Katalog

CUMHURİYET/12 EKONOMÎ 6EKİM 1990 DÖVIZ 1KURLARI Dovran Cinsı 1 ABODoları 1 B Alman Markı 1 Avustraiya Dolar 1 Avusturya Şılini 1 Betçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Ftn Markkası 1 Franse frangj 1 Hollanda Ftortnı 1 b n ç Kronu 1 Isvıçre frangı 100 halyan Uretj 1 JaponYeni 1 Norveç Kronu 1 Sterlın 1 S Arabetan Rryalı O0vn Alış 2727.53 1774.58 2280.76 252.64 86.31 465 53 747 68 530.39 1575 70 48105 2125 07 237.12 20.62 457 79 5233.59 727 30 Dövız Satış 2733 X 177814 2285 33 253.15 6648 466 46 749 18 53145 1578 86 482 01 2129.33 237.60 20.66 458 71 5244 06 728.76 ALTIN GÜMÜŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar attın 22 avar bitonk 900 ayar gümüş vataltank Atbnı Ziraat Mhnı M.Banfcaa 1 Ons i Alış 232.000 265 000 34.950 31.200 454 194.000 194 500 TL Irıteftanfcı Ort Faai (%) = Saoş 237.000 275.000 35.050 34.300 482 196 000 196 000 393 25 51.02 EfekDf Alış 2724 80 1772 81 224199 252 38 84 84 460 87 734 97 529 86 1574 12 476.24 2122.94 233.09 20.41 453 21 5228.36 714.94 Efektrf Saoş 2741.20 1783 47 2292 19 253 91 86 74 467 86 751.43 533.04 1583.60 48346 2135.72 238.31 20.72 460.09 5259.81 730.95 • BdMtiM ÇAnUZUR i 1.5369 Alman Markı $ 5 1425 Fr Frangj S 1.7309 Hol S 1.2835 Isv S 1150 25 Kal Flonm Frangı . üret S 132 30 Japon Yer» t 3.7502 SArab.Rıyalı £ 1.9187 S SERBEST PİYASADA DÖVİZ ABDDolan Batı Alrran Markı Isvıçre Fran Hotoıda Roıini ingife Sfcrfc» Fransız Frangı 100 ttafyan Uretf SAFSyai Dövnim. ff) = BORSADA İŞLEMLER NtalTeksU Akbar* AkçvnBnto Ms>(BU) AbrtoHokang Aıadobbm A/cei* Asefean Aygaz Bagtas BcHuOniKita Bnsa Canaoo» Onertc Çs&fflt ABnymS (MtHrtl Çimsa Ç. EhkM Oemrtank OndCn DevaHoMnç Oojusan E.Bası Yabnm Ecaoftaşılac E g e B n a * EgeEndtstn EgeGM»» EımkSıgorta EıtoHoMng BOnttnM EltffiOÇ FflMŞ AMMiyiHII Rrunsba* GtntaslBÜ) Good-Ye» Gortwn Iştl GÜUE F » GüneyBnalık Hskbs MsatF.Cntaıra Intsnts IzmrDC KarDmsan K» KafeMt UoMya Kepez Etektniı Kocnoktng Koç Yi&nm KorOsa Koruma Tar KSytas Küiahya Pmseten MatanaTatam Mvdm Çmefrto H n ı ItorajnsM OW Men Santrjl ifcaş Nettank NetHottıg OttnTeksU Otmıltsa Otosan PEfiPrahlo PUttn PnarSM PnrEıHepcEI Pmr&ı PmarUn PMK)I PoMen Ratek SabahYaync* Santrol HOMKIÇ Sartaıysan Sıia; SttsalBÛ) Tam Sigorta T.Dçtar* TeksMnnk Tdetaş Tezsan T6aramı8 T1$ Banfc- (B) T.b Baı*. (A) T o p r a k n * TSeırans TŞiseCam T S m i K B ı M T.D Mtaım T Tırtorç Tûlûnbvık VesW Yasas Y « N K . B M L Yğnsa Mtaafttan: toatıse- anskapaa 5900 12250 4800 26000 31500 8400 22500 3100 55000 16750 17000 6000 7700 165000 7000 6300 20000 9400 4500 9000 10500 14000 34500 64000 38000 10790 1750 2590 4000 9000 12SO0 6600 77OD 9100 67» 10500 1650 13750 6800 2150 44500 1500 11750 5400 14000 9900 23000 24500 20250 4600 11000 2700 22500 17750 47000 2700 2109 12000 725 2300 2300 3300 1400 3750 1250 6100 2550 5200 700 1750 6200 6900 6200 7200 3050 55000 45500 12750 12750 4600 7300 6900 5300 7200 5200 44000 455000 14000 7700 24500 32000 4950 9700 3600 3700 9000 2250 7800 4700 Bugûnkâ m 5900 2000 4850 S500 31000 8000 22SO0 3000 >2O0O 6500 6500 6000 6800 6100 5000 8700 4650 8900 0250 4000 «000 S3000 S60O0 0500 1650 2500 4100 2250 6600 7200 8900 6700 0750 1550 3000 7000 2150 12000 1900 2000 5300 3750 7500 4000 9750 4550 0750 2600 1000 2500 2650 2100 1500 67S 2150 2200 3300 1350 3600 4500 5600 2500 5000 700 1650 6000 6500 5800 6900 2850 54000 43000 3000 2300 4550 7200 5300 5000 41500 13250 7500 23000 _»_«74.S24.S _aos.H(ta* 0000 4900 9400 3600 8500 2200 7700 4600 Bugtoû a ı y u o * 6100 12250 4950 25500 32000 89» 245*0 3100 57000 16750 18000 6100 6900 6500 16500 9000 4700 9000 11000 14750 36000 65000 38000 11250 1750 2550 4250 12750 6600 7600 9300 6800 11250 1650 MOOO 7000 2150 45000 1600 12250 5400 14500 20000 25500 2O500 4650 11250 2700 21500 13500 2850 2100 12000 725 2450 2300 3500 1400 3700 16000 6100 2550 5200 7 » 1700 6000 6500 5800 7300 3000 56000 45000 13500 12750 4600 7300 5500 5100 46000 14500 7500 24000 31500 5200 9900 3700 9000 2350 8100 4650 Buguntt kafantş 6000 12250 4950 25500 31500 8200 23000 3100 57000 16750 16500 6000 6900 6200 15250 9000 4650 9000 10250 14250 35500 63000 36500 10750 1650 2550 4200 12500 6600 7600 9000 6700 11000 1550 13500 7000 2150 42500 1550 12250 5300 13750 18000 24000 19750 4600 10750 2600 21000 12750 2850 2100 11500 725 2450 2200 3300 1400 3600 14750 6000 2590 5000 700 1650 6000 6500 5800 6900 2950 54000 43000 13000 12750 4600 7200 5300 5100 43500 13750 7500 24000 30000 4900 9600 3700 8500 2200 7700 4600 1:5991.2*) YATIRIM FONLARI Kabkna t«jMİa* Iş Yatnm-1 İş Yatmm-2 iş Yatınm-3 iş Yannm-4 İntBTİbn-1 hteion-2 İntEf1wv3 interfon-4 iktisat Yat-1 İktisat Yat-2 Ikbsat Yat-3 İktisat Yat-4 İknsat Attım Fon Garantı Yatmm-1 Garantı Yadnm-2 Garantı Yatınm-3 Garanti YaOnm-4 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat. Fonu YKB Sektûr Fon YKB Hısse Fon YKBKamu Fon YKB Lıktt Fon YKB Karma Fon YKB DöraFon YKB Kaprtal F YKB Aktrf F. Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 Valcıf Fon-3 Vakıf Hısse Vataf Dünya Fon Vakıf Fon-6 Drşbar* Mavi Fon Oışbank Beyaz Dışbank F>embe Tûtûn Fon Mitsuı Fon-1 Mrtsui Fon-2 Rnans Fon-1 Rnans Fon-2 Rnans Fon-3 Rnans Fon-4 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Hatk Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hısse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 lmpex Fon-1 Impet Hisse Tobank Fon Sumer Fon Denız Fon Ege Fon Kalkınma Fon-1 Oemir Fon Tariş Fon Ortak Fon Türkbank Fon nssst laaoo 14.0089 20.000 09.1089 1O000 1701.90 10-000 040&90 10000 19:0987 10661 14.12.87 9360 270259 9359 07üa89 11.200 16JH87 9.764 100259 9506 0&0259 9596 2802.89 9590 11.1259 10500 22.1057 9S76 100389 9.731 120250 10437 3OO5J90 9336 16.1157 10319 31.1059 10000 110730 1O0O0 02.1157 10477 070358 9785 070358 9.713 070358 9.795 075358 9593 070358 9528 02.0159 9.294 19JK90 10500 19D&90 9542 09-Q5J88 10L000 240459 44279 tt.1059 10444 22B390 9994 26JJ390 9574 145690 KLOOO 28İK58 10.057 100459 20358 285690 10011 04.0758 11D21 15.0758 4O000 201059 1O000 200359 9346 200759 9356 %1259 10428 200330 9958 091059 10.100 14.0230 1Û0O0 14.0230 10000 205630 10İXX) 011159 11397 0a0130 10357 02 0130 10724 2aO630 10469 22.0130 mooo 18.0790 1O000 02.0230 1O066 045530 9362 285330 1O000 12.0230 10405 iaO430 10508 045530 1O0O0 085530 1O0O0 075530 10506 115630 10500 275830 1O000 fflngoo 1O000 SBÜİ 1998 ls«m mtktan 23600 24900 362375 2300 77300 96090 591906 38400 5000 151250 127350 60800 65000 M9M 520445 11200 4000 63400 28100 33306 136330 99050 39900 94800 55960 22000 20858 1107460 26600 16100 9200 15100 27100 180600 23400 33» 6200 22700 63379 40000 111850 12900 90500 326770 84250 57575 46900 107450 28100 110500 129450 1000 59700 456700 278400 10800 66700 7000 22200 202290 60700 820640 17800 110N0 6000 12000 7800 1000 23100 11800 3300 63540 24400 400 1Z700 9800 64960 171550 129460 233760 3400 1*400 47285 159380 101000 2450 163350 77926 667600 22400 MMIMOİ DMrJ 59589 39575 15.730 13440 11583 45.209 38323 20378 18527 37183 30496 14.474 14580 12.711 45328 22.196 14.263 12.178 46.091 15.488 10360 43058 33334 58.455 33267 29526 33441 15.252 11.104 8513 33558 87309 15343 12319 11.759 11467 30564 40457 Î1.191 32547 121491 14564 2Û275 17380 14.632 11592 17343 13388 13474 11565 17275 13309 17.708 12.273 14396 11095 13412 10327 12.271 13528 13594 11323 12.114 11B47 11534 10432 10357 Ahş 2745 1785 2135 1570 5250 532 236 720. Satış 2733 1 En çaksoz. yapılan fry 6000 12000 4900 25500 31500 8900 23000 3100 55000 16500 18000 6000 etos 6400 15500 8900 4660 900» 10500 14900 36000 64000 36500 10750 1750 2550 4150 12500 66» 7500 91» 6700 11000 1550 13750 7000 2150 43500 1550 12250 5300 14000 19000 25000 20000 4600 11000 2650 21000 13000 2750 2100 11750 700 2450 2200 3500 1400 3690 14750 6000 2500 5100 725 1650 6000 6500 5900 7200 2900 55000 43900 13250 12750 4600 7200 5400 5000 46000 14250 7500 24000 30000 52» 9B00 3600 8500 2250 7800 4600 fc 1KJM 5EKİM1 59769 39.749 15.775 13459 11513 45261 38369 20402 18549 37.225 30530 14.492 14598 12.727 45381 22.234 14.292 12.219 46.146 15.478 10351 43124 33372 59306 33303 29.059 33493 15.280 11.119 8562 33596 87.405 15360 12.257 11.768 11495 30596 40494 11.213 32586 121529 14580 20296 17.400 14548 11561 18546 13384 13491 11584 17301 13336 17.778 12325 14.411 11.108 13427 10313 12 289 13544 13310 11337 12.126 11559 11549 10443 1O390 2750 1790 2140 1575 5300 535 240 727 AgıriM on fiy 6005 12004 4905 25500 31522 8768 23609 3057 55000 16594 17707 6011 6860 6296 15797 8894 4667 8998 10453 14414 35(71 63796 36747 10898 1706 2540 4159 12609 6600 7411 9075 6749 11075 1563 13461 7000 2150 43382 1541 12175 5302 14063 18609 24892 20036 4612 10839 2658 81121 13000 2773 2100 11754 698 2359 2214 3456 1397 3646 15195 5961 2500 511» 717 1653 6000 6500 5800 7119 2905 54787 43778 13235 12625 4575 7234 5413 5037 45253 13942 7500 23637 30304 5113 9732 3628 8513 2239 7862 4610 LUZJH m 030 044 029 014 026 012 • 012 012 012 an011 012 Q12 (m0.12 017 020 034 012 -0.06 008 015 011 176 011 an0.16 atsOM 058 an an an-050 008 024 011 009 a20 ai2 011 an011 ai2 011 050 057 -O03 013 016 015 019 040 042 010 012 011 -014 015 012 012 Q12 Q10 010 013 an032 Türkiye ticarette ATABD kıskacındaABD Başkanı Bush'un, Türkiye ile serbest ticaretr anlaşması imzalanmasına yönelik teknik çalışmaların r r başlatılması önerisi AT diplomatları arasında,r "Türkiye ortakhk ilişkisinden vaz mı geçecek" sorusuna güncellik kazandırdı. AT ile yapılan 1963Ortakhk Anlaşması, Türkiye'nin bu tür ilişkiye girmesini engelliyor. r ABD ile serbest ticaret anlaşmasır imzalanmasmın, Ankara Anlaşması hükümleriner ters düşmesi, Türkiye'yi yaAT ya ABD noktasına Pgetirebilecek. Dışişleri anlaşmanın, Türkiye'nin toplulukla olan ilişkilerini zedelemeyecek biçimde imzalanmasının yollarının aranacağını belirtiyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın ABD ziyareti sırasında yeniden gündeme ge- len "serbest ticaret anlaşması" konu- su, Ankara'daki Türk ve yabancı dip- lomatlar arasında tartışılmaya başladı. Avrupa Topluluğu (AT) ülkelerinin dip- lomatlar arasmda tartışılmaya başlandı. ticaret anlaşması imzalamasının toplu- lukla ortaklık ilişkilerini kesmesi anla- mına gelecegini belirterek "Ankara, bi- zirale arasındaki anlaşmadan vaz mı geçiyor" sorusunu soruyorlar. Hükü- metin ekonomiden sonımlu ve Was- hington'a yakınhğıyla tanınan çevrele- rinde, "ABD ile ticaretin geliştirilmesi umudu, AT ile olduğundan daha fazla" yorumu yapıhrken Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Turkiye'nin AT ile ABD ara- sında bu taraflardan herhangi birini tü- müyle gözden çıkaracak bir tercih yap- mak durumunda olmadığıru belirtiyor- lar. Yetkililer, ABD ve AT ile ticaret iliş-v kileri konusunda önümüzdeki haftalar- da yürütülecek temaslarda, söz konu- su anlaşmanın Türkiye'nin toplulukla ilişkilerini zedeleyemeyecek biçimde imzalanmasının yollarının da araştın- lacağını kaydediyorlar. Türkiye'nin ilk olarak 1989 araük ayında Washington Büyükelçisi Nüzbet Kandemir ile ABD Dışişleri Bakanı Ja- mes Baker arasında yapılan bir görüş- mede gündeme getirdiği, ancak olay- dan geç haberdar edilen Dışişleri Ba- kanlığı yetkililerinin tepkisi üzerine bir daha yinelemediği "serbest tiuret anlaşması" önerisi, Cumhurbaşkanı1 mn Washington'daki temaslarmda ye- niden güncelleşti. ABD Başkanı Bush- un Türkiye ile bir serbest ticaret anlaş- ması imzalanması için girişimde bulu- nulması ve bu konudaki teknik çalış- maların 1991'de projeye olgunluk ka- zandıracak şekilde yürütülmesi yolun- daki önerisi, hükümetin AT'den sorumlu yetkililerinde daha öncekine benzer bir tepkinin doğmasına yol aç- tı. Bu konuda Cumhuriyet'e bilgi veren üst düzeyde bir kaynak, "Herhangi bir ülke ile serbest ticaret anlaşması yapmamız, topluluk ile aramızdaki or- takhk ilişkilerini düzenleyen Ankara Antlaşması çerçevesinde mümkün de- ğil. Bu bilindiği icin AT yetkilileri haklı olarak, bize 'ortakhktan vaz mı geçiyorsunuz" diye sormaya başladılar" dedi. Aynı kaynak, Türkiye'nin ABD ile ticaretini böyle özel bir anlaşma ol- maksızın geiiştirerek Avrupa pazarla- nyla olan bağlannı gözden çıkarmama- sı gerektiğini savundu. Ote yandan serbest ticaret anlaşma- sına ilişkin gelişmeler konusunda gö- rüştüğümuz bir Dışişleri Bakanlığı yet- kilisi, "Türkiye'nin AT ile ABD arasın- da taraflardan birini tamamen gözden çıkaracağı bir tercih yapması beklene- mez. Uriıguay Round'un aralıkta ta- mamlanması ve tekstil konusunda ya- pılacak yeni düzenlemeierin belirlen- mesi sonrasında, ABD ile serbest tica- ret anlaşması imzalamasının, Türkiye1 nin çıkarlanna ne denli uygun oldugu, hem ticari, hem sivasal boyutlarda çok yönltt olarak düşünülerek karar veril- mesi gereken bir konudur" dedi. Ba- kanhk yetkilisine göre Türkiye, önü- müzdeki haftalardan itibaren topluluk başkenti Bruksel'de ve ABD'li yetkih- lerle Ankara ve Washington'da yürüte- ceği temaslarda, Türkiye'nin ABD ile ticari ilişkilerini, toplulukla arasında- ki Ankara Antlaşması'na aykın düşme- den düzenlemenin yöntemleri üzerin- de duracak. Dışişleri Bakanlığı'na ya- kın çevrelerin "ara yol arayişı" olarak niteledikleri bu tutumun, AT yetküile- rince nasü karşılanacağı ise hünez net- lik kazanmadı. AT diplomatik çevreleri bu konuda- ki sorulara, "Serbest ticaret anlaşması imzalamaya karar vermek, Ankara Antlaşması artık yok demekür. Ancak anladığımız kadanyla Türkiye şimdüik sadece bir olasılık üzerinde duruyor. Türkiye'nin tam üyelik konusunda umutsuzlnga kapılarak toplulukla or- taklık bağlannı koparmayı düşünece- ğini sanmıyoruz" yanıtını veriyorlar. Ancak bu çevreler "Türk yetkilÛerden dunımu netleştirecek bir açıklama beklediklerini" de ifade ediyorlar. Türkiye ile AT arasmdaki 12 Eylül 1963 tarihli Ortaklık Anlaşması, Tür- kiye'nin AT'nin özel bir ticari ilişkisi ol- madığı ülkelerle bu tür bir ilişkiye gir- mesini engelliyor. Bu anlaşma ve 1995 yıhnda tamamlanması öngörülen güm- rük birliği çerçevesinde, Türkiye ticari ilişkiierinde ATnin uyguladığı gümrük ve vergi sistemini kullanma yükümlü- lüğü taşıyor. Yetkililer, ABD ile serbest ticaret anlaşması imzalanması yolunda atılacak bir adıma ATnin Ankara Ant- laşması'nı ortadan kaldırmayacak "özel bir istisna" olarak bakmasının bekle- nemeyeceğini ifade ediyorlar. SSCB'de arz-talep kararnamesiGorbaçov, yetkilerini kullanarak ikinci kararnamesini imzaladı. Sovyet şirketleri önümüzdeki yd. toptan fiyatlannı saptamakta serbest bıraküdı. Ekonomi Servisi — SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorba- çov, ekonomiyle ilgili olarak ya- yımladığı ikinci kararnameyle, Sovyet şirketlerine önümüzdeki yıl uygulayacaklan toptan fiyat- ları serbestçe belirleme hakkı verdi. Bu önlem SSCB'de fiyat- lann oluşumunda arz ve talebin etkisini göstermesini sağlayacak ilk adım olarak kabul edildi. Gorbaçov'un Sovyet Parla- mentosu'nda yapılan bir oylama sonucu ekonomi alanında ola- ğanüstü yetkiler elde ettiği 24 ey- lül tarihinden beri imzalayaca- ğı ikinci karamame olan bu ön- leme göre Sovyet şirketleri önü- müzdeki yıldan itibaren toptan fiyatlannı istedikleri gibi beür- leyebilecek. Ancak bu konuda üç kısıtlama öngöriılüyor. Fiyat- larda 1988 haziranında Bakan- lar Kurulu'nun saptadığı fiyat- lar temel alınacak şirketlerin fı- yat serbestisinden dolayı elde edecekleri kâr, devlet tarafmdan belirlenecek belh bir düzeyin üs- tüne çıkarsa, bu miktar vergi yo- luyla genel bütçeye aktarılacak, bazı hammaddelerin toptan Fı- yatlan ise serbest bırakıhnaya- cak. Sovyet Maliye Bakanı Vakn- tin Pavlov, Sovyet televizyonuna verdiği demecte, bu kararname- nin tüketim maddelerinin üreti- mini arttıracağını ileri sürdu. Bakan, yokluğu hissedilen bu tüketim maddelerine örnek ola- rak çocuk giysilerini gösterdi. Pavlov, "Bildiğiniz gibi çocuk giysilerini dükkânlarda bulmak olanaksu. Bunun nedeni şirket- lerin devlet tarafmdan saptanan düşük satış flyatlan yiızünden çocuk giysisi üretmemesi" dedi. Yeni kararnameye göre şirket- ler ürilnlerini, devletin öngördü- ğü düşük fiyattan satmak ve do- layısıyla yüksek maliyetleri ne- deniyle zarar etmek zorunda kalmayaca'k. Kesin zarar beklen- tisi nedeniyle üretimlerini azalt- mış ya da durdurmuş olan şir- ketlerin, Fıyat serbestisi sayesüı- de üretimlerini arttıracaklan ön- görülüyor. Mihail Gorbaçov, bundan ön- ce imzaladığı ilk kararnameyle de dağıtım sorununu çözümle- yecek bazı önlemler almıştı. Bu arada bağımsız Interfax Ajansı'nın verdiği habere göre Gorbaçov'un bundan sonra im- zalayacağı üçüncü kararname- nin bir devalüasyonu öngördü- ğü ileri sürüldü. Şu anda SSCB'de iki ayn kur var. Resmi kura göre 1 dolar 0.56 ruble de- ğerinde. Turistler için uygulanan ikinci kurda ise 1 dolar 5.6 rub- le ediyor. Karaborsada da 1 do- lar en az 20 rubleden işlem gö- rüyor. SSCB hükümetinin ağus- tosta yaptığı bir açıklamaya gö- re önümüzdeki yıl 1 ocaktan iti- baren yalmzca resmi kurumlar için serbest kur politikası uygu- lanacak. PATATES KL^TIUCU — Moskova'da yokluk nedeniyle patates kame>e baglanmış dunımda. Tüketid- ler, Moskova'da ikanıet ettOderini beigeİeyerek günde yalnızca 6 kilo patates ataoiiyor. (Fotograf: AP) SSCB Wtak girişim' peşinde Türk-Sovyet îş Konseyi yürütme kuruluna Sovyet heyetinin sunduğu "konsorsiyum" projesinin temelinde, iki ülke firmaları arasında "Joint-venture"lar kurulması yer alıyor. Bakanlığı Asya Ülkeleri Daire Başkanı Dr. Koptevsky, konsor- siyumların, piyasa ekonomisine geçmeye çalışan SSCB ekonomi- sinin dışa açılmasında kullanı- lan en etkin yöntem olduğunu söyledi. Koptevsky, iki ülke ara- sında kurulacak konsorsiyumda sadece Türk ve Sovyet girişim- cileri tarafmdan kurulmus joint- venture'ların yer alacağını, bu- nun amacımn da ilişkilerin de- vamlıhğını sağlamak olduğunu belirtti. Koptevsky sözlerini şöy- le sürdürdü: "Amacımız Türk- Sovyet ortak girişimlerinin sayı- sını arttırmak. İlişkilerin uzun vadeli olması için araştırdığımız yönlemlerin en iyisi bu. Sadece alım satım yoluyla ekonomik ilişkilerin uzun vadeli olması zor. Ortak girişimler ilişkilerin daha uzun vadeli olması için en iyi yöntem." Türk-Sovyet Iş Konseyi Yü- TAYFUN DEVECtOĞLU Türkiye ile Sovyetler Birliği arasındaki ekonomik ilişkilerin devamhlığını sağlamak için ye- ni projeler üretiliyor. Türk- Sovyet Iş Konseyi toplantısı ne- deniyle Türkiye'de bulunan Sov- yet heyetinin, konsey yürütme kuruluna sunduğu konsorsiyum projesinin temelinde iki ülke fir- malan arasında her alanda "joint-venture"lar (ortak giri- şim) kurulması yer alıyor. Sov- yet heyetinin sunduğu taslak in- celemeye alınırken Maliye Baka- nı Adnan Kahveci'nin, projenin sonuçlandınlması için her türlü desteği sağlamaya söz verdiği belirtiliyor. Türk-Sovyet tş Konseyi üçün- cü yıllık toplantısımn son gü- nünde Sovyet heyetince hazırla- nan "Türkiye-Sovyetler Birliği Ticaret ve Ekonomik tşbiriiği- Konsorsiyumu"nun taslağı kon- sey yürütme kuruluna sunuldu. SSCB Dış Ekonomik tlişkiler rütme Kurulu'na verdikleri kon- sorsiyum taslağının, daha önce Fransız fîrmaları ile kurdukları konsorsiyumun metnine çok ya- kın olduğunu anlatan Dr. Kop- tevsky, "güçlerin ve tecrübelerin bir araya getirilmesiyle" iki ül- ke arasındaki ticaretin çok da- ha büyük boyutlara çıkacağını belirterek sözlerini şöyle sürdür- dü: "Sovyet ekonomisinin dışa açılmasında iki yöntem uygula- nıyor. Bunlardan birincisi, çeşitli ülkelerle işbirtigi konseyleri kur- mak, ikincisi ise konsorsiyum- lar meydana getinnek. Hem Türk hem de Sovyet tarafı ortak yatınm yapma konusuna ağırlık veriyor. Bu nedenle kurulacak konsorsiyuma sadece ortak ya- tınm yapmış firmalar alınacak. Sovyet firmalanyla ortak >atı- rım yapmış Türk firmalan Türkiye'de, Sovyet ortaklar ise SSCB'de bir konsorsiyum kura- caklar. Örneğin, Sovyetler'le daha önce yatınm yapmamış bir fir- ma yatınma karar verirse Türk tarafında kurulan konsorsiyuma başvurarak ve buradaki tecrübe- den faydalanacak. A Sovyet konsorsiyumunun da vardımlanyla, bu fırmayla ortak yatınm yapabilecek en uygun Sovyet firması bulunacak. Fir- maiann finansman ve diğer ih- tiyaçlan, konsorsiyumun yardım ve önerileriyle sağlanacak. Ay- rıca Sovyet yönetimi konsorsi- yuma önemli destek ve aynca- lıklar sağlayacak. Konsorsiyuma katüan firmalann vereceği aidat ve benzeri mali katkılarla da bir sermaye oluşturulacak ve bu ser- maye organizasyon ve buna ben- zer islerde kullanılacak." Türk-Sovyet Iş Konseyi Baş- kanı Nihat Gökyigit ise Maliye Bakanı Adnan Kahveci'nin ko- nuyu ilgiyle karşıladığmı belir- terek şunlan söyledi: "Bu tip konsorsiyumlara SSCB devleti birtakım teşvikler getiriyor. Ör- neğin nıblenin transferi gibi. Ya da bazı projeler doğrudan kon- sorsiyumlara veriliyor. Her iki taraf arasında işbiriiği olduğu için Türk tarafı da bu ayncalık- lardan yararianıyor. Sanınm Türk hükümeti de bazı teşvik- ler sağlaj^cak. Sovyet tarafının teklifini aldık. İnceleyeceğiz ve daha sonra tekrar bir araya ge- lerek karara varacagız." ABD'de bütçe planı reddedîldiBeş yıl içinde ABD bütçe açığının 500 milyar dolar azaltılmasım amaçlayan plan, Temsilciler Meclisi tarafından geri çevrildi. Ekonomi Servisi — Beyaz Sa- ray temsilcileriyle ABD Kongre- si temsilcilerinin beş ay uğraştık- tan sonra tamamladığı ve önü- müzdeki beş yıl içinde bütçe açı- ğmı toplam 500 milyar dolar azaltmayı amaçlayan bütçe pla- nı, dün ABD Temsilciler Mec- lisi'nde yapılan ilk oylamada reddedildi. Bu arada ABD'de eylül ayında işsizliğin yüzde 5.7'ye çıktığı açıklandı. Bu ra- kam, iki buçuk yıldır ABD'de gerçekleşen en yüksek işsizlik oranı. ABD Kongresi'ndeki Cum- huriyetçi ve Demokrat temsilci- lerle, ABD hükümetini temsil eden uzmanlardan oluşan "büt- çe zirvesi", beş ay boyunca, bütçe planı üzerinde çahşmış, sonunda 30 eylül günü bir uzlaş- maya varılarak, anlaşma açık- lanmıştı. Bütçe plam, 1989-1990 mali yıhnda (ABD'de mali yıl ekim ayında başlıyor) 250 mil- yar dolar gibi çok yüksek bir ra- kama ulaşan bütçe açığını, önü- müzdeki beş yıl içinde kademe- li olarak düşürmeyi amaçlıyor- du. Pakette, benzin, sigara, al- kollü içki ve lüks mallarda uy- gulanan vergi indiriminin düşü- rülmesi, savunma harcamaları- Kuzey Denizi petrolü Londra (Kasım teslimi, varil/$) Batı Teksas petrolü $42 39 36 33 / 24 Eykjl 25 26 21 28 1 Ekım S 40 New York (Kasım teslimi, varil/S) 24 24 31 Ağustos BorsalardapetroloyunuEkonomi Servisi — Petrol şoku başladığın- dan beri, aralannda Irak Petrol Bakam El Çe- lebi ve ABD Başkanı George Bush'un da bu- lunduğu bütün yetkililerin paniğe gerek olma- dığı, dünya rezervlerinin yeterli düzeyde bu- lunduğu yolundaki bütün demeçlerine karşm, fiyatlar borsalarda yukarı doğru gidiyor. Dünya petrol fiyatlannın belirlendiği Lond- ra, New York ve Singapur borsaları, hem bir- birlerinden hem de en ufak olumsuz haberden etkileniyorlar. Petroldeki fırlamamn spekülatif nedenlerden kaynaklandığında herkes aynı görüşte. Bir önceki hafta Kuzey Denizi petrolü Londra'da 40 dolann üstüne çıkmış, Batı Tek- sas petrolü de New York'ta 39 dolara kadar fırlamıştı. Geçen hafta ise önce düşen, sonra yeniden yükselen fiyatlar istikrarsız biçimde seyretti. nın azaltılması ve aralannda sağlık hizmetleri de olmak üze- re bazı sosyal programların kı- sıtlanması gibi "cesur" olarak nitelendirilen bazı önlemler yer almaktaydı. Genel olarak dünyanın en az vergi ödeyen insanları arasında yer alan, ömeğin KDV ile henüz tanışmamış olan ABD yurttaş- ları, vergi arttırımı konusunda çok duyarlı davranıyor. Bu ne- denle başkanlık seçimlerinden önce başkan adaylarının vergi politikaları, seçmenler tarafm- dan dikkatle izleniyor. Şimdiki ABD Başkanı George Bush da seçilmeden önce, vergi arttırma- yı düşünmediğini söyleyerek kendini seçmenler nezdinde "baglamıştı". Bu yüzden, çahş- maları beş ay süren "bütçe zir- vesi"nin, sonunda vergi arttırı- mına karar vermesi, son derece "sevimsiz" bir karar olarak yo- rumlanmıştı. Bütçe zirvesine katılan uz- manlar arasında hem Cumhuri- yetçilerin, hem de Demokratla- rın yer almasına karşın, bu kongre üyelerinin, Temsilciler Meclisi ve Senato'daki parti ar- kadaşlannı plan konusunda ik- na etmesinın zor olacağı öngö- rülüyordu. Erken saatlerde Temsilciler Meclisi'nde başlayan görüşme- lerde, hem Demokrat, hem de Cumhuriyetçi milletvekillerinin bütçe planına karşı çıktığı görül- dü. Liberal Demokrat milletve- killeri, özellikle sağlık progra- mında kısıtlamaya gidilmesini tepkiyle karşıladılar ve savunma harcamalarmdaki kısıtlamanın gereğinden çok daha az olduğu- nu savundular. Sonuçta bütçe planı, 179'a karşı 254 oyla red- dedildi. Böylece plan, daha Se- nato'ya gelmeden geri çevrilmiş oldu. Şimdi yeniden bir plan ha- zırlanması gerekiyor. Bu arada dün, ABD'nin ey- lül ayı işsizlik rakamlan açıklan- dı. Yüzde 5.7 olarak açıklanan bu rakam, son iki buçuk yılın rekoru sayılıyor. Özellikle tanm dışı sektörlerde 101000 kişilik iş olanağımn bir ayda yok olma- sı, ABD'de durgunluğun en önemli göstergelerinden biri ka- bul edildi. 1986 haziranından beri, tanm dışı alanda böyle bü- yük bir inişe rastlanmamıştı. Bu durumun imalat sektöründeki durgunluktan kaynaklandığı bildiriliyor. Bütün bu gelişme- lerin, pazartesi günü dünya pi- yasalarında dolann düşmesine neden olması bekleniyor. Türk-Iş 'mücadele'ye Eskişehir'de başlıyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — Türk-lş Eskişehir Bölgesi'ndeki işyerlerinden çok sayıda işçinin işten çıkar- tılmasını protesto amaayla ya- nn bu ilde kapalı salon toplan- tısı düzenleyecek. Türk-lş Başkanlar Kurulu'- nun geçen günlerde aldığı 'ye- ni mücadele dönemi başlatma' karanmn ilk uygulaması yann Eskişehir'de gerçekleştirileek. Eskişehir bölgesinde geçen günlerde çok sayıda işçinin iş- ten çıkartîldıklanru anımsatan Türk-İş Genel Teşkilatlandır- ma Sekreteri Mehraet Bamya- cı, "Mücadele döneminin baş- langKinı, Eskişehir'de 1600 ki- şilik sineraa salonunda yapaca- ğınuz toplanbyla açıyoruz" de- di. Öte yandan Türk Metal Sendikası ile MESS arasında 57 günden bu yana süren 85 bin metal işçisini kapsayan grup toplusözleşme görüşme- lerinde önceki gün uyuşmazlık zaptı tutuldu. Türk Metal Ge- nel Başkan Yardımcısı Behzat Erdal, "Ufukta beliren harp ihtimaliyle kamçılanan enflas- yonu dikkate alraayan MESS patronlan, papağan gibi ezber- ledikleri 'makul ücret' terane- sini tutturarak haklı istekleri- mize kulak ükadılar" dedi. Izmit'ten Ahmet Kurt'un bildirdiğine göre Kocaeli 1. tş Mahkemesi, Türk Metal Sen- dikası ile MESS arasında im- zalanan dört yılhk toplu iş söz- leşmesinin ikinci bölümünü ip- tal etti. Bağımsız Çelık-lş Sen- dikası'nın 1000 işçinin çalıştı- ğı Goetze Istanbul Segman ve Gömlek Sanayii'nde 1990-92 döneminde toplu iş sözleşme- si yapmak için Çalışma Ba- kanlığı'na başvurması üzerine sendikaya işyerinde 1 Eylül 1988-31 Ağustos 1992 yürürlük süreli toplu iş sözleşmesinin bulunduğu bildirildi. öte yandan Selüloz-tş ile Kamu-lş Sendikalan arasında SEKA'da çalışan 10 bin işçi adına sürdürülen toplu iş söz- leşmesi görüşmelerinin uyuş- mazlıkla sonuçlandığı bildiril- di. Sterlin, Avrupa Para Sistemi'ne katıldı Ekonomi Servisi — İngilte- re, Avrupa Topluluğu üyesi ülkelerinin oluşturduğu Av- rupa Para Sistemi'ne (EMS ya da SME) katılmayı kabul etti. Ingiltere hükümeti, Kur Değişim Mekanizması (ERM) adıyla da anılan bu sisteme girmemek için uzun süredir direniyordu. Thatcher hükü- meti, öteden beri Avrupa Topluluğu ile entegrasyona "soguk" baktığı için, sterli- nin Avrupa Para Sistemi'ne katılmasına karşı çıkıyordu. Thatcher, geçen haziranda Madrid'de yapılan AT zirve- sinde, İngiltere'de enflasyo- nun çok yüksek olduğunu ile- ri sürerek sisteme katılmayı bir kez daha reddetmişti. Daha sonra, Avrupa yan- lısı olarak tanınan güçlü Ma- liye Bakanı Nigel Lawson'ın da istifasına neden olan bu tartışma, sonunda dün çözü- me kavuştu. Hükümet, ster- linin pazartesi gününden iti- baren ERM'e girmesine, ay- rıca faizlerin de bir puan dü- şürülerek yüzde 14'e çekilme- sine karar verdiğini açıkladı. Pazartesi günü diğer Avrupa paralarının arasına katılacak olan sterlinin değerî 2.95 Al- man Markı olarak hesaplan- dı. Bu haber üzerine dün ster- lin yükseldi, ayrıca Londra Borsası'nda ilk 100 hisseyi göz önüne alan Financial Times-100 (Footsie) endeksi 70 puan değer kazandı.