" izin hakkı ta- nındığı ve 3 ocakta işçilerin söz- leşmelerde yer alan bu haklan- nı kullanmış sayılabileceklerini de dile getiriyorlar. Türk-tş destek arayacak Türk-lş yönetimi ve sendika- cılar, diğer kesimlerin de genel eylemi desteklemeleri konusun- da yoğun çaba içine girdiler. SHP ve DYP'nin, Türk-lş genel merkezini ziyaret ederek, genel eyleme açıkça destek verdikleri- ni belirten Türk-lş yöneticileri, diğer siyasi partiler ve demok- ratik kuruluşlarla temaslann sürdügünü, önümüzdeki hafta birçok kuruluşun genel eylemi desteklediğini açıklayacaklanna inandıklarım söylediler. Hak-lş de Türk-lş'in 3 ocak- ta uygulayacağı bir günlük işe gitmeme eylemini destekleyece- ğini açıkladı. Hak-lş Genel Başkanı Nea- ti Çelik, tüm çalışanlann insan- ca geçinecek ücreti sağlamak için işçi kuruluşlannın ortak ta- vır saptamalannın önem kazan- dığını belirterek, "Hak-lş olarak Türk-tş'in çalışma hayatmdaki sonınlann çözumü için 3 ocak- ta aklığı genel eylem kararuu ne- tice alıcı buimamak^a beraber, çalışanlann biriikte miicadeiesi- ni temin ve hak arama mücade- lesine ortak tanr alınması bakı- mından 3 ocak günü isbaşı yap- mama kararı aldık" dedi. Bugünkü ortamda birükte ha- reket edilmesinin önemine dik- kat çeken Çelik, Hak-lş'in sü- rekli olarak Türk-lş'e ortak ha- reket çağrısında bulunduğunu, ancak yanıt alamadığını ifade ederek, "Türk-lş'in, Hak-tş Qe olan ihtilafı, TİSK ya da hükü- metten daba mı büyüktür ki çağrunıza cevap vermemektedir- ler" dedi. Dış Haberler Servlsi— Ro- manya'da devrik Devlet Başka- nı Nikolay Çavuşesku'nun ikti- dardan devrilmesinin yıldönü- münde Temeşvar ve başkent Bükreş'te düzenlenen gösteriler yönetim aleyhtarı eylemlere dö- nüştü. Çavuşesku'ya karşı geçen yıl ayaklanmanın başladığı Te- meşvar kentinde düzenlenen ve binlerce kişinin katıldığı göste- ride "Kabrolsun niescu", "Kah- rolsun komünizm" diye slogan atıldı. Temeşvar'da yaklaşık 75 bin işçi bir haftadır hükümeti pro- testo için grevde bulunuyor. Başkent Bükreş'te ise Üniver- site Meydam'nda toplanan yak- laşık 20 bin kişi, Devlet Başka- nı Ion Diescu ile Ulusal Selamet Cephesi hulcümetinin istifasını istedi. Göstericilere hitaben bir konuşma yapan muhalefet lider- lerinden Stefian Tanase, "Bu yıl, hayaUerimizi ve umutlanmı- n yitirdiğimiz bir yıl oldu. Hü- kiimetten kurtulmâk için tek ça- re genel grevdir" dedi. Reuter ajansına göre ekono- mik bunalımın giderek ağırlaş- tığı Romanya'da besin maddesi sıkıntısı, Çavuşesku dönemini aratmayacak boyutlarda. Muha- lefet, hukümette Çavuşesku'nun eski yardımcılannın yer aldığı- nı, bir zamanlar ülkede dehşet yaratan SECURITATE (gizli po- lis) ajanlanrun serbestce dolaş- tığını öne sürüyor. Üniversite Meydam'nda yapı- lan gösteride birçok göstericinin "Diescu istifa et. Kral Misel geliyor" diye bağırdıkları dikka- ti çekti. Sürgündeki Romanya Krah Mişel'e geçen yılki devrim- den sonra ülkeye dönüş izni ve- rilmedi. Ancak kralm kızları Romanya'yı birkaç kez ziyaret ettiler. Gösterilerin yapıldığı Temeş- var ve Bükreş'te yoğun güvenlik önlemleri alındı. Ancak polisle göstericiler arasında bir olay çık- rrtadı. 1947- Komünistler Romanya'da iktidara geldi. 1965- Nikolay Çavuşesku, Sta- lin yanlısı Romanya Devlet Baş- kanı George Gheorghiu'nun ölümü üzerine yönetimi aldı. 1968- Çavuşesku, Çekoslovak- ya'nın işgaline karşı çıktı ve as- ker göndermeyi reddetti. 1977- Romanya'da 30 bin ma- den işçisinin grcT Çavuşesku- nun askerleri tarafından kınldı. 1982- Çavuşesku, partide ve yö- netimde geniş çaplı değişikliğe gitti, karısı ve yakınlarım kilit noktalara getirdi. 1987- Reform isteyenlerce dü- zenlenen bir gösteri polis tara- fından dağıtıldı. 1989/ 24 kasun- Çavuseslcu, Ko- mtjnist Partisi'nin 14. Kongre- sinde oybirliği ve alkışlarla ye- niden liderliğe seçildi. 29 Kasun- Ünlü Rumen cimnas- tikçi Nadia Commaneci, ABD- ye sığındı. 15 Aralık- Temeşvar kentinde gösteriler meydana geldi. Yüz- lerce kişi Macar azınlığın hak- larım korumak ve Laszblo Toe- kes adlı bir papazın sürgüne gönderilmesini protesto etmek için gösteriler düzenledi. Protes- tolar kısa sürede Çavuşesku aleyhtarbğma dönüştü. 18 Aralık- Temeşvar'da gösteri- ler ve tutuklamalar sürdü. Ro- manya, Yugoslavya ile olan sını- nnı kapattı. Çavuşesku, Iran'a gitti. 19 Aralık- Romanya'nın batısın- dan gelen haberlerde birçok gös- tericinin öldüğü bildirildi. Sov- yet TASS ajansı, güvenhk güç- lerinin Bükreş'te alarm duru- munda olduklannı belirtti. Çe- şitli kaynaldar, Çavuşesku yöne- timine başkaldırıya dönüşen olaylarda binden fazla kişinin öldüğünü duyurdu. , 21 Aralık- Gösteriler başkent Bükreş'e de sıçradı. Çavuşesku bir toplantıda konuşurken pro- testolarla karşılaştı. Güvenlik güçleri göstericilere ateş açtı. 22 Aralık- Güvenlik güçleri halkla birleşti. Halk Başkanlık Sarayı'na yürüdü. Çavuşesku ve eşi Elena, helikopterle kaçtı. Ulusal Kurtuluş Cephesi, yöne-' timi ele aldı. 23 Aralık- Çavuşeskular ya- kalandı. 25 Aralık- Nikolay ve Elena Ça- vuşesku kurşuna dizildi. 26 Aralık- Ion Iliescu, Ulusal Kurtuluş Cephesi liderliğine ge- tirildi. 1990/13 Ocak- Komünist Paıti yasadışı ilan edildj. 20 Mayıs- 1937'den bu yana ilk parlamento ve devlet başkanh- ğı seçimleri yapıldı. Iliescu dev- let başkanlığına seçildi. Ulusal Kurtuluş Cephesi, parlamento- da çoğunluğu kazandı. 14 Haziran- Iliescu'nun isteği ile maden işçileri başkent Bükreş'e gelerck yönetim aleyhtan göste- rileri bastırdı. Bükreş'te madenci terörü esti. Kasun-Aralık- Iliescu aleyhtan gösteriler yeniden yükseldi. 1989'da dünya sürücülerinin tercihi... Bridgestone! Fortune ve ERJ (European Rubber Journal) dergilerinin dünyanın büyük lastik üreticileri arasında yaptığı, 1989 değerlendirmesi yayımlandığı zaman beklenen sonucu gördük: Bridgestone BİR numara! Aklın yolu Bri... Zorlu yol koşullarında, lastiklerinin sağladığı kadar güvencede olduklannı çok iyi bilen dünya sürücüleri, bu konuda haklı olarak Bridgestone'a güveniyorlar. Çünkü, Bridgestone, sadece yeni lastik üretmez; lastiği "yeniden" üretir! Bridgestone mühendislerinin, yeryüzünün her türlü yol koşullarında sürdürdüğü - iklim, mevsim, yük, sürücü, araç - deneylerinin sonuçlan, yüksek performans, kısa mesafede duruş özelliği, yakıt ekonomisi, yol tutuş, viraj hakimiyeti, yumuşak sürüş ve uzun ömür parametreleri olarak lastik dizaynına katılır. Dünya sürücülerinin, - modeli ve markası ne olursa olsun - araçlannda yolunu bilen bir lastiğe... Bridgestone'a güvenmelerinin temel nedeni budur. Dünya "aklın yolu"nda! 0.1 1 t 3 4 S • 7 • X 53t t 3 4 5 8 7 e 1 2 3 4 S « 7 8 Q4 1 2 3 4j J]S 7 S y ç G5 1 2 3 4 i 6 7 «. X X X GJ6 1 2 a 4 S 6 7 • t BttlDGESTOnE Yolunu B i I i r...