Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURtYET/14 DIŞ HABERLER 11 EKİM 1990
KÖRFEZ KRİZf...KÖRFEZ KKİZ İ... KÖRFEZ KKİZİ...KÖRFEZ KRİZİ... KÖI
KÖRFEZ'DEDURUM
ABD kara kuvvetlerini takviye ediyorABD Hava Kuvvetleri'ne ait F-lll tipi bir bombardıman
uçağı dün Suudi Arabistan'da düştü, iki pilot öldü.
Dış Haberler Servisi — Israil polisinin
20'nin üzerinde Fîlistinliyi öldürmesi üze-
rine dikkallerin Körfez'den bir ölçüde
kaymasına rağmen, Körfez bölgesindeki
gelişraelerde azalma görülmedi. ABD
Hava Kuvvetleri'ne ait F-lll tipi bir bom-
bardıman uçağının diln Suudi Arabistan
1
da düştüğü, uçakta bulunan iki pilotun
öldüğü bildirildi. Irak'ın Kuveyt'i önce iş-
gal, ardından ilhak etmesi üzerine Kör-
fez bölgesine askeri birlik göndermeye
başlayan ABD'den en son olarak 1. Sü-
vari Birliği'nin de yola çıkacağı açıklan-
dı. Irak'ın Bağdat'tan yaptığı bir radyo
yaymı ile ABD'li askerlerin morallerini
bozmayı amaçladığı da kaydedildi.
Irak'ın Roma Büyükelçiliği'nden, bu
ülkedeki Kuveytlilerin kimlik kartlarım
değiştirmeleri için elçiliğe başvurmaları
yolunda açıklama yapıldığı bildirildi.
Açıklamada, ttalya'da yaşayan Kuveyt-
lilerin bir ay içersinde Irak Büyükelçili-
ği'ne başvurmaları gerektiği belirtildi.
AA'nın haberine göre ABD Hava
Kuvvetleri'ne ait F-lll tipi bir bombar-
dıman uçağı dün S. Arabistan'da Arap
yanmadasırun güneyinde düştü, iki pilot
öldü. Olayla ilgili soruşturmanın başla-
tıldığı haber verildi.
Irak'ın Kuveyt'i işgalinden sonra Suu-
di Arabistan'a yerleştirilen Amerikan güç-
lerinden, son üç gün içinde 4 savaş uça-
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Seitz:
Türkiye, saldınlara
karşı korunmasız
Raymond Seitz, Irak'ın Kuveyt'i işgalinden sonra Yumurtalık
boru hattını kapatan Türkiye'nin tehlikede olduğunu savundu.
UFUK GÜLDEMİR
WASHINGTO.N — ABD Dışişleri Ba-
kanlığı'nın Avrupa ve Kanada'dan so-
rumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Ray-
mond Seitz, Irak'ın Kuveyt'i işgalinden
sonra Ankara'nın Yumurtalık petrol bo-
ru hattını kapatmasının, Türkiye'yi dış
saldınlara karşı korunmasız hale getirdi-
ğini ve bu durumun sürdüğünü söyledi.
Seitz, bu açıklamasını, Temsilciler
Meclisi Dışişleri Komisyonu Avrupa ve
Ortadoğu ait komitesinde yöneltilen bir
soru üzerine yaptı. Komite Başkanı Lee
Hamilton, NATO'nun örgüt olarak Kör-
fez krizine nasıl tepki verdiğini sorması
üzerine Seitz, şöyle konuştu:
"Bu konuya iki açıdan bakmak gere-
kiyor. Birincisi, üyelerinden birisine yö-
nelik saldın tehdidine ittifakın nasıl kar-
şılık verdigi. BM'deki oylamadan sonra
Türki>e'nin petrol boru hattını kapata-
rak ambargoyu uygulayacagı kesinleşin-
ce, cografik konumu itibarıyla Türkiye
bir saldınya karşı çok korunmasız bale
geldi. Bu durum hâlâ sürüyor. Türkiye,
bir NATO üyesidir ve Irak'ın Kuveyt'i iş-
galinden sonra yapılan ilk NATO toplan-
üsında Türkiye'nin Irak'ın saldmsına ug-
raması halinde ittifakın yardıma gelmek
yönündeki sorumlulugu sulandınlmadan
vurgulandı. Bunu çok olucnlu karşılıyo-
nız. Ikinci açı ise NATO'nun geleneksel
'sorumluluk sahası dışındaki' bu tehdi-
de nasıl karşılık verdiği? Bazılan, krizin
sorumluluk sahası dışında oldugu için
NATO'nun sorumluluguna girmedigini
ileri sürebilir. Acaba öyle mi? Siyasi ve
güvenlik gerçekleri bakımından durum
öyle degil. Ama şunu da teslim etmek ge-
rekir ki NATO Uyeleri, bireysei olarak
hatta bunun büyük bir kısmı NATO için-
de eşgüdümü yapılmak suretiyle krize
tepki verdiler."
Komitenin toplantısı sırasında Başba-
kan Hamilton'un, bir ara "Vunanistan
Körfez'e bir firkateyn yolladı, ama bu
firkateyn hâlâ Körfez'de degil" diyerek
üstu kapalı biçimde Atina'yı eleşıirmesi
dikkat çekerken Seitz, açıklamalannın
daha sonraki bölümünde, "Türkiye, je-
opolitik önemini ve Batıya bağlılıgını te-
yit etmiştir. Avnıpalı ortaklanmızı Tür-
kiye'nin gereksinmelerini karşılamaya teş-
vik etmeüyiz " diye konuştu.
Seitz, bır soru üzerine de Almanya'nın
krizin etkilerinin azaltılması için yapacağı
2.1 milyar dolarlık yardımm 1 milyar do-
larının Amerika'ya, geriye kalanın yan-
sının Mısır'a yarısının da Türkiye ve Ür-
dün'e verilebileceğini söyledi.
ğmın düştüğü, Suudi Arabistan'da şim-
diye kadar 9 ABD askerinin öldüğü bil-
dirildi.
Umman kıyılarında düşen ve daha son-
ra enkazlan bulunan iki ABD helikopte-
rinin, tüm aramalara rağmen bulanama-
yan toplam 8 mürettebatının ölü kabul
edildiği bildirildi.
Kuveyt krizi nedeniyle bölgeye askeri
birlik yığan ABD'nin en son olarak 1. Sü-
vari Birligi'ni Suudi Arabistan'a gönder-
me kararı aJdığı haber verildi. AP'nin ha-
berine göre, 17 bin kişilik birlik üç haf-
tadır Teksas'taki üssünden havalanmak
üzere bekliyor. Birliğe ait M-l tanklan,
Bradley savaş araçlan, heükopterler ve di-
ğer ağır araçların önümüzdeki hafta ge-
miyle yola çıkacağı da kaydedildi.
Kuveyt'in ABD Büyükelçisi Said Sa-
ud Nasır El Sabah, dün yaptığı açıkla-
mada ülkesindeki Iraklı askerlerin evle-
re girerek yfyecekleri yağmaladıklarını,
sivillerin hastanelere girmesine engel ol-
duklannı, hastane malzemeleri ile trafik
lambalarının Irak'a taşındığını belirtti.
• Üst duzey bir Mısır yetkilisinin yaptı-
ğı açıklamada Kuveyt hükumetinin işgal
öncesi Kuveyt'te çalışan Mısırlılar için bu
ulkeye 50 milyon dolar tazminat ödeye-
ceğini bildirdi. Her bir Mısırk ailenin 436
dolar elde edeceği kaydedildi.
Kuveyt Havayolları'nın Irak'ın Ku-
veyt'i 2 ağustos tarihinde işgal etmesin-
den bu yana kesik olan seferlerine önü-
müzdeki haftadan itibaren tekrar başla-
nacağı bildirildi. Açıklamaya göre işgal
sırasında ülkede bulunmayan sekiz adet
uçak ile Kahire - Cidde, Kahire - Bahreyn
seferleri düzenlenecek. Uçuşlar sırasında
geriş güvenlik onlemleri alınacağı, Iraklı
yolculann kabul edilmeyeceği de kayde-
dildi.
Bağdat Betty
Irak, Bağdat'tan yaptığı bır radyo ya-
yını ile ABD'li askerlerin moralini boz-
maya çahşıyor. Amerikan askerlerinin
"Bağdat Betty"adını taktıkları yayında,
"Suudi Arabistan çöllerindeki Amerikan
askerieri: Arkadaşlannıza, Vietnam'da ne
olduğunu sorun", "Petrol emiıierioin,
Amerikalı kızlarla neler yaptıklannı
ammsayın. Onlan savunmak ister misi-
niz?", "Sizin gibi bir Hıristiyan öldürmek
isteyen 200 bin asker olduğunu bile bile
Irak'la savaşmayı nasıl göze alırsınız" gibi
ifadeler kullanılıyor.
ÇÖLDE SPOR — Suudi Arabistan çöllerinde yaşayan ABD'li askerler, spor yaparak eglenmeye çabşıyorlar. (Fotoğraf: AP)
Ote yandan Suudi Arabistan'daki
ABD askerieri için özel radyo yayını dün
sabah spikerin "Günaydın Suudi
Arabistan" anonsu ile başladı. Yeni baş-
layan Suudi yayını, bölgedeki bir hava
üssüne yerleştirilrniş 2 metre yükseküğin-
de ve 4 metre eninde bir treyîerden yapı-
lıyor. Bu arada COL radyosunun, Irak'-
tan yapılan "Banşuı Sesi" radyosunu sil-
mesi bekleniyor.
Sovyet resmı haber ajansı TASS, Mos-
kova'da Israilii polislenn Filistinlileri kat-
letmesi sonucu Körfez krizinde banşçı
çözüm umutlannın zayıfladığı göruşünün
hâkim olduğunu haber verdi.
Münih'te yayımlanan Sütddeutsche
Zeitung gazetesinin Savunma Bakanlığı
kaynaklarına dayanarak verdiği haberde,
S. Arabistan'ın Almanya'dan yardım is-
tediği ve Bonn'un Riyad'a 337 milyon
dolar karşüığmda 110 adet "Marder" tipi
savunma tankı, 100 personel taşıyıcısı, 50
"Gepard" tipi uçaksavar zırhlısı ve 50
adet "Fuchs" tipi zırhlı savaş gaa dedek-
törü vermeyi planladığı kaydedildi.
Almanya'daki temaslanna başlayan S.
Arabistan Dışişleri Bakanı Suud El Fay-
sal, bugün Bonn'da Dışişleri Bakanı
Hmns Dietrich Genscher ile görüştü. Da-
ha sonra Federal Cumhurbaşkanı Ric-
hard Von VVeizsaecker tarafından kabul
edildi. Faysal, bugün Başbakan Helmut
Kohl tarafından kabul edilecek. Faysal,
aynı gün ülkesine dönecek.
Japonya Dışişleri Bakanı Taro Naka-
yama, Suriye Dışişleri Bakanı Fanık El
Shara ile Şam'da yaptığı görüşmeden son-
ra, ülkesinin Körfez bunalımından zarar
gören ülkelere yaptığı yardımın kapsamı-
na Suriye'yi de almayı taahhüt etti.
Yunanistan'da Pire Mahkemesi, Bağ-
dat'm, devlet kontrolündeki Pirkal Mer-
mi Fabrikası'na ve Yunan Silah Sanayii-
ne (EVO) olan toplam 76 milyon dolar-
lık borcuna karşılık, Yunanistan'da tami-
rat gören "Al Farahiti" ve "Jabour" adlı
iki Irak petrol tankerine el konulmasına
karar verdi.
Hindistan hukümeti, Irak ile ticareti-
ne ambargo uygulamaya karar verdi. Hü-
kümet tarafından yayımlanan açıklama-
da, ambargonun Irak'a ilaç ve insani ne-
denlerle yiyecek yardımı hariç bütün ih-
racatı kapsadığı belirtildi.
Türkiye'den ilaç
Devlet Bakanı Işın Çelebi, Irak Plan-
lama Bakanı Samam Mecid Faraj'a ge-
rektiği takdirde Kızılay kanalıyla ilaç yar-
dımında bulunulabileceğini söyledi.
iSEDAK'ın 6'ncı dönem toplantısının
bitişi dolayısıyla basın toplantısı düzen-
leyen Çelebi, bir soru üzerine Irak Plan-
lama Bakanı Faraj ile önceki gün 10 da-
kika süren bir görüşme yaptıklannı be-
lirtti.
HABERLEREV DEVAMI
Dışişleri Bakanı Ali Bozer istifa etti
(Baftarafı 1. Sayfada)
Bozer'in istıfasını gizli tuttuğu
öğrenildi. özal'm telkini üzeri-
ne Başbakan Akbulut'un Bo-
zer'den "açıklama yapmama-
suu" rica ettiği ve Bozer'in bu-
na uyarak istifasını acıklamadı-
ğı bildirildi. Bugün özal'la gö-
rüşmesi beklenen Bozer'in isti-
fasına ilişkin resmi açıklama söz
konusu görüşmeden sonra ya-
pılacak.
Başbakan Yıldırım Akbulut,
dün Istanbul'daki İSEDAK
toplantısından çıkarken gazete-
cilere, Bozer'in istifasını kendi-
sine sunduğunu ve Ankara'ya
dönünce kendisiyle görüşeceği-
ni söyledi. Akbulut, istifayı ka-
bul etmeyeceğini belirterek "Ali
Be> son derece iyi ve başanlı ar-
kadaşımızdır. Durum neymiş,
anlayacağız" dedi.
Basında Dışişleri Bakanlığı'-
na getirilecek en güçlü adaylar
arasında adı geçen Devlet Baka-
nı Güneş Taner de dün özel bir
uçakla İstanbuPa geldi. Tercü-
man gazetesinin 29. kuruluş yıl-
dönümüne katılan Taner, Cum-
huriyet'in Bozer'in istifasına
ilişkin sorusuna "Benimle ne il-
gjsi var Sayın Bozer'in istifa ko-
nusunun kardeşim. Sayın Bozer
istifa etmiş midir ki" yanıtını
verdi. Taner, Bozer'in istifası-
nuı Başbakan tarafından dogru-
landığını hatırlatmamız üzerine
de "Basın öyle soyliiyor. Sayın
Bozer istifa etmedi" dedi. Ba-
kan Taner özel bir uçakla Istan-
bul'a gelmesinin nedenini de
"Tercüman için" diye açıkladı.
Bozer'in istifasına gerekçe ola-
rak, Dışişleri Bakanlığı görevi-
ni yürütmesini güçleştiren genel
durumu gösterdiği öğrenildi.
Cumhurbaşkanı Özal ve Baş-
bakan Akbulut'un bu görevleri
devralmalarından bu yana
ANAP hükümetinin Dışişleri
Bakanlığı koltuğu ikinci kez is-
tifayla boşalırken, bu göreve ye-
ni atamanın en geç yarın yapıl-
ması bekleniyor. Devlet Baka-
nı Güneş Taner ve VVashington
Büyükelçisi Nüzhet Kandemir
1
-
in adları en güçlü adaylar. ara-
sında geçiyor.
Bozer'in istifa karannı Was-
hington'da ABD Başkanı Bush
ile Cumhurbaşkanı Özal arasın-
da gerçeklesen görüşmeye mes-
lektaşı Baker katıhrken kendi-
sinin alınmaması sonrasında
verdiği öğrenildi. Ancak Bozer,
bu kararını New York'taki Bir-
leşmiş Milletler (BM) Genel Ku-
rul çalışmalan devam ederken
Türkiye'ye bildirmeyi uygun
görmedi. Bozer, ABD'deki te-
maslannı tamamladıktan sonra,
Dışişleri Bakanlığı heyetiyle
Türkiye'ye dönmek yerine Fe-
deral Almanya'da birkaç gün
kalarak dinlendi. Bozer'in bu
PORTRE / ALİ BOZER
MDP'den ANAP'a uzanan yol
Türk siyasi yaşamına 12
Eylül'den sonra kurulan
Bülend Ulusu
hükümetlerinden
sonuncusuna Gümrük ve
Tekel Bakanı olarak giren
Ali Bozer, MDP
kuruculuğundan ANAP
hükümetinde bakanlığa
kadar uzanan yolda ilerledi.
Ankara Universitesi Hukuk
Fakültesi Ticaret Hukuku
Kürsüsü Başkanlığı'ndan
emekli olan Bozer, bu görevi
sürerken Avrupa Konseyi
İnsan Hakları Mahkemesi
Hâkimliği ve Lahey Adalet
Divanı üyeliğinde bulundu.
Bozer 1983'de MDP'den
Ankara milletveküi oldu.
MDP'nin kapanmasından
sonra ANAP'a geçti. 1. özal
hükümetinde devlet bakanı,
2. Özal hükümetinde AT
işlerinden sorumlu devlet
bakanı, 31 Mart 1989'da
devlet bakanı ve başbakan
yardımcısı olan Bozer,
Akbulut hükümetinde de bu
görevini sürdürdü.
22 Şubat 1990'da
Mesut Yılmaz'ın,
istifasıyla '
boşalan
Dışişleri
Bakanlığı'na
getirildı.
süre içinde istifa kararını göz-
den geçirdiği, Türkiye'deki ga-
zetelerde kendisi hakkında ya-
zılan yorum ve haberleri incele-
diği, yakın arkadaşlarına görüş
sorduğu öğrenildi. Bozer, 8
ekim pazartesi günü Ankara'ya
dönüşünde kesin kararını açık-
lamadı. Gazetecilere "Durum
ortada, menfi ya da müspet bir
şey yok" dedi. Ancak, aynı ak-
şam Başbakan Yıldınm Akbu-
lut'la görüşmesinde düşüncele-
rini önce sözlü olarak dile getir-
di. Başbakan'ın "acele
etmeyin" şeklindeki sözleri üze-
rine, kararlı olduğunu belirterek
istifa dilekçesini sundu.
Akbulut'un Cumhurbaşkanı
Özal'ın da bu yöndeki telkinle-
i üzerine, Bozer'den "karannı-
zı, bana dilekçe verdiğinizi
ıçıklamavın" ricasında bulun-
uğu ve Bozer'in de verdiği söz
üzerine sessizliğini bugune dek
koruduğu öğrenildi.
Bozer'in istifa karannı Bush-
Özal görüşmesinden sonra al-
masına karşın, bu adımının ge-
rekçesinin sadece söz konusu
görüşmenin dışında tutulmasın-
dan kaynaklanmadığı belirtili-
yor. Bozer'in istifasını önceki
Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz
gibi şöyle gerekçelendirdiği kay-
dediliyor:
"Genelde yaratılan ortam ve
BAŞKENTTEN
Bakanlıktan sekreterliğe
AHMET TAN
ANKARA — Cumhurbaşka-
nı özal, dün akşam üzeri Dev-
let Bakanı Güneş Taner'i aratı-
yor. "Acele tstanbul'a gel,
görüşelim" diyor. Saat 18.00.
Uçaklar dolu... Zaman dar...
Taner, tanıdığı bir firmanın
özel uçağı ile Istanbul'a uçuyor.
Tercüman gazetesinin kuruluş
yıldönümü kokteylinden sonra
Cumhurbaşkanı Özal ile bir ara-
ya geliyorlar.
özal'm Dışişleri Bakanlığı gö-
revini Taner'e "tevcih" edip et-
mediği, dün gece geç saatlere
kadar bilinmiyor...
Bilinen, Dışişleri Bakanı Ali
Bozer'in koltuğunu dün sabah-
tan itibaren fiilen de boşalttığı.
Bozer, dün makamma gitmiyor.
Bakanlıktaki kurmaylan ba-
kamn nerede olduğunu açıkla-
mıyorlar. Ama gazeteciler, Bo-
zer'in evde olduğunu öğreniyor-
lar. Bakan, dün bütün gününü
evinde geçiriyor. Telefonlara ya-
nıt vermiyor. öğleden sonra, ba-
zı dost telefonlarına çıkıyor.
Bu "cevre"den alınan bılgiler,
Bozer'in hem sözlü, hem yazıb
istifasını, ABD dönüşünde (pa-
zartesi günü) Başbakan Akbu-
lut'a verdiğini açıklıyor. Ama
Bozer bunu basına açıklamıyor.
Çttnkü, bu konuda Başbakan
Akbulut'un özel ricası var...
Başbakan Akbulut, dışişleri
bakanlannın istifalan konusun-
da deneyimli. Ancak geçen de-
fa, istifayı gizli tutma önerisi
Bakan Mesut Yılmaz'dan gel-
mişken, bu kez gizliliği kendisi
istiyor. Akbulut'un amacı, isti-
fayı "yumuşak geçiştirroek", ka-
muoyuna istifayı "nonnal bir
nöbet degisikligi" gibi sunabil-
mek... Ama bu mümkün
olmuyor.
Bozer, bazı gazetelerin kendi-
si için kullandığı "kıvınyor" ,
"Bozer'e Köşk'ten ikinci darbe"
türünden başhklara çok
üzülüyor.
Ama, Bozer'i asıl üzen, "biz-
zat Cumhurbaşkanı tarafından"
hak etmediği bir haksızlığa ma-
ruz kalmak. Beyaz Saray'daki
görüşmeye alınmaması yetmi-
yonnuş gibi, gazetelerde pkan
yaralayıcı yazılara karşı özal'ın
sessiz kalması, kendisini savun-
maması...
Cumhurbaşkanı özal, Bozer'i
teselli edecek tek bir şey yaptı.
O da, Birleşmiş Milletler Genel
Kurulu Dünya Çocuk 2ürvesi
oturumunda, bir ara elini Bo-
zer'in omuzuna koyması ve o sı-
rada kendisine BM kulisi sunan
YÖK Başkanı Profesör Doğra-
macı'yı öyle dinlemesi...
Ancak Bozer, Cumhurbaşka-
nı'nın bu "samimi, sıcak el jes-
ti"nin bile, Beyaz Saray'daki is-
tiskalin izlerini silmeye yetmeye-
ceğine karar vermiş olmalı.
Bozer'i istifaya zorlayan ne-
denlerle, 7,5 ay önce aynı yola
başvuran selefi Mesut Yılmaz
1
ınkiler büyük benzerlik gös-
teriyor.
Benzerüğin temelinde, Cum-
hurbaşkanı Özal'm "dışisleri ba-
kanhğı"na merak sannakla kal-
mayıp, bu işi bizzat yürütmeye
başlaması yatıyor.
Bozer'e ilk kez istifayı düşün-
dürten olay, Irak'a uygulanma-
sı kararlaştınlan ambargonun
kendisine danışılmadan, bakan-
lığına hiç bilgi verilmeden baş-
latılrruş olması.
Bunu, TBMM'den istenen
"savaş izni" izliyor. Zaten ağus-
tos başında Irak bunalımının
patlak vermesi ile Çankaya'mn
Bozer'e verdiği başağnsı derece
derece yükseliyor.
Güneş Taner'in Körfez ülke-
lerine gönderilmesinden Işm Çe-
lebi'nin Iraklı bakanla Habur-
da buluşmasına, özal ve Taner'-
in AT konusundaki açıklamala-
rına dek her şey Bozer'in
"ağnlarım" arttınyor.
Bozer belki, görev bilinci,
devlet terbiyesi gereği olup bi-
tenleri sineye çekebilecekti. An-
cak, başında bulunduğu Dışiş-
Ieri'ndeki saygınlığının hızla
erozyona uğradığını gördü. Tıp-
kı Mesut Yılmaz gibi...
20 Şubat 1990 günü, "görevi-
mi sürdünnenin asgari koşulla-
n ortadan kalkmış bulunnyor"
diyen Mesut Yılmaz ile " Dışiş-
leri Bakanlığı'nın gerektirdikle-
rini >apamaz. hale getirildim" di-
yen Bozer'in yazgısı birleşti.
Bundan sonraki bakanınkinin
de birleşeceği muhakkak...
Elbette, yeni Dışişleri Bakanı
ABD'deki Başkan'ın "Dışişleri
Sekreteri" gibi bir yol izlerse, bu
yazgı farkh olacak. Ama o za-
man da temelinden değişecek
olan Türk Dışişleri'nin yapısı ve
gelenekleridir.
özal'm atayacağı yeni "dışiş-
leri sekreteri" ile Türk hariciye-
sjnde tabulann yıkıhnası da
beklenmelidir. örneğin büyü-
kelçi olmak için gerekli olan ka-
riyer diplomatlık yerini, Özalcı
politikalara destek olan dış po-
litika yazarlığına veya parti des-
tekçisi işadamlığına bırakabilir.
Yeni "dışişleri sekreteri"
Türkiye'deki geleneksel dış po-
litikanın tasfıyecisi ve Özala dış
poütika tercihlerinin de uygula-
yıcısı olacak...
Özal, Türk dış politikasını
Avrupa ekseninden Atlantik'in
ötesine kaydırmaya yönelmiş
durumda. Yeni sekreterin, Ame-
rika'yı ve Amerikalılan iyi bilen,
onlarm dilinden anlayan biri ol-
ması belki ülkeye daha çok
gerekli...
Bozer, biraz da "Avrupa
Topluluğu" misyonunun bittiği-
ni ve ABD devrinin başladığmı
fark etmiş olmasından dolayı is-
tifa etti.
Yeni dışişleri sekreteri ile özal
daha uyumlu bir dış politika
sergileyecek, ama uyum her za-
man ülke çıkarı anlamına
gelmiyor...
koşullar, Dışişleri Bakanlığı gö-
revini surdürmemi olanaksız kı-
lıyor. Makamımın ve sorumlu-
lugumun gerektirdigi davranış-
lan göstermem engellenivor. Bu
durumda o makamı işgal el-
mem, kişiliğimle, inançlarımla
ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ge-
reksinimleriyle bagdaşmıyor."
Dışişleri Bakanı Ali Bozer'in
dün bütün gün makamma gel-
memesi, istifa karannın bakan-
lık yetkilileri arasında konuşul-
maya başlamasına neden oldu.
Yetkililer bu konudaki resmi
açıklamanın gece geç saatlerde
ya da bugün gerçekleşebileceğini
belirterek "Ali Bey, yazılıp çi-
zilenden çok rahatsız. Haksız
suçlamalardan ve bu suçlamala-
ra, başka yelkililerin neden ol-
dugu uygunsuz durumlara kat-
lanmaktan bıkkım. İstifa kara-
nnı kesinleştirmiş ve bu karan
bakanlığa gelmeyerek uygula-
maya koymuş olmalı" diye ko-
nuştular.
Adaylar: Taner,
Yazar, Kandemir
Ali Bozer'in istifasmın bugün
resmen açıklanması durumun-
da, yeni bakarun da zaman ge-
çirmeden görevine atanması
bekleniyor. Cumhurbaşkanı
Özal başkanlığında bugün
18.30'da yapılacak Bakanlar
Kurulu toplantısında bu konu-
nun netük kazanması olasılığı
üzerinde duruluyor.
Dışişleri Bakanlığı adayları
arasında Devlet Bakanı Güneş
Taner, Devlet Bakanı Mehmet
Yazar ve Washington Büyükel-
çisi Nüzhet Kandemir'in adı ge-
çiyor.
Hiisnü Doğan için kulis
Öte yandan hükümet kulisle-
rinde Devlet Bakanı Mehmet
Keçeciler ve ekibinin Devlet Ba-
kanı Hüsnü Doğan'ı dışişleri
bakanı yaptırabilmek amacıyla
kulis çalışmalarına girdiği göz-
lendi. Muhafazakâr kanadın
bazı bakanlan, konuyla ilgili so-
rulan "yann (bugün) dar veya
geniş kapsamlı bir degişiklik
olabilir. Ancak Dışişleri Bakan-
lığı konusu hcnıen bemen kesin.
Dışişleri Bakanlığı'na bizce Sa-
yın Hüsnü Doğan da adaydır ve
bu görevi layıkıyla yerine
getirir" şeklinde yanıtladılar.
Devlet Bakanı Hüsnü Do-
gan'ın da Başbakan Yıldınm
Akbulut'un tstanbul'dan Anka-
ra'ya dönuşü sırasında havaala-
nında kendisini karşılayanlar
arasında yer alması dikkat çek-
ti. Doğan, Akbulut'a kabine re-
vizyonuyla ilgili olarak yönelti-
len sorulan da ilgiyle izledi.
17 FİLİSTÎNLİ YARALANDI
Iraıı'dan Israil'e tepki
Dış Haberler Servisi — Irak,
Israil polisinin Doğu Kudüs'te
Filistinlilere ateş acarak en az 20
kişinin ölümüne ve yaklaşık 150
kişinin yaralanmasına yol acma-
sına "Bu kanlı cinayet asla ce-
zasız kalamaz" diye tepki gös-
terdi. Bu arada Iran Parlamen-
tosu da "milletlerin haklannı
ancak cihaf'ia alabileceğini bil-
dirdi. Katliam öteki ülkeler ta-
rafından da tepkiyle karşılanır-
ken Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü
Mıırat Sungar basın toplantısın-
da "İnsan bazı komplo teorile-
rine zorlanıyor" dedi.
İsrail birliklerinin 21 Filistin-
linin öldürülüşünü protesto
eden Filistinlilere ateş açtığı ve
17 kişiyi yaraladığı bildirildi.
Gazze şeridindeki Arap has-
tanesi yetkiüleri, tsrail birlikle-
rinin işgal altındaki bölgede uy-
gulanan sokağa çıkma yasağını
ihlal eden ve kendilerine taş atan
Filistinlilere ateş açması sonucu
16 Filistinlinin yaralandığını
söylediler.
Batı Şeria'daki Fara mülteci
kampında da İsrail askerlerinin
başmdan yaraladıklan 10 yaşın-
dalci bir çocuğu hemen hastene-
ye kaldırdıklan bildirildi.
Irak, El Aksa olaylan nede-
niyle İsrail'i suçlamayı sürdürü-
yor. Irak haber ajansınca ya-
yımlanan bir haber-yorumda
"Bu kanlı cinayet asla cezasız
kalamaz" denildi.
FKÖ lideri Yaser Arafat, BM
Güvenlik Konseyi'nin Israil'e
karşı tavır almaması durumun-
da BM Genel Konseyi'nde baş-
vuracaklarını açıkladı. Cezayir
Devlet Başkanı Çadli Bin Cdid'-
le görüşmesinden sonra yaptığı
konuşmada Arafat "Güvenlik
Konseyi sınav oluyor" dedi.
Arafat, BM'nin Filistinlileri ko-
rumak için tsrail'e uluslararası
güç göndermesini istiyor.
Urdün Başbakanı Mudar
Bedran'ın dün parlamento üye-
lerinden halka silah dağıtılması
yolunda karar çıkarmalannı is-
tediği kaydedildi. 80 üyeli par-
lamentoda çoğunluğun hükü-
metin ülkeyi Israil'e karşı sa-
vunmaları için Ürdünlülere ha-
fıf silah dağıtılması ve eğitimden
geçirilmesi için karar çıkarma-
sından yana olduğunu belirtti.
Ürdün'ün başkenti Amman'-
da dün de yüzlerce kişi, 21 Fi-
listilinin öldürüldüğü olaylan
kınamak için gösteri yaptı.
Siyah bayraklar taşıyan gös-
tericiler, cihat cağnsında bulun-
dular ve Filistin ve Müslüman-
lann kutsal yerlerinin kurtanl-
masını istediler.
Bu arada dün Irak'ın büyük
kentlerinde on binlerce ki"' Fi-
listinlilerin öldürülmesini pro-
testo etmek üzere gösteri yaptı.
Halk ordusu milislerinin ünifor-
ma ve silahlarıyla katıldıklan
gösterilerde "Filistin'in kurtanl-
ması içtB cihat" çağnlan yapıl-
dı.
Beyrut'un güney mahallele-
rinde vüzlerce lran yanhsı mili-
tan "Israil'e ölüm, Amerika'ya
ölüm" sloganlan>
r
la bir j-urüyüş
yaptı. lran yanhsı Hizbullah
Partisi'nin cağrısıyla yapılan
çok sayıda kadınm, din adamı-
nın ve çoğunun katıldıklan gös-'
teride tsrail polisini kınamak
üzere siyah bayraklar taşındı.
Bu arada Suriye'nin desteklediği
sol örgütlerle Müslüman grup-
lar perşembe günü Lübnan'ın
Müslüman mahallelerinde grev
cağnsında bulundu.
Suriye'de avukatlar İsrail kat-
liamını protesto etmek amacıy-
la bir günlük iş bırakma karan
aldılar. Avukatlann konuyla il-
gili olarak yayımladıklan bildi-
ride, Filistin'in Arap halkıyla
dayanışması dile getirildi.
Öte yandan Arap ve Filistin-
li kadınlar ABD'nin Israil'e des-
teğini kınayan pankartlar taşı-
yarak Şam'daki Uluslararası Kı-
zılhaç Komitesi önünde oturma
eylemi yaptı. Kadınların BM
Genel Sekreteri Perez'e bir telg-
raf göndererek işgal altındaki
topraklardaki durumu inceleye-
cek bir komite kurmasuu da is-
tedikleri bildirildi.
Yunanistan'ın başkenti Ati-
na'da da Filistinli öğrenciler ba-
nş örgütleri temsilcileri ve genç-
lerden oluşan yüzlerce kişilik bir
grup tsrail elçiliği önünde bir
gösteri düzenleyerek tsrail sal-
dınsını kınadı.
Katoliklerin ruhani lideri Pa-
pa John Paul haftahk kabulün-
de, "olaylara tepkisiz
kalınamayacagını" belirtirken,
ttalya'nın Ortadoğu'da bir gü-
venlik konferansı toplanması
çalışmalannı hızlandırdığı haber
veriliyor.
Fransa Dışişleri Bakanı Ro-
land Dumas, dünya kamuoyu-
na bir çağrıda bulunarak Filis-
tinlilerin haklı isteklerinin des-
teklenmesini istedi.
lran Parlamentosu da olayla
ilgili olarak yayımladığı bildiri-
de tsrail'i sert bir dille kınadı ve
"milletlerin haklaruu ancak ci-
hat ve şahadede alabüecekleri"-
ni kaydetti.
tsrail hukümeti, El Aksa
olaylannı soruşturmak üzere
gizli servis Mossad'ın eski baş-
kanlanndan birinin yönetimin-
de bir soruşturma komisyonu
kurdu.