Katalog

4 KASIM 1990 + * HABERLERİN DEVAM CUMHURİYET/19 Laik, Anti-Laik... (1) (Baştarafı 1 Sayfada) rın kurulmasına karsı cıkmaktan vazgeçmış olmalan da yıne, sağ-sol ılıskılennde olağa- na doğru değısımın bır ısaretıdır Buna karşıhk ulkemızde bugun laık ve antı-laık Islamcı kesımler arasındakı gerılım gıttıkce yukselıyor Ve bu gerılımın sıyasal sıstemde yenı bunalımlara yol açma olasılı- ğı, demokrasıden yana herkesın ustunde dıkkatle durması gereken bır noktadır Gercekte laıklıkten yana olanlarla laıklı- ğe karşı olan ve ona elestırel gozle bakan- lar arasındakı gerılım, kuskusuz ulkemızde bugun çıkmış bır sorun değıldır Konu, 195O'lı yıllarla bırlıkte sıyasal gundemdekı yerını lyıce bellı etmeye başlamıştır Ancak gerılımın tırmanışa gecmesı ve toplumda ku- tuplaşmaya neden olmaya başlaması, 198O'lı yıllarda meydana gelmıştır Laıklığe karşıt Islamcı akımların, cumhu- rıyet tarıhımızde en buyuk gelışmeyı ozellıkle bu donemde sağladıklan yadsınamayacak bır gerçektır Ote yandan Turkıye'nın, tarıhte laıklığı ılk kez benımseyen ve uygulayan bır Islam ul- kesı olarak bu yolda aldığı buyuk mesafe de kuçumsenemez Toplumun buyük bır çoğun- luğunun genel olarak laıklığı benımsedığı, la- ıklıkle demokrası arasındakı olmazsa otmaz ılıntının farkına vardığı bır gerçektır Muslumandır, ama aynı zamanda laıklığı vazgeçılmez bır ılke olarak benımsemıştır Toplumumuzda bu ınanc ve duşuncede olanlann antı-laık Islamcılara karşı buyuk ço- ğunluğu olusturduklan da bır gerçektır Bu açıdan Turkıye son derece ılgınç bır nokta- ya gelmıştır ve ötekı Islam toplumlarına or- nek olacak bır konuma ulasmıştır Ama şu yıllarda laıklıkten yana guclerın ka- ramsarlığını gerektıren nedenler de kuşku- suz yok değıldır Ozellıkle 12 Eylul sonrası ortaya çıkan gelışmeler ve Islamcı ıdeolojıy- le kadroların devlet kurumu ıcındekı tırma- nısları, soz konusu karamsarlığın temelınde yatan haklı nedenler arasındadır Kuskusuz Islamıyet bu toplumun bır ger- çeğıdır, yok sayılması olanaksızdır Ayrıca, demokratık ve çağdaş bır toplumda ınanç oz- gurluğune sınır koyulamaz Ama burada vurgulanması gereklı bır nok- ta var Yıne demokratık ve çağdas toplum- larda, bır dınsel ınancın devlet ustunde et- kınlık sağlaması ve devletı denetler hale gel- mesı de kesınlıkle soz konusu olamaz Oy- le olursa, demokrası dıye, temel hak ve öz- gurlukler dıye bır şey kalmaz orta yerde Onun ıçın devletın laıkleştırılmesı krıtık bır noktadır, laıklık ve demokrası bakımından yaşamsaldır Bu çerçevede ılgılı tarafların bır uzlasma zemınınde buluşmalanndan başka çare yok- tur Devletın laıkleştırılmesı ve demokrası us- tunde uzlaşılması şart, ortak bır platform ol- malıdır .Bunun ıçın ılk adım, tarafların bırbırlerını tanımaları, farklı duşuncelerı oğrenmelerı ve tahammul etme alışkanlığını edınmelerı ola- caktır Çunku taraflar, bırbırlerıne peşın hukum ve kuşkuyla davranmayı surdururlerse, ge- rılım ve çatışma olasılığı buyuyecektır Yarınkı yazımızı, devletın laıkleştırılmesı konusuna ayıracagız. Mesut olmayan üçlü (Baştarafı Sporda) sırun arkasına saklandiKİan nın maç boyunca ayrımına da varamadılar Orta alanda go- revlı Feyyaz topla fazla buluş- tu, ama Gençlerbırlığı Katenaç yosun'dan kurtulup kaleye va ramadı Beşıktaş'ın dunku oyununda tek gol pozısyonu bıle >oktu Kapalı savunmavı açmak ıçın ılendekı uçlu yer değıştırıp alan yaratmayınca orta alanın oyu- na katılımı da engellenrruş oldu Bu durumda yapılacak tek ış vardı o da kanatlan kullanmak- tı Ama Gençlerbırlığı savunma- sı tum yuksek toplan kazanarak Beşıktaş'a pozısyon olanağı bıl etanımadı Sanırım dunku oyundan sonra Beşıktaş'ın tek puana sevınmesı gerekır Gençlerbırhğı'nı ıse dünku kadrosuyla maçı neden kazan- madığı ve neden şampıyonluğa oynamadığı konusunda eleştır- tnelıyız Şampıyon olmamak ve- ya şampıyonluğa oynamamak, Anadolu îakımlarının yazgısı mıdır? Futbolun bu denlı kötu olduğu bır lıgde, bu kadar ıyı bır kadroya sahıp takım daha ıyı yerlere layık özcan ve B Metın gıbı ıkı bek buyuk takım- larda bıle yok VELİEFENDrDEN FIKRET DAĞLIOĞLU Guus Hinddink'le (Baştarafı Sporda) antrenorler kadar başarılı olamıyorsunuz Sayın Hıddınk, sızın de gorduğunuz gıbı Fenerbahçe hasta Hastahğı sadece bır göz veya kalp olsa organ naklı yaptırmak- la düzelebılır Oysa Fenerbahçe'nın artık organ naklı yapılacak durumu da kalmadı Çunku hastalık tum bunyeyı sarmış Bıze göre yapacağınız tek şey, cesaretle ortaya çıkıp bu takı- mın gıderek daha da hastalandığını, ıyüeşmesı ıçın uzun bır su- reye ıhtıyacı olduğunu söylemek, bu uzun sure ıçınde kendınıze bır hak tanınması, eğer bunlar yapılmazsa kontratınızın feshe- dılmesını ıstemektır Tabıı eğer Batıh bır kafaya sahıpsenız. Yoksa sız de dığer meslektaşlarınız gıbı maskara olmaktan kendınızı kurtaramazsınız , . _ TAHMİNLER 1. KOŞU:F 2Hayrola, P 1 Babakemal, S 4 Gülen 2. KOŞU: F My Kıng, P 1 Burçakhanım, P 4 Zümrutbey, S 7 San Marcos 3. KOŞU: F 5 Tora, P 6 Ulubey, P 2 Karagumruklu, S lOEsse 4. KOŞU: F 5 Ersanbey, P 12 Kevser, P 2 Bahadırbey, S 1 Aslanım 5. KOŞU: F 2 Arkangel, P 5, S Meydanh, P 1 Melıh, S 4 Panter 6. KOŞU: F 12 Komutan, P 7 Dıvane, P 8, Nılufer, P 10 Doğanbatur, S 16 Taşkentlı 7. KOŞU: F 8 Begura 2, P 10 Handan I, P 5 Alışık, S 2 Sunerbey 0-1 1 t 3 1 • 7 8 « ıo 11 12 - G-2 1 2 3 4 S e 7 8 9 K> 11 12 i G3 1 2 3 4 S 8 7 8 8 K> 11 12 v G4 1 2 3 4 5 a 7 a 9 K 11 12 v G5 1 2 3 4 S 8 7 8 9 10 11 12 X Gfi 1 2 3 4 S • 7 a 9 10 n 12 V Asil Nadir'e icra davası(Baştarafı 1 Sayfada) borç, Nadır ve aılesı ıleılışkılıçe- şıtlı vakıf ve firmalar aracılığı ıle alındığından, kesın bır rakam vermenın mumkun olmadığını belırtıyorlar "Sunday Times"ta Asıl Nadıriın kışısel borcu ıçın "100 mil>on sterline kadar çıka- bılır" tahmını yapıyor Polly Peck'e an ozel odeme koşullu tahvıllere ılışkın 21 mıl- yon sterlın tutarındakı odeme- nın de yapılmadığı gerekçesıyle Yuksek Mahkeme'ye, Asıl Na- dır'ın ıflasını ısteyen 4 ayrı ıcra davası daha açıldığı oğrenıldı "Fınancıal Times" gazetesı ta rafından da doğrulanan gelışme, Polly Peck'e kayyım atanmasın- dan onceye rasthyor Kayyım atanmasıvla bırlıkte Polly Peck- ın tum mal ve para varlığı don- durulmuş olduğu halde, Yuksek Mahkeme'ye yapılan başvuru- nun zamanlaması nedenı> Ie, odemeye ılışkın gecıkme faızının ışledığı bıldırılıyor "Daily Trfegraph" gazetesı ıse, Asü Na- dır'ın, Polly Peck hısselennı te- mınat gostererek aldığı borçla- ra karşıhk başta Amerıkan fır- ması "Merrül Lynch" olmak uzere başka sımsarların da ıcra davası açmaya hazırlandığını one surdu Ana muhalefet tsçı Partısî'nın yaptığı bır hesaplamaya göre In- gıltere'nın en zengın 11 ışadamı olarak gorulen, Sunday Times- ın geçen aylarda yayımlanan bır hstesınde ıse 36 sırada ver alan Asıl Nadır'ın kışısel servetmın 1 mılyar sterhm aştığı belırtılıyor Asıl Nadır'ın Ingıltere'dekı mal ve para varlığı hakkında çok az şey bılındığını kaydeden "Independent" gazetesı, Polly Peck'te sahıp olduğu hıssenın şımdı neredeyse hıç değerı kal- madığım belırttı Oysa hısse de- ğerı geçen temmuz ayında 450 penı ıken sadece hısse sahıplı- ğınden kaynaklanan varlığının 450 mılyon sterlın olduğu hesap- lanıyordu Konuva ılışkın habe- nnde "Dailj Telegraph" gazetesı ıse Polly Peck kayyımlannın hu- kuk danışmanı John VVhıte'ın, "Şirket hakkındakı bilgı tam bır karşama ıçınde. Pollv Peck'ın gayel karroaşık bir orgut yapısı var ve Lavıtlar her konoda o ka- dar titizlıkle tutulmamış. tngıl- tere'de dahı mal varlığının nere- lerde olduğunu saptamakta guç- luk çekiyoruz" dedığını aktar- dı Kışısel olarak Nadır'ın In- gıltere'de Leıcester eyaletınde bır malıkanesı, bır ornek çıftlığı ıle Londra'da Turkıye Buyukelçılı- ğı'nın de bulunduğu en pahalı semtlennden Belgravıa'da bır evı olduğu bıldırılıyor Asıl Nadır'ın gerek kışısel du- rumu, gerekse Pollv Peck'ın ıçınde bulunduğu malı bunalım hakkında bu akşam BBC tele- \ ızyonunda Ikıncı Kanal'da ya- yımlanacak "Para" adlı canlı programda sorulan yanıtlayaca- ğı umuluyor Yayın gerçekleştı ğı takdırde bu, Asıl Nadır'ın, bunalımın başladığı ağustos ayından bu yana sozlu basına vereceğı ılk mulakat olacak Ote yandan, TRT'de yarın gece ya- yımlanması beklenen "32 Gun" programmda da Asıl Nadır'ın yıne gelışmeler hakkında Turk Sasınına ılk kez bılgı vereceğı açıklandı Savaşa Hayır(Baştarafı 2 Sayfada) namakta, yureklı ve durust hukukçular kuçük yaşta "feleğın sıllesıne" uğratılmak ıstenen ço- cukların savunmasını uzerlerıne almak ıçın ya- nş etmektedırler Bunlar ınsana tesellı verıyor Ilk sorgulama sırasında avukatın gozlema ola- rak bulundurulmasına yasalann engel olması yal- nız bu gıbı durumlarda değıl, bu>uk yaştakı uı- sanların ılk sorgulamalarında da hukuk dışı so nuçlara vanlmasına neden oluyor Eğer gerçek- ten çağdaş bır devlet olmak ve kendımızı bu kım- lıkle uygar dunyaya saydırmak ıstıvorsak, yasa- larımızdakı çağdışı kuralları kaldırmak zorun davız Devlet vönetımınde korku ve gızlılık değıl, ıyı nıyet, sevgı ve açıklık egemen olmalıdır Kor- kunun egemen olduğu ulkede baskıların, ışken- celerın >anı sıra oç alma duvguları, gızlı orgut lerın acımasız eylemlerı ve cınayetlerı de yaygm- laşır Her etkı bır tepkı doğurur O halde suç ış- leven ya da suça ıtılen kışıyı duşman gıbı değıl, ınsan gıbı, yurttaş gıbı gorup, ışlendığı one su- rulen suçun gerçekten oluşup oluşmadığını, eğer oluşmuşsa bunun nedenlerını araştınp yargımı- zı ona göre vermelıyız Bugun Turkıye'de korku dan çok sevgıye, duşmanlıktan çok dostluğa ge- reksınme duyulan bır dönem yaşıyoruz Savaş kapımızın eşığınde beklıyor Bızım bu bolgesel savaşta Turkıye olarak ne çıkarımız var'' Belkı kımı yetkılıler, savaşa gırersek seçımlerın erteleneceğını, mevkılerını ABD sayesınde daha uzun sure koruvabıleceklennı duşunebılırler Bazı sıvrıakıllılar da boyle bır savaşta komşulanmı- zm kımısınden toprak kazanacağımızı duşleye- bılırler Ama butun bunlar Turkıve'nın çıkarına değıldır Benım akranlarım, daha doğrusu bızım kuşak Lıbya Savaşı'nın, Bırıncı ve Ikıncı Balkan Savaşları'nın, Bırıncı Dunya Savaşı'nın, Ulusal Bağımsızlık Savaşı'nın ıçınde yaşayarak buyudu, bu savaşların getırdığı toplumsal felaket ve yı- kımiarı gözlerı>le gordu, kımıleyın bunlarla bır- lıkte yaşadı 1_ıb>a, Balkan ve Ulusal Kurtuluş Savaşlan bırer savunma savaşı olduklanndan zo- runluydu \ma Bırıncı Dunya Savaşı'na ıktıda- n elıne geçu^n bırkaç kışının arzusu uzerıne olup-bıttı bıçımınde gırmıştık Almanların çıka- rına çalışıyorduk Şımdı yıne bo>le bır durumun, bır olup-bıttının bırdenbıre karşımıza çıkartılma- sından korkuyorum Ulkesını seven her yurtta- şın böyle bır olup-bıttıye engel olmak ıçın çaba harcaması gereklılığıne ınîuııvorum • • • Bızden sonrakı kuşak yalnız tkıncı Dunya Sa- vaşı'nı gördu, ama rahmetlı Ismet Inonu'nun pt,- lıtık zekâsı sayesınde o savaşın ıçınde vaşamadı Oyle olduğu halde Ikıncı Dunya Savaşı Turkı- ve'de de bırçok kısıtlamalara, yoksunluklara ne- den oldu lnönu'yu karalamak ıçın kımı beyın- sızler "Ikıncı Dunya Savaşı'na gırmemekle erİcek- hğımızı vıtırdık" dıye çırkın polıtıka propagan- dası yaptılar "Beyınsız" dıyorum, çunku eğer o savaşa başlangıçta gırseydık Anadolu'yu Stalın'm tankları kaplayacaktı Savaş ıstevenler, Turkıye ıle ılgılı olarak, gore gore bır Kore Şavaşı'nı ve Kıbrıs Barış Harekâ- tı'nı gorduler, ama uzaktan uzağa görduler Şım- dıkı durum bunlara benzemıyor Kapımızın eşı- ğınde bır savaş patlarsa bunun bovutlarının ne- relere kadar varacağını kımse şımdıden kestıre- mez Bu bölgede Irak'a karşı savaş kesınlıkle ge- rekıyorsa, onu savaşta çıkarları olan ulkeler vu rutsunler Turkıye, Bırleşmış Mılletler Guvenlık Konseyı kararları doğrultusunda ambargo ıle ve- tınmelıdır Şu nazık donemde ulkemızı bır ate- şın ortasına atmayalım Sevgılı okurlarım, savaşların ıçınde vaşamanın ne demek olduğunu gören ve bılen bır yurttaş olarak bu satırlann yazan da aynı şe>ı söyluyor "Savaşa havır!" W W GOZLEM UĞUR MUMCU (Baştarafı 1 Sayfada) Anayasa tasarısında memurların sendıka kurmalarını ya- saklayan maddeye yer verılmıştı anlı-şanlı profesörler bu yasağı dıllerının donduğu kadar savunmuslardı Bu yasak MGK tarafından kaldırıldı Nasıl oldu? Nıcın oldu'' Bunlar bılınmıyor Bılınen bu ya- sağın MGK tarafından kaldırılmıs olmasıdır MGK herhalde, Anayasada ıscılere ve ışverenlere sen- dıka kurma hakkı tanıdık, memurlar bu kapsama gırmez Bu yuzden ayrıca bu konuda yasaklayıcı bır hukum getırmeye gerek yok' dıye dusunmuştur Oyle ya da boyle, sonuç onemlı Sendıka kurma yasa- ğı yok Anayasa memurlar sendıka kurma hakkına sahıpler dı- ye bır açık hukum ıcermedığıne gore bu hak neye dayanı- yor? Once cağdas demokrası anlayışına, sonra da uluslara- rası anlaşmalara Batı demokrasılerınde ıscı-memur ayrımı bızdekı gıbı de- gıl Batıda 'ıscı kavramı hem memuru hem ıscıyı kapsıyor ILO (Uluslararası Calısma Orgutu) karar ve sozlesmelerın- de sendıka hakkı kamu calısanlarını da ıcıne alacak kap- samda yorumlanıp uygulanıyor Anayasa uluslararası sozlesmelerı 'yasa' hukmunde go- ruyor Anayasa uluslararası anlaşmalara yasalardan da da- ha guvencelı statu sağlıyor Bu ayrıcahk, uluslararası an- laşmalara karsı anayasa yargısı yolunu kapatıyor Anlaşmalara karsı anayasaya aykındır" savı ıle Anayasa Mahkemesı ne basvurulamıyor Turkıye Insan Haklan Evrensel Bıldırgesı'm 1948 yılında ımzaladı 1954 yılında da Avrupa Insan Haklan ve Ana Humyetlerı sozleşmesı ımzalandı 98 sayılı ILO sozlesmesınde de memurlara sendıka kur- ma tanıyan maddeler var Vardır ama kım dınler bu anlaşma ve sozlesmelerı? Bır yandan ıscılere tanınan toplusozlesme ve grev hakkı turlu engellerle kısıtlanırken memurların sendıka kurma hakları yok sayılıyor Dıyelım kı memurlar sendıka kurdular 12 Mart 1971 as- kerı donemınden once memurlar sendıka kuraoılıyorlardı Cunku anayasada calısanlar'm sendıka kurabıleceklerı ya- zılıydı 12 Mart ın CHP ve AP lı bakanlardan oluşan cunta desteklı hukumetı anayasayı zorla tagyır tebdıl ve ılga' ede- rek memurların ellerınden bu hakkı almıstı Grev hakkı ıle donatılmayan sendıkaların derneklerden ne farkları vardı7 Pek yoktu 12 Mart hukumetı, memurların elınden dernek kurma hak- kı nıtelıgındekı sendıka kurma hakkını da almıştı 12 Eylul hukumetı bır adım daha ılerı gıderek Ceza Yasası'nda me- mur dırenıslennı ceza yaptırımına bağladı Memur devletın tutsağıdır Ceza Yasası Dernekler Ya- sası ve Devlet Memurları Yasası gerek orgutlenme gerek- se grev hakkı konularında turlu yasaklar getırmıstır Bugun Turkıye de uygulanan ekonomiK modelın sonu- cu, ucretveaylık gıbı emek gelırlerının ulusal gelırdekı pay- ları azalıyor buna karsılık kâr-faız-rant' gıbı sermaye gelır- lerının ulusal gelırdekı payları yukselıyor Sosyal sınıflar arası emek somurusu bu modelde her gun daha da artıyor Bu somuru arttıkça devlet, çalışan kesım- lerın hak arama yollannı kapatıyor Bu yasakcılık 'tahakkum' bıçımıne burunuyor 'Sermaye pıyasası serbest oluyor 'emek pıyasası na ya- sak uzerıne yasak getırılıyor Ne ıscı emeğını dıledığı gıbı pazarlayabılsın ne memur Bızlerın 'ekonomılerın mılıtarızasyonu', "arabesk lıberalızm' ve 'alaturka kapıtalızm' adlarını taktığımız model budur ışte Memurun ağzına vur al lokmasını Ses cıkaranı da ez Ne sendıka hakkı tanı ne grev hakkı Su son bağımsız Musluman Turk dev/ef/'ndekı burokrası- de yalnızca bıleklerı Rolex saatlı ağızlan Davıdoff purolu yuksek burokratlar yasasınlar ayda 500-600 bın lıra alan memurlar da surunsunler Erkek, erkekgibı olmalıdır-guçlu \e çocuksu Françoise Sagan TE^VİKİTECAD HuooCollectionCITY&COUNTRY