Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 14 EKİM 1990 Bir Catlak Ses mi? HIFZI VELDET VELİDEDEOĞLU Çatlak ses hıç sevümez, çunku çoğunluğun nt- mıne aykın duşer Örneğın unlu bır koroda bır kışının notaya uymaması koronun ses bırlığını bozar Orkestrada da öyle, bır kemancının ya da kornocunun nota dışına çıkması konserı altust eder Tıpkı bunlar gıbı, bır toplulukta, bır toplum- da çoğunluk göruşunün dışında söz söyleyen, ya da yazı yazan kışının davranışı çoğunca hoş gö- rulmez Böylelerıne "çatlak ses" çıkanyor derler Ne var kı demokrasıdekı duşunce ve anlatım özgurlüğunu "çatlak sesler"le bırlıkte kabul et- mek, böyle seslere katlanmak, bunlan da hoş görmek zorundayız Bu gıbılere tehdıtle, küfür- le değıl edep ve terbıye sınırlan ıçınde fikırle karşı koymak, gerçek demokrasının baş koşullanndan bındır • • • Bu gınşten sonra şımdı kendı kendıme "çat- lak ses" olarak nıteledığım kımı duşuncelerımı açıklamak ıstıyorum Belkı daha önce yazmahy- dım, ama ortalığın durulmasını bekledım 27 Mayıs 1960 devrımınden sonra ıdam edılen uç polıtıkacının naaşlan tmralı'dan alınıp anıtme- zar dıye betımlenen yere devlet töremyle nakle- dıldj Bu olguda benım göruşume ters duşen bır- kaç nokta var, onları belırtmek ıstıyorum Rahmetlı Adnan Menderes ve arkadaşlarının Imralı'dan alınıp aılelennın ıstedıklerı yerlere nakledılmesı kadar doğal bır şey olamazdı, bu- na hıç kımse karşı çıkamazdı 27 Mayıs 1960 ol- gusu, herkesçe kabul edıldığı gıbı Ataturkçulu- ğıin ılerı aşaması nıtelığınde bır devrımdı, aske- rı bır darbe değıldı TurkıyeMe yasama ve yürut- menın yargısal denetımmı ve toplumcu devlet ıl- kesını gerçekleştıren 1961 Anayasası bu devnmın sonucunda gelrruştır, kımse bunu yadsıyamaz Ne yazık kı devnmler "kurban" ıstıyor Kurbanlar devnmcılerden ve devrımın değıştırdığı duzenın yönetıcüennden olur 1789 ve 1917 devnmlerı en çok kan akıtan devrımler olmuştur Kemalıst Devrım, Osmanlı Devletı'ne, daha sonra hahfehğe son verdığı ve bır Muslüman dev- letı olan Turkıye'de laıklık ılkesını yerleştırerek buyuk toplumsal değışım yaptığı halde, çok az kanla başanlan bır devnm olmuştur Çunku asıl kan, daha önce Ulusal Bağımsızlık Savaşı'nda akmış ve devrım bu savaşın sonucunda gerçek- leşmıştı 27 Mayıs 1960 devrımı ıse gerek devrımcüer cephesınde gerek devrılen yönetıcıler cephesın- de en az kayıp veren bır devrım oldu Bu dev- rımden sonra sanıhyordu kı artık Ataturk Dev- rımı, çağdaş kazanımlarla varsıllaşıp pekışerek hıç yara almadan sunlp gıdecektı Na yazık kı Adalet Partısı ıktıdan kendısını devrik Demok- rat Partı ıktıdarınm devamı olarak ılan ettı, 27 Mayıs Anayasası'nın toplumsal kurallannı u>gu- lamasız bırakarak Demokrat Partı donemınde başlamış olan karşı-devrım surecının devam et- mesıne neden oldu • • • Bu kısa anımsatmadan sonra yukanda sözu- nu ettığım, (gönışüme ters dusen) noktalan açık- layayım Bu uç polıtıka adamına tam 30 yıl sonra nıçın devlet töremyle bır cenaze törenı yapıldı9 Kımılenne göre bu tören, mılletın onlann ma- nevı kışılığınden özur dılemek ıçın yapılmış Eğer bu sav kabul edüırse, bu polıtıkacıların haksız yere ölum cezasına çarptınldıklarını ka- bul etmek gerekır. Bılmdığı gıbı Celal Bayar da aynı cezaya çarptınlmış, ancak yaşlılığı dolayı- sıyla cezası yaşamboyu tutukluluğa çevnlmıştı Kenan Evren'ın cumhurbaşkanlığı donemınde yaşama gözlerını yuman Bayar'ın cenazesı de devlet töremyle eve naaşını taşıyan top arabası Harbıye öğrencılerıne çektırılerek yapılmış, aı- lesının ısteğı üzenne doğduğu yer olan Umurbey köyune kaldınlmıştı Çok şukür kı Adnan Men- deres ve arkadaşlannın naaşlannı taşıyan araba Harbı>ehlere çektırılmemış ve protokolda sılah- h kuvvetlerden hıç kımse yer almamıştır. Şımdı soralım 27 Mayıs 1960'ın oluşmasına, başta Celal Bayar olmak uzere bu kışılenn ana- yasayı ıhlal bıçımındekı davranışlan neden olma- mış mıydı7 Yargı erkının yasama erkı tarafından (daha doğrusu Demokrat Partı tarafından) gasp edılmesı, Cumhurı>et Halk Partısı'nı kapatmak ıçın parlamento ıçınde bır "Tahkıkat Komısyo- nu"nun kurulması yasalara uygun bır davraruş mıvdı9 Daha oncelerı CHP Genel Başkanı, ulu- sal kahraman îsmet Inonu'ye karşı gırışılen suı- kast teşebbuslerı, Uşak, özellıkle Topkapı, Yeşıl- hısar olaylan ne çabuk unutulup vok sayıldı Ya- zılarını lier zaman belgelere dayandıran değerh yazar Uğur Mumcu'nun oncekı haftalarda çıkan yazılannda Celal Bayar'ın: "Gerekırse İsmet Pa- şa'yı da asanz" sözu, belgeyle behrtıldı Naaşı- nı taşıyan top arabasmı Harbıyehlenn çektığı Ce- lal Bayar, elıne fırsat geçseydı, 27 Mayıs'ta baş- kaldıran Harbryelılen gözunu kırpmadan ıdam ettırırdı İsmet Inönu ıse önce Mılüyet gazetesın de daha sonra bu sutunlarda yayımlamış oldu- ğum yazılarda belırttığım gıbı, sıyasal ıdamlara kesınlıkle karşıydı Engel olmak ıçın cıddı gırı- şımlerde bulundu, ama "cunta"nın baskısı üstun geldığı ıçın Mıllı Bırlık Komıtesı ıdamların sayı- sını dörde ındırdı ve daha başka bır şey yapama- dı Yıne bılındığı gıbı yıllar sonra tnönu, Celal Bayar'ı tutukluluktan kurtararak gazetecılerın anlatımıyla "kuyudan çıkardı" Kısacası 27 Ma- yıs 1960'ın oluşumuna ve bırçok gencın ölıimu- ne neden olanlara Turk mılletının özur dılemesı söz konusu olamazdı Yıne ortaya atılan bır sava göre bu kışıler Turkıye'ye demokrasıyı getırmışler, devlet töre- nı bu nedenle yapılmış Bu göruş de tam anlamıyla bır safsatadır Turkıye 1945'lerde, lkıncı Dünya Savaşı'mn bı- tımınden sonra tek partılı yönetımden çok par- tılı demokrasıye geçmek zorundaydı Dünyanın gıdışı bu yöndevdı İsmet tnönu durumu gördü- ğunden önce Cumhunyet Halk Partısı ıçınde bır "Mustakıl Grup" kurdurarak çok partılı rejıme adım atma denemesınde bulundu Yıne o sıra- larda bütun sıyasal yaşamlarını CHP ıçınde ge- çırmış uç kışı, Adnan Menderes, Refık Koraltan, Fuat Köprulu, CHP'den ayrılıp Atatürk'un baş- bakanhğım yapmış olan Celal Bayar'la Demok- rat Partı (DP) adında yem bır partı kurdular Yı- ne Uğur Mumcu'nun yaalanndakı belgelerde gö- rulduğu gıbı bu partımn "demokratlıkla" hıç ü- gısı yoktu Onlann arkadaşlannca tutulmuş olan gunceler ve 1957 seçımlerındekı tutumları bunu açık seçık göstenyor Adnan Menderes'ın 1957 seçımlerınde kaybetme olasılığından duyduğu buyuk korkuyu, onun seçımlerden sonra "Al- lah bana bu daha böyle bır gece yaşatmasm" sö- zu, 1959 sonlannda ve 1960 başlarında CHP'vı kapatma gınşımlen, bu pobtıkacılann gerçek de- mokrasıyle uzaktan yakından ılışkılen olmadı- ğını ve ıktıdan seçımle devretmek nıyetım taşı- madıklanm apaçık göstermektedır O halde Ba- yar, Menderes ve arkadaşlarının "demokrası kahramanı" gıbı gosterılmelerı tarıhın "tahrıfin- den" başka bır şey değıldır Amtmezara gelınce. O genış toprağın bu üç pohtıkacıya ozgulenmesı (tahsıs edılmesı) ve anıt- mezar ıçın yapılan buyük gıderler lonıın kesesın- den çıktı9 Herhalde aılelermden değıl, bağışlar- dan da değıl Demek kı devleun, yanı halkın ke- sesınden odenmıştır Ote yanda yoksul halk kesı- mı buyuk sıkıntılar çekerken bu boyuttakı yer- sız, sorumsuzca harcamalar, ANAP ıktıdanmn, mılletm parasını nasıl çarçur ettığmm son kanıt- larmdan bırını oluşturmaktadır • • • Bu yazıdakı duşuncelerım belkı, belkı değıl, kesınlıkle bırçok kışının hoşuna gıtmeyecek Ne var kı doğru bıldığımı soylemeyıp susmak da be- nım hoşuma gıtmıyor Eğer 30 yıl once ıdam edı- lenlerın naaşlan o zaman aılelerıne teshm edıl mış olsaydı, bu kın boyle yıllarca surmeyecek ve şımdı naaşların naklı ve anıtmezar sorunu bır ıç polıtıka konusu olarak sömurulmeyecektı Ay- rıca sı>asal suç dolayısıyla ıdam edılen solcu gençlere de ıtıbarlarının ıade edılmemesınden do- ğan haksızlık, adaletsızlık bu denlı goze batma- yacaktı Butun bu düşüncelerden sonra vurgulanması gereken bır nokta var kı o da sıyasal suçlardan öturü venlen ıdam cezalarmın ulkeye hıçbır ya- ran olmayıp tersıne, zaran olmasıdır ARADABIR ABDÜLKADİR PAKSOY Orta Dereceli Okullarda Tarih Öğretimi Dünyanın başka bır yerınde var mıdır bılmıyorum, uzerın- de yaşadığı, yurt edındığı, (vatan dedığı) toprakların bır kı- sım tarıhıne sahıp cıkıp bır kısmını yok sayan Okumadım, duymadım, görmedım Acaba bu da mı bızı bız yapan ozel- lıklerden bırısı 1 Orta dereceli okullarda okutulan tarıh kıtaplarında Anadolu uygarlıklarına aynlan yerlere kısaca bır goz atarak gırelım ko- numuza Ortaokullarda sadece 1 sınıf tarıh kıtabında yer verılmış 12 sayfa Bunun da 8 sayfasını resım ve harıta kaplamış Ha- zırlık ve konu sonu soruları da ıçınde topu topu dort sayfa yazı Bu dört sayfa ıçınde lon uygarlığına aynlan yer ıse bır paragraf (on uç satır) Sozluk dışında 133 sayfadan oluşan kıtabın 26 sayfasını Islamıyetten oncekı Turk tarıhı, 25 sayfa- sını Islam tarıhı, 50 sayfasını da Turk Islam tarıhı kaplamış (1) Duz lıselerde okutulan 1 sınıf tarıh kıtaplarında Anadolu uygarlıklarına aynlan yer 23 sayfa Bu kıtabın kalınlığı ıse 254 sayfa (2) Meslek lıselerınde okutulan tarıh kıtaplarında ıse Anadolu uygarlıklarına hıç yer venlmemış (3) Kısaca orta- oğYetım gençllğt Anadolu uygariıklanndan habersız yetışmek- (Arkası 21. Sayfada) QMÜCÂDELE HAKLIYIZ KAZANACAÖIZ Savaş ekonomısının butun yuku halkın sırtına bindirılıyor. Zamlar. halkın yaşamını çekılmez hale getirıyor. Grevler yasaklanıyor, ucretler donduruluyor taban fiyatları duşuruluyor HALK SAVAŞ ZAMLARI ALTINDA EZILIYOR Emperyalist Savaşa ve Zamlara Karşı EMPERYAUST SAVAŞA HAYIR KOMITELERIn.de Orgutlenelım, Mucadele Edelım Hıram ABAS adı kamuoyunda 1 Mayıs 1977 katlıamı. Zıverbey Koşku, Ulaş BARDAKÇI'nın oldurulmesı. CIA ve MOSSAD' la bırlıkte anılıyordu. Bugun solda emperyalist savaşa karşı ılkelı guç ve eylem bırlıklenne ıhtıyaç var 6.SAYIMIZÇIKTI 8 Yıl Sonra MEVLÜT KORKMAZ 'Gunlenn kuytularında açan Hasret çıçeğı Uykularımda açan Unutma benı Ezgın yureğımde açan Ateş ' Dudu - Asiye - Sinan Bir sinema edebiyat ödülleri sekreterliğinde görev alacak MSÜ'de öğrenim gören bayan Teî: 149 75 91 (Saat: 19.30-22.30) ADAYLIĞA ÇAĞRI Çağdaş Avukatlar Grubu, seçım çalısmalarını yurutmek uzere Av. Unsal Tuzun, Av. Erdoğan Şengezer, Av. Ibrahım Sinemıllıoğlu, Av. Benal Karakaş, Av Alışan Sertel'den oluşan bır komıte kurmuştur On seçım, 19101990 gunu Kartal Kadıkoy, Bakırkoy ve Sultanahmet bolgelerınde yapılacak, sandık yerlerı ayrıca duyurulacaktır Istanbul Barosu seçımlerı ıçın baskanlığa, yonetım ve dısıplm kurullarına, denetçılığe ve TBB delegelığıne aday olmak ısteyen meslektaşlarımızın, 16101990 gunu aksamına kadar yukarıda adları yazılı komıte uyelerıne veya başkan aday adayı Av Turgut Kazan'a bıldırımde bulunmaları rıca olunur ÇAĞDAŞ AVUKATLAR GRUBU ADINA Av. ÜNSAL TÜZÜN PENCERE Sivil Darbe Ortamı... Kurt sorunu SS (sansur ve surgun) kararnamelerınden son- ra Babıâlı'nın gundemınden cıktı ne tartışılıyor ne de yete- rınce konusuluyor, yalnız sık sık 'resmı teblığ' kokan olu ve yaralı haberlerıyle gazete başlıklarına tırmanıyor lyı mı olu- yor kötu mu' llerıde anlasılacak Şımdılık basında Güney- doğu sorunu uzerıne bır 'şa/'örtuldu, gazetelerın bu bakım- dan TRT'den pek farkı kalmadı Oysa bır sorunun çozumu ıcın ılk koşul, konuyu kamuo- yunun tartısma gundemıne getırmektır Guneydoğu'da neler oluyor? Öğretmenler nıçın oldurulü- yor? Okullar neden yakılıyor^ Bırakınız Guneydoğu'yu Kars'a kadar tırmanan kanlı eylemlerın ıçyüzunde ne var' Guney- doğu'da eğıtım yuzde kaç oranında suruyor1 ? Yurdun bır bö- lümunde oğretım felç mı oldu7 Oğretmenlerın ust üste oldu- rulmesı karşısında 450 bın kışılık oğretım ordusu neden sus- kun' Bırkac basın yasağı, uç beş kararnameyle Kürt sorunu çozumlenebılseydı, coktan bu ışın ustesınden gelınmez mıy- dı'' Guneydoğu sorunu çozumlenmıyor, ıçten ıçe çatallaşarak buyuyor • 12 Eylul 1980'de askerı yaptırımla uygulamaya konan eko- nomı modelı Turkıye'yı 10 yılda nereye getırdı' Inanılmaz bır gaddarlıkla yûrutulen uygulama sonunda Turkıye (çeyrek yuzyıl oncekı Yunanıstan gıbı) ışçı ve turızm dovızlenyle dış odemeler dengesını uç uca getırmeye çalı- şan bır surece gırdı, ama dış tıcaret acığı büyuyor, 50 mılyar dolar dıs, 50 trılyon lıra ıç borc yuku var, sanayıleşmeden vaz- geçıldı, ulke 'ucuz emek cennetı'ne donuşturuldu, paramız pullaştı, yıne de yabancı sermaye yeterınce gelmıyor, enf- iasyon yuksek duzeyde surerken son ayda patladı Yaklaşık yuzde 101 Batı ekonomılerınde bu oran kırmızı gostergeyı yakar, top- lum bırbırıne gırer, bızde ıse sıyasal ıktıdar televızyona çıkıp ekonomık başarılarından soz açıyor Oysa ekonomı tam çık- mazda Model cöktü Ulkenın doğusunda da batısında da terör var Doğudakı teror dağda, koyde, batıdakı terör buyuk kent- te Istanbul'da soygunsuz gun gecmıyor Soygunlar terörün butçesını oluşturuyor Laık bılım adamları, profesorler, gaze- tecıler, polıtıkacılar bırbırı ardına olduruluyor Irtıca sılahlan- dı mı 7 Sıyasal kan davaları surüyor, 'ara refimleröe adı ışken- cecıye çıkmış olanlar 'hedef oluşturuyor 'Korku' ve 'guvensızlık' ortalıkta kol gezıyor Mafyalaşma oylesıne gelıştı kı yasadışı orgutlenmenın dı- sında kalan toplumsal kesım yok gıbı • Modaya uyarak devlet duzenı de yasadışı kurallara bağla- nıyor Cumhurbaşkanı cumhurbaşkanı değıl, başbakan baş- bakan değıl, hükumet hukumet değıl, parlamento parlamento değıl, butun yetkıler bır adamın elınde bulunuyor, ulkeyı sa- vasa surukleyebılecek yetkıyı de Ozal cebıne koydu Neye dayanıyor Ozal 9 ANAP Meclıs Grubu'na Halkın yuzde 8O'ı ANAP'a karşıdır, ama bu partının parla- mentodakı çoğunluğu yuzde 65'tır Sayın mılletvekıllerı Mec- lıs'ın elındekı savaş yetkılerını de Ozal'a devrettıkten sonra aylıklarını 10 mılyona çıkardılar, 1992'ye kadar ya hey 1 Aylık enflasyon yuzde 10 ımıs kımın umurunda" 7 Cumhunyet tarıhınde boyle bır dönem yaşamadı Turkıye, devlet düzenı bu kadar bozulmadı, halk bu kadar ezılmedı, "keyfı ıdare' bunca ağırlıkla kurulamadı, yasalar ve anayasa bu kadar pervasızlıkla çığnenmedı En ağır koşulla/ altında cjoz gore göre 'sıvıl darbe' surecı- nı yaşıyoruz. • >'"*£• Mar/UBoya ve Vernik San. A.Ş. BOYA DA Y I L SİZİ ORTAKLIĞA ÇAĞIRIYOR. Türkiye'nin en büyük 500 firması arasında 82. sırada bulunan Marshall Boya, 1300 çalışanı ile 36 yıldır boya piyasasının güçlü kuruluşudur. Marshall hisseleri pek yakında çıkıyor. Marshall hisseleri kazandıracak! Körfezbank Danışmanlığında Marshall Boya ve Vernik Sanayiı A.Ş. hisseleri BİLANÇO OSMANLI BANKASI Istanbul 152 30 00 (30 hat 143 47 99 144 85 80 GARANTİ BANKASI Istanbul 175 10 40 (4 hat) 175 84 27 28 166 18 06 KÖRFEZBANK Istanbul 134 51 00 (10 hat) ESBANK Istanbul -151 72 70 (19 hat) 149 11 76 149 10 33 MANUFACTURERS HANOVER FİNANS Istanbul 131 40 10 140 59 66 Merkez ve tüm şubelerı ıle IMKB uyelerı aracılığıyla satın alınabılecektır AKTIF (Milyon TL) 1 Doner Değerler 2 Bağlı Değerler 3 Sabtt Değerler (Net) TOPLAM PASIF (Milyon TL) 1 Kısa Vadelı Borçlar 2 Orta ve Uzun Vadelı Borç 3 Ozkaynaklar TOPLAM » GELİR (Milyon TL) NetSatışHasılatı Satılan Malın Malıyetı Brut Satış Kârı Satış Gıderlerı Genel Yonetım Gıderlen Faalıyet Kârı Fınansman Gıderlerı Faalıyet Dışı Gelır Faalıyet Dışı Gıder Donem Kârı Vergıler Net Kâr DağıtılanTemettu 1988 15713 1 071 5 195 21 979 1988 8 556 295 13 128 21 979 1989 30 057 743 10011 40 811 1989 4 502 238 36 071 40 811 TABLOSU 1988 80 771 62 440 18 331 6 170 4 139 8 022 2 088 274 — 6 208 2 343 3 865 2 700 1989 174 549 130 035 44 514 17 598 7 271 19 645 2 150 1 008 6_a 18 440 7817 10 623 4 050 1990 (6 ay) 67 580 6 733 7 758 82 071 1990 (6 ay) 41 020 4 588 36 463 82 071 1990 (6 ay) 133 111 98 570 34 541 10 884 5 220 18 437 1 455 225 — 17 207 7 027 10 180