Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CUMHURİYET/12 EKONOMÎ 30 OCAK 1990
DÖVİZ KURLARI 30 OCAK 1990
Dövizın
Cınsi
1 ABD Doları
1 B.Alman Maria
1 Avustralya Dolan
1 Avusturya Şılini
1 Belçıka Frangı
1 Dammarka Kronu
1 Fin Markkas;
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Flonni
1 jsveç Kronu
1 İsvıçre Frangı
100 Italyan Lireö
1 Japon Yenı
1 Kuveyt Oınan
1 Stertin
1 S Arabıstan Riyafı
Dövız
Alış
2344 30
1398.92
1789.17
198.75
66.89
361 67
593 49
41189
1242 01
383 68
1585.06
188.07
16 39
8078 23
3931 16
625 15
Oövız
Satış
2349 00
1401.72
1792.76
199.15
67 03
362 39
594.68
412 72
1244 50
384 45
1588 24
188 45
16 42
8094 42
3939 04
626 40
Efektıf
Ahş
234196
1397 52
1758 75
198.55
65 76
358.05
583 40
41148
1240 77
379 84
1583 47
184 87
16 22
7940 90
3927 23
614 52
Efektı
f
Satış
2356 05
1405 93
1798.14
199 75
67.23
363 48
596 46
413 96
1248 23
385.60
1593 00
189 02
16 47
8118 70
3950 86
628 28
ÇAPRAZ KURLAR
$ 1.6757 B.AJman Markı
$ 5 6915 Fransız Frangt
$ 1 8875 Hollanda Florini
$ 1 4789 isvıçre Frangı
$ 1246 48 Italyan Lıretı
$ 143 05 Japon Yenı
$ 3 7500 S Arabıstan Rıyalı
£ 1 6789 $
ALTIN GÛMÜŞ
Cumhunyet
Reşat
24 ayar altın
22 ayar Mez*
18 ayar altın
900 ayar gümûş
Vakıftank Altını
Ziraat Altını
M Barckası 1 Ons S
Alış
208 000
227 000
31.550
27 900
23 665
435
178.000
177.500
Satış
212 000
237 000
31650
31 100
23 740
455
179 000
179 000
418 00 422.15
Tl Intertaftt Ort Faıa <*) = 20 25
SERBEST PİYASAOA DÖVİZ
ABD Dolan
îatı Alman Marta
svıçre Frangı
Hollanda Florını
nçılız SteMını
Fransız Frangı
A Sılinı
ıO0 Italyan Lıreü
S A Hiyalı
Alış
2345
1395
1572
1235
[ 3920
410
197
185
624
Satış
2350
1400
1577
1240
3960
415
200
189
630
Dövız Int ($) = 2349
Hükümette kararname çatışmasıEkonomiden sorumlu bakanlar arasındaki
rekabetin giderilememesi üzerine, ekonomiyi
ilgilendiren kararlarda kargaşa yaşanıyor. Bir
bakanın önerisi ile çıkarılan bir kararname diğer
bakanların girişimi ile etkisiz hale geliyor.
Güneş Taner'in önerisiyle değiştirilen bedelsiz
ithalat kararnamesinin, Hazine'nin Merkez
Bankası'na gönderdiği bir yazı ile
uygulanmaması istendi. Durdurma işleminde
Hüsnü Doğan ile Ekrem Pakdemirli etkili oldu.
Ekonomiden sorumlu bakanlar arasındaki
çatışma, hükümet içinde vekâlet sorunu yarattı.
Ekonomiden sorumlu 5 bakan olmasına rağmen
ABD'deyken Taner'e Mesut Yılmaz vekâlet etti.
diğer bakanların vekâletine Taner karşı çıktı.
BİLAL ÇETİN
ANKARA — Hükümette ekonomiden
sorumlu bakanlar arasındaki anlaşmaz-
lıkların ve rekabetin giderilememesi üze-
rine ekonomiyi ilgilendiren önemli karar-
larda tam bir kargaşa yaşanmaya başla-
dı.
Ekonomiden sorumlu bir bakanın
önerisi ile çıkanlan bir kararname, bir su-
re sonra diğer ekonomi bakanlannın gi-
rişimleri sonucu uygulanamaz hale
geliyor.
Ekonomi bakanlan arasmdaki iik ça-
tışma Güneş Taner'in hazırladığı yaş mey-
ve ve sebze ithalatı kararnamesinde çık-
tı. Ozellikle Husnü Doğan ve Ekrem Pak-
demirli, Taner'in hazırladığı kararname
onerisine uzun sure direndiler. İthalat re-
jimi kararnamesi daha sonra yapılan
önemli değişikliklerden sonra >ürurluğe
girebildi. Bu arada "Hal mafyasının be-
lini kıracagım" diye yola çıkan Devlet Ba-
kanı. Güneş Taner'in ithalata ilişkin
önemli bazı yetkileri de bu kararname ile
elinden alındı. İthalat fonlan ile ilgili de-
ğişiklik yapma yetkisi Guneş Taner'e bağlı
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın
elinden
verildi.
alınarak Bakanlar Kurulu'na
Yine Güneş Taner'in önerisi üzerine bir
sure önce bedelsiz ithalat kararnamesi de-
ğiştırildi. Yapılan yeni duzenleme ile oto-
mobil ithalatında ucuzlama sağlanması
amaçlanıyordu. Bunun için de yurtdışın-
da belirli bir sure çalışanlann gumruk-
süz oto ithal edebilmeleri için Merkez
Bankası'nda 15 binle 25 bin mark arasın-
da değişen tutarda döviz tevdiat hesabı
tutmuş olmaları sorunluluğu kaldı-
rılmıştı.
Ancak bu değişiklık uygulama alanı
bulamadı. Kararnamenin yurürluğe ko-
nulmasmdan bir süre sonra Hazine ve Dış
Ticaret Musteşarlığı, Merkez Bankası'na
bir yazı göndererek bu kararname hü-
kümlerinin uygulanmamasını istedi. Ar-
dından da kararname ile getirilen bedel-
siz ithalat kolaylıklarımn kaldınlması yö-
nunde bir çalışma başlatıldı. Yeni çahş-
mada Maliye ve Gumrük Bakanlığı'mn
daha etkin bir konumda olduğu belirti-
liyor. Bu arada bedelsiz ithalat kararna-
mesinin durdurulmasında Devlet Baka-
nı Hüsnü Doğan ile Maliye ve Gümrük
Bakanı Ekrem Pakdemirii'nin girişimle-
rinin etkili olduğu belirtildi.
Ekonomiden sorumlu bakanlar arasın-
daki çatışmanın hükümet içinde vekâlet
sorunu da yarattığı ifade ediliyor. Dev-
let Bakanı Güneş Taner son ABD gezisi-
ne çıkarken kendisine vekâlet edecek ba-
kanın seçilmesi sorun oldu. Hükümette
ekonomiden sorumlu beş bakan bulun-
masına rağmen, Taner'e vekâlet etme go-
revi Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz'a bı-
rakıldı. Taner'in ekonomiden sorumlu
bakanlardan birinin kendisine vekâlet et-
mesine şiddetle karşı çıktığı öne sürüldü.
Üslerde
kaçak
sigortasız
Nükleer santral tartışması
UFUK TEKİN
BORSADA İŞLEMLER
Akcımento
Alarto HoMmg
Anadolu Cam
Ajçelık
Bagiaş
Boru Çrnı (BU)
Bnsa
Celik Halat
Çımsa
Ç Elekirık
Deva HokJıng
DöMaş
E Başı Yatınm
Ege Brac*t<
Ege&jtre
Ereğh 0 C
Gooû-Year
Gûbre Fab
Güney Bıracılık
Hektaş
üsm DÇ
Izocam
Kartonsan
Kav
Kepez Etertnk
Koc HoMng
Koc Yatınm
KorOsa
Koruma Tar
Köytas
Makma Takjm
Maret
Men Santral
Melas
Nısaş
CNmuksa
Otosan
Pınar Süt
Rabak
Sarkuysan
Sttaş
Teletas
TIşBan (B)
T.İS fi|CtlW58DO
T.lş B(CHto7580Lj
T Sıemens
T ŞtşeCam
T Smaı K B •
T Demır 06k
Yasaş
Yapı K Bank
MMialktarc
İ M U M M O İ :
Ûncöase-
ans lopan
6500
10750
10750
20000
7800
46000
11500
14750
15500
25000
17250
10000
15250
15750
3900
12750
12250
1950
7400
10000
3000
15000
10000
21500
13250
2650ü
11750
8700
11750
6900
13000
6400
5800
3250
6000
13500
11250
10000
8600
27500
8100
13750
18500
4600
3550
32500
12250
6200
9250
5500
11250
Bugûnkü
endûşûk
5900
9750
10000
18000
7100
49000
10500
13500
14000
22500
15750
9000
13750
16000
3800
12000
11250
1900
6700
9000
2700
14000
9000
19500
12500
25000
10750
7900
10750
6500
11750
5800
5500
2950
5400
12250
10250
9000
8200
25000
7300
12750
18000
4200
3500
29500
11250
4750
8400
5000
10250
.3.408.054.0
136
Bugûnkü
aıyrtsk
&5O0
9750
10750
22000
8400
49000
12000
16OO0
14500
27500
16750
9000
13750
17250
4100
13750
12OOC
2100
78O0
10200
2700
15250
11000
23500
140O0
28500
12250
9400
12750
7100
13000
5800
5800
2950
5400
14000
12000
9500
9400
29000
7500
15000
18250
4400
3600
31000
11750
4750
8900
6000
10750
Bugûnkü
kapanış
6500
;)750
10750
22000
8400
49000
12000
16000
14500
26500
•6750
9000
13750
17250
4100
13750
12000
2100
7800
10200
2700
15250
11000
23500
14000
285O0
12250
9300
12750
7100
12750
5800
5800
2950
5400
14000
12000
9500
9400
28000
7500
15000
18250
4200
3500
30500
11750
4750
8700
6000
10750
isteır
mıktarı
195900
2200
6450
29600
105420
300
35360
153240
22543
540294
4900
11206
• 800
3500
34150
679606
16160
125380
25400
31029
92800
12900
279700
6200
86697
15300
29809
44658
61917
7100
8200
4000
8300
63010
31150
36302
18060
6550
67014
83444
5300
36890
5420
2600
8000
18700
77747
2800
85217
73850
31830
M M kacni:..
1.17 (Oüskü: 32M.34)
29 OCAK
1990
Encoksoz
Yapılan fiy
5900
9750
10250
20000
7300
49000
105O0
15000
14000
22500
15750
9000
13750
17250
3800
13000
12000
2100
7000
9200
2700
14500
11000
22500
12500
25500
10750
8100
11000
6900
12750
5800
5500
2950
5400
12500
10250
9000
9400
25000
7500
13500
18000
4200
3500
29500
11250
' 4750
8400
5200
10250
AOirıkt
ort fiy
5952
9750
10348
19345
7500
49000
10797
14629
14168
24127
15957
9000
13750
16838
3869
13045
11849
2023
7233
9473
2700
14420
10044
21733
12732
26680
11076
8390
11772
6955
12463
5800
5548
2950
5400
12947
11049
9092
9145
26634
7420
13652
18093
4246
3525
29760
11275
4750
8488
5313
10342
42.9O3.04S.0Z5
2071
DÜNYA
Mar
Londra
1.6725
14822
142.75
5.6840
18855
Mark
Is Frangı
Yen
F.Frangı
H. Flonni
BORSALARI
Attm (ons = 311
Londra 420.75
Zûnfı: 420.60
Hong Kong Tattfde
New Ybrk: 4ia80
26 OCAK 1990
gr)
YATIRIM FONLARI NE GETİRDt?
Katrina
B6İ9GSİ sdı
Iş Yatınm-1
Iş Yatrım-2
Iş Yatırım-3
Iş Yatırım-4
lnterion-1
lnterfon-2
lntBrfon-3
lnterfon-4
lktısat Yat-1
Iktısat Yat-2
lktısat Dolar Fon
lktısat Mark Fon
lktısat Atılım Fon
Gararrtı Yatınm-1
Garantı Yatınm-2
Esbank Fön-1
Esbank Fon-2
YKB Yat. Fonu
YKB Sektör Fon
YKB Hısse Fon
YKB Kamu Fon
YKB LiVdt Fon
YKB Karma Fon
YKB Döviz Fon
Vakıf Fon-1
Vakıf Fon-2
Vakıf Fön-3
Dışbank Mavı Fon
Dışbank Beyaz Fon
Tütûnbank Fon
Mıtsui Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Fmans Fon-1
Fınans Fon-2
Finans Fon-3
Ziraat Fon
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Pamuk Fon
Emlak Fon-1
29 OCAK 1990
Ç.kts Çıkış
tariM değeri
1107.87
14.0â89
09.1Q89
17.0190
19.09.87
14 12.87
2702 89
07.0889
16.09.87
10.02.88
08.02.89
2&02.89
11 12.89
22.10.87
100359
16.11.87
31.1089
02.1187
070188
070188
070188
070188
0703.88
02 0189
090558
2404.89
18.1059
28.06.88
100489
04 0788
150788
20.10.89
20.0189
20.0789
18.1289
0910.89
011189
08.0190
0201.90
22 0190
10.800
20.000
10.000
10.000
10.661
9.960
9.959
11200
9.764
9506
9596
9.890
10.000
9576
9731
10.319
10.000
10477
9785
9.713
9795
9693
9828
9294
10.000
48.279
10444
10.057
20558
11.021
40.000
10.000
9.946
9.956
10428
10.100
11597
10357
10.724
10000
Dûnkû
OeÇcfi
43.516
30.503
11632
10098
33.860
28846
14988
13.728
29.900
25 275
12 297
11.726
10591
33015
15870
33872
11146
32 257
25429
58568
25156
21.451
25479
12 487
25.021
66.312
11539
22569
29734
24.247
91277
11.247
15000
12 743
10937
12 714
13.152
10573
13062
10053
Bugûnkü
DGÇGn
43.574
30.544
11642
10.121
33.976
28.949
15.044
11778
30.002
25.364
12 305
11711
10525
33.152
15941
33912
11152
32.278
25.482
54.878
25.230
21.519
25506
12.498
25.115
66536
11882
22952
29841
24336
91629
11.288
15057
12 792
10.977
12578
11158
10572
13107
10086
Değişlm
013
0.13
008
0.23
0.34
0.36
037
036
034
0.35
0.06
•0.13
-0.60
041
045
0.12
0.05
0.06
0.21
-6.30
029
0.32
010
0.09
037
054
0.36
0.36
0.36
037
038
0.36
0.38
038
036
-1.07
0.04
•001
034
033
ADANA — Genelkurmay Baş-
kanlığı, Çalışma Bakanlığı ve
Jandarma Genel Komutanlığı,
NATO'nun Türkiye'deki en bü-
yuk ussü İncirlik'te "ikili anlas-
malara aykırı olarak kaçak
ABD'lilerin çalıştırıldığını" sap-
tadılar.
Bu arada ABD'lilerin İncirlik'-
te yıllardır "bahçıvan, temizlikçi
ve boyacı" olarak çalıştırdığı
Türk işçilerinin büyuk çoğunluğu-
nun "sigortasız" oldukları anla-
şıldı. İncirlik Türk Üs Komutaıı-
hğı'nın, ABD'lileri, "sigortasız iş-
çiler iısse alınmayacaktır" diye
resmen uyardığı öğrenildi.
Harb-iş Sendikası'nın hazırla-
dığı "Üslerdeki Kaçak ABD'liler
Raporu"nun iletilmesinden son-
ra Genelkurmay Başkanlığı, Jan-
darma Genel Komutanlığı ve Ça-
lışma Bakanlığı'mn bir süredir İn-
cirlik'te "kaçak ABD'li avf'na
çıktığıoğrenildi.Yaklaşık iki haf-
ta suren araştırma sonunda incir-
lik Turk Komutanlığı, çoğunluğu
VBR'de olmak uzere toplam 72
.ABD'linin resmi kontrat yapıla-
rak "kaçak çalıştınldığını" sap-
tadı.
İncirlik Hava Üssü'nde aynı
konuda İçişleri Bakanlığı'mn is-
teği uzenne Jandarma Genel Ko-
mutanhğı'nca da "kaçak
ABD'liler" konusunda ikinci bir
araştırma daha yaptırıldığı öğre-
nildi. Bu kez Jandarma Genel Ko-
mutanlığı'nın emri üzerine hare-
köte geçen İncirlik Jandarması,
Türk Komutanlığı'ndan izin ala-
rak bir sure VBR ve TUSLOG'-
da çalışan ABD'liler hakkında bü-
gi topladı. Bakanlıktan gonderi-
len listeyle, kendi araştırması so-
nunda hazırladığı listeyi karşılaş-
tıran İncirlik Jandarması da so-
nuçta üsde "kaçak ABD'li" bu-
lunduğunu ve yüksek ücretlerle
çalıştırıldığını saptadı.
Üslerde "kaçak ABD'li avV'rıa
çıkan üçuncü grup da Çalışma ve
Sosyal Guvenlik Bakanlığı müfet-
tişleri oldu. Bakanlığın Adana'da-
ki İş Teftiş Grup Baskanlığı'nda
görevli uç iş müfettişi, talimat
üzerine yaptıklan inceleme sonun-
da VBR ve TUSLOG'un Incirlik'-
teki ofislerinde "kaçak ABD'li-
ler"in varlığını saptadı.
"Kaçak ABD'liler" konusun-
da hazırlanan uç rapor da Genel
Kurmay Başkanlığı, Jandarma
Genel Komutanlığı ile Çalışma
Bakanlığı'na gonderildi. Raporla-
nn daha sonra İçişleri Bakanlığı'-
na "gereğinin >apılması" için ile-
tıldiği bildirildi.
Öte yandan İncirlik Türk Üs
KomutanlığVnın yaptığı başka bir
araştırma sonunda da yıllardır
"boyacı, temizlikçi >e bahçıvan"
olarak ABD'lilerin hizmetinde ça-
lışan Türk işçilerinden 572'sinin
"sigortasız" oldukları saptandı.
Sendika ve Türk şirketlerinın
yetkililerinden alınan bilgilere gö-
re İncirlik Turk Komutanlığı,
ABD'lilerin Turk işçilerini sigor-
tasız çalıştırdıklanna ilişkin rapo-
runu, Diyarbakır 2. Taktik Ana
Jet Üssu Komutanlığı'na da ilet-
ti.
Turk yetkililerınin emri üzeri-
ne İncirlik'te son iki ayda yapılan
tarama sırasında ise toplam 572
Türk işçisınin sigortasız oldukla-
rı anlaşıldı. Komutanhk bunun
üzerine İncirlik'teki ABD üs Ko-
mutanlığı ile ABD personelini res-
men uyararak "Sigortasız çalıştır-
manın Türk yasalanna göre suç
olduğunu ve cezayı ongordüğu-
nu" ammsattı.
Elektrik Mühendisleri Odası:
Nükleer santralların getireceği riskleri
karşılayacak durumda değiliz. Türkiye'de
nükleer santral kurulmasını özendirmek için
dışarıdaki 'bilimsel' dergilerde uranyum
rezervimiz bile abartılarak veriliyor.
MUSTAFA BALBAY
ANKARA — Turkiye Atom
Enerjisi Kurumu (TAEK) ve Tür-
kiye Elektrik Kurumu'nun (TEK)
nükleer santral kurulması yolun-
daki adımları değişik değerlendir-
melerle karşılandı. Elektrik Mü-
hendisleri Odası Türkiye'nin nük-
leer santralların getireceği riskle-
ri göğusleyemeyeceğini açıklarken
İstanbul Teknik Üniversitesi'nden
Prof. Dr. Hasbi Yavuz nükleer
enerjinin bir seçenek olduğunu.
artılannın eksilerinin iyi hesaplaıı-
ması gerektiğini vurguladı.
TEK yetkilileri, nükleer santral
için gerekli parasal kaynak ve
hammaddenin önemli bir engel
olmadığını one sürerek en geç
2005 yılında nükleer santralın üre-
teceği elektriğin enterkonnekte sis-
teme bağlanacağını söylediler.
TEK programında nükleer santra-
lın zorunlu bir alternatif olarak
yer aldığını sovleyen uzmanlar bu
konuda şu değerlendiyneyi yaptı-
lar:
"Türkiye'nin 15 bin 700 mega-
vatlik kurulu gucü bulunuyor.
Lretimin kabaca yansı su kaynak-
lanndan yansı da petrol ve kö-
murden elde ediliyor. En geç 2000
yılının ortasında petrol ve kömıi-
riin tukeneceği varsayılıyor. O za-
man yeni kaynaklar kaçınılmaz
olacak. Halen üzerinde çalışıl-
makta olan fuzyon entrjisi de ne-
nüz kullanılabiliriik duzeyinde de-
ğil. Bu ortamda, gelecek vaat eden
önemli kavnaklann başında. nük-
leer santrallar geliyor."
TEK Genel Müdüru Muhattin
Babaloglu da Türkiye'nin daha
once iki kez elde ettiği nükleer
santral "şansııu" bu kez yitirme-
YÜZDE 92Sİ DENETLENMİYOR
Derme çatma işyerleriÜMİT OTAN
tZMİR — Isınma su"ası Veli
üsta ve çıraklannda. Selahattin
Usta ve çırakları sıra bekliyor.
Marangozhanenin köşesine ku-
rulmuş "eften piiften" sobada
yanan bir avuç talaş ısınmanın
keyfıni yaşatıyor.
"Aslına bakarsanız bi/
şanslıyız" diyor Veli Akkurt,
"Bir sobamız ve yakabOeceğimiz
kadar talaş var. Bir de oto tamir-
cilerine ugra da küçüçuk çocuk-
lann ellerine bak, mosmor gö-
receksin."
Ekmek parası uğruna köhne
işyerlerinde ustalar, kalfalar ve
çıraklar ömür tüketiyor. Ne iş
sahibinin ne de ustaların işçi
sağlığını düşünmeye halleri yok.
"Başımızı soktuğumuza şukur"
diyorlar. Marangoz Selahattin,
"Evlerini kendi başlanna yapan
insanlar, gördüğünüz gibi işyer-
lerini de kendi başlanna becer-
meye kalkışınca. ortaya korkunç
bir tablo çıkıyor'' diyor.
lşsiz dargelirliler, ekmek pa-
rası için elverişsiz ışyeri koşulla-
rında çahşmayı "seve seve" göze
alırken, yapılan araştırmalar iş-
yeri denetimlerinin "dostlar alış-
verişte görsün" yaklaşımıyla ya-
pıldığını ortaya koyuyor. Sendi-
kacılann en çok yakındıkları ko-
nu denetim faaliyetinin çok da-
ğınık ve birbiriyle ilişkisi bulun-
mayan kurumlarca yurütulmesi
Bu kurumlar ve bakanhklar; Ça-
iışma ve Sosyal Guvenlik, Sağ-
lık, Milli Savunma, Enerji ve Ta-
bii Kaynaklar, Bayındırlık ba-
kanlıklan ile belediyeler ile so^-
yal sigortalaı.
Çalışma ve Sosyal Guvenlik
Bakanlığı'na bağlı olarak kurul-
muş bulunan İş Teftiş Örgutu
1
nün resmi verilere göre işyerl.
rinin yüzde 8'ini denetleyebildK
leri belirlenmış. Oysa araştırma-
cılar bu rakamın daha da duşük, UCUZ MEKÂN ÇİLESİ — Derme çatma işyerlerinde ustalar, kalfalar ve çıraklar bir ömür geçirivor-
yüzde 3-4 duzeyinde otduğunu lar. En doğal gereksinimlerin bile karsılanamadığı bu "ekmek teknesi" mekânlan denetleyen bir ku-
öne sürüyorlar. rum >a da iyileştirilmeleri için katkı sağlayacak kuruluş da yok. (Fotoğraf: Ümit Otan)
mesi gerektiğıni belirterek, "Bin
megavatlık bir santral yaklaşık iki
milyara mal olur. Ben. TEK'in bu
parayı bulacak guç ve itibara sa-
hip olduğunu düşunüyonım" de-
dı.
Elektrik Mühendisleri Odası'na
göre ise Turkiye nukleer santralın
getireceği risklere göğüs gerecek
olanaklara sahip değil. Oda yet-
kilileri, "Her şeyden önce enerji
nretimi ve tüketimi senaryolan di-
dik didik sorgulantnalıdır. Türki-
ye'de bu konuda tam bir plansız-
lık var. Adeta 'hadi bir santral
yapalım' dercesine plansız hareket
ediliyor. Bugune kadar izlenen po-
litikaların tutarsızlığı nedeniyle
üretim-tuketim dengesi hâlâ tam
olarak bilinmiyor" dediler.
Elektrik Mühendisleri Odası
dergisinin yayın kuruiunda yer
alan uzmanlardan Arif Künar da
Türkiye'nin nukleer enerji konu-
sunda geçmişte olduğu gibi sık sık
"doldurusa getirildigini" belirte-
rek şunları söyledi:
"Öyle ki, Türkiye'de nükleer
santral kurulmasını özendirmek
için dışandaki 'bilimsd' dergiler-
de uranyum rezervimiz bile abar-
tılarak veriliyor. Kraldan çok kral-
cı kesilen nükleer sanlral taraftar-
ları sık sık bu alanda geç bile ka-
lındığını vurguluyorlar. Dunyada
nukleer santral yapımı konusun-
da uzmanlaşmış ülkelerde bile
radyasyon sızıntısı ve diger kaza-
lara karşı aciz kahnıyor. Nukleer
kazalann birçoğu gizli tutulduğu
için kamuoyu da bundan haber-
dar olaraıyor."
İTU oğretim üyelerinden Prof.
DT. Hasbi Yavuz nükleer santral
kurulacaksa artılannın eksilerin
iyi hesaplanması gerektiğini söy-
ledi. Prof. Yavuz, nükleer enerji-
nin "bir seçenek" olduğunu vur-
gulayarak, "Bilimadamları hangi
sahada çalışıyorlarsa ona tapıyor-
lar. Yani guneş enerjisi üzerine ça-
lışan biri kendi kaynagının en ka-
çınılmaz olduğunu söylüyor.
Atomcu öyle. Türkiye'nin elektrik
konusunda şu anda bir sıkıntısı
yok ama, kişi başına tüketira ko-
nusunda Yunanistan'ın bile üç kat
gerisinde olduğumuzu batırlat-
makta yarar var. Gelişmişligin öl-
çütü kişi başına lüketilen
eiektriktir" dedi.
Eski Atom Enerjisi Komisyonu
Başkanı Prof. Dr. Nejal Aybers'e
göre ise Türkiye'nin 2000 yılına
kadar mutlaka 5-6 nükleer sant-
rala sahip olması gerekiyor.
Memura
sendika'
Dışişleri'nden, kamu ve özelsektöre seminer m
Doğu Avrupa'da yer arayışıDışişleri Bakam Yümaz Türkiye'nin, OECD
ülkeleri arasında D.Avrupa'daki gelişmelerden en
fazla pay alacak 4 ülkeden biri olduğunu söyledi.
ANKARA (Cumhunyet Büro-
su) — SSCB ve Doğu Avrupa ul-
kelerindeki ekonomik gelişmelerin
Türkiye'ye etkileri Dışişleri Ba-
kanlığı'nca düzenlenen seminerde
değerlendirildi. Dışişleri Bakanı
Mesut Yılmaz, reform hareketle-
rinin Batı'nın ekonomik yardımı
olmadan başarıya ulaşmasının
güç olduğunu söyledi.
Özel ve kamu sektörünün tem-
silcilerinin katıldığı seminer dün
Ankara'da yapıldı. Dışişleri Baka-
nı Mesut Yılmaz seminerin açılı-
şında, Türkiye'nin Ekonomik Iş-
birliği ve Kalkınma Teşkilatı
(OECD) uyesi ülkeler arasında
Doğu Avrupa'daki gelişmelerden
en fazla pay alacak dört ülkeden
biri olduğunu söyledi.
Elçi Yaman Başkut da Doğu
Avrupa ülkelerinde uygulanan
ekonomik reformların başarı dü-
zeyini dış borçlanma düzeyi, dün-
ya ticaretine açılımları ve sanayi-
leşmede uzmanlaşma duzeyinin
belirleyeceğihi anlatarak "Doğu
Avrupa piyasalannda gecikme
•devre dışı kalmakla eş anlamlı
olacaktır" dedi.
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşan
Namık Kemal Kıüç da Türkiye^
nin Batı'nın Doğu Avrupa ülkele-
rine ekonomik katkı çabalarına
paralel çalışmalar içinde olduğu-
nu ammsattı. Polonya, Macaris-
tan ve Romanya'dan sonra Bulga-
ristan ve Çekoslovakya'ya da ih-
racat kredisi verilebileceğini söy-
ledi. Kılıç, Doğu Avrupa ülkeleri-
nin, son gelişmelerin ardından ya-
bancı sermaye konusunda Türki-
ye'nin en büyük rakibi olacağı
tahmininde bulundu.
DPT Müsteşan Ali Tigrel de
Doğu Avrupa'daki ekonomik re-
formlann nereye kadar ulaşacağı-
nın henüz açıklık kazanmadığını
ifade ederek şunları söyledi:
"Gelişmelerin Türkiye-Avrupa
Topluluğu ilişkilerine etkisi ken-
di dışındaki faktörlere olduğu ka-
dar Türkiye'nin izleveceği politi-
kalar ve ekonomik performansı-
na bağlıdır. Turkiye. toplulukla
ilişkilerinde ters duşmeyerek Do-
ğu Avrupa ülkeleriyle ikili ilişki-
leri guçlendirmelidir."
için
öjrgüüeııme
ANKARA (Cumhunyet Buro-
su) — Memurlann sendikalaşması
konusunda girişimlerde bulunan
meslek örgütleri bu hafta sonun-
da yeniden bir araya gelecekler.
Memurlann ve kamu görevlile-
rinin sendikalaşması için 20 ocak-
ta bir deklarasyonu imzaya açan
20'ye yakın meslek örgutü temsil--
cileri 2 şubat gunü Ankara'da bir
araya gelecekler.
Edinilen bilgiye göre meslek ör-
gütleri temsilcilerinin 2 şubatta ya-
pacaklan toplantıda, bir danışma
kurulu ve bir özel sekreterya oluş-
turmalan bekleniyor. Meslek ör-
gütlerinin danışma kurulunu da-
ha çok bilim adamlarından oluş-
turmaları bekleniyor. Danışma
kurulu, memurlann sendikalaş-
ması konusundaki yasal çerçeve ile
ilgili çalışma yapacak. Danışma
kurulu ayrıca, olası memur sendi-
kalannın tüzüğü, başvurma işlem-
leri, başvuruya değin tamamlan-
ması gereken çalışmalar uzerinde
de çalışacak.
Sovyet ekonomisi Gorbaçov'u sıloştırıyor
Bütçedeki 120 milyar rublelik açığın 29 milyarı iç borçlada karşılanabiliyor
Ekonomi Servisi — Sovyetler Birliği
De\let Istatisıik Komitesi'nin yayımladı-
ğı 1989 yılı raporunda, perestroyka prog-
ramının dordüncü yılını tamamladığı
1989 yılında ulke ekonomisinin kötü gun-
ler geçirdiği açıklandı.
SoNyet basırunda yer alan raporda ge-
çen yıl Gayri Safi Millı Hasıla'nın yuzde
2.4S
işgucu verimliliğinin ise yüzde 2.3
oranında arttığı belirtilirken, bu yıl için
yuzde 4.5 oranında büyüme hedeflendi-
ğıne dikkat çekiliyor.
Konsolıde butçede meydana gelen
120.8 milyar rublelik açığın, ancak 28.8
milyar rublelik bir bolümu ıç borçlanma
ile finanse edilebilirken devlet iç borçla-
nnın da 400 milyar rubleye (650 milyar
dolar) ulaştığı bildirildj.
SSCB dış ticaret hacminin 1989 yılın-
da yuzde 4.7 oranında büyüdüğü, itha-
latta yüzde 7.9'luk artışa karşıhk ihra-
cat artışının yuzde 1.l'de kaldığı belirti-
liyor. 1989 yılında piyasadaki para hac-
minin bir onceki yıla göre yuzde 56 ora-
nında arttığı belirtilir, bu artışın ne ka-
darınm emisyon şeklinde olduğu açıklan-
mazken para hacmindeki genişlemenin
yüzde 7.5 oranında enflasyona yol açtı-
ğı vurgulanıyor. Geçen yıl ücretlerde yuz-
de 12.9 artışın tüketim malları üretiminde
sağlanan yüzde 7 oranında artışın ustün-
de gerçekleşmesı nedeniyle halkın tüke-
tim malları bulmakta zorluk çektiği ve
karaborsaya yonelmek zorunda kaldığı,
sokaktaki enflasyopun iki rakamlı sayı-
lara tırmandığı bildiriliyor.
Raporda, konut yapımında, halen uy-
gulanmakta olan planın hedeflerinden iik
kez geride kalındığı, inşa edilen konut
alanının plan hedefinin 4.3 milyon kilo-
metrekare gerisinde gerçekleştiği de yer
alıyor.
Raporda geçen yıl grev ve siyasi geliş-
meler nedeniyle toplam 800 milyon rub-
leye eşdeğer 7 milyondan fazla işgücü
kaybı olduğu kaydedildi. lşsiz sayısının
13 milyona ulaştığı ülkede ortalama ay-
lık ücretin 240 ruble (resmi kura gore 394
dolar) olduğu belirtilirken, bu rakamın
karaborsa döviz fıyatları ile 38 dolara eşit
olduğu ifade ediliyor.
TASS Haber Ajansı, tanm kolektifle-
rinde çalışan 15 milyon Sovyet çiftçisi-
nin 4 milyonunun kolektiflerden ayrıldı-
ğı, ancak çiftçilerin toprak kiralama ko-
nusunda büyuk güçlüklerle karşılaştığı
bildiriliyor. Sovyetler Birliği'nde kuçük
ölçekli kooperatif işletmelerinde çalışan-
lann sayısı 2.9 milyona, ozel işletme sa-
hiplerinin sayısı ise 300 bıne ulaşmış du-
rumda.
Sovyetler Birliği'nin toplam 139 mil-
yon kişiyi bulan işgücünün yüzde 5'inden
fazlası olan 7.2 milyon Sovyet vatanda-
şı Gorbaçov'un getirdiği ekonomik re-
formlarla "meşrulaşan" faaliyetlerde ça-
lışıyor.
İzvestia Gazetesi, 1989 yılı sonu itiba-
nyla 1332 sanayi işletmesi, 732 inşaat ku-
rûluşu, 4911 kolektif ve devlet çiftliği,
988 satış fırması, 1043 restoran işletme-
si ve 138 hizmet kuruluşunun çalışanla-
ra kiralandığını açıkladı.
Ülkede uygulanan ekonomik program
uyarmca, devlet işletmelerinde çalışanlar,
bu kuruluşların toprak \e teçhizatlarını
kıralayıp uretimle ilgili kararları kendi-
leri verebiliyorlar.