Katalog

13 ARALIK 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 SERBEST PİYASADA DÖVİZ «DDotan Bat Alman Marto tsvtçrB Fnngı IngkzSMm Frmff Françı 100İMyanU«ı SANyak Avusmrya Ş i n Mş 2925 2000 2310 5680 sas258 750 282 Otmztnt (S) = Saöş 2930 2005 2320 5720 590 263 760 285 2885 ALTIN GÛMÜŞ Cumhunyer Fteçat 24ayaraton 22 aysf b t e * 90Oayar jumuş Vaiuftank Altmı Ziraat Altm Ha* Altın MBaıHas 1 OnsJ Alış 231000 270 000 35 050 31500 432 192 000 189 000 191000 372 10 TL Interbanta Ort Faa (*) = Sasş 235 000 280 000 35150 34 800 460 197 000 194 000 195 000 372 50 = 6104 Gelir Vergisi yüzde91 arttı • ANKARA (ANKA) — Gelır vergısı tahsılatında geçen yıla göre yuzde 91 oranında artış sağlandı Ocak-kasım dönemınde geçen yıl 8 tnlyon 732 mılyar lıra olan Gelır Vergısı tahsılaü bu yıl 16 tnlyon 674 mılyar lıraya yukseldı Gelır Vergısı tahsılatındakı hızh artışa karşılık Kurumlar Vergısı tahsılatında sadece yuzde 28 1 artış olunca, gelırden alınan vergılerdekı artış yüzde 73 3'te kaldı Kurumlar Vergısı tahsılatı 3 tnlyon 422 mılyar lıradan 4 tnlyon 383 mılyar lıraya çıktı Hibrit tohumuııda pazarsavaşı • ANTALYA (AA) — Hıbrıt sebze tohumu ıthalatırun serbest bırakılmasından sonra Türkıye'dekı tohum pazannı elıne geçırmek ısteyen fırmalann sayısı gun geçtıkçe artıyor. Antalya yöresınde ıkı Uç yıl öncesıne kadar sadece Hollanda, Almanya ve ABD firmalarının tohumlannı satan az sayıda firma varken son zamanlarda kendı urününü satan firma sayısı 35'e yukseldı Seguela'nın temsilcisi • Ekonomi Servisi — Kıtaplarıyla reklarn dünyasını bırbırıne katan unlu reklamcı Jacques Seguela'nın sahıbı bulunduğu RSCG PubLcıs şırketı Turkıye'de Erol özkoray tarafından temsıl edılecek ENA îletışım'ın sahıbı olan Özkoray, dunya çapında sıyası ve sosyal kampanyalarıyla tanınan RSCG Publıcıs'ın Turkıye temsılcılığını aldı Temsılcılığın Turkıye'de de sıyası partı ve baskı gruplanna hızmet vermeye, AT uyelığı ve Kıbns sorunu gıbı belırlı konularda kamuoyu oluşturma ve lobı faalıyetlen yünıtmeye hazır olduğu açıklandı Fındık stoku • GtRESUN (AA) — 1990 urunu fındığın buyuk bolümunun uretıcının elınden çıktığı ve uretıcıde halen 20-25 bın ton dolayında urun kaldığı bıldınldı Üretıcıden şımdıve kadar Fıskobırlık 130 bın dolayında alım yaptı Tuccarın alımı ıse 210 bın ton dolayında tahmın edılıyor Alınan urunun 200 bın ton kabuklu fındığa tekabul eden 100 bın ton ıç fındık ıhraç edıldı Fıskobırhk'm ehnde ıse 1990 urununden halen 120 bın ton dolayında urün bulunuvor Ekol borsada • Ekononu Servisı — Borsada yenı bır aracı kurum daha faalıyete geçtı 15 gırışımcı tarafından kurulan Ekol Menkul Değerler'ın açüışında konuşan Yönetun Kurulu Başkanı Osman Arkangıl, amaçlanmn kuçuk tasarruf sahıplenne hızmet vermek olduğunu söyledı Arkangıl, "Kendısınden önce muştensını duşunen, ışlemlerınde şeffaf olup durustluğu ön planda tutan, kazancım portfoy yönetımı ve spekulasyondan değıl, aracılık faalıyetlennden elde eden bır borsa şırketınm kurulması kaçınılmazdı" dedı. Au Pair Acentası Irtgıltere-Amenka Fransa 91-15153 42-1614317 Kızım Sehar Altun'un adı Bakırkö> 8 Aslıye Hukuk Hâkımlığı'nm 1990/105 81 ve 5 11 1990gunlu kararıyla AHSEN olarak değıştınlmıştır BABASf DVRSUN ALTUN Dövizîn bir günlük beylîğiMerkez Bankası, ani sıçrama yapan dövizin uzerine iki koldan yürudu: 1 Bankalararası döyiz piyasasına girerek fiyatları aşağı çekti. 2 Interbank faizlerindeki limitleri kaldırarak TL'nin cazibesini arttırdı. TAYFUN DEVECtOĞLU Merkez Bankası, Tahtakale'yle ıkı ayn cephede savaşıyor Serbest pıyasada dö- vız kurlarının tırmanma eğılımı üzerıne bır günlük aradan sonra tekrar dövLZ sa- tarak pıyasayı denetınu altına alan Mer- kez Bankası, bankalararası Turk Lırası pıyasasındakı faız lımıtlennı kaldırarak Türk Lırası'run cazibesini arttırmaya ça- bşıyor öncekı gün Merkez Bankası'nın pıyasadakı gelışmelerı seyrctmekle yetın- mesı üzerıne anıden fırlayan serbest pı- yasa dövız kurlan, dûnku müdahale üze- nne genleme gösterdı ABD Dolan 2930, Alman Markı ıse 2005 lıraya genledL Serbest dövtz pıyasasının kalbı Tahta- kale, öncekı gün Merkez Bankası'nın bankalararası dövız pıyasalarına müda- hale etmemesı üzerıne "serbest" bır gun yaşamıştı Bu pıyasalan Reuter ekranın- dan ızleyen Tahtakale'de, son gunlerde ancak "sopa gosterikrek" frenlenen dö- vız kurları anı bır çıkış göstermış ve ABD Dolan bu- gün ıçınde 50 lıra bır- den yükselerek yüzde 1 72 oranında de- ğer kazanmıştı. Bır günlük "özguriuk" Alman Marİa'na da yaramış ve Tahta- kale deyışıyle "çeyrek", 2 bm lırayı aşa- rak 2010 Uraya yukselmıştı Dolann 2955 lıraya kadar yukselmesıne rağmen ban- kalararası dövız pıyasasında ABD para bırımırun denge kuru 2833 lıra olmuş- tır. Ancak bu pıyasada pek de olağan bır 2960 2940 . 2920 . 2860 • 2840 i -.~ 2S37 2820 2955 Dolann seyir defteri 2930 2905 2905 2905. — M B DOVIZ SATIS KURU - - SERBEST PIYASA 2833 3 4 ARALIK 10 12 gün yaşanmamıştı öncekı gunlerde 8-10 lıra arasında seyreden alım satım fark- lan, Merkez Bankası'nın taleplen karşı- lamaması üzerıne 25 lıraya kadar çıkmis, fiyat tesolı guçleşmıştı Bır sure sonra pı- yasadakı dengenın kaybolduğunu gören bankalar, Reuter ekramndan kotasyon- larını çekınce ışlemler durmuş ve pıyasa kapanmıştı Pıyasadakı anormallık, do- lann resmı kuru ıle serbest pıyasa değe- rı arasındakı farkı 134 lıraya cıkarmış, kur makası yuzde 4 75'e kadar açılmış tı Ancak Tahtakale'dekı özgürlük, sade- ce bır gun sürdu öncekı günün seyırcı- sı Merkez Bankası, dün 2885 hıadan ABD Dolan satışına başlayarak pıyasa- yı tekrar denetımı altına aldı Alıştıgı so- payı tekrar tepesınde hısseden Tahtaka- le'de kurlar genleme gösterdı öncekı gun 50 lıra bırden artarak 2955 lıraya çı- kan dolar, dun 20 hralık kayıpla 2930 lı- raya gerıledı Bankalararası dövız pıya sasına bır mıktar tsvıçre Frangı da su- ren Merkez Bankası, bu para bınmını de öncekı gune göre 20 lıra aşağı çekerek 2320 lıraya duşurdu Bununla da kalma- yan Merkez Bankası, bankalararası Turk Lırası pıyasası ışlemlerındekı faız oranı lımıtlennı kaldırarak bu pıyasadakı faı- zm yuzde 60'tan yuzde 70'e çıkmasmı sağladı Interbank'ın dün sabahkı ışlem- lennde faız lunıtlen yuzde 55 ıle 60 ara- sında belırlenmıştı Ancak Merkez Ban- kası öğleden sonra hmıtlen kaldınnca pı- yasadakı faız oranı yüzde 70'e yukseldı Interbank faızlenndekı 10 puanlık yuk- selmemn kısa vadede mevduat faız oran- larına yansımayacağını belırten banka- cılık çevrelen, buyuk çapta bu pıyasadan fonlanan kuçük bankalann kredı faız oranlannı yükseltebıleceğını behrtıvor- lar. Son gunlerde gıderek ısınan dövız pı- yasası, 1988 şubatından bu yana ıkı bü- yük "savaş" gördu 1988 yıhrun ocak ayında serbest pıyasa dövız kurlannın füze mısalı yukselmesı, "4 Şubat Kararlan" dıye antlan bır paketın açıl- masına neden olmuştu. Bu tanhte alınan kararlarla bankalann Merkez Bankası1 na yatırmak zorunda olduklan mevdu- at munzam karşılık oranlan yuzde 14'ten yuzde 16'ya çıkanlmış, kasalarda tutu- lan nakıtlenn toplam mevduata olan oranı da 2 puan yukseltılmıştı Bunlara ek olarak bankalararası Turk Lırası pi- yasasına (Interbank) müdahale eden Merkez Bankası, bu pıyasadakı faız oranlannı yuzde 45'lerden yüzde 60'lara çekmıştı Ithalattakı zorunlu temınat oranı da yuzde 7'dea yuzde 15'e çıkar- tılmıştı Pıyasada anı bu- Turk Lırası sı- kıntısı yaratan bu önlemler mevduat fa- ız oranİannın yukselmesıne yol açmış ve dövıze kayan paranın tekrar bankalara dönmesı sağlanmıştı 4 şubat önlemlen, ancak aym yılın sonbahar aylanna kadar etkılı oldu Sonbahar aylannda ıthalatçüann ve ban- kalann serbest pıyasadan dövız toplama- ya başlamalan ve faız, altın, hısse sene- dı gıbı yatırım araçlarından umduğunu bulamayan tasarrufçunun Tahtakale so- kaklannı aşmdırmaya başlaması uzen- ne dövızde 2. perde başladı ABD Do- lan 1 hafta ıçınde 1830 lıradan 1955 lı- raya yukseldı Pıyasaya dolar satıp Turk Lırası alan Merkez Bankası'nın müda- halelerı dövızın behm kıramayınca bu defa "11 Ekim Kararian" dıye anılan ıkıncı şok paket açıldı Merkez Banka- sı, mevduat faız oranlaruun serbest bı- rakıldığını açıkladı ve bankalann faız ya- nşı başladı Ilk elde yuzde 80'e vuran yıl- hk faız oranı küçük bankalann yanşı hızlandırmasıyla 90'a vurunca, yanşa son verüdı Yaklaşık 1 hafta "serbest" kalan faız oranİannın tavanı yuzde 85 olarak belırlendı 4 şubata göre çok da- ha "sert" olan bu önlemler sonucu do- lar 1690 lıraya kadar gerıledı Bankacıuk çevrelen, Merkez Banka- sı'nın kasasındakı dövız rezervlen saye- sınde Tahtakale'nın eskısı gıbı bır çıkış yapamayacağını savunuyorlar 1991'de de duşük dövız kuru pohtıkasını surdüre- ceğı sanılan Merkez Bankası'nın, banka- lararası pıyasaya müdahalelerını sürdü- rerek dövızı frenleyeceğı belırtıhyor. Tekstilingeleceğinitartışan öğretim üyeleri verimsiztiğekarşıuyarıyor 'Ucuz emek geridekaldı'Ekonomi Servisi — öğretim uyelenne göre Türk tekstıl sana yıınde ucuz ışçı dönemı kapan dı Ekonomıdekı gelışmeye pa ralel olarak emeğın fiyatının yüksçldığını belırten öğretim üyelen, Turk tekstıl sanayıının bugüne kadar ucuz emek gucu ne dayalı olan avantajını koru- yabılmesı ıçın personel pohtıka lannı, ucrete değıl venmlılığe dayandırması gerektığını savun- dular îstanbul Atatürk Kültür Mer- kezı'nde ıkı gün süreyle yapılan "2000'li Yıllarda Tekstıl ve Konfeksiyon" konulu semıner- de konuşan Marmara Üruversı- tesı Teknık Eğıtım Fakültesı Tekstıl Bölümu Başkanı Prof. İnci Tezcan, tekstıl sektöründe devam eden toplu ış sözleşmelen göruşmelerının sektörde ucuz ış- çı dönemının kapandığına ısaret olduğunu belırterek "Sanayıcı- lenmız artık ucuz işçı aramak- tan vazgeçrnelıdır Ucuz işci du- şuk »enmlılık demektır" dedı Tekstıl sanayıının buyuk bu- tek- nık eleman ıhtıyacı ıçınde oldu- ğunu anlatan Prof Tezcan, Turk eğıtım sıstemının de 18 ya- şından kuçuk genç nufusun yak laşık yansını ılk ve ortaokul du zeyınden ıtıbaren vasıfsız bırak- tığını, uygun eğıtım programla .nyla bu ışgucünün sanayıye kay düılabüeceğını söyledı Sanayıcı- Uluslararası tekstil ve konfeksiyon denetim kuruluşu Werner International'ın Başkan Vekili Paul VVierks "ucuz işçi verimsiz işçidir" göruşune karşı çıkarak "Saatte 40 sentlik işçi çalıştıran Uzakdoğu'nun yaptığı işi Turk tekstili ele geçirmek için can atar. Bu duşuncelere saplanmaym" dedi. ler ıle öğretım kurumlannm or- taklaşa eğıtım merkezı kurma- larını öneren Prof Tezcan, öğ- retim görevlılen ıle sanayıde ça- lışan teknık kadrolann bu eğı- tım merkezınde görev alabılece- ğını anlattı Ege Ünıversıtesı Tekstıl Bolü- mü Başkanı Prof. Işık Tarakçı- oglu ıse tekstıl sektörundekı kn- zın esas nedenının ucuz el eme- ğıne dayalı polıtıkalann ızlen- mesı olduğunu savunarak "Eko- nomıdekı ılerleme hızlandıkça emek pahalanacaktır. Bu, her yerde boyle olmuş, bizde de şu donemde olmaktadır. Ucuz emek polıtikasına dayalı işlel- mecilik yapmak yanlıştır" dedı Uluslararası tekstıl ve konfek- siyon denetim kuruluşu olan Werner InternatıonaPm Yöne- tım Kurulu Başkanvekın Paul VVierks, tekstıl sanayıının belır- lı bır noktaya gelmesınde her düzeyde eğıtımın önemıne değı- nerek yararlı ve etkın bır eğıtım sıstemı secmek gerekuğmı anlat- tı tlnıversıte öğretim görevhle- nnın "Ucuz işçi, venmsiz ışçıdır göruşune katılmadıgım" vurgu- layan W lerks, "Ucuz ışçı, verim- siz işci demek degildır. Bu ha- tayı yapmayın. Biz Uzakdofu ulkelerıyle çalışıvoruz. Orada ucretler saatte 40 cenllır. Onla- nn dunyaya yapbfı ışi Turk teks- tiü de geçirmek ıçin can atar. Bu duşuncelere saplanmavın" dedı "2000'li yıllarda Tekstil ve Konfeksiyon" semınerının öğle den sonrakı son bölümünde Bır- lık Yonetım Kurulu uyesı Sezer Mavituncablar, Federal Alman- ya'dakı 100 buyuk ıthalatçı fir- mayı kapsayan bu- araştırmadan bahsederek Türk tekstılınm Av- rupa'dakı ımajının sanıldığı ka- dar yuksek olmadığını belırttı Söz konusu araştırmaya göre 100 fırmadan 84'u Turk tekstıl- cılennın zamamnda mal teslım etmedığını, 74'u güvenılır olma- dığaru, 67'sı ıyı kalıte mal verme- dığını söyledı Giyim Sanayıcı lerı Derneğı Başkanı Hasan Arat da Japonlann otomotıvden sonra tekstılde de dunyayı ıstıla ettığını belırterek Turk tekstıl teknolojısının yenılenmesı ko- nusunda bu ulkeyle ışbırlığı ya- pılabıleceğını bıldırdı Semınerın kapanış konuşma- sını yapan Hazıne ve Dış Tıca- ret Musteşar Yardımcısı tbrabım Çakır, tekstıl sanayıcılenmn devletten surekh teşvık bekleme smın yanlış olduğunu belırterek sektörun modernızasyon yatın- mı ıçm alınan 400 mılyon dolar- hk kredının 4 yılı ödemesız 10 yıl vadeh ve yuzde 8 faızlı olduğu- nu da sözlenne ekledı Büyük kentte ekmek pahalı Aralık ayının ilk haftasında ekmeğin en pahalı yendiği il Ankara oldu. Ankara'da ocak ayında 1285 lira olan bir İcg. ekmek 660 liralık artışla aralık ayında 1945 lıraya satılmaya başlandı. HÜSEYtN ERCİYAS İZMİR— Ekmek fiyatları, yıl ıçınde art arda yapılan zamlar la katlandı Buyuk kentler, ek- meğın en pahalı yendığı ıller ol- ma özellığını korudu Aralık ayının ılk haftasında ekmeğm en pahalı yendığı ıl An kara oldu Ankara'da bır kılog- ram ekmek 1945 lıra olarak sa- tılıyor Ocak ayında 1285 lıra olan ekmeğm kılo fıyatındakı artış, aralık ayında 660 hralık farttı oluşturdu. Ekmeğm kılo fiyatı 1935 lıraya ulaşan Adana' da da yılbaşı ıle yıl sonu arasın da fark 965 lırayı buldu Aralık ayında ekmeğm en pa halı yendığı ıller arasında uçun cu sırada yer alan lstanbul'da bır kılogram ekmek 1875 lıraya ulaştı Yılbaşından bugune fiyat farkı 782 lırayı buldu tzmır'de ocak ayında bır kı- logramı 875 uradan satılan ek- mek, aralık ayında 1750 uradan satılmaya başlandı Arada yuz- de 100 oranında ıse 875 hralık bır fark oluştu Yıl ıçerısındekı fiyat artışla- nnda Toprak Mahsullen Ofisı- nın alım ve satım polıtıkasının etkılı olduğu behrtılıjor Üretı- cısınden değırmencısıne, fırıncı- sından beledıyesıne her kesım, fiyat artışlannda Toprak Mah- sullen Ofisı'nı suçluyor Toprak Mahsullen Ofisı'nın suçlanmasmda ekmeğin ham- maddesı olan buğday ahmlann- Ekmegın 12 aylık seyri İlin adı Adana Afrı «flkara «ngöl Bitlis 1 Kg Ekmek Ocak fiyatı 9,D- 800- 1285- 750 700 Bolu 850 tnsa ^anılrlrırin EsMşeür 940- 857- 730- Gazıantep 800 îstanbul İzmir 1093 875 Kars 885- ICastaiRMii 750- 700- KırseMr 700 Kocaeli Konya Wa|i* Sa^snı Ttaknn 1143 666 715- 888- 900- 1 Kg Ekmek Aralık fiyatı 1935- 1125 - 1945- 1640 1190 1540 1765- 1250- 1500- 1428- 1875- 1750 1351- 1250 1428 1282 1665 1315 980- 1775- 1555 Fark (TL) 965- 325- 660- 790- 490 790 825- 393- 770- 628- 782- 875 466- 500- 728- 582 522- 649 265- 887- 655 da kademelı fiyat uygulaması en buyuk etken olarak gösterılıyor TMO'nun yuksek taban fiyat verırken uretıcıyı memnun ettı- ğı, ancak ılgılı dığer sektorlen sı- kıntıya soktuğu belırtıhyor Ofıs, kademelı fiyat artısıyla ge- nış çapta ahmlara gınşmış, her hafta fiyatı 5 lıra arttırarak alun- larını surdurmuştu Alımlarda- kı artış, satışlarda da uygula- nıyordu Ekım ayı ıçınde her hafta 10 lıra arttırarak alımlan gerçekleş- tıren TMO, geçıcı bır sure ıçın bu yöntemle alımlan ve satışla- rı durdurduğunu açıklamıştı TMO Yönetım Kurulu'nun onu- muzdekı gunlerde toplanarak alımlarda ve satışlarda uygula- nacak yönteme ıltşkın karar al ması beklenıyor Izmır Ziraat Odası Başkanı Raşit Kurşun, sorunu devletın yaratuğını söyluyor Kurşun, "Toprak Mahsullen Ofisi, çift- çınin elinden bugdayı alıjor, ka- demejı artışla alı>or, kademelı artışla satıvor Devlet alıyor, fazlasuıa mıllete gen satıjor, ka- raborsacılığı kendısı ortaya ge- tıriyor, fahiş fiyatla kâr ediyor. Serbest pıyasa ekonomılerınde boyle şey olmaz" dıyor Ege Bolgesı Un Sanayıcılerı Derneğı Başkanı Nuri Dedeog- lu, ofisın polıtıkasını değıştırme- dıkçe buğday-un-ekmek zam- larının bırbırını ızlemesının su receğı göruşunu savunuyor Ek- mek fiyatlannın TMO'nun uy- guladığı fiyatlara göre otomatı ğe bağlanma eğılımıne gırdığını belırten Dedeoğlu, ekmek fiyat artışlanyla ılgılı olarak şunları söyluyor "Fınncı zor dunımdadır, bu- na bağlı olarak degırmencı de zordadır. Bugday alımlannda uygulanan sistem, meselenın te- melıni oluşturuyor. Ama bunda ofisın taksiraıı >ok, tarım poli- tıkasının birparçasıdır bunlar." Toprak Mahsullen Ofisı'nın denge unsuru olma yukumlulu- ğune karşın pohtık nedenlerle alınan kararlar, kredıler dolayı sıyla elındekı buğdayı pahalı sattığmı anlatan Turkıye Ekmek Sanayıı Işverenler Sendıkası Baş kanı Mehmet Alı Yolgormez, konuyla ılgılı goruşlennı şöyle dıle getırıyor "Bugday fiyatları gunden gu- ne artıyor. Ln fiyatlan da artın- ca ekmek fiyatlannın artışı ka- çınılmaz oluvor. Toprak Mah- sullen Ofisı'nın alımlannda vanlışlıklar var. Ofıs dengesını kaybettı. Gorevını savsakladı " Turk Beledivecılık Dernegi ve İzmır Anakent Beledıye Başka- nı Yuksel Çakmur, ekmek soru- nunun tum yurtta yasandığını ve ıvedı çözumler getınlmesı gerek- tığını belırterek şunları söyluyor. "Ekmek malivetını oluşturan maya, vıtamın, tuz, akaryakıt, su, elektnk gıbı gırdılenn fı>al- lan hukumetçe serbest bırakıl- dıgından ekmek fiyatı serbest pıyasa ekonomisi kunıllarına gore oluşmaktadır. Toprak Mahsullen Ofisı'nın bugday fi- yatını dolar kuruna gore ayarla- ması fıyatlann sık sık degışme- sıne yol açmaktadır. l'lkemızde uygulanabılır bır ekmek polıtı- kasının betırienmesı zorunlu ha- le geimiştir." Çok şubeli bankalar faiz yanşında iyimser ANKARA (AA) — Son gunlerde faız arttıran bankala- nn sayısının artmasına karşın, çok şubeli buyuk bankalar ye- nı bır faız yarışının başlama- yacağı goruşundeler AA muhabırırun göruştuğu banka yönetıcılen, yıllık faızın yüzde 65'ın üzerıne çıkmaya- cağı, buyuk bankalann yuzde 60-63, kuçük bankalann da yuzde 65 yıllık faızde denge sağlayacağı göruşunu savun- dular Göruşulen yetkıhler, fa- ız arttırma hareketınm kuçuk bankalann nakıt ıhtıvacından, yıl SORU bılançolannda mev- duatın yuksek gösterılmesı ve borsamn duşuş dönemınde borsadan çıkacak paranın bankaya gelmesını sağlama ıs- teğınden kaynaklandığını be- lırttıler Vakıfiar Bankası'ndan ust duzey bır yetkılı, bankalar ara- sı para pıyasası Interbank'ta faızlenn duşük olduğu dönem- lerde kuçuk bankalann bu pı- yasadan kaynak topladığinı belırterek şunlan söyledı "Şımdı Interbank'ta faider yukseldı Buradan para topla- yamayan kuçuk bankalar ta- sarrufçuya yoneldiler ve faiz- len yukseltmeye başladılar. Ancak bu bankalann yıllık fa- izi yuzde 65'ın üzerıne çıkara- cağmı sanmıyonım. Çunku bu oran enflasyonun uzennde, di- ger yatırım araçlan da şu an- da durgun Daha fazla arttır- mak ekonomik de olmaz." Ziraat Bankası'ndan bır üst duzey yetkılı de kuçuk banka- larla çok şubeh buyuk banka- lar arasındakı faız farkının 6 puana ulaşması nedenıyle bu- yük bankalann mevduat kaçı- şıru önlemek ıçın faızlerı bır- kaç puan arttırmak gereğını duyduğunu beürttı Egebank Yönetım Kurulu uyesı Erol Kıcıman ıse bazı bankalann yurtdışmdan fazla- ca kaynak kullandıklannı be- hnerek "Sanıvorum bankalar şu anda yurtdışı kaynak kulla- nımında eskısı kadar rahat de- ğiller. Kaynaklarda az bır da- ralma var. Dolayısıyla bu boş- lugu ıç pıyasadan telafı etme gayretlen ıçındeler" dedı Bankacılık sıstemınde faız- lenn her halukârda 1988 yıhn- da olduğu gıbı bır tırmanış ıçı- ne gırmeyeceğını vurgulayan Kıcıman şunları söyledı "Butçe açıgı nedenıyle Ha- zıne'nın paraja ıhtiyacı var. Bu ıhtıyacı karşılamak ıçın tasar- nıflann yeniden arttınlması eğflimı gozukuvor. Hazine'nin parava ıhtıy^ç duyduğu bir or- tamda Turk parası da sınırlı olunca talep gelryor ve faizler yukselecek gıbı gehyor. 1ŞÇBNIN EVREMNDEN SUKRAN KETENCt 13'üncü Gün ZONGULDAK — llhan Ağabey dünkü "Pencere" köşe- sınde, Zonguldak grevının gunlerını saymamızı ıstıyor Dunya ışçı sınıfı tarıhınde benzerının pek yaşanmadığı, grevcı ışçı- lerın aılelerı, bır kentın halkı ıle bırlıkte her gun saatlerce so- kaklarda yüruyerek, mıtıng yaparak, hak arama kararlılıkla- rını ortaya koyduklan grevın dün 13'üncu günüydü Zonguldak Turkıye'nın en buyûk enerjı yatağı olmasına karşın hep uvey evlat muamelesı görmuş bır kent Mıllı ge- lırden alması gereken payı alamadığı ıçın de ışsızlık ve yok- sulluk sonucu gelen göç son yıllarda nufus artış oranını hız- la duşurrnuş Zonguldak'la özdeş maden ışçısı 12 Eyiül son- rası genel ışçı sınıfı yoksullaşmasından çok daha buyuk bır hızla yoksullaştırıldı Yeraltında çalışanı ıkı ayda bır almak uzere 500 bın ve yer ustunde çalışanı da ortalama 370 bın lıra cıvannda bır ücrete mahkûm edılmış Zonguldaklılar, kara mızah anlamında kendtlerını acıma- sız eleştırmek uzere bırbırlerıne 'kıvırcık' dıye hıtap edıyor- lar Zonguldaklının hak arayamama ezıklığını sımgeleyen, hakaret nrteltgınde koyun surüsune benzetme anlamında kul- lanılıyor Maden ışçılerıne 12 Eylul hukuku ıle gelen grev ya- sağı da 'makyaj' yasa değışıklıklerı sırasında, Uluslararası ÇaJışma örgütu'nu kandırmak uzere kaldırılırken hukumet kanadında benzer bır anlamda mantık yürütulmüş, maden ışçtlerının grev geleneğı olmadığı savunulmuştu Grev ge- leneklen olmadığı ıçın grev haklan gen verılen maden ışçı- lerıne ne oldu9 Zonguldaklılar bugunlerde utanarak değıl, övunerek gözlen partayarak bırbırlerıne 'kıvırcık' dıye ses- lenıyor 42 bın madencı, eşlerı, çocukları, 1 mılyonu aşan bır şehır gur sesle hak arama bılıncının, kararlılığının onu- runu yaşıyor En deneylı polıtıkacılar sosyal bılımcıler, ma- dencılerın, Zonguldaklıların hak arama kavgasındakı guçlu- luklerı, kararlılıkları karşısında şapka çıkanyor Maden IŞÇH sının, Zonguldaklının, hak arama mucadelesının Turkıye'- de, demokrasının, ınsan haklannın, hak arama bılıncının yer- leşmesınde örnek otduğu teslım edılıyor Insan Haklan Der- neğı'nın ınsan haklan ödulu ışte bu nedenle 'hak aramada örnek adım' olduğu ıçın maden ışçılerıne verıldı Maden ışçısı Zonguldak halkı ıle Cumhurbaşkanı - hükümet- sıyası ıktıdar arasında büyük bır hesaplaşma var Zonguldaklıların deyımıyle sıyası ıktıdar Zonguldaklıları 'kıvırcıklar' olarak görmüş, buradan gelen seslere, ınsanca yaşama ucretı ıslemıne kulak tıkamıştı Daha öncekı dönem- lerde olduğu uzere, enınde sonunda venlenle yetınıleceğı hesaplanmıştı Sureklı ezılme ıle gelışen ofke bırıkım doğ- ru gozlenmemıştı Ne yazık kı sıyası ıktıdar cephesının yak- laşımı ıle Turk-lş lıdertennın, pek çok sendıka başkanının yak- laşımı arasında pek bır fark yoktu Genel Maden-lş Sendı- kası yönetıcılerının, ışçı tabanındakı gelışım, Zonguldak'ta- kı gelışım ve hak arama kararlılıkları ıle ılgılı anlattıkları, alay- cı bıyıkaltı gulümsemelerle karşılanıyordu Ilk hesap, gerçekten greve çıkılmaya kalkışılırsa, grev er- teleme, Turkçesı grev yasaklama ıle cüayın bıtırılmesıydı An- cak Zonguldak'tan gelen gur ses bu hesabın gerçekleşme- sını engelledı Maden ışçılen grev ertelenmeye yanı yasak- lanmaya kalkıldığında ocaklara ınmeyecektı Bugünden son- rası ıçın de geçerlı olan boyle bır kararı hukumetın alması- na karşı, on bınler her gun sokaklarda meydanlarda haykı- rıyor Yasaklamanın bır ışlevı, anlamı kalmıyor Ikıncı nesap maden ışçısım Zonguldaklıları, bugune ka- dar olduğu üzere Zonguldak a hapsetmek Dunyanm her ye- rındekı olayiarı veren TRT-TV, özerklık, hak-hukuk ne var- sa, habercılığın asgarı kuralını çığneyerek maden ışçısıne, Zonguldaklılara sansur uyguluyor, 56 mılyon Zonguldak dı- şında yaşayanlara Zonguldak'ta oianlar aktarılmıyordu Her gün onbınlerın sokaklarda saatlerce yurüyerek mıtınglerde gur sesle hak aramaları, sıyası ıktıdara karşı verdıklerı kav- ga, yaşanan buyük dırenış, büyük coşku 56 mılyondan sak- lanıyordu TRT ve TV sadece sıyası ıktıdar cephesının Zon- guldakhlara saldınsını yansrtıyordu Böylece Zonguldaklının, maden ışçısmın korkutulacağı, yıldırılacağı, koleleştırılece- ğı, bırbırlerıne duşuruleceğı boluneceğı ruyası goruluyordu Yazılı basın da aslında asgarı habercılık ölçulerı, objektıflık çerçevesı ıçınde, yaşanan sosyal olayın buyukluğunu asla yansıtmıyor ya da yansıtamıyor Daha sınırlı olsa da bılınçlı, bılınçsız bır anlamda sansure, soyutlamaya katkıda bulunu- yor Zonguldak'a gelen, olup bıtenı gören herkes bır tek nok- tada buluşuyor "Boyle bır sosyal olay, bu boyutta bır ka- rarlılık, coşku, böyle şey hıç görülmedı Gelmeden algılama- mıştık Gelıp gönmeden anlamak mümkun değıl" dıyor Ma- den ışçılen, Zonguldaklılar herkesı Zonguldak'a çağırıyor "Gelın, görün, duyun" dıyorlar Gerçekten Turkıye'de de- mokrası, hak ısteyenler ınsan onuruna, ınsan haklan mu- cadelesıne ınananlann Zonguldak'ta yaşananları, boyutunu anlayabılmelerı ıçın gelıp gormekten başka çarelerı yok Sansure rağmen, sıyası ıktıdarın maden ıçşısını, Zongul- daklıları Zonguldak'a hapsetme, "yurur yurur bağırır, bağı- rır yorulurlar" hesabı tutmuyor Ses çok fazla gur çıkıyor Öncekı gun sadece onbınlen kadınların oluşturduğu kala- balıklann boş tencere, tepsı şakırtıları kuiaklarımızı uğulda- tıyordu Dun "TRTonların.caddelerbızım", her gun bınler- le kez, onbınlerın hep bırlıkte haykırdıkları ölmek var, dön- mek yok", "Vur vur ınlesın, Çankaya dınlesın", 'Işçryiz, guç- lüyüz, haklıyız, kazanacağız" sloganları Madencıler, eşle- rı, çocukları, Zonguldaklılar her gün saatlerce yürümekten yorulmuyor Seslerı gıderek daha gur çıkıyor Kalabalıklar eksılmıyor, artıyor Henuz sadece bırkaç saatlık yurüme yo- lundan gelebılenler katılıyor Köyler henüz yedek güç ola- rak beklıyor Maden ışçılen, Zonguldaklılar bır değıl, çok ol- manın gucunu keşfetmışler Seslennın Zonguldak dışına taş- masını artık hıçbır guç durduramaz Sıyası ıktıdar, Turk-lş'ın sendıka lıderlenne guvenmekle bır kez daha buyuk bır yanılgı ıçıne duşuyor Işçı yuzbınlerı aym konumda, aynı sorunlar, aym hak kavgası ıçınde Sen- dıka lıderlennın buyuk bır korku ve panık ıçınde kulaklarını tıkamakta dırenmelen, ışçı sınıfı dayanışması, guçbırlığını en- gellemelen hıçbır ışe yaramayacak, Zonguldak'tan çıkan ses öylesıne gur, oylesıne guçlü kı aynı sorunlar, aynı hak kav- gası ıçınde olan ışçılere ulaşıyor Zonguldak'ta yaşananla- nn, Turkıye ışçı sınıfının hak kavgasına ışık tutmasına, Turkı- ye'de demokrası, ınsan haklan mucadelesının fılızlenmesı- ne, artık hıçbır guç engel olamaz Zonguldak'ta ışçıler "sıl- kele başkan az kaldı, duşecekler" dıye bağırıyor Gören gormeyene, duyan duymayana anlatsın KISA KISA •LA PERLA parfumu Kybele mağazalannda satışa sunuldu Parfum, Kybele mağazalannın sahıbı ve La Perla'nın Turkıye Temsilcisi ve Dıstrıbutöru Fepa Tekstıl Sanayu ve Pazarlama'nın urunu • BAtl SIGORTA, bu yıhn ılk 10 ayında 14 2 mılyar hra hasar tazmınatı odedı • GİMA Mağazaları otomasyona geçıyor Otomasyon projesını ıse Tepum yurutecek • BANAT, çocuk ve yetışkınlere yönehk 3 yeru model dış fırçasını pıyasaya sundu Yenı modeller, Banat Favorı, Banat Dıagonal ve Banat Çocuk adlarını taşıyor K L A S I N D A L I D E R F A X t 3>HITACHI 25 ARALIK'A KADAR ALINIR, KARLIÇIKILIR! nutasan *•* "Fox ve FotokopP del2 yıllık temjbesi 3e Uder Firma™" «Istanbül 166 72 80(9Ha!)»Ankara 11872 29 118 72 59» Samsun 20707 Ş I R K E T L E R G R U B U • l a m 227227 »Adana 133379 «Trabzaı1«71 »Antalya. 2117 17