Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 OCAK 1990 • * • * HABERLERİN DEVAMI CUMHURÎYET/17
Duvarları Yıkabilmek...(1)
(Baf tarafı I Sayfada)
Bunda kımsenın kuşkusu yok
Kuşkular daha cok 1990'ların ne getırece-
ğı noktasında odaklaşıyor
Onumuzdekı on yılı nasıl nıteleyecek ta-
rıh' Bızı yenı bır yuzyıla goturecek bu on yı-
la damgasını vuracak olan nedır'
Demokrası Ozgurtuk yumyuşu Yoksul-
luğun belını kıracak atılımlar Nufus artışı-
nın gemlenebılmesı Çevre bılıncının yay-
gınlaşması Bır başka deyışle 21 yuzyıla
doğru daha guzel bır dunya
Boylesıne bır ozlem, yenı bır yılın ve yenı
bır donemın eşığınde hıssedılen lyımserlığın
doğal bır yansıması da sayılabılır
"Soğuk savaş"\n bıttığı, Doğu, Batı kav-
ramlannın gıderek sılıneceğı 1990'larda, fon-
ları artık sılahlanma yerıne, daha çok ınsan-
lığın refah ve mutluluğu ıçın ayırmak
Yılbaşına ozgu duşsel bır beklentı mr?
Olabılır
Ama bır noktanın altı yıne de çızılmelı
1990'lar, daha yaşanılır bır dunya yaratabıl-
mek ıçın buyük bır fırsat sunuyor ınsanlığa
Yararlanabılecek mıyız boyle bır fırsattan'
Bu soruya şımdıden evet dıyebılme olana-
ğı yok Çünku 1990'lara ılışkın belırsızlık cok
yoğun, zıhınlere çengelını takmış çok soru
ışaretı var
Doğu Avrupa'da yenı duzen ne olacak' Ikı
Almanya'nın tek bır çatı altmda bırleşmesı,
Avnjpa'nın ve dunyanın sıyasal ve ekonomık
coğrafyasını nasıl etkıleyecek' Avrupa Top-
luluğu (AT) varlığını etkılı bıçımde surdüre-
bılecek mı' Yoksa, ABD ve Japonya'nın ya-
nında uçuncu super guç olarak AT yerıne Al-
manya mı tarıh sahnesıne çıkacak' Son on
yılın en buyük devlet adamı sıfatını haklı ola-
rak kazanan Mıhaıl Gorbaçov'un geleceğı
Sovyetler'dekı mıllıyetçılık akımlarının bu ul-
keyı parçalama olasıhğı Ya da zamanla bır
"Sovyet Uluslar Topluluğu"nun oluşumu
NATO ve Varşova paktları eskı ışlevlerını ta-
mamlayıp blok ıçı dısıplınler tumuyle gevşer-
ken, yerel çatışma ve savaşların on plana
cıkması
Belırsızlıkler daha uzatılabılır Ama yenı bır
yılın eşığınde lyımserlık noktalarını vurgula-
mak daha yerınde olur dıye duşunuyoruz
1990'lara genel olarak damgasını vuracak
gelışmeler ıkı açıdan ele alınabılır Bunlar-
dan bırı demokrası ve ınsan haklarıdır, ote-
kı de ekonomıde ve teknolojıde gelışmışlık
düzeyıdır
Bu ıkı alanda gerı kalan, çağını yakalaya-
mayan ülkelerın ışı 1990'larda zor olacaktır
•
Ya Turkıye'nın durumu
Tarıhın boylesıne hızlandığı bır dönemde
zaman, acaba ulkemızde durdu mu'
Sanmıyoruz
Turkıye'yı tarıhın gerısınde tutmaya kım-
senın gucu yetmeyecektır
Yarın bu konuya eğıleceğız
Özal halka rağmen Köşk'te
IZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA
89'ım hızı 9O'ı sarsacak
(Baştorufı 1. Sayfada)
raporu AT Bakanlar Konseyı'nde
ele alınraadı
Almanya sorunu: Ikı Almanya1
nın bırleşmesı sorunu 1989'un son
aylannda olduğu gıbı 1990'da da
polıtıka gündemınde kalacak
NATO-Varşova: Bu ıkı askerı
paktın askerı yanlarının gerı pla-
na ıtılerek sıyasal vanlarının ağır
basarak bır tur danışma örgütle-
nne dönuşmesı gerektığıne ılışkın
göruşler öne suruluyor
Silahsızlanma: 1990'da sılahsız-
lanma alanında önemlı adımlar
atılması beklenıyor Gorbaçov'un
baharda yapacağı Washıngton'u
ayaretı sırasında ıkı super arasın-
da stratejık sılahlann yuzde 50 ın-
dınmıne ılışkın anlaşmarun ımza-
lanması umut edılıyor
Enflasyon: 198O'lı yıllarda
Türkıye'ye damgasını vuran enf-
lasyon, 1990'da da Türkıye'nın en
önemlı sorunu Türk ekonomısı
90*lı yıllara da yüzde 70'ler duze-
yınde bır enflasyonla gırıyor
Gelir dagılımı: 1980'h yıllarda
daha da bozulan gelır dağıbmının
düzdtılmesı 1990'ın başlıca sorun-
larından bır tanesı Ücretlı ve ma-
aşlıların mıllı gelırden aldıklan
pay 1980-de % 32 ıken, 198Vda
yüzde 14'e ındı
Dış borç: Askerı borçlar ve alı
nan kredılerın faızlerıyle bırlıkte
55 mılyar dolara çıkan dış borç-
lann gen ödenmesı 199O'lı yıllar-
da Türkıye ekonomısı ıçın önem-
lı bır sorun olacak
tşsızlik: Buyume hızmın 1989
sonunda 1 8'e ınmesı ve sanayı ya-
tırımlarının ıkıncı plana ıtılmesı,
1990'da baş ağntacak konulardan
bır tanesı Yüzde 15'lerde seyreden
ışsızlığın önlenmesı, yatırımlann
artışına bağlı Yatırımların yenı-
den başlaması ıçın de pıyasanın
durgunluktan çıkması gerekıyor
Asgari ucret: 1979 ıtıbarıyla
50 1 kat artarak 141 925 lıra olan
asgari ücret, a>nı dönemdekı tu-
ketıcı fıyat endeksı ıle karşılaştı-
nldığında yüzde 11 9 azaldı
1990'ın gündemınde asgari ücre-
tın 300 bın lıra olan asgari geçım
duzeyıne vükseltılmesı tartışması
var
Erken secım: 1990, erken seçı-
mın en çok konuşulduğu yıllardan
bırı olacak SHP ve DYP gıbı
TBMM'de uye savısı az olan, an-
cak anketlerde ANAP'ı geçtıkle-
rı neredeyse kesınleşen partıler
guçlerını 1990'ın bır "seçım yılı"
olması ıçın harcayacaklar
Cumhurbaşkanının dnrumu:
Bu yıhn ıç polıtıkada ılgınç tartış-
malarından bırını de
"Cumhurbaşkanlığı" oluşturacak
özellıkle muhaletet paıtılen
Köşk'e çıkmama, özal'ın katıldı-
ğı bazı törenlerde bulunmama gı-
bı eylemlerle cumhurbaşkanını
1990'da da voğun bıçımde tartış-
ma platformunda tutacaklar
Partüerde kurultavlan özellıkle
SHP, DYP ve ANAP gıbı sıyasal
yaşamımızın önde gelen paıtılen
açısından 1990 kongre takvımle-
nnın ışlemeye başladığı yıl olacak
SHP ocak ayı ıçınde, ıç sancıları-
nı dındırmek ıçın kongre toplar-
ken, DYP bır yıl öne aldığı kong-
reyı "yenılıkçı"lerın partı kadro-
lannı gençleştırme çabalannın yo-
ğunlaştığı bır dönemde yapacak
Yargı: Türk Ceza Yasası'nın
141, 142 ve 163 maddelenrun kal-
dınlıp kaldırılmaması konusunda-
kı tartışma 90"da da sürecek Işe
gırmek, pasaport almak ısteyenler
ıçın uygulanan güvenlık soruştur-
ması uygulaması ıçın de 1990 ka-
der yılı TBKP tstanbul ve Ada-
na MHP davalan ıçın ıse karar yı-
lı
Ç«vre: 3 büyük kenün sorunu
olan hava kırhlığı artık nüfusu 100
bını geçen kentlenn ortak sorunu
oldu Hızlı betonlaşma, tehlıkeh
boyutlara ulaşan denız kırlılığı,
Alıağa ve dığer termık santral da
gündemden duşmeyecek konular
Iç Potttika Servisı — Cumhur-
başkanı Targat Ozal'ın
"uzlaşma" çağrısına muhalefet
partısı lıderlerı, "Halkla
uzlaşsın" karşılığını verdıler SHP
Genel Başkanı Erdal lnonn, bu
konuda, "Her zamankı davranı-
şı, bep kişisd mcMİcler. Zaten bu-
tan yaklaşımı kendini kabul ettir-
me yonunde, buna çalışıyor" de-
ğerlendırmesını vaparken DYP
Genel Başkanı Suleyman Dcmirei
de "Rahatsızdır. Onu da bilivor.
Millete rağmen çıkıp oraya otur-
du. Şımdı bunu millete kabul et-
tırmek ıstıyor" dıye konuştu.
Parlamentoda grubu bulunan
sıyası partı hderlen, Cumhurbaş-
kanı Turgut özal'm öncekı gün,
gazetecılerle yaptığı sohbet sıra-
sındakı "uzlaşma" çağnsını de-
ğerlendırdıler
Istanbul'da Cumhunyet muha-
bınıun bu konudakı sorulannı ya-
mtlayan SHP Genel Başkanı Inö-
nü, "Ozal'ın halkla uzlaşması ge-
rektıgını bunon da ancak seçimle
mumkun oidugnnn" söyledı tnö-
nu, sorularımıza şu karşıhğı ver-
dı:
—Cumhurbaşkanı Ozal'ın uzlaş-
ma çagnsını nasıl degerieodıriyor-
sunnz?
tNONU—Değışen bır şey yok
durumda Bızım söyledıklenmız
devam edıyor. Uzlaşma önensını
bız vaktıyle yapmıştık Cumhur-
başkanlığı seçımının uzlaşmayla
yapılması gerekıyordu Beklenen
oydu Şımdı bu durumda bızım
yapacağımız bır şey yok Buna
halk karar verecek Seçım olacak
Seçım sonunda halkın ıstedığı öne
çıkacak
—Seçım olmadan uzlaşma sağla-
oamaz mı?
tNÖNÜ—Uzlaşmayı kımle ya-
pacak9
Sayın özal'la halkın uz-
laşması gerekıyor O da ancak se-
çımle olur Uzlaşma konusunda
Sayın özal'ın bızle alıp vereceğı
bır şey yok O başka bır ış yapı-
yor, bızse halkın ısteklenm dıle
getınyoruz Gereklı sonuca seçım-
lerde varılacaktır Sayın Özal'ın
bızle uzlaşıp uzlaşmaması neyı or-
taya çıkartacak7
Sayın özal taraf-
sız olması gereken, sorumsuz ol-
ması gereken bır eumhurbaşkanı
Dolayısıyla hükumetle rauhalefet
arasındakı meselelerde özal'm bır
sozu yok Onun ıçın bu kendı me-
selesı. Kendını kabul ettınneye ça-
lışıyor Kendısıyle halk arasında-
kı bır mesde Bunu da seçım mey-
dana çıkartır
— B B zamana kadar yapılan nz-
laşma çagnsına vanıt vermedikten
sonra bu dönemde bır uzlaşma
çagnsı yapmasım nasıl degerlen-
diriyorsunuz?
tNÖNU—Her zamankı davra-
ruşı Hep kışısel meseleler Zaten
bütun yaklaşımı kendını kabul et-
tırme yönunde Buna çalışıyor
Ankara buromuzun habenne
göre DYP Genel Başkanı Snle>-
man Demirel de Cumhurbaşkanı
Turgut Ozal'ın "nzlaşma" çağn-
sını, "açık gozluluk" dıye nıtelen-
dırerek 'Evvela milleün hakkım
bir iade etsın. Evvela milletle
nzlassın" dedı.
Demirel, Cumhunyet muhabı-
nnın konuya ılışkın sorusunu ya-
nıtlarken "Evvela milletle uzlaş-
sın. Mılletın yuzde 15'ının dahı
arkasında bulunmadığı bir parti-
ye, kendini seçbrdı, oraya oturdu.
Onun maksadı uzlaşma degıl. Bu
şekılde elde ettıgı o makamı, hal-
ka kabul ettırmedır Turkıye'de
zaten cereyan eden mucadele de
odar. Halka rağmen, halka ait
olan makamlan ışgal etme olayı-
dır. Halkın kabul etmedigı bir
olaydır. Onun adına açık gözlu-
luk derler" dıye konuştu
Demirel, "Sayın Özal, azlaşma
çağnsını daha once de yapmışü.
Bu çağnsını yıneledı. Bunu nasıl
degerlendiriyorsunuz" bıçımınde
kı soruya ıse şu karşıhğı verdı
"Rahatsızdır. rahatsızdır. Onu
da bılıvor Millete rağmen oraya
çıkıp oturdu. Şımdı millete, onu
kabul etünnek ıstıyor. Bır emn-
vakıji millete kabul ettırmek ıs-
tiyor. Evvela mılletın bakkını bır
iade etsin."
En büyük eğlence TV'deydî
(Baftarafı l. Sayfada)
yecanı, mılyarlık çekışıhn son nu-
maralanyla doruğa ulaştı
Yılbaşı hazırhklan lıderler cep-
hesınde de oldukça renklıydı
Turgnt özal cumhurbaşkanlığının
ılk yılbaşı gecesını Çankaya Köş-
kü'nde geçırdı Başbakan Vıldı-
nm Akbalut ıse çok sayıda baka-
nıyla bırhkte yem yıla Abant'ta
gırerken, SHP Genel Başkanı Er-
dal inönn Bebek'tekı evınde aıle-
sıyle, DYP Genel Başkam Suley-
man Demirel Günız Sokak'takı
konutunda kutladı Bakanlann
bır bölumü Uludağ'da, 4 bakan
da Ercıyes'te yenı yılı kutladılar
Bu arada Uludağ'da öğleden
sonra başlayan fırtına, yılbaşını
geçırmek uzere dağa gelenlen
otellenne hapsettı Karayollan
ekıplerı Bursa-Uludağ yolunu
açık tutmak ıçın sabaha kadar
çalıştı
Bakanlar iskambil,
eşleri tombala oynadı
Yenı yıla gırmek ıçın Abant'ı
seçen yedı bakan ıle beş mılletve-
kılı yenı yıla gırerken iskambil ve
tavla oynamayı yeğledıler Bolbol
POLTITKADA
SORUNLAR
ERGUNBALa
(Arkası 3. Sayfada)
lere çevırecektır Buna karşılık gerı teknolojı ıle çalışan kımya sa-
nayıı ve otomobıl fabnkaları kapandığı takdırde, bınlerce ışçı açık-
ta kalacaktır
Enflasyon, ışsızlık ve sosyal eşıtsızlıklerın artması Doğu Av-
rupa toplumlarında yenı huzursuzluklara, yeni kaynaşmalara, ye-
nı arayışlara yol açabılır Şımdılık görülen eğılımın demokrası
ve karma ekonomı doğrultusunda olduğudur
Vaclav Havel, "Doğu Avrupa rejımlerı, tarıhın düzensızlığının
yerıne burokratık duzenı getırdı" demıştı
1989 burokratık duzenın yıkıldığı yıl oldu
1990 tekrar rayınaoturan tarıhın düzensızlığının neler getıre-
ceğının göruleceğı yıl olacaktır
EVET/HAYIR
OKT4YAKBAL
(Baftarafı 2. Sayfada)
dönemde yaşanmış gerçeklerdır ama ne 17, ne 18, ne 19 yüz-
yıllar ıçın 20 yuzyıl kadar yıkıcı olmuştur denılemez
Alışılmış bır sozdür 'Boyle şeyler yırmıncı yuzyılda olur mu''
Olmuştur, yırmıncı yuzyılda hem de en uygar ülkelerde en kor-
kunç kıyımlar, toplu kırımlar yaşanmıştır Işkencenın en ınce bı-
çımde uygulanması da ıçınde yaşadığımız dönemın ıcatları ara-
sındadır Elektrığın ışkence evlerınde kullanılması bunlardan yal-
nızca bın Evet, ortaçağda daha sonrakı donemlerde bırtakım
adamlar turlu hesaplarla başkalarına acılar çektırmışlerdır Ama
uygarlık yüzyılı sayılan son 90 yılda ışkence yöntemlerı bır ınce
sanat halıne getırılmıştır
Bugun yenı bır yıla gırıyoruz Yenı bır doneme Yırmıncı yuz-
yılın son on yılına Ne gerek var boyle bır gunde acı sozler et-
meye? Onumuzdekı bu on yıl dunya ınsanlanna ne getırecek
huzur mutluluk, guzellık mı' Hep ummuşuzdur bunu, boyle şey-
lerı Ama hep de tersı çıkmıştır Bırden anımsadım 80 yılına gır-
dığımızgunu geceyı Hıçakhmızamı gelırdı o yılın eylül ayında
bır darbe olacağı, partılerın, kurumların kapatılacağı, bınlerce
ınsanın gozaltına atınacağı, tutuklanacağı, 16 yaşında gençle-
rın bıle sehpaya goturuleceğı Ataturk'un bütun ılke ve devrım-
lennın yok edılmek ısteneceğı Atatürk adını soyleye soyleye ul-
kenın once uç yıl, ardından yasaklarla, engellerle dolubır se-
çımle altı yıl nıtelıksız bır ıktıdara teslım edıleceğı Ülkenın
80'den 90'a kadar demokrasıden uzak bır yönetım altında kala-
cağım*
Şımdı 9O'lı yıllara gırıyoruz Umutlu olmalı mıyız' Önümûz-
dekı on yılın toplumumuza gerçek uygarlığın aydınlığını getıre-
ceğını beklemelı mıyız' Şunu anlasak hıçbır şey kendılığınden
gelrrez Onu hak etmek gerek Hepımız bır köşede lyı guzel
şeyterın gelmesını beklersek boşuna zaman yıtırmış oluruz Hak
verılmez alınır' demışler 80'den sonra elımızden koparılan hak-
lan, vetkılerı gerı almak, yanı 82 Anayasası'nı ve ona uyarak ha-
zırlanan yasaları bır an once değıştırmek 90 yıllarının başlıca
savasımı olmamalı mı' Kendısıne sıyasal partı' adını veren olu
şumarın sağdan sola dek hepsının başlıca amacı, uğraşı Turk
topltmuna yaraşan demokratık bır duzen kurmak olmamalı mı'
82 Anayasası nın bu halka, bu çağa hıç mı hıç yakışmadığını bıl-
mek yenı bır anayasanın hazırlığına gırmek olmamalı mı' Bu
geceyarısından sonra 9O'lı yıllar başlıyor 1990 yılı ıle onu ızle-
yecek yıllar Rene Char'ın sözunu yalanlayabılmelı Insanoğlu-
nun en cok aşağılandığı bır zaman parçası', yanı yırmıncı yüz-
yıl, fcu son on yılda bu tur suçlamalardan kendını kurtarabıle-
cek: TII' Yalnız Turkıye'de değıl tum dunyada, yenı bır uygarlık
anla/ışının, bır ınsanlık oluşumunun dırıldığını görmek ezılen
horlanan ınsanların umudu, özlemı değıl mıdır' 1989'dakı uya-
nış clayları, temel değışmeler yenı bır aydınlanma çağının baş-
langcı olabılecek mı' Yırmı bırıncı yuzyılın eşığınde ınsanoğlu
gerçek uygarlığın teknık ılerlemede olmadığını, Duhamel'ın sık
sık vjrguladığım sozlerıyle 'yurekte' olduğunu anlayabılecek mı'
Ya bızler, ya bızler bu yenı uyanış aydınlanış dönemıne yakı-
şacak mıyız' Yakışmaya çalışacak mıyız' Bırey olarak sorum-
luluçumuzu duyacak mıyız'
9Xi'lı yıllann hepımıze bılınç aydınlığının yaratacağı bır mutlu-
luk getırmesı umudu ve dıleğıyle
CUNEYT ARCAYUREK yazıyor
(Baftarafı 1. Sayfaduı
günü dunü bılmezlıkten gelen
açıklamalara herhalde en çok
Erdal Inonü güluyor olmalı
Enflasyonu tedavı kabul et-
mez hastahğa dönûştürdûkten,
yukarı çıkıp kılo verme
'operasyonları" ıle kışısel raha-
tını sağladıktan sonra TÖ, ger-
çekten toplumsal uzlaşma ıstı-
yorsa, hemen ıkı yoldan bırını
seçmelı
TO ındınde olasılık hanesme
gırmeyecek onerıden başlaya-
lım Ya ıstıfa edıp geldığı yere
dönmelı, toplum, sıyaset nefes
almalı Köşk'ten vazgeçmeyece-
ğıne göre, yapması zorunlu ola-
nı şımdı söyleyelım Ya da uzlaş-
manın gerçekleşmesını ıstıyorsa
erken seçım yapılmasında sayı-
lamayacak kadar yarar olduğu-
nu kabul ve ılan etmelı
Üstelık TÖ'den gelen toplum-
sal uzlaşma, kımı çağrışımlar ya-
pıyor Ekonomıde dengesızlık-
lerın alabıldığıne surdüğü dö-
nemlerde TÖ, topluma enflasyo-
nu sındırebılmek ıçın zamlan kal-
kınmanın aracı gösterırdı Yakal-
kınma ya zamlar dıyerek enflas-
yonu çığınndan çıkaran polıtıka-
lar ızledı Bugün yıne kımı özve-
nler ıstemeye hazırlanıyor, du-
yumsatma aşamasında Ücretle-
nn olanağı çerçevesınde sabrt
duzeyde kalmasını yakında buy-
ruğundakı hukumetten ısteyece-
ğını gosteren ışaretler verıyor
Toplumsal uzlaşmanın gerekçe-
sını de gösterıyor Lastık-lş'te 10
mılyon maaş ısteklerı kulağına
gelıyormuş' Adıyla sanıyla top-
lumdan yıne kendı ölçutlerınde
ozverıler ısteyeceğı ızlenımını
böylece verıyor
Tarıhsel bılgılerı yıne ışıne gel-
dığı gıbı çarpıtıyor Örneğın, Ba-
yar'ın 1924 Anayasası'na göre
tarafsız olması gerekmezmış
Ama elınde DP bastonu olduğu
ıçın taraf dıye elestınlmış Ba-
yar'a tepkının kaynağını acaba
hıç araştırdı, sonuçlarını gözden
geçırdı mı TO'
1950'den önce Cumhurbaşka-
nı Inönü, CHP Genel Başkanlığı
sıfatını üzennde taşıyordu Hem
devletın hem de partının başıy-
dı Şeflık sıstemının kalıntısı bır
yönetım bıçımı 1946'da demok-
rasıye geçıldıkten sonra yadsın-
a\ DemoKratık doneme geçıle-
bılmesı ıçın cumhurbaşkanının
partıler önunde tarafsız kalması
hem taze rejımın hem de muha-
lefetın ana ısteğı ıdı Bayar, ta-
raf olduğunu söyleyerek Inonü'-
ye amansız eleştırıler yoneltmış-
tı Anayasa yazmayabılırdı ama
cumhurbaşkanı seçıldıkten son-
ra Bayar'ın tarafsız kalması ah-
(akı zorunluluktu Buna karşın ne
yaptı Bayar' Demokrası kısvesı
altında taraf oldu Hükümetı ve
çoğunluk partısını yukarıdan et-
kıledı Önemlı zamanlarda hüku-
metı yönettı Kılavuz böyle olun-
ca anayasa çığnendı, çığnendı
ve Menderes ıle DP batağa sap-
landı Yassıada duruşmalarının
anayasa açısından bır numaralı
sanığı Celal Bayar'dı
TÖ, "anayasanın verdığı yet-
kılerı kullanmayı tabıı" göruyor
Tersını söyleyen de yok Günü-
müzün sorunu anayasanın ver-
medığı yetkılerı TÖ'nün kullan-
ması Bugün tavsıye, neredeyse
"ırşat edıcı" dıyecek, kımı buy-
ruklarta anayasaya karşın yuka-
rıdan aşağıya bır yönetım kura-
cak Işte terslık anayasanın ver-
medığı yetkılerı kullandığı ırdele-
melerı burada başlıyor ve
suruyor
Tehhkeyı görüyor, anayasayı
ıstedığı gıbı yorumlayarak dıledı-
ğı gıbı yonetsel konuma gırdığı-
nın getırdığı yükumlülüklenn so-
rumluluğun telaşı ıçınde Gıde-
rek yargıya dönüşen hareket bı-
çımını' mazur" göstermeye ça-
balıyor
Uyarı dıyor, yol göstencılıkten,
eskı partısının ılkesını savun-
maktan vazgeçmeyeceğını söy-
lüyor Ne çare bır yerde hükume-
te karıştığını kanıtlayacak cum-
lelen soytemekten kendını alamı-
yor Anayasaya karşın, hukumetı
yönetıyor, soru bu ıçerıkte Dıyor
kı "Polıtıkaları yanlış gorursem
ıkaz ederım Kabul etmezlerse
ışte o zaman sorun çıkar"
Kendıne göre doğruları zaten
hükumete bıldırryor Yanlışlarda
uyarı yapacakmış ve "kabul et-
mezlerse ışte o zaman sorun
çıkacakmış ' Türkçesı ya dedığı-
mı yapaıiar ya da ben yapaca-
ğımı bılırım
Çankaya'yı şereflendıren kımı
arkadaşlar Köşk'ün havasında-
kı yumuşamadan söz edıyorlar
Neymış yumuşama' Eskıden gı-
rışte kımlıkler sorulurmuş Şım-
dı "çağrılı mısın, buyur ıçen" dı-
yormuş ılgılıler
Demek kı yumuşama geldı,
gazetecı Köşk'e gırerken kımlık
göstermekten kurtuldu Bır ra-
hatladık, bır rahatladık kı,
sormayın'
Yılın son günu durum ışte böy-
le boyle
yürüyuş yaptılar Başbakan Ak-
buint ıse uyuyarak dınlenmeyı ter-
ah ettı TBMM Başkanı Kaya Er-
dem de eşı Sevil Erdem ıle bırlık-
te Abant Gölü kıyısında yüruyuş
yaptı Bazı bakanlar odalanna çe-
kılerek arkadaşlanyla iskambil
oynarken eşlen de kartı beş bm lı-
radan tombala partısı düzenledı-
ler
Abant'ta yenı yılı karşılayanlar
arasında TBMM Başkanı Kaya
Erdem ve eşı Sevıl Erdem, Başba-
kan Akbulut ve eşı Semıha Akbu-
lut, kızlan Çığdem ve Lale Akbu-
lut ıle Gulsün Yazganarıkan ve
damatlan Tanju Yazganarıkan,
devlet bakanlan Guneş Taner ve
eşı Beyza Taner, Işın Çelebı ve eşı
Şukran Çelebı, Cemıl Çıçek ve eşı
Gulten Çıçek, Kemal Akkaya ve
eşı Suzan Akkaya, Husamettin
Oruç, Dışışlen Bakanı Mesut Yıl-
maz ve eşı Beraa Yılmaz, Kültür
Bakanı Namık Kemal Zeybek ve
eşı Asuman Zeybek ıle ANAP
mılletvekıllerı Halıl özsoy ve eşı
Solmaz özsoy, Ercan Vuralhan
ve eşı Bengu Vuralhan, Muker-
rem Taşçıoğlu ve eşı Nılgun Taş-
çıoğlu, Şakır Şeker, Cavıt Kavak-
yer aldı Aynca Tunzm Bakanlı-
ğı Musteşan Mustafa Türkmen,
Zıraat Bankası Genel Mudürü
Coşkun Ulusoy da yem yılı
Abant'ta karşılavan burokratlar
arasındaydılar Abant'ta bulunan
ıkı tunstık otelın tıklım tıklım do-
lu olması nedenıyle oda bulmak-
ta zorlanan muştenlenn çoğu Bo-
lu'dakı otellerde kalıp akşam
Abant'a gelıp eğlencelere katılma-
yı yeğledıler Başbakan Akbulut,
dün öğle saatmde kendısının mı-
safırhaneden çıkmayacağını, an-
cak kızlanyla damadının gece
otellerde yapılacak eğlencelere ka-
tılacaklannı söyledı
Abant'ta eğlence merkezlerın-
dekı anımasyonlarda unlu ısımle-
nn bulunmadığı dıkkat çektı An-
cak yılbaşı gecesı ıçın dansözlere
buyuk ılgı göstenldı
Bakanlann bır kısmı yılın son
gununu tavla ya da odalannda ar-
kadaşlanyla iskambil ovnamayı
tercıh ettıler Bu sırada bakan ve
mılletvekılı eşiennın bazılan kanı
beş bın lıradan tombala oynadı-
lar Bakanlar ıle eşlen Abant Gö-
lu çevresınde yurüyuşü de ıhmal
etmedıler
Başbakan Akbulut dun saat
15 OO'te Bolu ANAP ü orgutunun
temsılcılennı kabul ettı ve örgut
uyelenne yenı yılda mutluluklar
dıledı Eskı Savunma Bakanı Er-
can Vuralhan da Abant'ta bulu-
nan bakan ve mılletvekıllenne öğ-
le yemeğı verdı
Yoğun kar yağışı
öte yandan, ıkı gundur aralık-
sız yağan kar nedemyle, Abant'-
ta ulaşım guçlüğu çekılıyor Baş-
bakan Yıldınm Akbulut'un kal-
dığı mısafırhanenın yolunu aça
bılmek amacıyla çahşmalar yapan
kar temızlerae aracı da kayarak
hendeğe yuvarlandı Araçtahasar
meydana gelırken, şofönı yara al-
madan kurtuldu Kar yağışından
en çok Abant'ta kalan çocuklar
rautlu olurken, zaman zaman ba-
kanlar ve eşiennın de kar altında
Abant Gölu kıyısında yuruyuş
yaptıklan gözlendı
4 bakan, Ercıyes'te
Mıüı Savunma Bakanı Safa Gı-
ray, Içışlen Bakanı Abdulkadır
Aksu, Malıye ve Gumruk Baka-
ru Ekrem Pakdemirli, Bayındırlık
Bakanı Cengız Altmkaya ve
ANAP Genel Başkan Yardımcı-
lanndan GaBp Demirel ıse, yılbaşı
gecelerını Ercıyes'te geçırıyorlar
Aılelerıyle bırlıkte Kayserı'ye
gelen bakanlardan Ekrem Pakde-
mirli, Abdulkadır Aksu ve ANAP
Genel Başkan Yardımcısı Galıp
Demirel, Gençlık ve Spor ll Mü-
dürluğu'nün Ercıyes Kayakevı'n-
de, Safa Gıray ve Cengız Altmka
ya ıse Devlet Su Işlerı Mısafırha
nesı'nde kalıyorlar
Yılbaşı davağı
Bu arada, Alıağa Lısesı'nde cu-
ma gunu okul müdürunden ızın
alarak kuçuk bır yılbaşı kutlaması
düzenleyen öğrencıler, "Turk ls-
lam sentezci" olarak bılın-n mu-
dür yardımcısı tarafından sıra da-
yağına çekıldıler Alıağa Beledı-
ye Başkanı Hakkı Uslu, bazı ve-
lılenn şıkâyetmden sonra yaptığı
açıklamada olayı doğruladı Kut-
lamadan sonra 5 Fen B sınıfı öğ-
renalenne hakaret eden Müdur
Yardımcısı Necla Okçu'nun öğ-
rencılere dayak attığını söyledı
Okçu'nun daha önce de bır çok
öğrencıye dayak attığını bıldıren
Uslu, dayak olayının ılcede huzur-
suzluk yarattığım bıldırdı
Yeni yıla karla girdik
Yenı yıla yurdumuzun buyuk
bır bölumu karla gırdı Meteoro-
lojının verılenne göre, yenı vüın
ılk üç gunü yağışlı geçecek Baş-
kent Ankara yenı yıla "karla
ginne" geleneğıru bu yıl da sur-
durdu Ankara'da dun sabah sa-
atlennde başlayan kar vağışı, baş-
kentlılere erken bır yenı yıl surp-
rıa oldu. Gece yoğunluğunu art-
tmrken, kar yağışı ıçın harekete
geçen beledıye, 20 ton tuz ve çok
sayıda kar ekıbıyle sabaha kadar
yollan açık tuttu Bu arada yur
dun buyuk bır bölumu kar ve vağ-
murlu geçerken, Antalya, yenı yılı
güneşlıbır havada karşıladı Yıl-
başı ıçın Antalya'va gelen yerlı ve
yabancı tunstler, bahan andıran
guneşlı bır gunle karşılaştılar
Gunduz park, bahçe ve denız ke-
narlarını dolduran halk, gece yıl-
başı eğlencesının tadını çıkardı
^Arkasında Halk Olmama'
SBaştarafı 2. Sayfada)
nun yoğunlaşması sayesınde ku-
rulmuş bır demokrası görunumu
kahr
fşte boyle bır durum ıktıdarda
halk boşluğunu >a da başka bır
deyımle, arkasında halk olmavan
bır sıyasal fenomenı yaratır
Iktıdarların tek kavnağı olan
halk desteğı boşuna vıtmez Halk,
yukarıda soylenen bır duruma so-
kulursa, onu orada, Anayasa
maddelennın surı bır mantık ıçın-
dekı yorumlanna dayanarak tut-
mak zorlaşır
Bövle bır zorluk, gaıleler doğ-
masına neden olur
Bu gaıleler ıçınde, anayasa or-
ganlarını, polıtık manevralarla el-
de etmeyı, oradan da örneğın
parlamenter rejımı bır oldu bıttı
olarak başkanlı hükumete don-
durmeyı, justıfıye (hukukça açık-
lama) edemezsınız Gaıle, dırence
doğru bır akış >oğunluğu kazanır
Ama urkmeyınız, bunun çaresı
vardır Bır erken, bır ıvedı seçıme
gıtmek
Böyle bır seçımle, geçmışı de bır
adalet ve sosyal huzur affı ıle ona-
rabılecek, bugunden varına doğ-
ru, özgurluk-eşıtlık-guvence-gehr
dağıhmlarında adıl demokrası öl-
çütlennı bulabılecek ıstıdatta bır
parlamento kurmaktır
Haydın, seçım yasasını ele ala-
cak, arkasmdan şu sure ıçınde bır
demokratık seçımle bır parlamen-
to kuracak, \e onun ıçınde de >e-
nı bır Çankaya oluşturacak bır
yolun açıldığını muştulamaya
doğru adımlar atalım
(Baftarafı 1. Sayfada)
mıydık' Yıne on yıl önce, Doğu
Avrupa'dakı değışım hareketının
gerçekleşebıleceğını hesaplaya-
bılır mıydık'
Bugün ıkı bıne on var
Yenı yıl kutlamalarının büyuk
çoğunluğu cezaevlerınden gelı-
yor Hepsını tek tek açıp
okuyoruz
Demır parmaklıklar arasında
geçen yıllara, bır yıl daha
eklendı
Onlar cezaevıne gırdıklerınde
doğan çocuklar bugün on yaşı-
na basıyor
Çoğu çocuklarıyla cezaevlenn-
de tanıştı Hâlâ acılar dınmedı,
özlemler bıtmedı
Ceyhan Cezaevı'nden gelen
bır yenı yıl kutlaması
"1990 yılının ınsan hak ve öz-
güriüklen alanında ılerı bır adım
olmasını dılıyor, yenı yıhnızı ıçten-
lıkle kutlarken dıleğımızın zıddı
bır çabaya dıkkatınızı çekmek ıs-
tıyoruz Bır kaç ay önce tutsak-
ların 'ölüm yolculuğu'na gönde-
rıldığı Eskışehır Cezaevı yenı bır
duzenlemeyle koğuş ve havalan-
dırmaları bölünup tek kışılık hüc-
relere dönuşturulmektedır Du-
yumlarımız Eskışehır'ı Gazıan-
tep Bursa ve dığer cezaevlerının
ızleyeceğı yönündedır Cezaevle-
rınde uygulanagelen sıyası kım-
lığımızden soyutlama ve onur-
suzlastırma polıtıkaları boşa çı-
Trafik kazaları
12ölü
27yarah
Haber Merkezı — Bıtlıs-Tatvan
karayolunda dun bır yolcu otobu-
sunun uçuruma yuvarlanması so-
nucu 3 kışı öldü, 10 kışı de yara-
landı Yılın son gününde Trabzon,
Gazıantep, tzmıt ve Kaysen'de
meydana gelen trafik kazalannda
da 9 kışı öldü, 17 kışı yaralandı
Edınılen bılgıye göre Bıtlıs-
Tatvan karayolunun Kuzgunkıran
mev kıınde dun sabah saat 09 00
sıralannda Selaharan Ergüderoğlu
yönetımındekı 34 CDS 24 plakalı
yolcu otobusü yolun kaygan olma-
sı nedenıyle uçuruma yuvarlandı
Kazada otobüs yolculanndan
Ferzande Hamarat (56), Yusuf
Kubat (44) ve Abdurrahman Şen-
cap (37) ölduler Yaralanan 10 yol-
cu ıse Bıtlıs ve Van devlet hasta-
nelen ıle Tatvan SSK Hastanesı'n-
de tedavı altına alındüar Yetkılı-
ler, olayla ılgüı soruşturmanm sur-
duğünu, ölu sayısının artmasın-
dan endışe edıldığını sövledıler
Trabzon, Gazıantep, tzmıt ve
Kaysen'de meydana gelen trafik
kazalannda 9 kışı öldu, 17 kışı de
yaralandı
Trabzorfun Macka ılçesme bağ-
lı Çağlayan bucağında dun saat
09 30 sıralannda Fanık Bakan yö-
netımınde 61 D 334 plakalı oto-
mobıl, aşırı hız yuzünden dırek-
sıvon hâkımıyetının kaybolması
sonucu yol kenarında park eden
61 AT 551 plakalı kamyona çarp-
tı Kazada otomobılde bulunan
Fanık Bakan (25), Ydmaz Bakan
(50) olav yerınde, Nahıde Bakan
(50) ve Haluk Bakan (15) ıse kal-
dınldıklan Numune Hastanesı'n-
de ölduler
Gaaantep'tekı ıkı ayn trafik ka-
zasmda da ıkı kışı öldu 2 kışı ya-
ralandı
Tevfik Mehmet Karataş yönetı-
mındekı 63 KC 691 plakalı tanker,
Şener Yagcı'nın kullandığı 06 D
5104 plakah TIR ıle Nızıp-Bırecık
yolunda çarpıştı. Kazada tanker
sunıcüsu Tevfik Mehmet Karataş
(28), olay yerınde öldu
Yeni yıhnızı
en iyi dileklerimizle kutlar,
başarılar dileriz...
DENTAŞ A.Ş.
DENTAŞ OLUKLU MUKAVVA SAN. ve TIC A Ş.
MERKEZ
İSTANBUL BURO
ANKARA BURO
IZMİR BURO
BURSA BÜRO
ADANA BURO
ANTAKVA BURO
Ankara Karayolu 7 Km.
DENIZLI
Tel 22100-5 H A T
Tel: 172 27 67 - 167 38 14
Tel: 125 76 47 - 125 18 82
Tel 22 04 62 - 22 65 49
Tel: 14 14 00
Tel: 11 18 68
Tel 18813-18814
kartılınca ınsanlar bırbırlerınden
soyutlanıp gözlerden uzak tek kı-
şılık hucrelerde özel baskı yön-
temlerıyle 'dıze getırıimek' ıste-
nıyor Yargılamasız omür boyu
hücre hapsı anlamına gelen, aç-
lık grevlerı ve yenı ölümlere da-
^etıye çıkarılan bu yenı uygula-
maya karşı sızlerı sesınızı yük-
seltmeye çağrıyoruz"
Ikı bıne on kala, demır par-
maklıklar arkasmdan seslenıyor
bınlerce genç ınsan AvrupaVc
duvarlar yıkılırken, ınsanlar ta-
gurluk şarkılan soylerken, bız on
yıl önce demır parmaklıkların ar-
kasına koyduğumuz genç ınsan-
lara neden çok goruyoruz özgür-
lük şarkılarını'
Bugün ıkı bıne on var
Suleyman Demirel ne demıştı
Meclıs kursüsünden'
— Taneyle tezek alıyor benım
vatandaşım
Demirel den önce Denız Bay-
kal konuşmuştu
— Halk kılcyla odun, kömur
alıyor
Malıye ve Gümruk Bakanı Ek-
rem Pakdemirli, halkla dalga ge-
çercesıne yanıt venyordu
— Sayın mılletvekılı arkadaş-
lanm Avrupa ulkelenne grtmışler-
dır bılırler Oralarda portakal, el-
ma vs kılcyla değıl taneyle satı-
lır Bızde de kömür, odun kıloyla
satılıyorsa Avrupalı olduğumuzu
gösterır
ANAP felsefesınden somut bır
örnektı Pakdemırlı'nın savunma-
sı Cezaevlenndekı açlıkdırenış-
lerınde de tutuklu ve hükümlüle-
re' şeker tuz' verılmesı ıstendı-
ğınde de Adalet Bakanı Oltan
Sungurlu şu yanıtı venyordu
— Şeker tuz verıp, dırenışle-
rını mı destekleyeceğız onların
Ikı bıne on var
lcra mahkemelerınde dosyala-
rı koyacak yer kalmadı Senetler
protesto oluyor, alıcılar borçları-
nı ödeyemıyor sanayıcı, ışadamı
sıyasal ıkt dardan umudunu kes-
tı Işçı, memur, üretıcı, emeklı,
esnaf sıkışıp kaldı
ANAP'lı bakanlar her şeyı gör-
mezlıkten gelıyor
— Kalkınıyoruz, Turkıye köşe-
yı dönuyor
Hastanelerde en küçük bır
amelıyat bır mılyon sınınnı aşmış,
olüler morgda rehın kalıyor
— Kalkınıyoruz, köşeyı dö-
nüyoruz
Şımdı anlatacaklarımız düş
değıl gerçeğın ta kendısı i
Ankaralı Arrf Karadenız, ışpor-
tadan aldığı bınlerce kıravatı' Al-
tın Rehber"den seçtığı adresle-
re "hedıyesı 14 bın lıradan" öde-
melı olarak postalıyor
Meraklı yurttaşlar yenı yıl ön-
cesı, adreslerıne gelen 14 bın lı-
ralık paketlerı ' acaba ıçınde ne
var" dıyerek PTT'den alıyor son-
ra da dolandırıldıklarını anlayıp
polıse ya da savcılığa başvuru-
yorlar
PTT yetkılılerı böyle 'odemelı
armağan paketlen"nın yasal suç
oluşturmadığını, pek çok Avrupa
ulkesınde armağan paketlerı
gonderıldığını, ısteyenın alıp, ıs-
temeyenın almadığını söylüyor-
lar Durum boyle olunca da şıkâ-
yetçı yurttaşlara yetkılıler şu ya-
nıtı verıyor
— Sen de almasaydın
kardeşım'
Vedat Akar adlı yurttaş gaze-
tecılere olayı anlatıyor
— PTT'den odemelı paket gel-
dı 14 bın lıra ödeyıp paketı aldım,
ıçınden kötu bır kıravat çıktı
Şımdı ne yapacak vatandaş'
Dıyelım kı Demirel kürsüden
bu olayı anlatsaydı. Pakdemirli
den ne yapıt alacaktı'
Belkı şöyle
— Işte Avrupalı olduğumuzun
kanıtı Avrupa'da da yenı yılda
böyle hedıye paketlerı gönderılır
Alan alır almayan almaz
Ankaralı uyanık yurttaşın yanı
Arıf Karadenız ın PK-641 Ulus /
Ankara adresıyle gonderdığı ar-
mağanlı paketlere dıkkat edınız
Gazetelerdekı haberlere göre
uyanık yurttaşımız, 'Attın Reh-
ber"den seçtığı adlara bınlerce
kıravat göndermış yenı yıl dola-
yısıyla
Ankaralı Arıf Karadenız, 'nere-
den buldun" yasası çıksa bıle,
kazandığı paraları PTT makbuz-
larını göste/erek ışın ıçınden sıy-
rılacaktır kuşkusuz Çunkü yap-
tığı ış yasalara uygundur ve suç
öğesı oluşturmamaktadır
Ikı bıne on kala Türkıye'den
bölük porçuk görüntuler verme-
ye çalıstık Ikı bıne doğru ılk adı-
mımızı attığımız bugünde tüm
okurlarımıza ozgurtuk ve barış yı-
lı dılıyoruz
Yeni yılm
tüm ulusumuza, yarış ve
atçılık camiamıza, yarışseverlere
sağlık, başarı ve mutluluk dohı
günler getirmesini diler,
saygüar sunarız.
Türkiye Jokey Klübü
i