Katalog

Dünyapara (WCU) Mevduat Hesabı! Cumhu Türk Bankacılık Sistemi'ne Pamukbank'm ARMAĞANIDIR.. KBANK n ka dır 66. Yıl; Sayı: 23478 Kunıcusu: Yunus Nadi 600 TL. Ocak 1990 Pazartesi ıı» \\YMA 9O'ı sarsacakD.Avrupa'da serbest seçimler. Sovyetler'de ayrılıkçı hareketler. Türkiye'de yine enflasyon. Haber Merkezi — 20. yuzyılın en önemli üç yılından biri sayılan 1989, 1990'a çok yüklu bir tniras devrediyor. Doğu Avrupa ulkelerınde esen değişim ruzgârlarının yönü \e boyutu, 1990 yılı gundemırun birinci maddesinde yer alıyor. Bulgaristan, Çekoslovakya, Demokratik Almanya, Polonya, Macaristan ve Romanya, ilk kez serbest seçımlere haarlanırken, bu ülkelerde yaşanan hızlı değışim, NATO ve Varşova paktlarının geleceğı tartışmasını da gunderne getirdi. Sovyetler Bırliği ise, 1990 yıhnda da Baltık ulkelerının ayrııma taleplen, Azerbaycan, Ermenistan ve Gurcıstan'daki kanşıklıklarla uğraşacak. Konvansıyonel ve stratejik silahlardakı indırim 1990'ın beklentilen arasında. Turkiye'nın 1990 gundeminde de geçen yıllarda olduğu gibi yine enflasyon var. 199O'a 70'lı rakamla giren enflasyon, gelir dağılımındaki bozukluk, buyüme hızırun 1.8'e ınmesı, yuzde 15'lere yukselen işsizlik, Türkiye'nin değişmeyen sorunları. Politik gundeminde ise erken seçim talepleri tüm yıl süreceğe benziyor. 141, 142 ve 163. maddelerin kaldırılması tartışması, hava ve çevre kirlilıği, çalışma yaşamına ilişkin yasa maddelerinin ILO standanlarına kavuşturulması ile 12 Eylül'den bu yana 10 yıldır suren büyuk davalarda hâlâ karar alınamaması ise Türkiye'nin değişmeyecek konuları. 1990'ın gündeminı kısaca şöyle özetlemek olası: Dogu Avrupa: 1990'da Doğu Avrupa'mn gundeminde olan en önemli sorun, seçimler. Demokratik Almanya, Polonya, Macaristan, Bulgaristan, Çekoslovakya ve Romanya'da ilk kez serbest seçimler yapılacak. Romanya'nın dışındakı tüm Doğu Avrupa ulkelerinde komünist partiler kendilerine çeki düzen vererek seçimlere hazırlanma çabası içinde. Kanlı bir halk ayaklanmasına sahne olan Romanya'da ise Komünist Partisi'nin geleceğı belirsiz. Bulgaristan'ın Turk azınlığa karşı 5 yıldır sürdurduğü asimilasyon politikasından vazgeçmesi, Türkçe isımlere yenıden izin vermesi, 1990'da bu ulkenın gündemde kalacağımn önemli işaretleri. Avrupa Toplulugu: AT, D. Avrupa'dakı gelişmeler sonucu tarihinin en bunalımlı donemine girdi. Polonya, Macaristan ve Demokratik Almanya'mn Topluluğa gırip girmeyecegi sorunu tartışılırken, tngıltere Başbakanı Margaret Thatcher'm malı ve parasal bırlik konusunda isteksiz davranması Topluluk içinde huzursuzluğa yol açtı. Turkiye (Arkası Sa. 17, Sü. l'Oe) AZERBAYCAN Halk Komünist Parti binasını işgal etti K P lmlUııı e l i n d e Celilabad'da önceki gün meydana gelen olaylardan sonra Komünist Parti Başkanı ve diğer yöneticiler kenti terk ettiler. Komünist Parti binasının, halkın elinde olduğu ve durumun gerginliğini koruduğu belirtiliyor. Celilabad olayları, Ermenistan tarafından propaganda malzemesi olarak kullamlmaya başlandı. Halk Cephesi, Celilabadlılara sakin olun çağrısında bulundu. S İ l a h l l ç a f i ş n i a Bakü'deki siyasi gözlemciler, olayların, Komünist Parti'nın yeni atanan yöneticilerinin halk tarafından istenmemesi ve 1990 yılı içinde yapılacak seçimler için başlayan kampanyanın gerginliği arttırması nedeniyle çıktığım belirtiyorlar. Aynı kaynaklar, Celilabad'da meydana gelen olaylarda polisin göstericilere ateş açtığını, göstericilerin de bunakarşılık verdiğini kaydediyor. 3.Sayfada 1989-1990 ERGUN BALCI'nın yazısı 3. Sayfada ROMANYA KPnin feshî îstendiRomanya'da Petre Roman başkanlığmdaki yeni hükümet belli oldu. Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze'nin 5 ya da 6 ocakta Bükreş'i ziyaret edeceği açıklandı. Securitate'nin başı olduğu kaydedilen General Julian Vlad'ın da yakalandığı ve ordudan uzaklaştırıldığı bildirildi. UCK, parti kurmanın özgür olduğuna ilişkin bir kararnameyi açıkladı. Komünist Partisi üyesi bir grup, KP'nin tüm prestijini yitirdiğini belirterek feshedilmesini istedi. Nikolay Çavuşesku'nun oğlu Nicu'nun kimliği açıklanmayan biri tarafından bıçaklanarak yaralandığı bildirildi. Nicu'ya, askeri hastanede derhal başarılı bir müdahale yapıldığı ve sağlık durumunun iyi olduğu açıklandı. 3. Sayfada MESUT YILMAZ W l CUMHURİYETE DEĞERLENDİRDİ Avrupa öncelikli, ama... \ '90'ların politikası' "Avmpa'da önemli oluşurrilar yaşanıyor. Avrupa'nın bizim açımızdan taşıdığı önceliği uzun uzadıya vurgulamaya gerek görmüyorum. Ama gözden kaçırmadığımız bir unsur, dünyanın Avrupa'dan ibaret olmadığıdır. Türkiye'nin uluslararası ilişkiler düzeninde çok özel bir yeri var. Türk dış politikası, 9O'lı yıllarda geleneksel barışçılığını kon.yacaktır." AHMET TAN'ın söyleşlsi 9. Sayfada İZMİR'den YILMAZ — Yefli arayışlar. HİKMET ÇETİHKAYA İki Bine On Kala... İZMIR — On yıl sonra iki bin ılınagıreceğız.On yıl önce sek- yılına girerken, on yıl içindeki olacakları önceden kestiremedt- ğımiz gıbi, iki bine doğru âdımı- mızı attığımtz bugünde on yıl sonrasını görmemiz olanaksız. On yıl önce, Macaristan Sos- yalist Partisi'nin seçimlere bir Amerikan reklam şirketinin des- teğinde gireceğini düşünebilir (Arkası Sa. 17, Sü. Tde) YENİ YILINIZ KUTLU OLSUN yPiyango Kazananlann listesi 12. Sayfada Enbüyük eğlence TV'ydi ÜDERLER NEREDEYDİ? özal: Çankaya'da Akbulut: Abant'ta tnönü: Bebek'te Demirel: Güniz Sokak'ta Haber Merkezi — Yurtta ve dunyada çağa damgasını vuracak önemli olayların yaşandığı 1980'leri geride bırakarak yeni bir "on yıla" girdik. Yılbaşı gecesi yurdun büyuk bir bolümünde ha- va yagışh ve soğuk geçti. Vatan- daşlann çoğunluğu yeni yılı evle- rinde karşılarken, en buyük eğlen- celeri televizyon oldu. Gttnün er- ken saatlerinde başlayan "teJeriı- yon başı hazıı1ıklan"nın tatlı he- (Arkası Sa. 17, Sü. 4te) Liderlerin mesajları Muhalefetin '90beklentisi erken seçim R H A B A 1 9 9 0 Bit aicak gulümseme. Bir çocuk kahkahası. Gitardan yükselen duygulu bir melodi. Yaşamı yaşanır kılan, insana yeryuzıinde olmanın mutluluğunu tattıran renkler. Aslında her şey bunun için değil mi? tsyanlar, çatışmalar, ayaklanmalar, yıkılan duvarlar, dokülen kanlar insanlann daha ozgiir. daha rautlu vaşaması için degii mi? Ama ne yazık ki bu mutlu tablo her zaman yaşanraıyor. Kirai zaman Noel Baba'mn sevecen yuzu dunyada dokulen kanla golgeleniyor. Yeni yüın mutlu gunler getirmesi dileğiyle. (Fotograf: Zafer Aknar) Son 10 yılda Türkiye'nin çehresi değişti. t n ö n ü Sorunlar, erken seçimle gelmiş yeni bir iktidar eliyle çözülür. D e m i r e l Turkiye 1990'a çarpık ve yaralı bir rejimle giriyor. E e e v i t 1990'm, gerçek demokrasiye geçiş yılı olmasmı diliyorum.' 14. Sayfada Cumhurbaşkanı'nın 'uzlaşma' çağnsına muhalefetten sert çıkış w Ozal halka rağmen Köşk'te' İnönü: Karar halkın SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, "Uzlaşma önerisini biz vaktiyle yapmıştık. Cumhurbaşkanlığı seçiminin uzlaşmayla yapılması gerekiyordu. Beklenen oydu. Şimdi bu durumda bizim yapacağımız bir şey yok. Sayın Özal'la halkın uzlaşması gerekiyor. Ö da ancak seçimle olur. Buna halk karar verecek. Seçim olacak, sonunda halkın istediği öne çıkacak" diye konuştu. Milletle uzlaşsın D Y P l i d e r i Süleyman Demirel, Özal'ın ç a ğ n s ı m "şçıkgözlülük" diye niteleyerek "Evvela milletin hakkını bir iade etsin, evvela milletle uzlaşsın... Milletin yüzde 15'inin dahi arkasında bulunmadığı bir partiye kendini seçtirdi, oraya oturdu. Onun maksadı uzlaşma degıl. Halka rağmen, halka ait olan makamları işgal etme olayıdır" dedi. 17. Sayfada CUNEYT ARCAYUREK yazıyor Uzlaşma Yolu ANKARA — Cumhurbaşkanı seçiminden önce "toplumsal uzlaşmayı" dinamitleyen TÖ Ulusal birlik adına Erdal İnânü'- nün günlerce yaptığı uzlaşma çağrılannı elınin tersiyle geriye iten TÖ. Çankaya'ya oturduktan sonra son basın toplantısında şimdi, ıç barış havarisi kesiliyor. Önümüzdekı dönemde "artık" enflasyon indirılmelrymiş. Bunu sağlamanın yolu toplumsal uz- laşmadan geçiyormuş. Yılın son (Arkası Sa. 17, Sü. 3te) '89 enflasyonu % 75 düzeyinde Mutfakyaktı1989'un zam şampiyonu, yüzde 216'lık fıyat artışı ile soğan oldu. Şeker yüzde 161 ile ikinci sırayı aldı. Tarımda yaşanan kuraklığın da etkisiyle en yüksek zam, bitkisel ürünlerde. Aralık ayında birçok temel tüketim maddesine zam geldi. Rekor fıyat artışım yüzde 24 ile şeker gerçekleştirdi. Şekeri, yüzde 20 ile tüpgaz izledi. Mutfak harcaması °/o 2.08 arttı. Ekonomide Duvariarı Yıkabilmek...(1) 1 arihin olağanüstü hızlandığı bir yıl oldu •989. Dıpten gelen dalgayla duvarlar yıkıldı Do- çu Avrupa'da; totaliter rejimler birbıri ardın- tan çöktü. Komünist partileri iktidar tekelle- me veda etmek zorunda kalırken, sıyasal ve tkonomık çoğulculuğa kapı açıldı Doğu Av- upa ulkelerinde. Kırk yıllık soğuk savaş döneminı noktala- «an 1989'da tarihin akışını soluk soluğa ız- lemeye çalıştık. Bu arada bir gerçek olanca çarpıcılığıyla kendini gösterdı: Demokrasi ve özgürlüğe açılan kanalları sürgıt tıkayabil- mek olanaksızdı; değışimin önune barikat çekmeye kalkışanlar, tarihin rüzgârı önünde ergeç süprulmeye mahkûmdular. 1989 yılı, dunya tarıhinde 1945'ten beri sü- ren bir dönemi kapatıp bir yenisini açtı. (Arkası Sa. 17, Sü. Vde) HASAN CEMAL • 3263 numaralı bölüm 65 bolumluk dev dizi, 'Yalan Rüzgârı' adı ile haftada 5 kez her gün TV 2'de yayımlanacak. 4. Sayfada • İki kadının savaşımı 'Bana Şans Dile', Fransa'mn Nazi işgoli sırasında Almanlara karşı savaşan iki kadımnm oykusü. 4. Sayfada • Dirilenler ve siyah sesler Modern mıizığe şaşırtıcı kımyasal formuller ureten gerilimli bir on yıl da son mumlarmı sondurdu Yavuz Baydar'm yazısı. 5. Sayfada • Banknot Matbaası çok çalıştı Emisyon hacmınde 1989 yıhnda yuzde 86.5 oranında genişleme kaydedildı. Ekonomide • Taşıta enflasyon kadar vergi Motorlu taşıt vergilerindekı yeni düzenleme 11 yaştan eski lüks araç sahıpleri ile uçak ve helikopter sahiplerini sevındırdi. Ekonomide • F.Bahçe 90'a mutlu girdi Sarı- Lacivertliler Ankaragucu'nu Buyük Şenol'un penaltı golu ile 1-0 yendıler. Sporda • Türkiye'de köy bitmedi Koy Enstıtulüler kuşağının yazarı Talip Apaydın ile Alpay Kabacalı'nın soyleşisi Arka Sayfada • Grace erkekleri ürkütüyor Ünlu Amehkalı pop şarkıcısı ve fotomodel Crace Jones, '80'li yılların en ılgi çekici simalarından bın. Arka Sayfada • Kaybeden sürekli çevre oldu Turizm Teşvik Yasası, betonlaşmaya sımrsız özgurluk tamyan bir donemi başlattı. Arka Sayfada • Hamsilere cinsel özgüriük Üreme şansı verilmemesi hamsi sayısını azalttı. Arka Sayfada YAN ODEMELER ARTT1RILD1 Memura amorti Devlet memurlannın yan ödeme ve özel hizmet tazminatlarının katsayı rakamı 43'ten 96'ya çıkarıldı. Sağlık Bakanlığı, PTT, emniyet ve zabıta teşkilatları ile KİT'lerdeki bazı görevlilerin iş güçlüğü zammı puanları da arttırıldı. Ekonomi'de