Katalog

3 EYLÜL 1989 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR ÎSMAÎL GÜLGEÇ CUMHURİYET/5 1963'teki Profumo skandalınınfilmibüyük gişeyapıyor Hükümei deviren kadın EDİP EMİL ÖYMEN LONDRA Bır hayat kadmı, bir bakan, bir Sovyet subayı, bir sosyete doktoru, bir hayat kadını daha, tanınmış ve zengin ve sosyetik başkaları, kıskanç bir sevgili... Ve skandal sarmalına sanlıp batan bir hukümet... Roman değıl gerçek. Üstelik film. 1%3'te lngıltere'de zamanın Muhafazakâr Paıtı iktidan, hiç umulmadık bir zamanda ortaya çıkıveren "Savaş Bakanı Profumohayat kadını Keeler Sovyet subayı t>anov" ılışkisı uzerine uç ay ıçinde koltuğu terk etmiştı. Bakan ve Keeler aklaruruş, olan, ikisinı tanıştıran ve "çok şe> büen" sosyete doktoru Steven Ward'a olmuş, dava sırasında Ward ıntihar etmiş, dava duşmüştu. Ondan sonra uzun bir sessizlık. Profumo milletvekilliğinden ıstifa edip k<Jşesine çekıldı. Keeler, luks ve sosyetik bir hayattan, bir sosyal konuta düştu, İvanov geri gitti. Aradan yülar geçti 60'lar, 70'ler, hatta 80'ler yasandı. Ve skandalın baa kahramanlan yeniden sahneye çıktılar "Skandal" fılmıyle. tngiliz sıyasal hayatında bellı aralıklarla seks skandallan yaşanması olağan. Ama hiçbiri 1963'tekinin yerini tutmuyor tabii. Yakın yıllarda da Başbakan Thatcher'ın gözde elemanlarından Cecil Parkinson'ın sekreterinden gayri meşru bir kızı olmuş, "mecburen" görevinden istıfa etmiş, ama aradan 34 yıl geçtıkten sonra Parkinson yeniden aktif göreve getirilmişti. Şimdi ulaştırma bakanı. "Skandal", lngütere'de son yıllarda en iyi iş yapan filmlerden. Mart ayında sınemalarda başlayan film şimdiye kadar en az 15 milyon sterlin kâr yaptı. Videosu da çıktı. Bundan da 2.5 milyon sterlin kâr bekleniyor. Şimdilik sadece kiralanabilen video, gelecek yıl bu sıralar satışa sunulacak. Aynı sırada kablolu televızyonda gösterim hakkı verilecek. Ardından da tngiliz Televızyonu'nda gösterilecek. tki yühk bir program kapsamında filmin en az bir 5 milyon sterlin kâr daha yapması bekleniyor. Filmin lngütere'de sansurden hiç kesilmeden geçmesıne rağmen Amerika'da 21 yaşından kuçuklenn görmesınin yasaklanması hayret uyandırdı. Filmde 1.5 dakika kadar suren bır seks sahnesı Hayat kadmı Keeler Yönetmenlığım Mıchael CatonJones'un yaptığı "Skandal" filminde hayat kadını Chnstine Keeleh Joanne WhalleyKilmer, zamanın Savaş Bakanı Jonn Pröfumo'yu ise lan McKellen oynuyoc KİM KİME DUM DUMA BEHtç AK A **** yuzünden Amerikan Film Birliği (MPA), sahnenin kesilmesini istedi. Bu kabul edilmeyince fılmı 21 yaşından kuçüklere yasakladı. Bu nedenle basının çok buyük bır bölümü filmin üarunı basamadı, pek çok sinema da gösteremedi. Amerika'daki bu aksaklık dı dın olarak filmin galasına, bütün bacaklannı ve kalçalarını yırtmacından açıkta bırakan bir gece elbisesi ile gıtti. Hiç de "hukümel düşüren kadın" gibi değildi. Bütun bu "gerçek, ama gerçek değilmiş gibi" goruntuler, film için umulmadık reklam sağladı tngi "Skandal" filmi Ingiltere'de mart ayından bu yana 15 milyon sterlin gelir sağladı. Filmin videosundan 2.5 milyon sterlin kâr bekleniyor. Daha sonra TV'de de gösterilecek "Skandal", 2 yıl içinde bir 5 milyon sterlin daha getirecek. şında film Ingıltere'de çok ılgi gördu. Bir kere, seks skandalı oluşu, ustelık gerçek oluşu. Sonra bin hariç, butun kahramarüan hayatta. Üstelik bazılan, üst üste televızyona çıkıp mülakat verdıler, sohbet programlarma katıldılar. "Ne kadar degiştiklerini" anlattılar. Filme konu olan hayat kadını Chnstine Keeler, "mibrap yerinde" orta yaşlı bir guzel kalız seyircı "skandalı" unutup filme baktı. Basında, olmuş bitmiş bır hukumet bunalımının "b"si bile okunmazken, filmin tngiliz ahlak anlayışına yaptığı etkı üzerine ügınç yorumlara rastlandı. Guardian'da, Christıne Keeler'in 1963'te "aslında" nasıl davranmış olması gerektıği uzerine "reçeteler" yayımlandı: "Bu, ta mamen bir sınıf sorunuydu. Keeler, sadece üst tabaka ile duşup kalksaydı kimsenin ınhu duymayacaktı. Ama alt tabaka ile de iltşkisi vardı (Not: Keeler'in kıskanç 'sevgilisini' kastedıvor) Diizen, kirli çamaşırlann dolabın kapısı açılmadan, dışan dökülmemesini sağlamıştı. Bunlar gidip dolabın kapısını açtılar." "Skandal"a benzer bir başka filmde de İngılız aristokrasisi, kilıse mensuplan ve milletvekillerıne kadın pazarlayan "Madam" Cjnlhia Payne'i canlandıran Julie Walters, olanca "avam" aksanı ile "Biz burada kamu hizmeti yapryoruz" diyordu. 'Madam"ın alelade evi basılıp da ortaya önemlı isimler çıktığmda, gunlerce televızyon ekranlanndan "kızarmış suratlar" geçip durmuştu. Seks skandallan, İngılız sıneması içın doğal kaynak. Ve herhalde toplumsal yapı ve düzen duşunulduğünde daha da kaynak olmaya devam edecek. "Skandal"m gösterimi sırasında hiç sesini çıkartmayan bır tek kişi vardı: Savaş bakanlığından mustafı John Profumo. PtKNİK PİYALE MADRA ( TATI'LDE ) f BITTI... j HIZLI GAZETECİ 1SECDET ŞEN Bl $& VAR.. V41Z6EÇE/V1EPİĞİM . 9İ ERKBK OLARAK OOSToiARAK SEMOe Avusturyalı ressam Edwin VViegele, Resim ve Heykel Müzesı ndekı sergısınin ardından yine müzede 52 oğrencıyle bır "atölye" çalışması gerçekleştırdı Çalışmalann ılk günü 50 dıadan oluşan bır göstenyte sukıboyanın tanhı anlatıldı ve suluboya çalışan ünlü ressamlarla ılgılı bılgıler venldı VVıegele'nın "atölye"sıne akademıye girmek isteyen gençlenn yanı sıra yetışkınler de katıldı Sanatçı, öğrencıienyle suluboya çalışmalarmı bır haftada tamamladı Ûte yandan, Wiegele'nın 30 yapıtından oluşan bır sergısınin önümüzdekı gunlerde Mımar Sinan Üniversıtesi'nde açılacağı, ayrıca ıkı özel galerının de sanatçının sergilerine yer vereceğı öğrenıldı (Fotoğraf: Yıldız Üçok) Wiegele'nin suluboya atölyesi Kultur Servisi UMCEF, çocuk kitabı resımlemesi alanında beş bin dolarlık bır ödul veriyor. Ünlu Amerikah çocuk kitaplan çizeri Ezra Jack Keats adına konulan ödül için ülkeler önce 30 Ekira 1989 tarihinde toplanacak ulusal jurılerle uluslararası juriye göndenlecek yapıtı belirleyecekler. Daha sonra her ulkeden seçilen çızerlenn yapıtları arasından 1 Eylul 1990 tarihinde toplanacak olan uluslararası jüri her ulkeden gostenlen bırer ada> arasından bır kişiye odulu verecek. 30 Eylul 1989 tarihine kadar yapılacak baş\ urulan değerlendirecek olan Turkıye jurisi Meral Alpav, Gulten Dayıoğlu, Fatih Erdoğan, Can Goknil, Alanor Olah, Yalvaç Ural ve Reha Yalnızcık'tan oluşuyor. 1 Ocak 1984 tanhinden önce hiç kitabı yayımlanmamış \e şimdiye kadar en fazla beş kitabı yayımlanmış olan çizerlenn katılabileceğı yarışma hakkında bılgi almak ıçın başvuru adresi şoyle: Alanor Olalı, UNICEF Turkiye Komitesı, Abdullah Cevdet Sokak 20/10 Çankaya Ankara. Çocuk kitabı resimleri UNICEF Ödülü 0Z6U KAFAtiA TAKILMAY4 AUŞ• Bi SüRE SONRA AYAK 3A6ı ÇİZGİLÎK KÂMtL MASARACI AĞAÇ YAŞKEN EĞİIİR KEMAL GÖKHAN GÜRSES Edinburgh FestivalVnde 14 merkezde 300'ü aşkın etkinlik tere prömıyerinı bu ilginç eserle yapan topluluk için elejürilerin ne yönde olacağı merak konusu. Dans alanındaki diğer ilginç isımlerse, şarkıcılan, orkestrası ve dansçılarıyla Buenos Aires'i tum dunyaya taşıyan Tango Argentina, unlu dansçı ve koregraf Martha Clarke'ın yönetimınde "The Garden of Earthly Delights"ı (Dunyevi Zevkler Bahçesi) sunacak olan Music Theatre grubu ve geçen yıl Edinburgh Festivali'nde "Nixon in China"yı (Nixon Çinde) sergileyerek büyuk beğeni kazanan Houston Operası'nın Ben Stevenson yonetimindekı Houston Balesi. Bu genç ve dınamik topluluk, ünlü koregraf Christopher Bnıce'un Avrupa prömiyerini yapacak "Gautama Buddha" ve "Ghost Dances" ile Ben Stevenson'un sahneledıği "Kuğu Göiü" nü sergileyecek. On dort sanat merkezınde dans, muzik, tiyatro, opera, senfonik muzik, sergiler ve söyleşiler halınde uç yuzden fazla etkinliği ıçeren Edinburgh Festivali, pek çok unlu sanatçıyla birlikte gençlere de ımkân vererek, her sanat kolunda seyircisine çok renkli bir çeşitlihk sunma amacını guduyor. Tabıı kı tum festıvallerde olduğu gibi, ılgi odağını oluşturan >apıtlann biletlerinı bulmak çok zor. Şostakoviç Dortlusu, Taganka Tıyatrosu'nun sunduğu "Boris Godunov", Stephane Grappelli bunlardan bazılan. Edinburgh'da sanat maratonu DİLEK EVGİN EDINBURGH Sanatm toplumlar arasında kurduğu kopruler öylesine onemli işlevler göruyor ki, günümuzde pek çok ulke neredeyse birbınyle yarışırcasına sanatçılarını ve onların eserlerini tanıtıcı gösteriler duzenliyor. GARFIELD jm DAVIS s. GÜZEL Bi'B GUM Bunun en son örneğini 1989 Uluslararası Edınburg Festivah'nde İspanya verdi. tspanya Kültur Bakanlıgı ve tspanyol sanatçılann kişisel girişimleriyle tspanya'mn tarihsel, geleneksel ve çağdaş sanatı resim, dans, opera, tıyatro, senfonik muzik ve resitallerle Iskoç seyırcısine bir şölen halınde sunuluyor. Ispanyol Ulusal Balesi'nin uç saat sureli nefes kesen programının ardından, İstanbul Festivali'nde ızlediğimiz Cristina Hoyos Dans Topluluğu, ülkemizde de olduğu gibi bir anda seyircıyle butünleşen ve sonu gelmez alkışlarla tamamlanan danslar sundu. Sonraki gunlerde, danstakı Akdeniz ruzgârı, bütun kuralları hıçe sayan, son derece özgun ve dramatik koregrafileriyle tanınan Johann Kresnik'in son yapıtı "Macbeth"e yerini bıraktı. Özellikle gcnç ızleyicilerin buyuk ılgi gösterdiği, aralıksız bir saat kırk beş dakika süren Kresnik'ın, Kurt Schwertsik'ın müziğı ile yaptığı "Macbeth", pek çok sadomazoşıst fikirleri de işliyor. tngıl İ : B« yaz tstaabui'iayifa Bu yaz Uluslararası İstanbul Festivali kapsamında Açıklıava Tiyatrosu'nda göstenler sunan Cnstina Hoyos ve Dans Topluluğu, Uluslararası Edinburgh Festıvah'nın de gözdelerı arasındaydı Topluluk, bıtmek bılmeyen alkışlarta tamamlanan soluk kesıcı danslar sundu. i \ TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 3 Eylüt KATAR BAGIMS/Z OLUYOR.. 1371 'DE SCfSUAJ, KATAR DEVlSrı 8AĞlMStZjtĞlHt KAZAHMIÇT1 18K yrUNDA,OSMANU EĞEMEULI&IUE GltZEN KATAB. YARlMADASt, I DUNrA SAvAÇl'MDAN SONSA lAjGlUZ KOZUMASl ALrtNPA KALJU'Çn 19?1'OE, INGıLiZLSR SAS/SA KÖSFE472»<e7/V OA gıe.L£ŞK AISAP EMtg£OZ KONUSU EPlLMlÇ, ANCAK, SAĞIMSIZ IfALMAy/ yEĞLBMtÇrı. ARABıSrAN MIN POĞU KlYfSiMDA YE£ ALAH ZATA2, EMHSuKLeH AZAS/HPA, ABu DAgı DE/V SONEA £/V ÇOK PETfSOL UR£?£A/ UUC£ bıtZ.NUPUSU 4ZOBtN OLAN IZArAR'PA KtŞt eAÇINA PUŞEN MıLLI GELlK OS.rALAMASI 27 OOO POLAGPtjZ .'. 1O 3OO k.r»z TuTARlNDAKt KATAfZ TOPgAKİAZlA/'N •?. SS '/ /££, Ç.OL. \SE KtZAÇ AfZAZıPlR '