Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 21 KASIM 1990 DÖVİZ KURLARI Dövıan Cınsı 1 ABOOobn 1 B Alman Marta 1 Avustralya 0dan 1 Avusturya Şılını 1 Belçika Frangı 1 Oanmarka Kronu 1 Fın Marfctası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Bortr» 1 Isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 itatyan Lsretı 1 Japon Yenı 1 Norveç Kronu 1 Stertm 1 S Arabıstan Föyalı Dövc Ahş 2775 44 1879 10 21 İ7 92 267 31 S)1 09 490 28 782 01 557 93 1667.43 500.94 2227.84 249 97 ; 159 480 64 5474 00 74016 Dövız Satış 278100 1882.87 2142.20 267 85 9127 49126 783 58 559 05 1670 77 50194 2232 30 250 47 2163 481.60 5484 97 74164 21MSM1M0 Efektıf Alış 2772 66 1877 22 210158 267 04 89 54 485 38 768 72 557 37 1665 76 495 93 2225 61 245 72 2138 475 83 5468 53 727 58 BORSADA İŞLEMLER Akal Tekstıl (BU) Aicam Akcmııtll Aksa(BU) Mvfco HoUînQ AnadokıUm Arçea Anfean Aygs Bagtas MıCronfc Bnsa CanHtek Çjnsnlo CetmeMKiyums ÇMkrtaat Çmsa Ç Etektnk Oemrtaı* OenoSCam DnaHoUng Oogusan OOktsş E Bışı Ya&nfn EBas.ll»: EgeBnoMı EgeEndusın EgeSûbn EntkSıgam Enka HoHlng Ercıyas Bıraalrt EreJHOÇ Fems Ahjmmyum Genes Good-Year Gortw Işf* GûlmFaD Guney B n o l * Htidaş •ctejiF Kntama intema (BU) MoBf PWon bnrOC İZ0C3/T) KtftonsâJi Kav Kefcbek UoCya KtnıGOa K C M I Eıektnk KoeHotfng Koç Yatmm Konya Qm«ılo Komsa Korurru Tar Köytas KutUıya Poreefcr Uatana Takım Martfm ûmento Manst MannansU M Manftal M m Sanınl IMas NAur» Net Holömç Nel ~ınZ"i Olan r e.s-« Olmuksa Otos*ı Parsan PEG ProSo Peflam fına» Sul P>nar Enteflrt El Pınar Su Pima$ Potyen RaHak Sabaı Ysyıncıl* Santral -tolomg Sartmysan Sıfaş Sdksa ;BL TafD S*3C13 TDısbar* TdsUbariı Tetotaj 1swı T Gdraniı ^ TfeBar* (8) TI$Bank (A) T Is Bar* ıC) Toprafc Kâjıt Trakyl Ca.Ti TSemens T &QC CaıT) TSnaıKBank TD OMum T Tutorg Tûtünlan» Vestel Yasas YapıK Bat* Yunsa OnceK se- ans kapan 5500 12750 39S0 18260 «000 6200 17750 2100 39000 12000 13500 4400 4200 160000 S2O0 5050 13250 7600 2600 8400 1900 9600 32000 16500 31500 8000 925 2200 4100 6O00 3200 S500 5BO0 3850 3450 7100 1000 11000 5050 2100 17750 10300 975 8600 4650 9400 8300 29000 13250 17000 14750 17750 4000 7600 2200 12500 10200 115000 2700 1250 6500 7800 500 1200 1650 2300 8000 1150 2850 10000 6800 3800 1950 4200 550 1200 4000 4600 5200 4800 2690 32000 36000 10100 9500 3050 4250 4700 3780 -İ780- 3950 32O00 640000 9000 7600 6000 16000 18500 3250 7400 3750 3850 4600 2050 6100 4050 b f m •aiııı 7 S44 137 Bugunku Bugunkü en d u s * e- yuksek 5300 5500 12500 3800 18250 25000 6200 rooo 2100 40000 11500 12750 4500 4450 6000 5îOO 12500 7600 2750 7900 1700 8900 31500 16250 30500 7600 900 2200 4100 6000 8900 6500 5700 <OO 3250 6600 1000 10750 5200 2050 16500 10000 950 8500 4500 9200 29000 15500 4250 13500 3900 7200 2050 12250 10000 2550 1150 6TJ0 7400 475 1200 1600 2150 1150 29M 9750 6800 3700 1850 550 1250 4500 5200 4600 2550 30500 35000 10000 2800 4500 4700 3650 3800 310OO saoo 7500 5800 15250 18000 3050 7100 3850 3700 4450 2000 5800 3800 12750 4050 18500 27500 6300 18250 2250 40500 120O0 13750 4700 4450 6400 5400 13000 7700 2750 8500 1800 9500 33000 17250 32000 7900 960 2200 4400 6300 9200 6500 5700 4050 3500 7100 1050 11250 5400 2050 18500 10000 975 8700 4600 9500 29000 17500 15250 18750 4200 7500 22S0 12500 10750 2800 1200 6900 7800 500 1300 1650 2250 1200 2950 10250 6900 4O00 1950 575 1250 4500 5300 6000 2800 32500 37500 10500 2900 4500 4700 3K0 4100 33000 9200 7600 6100 16500 19250 3250 7500 3950 3800 4550 2050 6100 3900 Bugunioi Kapanıs 5400 12750 3800 18500 27000 6300 18250 2200 40500 11750 12750 4500 4450 6000 5400 •2750 7700 2750 8100 1«00 9300 33000 17000 31000 7600 900 23» 4100 6300 6900 6500 5700 4000 3SO0 7100 1050 10750 5300 2050 16500 10000 975 8700 4500 9300 29000 16500 14250 18750 3900 7200 2100 12250 102S0 2650 1150 6900 7800 500 '300 1600 2150 '200 2900 9750 6800 4000 1850 550 1250 4500 5300 5000 2800 31000 36000 10000 2800 »500 4700 3950 4000 32000 8800 7600 6000 16000 19000 3050 7100 3950 3800 4450 2000 6000 3800 k m nMcsb JTIS.U (DUi: M71.M) YATIRIM FONLARI ) Kabkna i btfgesi adı r Iş Yaönm-1 Iş Yatınm-2 Is Yatınm-3 Is Yatınm-4 Iş Yatınm-6 lnterfon-1 lnterfon-2 lnlerfon-3 lnterfon-4 Iktısat Yat-1 Ikttsat Yat-2 Iktısat Yat-3 Iktısat Yat-4 Ikttsat Atıiım Fon Garantı Vatırım-1 Ga'antı Yatınm-2 Garantı Yaürım 3 Garantı Yatırım-4 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat Fonu YBK,Sektör Fon YKB Hısse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıtat Fon YKB Karma fbn YKB Dövız Fon YKB Kapıtal Fbn YKB Aktf Fon Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıf Hısse Vakıf Dûnya Vakıf Fon-6 Dısbans Mavı Dışbank Beyaz Dışbark Pembe Tutün Fon Mitsuı Fon-1 Mitsuı Fon-2 Rnans Fon-1 Rnans Fon-2 Finans Fon-3 Rnans Fon-4 Rnans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fbn-2 Pamuk Fon Pamuk Hısse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Impec Fon-1 Impec Hısse Töbank Fon Sûmer Fon Denız Fon Ege Fon Kafkınma Fon Demır Fon Tanş Fon OrtakFon Tûrkbank Fon Net Fon Etı Fon Ç*ış Ç*« tariM degeri 130757 '0800 -4 03J9 20000 0910£9 10000 170150 10.000 04.0690 10000 1909.87 10.661 141257 9360 2702.89 9559 070859 11200 160957 9764 100259 9506 080259 9596 280259 9590 111259 10000 221057 9576 10.0359 9731 12 0250 10437 30.0530 9936 161157 10319 311059 10000 110750 10000 021157 10477 070388 9785 070358 9713 070358 9795 07.0358 9693 070358 9828 020189 9294 190690 10000 190&90 9542 090588 10000 24 04B9 48 279 181089 10444 220390 9394 260190 9574 14 0690 10.000 280658 10057 100459 20558 280650 10511 040758 11021 150758 40000 20*059 10000 200359 9946 200789 9556 181289 10428 200330 9958 051130 10000 091059 10100 140230 10000 140230 10000 20.06S0 10000 011159 11397 080130 10357 020150 10724 280650 10.469 220190 10000 180790 10000 020290 10086 040590 9362 280330 10.000 1202 90 10.405 16.0490 10508 0405.90 10.000 0805.90 10000 070630 10.006 110690 10000 270890 10.000 - 030930 10.000 051130 10000 011190 10.000 Nufus cüzdanımı kaybettim. Hükümsüzdür. DERYA ÇÖNGÜL ' Efektıf Satıs < 2789 34 1888 52 2148 63 268 65 9154 492 73 785 93 560 73 1675 78 503 45 2239 00 25122 2170 483 04 550142 743 86 Mnuvm İ 1 4770 Alman Markı S 4 9745 Fr Frangı 1 1 6645 Hol Ftonm $ 1 2458 isv i 1110 31 Ital frsngı Uret S 128 55 Japon Yern t 3 7497 S Arab Rryalı E 19723$ Z0KASM 1990 lş*m lulclan 51200 79364 113150 9600 34300 6800 661050 25650 4000 261700 45550 20200 3800 270749 54480 484410 8400 1200 87200 31400 24800 291565 166550 24060 22000 19800 600 19582 1000 689630 1200 400 25650 21600 7200 190900 27400 22550 2000 14900 30000 15300 32200 77500 8600 120000 234600 78850 4100 67800 18875 233000 20500 87935 84800 4600 32400 21050 238400 93» 7800 18400 6600 6000 155900 12900 258000 60700 84(50 8000 2400 9400 22000 3100 20100 176900 37800 36*00 1400 1400 25200 72400 54640 225240 7350 143750 22SO0 125550 104200 19700 23700 52000 31800 78557 381400 18500 Dûnkû dejeri 61912 41106 16501 14 061 11553 47608 41060 21475 19615 39238 32134 15285 15430 11514 47503 22503 14128 12073 48622 16.080 11480 45322 35686 50934 34986 30575 35029 16.050 11662 8538 35547 91509 16749 10674 12044 11143 31975 42523 11761 34 708 127144 15563 21375 18339 15408 12181 10174 17515 11717 14 262 12780 17765 14102 18239 12 459 14978 11£19 14113 10465 12 892 14 543 14599 12567 12 754 12 223 12 207 10380 10717 10172 10172 Hüviyetim kaybettim En çok s6z yapılan f>, 5500 12500 3900 18500 27000 6300 17750 2250 40500 11750 13500 4500 4450 6100 5400 12500 7700 2750 8200 1800 9600 32500 17000 31500 7700 KS 2200 4100 6000 9000 6500 5700 40M 3300 57X 1000 " 0 0 0 5200 2050 17500 10000 975 8500 4600 94O0 29000 16750 14750 18750 4100 7300 2100 12500 10500 2700 1200 6900 7700 500 1250 1600 2150 1200 2900 10000 6SO0 4000 1950 590 1250 4500 5200 4900 2800 31000 37000 10250 2800 4500 4700 • 3950 3900 32000 9100 7500 6000 16000 11000 3100 7200 3850 3700 4M0 8100 •000 3850 AfriıKl! ortfry 5458 12508 3885 18479 26734 6293 17769 2189 40375 11845 13378 4560 4450 6228 5372 12*73 7695 2750 8209 1793 9468 32336 17058 31299 7766 930 2200 4215 6120 9038 6500 5700 4034 3355 6843 1009 10946 5286 2050 1/516 10000 967 8536 4573 9378 29000 16842 14676 18706 4087 7350 2124 12426 10394 ?68S 1182 5877 7621 491 1256 1605 2155 1177 2906 9979 6844 3918 1922 554 1250 4500 5231 4874 7696 31464 36329 10260 2835 4500 4700 3863 3941 32016 9028 7506 5933 16151 18948 3123 7326 3894 3702 4483 2020 5944 3860 dt«at ttr»: .437» 20 KASIM 1990 BagAnk* Deftan 61561 41228 16519 14.077 11567 47663 41108 21500 19637 39283 32170 15303 15447 11521 47556 22.619 14 235 12151 48504 16145 11523 45426 35726 52137 35024 30611 35152 16071 11686 8567 35687 91309 16767 10866 12128 11232 32009 42 750 11774 34 750 127309 15578 21399 18360 15427 12194 10187 17620 11754 14 280 12504 17820 14161 18302 12521 14990 11628 14128 10476 12910 14559 14613 12581 12 772 12 236 12 222 10592 10748 10186 10199 (H) 048 030 011 011 012 012 012 012 an 011 011 012 011 0.06 011 052 076 065 037 040 037 023 011 236 011 0.12 035 013 021 034 0.11 0.11 0.11 150 050 011 053 0.11 012 0.13 010 011 011 012 011 0.13 060 027 0.13 0.19 031 042 035 050 0.08 008 011 0.11 014 011 010 an aw 010 012 011 029 014 027 ve ehliyetimi . Geçersizdir. İBRAHİM BOYRAZ Madenci feneri sönmek üzereGenel Maden-Iş Sendikası dün toplam 48 bin işçi için 30 kasım günü greve çıkma kararı aldı. Sendika Başkanı Şemsi Denizer "Maden işçisinin parlatacağı kıvılcım tüm ülkeyi sarar" dedi. Çalışma Bakanı Aykut ise tarafları bir araya getireceğini söyledi. İş-Sendika Servisi — Genel Maden- Iş Sendikası dün TTK ve MTA ışyer- lerinde çalışan toplam 48 bin işçi için 30 kasım günü greve çıkma kararı al- dı. Genel Maden-Iş Sendikası Başkanı Ştmsi Denizer, grev kararı alınırken kamuoyuna yaptığı açıklamada, "Ge- nel Maden-lş olarak üretimden geletı gücümüzü kullanmaya karar verdik. TTK ve MTA iş>erlerinde, 30 kasım günü greve başlıyoruz" dedi. Haklarını alabilmek için son çare olarak greve gittiklerini belirten Deni- zer açıklamasını ozetk- şöyle sürdurdü;- "Bugüne kadar yasal yollardan dik- katle ve sabırla yurüdıik. Emeğimizin gerçek karşılığını istiyoruz, dedik. tn- sanca yaşamak istiyoruz, dedik. İş ba- nşını bozmadan haklı isteklerimize ka- vuşmak için elimizden geieni yaptık. Ancak karşımızdaki işveren sendika- sı Kamu-Sen ile arkasındaki huküme- tin ojumsuz, anlayışsız, acımasız. çağ- dışı, insanlık dışı tavirian yüzunden go- rüşmelerden olurnlu sonuç alamadık. Bizi greve iten, zorlayan güçler de- ğişik ve karanlık hesaplar içinde ola- bilirier. Fırsattan istifade ithalat artar, vurgun-soygun artar deyip iş bitirme, köşe donme umuduyla ellerini ovuştu- rabilirler. Her şeye ragmen 'sorumluluk' taşı- ması gereken ilgili ve yetkilileri bir kez daha uyanyorum. Maden işçisinin grevi, sıradan hir iş- yeri grevine benzemez. Maden işçisi dunınca, sadece ocaklar değil tüm Zonguldak'ta hayat durur. Zongul- dak'ın altı üstüne gelir. Yerin üstün- deki ve alündaki 2 koca sehir birden yıkılır. Tüm Zonguldak halkı bu ger- çeği göriiyor. Tüm Zonguldak'(a ya- şayanlar, emekten ve özgürlükten ya- na tüm güçler baştan beri maden işçi- sini destekliyor. Grevimiz, Zonguldak ile sınırlı kal- maz. Maden işçisinin grevi, genel ey- leme dönüşür. Tnrkiye işçi sınıfının gözleri Zonguldak'ladır. Maden işçi- sinin parlatacağı kıvılcım tüm ülkeyi sarar. Eylemin nasıl gelişeceği, nereye varacagı belli olmaz. Madenci feneri, işçi sırufımıza ışık tutuyor." Bütün bunları uyarı görevlerini bir kez daha yerine getirmek için söyledik- lerini vurgulayan Genel Maden-Iş Baş- kanı, anlaşma umudunu yitirdiklerini, yine de görüşmeye açık olduklannı, pa- zarlık alanlarına giren gerçekçi teklif- leri yeniden görüşebileceklerini söyle- di. "Yeter ki, karşımızdakiler başlat- tıklan yıkımın, işledikieri cinayetin far- kına varsınlar. Çıkmaz yolda inat et- mesinler. Hatadan dönme erdemini göstersinler. Biz, bugüne dek tüm en- gelleri üyelerimizle birlikte aştık. Bi- linçli, disiplinli, yürekli eylemlerimiz- le yolumuza devam edeceğiz" dedi. Genel Maden-lş Sendikası'nın TTKl'de uygulayacağı grev konusu, önceki gün Çalışma ve Sosyal Güven- lik Bakanlığı bütçesini ele alan Plan ve Bütçe Komisyonu'nda gündeme geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakam tmren Ayknt, TTKl'nin zor durumda olduğunu, SSK'ya da 500 milyara ya- kın borcu bulunduğunu belirterek Zonguldak kömur havzasının artık ekonomik bir işyeri olmaktan çok sos- yal bir işyeri haline dönüştüğunü aktardı. Aykut, Zonguldak'ta doğan bir ço- cuğun büyüyünce madenci olacağı dü- şüncesini değiştirmek gerektiğini anlat- ü ve SEKA, TTKİ ve TKİ uyuşmazhk- lannı çok yakından takip edeceğini ve TTKİ uyuşmazlığı konusunda taraflan önumüzdeki hafta kendi baskanbğın- da bir araya getireceğini söyledi. Aykut'un 'SSK Vakfı'na yaylım ateşiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesi ka- bul edilirken Bakan Imren Aykut'un başkanı olduğu SSK Sağlık Tesislerini Güçlendirme Vakfı eleştirilere uğradı. SHP Içel Milletvekili Elhem Cankur- taran, vakıfla ilgili dedikoduların etraf- ta dolaştığını anımsatarak vakfın SSK ile imzaladığı anlaşma uyannca, SSK'nın bir süre sonra pahalı hizmet alan bir ku- ruluş haline dönecegini ifade etti. DYP'li Mahmut OztUrk de SSK'nın kendi hastanelerini geliştirme yerine, In- ternational Hospital ile anlaşma yapa- rak bu hastaneye kaynak aktanmı yap- tığım ifade etti. DYP'li Alaaddin Knrt, geçmişte Sos- yal Güvenlik Bakam'nın Yüce Divan'a çıktığını anımsatarak Okmeydanı'ndaki bir arsanın vakfa verilip verilmediğini sordu ve işçilerden gelen primlerle sada- bad yaşamı yaşandığını ileri sürdü. SHP'li Enis Tütüncü de vakfın çeşitli tetkiklerinin, dışardaki tetkik fiyatlann- dan daha yüksek olduğuna ilişkin ömek- ler vererek, "Sene başından bu yana va- kıf adına gönintüleme merkezini işleten şirkete, SSK yalnızca Ankara tetkikleri için 3.5 milyar lira ödemiştir. Oysa gö- rüntüleme merkezinin maliyeti 2.5 mil- yar liradır. Bu durumda, makine kendi- sini 10 ay içinde amorti etmiştir" diye konuştu. Görüntüleme merkezinin Kurt ve Kurt adlı firmaca işletildiğine dikkat çeken Tütüncü, "SSK böylece vakıf ara- cılığıyla özel bir firmaya milyaıiar aktanyor" dedi. Imren Aykut, vakıfla ilgili konuşma- lara yanıt verirken, vakfın 600 milyarlık bir alana girdiği için kendisine saldırıl- dığını belirtti. SSK'ya iş yapan özel dok- torların çeşitli tetkiklerde istedikleri gi- bi fıyat koyduklannı, çeşitli suiistimal- lere yol açtıklarını kaydeden Aykut, vak- fın kurduğu tesisler ile sigortalılann ar- tık oradan oraya dolaştınlmadıklanm söyledi. Röntgen, Uş kırma tesislerini kuracağını açikladıktan sonra, dışarda- ki özel doktorlann röntgen ve taş kırma fiyatlannı düşürdüklerini anlatan Aykut, vakfın sömurüyü önlemek için kuruldu- ğunu dile getirdi. Aykut, vakfın herhangi bir şirketi olmadığı, ancak kanser ve nükleer tıp alanlannda bir şirket kurma- yı düşünduğunü söyledi. "Vakfın para- sı olamaz. Kâr amacı olamaz. Kıskanç- lığın lüzumu yok" diye konuşan Aykut, yakında Ankara ve Istanbui'da hemodi- yaliz merkezleri açılacağını da vurgula- yarak "Vakıf sistemi ile SSK paralarını bir cebinden çıkarıp öbür cebine koy- maktadır. SSK, büyük bir tasarnıf sag- layacaktır. Vakıfta yer alan büyük sen- dikalar, vakfı son derece desteklemekte ve işin içinde bulunmaktadır" dedi. Karadeniz ülkelerî toplanıyor ANKARA (ANKA) — Cum- hurbaskanı Turgut Özal'ın, Ka- radeniz bölgesi için yaptığı yo- ğun ve kapsamlı işbirliği öneri- si, 5 aralıkta Ankara'da duzen- lenecek bir toplantıda, komşu ülkelerle görüşülecek. Toplantı- ya, ev sahibi Türkiye'nin yanı sıra Sovyetler Birliği, Bulgaris- tan ve Romanya katılacaklar. Türk heyetine, Dışişleri Ba- kanlığı Ekonomik Işler Müste- şar Yardımcısı Tansuğ Bleda'- nın başkanlık edeceği toplantı- da, diğer üç ülke, bakan yar- dımcısı düzeyinde temsil edile- cek. Kaynaklar, teknik düzey- deki bu görüşmelerde oiumlu sonuç alınması halinde daha ilerde siyasi düzeyde dörtlu top- lantılann da yapılmasının öngö- rüldüğünü büdırdiler. Cumhurbaşkanı Özal'ın Ka- radeniz ûlkeleri arasında mal, işgücü ve sermayenin serbest dolaşımını içeren işbirliği öneri- sini görüşmek üzere, bir süre önce Dışişleri Bakanhğı'nın ara- cılığı ile ilgili ülkelere toplantı çağnsı yapılmıştı. Bakanhk, Ka- radeniz ülkelerini toplantıya da- vet ederken Cumhurbaşkanı Özal'ın önerilerini temel alan bir dokuman da sundu. Dokü- manda, Türkiye'nin "Karade- niz'de ticari, ekonomik ve eko- lojik alanlarda yoğun bir işbir- liğine gidilebOeceği" inancı di- le getirildi. Bu arada, Ankara gorüşme- leri öncesi yapılan hazırhklaı konusunda geçen cuma gunü Cumhurbaşkanı özal'a Çanka- ya Köşku'nde bir brifing veril- di. Brifing sırasında, dörtlu gö- rüşmelerde işbirliği sürecinin başlatılabilmesi için izlenecek yollar üzerinde durulduğu öğre- nildi. İşbirliği çağmsını olurnlu kar- şılayan Karadeniz ülkelerinin bu konudaki yaklaşımlarının, ûn- cak Ankara'daki görüşmelerde açıkhğa kavuşacağı belirtiliyor. Başer Kimya işçileri, sendikalan Petrol-İş'i savunuyor. tşçiler, Petrol-tş'le bir protokol yapılmadan, işten atılanlar geri alınma- dan çahşmayacaklarını söylüyor. BahçedeBaşer Kimya olayı UFUK TEKİN BAHÇE— Deterjan fabrikası Başer- Kimya A.Şlde, işçi çıkışlan üzerine başla- tılan "üretim boykotu"na kadın işçiler de katıldı. ABD'li Colgate şirketinin de ortaklığıy- la 1974 yıbnda kurulan Fab deterjan fab- rikası Başer-Kimya'da 17 yıldan bu yana ilk kez üretim yapılamıyor. Genel başkan- ları Munir Ceylan'ı dinlemek üzere 9 ka- sım cuma günü öğle arasında işten bir süre ayrılan Petrol-lş Sendikası'na uye 145 iş- çinin ertesi gun görevine son verilmesiyle başlayan gerginlik sürüyor. Petrol-lş Ge- nel Teşkilatlandırma Sekreteri Mansur Burgucu, işyerinde örgütlenmeye başladık- lan ay öncesinden bugüne kadar fabrika- dan toplam 328 üyelerinin çıkartıldığını, işyerinde kalan 30-40 kadar sendikasız iş- çinin de üretimi başlatamadığını belirtti. Başer Kimya'daki grev butün Bahçe'yi ılgilendiriyor. Şirketin ortaklarından Ab- durrahman Başer ve Ökkeş Başer ile Kay- makam Cuma Ank ve belediye başkanı arasında bir "işe geri dönme" protokolü yapıldı. Ancak bu protokolün altında Petrol-lş'in imzası yok. Protokol, işvere- nin bir daha işçi çıkartmamasını öngörü- yor. Protokolde ayrıca sendikah - sendi- kasız işçi aynmı yapılmayacağı sözü de yer alıyor. Baser-Kimya'ya 3.5 ay önce girdiğini be- lirten krem deterjan bölümü işçilerinden Bedia Ağca, çoğu kez eldivensiz çalıştık- ları işyerinden "sendikaya üye olduklan" için çıkartıldığını one sürerek "Biz işten çıkmak istemedik. 'Size sendika ekmek versin' diyerek beni de arkadaşlarımı da çıkardılar. Daha sonra da 'Gelin ışbaşı ya- pın, zam vereceğiz' dediler. Ama diğer ar- kadaşlar da işe başlatılmazsa biz oyunbo- zanlık etmeyeceğiz" dedi. Fabrikada aynı bölümde çalışan Safıye Çengel, Saniye Demet Baykal ve Medine Ağca da işleri- ne sendika üyesi olduklan için son veril- diğini öne sürdüler. Petrol-lş Sendikası Adana Şube Mali Sekreteri Hasan Yavuz, şirket ortakların- dan Abdurrahman Başer'in köy köy do- laşarak "Size asgari ücretin 2 katı maaş, gelin hazır iş var" diyerek işçi aradığını, ancak bir köyün dışında çalıştıracak kişi bulamadığını anlattı. Bu arada gelişmelerle ilgili olarak gö- rüşlerini aldığımız işyerinin ortaklanndan Ökkeş Başer, sendikah sendikasız diye bir ayrım yapmadıklarını, işyerinde yetki so- rununun da halen mahkemede olduğunu belirterek şunlan söyledi: "İşçiler, maalesef sendikacılann etkisin- de kalarak yasadışı grev yapmışlardır. An- cak biz yine de iyi niyetle davranarak iş- başı yupmalarını istedik. ilçe yetkilileriy- le de protokol yaptık ama sendikacılann etkisiyle işçiler fabrikaya dönmüyor. Biz de elbette başka yerden işçi getirtecegiz. Bu bizim yasal badckımız." KöNUK YAZAR Şevket Yılmaz: Dvtidarla işveren el ele Türk-Iş Genel Başkanı Şevket Yılmaz, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve işveren kuruluşlannın olumsuz tavırları nedeniyle sendikaların u^şmazlığa gitmek zorunda kaldıklarını söyledi. İş-Sendika Servisi — Türk-lş Genel Başkanı Şev- ket Yılmaz, hükümetin ve işverenlerin olumsuz, suçla- yıcı tavırlan nedeniyle, sen- dikalann toplusözleşme gö- rüşmelerinde uyuşmazlığa gitmek zorunda kaldıfını söyledi. Yılmaz, "Dahagö- rüşmeler sürerken Sayın Cumhurbaşkanı üç gün ara ile iki defa sendikalara göz- dağı vermeye kalkmış, faz- la ücret zarnmı istenntesi yü- zunden işyerlerinin kapatila- bileceğini öne sürmuştür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birligi, Türkiye İşveren Sen- dikalan Konfederasyonu, daha sonra da Sayın Başba- kan aynı ifadeleri kullanma- ya başlamışlardır. Işte bn noktada uyuşmazlıklar peş peşe gelmeye başlaiti'îi' dedi. > Şevket Yılmaz, dün Istan- bul'da başlayan ve AAFLI (Asya Afrika HUr İşçi Sen- dikalan Enstitüsü) tarafın- dan düzenlenen 'Teksif ba- yan işçiler sempozynmn'nda yaptığı konuşmada, Türk-lş Başkanlar Kurulu'nun üre- timden gelen gücün kullanıl- ması doğrultusunda aldığı karann günü gejdiğinde uy- gulamaya konulacağını be- lirtti. Yılmaz, hükümetle yaptıkları zirve toplantıla- nndan bir sonuç alamadık- larını, çeşitli iş kollannda ve özellikle tekstil sanayiinde işçi pkamnalann had safha- ya vardığıru kaydetti. Sem- pozyuma katüan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı lm- ren Aykut, toplusözleşme göruşmelerinin kilitlinmesi- nin doğal karşılanması ge- rektiğini söyledi. Aykut, "Büyük kamu işyerleri ve özel sektör işyerlerinin top- lusözleşmeleri bir araya gel- digi için beyecanlı bir döne- me girildi. Bunlar doğaldır. Toplusözleşme düzeninin cilveleridir" diye konuştu. Kömür madenlerinin 'kapatılması' üstüne Fransa, İngiltere, Belçika, B. Almanya hükümetleri, yeraltı kömür madenciliğini, taşıdığı yaşamsal önem nedeniyle sürekli ve etkin bir biçimde desteklemektedirler. Belçika kömür madenlerinde ortalama üretim maliyeti 71 dolar/ton, Fransız madenlerinde 128 dolar/ton, Zonguldak havzasında ise 64 dolar/tondur. Bu örneklerde toplam maliyet içinde işçiliğin payı, sırasıyla %54, °7o6O ve Zonguldak'ta %50 düzeyindedir. PROF. DR. ERGİN ARIOĞLL ITÜ Maden Fakültesı Ûğretım Üyesı Maden işçilerinin toplusözleşme uyuşmazlığı ve grev kararları ile bağ- lantılı olarak madenlerin zararda oldu- ğu ve kapatılabileceği yolunda yapılan açıklamalar, madenlerimizin geleceği için çok sakıncalı, tehlikeli eğilimleri yansıtan, yanlışlarla dolu bir yaklaşım- dır. • Havza, gerek kömür üretimi ile ge- rekse dolaylı ekonomik katkılan nede- niyle ulusal ekonomimizin can dama- ndır. Havzanın 125 yıldan beri çok çe- tin yeraltı koşullarında gerçekleştirdi- ği üretim etkinlikleri, 'kapatalım' gibi zaman zaman kamuoyu önünde söy- lenen ve bilimsel düşünce içeriğinden yoksun yaklaşım ve yorumlarla hiçbir şekilde zedelenmemelidir. • Yeraltı kömür madenciliği, sektörün doğal ve işletme özellikleri nedeniyle diğer sektörlerden çok farkhdır. Bu ne- denle, ekonomik buyuklükleri de (ya- tırım boyutları, umulan kâr oranları, projelerde taşınan risk oranları vb) en- dustrinin diğer sektorlerine kıyasla çok büyük farklılıklar gösterir. • Bütün dünyada yeraltı kömür ma- denciliği çok pahalıdır. Bugun bu ger- çek AT ulkelerinde çok canlı olarak >a- şanmasına karşın o ulkelerde kömur madenciliği bütün organikliği ile de- vam etmektedir. O ülkelerin (Fransa, İngiltere, Belçika, B.Almanya) hükü- metleri, yeraltı kömur madenciliğini, taşıdığı yaşamsal önem nedeniyle sü- rekli ve etkin bir biçimde desteklemek- tedirler. Zonguldak havzasının maliyet unsurları objektif şekilde değerlendi- rildiğinde, jeolojik yapı olarak benzer Belçika kömür madenciliği inceleme- ye alındığında, hukümetlerin surekli beyan ettiği durumun tersi ortaya çık- maktadır. Şöyle ki: 1986 yılı itibanyla Belçika kömür madenlerinde ortalama üretim maliyeti 71 dolar ton olup işçi- lik, maliyet unsurunun toplam içinde- ki payı %54'tür. Aynı >TJ için Zongul- dak havzasında toplam maliyet 64 do- lar tondur. tşçilik maliyeti ise ^050 dü- zeyindedir. Fransa madenlerinde ise bu giderin payı "06O mertebesine kadar çıkmaktadır. (Fransız madenlerinde toplam üretim maliyeti, ilginçtir ki 128 dolar/ton mertebesindedir.) • Kuşkusuz havza, rasyonel bazda ça- lışmaya başladığında (üretim ölçeğinin arttırılması, '5-6 milyon ton/yıldan', '10-12 milyon ton/yü'a, hazırlık işlem- lerinin 'kuyu-galerilerinin açılmasf, zamanında ve hızh biçimde yapılması, üretim kayıplarmın azaltılması, jeolo- jik şartların elverdiği olçüde mekani- zasyona gidilmesi, 50-60 dmVton ah- şap direk tuketiminin 30-35 dm'/ton'a indirilmesi, yıkama randımanının %45-50'den, »7o7O-75'lere çıkartılma- sı) üretim maliyetleri de çok önemli öl- çülerde aşağıya çekilebilecektir. Hav- za bütünüyle ekonomik olarak daha da rahat soluk alabilecektir. Rasyonelleş- tirmenin gereği olan büyük boyutlu ya- tınmların gerçekleştirilmesi durumun- da da ifade edilebilir ki havza kâra ge- çen, rasyonel ve verimli çalışan bir ku- ruluş haline rahatlıkla dönüşebilecek- tir. Böyle bir kuvvetli potansiyelin var- lığını bizler görebiliyoruz. • Havzada yıllardır yapılmamış yatı- rımların ağır faturalarını bugün artan dışalım taşkömürü ve acı iş kazaları ile ödüyoruz. Işte size bazı çarpıcı ve o denli düşündurücu değerler. Kömür madenciliğinde nominal değerler ola- rak kabul edilen idame ve yeni yatırım- lann boyutlan sırasıyla 5 dolar/ton-yıl ve 15 dolar/ton-yıl'dır. Havzada bu bi- rim değerlerin onda bir mertebeleri bile gerçekleştirilmiş değildir. Yatınmlann zamanında ve sektörel boyutta yapıl- maması ne yazık ki hükümetlerimizin 'stabil". 'tutarh' ve 'uzun soluklu' bir taşkömürü politikalarının mevcut ol- mayışından kaynaklanmıştır. 125 yıl- lık üretim geçmişi olan kömür maden- ciliğimizin içinde bulunduğu bugünkü durumu tamamen bu olgudan hareket- le tartışmaya açmak gerekir. Daha açık ve doğru anlatımla, hükümetleri- miz havzaya bugüne değin ne katkılar yapmıştır? Hangi boyutta ve istekle ne- ler vermiştir? Bunların açıklıkla orta- ya konulması gerekir. • Havza, üretim teknolojisini kendi imkânları ile iyileştirmek zorundadır. Kendi doğal işletme şartları için 'en uygun' ve 'emniyetli' yöntemleri ken- di teknik potansiyeline inanarak, so- rumluluk vererek oluşturmalı, geliştir- meli ve uygulamalıdır. Havzada, bü- tün personelin çok daha verimli çalış- maları için üzerlerindeki politik baskı ve nüfuzlar tamamen kaldırılmalıdır. Size bakın çok çarpıcı somut bir veri vermek istiyorum. 1940-1983 dönemin- de havzada tam 20 müessese müdüru görev almıştır. Yaklaşık olarak bir mü- essese müdürünün fıilen görev başın- da kalma süresi ortalama 2 yıl kadar- dır. Bunlardan en fazla kalma süresi- ne (8 yıl), sahip rahmetli Y.Mühendis thsan Soyak 1942-1950 döneminde havza tuvenam üretimi 2.5 milyon ton/yıl'dan 4.4 milyon ton/yıl'a çı- kartmıştır, (artış oranı %75'tir). 1950-1960 döneminde ise 7 kez mües- sese müdürii değişmiş olup bu dönem- de ortalma işçi sayısı 26 binden %46 gibi artış hızı ile 38 bine ulaşmıştır. (Aynı artış hızını 1970-1980 dönemin- de görmekteyiz). Buna karşın uretim- deki artış hızı yaklaşık %46 düzeyin- dedir. Dikkat edileceği üzere 1950 yı- hndan bugüne değin Havza'nın üst teknik yönetim kadrosu sürekli politik etkilere, esintilere manız kalmıştır. Ay- nı durum işçi kadrolarında da gözlen- mektedir. Bu durum, üretim büyük- lüklerine (randımanlar, üretim mikta- rı, maliyetler, yıkama randımanı vbı) çok olumsuz şekilde yansımıştır. Eğer, 1942-1950 yılında havzada sağlanan üretim trendi aynı artış hızı ile diğer dönemlerde de gerçekleştirilse idi, bu- günün tuvenam üretim ölceği 10 mil- yon ton/yıl düzeyinde olurdu. • Ulusal demir-çelik endüstrimiz için hayati önem arz eden taşkömürümü- zu sürekli bir biçimde dışahma bağla- mak çok yanlış bir politikadır. Gerçek dolar maliyeti dikkate alındığında, dı- şalım kömürünün oirim tonu yaklaşık olarak 215 bin TL'yt mal olmaktadır. Yalnız burada şu hususun da özenle göz önünde tutulması gerekmektedir: Bugün kömür ticaretini denetleyen en etkin etmenlerden biri petrol fiyatları- dır. Önumüzdeki yıüann 'kömür çağı' olacağı ve petrol fiyatlarındaki 'ani' ve 'stabil' olmayan fiyat artışları kömü- rün 'cif fiyatlannı' daima olumsuz yönde etkileyecektir. Ani bir 'Körfez krizi' ile ekonomimizin hangi ölçüler içinde sarsıntı geçirdiği somut verileri ile ortada iken buna bir de ülkemizde bulunmasına karşın sürekli değişken- artan taşkömürü faturalarını eklemek hiç de rasyonel bir politika değildir.