Katalog

Trabzonsporlulari Trabzonspor'a Gonul Uyesı olun1 Trabzonspor Gonul Uyesı Kartı nız Pamukbank Şubelerı'nde. Trabzondan selanrrIşlem Tamam! (© BANK24 Cumhuriyet \ 67. Yıl; Sayı: 23762 Kurucusu: Yunus Nadi 900 TL Ekim 1990 Çarşamba ının ortağı devletİşverenin ödediği her 100 liranın 48 lirasını devlet, 47 lirasını işçi alıyor. 5 lira öteki kesintilere gidiyor. Lotoıdan 6'ya da ikramiye ANKARA (Cumhuriyet Burosu) — Spor-Toto Teşki- lat Mudurluğu, iştirakçilerı özendırmek ve hasılatı yük- seltmek için yoğun çahşma programı başlattı. Teşkilat, Spor-Loto'ta 6 bilenlere de ikramiye verebil- mek için çahşma yapıyor. 8'e düşen ikramiyenin bir kısmı- nın 6 bilenlere verilebilmesi için çalışmalann devam et- tiği belirtüdi. Bu arada Lo- to iştirakçilerini olumsuz yönde etkileyen noter çeki- lişlerinin de kaldınldığı açık- landı. Spor-Toto ve Loto iştirak- çilerinın yuzde 15'inin bayan (Arkası Sa. 17, Su. l'de) YAVUZ ŞİMŞEK özel sektörde ve kamu sektö- ründe toplusözleşme göruşmele- ri art arda uyuşmazlıkla sonuç- lamrken ücretlerden devletin al- dığı payın yuksekliği toplusöz- leşme masasında 'çok istedin', 'az verdin' tartışmalarmın sert- leşmesine neden oluyor. Turkı- ye Işveren Sendikalan Konfede- rasyonu (TtSK) tarafından ya- pılan bir araştırma, 1989 yıL ve- rilerine göre işverenın işçi çaüş- tırmak için ödediği her yüz lira- mn 48 lirasımn devlete, 47 lira- smın çalışana gittiğini ortaya koydu. 5 lira diğer kesintilere gi- diyor. TtSK yöneticileri ortala- ma işgucu maliyetinin 1990 yı- lında iki katına çıkmış olduğu- nu ve dolayısıyla net ucret ora- nının daha da duştüğunün tah- min edildiğinı bildirdiler. Brüt ucretten devlet tarafın- (Arkası Sa. 17, Su. 4'de) 1991 BÜTÇESİ VERGl VE ZAM YÜKLÜ Ekonomide Toplumun her kesiminden infaz çalışmalarının yapılmasına tepki 'İdameezasıkalksuı 9 tnönü Kısasa kısas şeklinde idamı gündeme getirmek, insanlık dışı davramştır. Demirel İdam cezasını kaldırın. Kullanılmayacak ceza devleti küçük düşürüyor. Devleti bu duruma düşüren 12 Eylül idaresidir. Sosyalist Parti Yüzkarası önerinin hemen geriye alınmasını talep ediyoruz. Selvi İdamlar TBMM'den geçerse her türlü demokratik eyleme başvuracağız. Sine-i millete dönmek kurtaracaksa döneceğiz. Kazan Hukuk devleti açısından tarif edilmez bir ayıp. Öneri, devletin cellatlığa özenmesidir. Aybay Ölüm cezası cinayettir. Çağdaş dünyada yeri yoktur. Yalım Erez Hukuk devletinde misilleme olmaz. Devlet misilleme yaparsa o zaman hukuk devleti olmaz. Atıf Yılmaz İdam cezaları işkenceyi şiddetlendirmekten öteye gitmez. Naim Süleymanoglu Bir kişinin, işlediği cinayete karşıhk idam edilmesi hatadır. ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) — ANAP iktidarının, artan terör olaylarına onlem olarak yıllardır TBMM'de bekleven idam cezalarının infazını gündeme getirmesine, muhalefet par- tileri, meslek örgutleri başta olmak uzere top- lumun çeşıth kesimlerinden gosterılen tepki gi- derek buyuyor. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü. partısinin TBMM grup toplantısında yaptığı konuşmada Keçeciler'in "lerörun onlenmesi için idam ce- zalannın infaz edilmesi gerektiğini" soylediğı- ni hatırlatarak "Bu inanılmaz bir açıklama. Ta- bii haklı olarak bir lepki gordu. Boyle bir dav- ranış bir demokrasiye, hukuk devletine hiçbir şekilde yakışmaz. Devletin kendisini bir terorist grup haline düşurmesine kimse izin vermez. Bu- na biz muhalefet olarak izin vermeyiz, Turki- ye'nin gelenekleri buna izin vermez" dedı. "Devlet bu kadar aciz midir" dıye soran Ino- nu, sözlerini şöyle surdurdu: "Bugun işlenen cinayetlerin faillerini bulmayı bir yana bırakıyor, vüiar once işlenmiş cinayet- lerin, mahkemelerden karar almış faillerinin şimdi tekrar âdeta "kısasa kısas" şeklinde ida- mını gündeme getiriy orlar. Bu insanlık dışı bir davramştır. Bu saçma sozteri ve davranışlan hu- kumet bıraksın, bugunku cinayetlerin failleri- ni bulraava çalışsın, onların uzerine gitsin, TC'nin bir hukuk devleti olduğunu, çağdaş bir demokrasi olduğunu golgeleyecek davranışlara hiçbir şekilde gitmesin." SHP genel sekreter yardımcıianndan Cevdet Selvi ise Zonguldak'ta yaptığı basın toplantısın- da, "tdam cezalarının TBMM'den geçmesi ha- linde demokratik her turlu eyleme başvuraca- ğız. Sine-i millete dönmek kurtaracaksa (Arkası Sa. 14, Su. l'de) DIŞARIYA SATA SATA... CUMEYT ARCAYÜREK yazıyor 10. Sayfada IDAMLIKERHAN'INANNESI Hangi çağdayız? 1978yılındal5 yaşındayken idamamahkûmolan Erhan İnan 1.5 yıl sonra yaşı nedeniyle karar bozularak tahliye edilmiş. 1980yıhndayine cezaevine giren İnan TKP-ML davasından yine idama mahkûm olmuş. 28 yıllık yaşamının 12 yılını dört duvar arasında geçiren Erhan İnan bir kez de cezaevinden kaçmış. Ufflt YALÇIN ÇAKIR tKt KEZ tDAM — 15 yaşında 'adam oldurmek' suçundan gozaltına alınan Erhan İnan 'idam'la yargılanmıştı. 1.5 >ıl suren bu ilk cezaevi yaşamında çektirdiği fotoğrafı ailesine postalamıştı (solda). Erhan tahliye olduktan kısa bir sure sonra tekrar cezaevine glrdi. Annesi oğlunun gezdiği cezaevlerine her bayramda, her açık gorıişte gidiyor. Kısıtlı da olsa özlem gideriyor. Erhan'ın annesi Mesude, "Kim kimi asıyor" diye sordu. "tdam cezasını en iyi bilenlerden" Mesude tnan. Oğ- lu Erhan idam cezasını ilk kez 15 yaşındayken tanımış. 1978 yı- lında bir gece yansı Üskudar- dakı evlenne gelen polısler alıp göturmüşler. Gerekçe, "Üskü- dar Çicekci'de falan fiian öldü- rulürken oradaymışsr n..." Göz- altı, tutuklamaya dönüşmüş, tu- tuklama da mahkûmiyete. Mah- keme heyeti adam öldurme suç- lamasıyla"idam" demiş 15 ya- şındaki Erhan için. Sonra yaşı nedeniyle karar bozulmuş, ceza 9 yıla duşmüş indirimlerle bir- likte, 1.5 yıl cezaevinde kalan Erhan 17 yaşında "sabıkalı" olarak özgurluğune kavuşmuş. Erhan cezaevinde yatarken ağabeyinin ölum haberini almış annesınden bir görüş günunde, Ağlamış demir parmakhklann ardından ağabeyi Erşan'ın ölü- munü öğrenince. Erhan ve Er- şan'ın annesi Mesude İnan kü- çük oğlu cezaevindeyken, buyük oğlunu "faşistlerin" vurdugunu söylüyor. Yaşh kadın ak pak ol- (Arkası Sa. 14, Sü. 4'de) HÜKÜMETİN GÖREVİ İZMİR'den HİKMET ÇETİNKAYA 11. Sayfada Kafkasya'daki yarı askeri birliklerin AKKUM kapsamından çıkartılması tepkiyle karşılandı Ankara'daVeto'hazırlığıAnkara, Kafkasya'daki yarı askeri güçlerin elinde AKKUM görüşmeleri kapsamına giren top, zırhlı personel taşıyıcıları ve savaş helikopterleri bulunmasını gerekçe göstererek ay sonunda Paris'te imzalanması gereken anlaşmayı veto edeceğini duyurdu. ANKARA (Cumhuriyet Bu- rosu) — Viyana'da süren ve "Atlanük'ten UrallarV kadar uzanan alanda NATO ile Var- şova Paktı'na ait konvansiyonel silahların "alt düzeylerde dengelenmesini" amaçlayan AKKUM müzakerelerinde Tur- kiye açısından cıddi bir puruz belırdi. Sovyetler Birliği'ne ait olan Kafkasya'da konuşlu "paramiliter" kuvvetlerin (ya- n askeri güçler) ABD ile Sovyet- ler Birliği arasında varüan mu- tabakatla AKKUM çerçevesin- de öngorulen indirim kapsamı- nın dışında tutulması Ankara tarafından tepki ile karşılandı. Türkiye, Viyana'da konu ile ıl- gılı ortaya net bir tavır koyarak gelecek ay sonunda Pans'te im- zalanması beklenen AKKUM anlaşmasını bu şekliyle veto edeceğini duyurdu. 23 ülkeyle başlayan ve Almanyalann bir- leşmesı uzerine 22 ulke arasın- da yürutulen AKKUM müzake- relerinde taraflardan birinin ve- tosu anlaşmanın imzalanmasını engelleyebiliyor. Avrupa Güvenlik ve Işbirligi (Arkası Sa. 17, Su. 2'de) KKTC'de tedirginlik Asil Nadir'in mallarına Denktaş talipKKTC Cumhurbaşkanı, Asil Nadir'in zor duruma düşmesini Rum saldırısına baglıyor ve satışı söz konusu olan şirketler için "Üçüncü bir şirketin alması, ancak Kıbrıs Türklerinin çoğunlukla olması kaydıyla olur. Yüzde 51'i bizde olmak şartıyla olabilir" diyor. ABDURRAHMAN YILDIRIM LEFKOŞA — PoUy Peck kri- ziyle sık sık gündeme gelen Asil Nadir'in Kıbns'taki yatınmlan- nı, ekonomi içindeki yerini be- lirlemek için Lefkoşa'dayız. İlk uğrak yerimiz Nadir Şirketler Gnıbu'nun merkezi. İki bloktan oluşan bu merkez, hemen yamn- daki başbakanhk ve bakanlık binalarını gölgede bırakmış. Hükümet binalan oraya daha sonra yerleşmelerine rağmen bu binalann görkemi, yuksekliği ve çevre düzenlemesi yamnda cılız kalmış. Binalann bu görunümu- nun Asil Nadir'in Kıbns'taki dummunu çok iyi yansıttığım daha sonra anladık. Asil Nadir Gnıbu, Kıbns'ta toplam istihdamın yuzde 10'unu, ihracatm en buyük ka- lemi olan narenciye dış satımı- nın yaklaşık yansım, turizmde- ki yatak kapasitesinin yuzde 20'sini, havayolu taştmacılığının yuzde 6'sını ve basın sektörunün yüzde 70'inı kontrol altına almış durumda. Nadir Grubu'nun konfeksiyon, ambalajlama ve ilaç sektörundeki sanayi yatı- (Arkası Sa. 14, Sü. 6'da) 'ÇDCMAYIZ' — Bakanlık 'Köpriiyii konımak için uçaksavar yerleştireceğim. çıkın' diyor; belediye, yapımı engelleyemiyor, gecekonducular 'çıkmayız' diye direniyor. (Fotoğraf: Uğur Günyüz) Boğaz'a nazırKüçükarmutlu'ya her gece 10 kondu BERAT GÜNÇIKAN Ikınci Boğaz Koprusu'nun ayağı, Baltalımanı sırtlan. Boğaz, "ayaklanmın altında" denilecek kadar yakın. Tek odalı evler arasına gerilı iplerde çamaşırlar toza bulanıyor. Kaçak çalışan dozer, tepeden aşağıya yol açıyor, bir inşaatın harcı hazırlanıyor, diğerinin tuğlası oruiuyor, bir diğerinın ıse sıvası çekıliyor. Kuçukarmutlu'da çocuklardan gayrı kimse Boğaz'dan geçen geminin farkında değil, kimse denizın rengini, karşı kıyıyı burnunun ucunda gösteren lodosu umursamıyor. Mılli Savunma Bakanlığı bir sure once kopruyu koruma amacıyla bu tepeye uçaksavar yerleştirmeye karar verdi. Bunun için de Anakent Belediyesi'nden, Istanbul Valilığf nden her turlu hizmetın kesılmesini ıstedi. Ama Kuçukarmutlu'da hâlâ Sıvaslı Sıvaslının, Erzincanlı Erzincanlının, Kastamonulu Kastamonulunun evıni kuruyor. Once gelen, "Armutlulu", yenı hemşensinin evını el birliği ile 2 gunde tamamlıyor. ilk yapılaşması 30 yıl oncesıne dayanan, 4 yıl oncesıne kadar da 10'u geçmeyen ev sayısı bugun bini aşan Kuçukarmutlu'yu gelecekte zor gunler bekliyor. Son iki yıl içinde defalarca yıkım geçiren, bu yıkımlara karşın yapılaşmanın onu alınamayan bolgede iki ay once bir kişinin ölumuyle sonuçlanan olaylar da bu zor gunlerin habercisi. Alınan bir ihbar uzerine arama yapmaya geldiklerıni savlayan polislere, evlerıni yıkmaya geldiklerini sanarak direnen Kuçukarmutlulular, Milli Savunma Bakanlığı'nın uçaksavar yerleştirmek amacıyla alanın boşaltılması ısteğine de aynı şıddette tepki gosteriyorlar. Istanbul Anakent Belediyesi'ne, valiliğe, alanın sahıbı Istanbul Teknık Ünıversitesi'ne, Genelkurmay Başkanhğı'na birer yazı gonderen Milli Savunma Bakanlığı, Kuçukarmutlu'yu Fatih Sultan Mehmet Koprusu'nun stratejik alamnda gostererek kopruyu korumak amacıyla bu bölgeye uçaksavar yerleştireceğim bildirmişti. Bakanlık, Anakent Belediyesi'ne gonderdiği yazıda halka megafonla alanın boşaltılacağının haber verilmesini, yol, su, elektrık gibi altyapı hizmetlerinin goturulmemesini istemişti. Bakanlığın belediyeden bir başka isteğı de Kuçukarmutlu'nun ımar planında "stratejik alan" olarak ışlenmesiydi. Bakanlığın bu ısteği uzerine, Kuçukarmutlu'nun imar planında durumunun (Arkası Sa. 17, Su. î'de) OLAYLARIV ARDENDAKI GERCEK Foütîka ve Ölüm Cezası Bir toplumun ılerleyebılmesı, çağdışına düşen sorunlarını ge- ride bırakabilmesıyle doğru orantılıdır. Bugun Tûrkıye'de "fes" tartışması yoktur; ama 1920'lerin Buyük Millet Mecli- si'nde fes tartışması heyecanlı çatışmalara ve genlımlı sahnele- re yol açıyordu. "Fes"te dinsel bir değer ve anlam bulanlann ağırlığı, konuyu Meclıs'te gün- dem maddesine dönustürebili- yordu. Bugün parlamentoda '•fes" ya da "kavuk" tartışması yok- tur; toplumsal ûerlemeyk bu so- runlar aşılmıştır, ama "türban" tartışması gunceldir; üstelik sı- yasal bir anlam taşıyor, dinsel gericiliğin bir savaşım aracı nj- teliğıni koruyor. Ne yaztk kı toplumların iler- leyebilmesi koiay olmuyor, kılık kıyafette bile ileri-geri çatışma- sı bütün tanhte yaşanmıştır; "Şark"ta entariden şalvara, şal- vardan pantolona geçiş, tarihte bugün gülunç görunen acıklı iz- ler bırakmıştır. Bıçımsel alanlarda yaşanan bu güçlükler, daha temel konu- larda elbette sorunun boyutları- nı buyutmektedir. ölüm cezası- nın hukuk dünyasından tasfıye edilmesi, ancak uzun bir zaman • • • (Arkası Sa. 17, Su. l'de) • BM'de İsrail tedirginliği Cuellar, Şamır hukumetinden BM heyetının kabul edümemesımn nedenmi sordu. 3. Sayfada • Kore'ler giderek yakınlaşıyor G. Kore Başbakam Kang, K. Kore'ye gıttı. 3. Sayfada • Duvarlara Vurulan Baş TV3'te, Unutulmayanlar serısınde George Franju'nun 1959 yapımı filmini izleyeceğız. Siyah-beyaz fılmde Anouk Aimee, en guzel yıllarının goruntulerıyle ekranda olacak. 4. Sayfada • Spot ışıklarında yarım yüzyıl 'Batt Yakasının Hıkâyesı'nin bestecısı, orkestra şefi Leonard Bernsteın öldu 5. Sayfada • SHP grubunda tartışma Sahıe uye formlan ve Konak ıtçe kongresı uygulamasına eleştırı. 10. Sayfada • Borsaya boya ile cam Trakya Cam ve Marshall Boya halka açılıyor. Ekonomide • İyi başlarsak varız Avrupa Şampıyonası grup eleme ilk maçımızı Dublm'de Irlanda Cumhunyetı ile oynuyoruz. Saat 16.00'da başlayacak maçı TV1 naklen yayınlıyor.Sporda • Melbourne'da altın aldık Uluslararası Özurluler Maratonu 'nda mıllı atletımız Yavuz Zap altın madalya kazandı. Sporda • Nobel pazar'da satılmaz Sovyet lıden Gorbaçov 5 yılda gerçekleştırdığı reformlarla 20. yuzyılm kamplaşmalarını dağıttı. Avrupa'nın birlığineışıkyaktı, Arka Sayfada GOZLEM UGURMUMCU Ulkücü-lslamcı...MÇP Genel Başkanı Türkeş ile kısa adıyla 'Türk Federasyonu' olarak bılinen'AvrupaDemokratik Ülkucu Türk Federasyonu' eskı genel başkanı Musa Serdar Çelebi'nın araları nıye açık? Musa Serdar Çelebı, 12 Eylul öncesınde Türkeş'in sağ kolu gıbiydı. Turkeş'ın yurtdışındakı banka hesapları ve mali ılışkılerı de 12 Eylul öncesı ve sonrasında Çelebı tarafından yö- (Arkosı Sa. 17. Su. Tde)