Katalog

8 EKİM 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Avusturya'da seçimSPOE'nin • VtYANA (AA) — Avusturya'da dün yapılan parlamento seçimlerinde Başbakan Franz Vranitzky 'iderliğindeki Sosyalist arti'nin büyük bir zafer elde ettiği belirtiliyor. Avusturya lçişleri Bakanı Franz Loeschnak tarafından açıklanan kesin sonuçlara göre sosyalist parti muhafazakârlaı ve liberaller karşısında büyük farkla üstün geldi. Başbakan Vranitzky liderliğindeki Sosyalist Parti"hin (SPOE) oyların yüzde 43'ûnü alarak parlamentoda 81 milletvekilliği kazandığı bildirildi. Sosyalist Parti'nin seçimlerde elde ettiği bu başarı siyasi çevrelerde büyük bir sürpriz yarattı. Seçime kısa bir süre kala düzenlenen kamuoyu yoklamalarında Başbakan Franz Vranitzky'nin bir dizi skandalla sarsılan Sosyalist Partisi'ne pek fazla şans verilmiyordu. Bükreş'te gösteri ' • BÜKREŞ (AA) — Yaklaşık 400 hükümet karsıtı göstericinin, Devlet Başkanı Ion Iliescu aleyhine sloganlar atarak "siyasi tutuklu" olarak adlandırdıkları kişilerin serbest bırakılmasını istedikleri bildirildi. Özgür Cumhuriyetçi Parti, Hıristiyan Demokrat Birlik, Ulusal Hıristiyan Demokrat D arti ve Bağımsız Köylü artisi tarafından önceki gün düzenlenen gösteri sırasında başkentin güneyindeki Opera Meyda- nı'nda toplanan göstericilerin daha sonra hükümet binasına doğru yürüdükleri belirtildi. Yüruyüş sırasında göstericilerin, "Ulusal Selamet Cephesi ülkeye ihanet ediyor. Iliescu ikinci Çavuşesku" diye bağırdıklan kaydedildi. Mandela'dan suçlama • JOHANNESBURG (AA) — Afrika Ulusal Kongresi (ANQ Başkan Yardımcısı Nelson Mandela, önceki gün bir akrabasının öldürülmesinden sonra Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Baskanı De Klerk'i şiddet eylemlerinin devam etmesine izin vermekle suçladı. Mandela, dün Natal bölgesindeki bir yürüyûş sırasında yaptığı konuşmada siyahlar arasındaki kan dokümünde hükümet yetkililerinin de parmağı olduğunu söyledi. Ruanda'da çatışma • BRÜKSEL (AA) — Hafta başından beri süren etnik karışıkhklar nedeniyle Ruanda'yı terk eden bir grup Batılınm Belçika'nın başkenti Brüksel'e geldiği oildirildi. Belçıkalı bir hükümet yetkilisi Reuters'e yaptığı açıklamada Belçika, ABD, lngiltere ve Isviçre'den toplam 165 kişinin ancak akşam Brüksel'e vardığını kaydetti. Belçika ve Fransa bir hafta önce Uganda'dan Ruanda'ya sızan asilerin başlattıkları olaylarda vatandaşlarının bir zarar gelmemesi için bu eski Belçika kolonısine asker göndermişlerdi. Avrupa Birliği • BONN (AA) — Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietrich-Genscher, Avrupa Topluluğu'nda işbirliğinin hızlanması ve Avrupa'nın Atlas Okyanusu'ndan UraUar'a kadar bıitürüeşmesi çağnsında bulundu. Hans Dietrich-Genscher, Paris'te düzenlenen Fransız-Alman dostluk sempozyumu için önceki gün yaptığı konuşmada, AT ülkelerinin gümrük duvarlarının tek bir Avrupa pazan yaratmak için kaldınlacağı 1993 yılına kadar siyasi birlik ve para birliğinin uygalanması için anlaşmaya çağırdı. Bonn-Berlin kavgası • BONN (AA) — Almanyaların birleşmesi ve Berlin'in Birleşik Almanya'mn başkenti olarak kabul edilmesinden sonra hükümet merkezinin Bonn'dan Berlin'e taşınması konusu tartışmalara yol açıyor. 41 yıldır F. Almanya'mn başkentliğini yapan Bonn'un aynı görevi sürdürmesini savunanlar, Berlin'in 1933-1945 yıllan arasında Nazilerin merkezi olduğunu belirterek hükümet merkezi için uygun olmadığını öne sürüyorlar. Körfez krizinin neden olduğu Araplararası bölünme derinleşiyor •Aıııman gerginliği doruktaRiyad-Suudi Arabistan'ın Ürdün Büyükelçisi'ni geri çağırması üzerine iki ülke arasındaki gerginlik yeni boyut kazandı. Suudi Arabistan'daki Suriye birliklerinin Irak'a İcarşı bir saldırıya katılmayacakları açıklandı. Dış Haberier Servisi — Suu- di Arabistan'a gönderilen Suri- ye birliklerinin Irak'a karşı bir saldırıya katılmayacaklan açık- landı. Mısır'da 30 Filistinli ve Iraklı tutuklandı. Suudi Arabis- tan'ın Amman'daki büyükelçisi- ni geri çağırması ile Suudi Arabistan-Ürdün gerginliği yeni boyuta ulaştı. Der Spiegel der- gisi, Alman firmalanmn biyolo- jik silah yapunı için Irak'a yar- dım ettiklerini iddia etti. Reuter Ajansı'nın haberine göre Suudi Arabistan'a gönde- rilen Suriyeli birliklerin komu- tanı General AJi Habib, BAE- de yayımlanan El-Hakj gazete- sine verdiği demeçte, "Suriye birtikieri Suudi Arabistan'ı ve kutsal topraklan konımak için geldüer. Askerierimiz bölgede herhangi bir saldırıya katılmayacaklar" dedi. Ancak General Habib, Irak'ı da uyara- rak "Irak liderliginin herhangi bir askeri harekâtı baslatmaya- cagını umut ederim. Çıinku bu takdirde ağır kayıplara uğrarlar" şeklinde konuştu. Suudi Arabistan'da yaklaşık 4 bin Suriye askeri bulunuyor. Diplomatik kaynaklar 11 bin Suriye askerinin daha Suudi ÇÖLDE KtMYASAL KORKL — ABD'nin Korfez'deki asker sayısı 200 bine ulaştı. Böylece "çöl kalkanı" operasyonunun ilk aşaması tamamlandı. Suudi Arabistan'ı konımak için geidiklerini söy- leyen Amerikalılar, evlerinden çok uzak olmanın yanı sıra sıcakla da boguşuyorlar. En büyük kor- kulan ise Irak'ın sahip olduğu iddia edilen kimyasal silahlar. (Fotograf: Reuter-AP) Arabistan'a gönderileceğini bil- dirdiler. Mısır'da insan avı AA'nın haberine göre Mısır- da çeşitli terör eylemlerinde bu- lunmayı planladıklanndan kuş- ku duyulan 30 Filistinli ve Irak- Iının tutuklandığı biidirildi. Mısır lçişleri Bakanlığı Müs- teşan Nebil Osman, Al Ahram gazetesine yaptığı açıklamada, tutuklananlar arasında Ebu Ni- dal liderliğindeki Fetih Devrim Konseyi Örgütu üyesi dört Filis- tinlinin de bulundunu kaydetti. Üç yıl önce Mısır'dan sınır dı- şı edilen Filistinlilerin sahte pa- saportlarla ulkeye girdiklerinin aulaşıldığını belirten Osman, söz konusu dört kişinin uzerin- de saldırıda bulunmayı planla- dıklari hedefleri gösteren bazı belgeler de bulunduğunu açık- ladı. Körfez krizinde Araplararası bölünme, Suudi Arabistan- Ürdun gerginliği ile yeni boyu- ta ulaştı. Suudi Arabistan hükümeti, Amman'ın Riyad Büyükelçisi'- ni geri çağırmasına misilleme olarak önceki gün Ürdun Büyü- kelçisi'ni geri çağırdı. Ürdün, Riyad'daki büyükelçisi Nasır Batayneh'i 25 eylülde Suudi Arabistan'daki Ürdunlü diplo- matların sınır dışı edilmesi üze- rine geri çağırmıştı. Amman ve Riyad arasındaki krizi gidermek için Suriye'nin arabuluculuk yaptığı bildiriliyor. Sivillere gaz maskesi Israil askerleri, sivilleri olası bir Irak saldırısından konımak amacıyla gaz maskesi dağıtma- ^ya başladılar. Askeri vetkililer. ^ gaz maskesi dağıtımının Irak'ın muhtemel saldırısına karşı alın- mış korunmaya yönelik bir ön- lem olduğunu, Irak'a saldırma- yı düşünmediklerini söylediler. Hollanda Dışişleri Bakanı Hans Van Den Broek dün yap- tığı açıklamada, Irak işgali altın- daki Kuveyt'teki buyükelçisini çekeceğini, ancak büyukelçiliğin resmen açık kalacağını bildirdi. Bu arada Saddam Hüseyin- in geçen hafta yaptığı açıkla- mayla ülkeden ayrılmalarma izin verüeceğini söylediği SSCB vatandaşlarından 100 kişilik ilk grup, dün uçakla Bağdat'tan ay- rıldı. Sovyetler Birliği Büyükel- çiliği, halen bu ulkede bulunan yaklaşık 5000 vatandaşlarından en az ikibinin ayrümak için baş- vurduklarını açıkladı. 'a Alman Hamburg'da yayımlanan Der Spiegel gazetesi, Alman firma- larının biyolojik silah yapımı için Irak'a yardırncı olduğunu yazdı. Derginin dünkü sayısın- da yayımlanan haberde Ham- burg'daki Water Engineering Trading şirketinin biyolojik si- lahlarla ilgili araştırmada kulla- nılan teçhizatı Irak'a verdiği ilen sürüldü. Bu arada ABD'de 5 senatör de Savunma Bakanı Richard Cheney'e bir mektup göndererek Aiman fiırnalannın Irak'a biyo- lojik silah yapımında yarduncı olup olmadıklan konusunda ge- niş bir araştırma yapılmasım is- tediler. Simdi bütün Yapı Kredi kredi kartları "Türk Lirası ödemeli". üstelik de "kredili". Yapı Kredi, kredi kartlarındaki üstüniüklerine üstünlükler katmaya devam ediyor. Yapı Kredi kredi kartfarıyla* şimdi yurtiçinde ve yurtdışında yapacağınız bütün harcamalan Türk . Lirası olarak ödeyebilirsiniz. Üstelik bu ödemelerinizi ortalama 30 gün sonra yapar, isterseniz toplam miktarın yalnızca % 15'ini ödeyerek kalanını aylara bölebilirsiniz. Böylece Yapı Kredi'den kredi kullanabilirsiniz. Yapı Kredi kredi kartlanyla, yurtiçinde ve yurtdışında, otomatik veznelerden 24 saat para çekebilirsiniz. Yapı Kredi kredi kartınızla, aynca, ücretsiz olarak su-nulan ek hizmetlerden, özel avantajlardan yararlanırsınız. Yapı Kredi'den kredi kartı almak için, hesabınız olması ya da hesap açtırmanız gerekmez. Gelin Yapı Kredi'ye, "Türk Lirası ödemeli", üstelik de "kredili" kredi kartınızı alın. YAP/^CKREDi"h/zmette smır yokturn •Düeyenler. Vapı Kredı'den yalnızca yurtıçnde geçerlı kredi kartı alabılırler Haler yurtıgnde geçertı kredi kartı olanlar ıse. tan yurtrçınde hem de yurtdışında geçerlı kreöı Kartı almak ıçm Yapı Kredi Şubelen'ne başvuratnlırier POLinKADA SORUNLAR ERGUNBALa Askeri Çözüm mü2 Siyasal Çözüm mu? Körfez krizinin diplomatik çözümle sona ermesi herhalde herkesin yararına olur. Bu konuda Türkiye'de bazı çevrele- rin öne sürdüğü bir görüş var: Saddam, Kuveyt'ten çekilse bile elindeki korkunç kimyasal ve biyolojik silahlar ve birkaç yıl sonra yapacağı nükleer silahla hem bölge hem de Türki- ye için büyük tehlike oluşturur. Bu nedenle Irak'ın askeri gü- cü, silah merkezleri ezılmelidır Buna karşı bazı çevreler de şu görüşü savunuyor: Irak'ın Türkiye için ileride bir tehlike oluşturabileceği iddiası gerçekçi değildır. Irak'ın dış politika- sında öncelikleri vardır. Bunlar israil ve Suriye'dir. Saddam, İsrail ya da Suriye ile hesaplaşmayı geri plana iterek neden Türkiye ile dalaşsın? Biz bu iki görüşe de katılmıyoruz. Önce bir ülke dış polrti- ka hesaplarını, "Güney komşumda kimyasal ve nükleer si- lah var, ama ondan bana tehlike gelmez. Onun öncelikli he- defleri İsrail ve Suriye'dir" diyerek yapmaz. Yaparsa büyök hata işlemış olur. Sözgelişi Saddam, yarın ardında ABD bu- lunan israil'e diş geçiremeyeceğine karar verır de dış politi- ka önceliğini değiştirirse ne olacak? İsrail'i gözüne kestire- miyor; çünkü hem Tel Aviv'de nükleer silah var hem de ar- dında ABD bulunuyor. Suriye ile sert bir hesaplaşmaya gi- rişse, Araplararası kanlı savaş çıkacak. Ama Arapların da- vasını herkese karşı savunduğunu göstermek için Türkiye^ ye örneğin Fırat'ın suları konusunda baskı ya da şantaj yap- mayı deneyemez mi? Saldırmaktan söz etmiyoruz. Böyle bir şeyi göze alamaz, ama şantaj ve engelleme politikası uygu- layamaz mı? Uygulayabilir. Dış polıtika hesapları somut güç dengesine göre yapılır. Soyut mar.tık yürütmelerine göre değil. Saddam, bu krizden iktidarını ve askeri gücünü koruya- rak çıktığı takdirde Türkiye'nin başını ağrıtabilir, o zaman Irak1 ın askeri gücünün ezilmesi, Saddam'm devrilmesi mi gere- kiyor? Türkiye'de askeri çözümü savjjnanlar haklı mı? Hayır. Çünkü askeri çözümün getirebileceği sonuçlar, gerek böl- ge gerekse Türkiye için diplomatik çözümden çok daha teh- likeli olabilir. Önce Saddam Hüseyin devrilirse, onun yerine. gelecek yeni liderin Irak Devlet Başkanı'ndan daha esnek ve yumuşak olacağına ilişkin hiçbir gösterge yok. İsrail ha- beralma servisleri Saddam'm kendisi gıbi düşünmeyenleri tasfıye ettiğini, Irak lideri ile çalışan ufak grubun tüm üyele- rinin Saddam'm polıtıkasını onayladıklarını bildiriyor. Yani Sad- dam'm yerine gelecek olan yeni lider, ondan da daha sertlik yanlısı olabilir. Ayrıca bir ülkenin silah fabrıkalannı yıkarak o toplumun ye- niden silah yapmasını engelleyemezsıniz. Irak, kimyasal si- lah fabrikaları yerle bir edılse bile teknisyenleri, silah uzman- ları ve 1yi kotü edındığı teknolojık bırıkimle ileride yeniden aynı korkunç silahlan üretebilir. Irak'ın silah merkezlerinin her 8-10 yıkja bir bombalanarak yerle bir edilmesini de herhalde kimse bekleyemez. Son olarak diyelim ki savaş çıktı ve ağır bir yenilgiye uğra- yan Saddam devrildi. Merkezi otoritenin ortadan kalkması ile Irak parçalanırsa neler olabilir? Acaba askeri çözümü des- tekleyen ve gönüllerinde Kerkük'le Musul yatan çevreler bu- nu düşünüyorlar mı? O çevrelerin hayallerinin sınırları ötesinde fazla geniş bo- yutlu düşündüklerinı sanmıyoruz. Ama Amerikalı stratejist- lerkara kara düşünmeye başlamışlar bile. 5 ekim tarihli The VVashington Post gazetesine göre tahminleri şöyle: Irak'ın as- keri gücünün ezilmesi ve Saddam rejiminin devrilmesi; iran, Suriye, Türkiye ve ülkenin kuzeyindeki Kürtlerin paylaşım kaı^, gasına girişebilecekleri korkunç bir kaosa yol açabilir. Ayn- ca Irak'taki Şii çoğunluk, iktidarı ele geçirerek İran modeli bir din devleti kurmaya yönelebilir. Bölgede radikal islamcı akımları büyük ölçüde güçlenebillr. Saddam'm merkezi oto- ritesJnin b»r arada tuttuğu Şiiler, Sünniler, Türkmenler ve Kürt- ler arasında kanlı bir iç savaş başlayabilir. İran, Humeyni- nin düşü doğrultusunda İslam devrimini Irak'a, oradan diğer ülkelere yaymaya kalkışabilir. Saddam, bu krizden fazla yara bere almadan kurtulursa Irak, Türkıye'ye herhalde saldırmaz, Türkiye için ciddı bir teh- like olmaz, sadece cıddı bir başağrısı olabilir. Ama Irak'ın ezileceği bir savaş, Türkiye için çok daha tetv likeli gelişmelere ve büyük bir kaosa yol açabilir. Onun için Türkiye krize siyasal çözüm bulunması için tüm çabalarını harcamalıdır diye düşünüyoruz. AzERBAYCAN Seçim yolsuzluğu resmen doğrulandı Sovyet televizyonu, yolsuzlukların Azerbaycan savcılığınca soruşturulmakta olduğunu bildirdi. MOSKOVA (AA) — Azer- baycan'da geçen pazar günu ya- pılan seçimlerde yolsuzluk yapıl- dığını resmen doğrulayan Sovyet televizyonu, bu yolsuzlukların Azerbaycan Savcıhğı'nca soruş- turulmakta olduğunu bildirdi. Sovyet televizyonunun ana haber programı "Vremya"da (Zaman) önceki gece Azerbay- can'daki seçim yolsuzlukları ilk haber olarak verilirken seçimle- rin üzerinden bir hafta geçmiş olmasına karşın Azerbaycan Merkezi Seçim Komisyonu'nun resmi sonuçlannı hâlâ açıklama- mış olmasının kaçınılmaz olarak çeşitli soylenti ve iddialara yol açmış olduğuna dikkat çekildi. Azerbaycan KP Merkez Ko- mitesi'nin yayın organlarından biri olan "Vhishka" (Kule) ga- zetesinin muhabiri, Sovyet tele- vizyonunca yayımlanan açıkla- masında, seçim sonucunda seç- men sayısından Î00 fazla oy pu- sulası çıktığını ve bu pusulala- rın hangi seçim bölgesinde ve hangi sandıktan çıktığmın hâlâ açıklanmadığını bildirdi. So\"yet televizyonu, seçimler- den sonra Interfaks servisinin seçime katılma oranını yüzde 67, TASS Ajansı'nın ise yüzde 52 olarak açıklamasına karşın Azerbaycan Merkezi Seçim Ko- misyonu'nun bu rakamlar hak- kında açıklamada bulunmama- sının Azerbaycan'da şimdiye dek görülmefniş bir karmaşaya yol açtığını kaydetti. Sovyet televizyonu ortaya çı- kan yolsuzluğa Azerbaycan Sav- cılığı'nın el koyduğunu ve seçim yolsuzluğunun soruşturulmakta olduğunu duyurdu. Azerbaycan'da geçen pazar günu yapılan seçim sonucunda çeşitli kaynaklardan alman ha- berlerde. parlamentonun 350 sandalyesinden 268'ini kazanan- ların belirlendiği, kalan parla- mento üyeliklerini çıkaracak se- çim bölgelerinde 14 ekimde ikin- 1 ci tur oylamaya gidileceği belir- tiJmişri. Wörner'den çağrı: AnkararAtina anlaşmazhğı ün# • • m • • ATİNA (AA) — NATO Ge- nel Sekreteri Manfred Wörner, Türkiye ile Yunanistan arasında- ki anlaşmazlıklann karşüıklı an- layış içinde çözümlenmesi çağ- nsında bulundu. Yunanistan hükümeti yetkili- leriyle görüşmek üzere 11 ekim- de Atina'ya gelecek olan Wör- ner, Katimerini gazetesine verdi- ği demeçte gerek Türk gerekse Yunan hükümetlerinin bütün dünyada hüküm süren işbirliği ortamından da faydalanarak hepsini olmasa bile aralarında- ki anlaşmazhklardan bazılarını çözmeleri gerektiğini vurguladı. Wörner, "Türkiye ile Yuna- nistan arasındaki anlaşmazlıkla- rın giderilme zamanı gelmiştir" dedi. Körfez krizinin NATO'nun vt özellikle güney kanadının ne denli önemli olduğunu bir kez daha ortaya koyduğtmu kayde- den VVörner, "Körfez krizi ile Türkiye, Yunanistan ve ttalya- nın öneminin arttığına hiç şüp- he yoktur. Körfez krizi NATO^ nun guney kanadının istikrarlı ve savunma açısından giiçlii ol- maması halinde tüm Avrupa'nın tehlikeve diışeceğini de kanıtla- mıştır" dedi.