Katalog

8 OCAK 1990 HABERLER CUMHURİYET/ll P A R T I L E R D E N Doğru Yol Partisi Genel Başkan Yardımcısı Esat Kıratlıoğlu, erken seçimin bu yılın kasım ayında yapılabileceğini belirterek "Iktidar cahil cühelarun elinde. Bu talihsizliği ortadan kaldınnak içın milyonlan meydana çekip iktidan götüreceğiz" dedi. Partisinin Nevşehir'de duzenlediği, "Dayanıjma Gecesi"nde konuşan Esat Kıratlıoğlu, "Bugünkü ekonomik felaketin, 1987 yılında verilen çarpık oylarla işbaşına gelen ANAP'ın eseri" olduğunu söyledi ve "Türkiye'yi altı yüdan beri nefes alamaz hale getirdiler. Buna karşın 'Türkiye iyiye gidiyor' diyebilmektedirler. Bu ne hayasızlıktır" diye sordu. î Sosyalist Parti Diyarbakır tl l örgütü'nûn duzenlediği, "Türkiye ve dünyadaki son sıyasi gelişraeler ve siyasi dunım" konulu panel yapıldı. Yazar Musa Anter, panelde yaptıgı konuşmada, "Her Kürdün insancü istekleri bölücülûk diye algüanıyor. Bu çok yanlıştır. Türkler şunu iyi bilmelidir ki artık Kürtlerin kaybedecek hiçbir jeyleri yoktur. Çocuklanna Kürtçe ad vermeleri bile yasaktır. Biz Kürtler, Türklerle aramızda kin ve nefret oluşmasını istemiyoruz. Bizim tek istediğimiz insan gibi yaşamaktır" dedi. SP Genel Sekreteri Yalçın Büyükdağlı da "Türkiye'de ekonomik ve siyasi bunalım yaşanıyor, düzen çatırdıyor. Demokrasi ve özgûrluk için sokaklara dökülmek gerekir" diye konuştu. (Diyarbakır-Cumhuriyet) 1 Evren, deve güreşinde • LNCfRLİOVA (Cumhuriyet) — Eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in de izlediği 6. Incirliova Deve Güreşleri Festivali'nde 80 deve birbirleriyle mücadele etti. Yaşamında ilk kez deve güreşi izleyen Evren, yanına getirilen bir deveye sigara içinneye çalıştı ancak başanlı olamadı. Incirliova Stadı'nda aralannda yabancı turistlerin de bulunduğu yaklaşık 10 bin kişi, 6. Incirliova Deve Güreşleri Festivali'ni izledi. Yasamında ilk kez deve güreşi izlemek için Marmaris'ten gelen Kenan Evren de festivale ilgiyle katıldı. Evren, güreşlerden önce yasamında ilk kez deve güreşi izlemeye geldiğini söylerken, festivale gösterilen ügiden şaşırdığuu belirtti. Ferhat Tunç yargılandı • KAYSERİ (AA) — Sanatçı Ferhat Tunç, önceki akşam Kayseri'de verdiği konserde, Kürtçe şarkı söylediği gerekçesiyle çıkarıidığı mahkemede serbest bırakıldı. Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi, organızator Hasan Özhaşlamacı hakkında, konserde dağıtılan 1990 yıhna ait takvimde, devleti kuçük duşürecek foıoğraflar bulunduğu gerekçesiyle ve takvimin konserde dağıtılmasından dolayı sonımlu bularak tutuklama karan verdi. Daha önce DGM'ye çıkanlan Tunç ve Özhaşlamaa hakkında takipsizlik karan verilmişti. Emeklilerin farklan • ANKARA (ANKA) — Memur emeklileriyle, bunlann dul ve yetimlerine ek gösterge uygulamasmdan kaynaklanan maaş farklannın birınci taksidi bugünden itibaren ödenmeye baslanacak. Memur emeklilerine almakta olduklan ayliklan uzerinden ek gösterge verilmesi karanndan kaynaklanan farklann bazı ernekli memurlar için, geriye donük S yıllık dönemi kapsayacak şekilde ödeneceği öğrenildı. Danıştay'ın aldığı içtihâdı birleşürme kararı uyannca, devlet memurlannın tahsil durumlan itibanyla yükselebılecekleri derecelere göre intibaklan yapılarak ek ödemede bulunacak. SHP GenelSekreteriBaykaltstanbul'da konferans verdi: Irtiea kaynağı eğitimsizlik tDRİS AKYÜZ SHP Genel Sekreteri Dtmiz Bajrkal, Türkiye'deki irtica hare- ketlerinin temelinde eğitimazliğin yattıfını belirterek, "Bagan Ttrldyc'de devletin bilgisi ve de- •etimi dışuKİa, oa biaterce orga- •izasyon vardır Id bvalanla 5-7 yaşlanada eocnklar, oeye kiznet edecefti Mliameyeıı bir egiÜM sn- redata ifteden geçMtaektedir" dedi. Baykal, Doğu ve Güneydo- ğu'daki çok sayıda köyün bosal- dığına da dikkat çekerek Turki- ye'nin önemli bir sosyal ve siya- sal süreçten geçerken 1990'da nü- fus sayımı yapdmama karan alın- masını ûzüntüyle karşıladığını löyiedi. Deniz Baykal, Mülldyeliler Bir- liğı Istanbul Şubesi'nin duzenle- diği "1990'bra Dofcnı Sosyai De- Mokrat Baiof" konulu konfe- ransta konuştu. Çok sayıda bilim adamı, politikacı ve partililerin iz- lediği konferansa, SHP MYK flyeten HalU Akymz ve Nail Gir- • u ile tstanbul Büyükşebir Be- lediye Başkanı Nnrettin Sözen'in yanı sıra çeşitli ilçe beledıye baş- kanlan da katıldı. Deniz Baykal konuşmasına, 2000'li yülara doğru gidilirken, yuzyüın son 10 yülık diliminde, Türkiye'nin karşüaşabileceği so- runlan özetleyerek başladı. Bay- kal, 1990'u yıllann demokrasi ve Miilkiycliler Biriigi'nde konnşto. sanayileşme surecini iç içe yaşa- yacağını anlattı. 24 Ocak Karar- lan'yla birlikte izlenen politikala- nn ve bir ölçüde de Doğu Avnı- pa'daki gelişmelerin doğal sonu- cu olarak, Türkiye'de sosyal de- mokrasinin toplumun tüm kesim- lerinde kendini kabul ettırmeye basladıgını belirten Deniz Baykal, "Ştadi herkes iktidjuı ve nafca- lefctiyte, sosyal deaokrasijri bir onnr msdaiyaa gibi göfsüe tm- layor. Sosytl demoknt gdruaıne- ye çafafiyor. ABU takUtlerİBdea saknabm" dedi. Türkiye'nin yüz- yılın son 10 yülık döneminde, sa- vunma harcamalannı kısarak, kalkınma çabalanna hız verecegi- ni soyleyen Baykal, örgütlenmiş toplum kesımlerinin ağırlığının da gıderek artacağıru ıfade etti. Konuşmasında, Türkiye'deki köyden kente göç hareketine de değinen SHP Genel Sekreteri SHP Genel Sekreteri Baykal; "Eğitim alanında yüzbinlerce gencimize, kimin neyi öğrettiği ile^ilgili devletin ne bilgi ne de denetimi vardır. Asıl vahim olan budur, genç kızlann başına türban sanlması değil" dedi. Baykal, köylerdeki "löd " faktör yerine sehirlerdeki "çddd" fak- törun ağırhk Ita7anmmı sonucun- da, nüfusta bir dengdenme ve re- fahta da haUun sugükb yapıya ka- vusabilecefini söyledi. Baykal, Güneydofu ve Doğu Anadolu bölgelerinde çok sayıda köyün boşaldığına dikkat çekerek, bu- nun nedeninin araşünlması gerek- tiğinı vurguladı. Baykal, "Ba böl- gdcrde nöfımu agıriıgı Bu arada çeşitli soruları da ya- nıtlayan Baykal, sosyal demokra- silerde taıtışma. yapümamasınjn ve farklüıklann ortaya çıkmama- sının mümkün olmadığını da be- lirterek, "sosyal demoitntUru farklıhklanu, paylaşlıkiaMM izeriBde Uşıyabik», özgtrüikle- rtei korarmbOea geUşdreMlea !•- taalar olarak siyasetia içiBde yer gudaa ea astine kadar tyaı BMT- diven içtede baİDnnalan gerekti- fiai" söyledi. Bir başka soru üzerine, Türki- ye'de irtica sorununun eğitimsiz- likten kaynaklandığını vurgula- yan Baykal, 2000'li yülara doğru gidilirken, Türkiye'de devletin, bu konuda faaliyet gösteren çok sa- yıda organızasyonlardan haberi olmadığını söyledi. Baykal bu ko- nuda şunlan söyledi: "Etitim aimautda yâzbtakrce 5, Umiıı aeyi aasd ötrct- üyor. Neye karsıa, oradaU mUma •rös huıau Tarldye'mia ortala- Dustnıa Mzerinde oiausaa ra|- men. Ana tayı aairyor. Bonoa yifula fOMçian var. Siyınai dddi Wr sıkıab var, yaşam, füTeaHk, ekononik soranlan var" diye ko- nuştu. Baykal, böyle bir ortamda hükümetin "tasarraT' amacıyla 1990'da nüfus sayımı yapmama- yı kararlaştırmasını "vakim" bir olay olarak nitdedi. ttü Ue agili devkda me bigU *e *t dcMdmi Tardır. Aal vaUaı olan olay badar. Yoksa gcaç kız- lam ^**yf* tvtyan saraMfl dc^B. Hiçfair derlet, nııçkriaia egWmi- BİD ac oMafua, Uç Utaıedifi in- saaian enuact cdenez. Bv Tir- ktfe'dc yıilarca oMa, otaaya da devaaı ediyor. Şimdi tm MrUdm daha da arbyor. Ulnalararaaı ıer- mayeaifl, Ortadoğa ve Arap ıer- mayesfarin dcstegi ile daha da dc- IZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA Gerçeği Görebilmek İZMİR — Solda yeni bir siyasi parti arayı- şı çalışmaları sürüyor. SHP'yı "sosyal de- mokrat çızgıden sapmış" bir parti kimlığin- de gören eskı sosyal demokratlar, rozetleri- r.i bir kenara bırakıp sosyalist parti arayışı- na girdtler Ankara'da yapıian toplanölar şimdi İstan- bul'a taştndı. Son olarak SHP eskı genel baskanlanndan Aydın Güven Gürkan, Istan- bul'da Mehmet Ali Aybar ve Murat Belge ile bir araya geldi. Toplantıdan sonra Aydın Güven Gürkan, gazetecılere yaptığı açıklamada şöyle diyor: — Şu anda bir parti mı olur, iki mi, üç mü, bes mi bunlar yanıtlanacak sorular değil. Solda bir boşluk olduğu da yadsınamaz. An- cak yeni bir sol parti beklemek ve de yorum- lamak da yanlıştır Aydm Güven Gürkan, Abdullah Bastürk ve KemalAnadol SHP'de parti meclisı üyesry- diler. Üçü de kurultayda hesap vermeden, düşüncelerini açık seçik beiirtmeden çekip grttiler Kemal Anadol dışındakı Bastürk ve Gür- kan, yeni bir parti arayıştndalar. Bu arayış sü- rerksn de 28-29 ocakta yapılacak seçımlı tu- zük kurultayını beklemenin yararı olduğunu yakın çevrelerıne soylüyoriar. Hem Türkiye'de sosyalist bir partinin boş- luğundan söz edeceksiniz hem de SHP'nın seçimli tüzük kurultayını bekteyeceksiniz. Bu otacak ış değil, ama Türkiye'de her sey "beklentiye" ya da "umuda" bağlandığı içın böyle sözleri uluorta konuşmakta bir sakın- ca görülmûyor. Aydın Güven Gürkan, "rozetsız" olarak bir araya gelmenin de kosul olduğunu vurgulu- yor. Vanı solda birteşmek için "rozeUer" çı- kacak; boyiece bir sıyasal yapılanma gerçek- leşecek; SHP'den istıfalaıia da Meclıste bir grup kurulacak. Boylece TV'de ses duyuru- lacak. Gürkan'ın deyışiyle "soldaki boşluk" kısa bir süre içinde dddurulacak. dayian yakından izleyen bir deneyimli po- litikacı dostumuz dayanamayıp şöyle dedi: — Türk-Arap Bankası'ndan aldığı borçla- rı faiziyte 1 milyarı aşan, kooperatif yolsuz- luğundan hapse girerken milletvekili seçilip kurtulan Bıngollü llhami Bıntci'yı de partinin genel saymanı yapsalar bari... Sosyalist parti oluşumunun eksikliğini ta- şryor Türkıye. Ama yıllarca sosyal demokrat polKıka üretenlenn, bir dönem CHP'de, son- ra SHP'de ayak oyunları, delege avcılığıyla ayakta kalanlann öndeıiiğinde "bir sosyalist parti kurmak" değil bu eksıkliğin gıderılme- si. Sosyalist parti kurulacaksa kurulur. SHP'nin seçimli tüzük kurultayı beklenmez bunun için. SHP'den ayrılacak kadrolar da htç ama hiç önemsenmez. ön planda olanların yaptıkları açıklama- ları dinleyince şaşırıp kalryoruz. Bakın neler söylüyorlar- — SHP çağdışıdır. O gelmış, bu gitmış iş- te o kadar. Ahmet'ten kaç tane, Mehmet'ten kaç tane var. SHP'nin gündemi belli. O zaman da haklı olarak şu yanrtı alıyor- lar böyle konusan eski sosyal demokrat ye- ni sosyalist mitletvekilleri: — Politikacı akşam sosyal demokrat ya- tıp sabah sosyalist kalkmaz. Bir de geçmi- şine bakariar adamın... işte o geçmiş çok onemlkJir. Eregli Demir Celikteki, Karabûk'teki işçiler konuşmaya başlarlarsa yer yerinden oynar. Sonra haklı olarak da şu soruyu sorarlar adama: — Sizteri Marksizm'den sınava soksak srfır alırsınız... Sosyalist aydınlar bu işin aynmında olduk- lan içın gülüp geçiyorlar yillardır sosyal de- mokrat politikalar içinde her türiü ayak oyun- lannı "mubah" saymış polrtftacılara. Yedi yıl önce hem beş generalden "olur izni" ala- caksın, btnlerce insan ışkenceden geçerken, yedi yıl sonra da on ıkıye beş kala sosyal de- mokratlıktan vazgeçip yenıden yapılanma- dan "sol parti boşluğu"ndan söz edip lider- lik havası basacaksın gizliden giziiye. Olmaz öyle şey. Ne işçı sınıfı ne de sos- yalist aydınlar gelir böyle kandırmacaya... Ertuğrul Günay ve arkadaşJarı SHP için- de bir hareket başlattılar. Dün onlarla bera- berdiler, bugün onları da eleştiriyoriar. Poli- tikanın bir maraton koşusu olduğunu unu- tanlar, hakları olmadıkları bir sosyalist parti oluşumunu delege tabanında sıfın tüketme- nin getirdiği bir eziklikle örtmeye çalışryor- lar. Elbet kurulacak sosyalist parti. Ama beş generalden "geçış vızesı" alanlarta ve DİSK içindeki sosyalist sendikacılan saf dışı etmek isteyenlerın öncülüğünde değil. Toplumsal oluşum bunu kendisı gerçekleştirecek. Hele hele SHP'den bir şeyler beklemek... Orada da sıfın tüketenleri yanlanna çeke- rek "rozet çıkarmak" gıbi modası geçmiş de- yimlerle işçi sınıfını, sosyalist aydınları, po- Irtika sahnesine hıç, ama hıç çekemezler. Bu gerçeği kendileri de biliyoriar ya! GUNLEREV KOPUGU AHMETTAN BirinciYatırım Fonu büyük prim yaptı. Büj^ük düşüneıılere yeni yılda kârlı bir imkân daha HALKBANK YATIRIM FONIHI Halkbank Birinci Menkul Kı\Tneder Yatınm Fonu büyük ilgi gördu... Katılma Belgeleri kısa surede tükendi. "En çok kazandıran fonlar" arasında ilk sıralarda yer aldı. Borsa hareketlerini sürekli ve düzenli olarak izle- yen, dinamik ve uzman bir kadro tarafından yönetilen Halkbank Yatırım Fonlarfnın ikincisi de, kârlı bir yatınm imkânı sağlayacaktır. Halkbank, * İkinci Menkul KjyTnetler Yatınm Fonu Katılma Belgelerini satışa sunuyor: 1- Katılma Belgelerini, 8 Ocak 1990 tarihinden itibaren bütün Halk Bankası şubeleri aracılıgıyla alabilirsiniz. 2- Fonda oluşan kâr, Katılma Belgelerinin günluk fıyatına yansıtılmaktadır. Katılma Belgenizin ka - zandıgı degen, gunluk olarak ögrenebilirsmiz. Bunun için Türkiye Halk Bankası Menkul Kıymet - jer Merkezi, İstanbul Menkul Ki)Tnetler Merkezi, İzmir Merkez Şubesi ve Ankara Necatibey Şube- si'ne başvurabilirsiniz. 3- Katılma Belgenizi,dilediginiz anda günlükfiyat- lar uzerinden Fon'a satabilirsiniz.Tekrar satınalma yolu>ia Fon'a yeniden katılabilirsiniz. HALKBANK TÜRKİYE HALK BANKASI C a l ı ş a n a . ü r e t e n e k a v n a k Ne Olacak Bu SHP?26 Mart'ın "birinci partisi'nın bu niteliğinı koruduğun- dan herkes kuşkulu. Ay sonunda yapılacak tüzük kurultayının temei amacı, bu kuşkuyu dağıtmak. 27-28 ocaktaki kurultay, sonucu bakımından bu kuşku- yu dağıtmazsa SHP hem "iktidar alternatifi" olma niteli- ğini yrtirecek hem de "ana muhalefet partisi" olma özel- lığini. Partinin bu iki etiketi de lafta ve biçimde kalacak. Bu, kurultay gerçek bir dönüm noktası. SHP hem kendi geçmişinin hem de yüklendiği CHP tarihinin en büyük sar- sıntılarından birini geçiriyor. Kaybettıği 7'si ihraç 18 millet- vekılinin tabanda yaptığı çöküntünün boyutlan pek bilin- miyor Kurultaydan "mutsuz" çıkacak bir kesimın partide kalıp kalmayacağı konusunda da bir tahmin yok. Genel Başkan Inönü'nün bugüne dek yapmadığı bir uy- gulamaya yonelmesı, tüm kurultay delegelerine tek tek im- zajayıp mektuplar göndeımesi bu yüzden. İki sayfahk mektupta Inönü'nün bazı cümleleri "ürkek" bulunuyor. Bu nedenle taraflar bu cümlelen değişık yorum- luyorlar. Genel başkanın mektubunda en çok tartışılan söz- leri şöyle: Mektuptaki 3 mesaj "— Kurultayda yapılacak genel merkez organlan se- çimlerini geçmişe donük bir hesaplaşma havası için- de değil, önümüzdeki iktidara bir an önce vardıracak ve iktidar görevlerini en iyi yapacak insanlarımızı bir araya getirmek şekilde ele almalıyız." Inönü'nün bu cümlesının hedefı kım? SHP'de "taraflar" bunu bulmaya calışıyorlar. İnönü'nün kurultayda takınacağı tutumu böylece kestırmek söz ko- nusu olacak. İnönü'nün bu cümlesinde üç mesaj var: 1. Kurultay bir hesaplaşmaya dönüştürülmesin. 2. Çünkü iktidara yürümekteyiz. 3. Bu nedenle iktidar görevlerini en iyi yerine getirecek nitelikteki insanlar yönetime seçilmelidir. Bu üç mesajdaki unsurlara bakıp parti içindeki "taraflar" genel başkanını kımden yana ve nasıl ağırlık ko- yacağını tartışıyorlar. İnonü, genel başkan olarak stratejisini "biriik ve beraberliği" gerçekleştirecek biçimde belirlemek ko- numunda. Elimde fazla koz olmayan Inönü, "iktidara yürüyoruz" inancını partide yaygınlaştırmak ve bu inancı tutkal olarak kullanma çabasında Bu anlayışın doğal sonucu, "devleti yönetecek yete- nekte ve nitelikte çok sayıda insana gereksinme" oldu- ğu fikrini herkesin benimsemesi gerek. İnönü, "genel merkez organları"na bu anlayış içinde seçim yapılırsa, kimsenın dar hizipçiliğe yönelmeyeceğini düşünüyor, bekliyor ve hesaplıyor. Sokaktaki SHP'liler TV'den yansıtılan butçe konuşmasında Genel Sekreter Baykal, SHP tabanına önemli ölçüde moral sağladı. An- cak bu moralin başka çıkışlarla desteMenmesı gerek. Yoksa "ekran etkisi"nın belli sürede silinmesı kaçınılmaz. Baykal,, bugüne dek örgüttekı temasları bakımından ku- rultayda Inönü'ye rağmen liste çıkarmayacak ızlenımi ve- riyor. Bunda, şimdilik "İnönü süz bir SHP düşünülemez" yolundaki genel inarr:şın etkısının olduğu duşünülebilir. Ama siyasette sonuçlar, nedenlerden önemlidir. Üyesi, delegesi ve sempatizanı ile SHP tabanı "iktidar" istiypr. Tavan, "iktidara adayız, iktidan gerçekleştiririz" görüntüsünü ne ölçüde netleştırir ve güçlendirirse, taban da o ölçüde genışleyecek. "Bu SHP'de iş yok" sözüne karşı "sokaktaki SHP'linin" partısiz yurttaşa söyleyeceği bir lafı olmalı. Ön- cekı kurultaydan Baykal'ın yetki aldığı gunlerde ve TV'de- kı konuşmasının başarısının konuşulduğu sıralarda, sokak- taki SHP'lilerin sayısı artıyor. Bunu yalın gözlemler kadar, o günlerdeki kamuoyu yoklamaları da ortaya koyuyor. Başka gemilere Nedir SHP'nin eksiğı? "Baykalcı olmayanlara" göre eksikler şöyle: — Genel merkez-taban ilişkisi kopuk ve parçalı. — Sosyal demokrat bir parti olarak taban, politik eğıtımden yoksun. — Bunu sağlamak için parti okulu bile kurulmadı. — İki sayfahk bir aylık bülten bile yok. — Kurulan esnaf, işçi, gençlık, kadın komisyonla- rı çalışmıyor. — Büyük kampanya ile basına açıklanan 300 uz- man kadrosu işlevsiz. — Sosyal demokrat po- litikalar üretmek için kuru- lan TÜSES Vakfı'nın rapor- lan değerlendirilmiyor. — Kadınlara ayrılan kon- tenjan "çocuksu ve özen- ti" Kadına politikayı tıkayan kanallar açılmadıkça kadın kontenjanı "erkek" kadro- ların güdümünde kala- bilecek. "Taraflar"dan, Baykalcı- lar dışındakiler bu eksıkle- ri vurgulayıp duruyor Genel merkez dışında kalanlar "sol kanat" kavra- mının örgütlerde uyandırdı- ğı tereddütü dikkate alarak, kendılerıne yeni bir etiket buldular: "Yenilikçi sosyal demokratlar." Yenilikçilerin yurtiçı gezi- lerıne çıkması, karşı taraf- ta sıkıntılara yol açıyor. Bu geziler, ayrı liste çıkaracak- larının belırtisi olarak yo- rumlanıyor. Kurultaya üç hafta var. Bu üç hafta, kurultay gö- rüntüsünün ana çizgilerinı ortaya çıkaracak. Bu kurultayda da umut- ların başka kurultaya kal- maması için "taraflar" akıllı davranmak zorunda- lar. Yoksa gemıyi terk ederv lerin ve gemiden atılanların yaptığı gibı, geride kalanlar da başka gemiler aramak zorunda kalacaklardır. AEOURK'UN YAZDIĞI YURTIAŞLIK BİLGİLERİ Yayına hazırlayan Nuran Tezcan 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad. 39-41 Cağaloğlu-lstanbul Ödemeli gonderilmez.