Katalog

30 OCAK 1990 • • • • HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/17 Türk azınlığa saldırı (Baştarafı 1. Sayfada) rip etti. Olaylar sırasında, 50'ye yakırı Türk yaralandı. 3'ü Turk 13 kişi tutuklandı. Gümülcine'deki Türk azınlık dun öğle s*aaderinde Eski Cami 1 de baskıları protesto için 1988'de yapılan gösterilerin yıldönümün- de mevlit okutarak. daha sonra Sadık Ahmeı ve Ibrahım Şerif in tutuklanmalarını "sessiz yüriiyuş" ile protesto etme kararı aldılar. Ancak dun sabah saatlerınden iti- baren mevlitin okutulacağı cami çevresınde toplanmaya başlayan Yunanlı gruplar, mevlit %e yuru- yuşu engeliemek için hazırlık yap- raaya başladılar. Camiye gelen Türklerin sayısının artması üzerı- ne Yunanlı göstericiler slogan ata- rak, Türkler aleyhınde tezahurat yaptılar. Bu tepki nedeniyle mev- lit okunamadı, azınlık uyeleri de camiden çıkarak evlerine kaçma- ya basladılar. Bu sırada çok sayı- da Turk'un de camide mahsur kaldığı goruldü. 50 Turk de yara- iandı. Polisin gelişen olaylara seyirci kalması uzerine Turk azınlığın ile- ri gelenleri, Gümulcine Valiliği ve polis >etkililerine başvurarak on- lern alınmasını istediler. Bu gelıs- meler olurken, sayıları 1000'i bu- lan ve aşırı milliyetçi oldukları be- lirtilen Yunanlı gençler, ellerinde taş, sopa ve demir çubuklarla, ara- lannda Gümulcine Bağımsız Mil- ietvekili Ismail Rodoplu ile Ger- çek ve Akın gazetelerinin de bu- lunduğu. Türklere ait 400 kadar işyerıne saldırmaya başladılar Iş- yerlerinin vitrinleri parçalanarak tahrip edildiği görüldü. Saldırganlardan kaçan bir grup Turk'un de Gençler Birliği Loka- li'ne sığındıkları ve uzun süre ev- lerine gidemedikleri bildirildi. Po- lis olayların buyümesi üzerine et- kin onlemler alarak saldırganları dağıtmaya çalışıı. Göstericiler, Gumulcine'deki bir hastanede meydana gelen tartışmada, Sadık Ahmet ve İbrahim Şerif in tutuk- lanmalannı k!"^ r an hir Turk'un Angelos Çolakidis adlı Yunanlıyı oldurduğu ileri sürulürken Yunan polisi Çolakidis'in olmediğini bil- dirdi. Yunan yetkilileri. olayların kontrol altına ahndığını açıklar- ken, Gümulcine Valisı Dimitri Kurkçikis de olaylarda F'si Hıris- tiyan, 4'ıi "Muslüman" 21 kişinın hal'if yaralandığını soyledi. Vali, 10 Yunanlının tutuklandığını bil- dirirken, tutuklanan 3 Turk ko- kenli Yunan vatandaşından da "Muslüman" olarak söz etti. Bu arada Gümulcine ve buyuk Tuık köylerınin gınş ve çıkışlarının kontrol altında tutulduğu, Turk- lerin köylerden kente inmelerine ızin verılmediği de belırtiliyor. Bu arada Yunan polis makamları, gostericilerin 150 dukkân ve işye- rini tahrip ettığini bildirdi. Bu arada Gümulcine Bağımsız Mılletvekıli İsmail Rodoplu, -oı konusu olayları protesto etmek amacıyla Başbakan Xenofondas Zololas ile Kamu Düzeni Bakanı Dimitris Makinas'a telgraf çekti. Gûmulcine'de avukat Adem Be- kiroğlu'nun evinde mahsur kalan Rodoplu, telefonla AA'ya verdiği demeçte. olayların nereye varaca- ğını bilmedığıni belırttı, "Ben ken- di canımdan ve ailemin canından endişe edi>orum" dedi. Gûmulcine'de dun Yunanlı gos- terıcilerın yarattıkları olaylar, ye- rel Yunan radyoları tarafından eleştirildi. Ancak aynı anda Yu- nanlı göstericiler ellerindeki me- gafonlarla "Türkler dışarı" slo- ganlar atarak, Yunanlıları kışkırt- maya çalıştılar. AA'nın haberine gore Türklere yönelik saldınların bir bolumü, "Mega Chanııel" adlı ozel televiz- yon istasyonu tarafından yayın- iandı. 2O.3O'daki haber bültenin- de verılen göruntulerde, genç bir Turk'un çok sayıda Yunanlı tara- fından döv uluşü de yer aldı. Film- de aynca, Yunanlılann milli marş- larını söyledikleri ve bir papazın elinde megafonla "arlık tahrik sı- rası bizde" dıye bağırdığı goruldü. Iki Turk azınlık lideri hakkın- da alınan tutuklama kararı, Yu- nan partılen tarafından da eleşti- rılmeye başlandı. Yunan Solu Par- tisi ile PASOK'un siyasi çevreleri, alınan bu kararı "aşın" olarak ni- telendirdiler. Ay nı anda bazı siyasi \e diplomatik çevrelerın, Sadık Ahmet'in serbest bırakılması yo- lunda girişimlerde bulunduğu öğ- renildi. Strasbourg'a giden Federal Al- manya'daki Yunanistan Batı Trak- ya Türklerı Derneklen Konfede- rasyonu temsılcileri, Avrupa Kon- seyi Parlamenterler Meclisi top- lantıları sırasında parlamenterle- re bildiri dağıtarak, Batı Trakya- daki Turk azmlığa yapılan baskı- ları kınadılar. Bildiride, Sadık Ahmet ve İbrahim Şerifin serbest bırakılmalan ıçın baskı yapılma- sı istendi. Lozan Antlaşması ile Turk azınlığa verilen hakların Yu- nan hukumetı tarafından ihlal edildiği vurgulandı. Bu arada Abdı Ipekçi Barış Ödu- lü kurucusu Andreas Politakis. Yunanistan Başbakanı Zolotas'a gonderdiği bir telgrafta Dr. Sadık Ahmet ile ibrahim Şerifin serbest bırakılmaian konusunun ele alı- nacağı bir göruşme talebinde bu- lundu... Bu girişimler ise Gümul- cine despotu Damaskınos tarafın- dan sert bir dille eleştirildi... TBA Ankara önlem îstediANKARA (t umhuriyet Buro- su) — Batı Trakya'daki Turk azın- lığa yonelik saldırılar Ankara'da tepkiyle karşılandı. Başbakan Vıl- dırım Akbulul. Gûmulcine'de ya- şanan olayların bir an önce dur- durulmasının, iki ulkenin de ya- rarına olacağıru bildirirken, Dışiş- leri Bakanlığı olaydan duyulan tepki ve uzuntüyu ust duzey giri- şimlerle Atına'ya duyurarak ge- rekli onlemlenn zaman geçirilme- den alınmasını istedi. Dışişleri Bakanı Mesut Yılraaz dun gece Yunanistan Dışişleri Ba- kanı Andonis Samaras ile yarım saatlik bir telefon gorüşmesi yaptı. Görüşmeden sonra Cumhuriyel muhabirinin sorularını yanıtlayan Y'ılmaz, Samaras'ın kendisırte "Gereken her turliı tedbiri alıyoruz" dediğini bildirdi. Tele- fonda Samaras'a "olaylara neden seyirci kalındığniı" sorduğunu be- lirten Yılmaz, Yunanlı meslektası- nın bu soruya "Daha sert onlenı- ler alırsak halkın tahrik olmasın- dan çekiniyoruz" yanıtını verdiği- ni soyledi. Yılmaz ayrıca, Sama- ras'ın kendisine olayların tekrar- lanmaması için hukumet olarak, ellerinden geleni yapacaklan ko- nusunda teminat verdiğini de açıktadı. Olaylar karşısında Ankara'nın gostereceği yeni tepkiler konusun- daki soruyu da yanıtlayan Mesut Yılmaz. "Yunanlı bakan bize ola>- ların onleneceği teminatını verdi. Gelişmtleri izleyeceğiz. Eğer olumsuz jönde bir gidiş olursa ye- ni girişimler gundeme gelebilir" dedi. Yılmaz, Türkiye'nin Atina Buyukelçısi Gündiiz Aktan'ın da bugun Yunanistan Dışişleri Baka- nı Samaras tarafından kabul edi- leceğini bildirdi. Öte yandan Batı Trakya'da Dr. Sadık Ahmet ile İbrahim Şerif'in 18'er ay hapıs, 3'er yıl medeni hak- lardan mahrumiyet cezalarına OLAYLARIN AKDENDAKI GERÇEK (Baştarafı I. Sayfada) Hıç kuşkusuz son dakikada yapılan bu açıklama bir işe ya- ramayacaktı. Ancak daha da öneınli birso- ru gundeme girdu İnönü ile Baykal arasmda guven bunalı- rnı doğmuş muydu? İleride bu sorunun yanıtı or- laya çıkacakıır. Şimdilik İnönu, kurultayın sonucunu bir genei başkanın klasik yorumuyla kar- şüamak gorevı/üyerıne geıirmiş- ıır. Ancak orıada garip ve çeliş- ki/i bir durum bulunduğu da açıktır: Cenel başkana değişik açıdan bakan bir genel sekreier ile parıi meclisi çoğuniuğu söz konusudur. Sayın İnönu her şeye "evet" dediğı oranda genel başkanlığı- nı yurütebilecek bir konuma nıı indirgenmıştir? Merkez yöneüminın şu anda- ki çelişkileri de açıkça gonılu- yor: İnonü'süz yapamıyorlar; ama yapmak isiediklerini Ino- nu'nün şemsiyesi altında yapa- biliyorlar; İnönü'nün SHP'yi bütunleşürıci kişilığinden vazge- çemiyorlar; partinin bölunme- sinden çekiniyorlar. SHP'nin bu yönetim biçimiy- le nereye kadar gidebileceğinı saptamak çok guçtür. Yme de SHP'nin kendi için- de bütünluğnnu sağlayarak siya- sal yaşamdakı ağırlığmı surdıir- mesi, demokratık bir Turkiye için bütun önemini koruyor. • • • çarpnrılmalan sonrasındaki ger- ginlik \e Turk azınlığa saldırılar konusunda Dışişleri Bakanlığı, Ankara, Atina ve Gûmulcine'de girişimlerde bulundu. Yunanis- tan'ın Ankara Buyukelçisi dun sa- at 19.00'da Dışişleri BakanlığVna çağrıldı. Mesut Yılmaz, burada Buyukelçi Maksis ile yaptığı go- ruşmede saldınların bir an once durdurulmasını istedi ve bunun sağlanamamasımn iki ulke ilişki- lerinde cıddi bir tahribat yarata- cağım ifade etti. Türkiye'nin Ati- na Buyukelçisi Gundüz Aktan'ın dün Yunanistan Dışişleri Bakanı Samaras ile goruşme istemi ise so- nuçsuz bırakıldı. Dışişleri'nin açıklaması Olaylar üzerıne Dışişleri Bakan- lığı'ndan yapılan resmi açıklama- da da, Turk azınlığa karşı girişi- len saldınların durdurulması iste- nerek, Yunan hükumetinin so- rumluluğuna dikkat çekildi. Açık- lamada. 'Batı Trakya Tiırk azın- lığına karsı, butun uyarılanmıza ragmen, girisilen saldınlan buyuk esef \e iizuntıiyle karşıhyor ve bu olavlara seyirci kalan ve musama- ha eden Yunan makamlarının tu- tumunu şidetle kınıvoruz. Batı Trakya Turk azınlığına kaı>ı ya- pılanlann sonımluluğu eşit Yunan vacandaşlan olarak bu azınlığın lıim haklan yanında guvenliğini de sağlamakla vükümlü olan Yu- nanistan hükumetine ait bulun- makladır. Gûmulcine'de meydana gelen olaylar, azınlık üzerinde na- sıl bir leror esliriidiğini yelerince ortaya koymaktadır" denildi. Akbulut'un açıklaması Başbakan \ıldınm Akbulul da, Gumulcine'deki olayların durdu- rulmasını istedi. Akbulut, "Lozan Antlaşması ile belli bir statüye gel- miş olan insanlann haklannın gu- vence allına alınması kadar tabii bir şey olamaz. Olaylar can ve mal kaybına neden olmaksızın durdurulmalıdır" dedi. Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz dun ayrıca Gümulcine Bağımsız Milletvekili İsmail Rodoplu ile te- lel'onla görüşerek, gelişmeler ko- nusunda bilgi aldı. Görüşmede Rodoplu'nun Yılmaz'a, "Akıbeti meçhul. karanlık bir geceve giri- voruz. Allah'tan ve sizden başka guvencemiz yok" dediği oğrenıldı. DYP Genel Başkanı Suleyman Demirel de Gumulcine'deki geliş- meleri yakından takip ettiklerini belirterek. •"Batı Trakya'daki TurUerin Lozan Antiaşması'ndan doğan haklannı ihlal ettirmeyiz" dıye konuştu. Yunanistan hukümeti, Gümul- cıne'deki olayları kınadı, ancak olayların "duygusal nedenlerini" de anladığını da açıkladı. Hukumet Sözcüsü Prokopis Pavlopulos, dun gece yaptığı açık- lamada, "\unan hukümeti Gü- mülcine'deki olavlan kınamakla- dır. Böylesi hareketler nereden ge- lirse gclsin Yunan hajkının vicda- nında da kınanmaktadır. Huku- met, laşkın olaylara sebep olan duygusal baskıları da anlamakta- dır. Hukumet, Gümulcine'nin tuın nüfusuna soğukkanlı davranma- \ı \e kendilerine hâkim olmayı lavsiye etmektedir" dedi. İstanburda önlem Gûmulcine'de meydana gelen olaylar nedeniyle, Isıanbul'da Yu- nan Konsolosluğu ile Rum asıllı vatandaşların yoğun olarak bu- lundukları semtlerde geniş onlem- ler alındı. Soz konusu bolgelere, herhangi bir saldırı olasıhğına karşı çevık kuvset ekiplerinin alar- ma geçirildiâi biidirildi. Izmir'de de bir bolgesel gazete- ye telefonla "\unan konsolosluğu- na bomba konuldu" ihbarında bulunuldu. Ihbar asılsız çıktı. JJ 4AHKÜM EPILEMEZ GOZLEM Jü'SriCF IZLIGA HAYIR' A.NKARA'DA PROTESTO — Gûmulcine'de, milletvekili Dr. Sadık Ahmet ve İbrahim Şerif'in mah- kûmiyeli uzerine dun Yunanislan'ın Ankara Büyıikelçiliği'ne Trakya Türk Birliği Derneği Genel Baş- kanı Bedir Uçar ve üyeler siyah çelenk koydular. (Foloğraf: AA) Ote yandan sosyalist PASOK'u destekleyen NIKI gazetesi Batı Trakya'daki son olayların altında bazı Yunan sermaye çevrelerinin hesaplaşmasının yattığını one sur- du. Gazete dunku sayısında man- şet uzerinden verdiği haberinde Batı Trakya'daki son gelişmeleri "aieşle oynamak" şeklinde değer- lendirerek Yunanistan'daki bazı sermaye çevrelerinin, dışişleri ve adalet bakanlıklarının da goz yummasıyia Türk - Yunan ilişki- lerinde "konlrollu bir gerginlik" yaratmak istediklerinı kaydetti. Bu konu ile ılgılı olarak Eleftherot- ypia Gazetesi ise bir sure önce Batı IYakya'daki bazı Yunanlı iş çevre- lerinın Turk-Yunan ilişkilerinı "bozmaya" çalıştıklannı one sur- muştu... Gazete, soz konusu çev- releri, Muslüman Türk azınlığım alet ettikleri için "profesyonel milliyetçiler" olarak nitelemışti... Yunanistan Dışişleri Bakanı Andonis Samaras, geçen cuma gunu Batı Trakya'nın Gümulcine kentini ziyaret ederek uyesi oldu- ğu Yeni Demokrasi Partisi'nin ye- rel örgutünde duzenlenen gelenek- sel yılbası çoreğini kesme toreni- ne katıldı. Samaras bu ziyaretıni dışişleri bakanı sıfatıyia değil, Y DP uyesi olarak gerçekleştirdi... Ancak bu zıyareti suresinde azın- lığın buyuk bir çoğuniuğu tarafın- dan resmen tanınmayan Muftu Naibi Meco Cemali ile kısa süren bir goruşme yaptı... Samaras, Trakya azınlığı ile ilgili sorunları "başka bir zamanda azınlık uye- leriyle görüşeceğini" açıkladı. Yeniyılmüjdesi AEG yeni yılı iki ayrı ödeme seçeneğiyle açıyor. Bütün ürünleriyle... istersenız "Hemen Teslim"i seçin, ister- seniz "Nisan-Mayısta Teslim"i... İkisi de, peşin fiyatına taksitle! isterseniz her şeyiyle, her yeriyle bem- beyaz olanı... istersenız kahverengi akse- suarlarla bezenmiş olanı... Seçim sizin Zevkınize uygun, bütçenize uygun AEGIer sizı bekliyor! AEG Yetkili Satıcı- larına hemen uğrayın, yeni yılda evınize AEG rahatlığını, AEG şıklıgını getirin! AEG PEŞİN FİYATINA TAKSİTLE AEG KAMPANYASI KATILMAFORMU ı Seçtıöırız AEG /ı tercıh ettığınız teslım tarıhı sutununda (x) ile ışaretleyın Eğer satın almak istediğiniz AEG, Beyaz Dizi'den bir ' üriinse, soJdaki kutuyu i^arettetpeniz gerekütfr. Peşınatt asagıdakı banka hesapıarından bifıne yatırn Katnma tormunu ve banka havale makDuzunu. AEG Turk'ye Genel DaQıtıcısı Grurberg Tıcaret A$ Rgapaşa Yokuşu Mılas Har Emınonu 34434 Istanpui adresıne ladelı taahhutlu postalayın. İşlemlenn tamamiarnası ıçın Satış Sozle$mes' adresmıze gcrdenlecektır Ürün SOĞUTUCULAR AEG 600 Tek Kapılı AEG 1200 Tek Kapılı AEG 1300 Tek Kapılı AEG 1350 Tek Kapılı AEG 1400 Tek Kapılı AEG 1500 Tek Kapılı AEG 1700 Tek Kapılı AEG 2400 iki Kapılı AEG 2500 iki Kapılı AEG 2700 Ikı Kapılı AEG 2700 Lux iki Kapılı AEG 2700 No-Frost iki Kapılı AEG 3500 Uç Kapılı AEG 600 Deep Freeze* ÇAMAŞIR MAKİNELERİ AEG Lavamat 2501* AEG Eko-Lavamat 2502* AEG Eko-Lavamat 2503* AEG Lavalux AEG Lavamer Mıni Merdaneh AEG Mını Yıkama AEG Mını Kurutma BULAŞIK MAKİNESİ AEG Favorıt* FIRINLAR AEG Star AEG Star E AEG Star ES AEG Elektro Turbo AEG Elektro Turbo ES AEG Elektro Star AEG Elektro Star Deluxe E AEG Elektro Star Deluxe EV AEG Dortlü Set Üstu Ocak ELEKTRİKLİ SÜPÜRGELER AEG Vampyr 404 AEG Vampyr 406 AEG Vampyr 410 DİĞER AEG Yayık Makinesı AEG DB 106 Buharh Utu ELEKTRONİK Sony 2103 TV* UK Telefunken 55 Ekran TV UK Telefunken VHS Vıdeo Pe*in Fiyatına Taksitle Hemen Teslim Kod (Soldakı kutu Beyaz Dızı urunlerine aıttır) D 101 D 102 G 103 D D 104 • 105 D 106 D D 107 D 108 D 109 D 110 • 111 a 112 n 113 a 118 D 119 O 120 a 121 D 123 • 124 • D 125 a 126 • D 127 D 128 D 129 O 130 D 131 D 132 D 133 • 134 D 135 O 136 D 138 O 139 1 Peşin, STaksit 145.600 171 400 180 400 197 500 210 400 213 400 222 900 209 600 219.000 242 200 254.200 302.700 285.600 173 100 70 900 49.400 53.000 90.000 101400 113000 127 600 143 900 186.800 213.400 228.500 22.200 68.700 79.500 94.500 58 800 21.000 408.400 297.500* Peşin Fiyatına Nisan-Mayıs Kod (Soldakı kutu Beyaz Dızi urunlerine aıttır) D 201 G 202 D 203 D C 204 a 205 • 206 D D 207 • 208 D 209 • 210 D 211 O 212 D 213 • 214 D 215 a D 216 D D 217 D 218 D 219 D 220 D 221 a 222 D 223 D 224 D D 225 D 226 D D 227 G 228 • D 229 D D 230 • 231 D 232 D 233 D 234 D 235 a 236 • 237 D 238 D 239 Taksitle Teslim** 1 Peşin. 8 Taksit 97 100 114.300 120 300 131.700 140 300 142 300 148.600 139 700 146 000 161.500 169.500 201.800 190.400 97 100 213 700 242 300 262 400 115.400 47.300 33.000 35.400 277 700 60 000 67 600 75.300 85 100 95.900 124.600 142 300 152 300 14.800 45 800 53 000 63 000 39.200 14.000 338 600 272.300 198.300 Baş^uruiar peş natın yalınlma sırastna gcre değerteodınlecek. talep sınırfı o'an urun mıktanm aşarsa '•'eslımat icplarr bedelm %4O^ odendığınde yap^maktadır Bu nedenle peşınat Ocak ayında yat, teslim edıtecekt r peşıratiar lade edılece*t-r nldıgtnda urun Ntsanda Şutat aynaa yatınıdıgınca urun Maytsla AOırrı soyadım Mesleğım Adresım Posta kodu Tel Peşınatm yatmld'ğı tanh Peşınatın yatırılcığı banka hesaDı D Zıraat Bankasr Suadıye Şubesı Hesap No 200 • Akbank. Bahçekapı Şubesı Hesap No 989-4 DHN-1 D Turk Tıcaret Bankası Hahcıoğlu Şubesı Hesap No 1200 Evıme en yakın AEG Yetkılı Satıcısı Imza Not Fıyatlara KDV oandrol dahıldır KDV oran,nûa bir artış olursa fark teslımatta alıcıdan talep edılecektır KamDanyamız Merkez Bankasınca 23 Ocak 1986 tarıilı Resmi Gazete'de ılan edılen teDng uyannca uretıcı fırma kefaletınde yapılmaktadır Aynnhlı Bllgi İçin BaşvurabKeceğlnLz GrOnberg Tlcaret A $ Bölge Tefcrfonlan: Ittenbul .1) 512 19 53 526 26 ı? Ankara 14) 127 7 3 50 b m f r (51) 21 41 73 LGÜney Anadohj (71) u 47 90 lAdanaı Karadenlz (361) 156 26 ıSamsjnl • • ^ ^ ^ • • • • Bi ^ ^ m • • • • • • • • • • ajjj •• • • §)• i ^ •• i ^ • • LGUR MUMCU (Baştarafı l. Sayfada) Ikınci Dunya Savaşı yıllanndakı Turan düşlerı de Bakü pet- rollerine gbz diken Âlman Nazıleri'nce desteklenmiştir. Atatürk'ün o günlerde izledıği gerçekçı siyaset de belliydi: Misakı mıllı. Mustafa Kemal. Anadolu'yu Yunan, Ingıliz. Italyan ve Fran- sız askerlerinden temizlemeye çabalıyordu. Bunun için de Bolşevık Rusya'dan yardım alıyordu. O günlerde Mustafa Kemal'in Bolşeviklik ve Kafkasya ko- nusundakı düşünceleri şöyle özetlenebilir: 1- Rusya'daki Bolşeviklik bizim sosyal yapımıza uymaz. Çünku TBMM, ulusal sınırlan içinde bağımsız bir devlet kur- mayı amaçlar. 2- Komünistlen cezalandırmak bugünkü siyasetimizle çe- lişir. Çünku, Sovyetıer'le dostça ilişkiler içındeyiz. Bu ilişkiler sürecektır, Komünizm, dostluğunu istediğimiz bir hüküme- tin dayandığı ilkelendir. Bu ilkeleri aşağılayamayız. 3- Komunızm bir sosyal sorundur. Komünizmin ne oldu- ğunu anlatmakta sakınca yoktur. Bu yüzden hükümetin bil- gisi altında bir Komünist Partisi kurduk. 4- Türkiye için Kafkasya'ya Ingilizlerin yerleşmeleri, aynı böl- genin Ruslar tarafından işgalinden çok daha tehlikelidir. Mustafa Kemal'in ozetlemeye çalıştığımız bu düşüncele- rini "TBMM gızlicelse zabıtları" 1 cili 326 vd. ile 455 sayfa- larda okuyabilirsiniz. Birinci Dünya Savaşı sonlarında Turan düşleri gören En- ver Paşa'nın kardeşi Nurı Paşa, o zamanki adlarıyla "Bol- şevikler' r \n Ermenilerle kapıştığı günlerde ingilizlerın oyunu- na gelerek anti-Sovyet ayaklanmaları destekler. Nuri Paşa, 14 Haziran 1920 günu Tiflis'teki eskı Azerbay- can hükumetine şu bneride bulunur: — Bolşevıklere karşı eyleme geçmeyi düşünüyorsanız.. (..) Bu eylem ancak Avrupa hükümetlerınin birinin yardımı ile ola- bilir. (Karabekir, 771) Karabekır, 24 Haziran 1920'de Enver Paşa'nın amcası Ha- lil Paşa'ya şu yazıyı gönderir: — Bugün her şeyden önce ve her ginşimden önce milleti- mıze Doğu'da Bolşeviklik ve Muslümanlık yolunu açmalıdır. Para, silah, cephane gereksınmemızı bilmektesiniz. Anava- tana çabuk bir yol açmadan Irak ve Hint seferleri bizden çok, başkalarının yaranna olur... (..) Bu engel, ne yazık ki başta Nuri Paşa olmak üzere Karabağ'da Bolşevikler ile savaşma- larıyla meydana gelmiştir... (S. 774-75) İngılizler mi? Sovyetler mi? Kafkaslar'a ingilizlerin yerleşmesi mi Türkiye açısından yararlıdır? Yoksa Sovyetler'ın mi? Mustafa Kemal ve Karabekir, Sovyetler'le dostluk siyase- ti ızlerler. Ankara hukümeti Sovyetler'den silah ve para yar- dımı alır. Aynı günlerde İngılizler Kürt aşiretlerini Mustafa Kemal'e emperyalizm ile silahlı savaşa giren ulusal güçlere karşı kış- kırtırlar. Batının o günlerdeki bütün amacı Kemalistler ile Bolşe- vikler arasındakı dostluk köprülerini yıkmaktır. Atatürk. Turancılık serüvenlerini şöyle niteleyecekti: — Serserıyane hareketler... Bu serüven, daha sonra dramatik bir çelişki ile Enver Pa- şa'yı 3. Enternasyonal ilkelerini benimseyen komünist 'Halk Şûralar Fırkası' kurmaya yoneltecektir! Amca Halıl Paşa aynı serüvencilik içinde "Yoldaş Halil" imzalarıyla mektuplar yazacaktır. Nuri Paşa da İkinci Dünya Savaşı yıllarında Nazi işbirlik- çıliğine soyunacaktır. Azerbaycan olayları, bugünkü gelişmeler ve yeni yeni olu- şan siyasal dengeler hesaba katılmaksızın yorumlanamaz. Bu yorumlarda, devlet ı\uran ulusal kurtuluş savaşının ger- çekçı siyaseti göz ardı edilemez. Azerbaycan derken dünü ve bugünü lyi bilmek, dün ve bugün arasında bağlar kurmak gerekir. Bugün yaşanan olayları, Enver Paşa'nın seruvenci düş- leri tle okjşan Turancılık açtsındangörmek ne kadar yanltş- sa, bu olaylan "Humeynı mollalarının gezici vaizleri kafasıylgf' yorumlamak da en az o kadar yanlıştır. Türkiye, Azerbaycan'da yaşanan olayları diplomaşinin ver- diği bütün olanaklarla gündemde tutmalı; Batının Ermeni- ler ve Türkler konuşundakı 20. yüzyılın başından bugüne kadar ızlediği iki yüzlü ve "çift standartiı" siyasetini her fır- satta sergilemelidir. Bu noktadan ötesi "serüvencilik" olur. Serüvenciliğin de günümüzde yeri yoktur. Sözleşmeliye şok (Boştarafı 1. Sayfada) kendı Msıemı \e kadrolan olan su- rekli bir >tatuve donüşturiılürken bırer vıllık sözleşmelerin yenilen- mesinden başlayarak ücret sapta- ması, çalışma saatleri, çalışma ko- şullan, her tıir özliık haklan be- lirlemesı tumiı ile hukumet ve yo- netimin ıdan kararlarına bağlı kı- lınıyor. Anayasa Mahkemesi ka- rarı ile tam çelişkili olarak hiçbir konuda yasal guvence getirilmi- vor. Ancak dün vavımlanan 399 sayılı kararnameşe ilişkin olarak Maliye Bakanlığı'ndan yapılan resmi açıklamada. kararname ıce- riğinin tam tersi savunularak, çoz konusu kararname ile ;.ozle>meli- lerin her tur hakkında devlet me- murları ile paralellik sağlandığı, durumlarının Anaşasa Mahkeme- si kararı doğrultusunda \asal gu- \ence\e alındığı bildiriliyor. Kararname daha once elımıze geçen ve gazetemızde a>rıntılı içe- riği açıklanan tasarının tum hu- kumlerini aynen koruvor. Halen sozleşmelı statude çalışan 200 bı- nin uzenndeki çalı^an iv'in belli- başh değişiklikler, halen SSK kap- samında olanların sosyal guven- lik haklan bakımından iki ay için- de Emeklı Sandığı'na devredilme- leri ve üst duzey yoneticiler için Anayasa Mahkemesi kararı doğ- rultusunda 65" sayıh yasa kapsa- mına ahnıp memur güvencesi ge- ürilmesi ile binırlı. Madde duzenlemeleri yine tek tek okunduğunda Devlet Memur- ları \asası ile de paraJellikler eöze çarpıyor. Ancak butun bu madde duzenlemelerinde araya ustaca ser- piştirilen temel hükümlerle yay- gın ve keyfi sozleşmelı çalıştırma uygulamasının aynen surdurulme- si olanağını siya^i iktıdar ve ida- relere tanıyor. Dünkü Resmi Gazete'de yavım- lanarak yururlu|e giren kararna- menin amaç ve kapsama ılışkin bı- rinci maddesı ise halen nıevcut sozleşmeli uygulamasını olduğu gıbi içine alıyor. Anayasa Mahke- mesi kararındaongorulen sozleş- meli statude çalıştırılmakta olan memur ve ışçilerın asıl statüleri- ne dondurulmelen hukmunu yok sayıyor. Karanıamenın daha sonraki tum maddelerı bir bütunluk için- de, yasal güvencesi olmayan soz- leşmeli çalıştırılmasının hukumet \e idari kararlarla bağlantılı ku- tumlaştınlmasının ilkelerini belir- Iiyor. Sozleşmelileıe sendikal taaliyet ve grev yaiağı yanında memurla- ra ilişkin tum sorumluluk ve ya- saklar ile geniş dİMplin ve ceza hü- kumleri öngoruluyor. Hukumet kararnamesinin içeri- ğine iliskin Maliye Bakanlığı yo- rumu, bizim yukandaki saptama- larımız ıleçelişıyor. Sözleşmelile- rin soz konusu kararname ile Anayasa Mahkemesi'nin ongör- duğu yasal guvenceye kavuşturul- duklan one iürülen bakanlık açık- laması ozetle şoyle: "Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçelerı de goz onüne alınarak hazırlanmış olan bu kanun huk- munde kararname ile; 1- Teşebbus ve bağlı ortaklıklar- da sözleşmeli personel ve işçilerin yanı sıra memur istihdamına da imkân '.erilmiştir. 2- Sözleşmeli personel emekli- lik yonunden TC Emekli Sandığı ile ilgilendirilmiş ve bunların işe alınması, yukselmesi, odev ve so- rumlulukları, haklan. uymaları gereken yasakları, çalışma saat ve izinleri. mali ve sosyal hakları, di- siplin cezaları, görevden uzaklaş- tırma esasları ve sozleşmesine son \erilme nedenleri kanunla düzen- lenmiş böylece bunlara anayasa- nın aradığı şekilde guvence veril- miştir. 3- Sözleşmeli personelin fazla çalışma ucretleri, harcırahları. te- davi. olum \e cenazt gıderleri ko- nusunda devlet memurları ile pa- ralellik sağlanmıştır. 4- Sözleşmeli statüde çalışmak- ta iken memur statiısüne geçirilen- ler ile sözleşmeli statüde devam edeceklerin halen almakta olduk- ları ucretleri saklı tutularak bu dü- zenlemeyle ozluk haklarında her- hangi bir kayba meydan verilme- miştir. 5- Tesebbüs \e bağlı ortaklıklaı- da sözleşmeli statüde çalışmakta olan genel mudur, genel mudur yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, mues- ^ese, bolge, fabrika, işletme ve şu- be mudürleri ile müfettiş ve mü- fettiş yardımcıları gibi bazı sözleş- meli personel memur statüsune getirilmekte ve bu personele bul- dukları kadrolar karşılık gosteril- mek suretiyle bu kadrolarda söz- leşmeli çalıştırılma imkânı getiril- mektedir. 6- Teşebbus *e bağlı ortaklıklan iş ve hizmet özelliklerı dikkate alı- narak en çok üç gruba ayırmak suretiyle gruplandırmaya ve grup- lar itibarıyla kadrolarında sözleş- meli olarak çalıştırılacak peısone- le odenecek ~~öz]eşme ucretlerini ek göstjrge \e her türlü zam ve tazminatlar dahil kadro aylıkları- nın altı katına kadar tespit etme- ye Bakanlar Kurulu yetkili kılın- mışlır"