Katalog

29EYLÜL 1989 HABERLER CUMHVRİYET/9 tnönü: 7 ekime kadar seçim kararı alınması zorunlu tnönü'den son uyarılar: Ağır bunalıma seçim karannı 7 Ekim 1989 tarihızla sürüklenmekte olan ülkemizde derhal bir hine kadar yetiştiremeyecek ise cumhurbaşkanı seçimi mutlaka erken seçim mutlak zorunluluk haline gelmiştir. bir uzlaşma ile gerçekleştirilmelidir. l'zlasma üç siyasi parti >oneCumhurbaşkanlığı seçiminin başlayacağı 7 cumhurbaşekime kadar bir erken seçim kararı alınması hâlâtünlerinin birlikte bir gereğini kakanı adayı helirleme mümkündür. Bunalımın tırmanmasını bul etmeleriyle sağlanabilir." engelleyebilmek için de zorunludur. SHP Genel Başkanı Erdal İnöHANDAN ŞENKOKEN ÖZCAN ÖZGÜR AMKARA/MUĞLA SHP Genel Başkanı Erdal Inöaii dün düzenlediğı basın toplantısında parti meclisinin önceki gün aldığı kararlan açıkladı, daha sonra Muğla 4. Kültür Şenliği'ne katıldı, aksam da gensoru görüşmelerini izledi. tnöntt Muğla'ya hareketinden önce PM bildirisini açıklarken, " S H P Parti Meclisi A N A P grnbann, Urihi sonımluluğunu yeri•e getirmesi için göreve çagırmaktadır" dedi. tnönü bir uzlaşma dışında TBMM'deki A N A P çoğunluğu bir oldubittiyle cumhurbaşkanını belirleyecek olursa SHP milletvekillerinin oylamaya katılmayacaklanıu söyledi. Înönü, düzenlediğı basın toplantısında parti meclisinden çıkan kararlan şöyle açıkladı: "Agır bunahma hızla sürüklenmekte olan ülkemizde derhal bir erken seçim mullak zorunluluk haline gelmiştir. Cumhurbaşkanlığı seçiminin başlayacağı 7 Ekim 1989"a kadar bir erken seçim karan alınması hâlâ mümkündür. Bunalımın tırmanmasım engelleyebilmek için de zorunludur. Eğer ANAP yönetimi bir erken Köşk kriziııe koşar adım nü, ulkenin bir bunalıma gıtmemesi için bu koşulların gerekli olduğunu, hiç kimsenin kendi çıkarları doğrultusunda ülkeyi bunalıma ilrneye hakkı olmadığını vurgulayarak, erken seçim istemini bir kez daha yineledi, "Bunalımın tırmanmaması için bu koşuldur" diye konuştu. İnonu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bir uzlaşma dışında TBMM'deki yapay ANAP çogunluğu bir olup bittiyle cumhurbaşkanını belirleyecek olursa, SHP milletvekilleri TBMM'deki oylamalara katılmayacaklardır. Bu yöntemle işbaşına gelecek cumhurbaşkanını SHP'lilerin kııllamayacaklan. onun çağnhsı olarak lörenlere katılmayacaklan daha bu aşamada açıklanmıştır. Bir olup bitti sonucunda muhalefetin yer almadığı bir seçimle ortaya çıkan bir cumhurbaşkanı görev yapamayacaktır. Bu durumda parti rneclisimiz heniiz zaman varken kaygılannı ve uyarılannı kamuoyunun bilgilerine sunmayı görev saymıştır. ANAP'ın uzlaşmaz tavnnın kesinlik kazanması halinde parti meclisimiz durumu yeniden değerlendirecek, görüşlerini ve karartannı kamuovunun bilgisine sunacaktır. Giderek lırmanacak olan demokratik tepkilerin sonımluluğunu ANAP yönetimi taşıyacaklır." lık süreç içinde kültürün yozlaştığını söyledi. İnönü Muğla Valiliği'nin, kültür festivaline "belediyenin özel işi" olduğu gerekçesiyle karşı çıkmasını ve destek vermemesini eleştirirken, şunları söyledi: "Bu beiediye başkanının oflunun okuidaki faaiiycti degil ki özel bir şey olsun. Sayın Vali'un bu anlayışı birden bire gelmedi. Avrupa'da gösteriş yapan Başbakandan geiivor. Başbakan, Avnıpalılara gösteriş yapıncaya kadar bunlan düzeitsin." Inonü, şenliğin açılışından once Gökova'ya giderek yemek yedi. E İNSANLAR F Ü S U N Ö Z B İ L G E N GORUŞ Sistem Bir sistem içinde yaşıyoruz ve o sistem, madde değer üretmeyi her şeyin önüne almış. Walter Benjamin Kaymakamlık ve adliyeye icra KÜÇÜKÇEKMECE Kaymakamlık, Adliye ve Tapu dairelerinin bulunduğu Safaköy'deki bina, Bakırköy Belediyesi tarafından kiralanmıştı. Bakırköy ile Küçükçekmece belediyeleri birbirinden aynlıp beiediye başkanlan da seçimlerde değişince çeşitli karışıklıklar yaşandı. Bunlann en ilginç olanı bir mahkemenin diğer mahkemeyi icra takibi yoluyla kiralık binasından çıkarmak için verdiği karar olsa gerekti. Kaymakamlık, Adliye ve Tapu'nun bulunduğu binanın kiraları bir süredir ödenmiyordu. Ev sahibi, 3 aytık 11 miryon lira tutan kira borcunu alamayınca soluğu Bakırköy Adliyesi'nde aldı. Kiracıya iki ihtar çekildi ve kanuni süreler tanındı. Sonunda yine kira ödenmeyince icra yoluyla gayri menkulün tahliyesine karar verildi. Böylece Küçükçekmece Kaymakamlık, Adtiye ve Tapu Dairesi'nin eşyalarının icra memuriarı tarafından kapı önüne konulması meselesi gündeme geldi. İşte bu noktada ortalık karıştı, kiranın ödenmesi gerektiği anlaşıldı ve Bakırköy Belediyesi kirayı ödedi. İcra dairesi de Küçükçekmece Adliyesi'ni ve kaymakamlığını kapının önüne koyacak icra karannı durdurdu. Şimdi mal sahibi ile Kaymakamlık ve Adliye arasında yeniden kira sözleşmesi yapılacakmış ve böylece devletin manevi şahsiyeti icra takibi yoluyla kapı dışarı edilmekten kurtulacakmış. KAPININ ÖNÜNE KONULUYORDU tnönü, festivalden sonra Ankara'ya dönerken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. İnönü, SHP lideri tnönü dün sabah özal'ın Strasbourg konuşmasını özel uçakia 5. Muğla Kültür Fes nasıl değerlendirdiği yolundaki tivali'ne katılmak üzere Dala soruya, "Kendini beğendirmek man'a geldi. Buradan Muğla'ya için gözel güzel konuşuyor, anlageçen tnönü halka hitaben yaptı tıyor, ama mesele bu söyledikleyapmak, onları ğı konuşmada, ANAP iktidannın rini ulus kültürünü yok ettiğini 10 yı] gerçekleştirmek" yanıtını verdi. Muğla'da İzmir'de toplant ı > 'KÜLAHURI PEĞIŞİBİr ; <+£& " • % ' Ithalatla terbiye BİR süre önce Almanya'da bir marketten 3.48 mark ödeyerek satın aldığımız Fa duş şampuanının İstanbul'da bir markette benzerinı gördük. Satın almak istediğimizde elimizi yakö. Türkiye'ye gelince 17 bin liralık fiyata ufaşmıştı. Almanya'da perakende satış fıyatı 3.48 mark olduğuna göre toptan ithalat için 3 mark civarında yani Türk parası ile 3 bin 200 lira civarında satın alınan şampuan Türkiye'deki tüketiciye neden 17 bin liradan satılıyordu? Araştırdık. Şampuanı Alman üretici Henkel firmasından Türkiye'deki Gıda Tekstil Kimya Sanayii A.Ş.'nin yan kuruluşu olan HASA firması ithal etmişti. Şampuanın kilosunda 3.5 dolar ithalat fonu vardı. Böylece bizim almak istediğimiz 250 gramlık kutuda 2 bin liralık fon ödeniyordu. Avor firmasının genel müdürü, ithalat için yapılan vergi, gümrük gibi diğer harcamalarla AJmanya'daki satış fiyatının 2.5 katına katlandığını söyiüyordu. Böylece Genel Müdür Sema Bağcı'nın verdiği orana göre maliyet en fazla lar Itnyat ise 12.500 liradan alıp 13.750 liradan perakendecilere dağıttıklannı bildiriyordu. Acıbadem'deki bir markette perakende satış fiyatı ise 17 bin lirayı buluyordu. Böylece hani yedi firmalar ithalat ile terbiye olup fiyat ucuzlatacaklardı ya, hiç de öyle olmadığı, Almanya'da bir tüketicinin 3.48 mark (4 bin TL) ödeyerek aldığı bir şampuana Türkiye'deki tüketicinin 17 bin lira ödemek zorunda kaldığı ortaya çıkıyordu. Bu fıyattan araştırırken konuştuğumuz Avor Genel Müdürü Sema Bağcı ise eğer sadece kendilerinin ithal ettiği şampuanı yazarsak "tarafsızlığımıza gölge düşeceğinl", çünkü tüm kozmetiklerin aynı durumda olduğunu söylüyor ve bu araştırmamızia ilgili yayın yaparsak "külaNan değişeceğlni" belirtiyordu. 3 bin liralık şampuan 17 bin lira otuyot 9 bin liraydı. Kendilerinin bunu 10 bin 300 liradan toptancı firmalara sattıklarını söylüyordu. Malın dağıtımını yapan SultanBöylece, yerli üreticinin ithalaüa terbiye olması değil, Türkiye'deki tüketicinin korunmasını araştıran gazetecilerin terbiye olması üzerinde durulduğunu anlamış olduk. beledîyeler iktidara ragmen çalışıyor' İZMİK (Cundmriyet Ege Bürosu) İzmir'de SHP'li beiediye başkanlan ile parti yöneticUerinin katıldığı toplantıda beiediye başkanlannın ilk 6 ayı değerlendirildi. Parti yöneticileri özellikle su, otobüs zamlannı eleştirirken, toplantıdan sonra yapılan açıklamada, "Beiediye başkanlanmız iktidann tüm engelleme ve tertiplerine karşın ciddi çaltşmaJar içinde. İkinci altı aylık dönemde özlenen hedeflere ulaşılacak" denildi. önceki gun SHP il merkezinde İzmir tl Başkanı Ceyban Akgön başkanlığında, İzmir Büyükşehir Beiediye Başkanı VükseJ Çakmor, Konak Beiediye Başkanı Abmet Sanşın. Karşıyaka Beiediye Başkanı Cihan Türsen, Bornova Beiediye Başkanı Aü Sozer, Buca Beiediye Başkanı Ertan Erdek ile ilçe başkanlan, beiediye rneclis grup başkanvekillerinin katıldığı bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda belediyelerin ilk altı aylık dönemi değerlendirildi, beiediye başkanlan ile parti yönetimleri arasmdaki kopukluklara dikkat çekildi. SHP tl Başkanı Ceyhan Akgüo toplantıyı tabandan gelen baskı üzerine dUzenlediklerini söylerken, ilçe başkanlan özellikle su ve otobüs zamlannı halka anlatmakta güçlük çektiklerini söylediler ve bu tur önemli kararlar alındığında kendilerinin "en s o n " haberleri olmasından yakındılar. M>|ti 5. KMtAr Şeni|l SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, Muğla Vafisi'nin Muğla 5 Kültür Şenliği'ne katılmaması ve komjteyeyardım etmemesmi eleştirdi. $enliğe Ankara ve Izmir anakent betediye başkanlan, milletvekitleri ile çevre ilçelerin beiediye başkanları katıldı. (Fotoğraf: Nüvıt Tokdemir) MUĞLA'dan HİKMET ÇETİNKAYA KADINRAZJ,ERKEKRAZI "İSLAMIN erkeğe verdiği dört kadına kadar evlenme izninin birçok hikmetleri ve yararlan vardır. Mesela savaş anlarında çok gerekll bir toplumsal dengeyi sağlamaktadır. Savaş zamanında erkek nüfusun eksildiği ve kadın nüfusunun da göreli olarak arttığı malumdur. Çok kadınla evliliğin yasak olduğu ülkelerde savaş zamanında yüzbinlerce, hatta milyonlarca kadın kocasız kalarak perişan olmaktadır... Kaldı ki dört kadınla evliiiğe verilen ilahi cevazdan dolayı hiçbir erkek kadınsız kalmamıştır ve kalmaz da. Zira genç kızların hemen hepsi noımal olarak bettâr erkekleri tercih etmektedir. Bir erkeğe ikinci, üçüncü veya dördüncü hanım olmayı kabul edebilecek Mutlak Zorunluk MUĞLA SHP Genel Başka ğil. Çünkü böyle bir seçime SHP uzlaşmanın ilk aşaması gerçek mına güvenimiz olduğu için yapnı, Parti Medisi'nin kararlarım milletvekilleri katılmayacaklar. leşirdi. Ardından da Özal'ın ya da tık." açıklıyor. İki gün önce SHP gru Eğer Özal cumhurbaşkanı seçi bir başka ANAP'lının adaylığı İnönü, Özal'ı bu konuda da bunda, cumhurbaşkanlığı konu lirse törenlere ve davetlere gitme gündeme gelirdi. eleştirdi. sunda partisinin kesin tavrını yecekler. SHP bu uzlaşma önerisini üç. Ayrupa'da gösteriş yapıyor söylemişti İnönü. Dün sabah SHP'nin bu konuda kararlılığı parti olarak ortaya atıyordu: Sayın Özal. Bizim uzaktan görülMuğla'da daha net bir biçimde İnönü'nün açıktamasında açıkça ANAP, SHP ve DYP sözcüleri. İlk düğü gibi kötü olmadığımızı anşöyle diyordu: belli oluyordu. görünüşte zor olsa bile gerçek latıyor. Şurada kültür şenliği var. Ağır bir bunalıma hızla süSHP Parti Meclisi açık bir ka leşmesi için belirli bir yaklaşım Vali ortada yok. Yardım da etmirüklenmekte olan ülkemizde deryor. Kimden alıyor bu emri? Sahal bir erken seçim mutlak zo pı bırakıyordu: ANAP'ın uzJaşma sağlanabilirdi. ya yanaşması. Uzlaşmanın iki te İnönü'nün sözierinı dınierken, yın Özal'dan. Böylece halkımız runluluk haline gelmiştir. SHP lideri İnönü'nün bu söz mel noktası vardı: Birinci koşul Özal'ın Strasbourg'daki konuş ikiye ayırıyor. Avrupa'da gösteriş leri, daha doğrusu parti meclisi erken seçim. İkinci koşul ise masını anımsıyorduk. İnönü de yapacağına, ülkedeki ikiliği orta nin aldığı bu karar siyasal devi Özal'ın cumhurbaşkanlığı aday sabah gazetelerde okumuştu dan kaldırsın. Gösteriş yapacağına bunları düzeitsin. nimin yoğun olduğu bir dönem lığı... Özal'ın konuşmasını. de büyük önem taşıyor. SHP, Özal, erken seçim konusunda Özal şöyle diyordu: SHP'nin atağı, insanlar üzerinTürkiye'nin bugün içinde bulun söz verir, bir açıklama yapar, er "Biz bu müracaatı iktisadi ic de etkili oluyor. Bir de şu SHP'Iİduğu siyasal yoğunluğun pürüz ken seçimin tarihini belirterse, raatımıza ve ehliyetimize tamı ta ler birbirlerini yemeseler... süz bir zeminde geçmesini istiyor. İnönü, dün Muğla 5. Kültür Şenliği'nde konuşurken, o sade ve iğneleyici konuşma biçemiyle Özal'a insan hakları konusunda da önemli dersler veriyordu. 1933 yılında (aşist Hitler Almanyası'ndan kaçan ünlü bilgin Einstein, Türkiye'ye gelmemiştir. Ooğrudan Amerika'ya gitmiştir. Başbakan Özal, önceki gün Strasbourg'da Türkiye'nin insan hakları konusunda yıllardan beri ne denli duyarlı olduğunu yurgulamak için böyle demişti. İnönü de Özal'ın hatasını düzeltirken, özellikle kültür politikasına değiniyordu ANAP'ın. Vali ErolÇakır, şenlik töreninde yoktu. Üstelik şenlik için ekonomik katkıda da bulunmuyordu. Ulusal kültürün, özgürlüklerin, demokrasinin geleceğinin tek savunmanı olan halkın ikiye bölündüğünü de vurguluyordu İnönü. Damlatan, sızdıran, açık kalan musluklann Cumhurbaşkanlığı seçimteri öncesi SHP'deki belirsizliğin yebizden fazla su tükeîtiğini biliyor musunuz? rini bir eylem biçimi alıyor. ANAP iktidannın ülkeyi ağır bir bunalıBırakın şırıl şırıl akıtan bozuk musluklan, ma doğru hızla sürüklediği beliryaintzca sanıyede 1 damla su bile tiliyor. SHP Parti Meclisi mutlak bir erken seçimin gerekliliğine ayda 1 ton kayıp demektir. inanıyor. Oysa 5 dakıkamızı ayınp musluklanmızın' Başbakan Özal'ın, SHP'nin parti meciisı karanna karşı ne dicontasını değiştirmek hiç de zor bir iş değil. yeceği şimdiden açık. Özal, "erken seçim yok" yanrtını verecek. Cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda ise öteden beri görüşü belli: Adaylarını açıklasınlar görelim... Özal'ın bu tavrı İnönü'ye göre "çok vahim" bir durum. Özal, kendi çıkarları için ülkeyi siyasal bir bunalıma sürüklüyor. SHP lideri, böyle bir tablonun sonuçlannı şimdiden sezinliyor. O halde ne yapmalı? İnönü, "uzlaşma önerisini" bir kez daha yıneliyor. TBMM'deki ANAP'ın yapay çoğunluğunun oldu bittiyle cumhurbaşkanı seçMAKRO mesi İnönü'ye göre olacak iş de Dört kadınla evlilik Belediyeden SHPörgütüne suçlama ADANA (Cnmhuriyet Güney llleri Börosu) Anakent Beiediye Başkanı Selahattin Çolak görevlerine son verilen geçici işçilerin SHP'nin baa yöneticileri tarafından kışkırtıldığı yolundaki savlannı yinelerken, il başkanı Recep Karaahmetli, "Sayın Çolak yanlış anlamış. Biz işçilere ustüne basa basa belediyeyi yaralayacak davranışlardan kaçınmalannı soyledik" dedi. Anakent Beiediye Başkanı Selahattin Çolak, "tşçilerin bazı il yöneticileri tarafından beiediye yönetimine karşı ktşkırtıldığı" yolundaki savlannı yineleyerek, "Dün gelmiş politikaya başUnuşlar. Politikayı benden iyi nti bilecekler? Partiyi tahrip edici beyanatları talihsizlik olarak niteliyonım" dedi. Adana Suyu harcamayalım. Kullanalım! bir kız veya dul kadın, muhakkak ki bu evllliği, bekâr kalmaya tercih etmiştir. Erkek razı, kadın razı olduktan sonra ruh hastası feministlerin karışmaya ne hakları var?" Bu satırların yazarı Edip Yüksel, "İlginç Sorular" kitabında akla gelen bütün sorulara İslamı" yanıtlar AHAP'IM IHIŞI DYP'li Avcı: Görevîmîn başmdayım İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu)DYP il Başkanı Sabit Osman Avcı, görevden alınacağına ilişkin haberler üzerine bir basın toplantısı yaparak, "Kongreye kadar görevimin başındayım. Sağhk dunımurada da hiçbir anza yok" dedi. DYP il yönetimindeki anlaşmazlıklar yoğunlaşınca genel merkez de konuya el attı. Bursa Milletvekili Cavit Çafclar'ın İzmir'e gelip, "partiye bile ugramadan" bazı görüşmeler yapması çeşitli yorumlara yol actı. Sabit Osman Avcı, dün bir basın toplantısı düzenleyerek bu konularda çeşitli açıklamalar yapü. Avcı, DYP Genel Başkanı Süleyman DemireTin kendisinin telefonlanna bile çıkmadığına ilişkin savlara, **Bö> le bir şey söz konusu degil. Daha yeni kendisiyle konuştum" karŞilığını verdi. Cavit Çağlar'ın "Özel işleri için İzmir'e geldiğini, partiye ugramadıgım", Saadettin Bilgiç ve arkadaşlarırun İzmir zıyaretlerinden sonra da haklarında olumsuz bir rapor vermediğini anlatan Avcı, söylentilerin "hayaii senaryo"lar olduğunu söyledi. Hemen kolları sıvayalım, damlatan musluk bırakmayalım! Özal, cumhurbaşkanı seçilmeden parti tabelalan inmeye başladı. (Fotoğraf: Ahmet Erbil) getiriyor. Kitap bir dönem DGM'de yargılanmış ve beraat etmiş. Biz de zaten her fikrin serbest yayımlanmasından yanayız. Kitaptan aktarmaları da okurlanmız biraz neşelensinler diye yapıyoruz. Bu da aynı kitaptan bir başka görüş: "Ubya ve İsrail gibi ülkelerin, kadınlan askere alması, kadınlann bu konudaki becerilerinden değil, nüfus azlığından dolayıdır. Üstelik askerdeki kadınlann büyük bir kesimi, erkek askerlerin cinsel isteklerini tatmin etmek, böylece askeriiği cazip hale getirmek için kullanılır." Islamda neden bir erkeğin tanıklığına karşın iki kadının tanıkiığının gerekli olduğunu da yazar şöyle açıklıyor: "Kadının erkekten daha duygusal olduğu, daha çok heyecanlandığı, aybaşı hallerfnde bu durumun daha da arttığı, uzaysal tasavvur yeteneği ve detaylar arasında boğulmuş püf noktasını kavrama bakımından erkekten daha geri olduğu deneylerle belirlenmiş gerçeklerdir. Bütün bu saydığımız psikolojik özelllkler, şahrtlik tanıklıkgörevini olumsuz yönde etkilemez mi? Şahitlik için hızlı ve akıcı konuşma yeteneği lüzumlu olsaydı, belki çenebaz feministlerden bir tanesi iki erkeğe mukabil sayılırdı." TÜRKİYE'NİN ONDA BIRI Istanbul'un nüfusu İSTANBULUN nüfusu şu anda 6 milyon civarında. 2 bin yılında yani 10 yıl sonra 9.5 milyon civarında olacak. 10 Türk vatandaşmdan biri İstanbul'da oturuyor. 2»bin yılında bu oran 7'de 1 veya 8de 1 olacak. 9 milyonun yarıdan fazlası Asya tarafında yerlesecek. GIRGIR'DAN SU İÇİN ELELE İSKİ türkiye'nin nüfusu her yıl yüzde 2 artıyor. İstanbul'un nüfusu yüzde 4.5 artıyor. Bu artış, doğumlardan çok, göçlerden. İstanbul'un nüfus gelişımi ile ilgili bu rakamları Cem Behar1dan aldık. İyimser ve kötümser yorumlar yapmayı ise okurlara bırakıyoruz.